| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
॥ ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯੇ
Aṅguttaranikāye
ਅਟ੍ਠਕਨਿਪਾਤ-ਟੀਕਾ
Aṭṭhakanipāta-ṭīkā
੧. ਪਠਮਪਣ੍ਣਾਸਕਂ
1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ
੧. ਮੇਤ੍ਤਾવਗ੍ਗੋ
1. Mettāvaggo
੧. ਮੇਤ੍ਤਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Mettāsuttavaṇṇanā
੧. ਅਟ੍ਠਕਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਠਮੇ વਡ੍ਢਿਤਾਯਾਤਿ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿવਸੇਨ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹਿਤਾਯ। ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਕਤਾਯਾਤਿ ਭਾવਨਾਯ ਬਹੁਲੀਕਰਣੇਨ ਅਪਰਾਪਰਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਾਯ। ਯੁਤ੍ਤਯਾਨਸਦਿਸਕਤਾਯਾਤਿ ਯਥਾ ਯੁਤ੍ਤਆਜਞ੍ਞਯਾਨਂ ਛੇਕੇਨ ਸਾਰਥਿਨਾ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਏવਂ ਯਥਾਰੁਚਿ ਪવਤ੍ਤਾਰਹਤਂ ਗਮਿਤਾਯ। ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਅਧਿਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ। ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਾਯਾਤਿ ਭਾવਨਾਬਹੁਲੀਕਾਰੇਹਿ ਪਤਿ ਪਤਿ ਉਪਟ੍ਠਿਤਾਯ ਅવਿਜਹਿਤਾਯ। ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਚਿਤਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਭਾਗੇਨ ਭਾવਨਾਨੁਰੂਪਂ ਚਯਂ ਗਮਿਤਾਯ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਪਚਿਤਾਯਾ’’ਤਿ। ਸੁਟ੍ਠੁ ਸਮਾਰਦ੍ਧਾਯਾਤਿ ਅਤਿવਿਯ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਗਤਾਯ।
1. Aṭṭhakanipātassa paṭhame vaḍḍhitāyāti bhāvanāpāripūrivasena paribrūhitāya. Punappunaṃ katāyāti bhāvanāya bahulīkaraṇena aparāparaṃ pavattitāya. Yuttayānasadisakatāyāti yathā yuttaājaññayānaṃ chekena sārathinā adhiṭṭhitaṃ yathāruci pavattati, evaṃ yathāruci pavattārahataṃ gamitāya. Patiṭṭhānaṭṭhenāti sabbasampattiadhiṭṭhānaṭṭhena. Paccupaṭṭhitāyāti bhāvanābahulīkārehi pati pati upaṭṭhitāya avijahitāya. Samantato citāyāti sabbabhāgena bhāvanānurūpaṃ cayaṃ gamitāya. Tenāha ‘‘upacitāyā’’ti. Suṭṭhu samāraddhāyāti ativiya sammadeva nibbattigatāya.
ਯੋ ਚ ਮੇਤ੍ਤਂ ਭਾવਯਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਗਹਟ੍ਠੋ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ વਾ। ਮੇਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਝਾਨਂ।
Yoca mettaṃ bhāvayatītiādīsu yo koci gahaṭṭho vā pabbajito vā. Mettanti mettājhānaṃ.
ਅਪ੍ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਭਾવਨਾવਸੇਨ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ। ਅਸੁਭਭਾવਨਾਦਯੋ વਿਯ ਹਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਏਕਦੇਸਗ੍ਗਹਣਂ ਅਕਤ੍વਾ ਅਨવਸੇਸਫਰਣવਸੇਨ ਅਨੋਧਿਸੋ ਫਰਣવਸੇਨ ਚ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਰਮ੍ਮਣਤਾਯ ਪਗੁਣਭਾવਨਾવਸੇਨ ਚ ਅਪ੍ਪਮਾਣਂ। ਤਨੂ ਸਂਯੋਜਨਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍વਾ ਹੇਟ੍ਠਿਮੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖੇਨੇવ ਪਟਿਘਸਂਯੋਜਨਾਦਯੋ ਪਹੀਯਮਾਨਾ ਤਨੂ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Appamāṇanti bhāvanāvasena ārammaṇavasena ca appamāṇaṃ. Asubhabhāvanādayo viya hi ārammaṇe ekadesaggahaṇaṃ akatvā anavasesapharaṇavasena anodhiso pharaṇavasena ca, appamāṇārammaṇatāya paguṇabhāvanāvasena ca appamāṇaṃ. Tanū saṃyojanā hontīti mettaṃ pādakaṃ katvā sammasitvā heṭṭhime ariyamagge adhigacchantassa sukheneva paṭighasaṃyojanādayo pahīyamānā tanū hontīti evamettha attho daṭṭhabbo.
