| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ခုဒ္ဒသိက္ခာ-မူလသိက္ခာ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
၂၉. မိစ္ဆာဇီဝဝိဝဇ္ဇနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
29. Micchājīvavivajjanāniddesavaṇṇanā
၂၀၉. အာဂမ္မ ဇီဝန္တိ ဧတေနာတိ အာဇီဝော, ကော သော? ပစ္စယပရိယေသနဝာယာမော။ မိစ္ဆာယ အာဇီဝော, တသ္သ ဝိဝဇ္ဇနာ မိစ္ဆာဇီဝဝိဝဇ္ဇနာ။ သာ ပနာယံ အတ္ထတော ‘‘ဣဓ ဘိက္ခု ပာတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂောစရသမ္ပန္နော’’တိ (ဝိဘ. ၅၀၈) ဧဝံ ပာတိမောက္ခသံဝရသမ္ပတ္တိယာ ပဋိပတ္တိဒသ္သနဝသေန အာဂတော အာစာရော စေဝ ယထာက္ကမေန ပာရာဇိကသင္ဃာဒိသေသထုလ္လစ္စယပာစိတ္တိယပာဋိဒေသနီယဒုဗ္ဘာသိတဒုက္ကဋာနံ ကာရဏဘူတသ္သ အာဇီဝဟေတုပညတ္တာနံ အဘူတာရောစနသဉ္စရိတ္တအညာပဒေသဘူတာရောစနပဏီတဘောဇနဝိညတ္တိ ဘိက္ခုနိဘောဇနဝိညတ္တိသူပောဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပဒာနံ ဝီတိက္ကမသ္သ စ ကုဟနလပနနေမိတ္တိကတာ နိပ္ပေသိကတာ လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီသနတာတိ ဧဝမာဒီနဉ္စ ပာပဓမ္မာနံ ဝသေန ပဝတ္တံ မိစ္ဆာဇီဝဝိရတိသင္ခာတံ အာဇီဝပာရိသုဒ္ဓိသီလဉ္စ။ တသ္သာ ပန ကသ္သစိ ဣဓ ဒသ္သနံ ယထာ ဒသ္သေတုမာရဒ္ဓံ ပာတိမောက္ခသံဝရသင္ခာတာယ အဓိသီလသိက္ခာယ, စတုရာရက္ခဝိပသ္သနာဝသေန အာဂတာနံ အဓိစိတ္တအဓိပညာသင္ခာတာနံ ဒ္ဝိန္နံ သိက္ခာနဉ္စ ဥပကာရကဓမ္မပရိဒီပနတ္ထန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဧဝမီဒိသံ ဝိညေယ္ယံ, တံ ဒသ္သေတိ ‘‘ဒာရု’’န္တိအာဒိနာ။ တတ္ထ ‘‘ဒာရု’’န္တိအာဒီနိ ‘‘ဒဒေ’’တိ ဧတသ္သ ပတ္တိကမ္မံ။ စုဏ္ဏံ သိရီသစုဏ္ဏာဒိနဟာနိယစုဏ္ဏံ။ န္ဟာနမုခောဒကန္တိ န္ဟာနဉ္စ မုခဉ္စ, တသ္သ ဥဒကန္တိ သမာသော။ အာဒိ-သဒ္ဒေန ပဏ္ဏာဒိံ သင္ဂဏ္ဟာတိ။ ကုလသင္ဂဟာတိ ကုလသင္ဂဟကရဏေန။
209. Āgamma jīvanti etenāti ājīvo, ko so? Paccayapariyesanavāyāmo. Micchāya ājīvo, tassa vivajjanā micchājīvavivajjanā. Sā panāyaṃ atthato ‘‘idha bhikkhu pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno’’ti (vibha. 508) evaṃ pātimokkhasaṃvarasampattiyā paṭipattidassanavasena āgato ācāro ceva yathākkamena pārājikasaṅghādisesathullaccayapācittiyapāṭidesanīyadubbhāsitadukkaṭānaṃ kāraṇabhūtassa ājīvahetupaññattānaṃ abhūtārocanasañcarittaaññāpadesabhūtārocanapaṇītabhojanaviññatti bhikkhunibhojanaviññattisūpodanaviññattisikkhāpadānaṃ vītikkamassa ca kuhanalapananemittikatā nippesikatā lābhena lābhaṃ nijigīsanatāti evamādīnañca pāpadhammānaṃ vasena pavattaṃ micchājīvaviratisaṅkhātaṃ ājīvapārisuddhisīlañca. Tassā pana kassaci idha dassanaṃ yathā dassetumāraddhaṃ pātimokkhasaṃvarasaṅkhātāya adhisīlasikkhāya, caturārakkhavipassanāvasena āgatānaṃ adhicittaadhipaññāsaṅkhātānaṃ dvinnaṃ sikkhānañca upakārakadhammaparidīpanatthanti daṭṭhabbaṃ, evamīdisaṃ viññeyyaṃ, taṃ dasseti ‘‘dāru’’ntiādinā. Tattha ‘‘dāru’’ntiādīni ‘‘dade’’ti etassa pattikammaṃ. Cuṇṇaṃ sirīsacuṇṇādinahāniyacuṇṇaṃ. Nhānamukhodakanti nhānañca mukhañca, tassa udakanti samāso. Ādi-saddena paṇṇādiṃ saṅgaṇhāti. Kulasaṅgahāti kulasaṅgahakaraṇena.
