Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఖుద్దసిక్ఖా-మూలసిక్ఖా • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
౨౯. మిచ్ఛాజీవవివజ్జనానిద్దేసవణ్ణనా
29. Micchājīvavivajjanāniddesavaṇṇanā
౨౦౯. ఆగమ్మ జీవన్తి ఏతేనాతి ఆజీవో, కో సో? పచ్చయపరియేసనవాయామో. మిచ్ఛాయ ఆజీవో, తస్స వివజ్జనా మిచ్ఛాజీవవివజ్జనా. సా పనాయం అత్థతో ‘‘ఇధ భిక్ఖు పాతిమోక్ఖసంవరసంవుతో విహరతి ఆచారగోచరసమ్పన్నో’’తి (విభ॰ ౫౦౮) ఏవం పాతిమోక్ఖసంవరసమ్పత్తియా పటిపత్తిదస్సనవసేన ఆగతో ఆచారో చేవ యథాక్కమేన పారాజికసఙ్ఘాదిసేసథుల్లచ్చయపాచిత్తియపాటిదేసనీయదుబ్భాసితదుక్కటానం కారణభూతస్స ఆజీవహేతుపఞ్ఞత్తానం అభూతారోచనసఞ్చరిత్తఅఞ్ఞాపదేసభూతారోచనపణీతభోజనవిఞ్ఞత్తి భిక్ఖునిభోజనవిఞ్ఞత్తిసూపోదనవిఞ్ఞత్తిసిక్ఖాపదానం వీతిక్కమస్స చ కుహనలపననేమిత్తికతా నిప్పేసికతా లాభేన లాభం నిజిగీసనతాతి ఏవమాదీనఞ్చ పాపధమ్మానం వసేన పవత్తం మిచ్ఛాజీవవిరతిసఙ్ఖాతం ఆజీవపారిసుద్ధిసీలఞ్చ. తస్సా పన కస్సచి ఇధ దస్సనం యథా దస్సేతుమారద్ధం పాతిమోక్ఖసంవరసఙ్ఖాతాయ అధిసీలసిక్ఖాయ, చతురారక్ఖవిపస్సనావసేన ఆగతానం అధిచిత్తఅధిపఞ్ఞాసఙ్ఖాతానం ద్విన్నం సిక్ఖానఞ్చ ఉపకారకధమ్మపరిదీపనత్థన్తి దట్ఠబ్బం, ఏవమీదిసం విఞ్ఞేయ్యం, తం దస్సేతి ‘‘దారు’’న్తిఆదినా. తత్థ ‘‘దారు’’న్తిఆదీని ‘‘దదే’’తి ఏతస్స పత్తికమ్మం. చుణ్ణం సిరీసచుణ్ణాదినహానియచుణ్ణం. న్హానముఖోదకన్తి న్హానఞ్చ ముఖఞ్చ, తస్స ఉదకన్తి సమాసో. ఆది-సద్దేన పణ్ణాదిం సఙ్గణ్హాతి. కులసఙ్గహాతి కులసఙ్గహకరణేన.
209. Āgamma jīvanti etenāti ājīvo, ko so? Paccayapariyesanavāyāmo. Micchāya ājīvo, tassa vivajjanā micchājīvavivajjanā. Sā panāyaṃ atthato ‘‘idha bhikkhu pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno’’ti (vibha. 508) evaṃ pātimokkhasaṃvarasampattiyā paṭipattidassanavasena āgato ācāro ceva yathākkamena pārājikasaṅghādisesathullaccayapācittiyapāṭidesanīyadubbhāsitadukkaṭānaṃ kāraṇabhūtassa ājīvahetupaññattānaṃ abhūtārocanasañcarittaaññāpadesabhūtārocanapaṇītabhojanaviññatti bhikkhunibhojanaviññattisūpodanaviññattisikkhāpadānaṃ vītikkamassa ca kuhanalapananemittikatā nippesikatā lābhena lābhaṃ nijigīsanatāti evamādīnañca pāpadhammānaṃ vasena pavattaṃ micchājīvaviratisaṅkhātaṃ ājīvapārisuddhisīlañca. Tassā pana kassaci idha dassanaṃ yathā dassetumāraddhaṃ pātimokkhasaṃvarasaṅkhātāya adhisīlasikkhāya, caturārakkhavipassanāvasena āgatānaṃ adhicittaadhipaññāsaṅkhātānaṃ dvinnaṃ sikkhānañca upakārakadhammaparidīpanatthanti daṭṭhabbaṃ, evamīdisaṃ viññeyyaṃ, taṃ dasseti ‘‘dāru’’ntiādinā. Tattha ‘‘dāru’’ntiādīni ‘‘dade’’ti etassa pattikammaṃ. Cuṇṇaṃ sirīsacuṇṇādinahāniyacuṇṇaṃ. Nhānamukhodakanti nhānañca mukhañca, tassa udakanti samāso. Ādi-saddena paṇṇādiṃ saṅgaṇhāti. Kulasaṅgahāti kulasaṅgahakaraṇena.
