| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๓. มิจฺฉตฺตวคฺควณฺณนา
3. Micchattavaggavaṇṇanā
๒๑-๓๐. มิจฺฉาสภาวนฺติ อยาถาวสภาวํ อนิยฺยานิกสภาวํฯ สมฺมาสภาวนฺติ ยาถาวสภาวํ นิยฺยานิกสภาวํฯ มิจฺฉาปฎิปตฺตาธิกรณเหตูติ เอตฺถ อธิ-สโทฺท อนตฺถโกติ อาห – ‘‘มิจฺฉาปฎิปตฺติกรณเหตู’’ติฯ ญายติ ปฎิวิทฺธวเสน นิพฺพานํ คจฺฉตีติ ญาโยฯ โส เอว ตํสมงฺคีนํ วฎฺฎทุกฺขปาตโต ธารณเฎฺฐน ธโมฺมติ อาห – ‘‘ญายํ ธมฺมนฺติ อริยมคฺคธมฺม’’นฺติฯ ญาณสฺส มิจฺฉาสภาโว นาม นตฺถีติ วิญฺญาณเมเวตฺถ ปจฺจเวกฺขณวเสน ปวตฺตํ ญาณ-สเทฺทน วุจฺจตีติ อาห ‘‘มิจฺฉาวิญฺญาโณ’’ติฯ มิจฺฉาปจฺจเวกฺขโณติ กิญฺจิ ปาปํ กตฺวา ‘‘อโห มยา กตํ สุกต’’นฺติ เอวํ ปวโตฺต มิจฺฉาปจฺจเวกฺขโณฯ โคสีลโควตาทิปูรณํ มุตฺตีติ เอวํ คณฺหโต มิจฺฉาวิมุตฺติ นามฯ มิจฺฉาปฎิปทาทีหิ วิวฎฺฎนฺติ เอวํ วฎฺฎวิวฎฺฎํ กถิตํฯ ปุคฺคโล ปุจฺฉิโตติ นิคมิโต จ ‘‘อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อสปฺปุริโส’’ติอาทินาฯ กิญฺจาปิ ‘‘มิจฺฉาทิฎฺฐิโก โหตี’’ติอาทินา ปุคฺคโลว นิทฺทิโฎฺฐ, ตถาปิ ปุคฺคลสีเสนายํ ธมฺมเทสนาติ อาห ‘‘ธโมฺม วิภโตฺต’’ติฯ เตเนวาห ‘‘ธเมฺมน ปุคฺคโล ทสฺสิโต’’ติฯ ธเมฺมนาติ มิจฺฉาทิฎฺฐิอาทิเกน ธเมฺมนฯ กลฺยาณปุถุชฺชนโต ปฎฺฐาย สพฺพโส สปฺปุริสา นาม, ขีณาสโว สปฺปุริสตโรฯ สุปฺปวตฺตนิโยติ สุเขน ปวเตฺตตุํ สกฺกุเณโยฺยฯ ธาวตีติ คจฺฉติฯ ปจฺจยุปฺปเนฺนน อุเปจฺจ นิสฺสิตพฺพโต อุปนิสา, ปจฺจโย, เอกสฺส ส-การสฺส โลปํ กตฺวา วาติ อาห – ‘‘สอุปนิสํ สปจฺจย’’นฺติฯ ปริกรณโต ปริกฺขาโร, ปริวาโรติ อาห – ‘‘สปริกฺขารํ สปริวาร’’นฺติฯ สหชาตวเสน อุปนิสฺสยวเสน จ สปจฺจยตา กิจฺจสาธเน นิปฺผาทเน สหายภาวูปคมเน จ สปริวารตา ทฎฺฐพฺพาฯ
21-30.Micchāsabhāvanti ayāthāvasabhāvaṃ aniyyānikasabhāvaṃ. Sammāsabhāvanti yāthāvasabhāvaṃ niyyānikasabhāvaṃ. Micchāpaṭipattādhikaraṇahetūti ettha adhi-saddo anatthakoti āha – ‘‘micchāpaṭipattikaraṇahetū’’ti. Ñāyati paṭividdhavasena nibbānaṃ gacchatīti ñāyo. So eva taṃsamaṅgīnaṃ vaṭṭadukkhapātato dhāraṇaṭṭhena dhammoti āha – ‘‘ñāyaṃ dhammanti ariyamaggadhamma’’nti. Ñāṇassa micchāsabhāvo nāma natthīti viññāṇamevettha paccavekkhaṇavasena pavattaṃ ñāṇa-saddena vuccatīti āha ‘‘micchāviññāṇo’’ti. Micchāpaccavekkhaṇoti kiñci pāpaṃ katvā ‘‘aho mayā kataṃ sukata’’nti evaṃ pavatto micchāpaccavekkhaṇo. Gosīlagovatādipūraṇaṃ muttīti evaṃ gaṇhato micchāvimutti nāma. Micchāpaṭipadādīhi vivaṭṭanti evaṃ vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ. Puggalo pucchitoti nigamito ca ‘‘ayaṃ vuccati, bhikkhave, asappuriso’’tiādinā. Kiñcāpi ‘‘micchādiṭṭhiko hotī’’tiādinā puggalova niddiṭṭho, tathāpi puggalasīsenāyaṃ dhammadesanāti āha ‘‘dhammo vibhatto’’ti. Tenevāha ‘‘dhammena puggalo dassito’’ti. Dhammenāti micchādiṭṭhiādikena dhammena. Kalyāṇaputhujjanato paṭṭhāya sabbaso sappurisā nāma, khīṇāsavo sappurisataro. Suppavattaniyoti sukhena pavattetuṃ sakkuṇeyyo. Dhāvatīti gacchati. Paccayuppannena upecca nissitabbato upanisā, paccayo, ekassa sa-kārassa lopaṃ katvā vāti āha – ‘‘saupanisaṃ sapaccaya’’nti. Parikaraṇato parikkhāro, parivāroti āha – ‘‘saparikkhāraṃ saparivāra’’nti. Sahajātavasena upanissayavasena ca sapaccayatā kiccasādhane nipphādane sahāyabhāvūpagamane ca saparivāratā daṭṭhabbā.
มิจฺฉตฺตวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Micchattavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya
๑. มิจฺฉตฺตสุตฺตํ • 1. Micchattasuttaṃ
๒. อกุสลธมฺมสุตฺตํ • 2. Akusaladhammasuttaṃ
๓. ปฐมปฎิปทาสุตฺตํ • 3. Paṭhamapaṭipadāsuttaṃ
๔. ทุติยปฎิปทาสุตฺตํ • 4. Dutiyapaṭipadāsuttaṃ
๕. ปฐมอสปฺปุริสสุตฺตํ • 5. Paṭhamaasappurisasuttaṃ
๖. ทุติยอสปฺปุริสสุตฺตํ • 6. Dutiyaasappurisasuttaṃ
๗. กุมฺภสุตฺตํ • 7. Kumbhasuttaṃ
๘. สมาธิสุตฺตํ • 8. Samādhisuttaṃ
๙. เวทนาสุตฺตํ • 9. Vedanāsuttaṃ
๑๐. อุตฺติยสุตฺตํ • 10. Uttiyasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. มิจฺฉตฺตวคฺควณฺณนา • 3. Micchattavaggavaṇṇanā