၂၁၀. ပရိဘဋတိ ပရေသံ ဒာရကေ ပရိဟရတီတိ ပရိဘဋော, ပရိဘဋသ္သ ကမ္မံ ပာရိဘဋကော, သကတ္ထေ တမေဝ ပာရိဘဋကတာ။ အလင္ကရဏာဒိနာ ကုလဒာရကပရိဟရဏသ္သေတံ နာမံ။ မုဂ္ဂသ္သ သူပော မုဂ္ဂသူပော, သောယေဝ မုဂ္ဂသုပ္ပော။ ယထာ မုဂ္ဂသူပေ ပစ္စမာနေ ကောစိဒေဝ မုဂ္ဂော န ပစ္စတိ, အဝသေသာ ပစ္စန္တိ, ဧဝံ ယသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ ဝစနေ ကိဉ္စိဒေဝ သစ္စံ ဟောတိ, သေသံ အလိကံ, အယံ ပုဂ္ဂလော မုဂ္ဂသူပသဒိသတာယ ဥပစာရေန ‘‘မုဂ္ဂသုပ္ပော’’တိ ဝုစ္စတိ, တသ္သ ဘာဝော မုဂ္ဂသုပ္ပတာ ။ သစ္စာလိကေန ဇီဝိတကပ္ပနသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ ဃရဝတ္ထုအာဒိသမ္ဗန္ဓိနီ ဝိဇ္ဇာ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာ။ ပာရိဘဋကတာ စာတိအာဒိနာ ဒ္ဝန္ဒော နပုံသကတ္တာဘာဝေ ပာရိ။ပေ.။ ဝိဇ္ဇာ, တာယ။ ရသ္သော ပန ဂာထာဗန္ဓဝသေန, တထာ ဒီဃော။ ပဟိဏာနံ တသ္မိံ တသ္မိံ ကမ္မေ တေသံ တေသံ နိယုဉ္ဇနံ ပဟေဏံ။ အာဒရေန ဒူတေန ကာရေတဗ္ဗံ ယံ ကိဉ္စိ ကမ္မံ ဒူတကမ္မံ။ ပိသနံ ပေသနံ, ဇင္ဃာယ ပာဒေန ပေသနံ ဇင္ဃပေသနံ, တမသ္သ အတ္ထီတိ ဇင္ဃပေသနိယံ။ တေသံ တေသံ ဂိဟီနံ ဂာမန္တရဒေသန္တရာဒီသု သာသနပဋိသာသနဟရဏသ္သေတမဓိဝစနံ။
210. Paribhaṭati paresaṃ dārake pariharatīti paribhaṭo, paribhaṭassa kammaṃ pāribhaṭako, sakatthe tameva pāribhaṭakatā. Alaṅkaraṇādinā kuladārakapariharaṇassetaṃ nāmaṃ. Muggassa sūpo muggasūpo, soyeva muggasuppo. Yathā muggasūpe paccamāne kocideva muggo na paccati, avasesā paccanti, evaṃ yassa puggalassa vacane kiñcideva saccaṃ hoti, sesaṃ alikaṃ, ayaṃ puggalo muggasūpasadisatāya upacārena ‘‘muggasuppo’’ti vuccati, tassa bhāvo muggasuppatā . Saccālikena jīvitakappanassetaṃ adhivacanaṃ. Gharavatthuādisambandhinī vijjā vatthuvijjā. Pāribhaṭakatā cātiādinā dvando napuṃsakattābhāve pāri…pe… vijjā, tāya. Rasso pana gāthābandhavasena, tathā dīgho. Pahiṇānaṃ tasmiṃ tasmiṃ kamme tesaṃ tesaṃ niyuñjanaṃ paheṇaṃ. Ādarena dūtena kāretabbaṃ yaṃ kiñci kammaṃ dūtakammaṃ. Pisanaṃ pesanaṃ, jaṅghāya pādena pesanaṃ jaṅghapesanaṃ, tamassa atthīti jaṅghapesaniyaṃ. Tesaṃ tesaṃ gihīnaṃ gāmantaradesantarādīsu sāsanapaṭisāsanaharaṇassetamadhivacanaṃ.