౨౧౦. పరిభటతి పరేసం దారకే పరిహరతీతి పరిభటో, పరిభటస్స కమ్మం పారిభటకో, సకత్థే తమేవ పారిభటకతా. అలఙ్కరణాదినా కులదారకపరిహరణస్సేతం నామం. ముగ్గస్స సూపో ముగ్గసూపో, సోయేవ ముగ్గసుప్పో. యథా ముగ్గసూపే పచ్చమానే కోచిదేవ ముగ్గో న పచ్చతి, అవసేసా పచ్చన్తి, ఏవం యస్స పుగ్గలస్స వచనే కిఞ్చిదేవ సచ్చం హోతి, సేసం అలికం, అయం పుగ్గలో ముగ్గసూపసదిసతాయ ఉపచారేన ‘‘ముగ్గసుప్పో’’తి వుచ్చతి, తస్స భావో ముగ్గసుప్పతా . సచ్చాలికేన జీవితకప్పనస్సేతం అధివచనం. ఘరవత్థుఆదిసమ్బన్ధినీ విజ్జా వత్థువిజ్జా. పారిభటకతా చాతిఆదినా ద్వన్దో నపుంసకత్తాభావే పారి…పే॰… విజ్జా, తాయ. రస్సో పన గాథాబన్ధవసేన, తథా దీఘో. పహిణానం తస్మిం తస్మిం కమ్మే తేసం తేసం నియుఞ్జనం పహేణం. ఆదరేన దూతేన కారేతబ్బం యం కిఞ్చి కమ్మం దూతకమ్మం. పిసనం పేసనం, జఙ్ఘాయ పాదేన పేసనం జఙ్ఘపేసనం, తమస్స అత్థీతి జఙ్ఘపేసనియం. తేసం తేసం గిహీనం గామన్తరదేసన్తరాదీసు సాసనపటిసాసనహరణస్సేతమధివచనం.
210. Paribhaṭati paresaṃ dārake pariharatīti paribhaṭo, paribhaṭassa kammaṃ pāribhaṭako, sakatthe tameva pāribhaṭakatā. Alaṅkaraṇādinā kuladārakapariharaṇassetaṃ nāmaṃ. Muggassa sūpo muggasūpo, soyeva muggasuppo. Yathā muggasūpe paccamāne kocideva muggo na paccati, avasesā paccanti, evaṃ yassa puggalassa vacane kiñcideva saccaṃ hoti, sesaṃ alikaṃ, ayaṃ puggalo muggasūpasadisatāya upacārena ‘‘muggasuppo’’ti vuccati, tassa bhāvo muggasuppatā . Saccālikena jīvitakappanassetaṃ adhivacanaṃ. Gharavatthuādisambandhinī vijjā vatthuvijjā. Pāribhaṭakatā cātiādinā dvando napuṃsakattābhāve pāri…pe… vijjā, tāya. Rasso pana gāthābandhavasena, tathā dīgho. Pahiṇānaṃ tasmiṃ tasmiṃ kamme tesaṃ tesaṃ niyuñjanaṃ paheṇaṃ. Ādarena dūtena kāretabbaṃ yaṃ kiñci kammaṃ dūtakammaṃ. Pisanaṃ pesanaṃ, jaṅghāya pādena pesanaṃ jaṅghapesanaṃ, tamassa atthīti jaṅghapesaniyaṃ. Tesaṃ tesaṃ gihīnaṃ gāmantaradesantarādīsu sāsanapaṭisāsanaharaṇassetamadhivacanaṃ.