ਏવਂ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਞ੍ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਧਿਗਮਞ੍ਚ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਯ ਸਿਖਾਪ੍ਪਤ੍ਤਮਾਨਿਸਂਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਆਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਕਮ੍ਪਿ ਚੇ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਅਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਬਲੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਬ੍ਯਾਪਾਦਤਾਯ ਬ੍ਯਾਪਾਦੇਨ ਅਦੂਸਿਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਮੇਤ੍ਤਾਯਤੀਤਿ ਹਿਤਫਰਣવਸੇਨ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ। ਕੁਸਲੀਤਿ ਅਤਿਸਯੇਨ ਕੁਸਲવਾ ਮਹਾਪੁਞ੍ਞੋ, ਪਟਿਘਾਦਿਅਨਤ੍ਥવਿਗਮੇਨ ਖੇਮੀ। ਸਬ੍ਬੇ ਚ ਪਾਣੇਤਿ ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕੋ। ਮਨਸਾਨੁਕਮ੍ਪੀਤਿ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਏਕਸਤ੍ਤવਿਸਯਾਪਿ ਤਾવ ਮੇਤ੍ਤਾ ਮਹਾਕੁਸਲਰਾਸਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਪਨ ਪਾਣੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਹਿਤਫਰਣੇਨ ਮਨਸਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤੋ ਪਹੁਕਂ ਪਹੁਂ ਅਨਪ੍ਪਕਂ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿਮਹਾਕਪ੍ਪੇਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਪਾਕਪ੍ਪਬਨ੍ਧਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਂ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਰਿਯੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋવ ਕਰੋਤਿ ਨਿਪ੍ਫਾਦੇਤੀਤਿ। ਸਤ੍ਤਭਰਿਤਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤੇਹਿ ਅવਿਰਲ਼ਂ, ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Evaṃ kilesappahānañca nibbānādhigamañca mettābhāvanāya sikhāppattamānisaṃsaṃ dassetvā idāni aññepi ānisaṃse dassetuṃ ‘‘ekampi ce’’tiādi vuttaṃ. Tattha aduṭṭhacittoti mettābalena suṭṭhu vikkhambhitabyāpādatāya byāpādena adūsitacitto. Mettāyatīti hitapharaṇavasena mettaṃ karoti. Kusalīti atisayena kusalavā mahāpuñño, paṭighādianatthavigamena khemī. Sabbe ca pāṇeti ca-saddo byatireko. Manasānukampīti cittena anukampanto. Idaṃ vuttaṃ hoti – ekasattavisayāpi tāva mettā mahākusalarāsi, sabbe pana pāṇe attano puttaṃ viya hitapharaṇena manasā anukampanto pahukaṃ pahuṃ anappakaṃ apariyantaṃ catusaṭṭhimahākappepi attano vipākappabandhaṃ pavattetuṃ samatthaṃ uḷāraṃ puññaṃ ariyo parisuddhacitto puggalova karoti nipphādetīti. Sattabharitanti sattehi aviraḷaṃ, ākiṇṇamanussanti attho.
ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਨੀਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧.੧੨੦) ਲੋਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨਕਾਰਣਾਨਿ। ਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਸਸ੍ਸਤੋ ਨવ ਭਾਗੇ ਕਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞਂ ਏਕਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ ਦਸਮਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ। ਏવਂ ਕਸ੍ਸਕਾ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ਸਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸ੍ਸਸਮ੍ਪਾਦਨੇ ਮੇਧਾવਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਤਤੋ ਓਰਭਾਗੇ ਕਿਰ ਛਭਾਗਗ੍ਗਹਣਂ ਜਾਤਂ। ਛਮਾਸਿਕਨ੍ਤਿ ਛਨ੍ਨਂ ਛਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਪਹੋਨਕਂ। ਪਾਸੇਤੀਤਿ ਪਾਸਗਤੇ વਿਯ ਕਰੋਤਿ। વਾਚਾਯ ਪਿਯਂ વਾਚਾਪਿਯਂ, ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਂ વਾਚਾਪੇਯ੍ਯਂ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਇਦ੍ਧਾਦਿਭਾવਤੋ ਖੇਮਂ। ਨਿਰਬ੍ਬੁਦਂ ਚੋਰਿਯਾਭਾવਤੋ। ਇਦ੍ਧਞ੍ਹਿ ਰਟ੍ਠਂ ਅਚੋਰਿਯਂ। ‘‘ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਪਾਰੁਤਘਰਭਾવਤੋ।
Saṅgahavatthūnīti (saṃ. ni. ṭī. 1.1.120) lokassa saṅgaṇhanakāraṇāni. Nipphannasassato nava bhāge kassakassa datvā raññaṃ ekabhāgaggahaṇaṃ dasamabhāgaggahaṇaṃ. Evaṃ kassakā haṭṭhatuṭṭhā sassāni sampādentīti āha ‘‘sassasampādane medhāvitāti attho’’ti. Tato orabhāge kira chabhāgaggahaṇaṃ jātaṃ. Chamāsikanti channaṃ channaṃ māsānaṃ pahonakaṃ. Pāsetīti pāsagate viya karoti. Vācāya piyaṃ vācāpiyaṃ, tassa kammaṃ vācāpeyyaṃ. Sabbaso raṭṭhassa iddhādibhāvato khemaṃ. Nirabbudaṃ coriyābhāvato. Iddhañhi raṭṭhaṃ acoriyaṃ. ‘‘Niraggaḷa’’nti vuccati apārutagharabhāvato.
ਉਦ੍ਧਂਮੂਲਕਂ ਕਤ੍વਾਤਿ ਉਮ੍ਮੂਲਂ ਕਤ੍વਾ। ਦ੍વੀਹਿ ਪਰਿਯਞ੍ਞੇਹੀਤਿ ਮਹਾਯਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਬ੍ਬੇਹਿ ਦ੍વੀਹਿ ਪਰਿવਾਰਯਞ੍ਞੇਹਿ। ਸਤ੍ਤ…ਪੇ॰… ਭੀਸਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਤ੍ਤਨવੁਤਾਧਿਕਾਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਪਸੁਸਤਾਨਂ ਮਾਰਣੇਨ ਭੇਰવਸ੍ਸ ਪਾਪਭੀਰੁਕਾਨਂ ਭਯਾવਹਸ੍ਸ। ਤਥਾ ਹਿ વਦਨ੍ਤਿ –
Uddhaṃmūlakaṃ katvāti ummūlaṃ katvā. Dvīhi pariyaññehīti mahāyaññassa pubbabhāge pacchā ca pavattetabbehi dvīhi parivārayaññehi. Satta…pe… bhīsanassāti sattanavutādhikānaṃ pañcannaṃ pasusatānaṃ māraṇena bheravassa pāpabhīrukānaṃ bhayāvahassa. Tathā hi vadanti –
‘‘ਛਸਤਾਨਿ ਨਿਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਪਸੂਨਂ ਮਜ੍ਝਿਮੇ ਹਨਿ।
‘‘Chasatāni niyujjanti, pasūnaṃ majjhime hani;
ਅਸ੍ਸਮੇਧਸ੍ਸ ਯਞ੍ਞਸ੍ਸ, ਊਨਾਨਿ ਪਸੂਹਿ ਤੀਹੀ’’ਤਿ॥ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧.੧੨੦; ਅ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੨.੪.੩੯)।