၂၁၁. လာဘာသာယ လဉ္ဇဒာနံ အနုပ္ပဒာနံ။ သမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဋိကုဋ္ဌေန ဗုဒ္ဓဂရဟိတေန အင္ဂဝိဇ္ဇာနက္ခတ္တဝိဇ္ဇာသုပိနဝိဇ္ဇာဘူတဝိဇ္ဇာဒိနာ အညေန ဝာ။
211. Lābhāsāya lañjadānaṃ anuppadānaṃ. Sambuddhappaṭikuṭṭhena buddhagarahitena aṅgavijjānakkhattavijjāsupinavijjābhūtavijjādinā aññena vā.
၂၁၂. အညာတကာနံ အပ္ပဝာရိတာနံ ဝိညာပနံ ဝိညတ္တိ, ယာစနဝသေန ပဝတ္တော ကာယဝစီပယောဂော။ ဗုဒ္ဓပ္ပဋိကုဋ္ဌေန မိစ္ဆာဇီဝေန ပစ္စယပရိယေသနာ အနေသနာ။ အဘူတသ္သ အတ္တနိ အဝိဇ္ဇမာနသ္သ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မသ္သ ဥလ္လပနံ ကထနံ အဘူတုလ္လပနာ။ ကုဟနာဒီဟီတိ ကုဟနာလပနာဒီဟိ။ တတ္ထ လာဘသက္ကာရသိလောကသန္နိသ္သိတသ္သ ပစ္စယပ္ပဋိသေဝနသာမန္တဇပ္ပနဣရိယာပထသဏ္ဌာပနဝသေန ဇနဝိမ္ဟာပနာ ကုဟနာ။ ဝိဟာရံ အာဂတေ မနုသ္သေ ဒိသ္ဝာ ‘‘ကိမတ္ထာယ ဘောန္တော အာဂတာ, ကိံ ဘိက္ခူ နိမန္တေတု’’န္တိ ဝာ ‘‘မယိ ရာဇာ ပသန္နော, အသုကော စ အသုကော စ ရာဇမဟာမတ္တော ပသန္နော’’တိ ဝာ အာဒိနာ နယေန အာလပနာ လပနာ။ ခာဒနီယံ ဂဟေတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တေ ဒိသ္ဝာ ‘‘ကိံ ခာဒနီယံ လဘိတ္ထာ’’တိအာဒိနာ နယေန နိမိတ္တကရဏာဒိ နေမိတ္တကတာ။ ‘‘အသ္သဒ္ဓော အပ္ပသန္နော’’တိအာဒိနာ နယေန ဂရဟဏာနိ စ ‘‘ဧတံ ဧတ္ထ ကထေထာ’’တိအာဒိနာ နယေန ဝာစာယ ဥက္ခိပနာဒိ စ နိပ္ပေသိကတာ။ အပ္ပေန လာဘေန ဗဟုကံ ဝဉ္စေတ္ဝာ ဂဟေတုံ ဣစ္ဆနံ လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီသနတာ။ ကုလဒူသာဒီတိ ဧတ္ထ အာဒိ-သဒ္ဒေန ရူပိယပ္ပဋိဂ္ဂဟဏရူပိယသံဝောဟာရာ သင္ဂယ္ဟန္တီတိ။
212. Aññātakānaṃ appavāritānaṃ viññāpanaṃ viññatti, yācanavasena pavatto kāyavacīpayogo. Buddhappaṭikuṭṭhena micchājīvena paccayapariyesanā anesanā. Abhūtassa attani avijjamānassa uttarimanussadhammassa ullapanaṃ kathanaṃ abhūtullapanā. Kuhanādīhīti kuhanālapanādīhi. Tattha lābhasakkārasilokasannissitassa paccayappaṭisevanasāmantajappanairiyāpathasaṇṭhāpanavasena janavimhāpanā kuhanā. Vihāraṃ āgate manusse disvā ‘‘kimatthāya bhonto āgatā, kiṃ bhikkhū nimantetu’’nti vā ‘‘mayi rājā pasanno, asuko ca asuko ca rājamahāmatto pasanno’’ti vā ādinā nayena ālapanā lapanā. Khādanīyaṃ gahetvā gacchante disvā ‘‘kiṃ khādanīyaṃ labhitthā’’tiādinā nayena nimittakaraṇādi nemittakatā. ‘‘Assaddho appasanno’’tiādinā nayena garahaṇāni ca ‘‘etaṃ ettha kathethā’’tiādinā nayena vācāya ukkhipanādi ca nippesikatā. Appena lābhena bahukaṃ vañcetvā gahetuṃ icchanaṃ lābhena lābhaṃ nijigīsanatā. Kuladūsādīti ettha ādi-saddena rūpiyappaṭiggahaṇarūpiyasaṃvohārā saṅgayhantīti.
မိစ္ဆာဇီဝဝိဝဇ္ဇနာနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Micchājīvavivajjanāniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
