| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๙. เมตฺตสุตฺตวณฺณนา
9. Mettasuttavaṇṇanā
๖๒. นวเม มา, ภิกฺขเว, ปุญฺญานํ ภายิตฺถาติ ปุญฺญานิ กโรนฺตา เตสํ มา ภายิตฺถฯ เมตฺตจิตฺตํ ภาเวสินฺติ ติกจตุกฺกชฺฌานิกาย เมตฺตาย สมฺปยุตฺตํ ปณีตํ กตฺวา จิตฺตํ ภาเวสินฺติ ทเสฺสติฯ สํวฎฺฎมาเน สุทาหนฺติ สํวฎฺฎมาเน สุทํ อหํฯ สํวฎฺฎมาเนติ ฌายมาเน วิปชฺชมาเนฯ ธมฺมิโกติ ทสกุสลธมฺมสมนฺนาคโตฯ ธมฺมราชาติ ตเสฺสว เววจนํฯ ธเมฺมน วา ลทฺธรชฺชตฺตา ธมฺมราชาฯ จาตุรโนฺตติ ปุรตฺถิมสมุทฺทาทีนํ จตุนฺนํ สมุทฺทานํ วเสน จาตุรนฺตาย ปถวิยา อิสฺสโรฯ วิชิตาวีติ วิชิตสงฺคาโมฯ ชนปโท ตสฺมิํ ถาวริยํ ถิรภาวํ ปโตฺตติ ชนปทตฺถาวริยปฺปโตฺตฯ ปโรสหสฺสนฺติ อติเรกสหสฺสํฯ สูราติ อภีรุโนฯ วีรงฺครูปาติ วีรานํ องฺคํ วีรงฺคํ, วีริยเสฺสตํ นามํฯ วีรงฺครูปเมเตสนฺติ วีรงฺครูปาฯ วีริยชาติกา วีริยสภาวา วีริยมยา วิย อกิลาสุโน ทิวสมฺปิ ยุชฺฌนฺตา น กิลมนฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ สาครปริยนฺตนฺติ จกฺกวาฬปพฺพตํ สีมํ กตฺวา ฐิตสมุทฺทปริยนฺตํฯ อทเณฺฑนาติ ธนทเณฺฑนปิ เฉชฺชเภชฺชานุสาสเนน สตฺถทเณฺฑนปิ วินาเยวฯ อสเตฺถนาติ เอกโตธาราทินา ปรวิเหฐนสเตฺถนปิ วินาเยวฯ ธเมฺมน อภิวิชิยาติ เอหิ โข, มหาราชาติ เอวํ ปฎิราชูหิ สมฺปฎิจฺฉิตาคมโน ‘‘ปาโณ น หนฺตโพฺพ’’ติอาทินา ธเมฺมเนว วุตฺตปฺปการํ ปถวิํ อภิวิชินิตฺวาฯ
62. Navame mā, bhikkhave, puññānaṃ bhāyitthāti puññāni karontā tesaṃ mā bhāyittha. Mettacittaṃ bhāvesinti tikacatukkajjhānikāya mettāya sampayuttaṃ paṇītaṃ katvā cittaṃ bhāvesinti dasseti. Saṃvaṭṭamāne sudāhanti saṃvaṭṭamāne sudaṃ ahaṃ. Saṃvaṭṭamāneti jhāyamāne vipajjamāne. Dhammikoti dasakusaladhammasamannāgato. Dhammarājāti tasseva vevacanaṃ. Dhammena vā laddharajjattā dhammarājā. Cāturantoti puratthimasamuddādīnaṃ catunnaṃ samuddānaṃ vasena cāturantāya pathaviyā issaro. Vijitāvīti vijitasaṅgāmo. Janapado tasmiṃ thāvariyaṃ thirabhāvaṃ pattoti janapadatthāvariyappatto. Parosahassanti atirekasahassaṃ. Sūrāti abhīruno. Vīraṅgarūpāti vīrānaṃ aṅgaṃ vīraṅgaṃ, vīriyassetaṃ nāmaṃ. Vīraṅgarūpametesanti vīraṅgarūpā. Vīriyajātikā vīriyasabhāvā vīriyamayā viya akilāsuno divasampi yujjhantā na kilamantīti vuttaṃ hoti. Sāgarapariyantanti cakkavāḷapabbataṃ sīmaṃ katvā ṭhitasamuddapariyantaṃ. Adaṇḍenāti dhanadaṇḍenapi chejjabhejjānusāsanena satthadaṇḍenapi vināyeva. Asatthenāti ekatodhārādinā paraviheṭhanasatthenapi vināyeva. Dhammena abhivijiyāti ehi kho, mahārājāti evaṃ paṭirājūhi sampaṭicchitāgamano ‘‘pāṇo na hantabbo’’tiādinā dhammeneva vuttappakāraṃ pathaviṃ abhivijinitvā.
สุเขสิโนติ สุขปริเยสเก สเตฺต อามเนฺตติฯ สุญฺญพฺรหฺมูปโคติ สุญฺญพฺรหฺมวิมานูปโคฯ ปถวิํ อิมนฺติ อิมํ สาครปริยนฺตํ มหาปถวิํฯ อสาหเสนาติ น สาหสิกกเมฺมนฯ สเมน มนุสาสิตนฺติ สเมน กเมฺมน อนุสาสิํฯ เตหิ เอตํ สุเทสิตนฺติ เตหิ สงฺคาหเกหิ มหาการุณิเกหิ พุเทฺธหิ เอตํ เอตฺตกํ ฐานํ สุเทสิตํ สุกถิตํฯ ปถโพฺยติ ปุถวิสามิโกฯ
Sukhesinoti sukhapariyesake satte āmanteti. Suññabrahmūpagoti suññabrahmavimānūpago. Pathaviṃ imanti imaṃ sāgarapariyantaṃ mahāpathaviṃ. Asāhasenāti na sāhasikakammena. Samena manusāsitanti samena kammena anusāsiṃ. Tehi etaṃ sudesitanti tehi saṅgāhakehi mahākāruṇikehi buddhehi etaṃ ettakaṃ ṭhānaṃ sudesitaṃ sukathitaṃ. Pathabyoti puthavisāmiko.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๙. เมตฺตสุตฺตํ • 9. Mettasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๙. เมตฺตสุตฺตวณฺณนา • 9. Mettasuttavaṇṇanā