Assamedhassa yaññassa, ūnāni pasūhi tīhī’’ti. (saṃ. ni. ṭī. 1.1.120; a. ni. ṭī. 2.4.39);
ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਯੁਗਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਦਣ੍ਡਕਂ। ਪਾਸਨ੍ਤੀਤਿ ਖਿਪਨ੍ਤਿ। ਸਂਹਾਰਿਮੇਹੀਤਿ ਸਕਟੇਹਿ વਹਿਤਬ੍ਬੇਹਿ। ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰ ਏਕੋ ਰਾਜਾ ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਂ ਯਜਨ੍ਤੋ ਸਰਸ੍ਸਤਿਨਦਿਤੀਰੇ ਪਥવਿਯਾ વਿવਰੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਯੇવ ਅਹੋਸਿ। ਅਨ੍ਧਬਾਲਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਗਤਾਨੁਗਤਿਗਤਾ ‘‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਗ੍ਗਗਮਨਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਪਾਸਂ ਯਞ੍ਞਂ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨਿਮੁਗ੍ਗੋਕਾਸਤੋ ਪਭੁਤੀ’’ਤਿ । ਅਯੂਪੋ ਅਪ੍ਪਕਦਿવਸੋ ਯਾਗੋ, ਸਯੂਪੋ ਬਹੁਦਿવਸਂ ਸਾਧੇਯ੍ਯੋ ਸਤ੍ਰਯਾਗੋ। ਮਨ੍ਤਪਦਾਭਿਸਙ੍ਖਤਾਨਂ ਸਪ੍ਪਿਮਧੂਨਂ ‘‘વਾਜ’’ਮਿਤਿ ਸਮਞ੍ਞਾ। ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਗੋਮਹਿਂਸਾਦਿ ਸਤ੍ਤਰਸਕਦਕ੍ਖਿਣਸ੍ਸ। ਸਾਰਗਬ੍ਭਕੋਟ੍ਠਾਗਾਰਾਦੀਸੁ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਲ਼ਾਤਿ ਨਿਰਗ੍ਗਲ਼ੋ। ਤਤ੍ਥ ਕਿਰ ਯਞ੍ਞੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਅਨਿਗੂਹਿਤ੍વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਯਤਿ।
Sammanti yugacchidde pakkhipitabbadaṇḍakaṃ. Pāsantīti khipanti. Saṃhārimehīti sakaṭehi vahitabbehi. Pubbe kira eko rājā sammāpāsaṃ yajanto sarassatinaditīre pathaviyā vivare dinne nimuggoyeva ahosi. Andhabālabrāhmaṇā gatānugatigatā ‘‘ayaṃ tassa saggagamanamaggo’’ti saññāya tattha sammāpāsaṃ yaññaṃ paṭṭhapenti. Tena vuttaṃ ‘‘nimuggokāsato pabhutī’’ti . Ayūpo appakadivaso yāgo, sayūpo bahudivasaṃ sādheyyo satrayāgo. Mantapadābhisaṅkhatānaṃ sappimadhūnaṃ ‘‘vāja’’miti samaññā. Hiraññasuvaṇṇagomahiṃsādi sattarasakadakkhiṇassa. Sāragabbhakoṭṭhāgārādīsu natthi ettha aggaḷāti niraggaḷo. Tattha kira yaññe attano sāpateyyaṃ anavasesato anigūhitvā niyyātīyati.
ਚਨ੍ਦਪ੍ਪਭਾਤਿ (ਇਤਿવੁ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੭) ਚਨ੍ਦਿਮਸ੍ਸੇવ ਪਭਾਯ। ਤਾਰਾਗਣਾવ ਸਬ੍ਬੇਤਿ ਯਥਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤਾਰਾਗਣਾ ਚਨ੍ਦਿਮਸੋਭਾਯ ਸੋਲ਼ਸਿਮ੍ਪਿ ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤੇ ਅਸ੍ਸਮੇਧਾਦਯੋ ਯਞ੍ਞਾ ਮੇਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸੁਭਾવਿਤਸ੍ਸ ਸੋਲ਼ਸਿਮ੍ਪਿ ਕਲਂ ਨਾਨੁਭવਨ੍ਤਿ, ਨ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Candappabhāti (itivu. aṭṭha. 27) candimasseva pabhāya. Tārāgaṇāva sabbeti yathā sabbepi tārāgaṇā candimasobhāya soḷasimpi kalaṃ nāgghanti, evaṃ te assamedhādayo yaññā mettassa cittassa vuttalakkhaṇena subhāvitassa soḷasimpi kalaṃ nānubhavanti, na pāpuṇanti, nāgghantīti attho.