౨౧౧. లాభాసాయ లఞ్జదానం అనుప్పదానం. సమ్బుద్ధప్పటికుట్ఠేన బుద్ధగరహితేన అఙ్గవిజ్జానక్ఖత్తవిజ్జాసుపినవిజ్జాభూతవిజ్జాదినా అఞ్ఞేన వా.
211. Lābhāsāya lañjadānaṃ anuppadānaṃ. Sambuddhappaṭikuṭṭhena buddhagarahitena aṅgavijjānakkhattavijjāsupinavijjābhūtavijjādinā aññena vā.
౨౧౨. అఞ్ఞాతకానం అప్పవారితానం విఞ్ఞాపనం విఞ్ఞత్తి, యాచనవసేన పవత్తో కాయవచీపయోగో. బుద్ధప్పటికుట్ఠేన మిచ్ఛాజీవేన పచ్చయపరియేసనా అనేసనా. అభూతస్స అత్తని అవిజ్జమానస్స ఉత్తరిమనుస్సధమ్మస్స ఉల్లపనం కథనం అభూతుల్లపనా. కుహనాదీహీతి కుహనాలపనాదీహి. తత్థ లాభసక్కారసిలోకసన్నిస్సితస్స పచ్చయప్పటిసేవనసామన్తజప్పనఇరియాపథసణ్ఠాపనవసేన జనవిమ్హాపనా కుహనా. విహారం ఆగతే మనుస్సే దిస్వా ‘‘కిమత్థాయ భోన్తో ఆగతా, కిం భిక్ఖూ నిమన్తేతు’’న్తి వా ‘‘మయి రాజా పసన్నో, అసుకో చ అసుకో చ రాజమహామత్తో పసన్నో’’తి వా ఆదినా నయేన ఆలపనా లపనా. ఖాదనీయం గహేత్వా గచ్ఛన్తే దిస్వా ‘‘కిం ఖాదనీయం లభిత్థా’’తిఆదినా నయేన నిమిత్తకరణాది నేమిత్తకతా. ‘‘అస్సద్ధో అప్పసన్నో’’తిఆదినా నయేన గరహణాని చ ‘‘ఏతం ఏత్థ కథేథా’’తిఆదినా నయేన వాచాయ ఉక్ఖిపనాది చ నిప్పేసికతా. అప్పేన లాభేన బహుకం వఞ్చేత్వా గహేతుం ఇచ్ఛనం లాభేన లాభం నిజిగీసనతా. కులదూసాదీతి ఏత్థ ఆది-సద్దేన రూపియప్పటిగ్గహణరూపియసంవోహారా సఙ్గయ్హన్తీతి.
212. Aññātakānaṃ appavāritānaṃ viññāpanaṃ viññatti, yācanavasena pavatto kāyavacīpayogo. Buddhappaṭikuṭṭhena micchājīvena paccayapariyesanā anesanā. Abhūtassa attani avijjamānassa uttarimanussadhammassa ullapanaṃ kathanaṃ abhūtullapanā. Kuhanādīhīti kuhanālapanādīhi. Tattha lābhasakkārasilokasannissitassa paccayappaṭisevanasāmantajappanairiyāpathasaṇṭhāpanavasena janavimhāpanā kuhanā. Vihāraṃ āgate manusse disvā ‘‘kimatthāya bhonto āgatā, kiṃ bhikkhū nimantetu’’nti vā ‘‘mayi rājā pasanno, asuko ca asuko ca rājamahāmatto pasanno’’ti vā ādinā nayena ālapanā lapanā. Khādanīyaṃ gahetvā gacchante disvā ‘‘kiṃ khādanīyaṃ labhitthā’’tiādinā nayena nimittakaraṇādi nemittakatā. ‘‘Assaddho appasanno’’tiādinā nayena garahaṇāni ca ‘‘etaṃ ettha kathethā’’tiādinā nayena vācāya ukkhipanādi ca nippesikatā. Appena lābhena bahukaṃ vañcetvā gahetuṃ icchanaṃ lābhena lābhaṃ nijigīsanatā. Kuladūsādīti ettha ādi-saddena rūpiyappaṭiggahaṇarūpiyasaṃvohārā saṅgayhantīti.
మిచ్ఛాజీవవివజ్జనానిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Micchājīvavivajjanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.