ਇਦਾਨਿ ਅਪਰੇਪਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਸਮ੍ਪਰਾਯਿਕੇ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਯ ਆਨਿਸਂਸੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯੋ ਨ ਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਯੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਾਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰਭਾવਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਨ ਹਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਨੇવ ਮੇਤ੍ਤਾਭਾવਨਾਨੁਭਾવੇਨ ਦੂਰવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਿਤਬ੍ਯਾਪਾਦਤਾਯ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਸਤ੍ਤਂ ਹਿਂਸਤਿ, ਲੇਡ੍ਡੁਦਣ੍ਡਾਦੀਹਿ ਨ વਿਬਾਧਤਿ વਾ। ਨ ਘਾਤੇਤੀਤਿ ਪਰਂ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਨ ਸਤ੍ਤੇ ਮਾਰਾਪੇਤਿ ਨ વਿਬਾਧਾਪੇਤਿ ਚ। ਨ ਜਿਨਾਤੀਤਿ ਸਾਰਮ੍ਭવਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਾਦਿવਸੇਨ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਜਿਨਾਤਿ ਸਾਰਮ੍ਭਸ੍ਸੇવ ਅਭਾવਤੋ, ਜਾਨਿਕਰਣવਸੇਨ વਾ ਅਟ੍ਟਕਰਣਾਦਿਨਾ ਨ ਕਞ੍ਚਿ ਜਿਨਾਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਅਤ੍ਤਨਾ ਪਰਸ੍ਸ ਜਾਨਿਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ। ਨ ਜਾਪਯੇਤਿ ਪਰੇਹਿ ਪਯੋਜੇਤ੍વਾ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਧਨਜਾਨਿਂ ਨ ਕਾਰਾਪੇਯ੍ਯ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਪਰੇਨ ਪਰਸ੍ਸ ਜਾਨਿਂ ਕਾਰੇਤੀ’’ਤਿ। ਮੇਤ੍ਤਾਯ વਾ ਅਂਸੋ ਅવਿਹੇਠਨਟ੍ਠੇਨ ਅવਯવਭੂਤੋਤਿ ਮੇਤ੍ਤਂਸੋ।
Idāni aparepi diṭṭhadhammikasamparāyike mettābhāvanāya ānisaṃse dassetuṃ ‘‘yo na hantī’’tiādi vuttaṃ. Tattha yoti mettābrahmavihārabhāvanānuyutto puggalo. Na hantīti teneva mettābhāvanānubhāvena dūravikkhambhitabyāpādatāya na kañci sattaṃ hiṃsati, leḍḍudaṇḍādīhi na vibādhati vā. Na ghātetīti paraṃ samādapetvā na satte mārāpeti na vibādhāpeti ca. Na jinātīti sārambhaviggāhikakathādivasena na kañci jināti sārambhasseva abhāvato, jānikaraṇavasena vā aṭṭakaraṇādinā na kañci jināti. Tenāha ‘‘na attanā parassa jāniṃ karotī’’ti. Na jāpayeti parehi payojetvā paresampi dhanajāniṃ na kārāpeyya. Tenāha ‘‘na parena parassa jāniṃ kāretī’’ti. Mettāya vā aṃso aviheṭhanaṭṭhena avayavabhūtoti mettaṃso.
ਮੇਤ੍ਤਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mettāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧. ਮੇਤ੍ਤਾਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Mettāsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਮੇਤ੍ਤਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Mettāsuttavaṇṇanā
