Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੩. ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
3. Micchattavaggavaṇṇanā
੨੧-੩੦. ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਅਯਾਥਾવਸਭਾવਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਸਭਾવਂ। ਸਮ੍ਮਾਸਭਾવਨ੍ਤਿ ਯਾਥਾવਸਭਾવਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਸਭਾવਂ। ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਹੇਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਧਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਅਨਤ੍ਥਕੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਕਰਣਹੇਤੂ’’ਤਿ। ਞਾਯਤਿ ਪਟਿવਿਦ੍ਧવਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਞਾਯੋ। ਸੋ ਏવ ਤਂਸਮਙ੍ਗੀਨਂ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਪਾਤਤੋ ਧਾਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਞਾਯਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ। ਞਾਣਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਸਭਾવੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਮੇવੇਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ ਞਾਣ-ਸਦ੍ਦੇਨ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾવਿਞ੍ਞਾਣੋ’’ਤਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਾਪਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਅਹੋ ਮਯਾ ਕਤਂ ਸੁਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪવਤ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣੋ। ਗੋਸੀਲਗੋવਤਾਦਿਪੂਰਣਂ ਮੁਤ੍ਤੀਤਿ ਏવਂ ਗਣ੍ਹਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ। ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਦਾਦੀਹਿ વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ ਏવਂ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਂ ਕਥਿਤਂ। ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋਤਿ ਨਿਗਮਿਤੋ ਚ ‘‘ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੁਗ੍ਗਲੋવ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ, ਤਥਾਪਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸੀਸੇਨਾਯਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ વਿਭਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦਸ੍ਸਿਤੋ’’ਤਿ। ਧਮ੍ਮੇਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਆਦਿਕੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ। ਕਲ੍ਯਾਣਪੁਥੁਜ੍ਜਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾ ਨਾਮ, ਖੀਣਾਸવੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਤਰੋ। ਸੁਪ੍ਪવਤ੍ਤਨਿਯੋਤਿ ਸੁਖੇਨ ਪવਤ੍ਤੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ। ਧਾવਤੀਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਨ ਉਪੇਚ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਤੋ ਉਪਨਿਸਾ, ਪਚ੍ਚਯੋ, ਏਕਸ੍ਸ ਸ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਲੋਪਂ ਕਤ੍વਾ વਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਉਪਨਿਸਂ ਸਪਚ੍ਚਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਕਰਣਤੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੋ, ਪਰਿવਾਰੋਤਿ ਆਹ – ‘‘ਸਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਸਪਰਿવਾਰ’’ਨ੍ਤਿ। ਸਹਜਾਤવਸੇਨ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਚ ਸਪਚ੍ਚਯਤਾ ਕਿਚ੍ਚਸਾਧਨੇ ਨਿਪ੍ਫਾਦਨੇ ਸਹਾਯਭਾવੂਪਗਮਨੇ ਚ ਸਪਰਿવਾਰਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।
21-30.Micchāsabhāvanti ayāthāvasabhāvaṃ aniyyānikasabhāvaṃ. Sammāsabhāvanti yāthāvasabhāvaṃ niyyānikasabhāvaṃ. Micchāpaṭipattādhikaraṇahetūti ettha adhi-saddo anatthakoti āha – ‘‘micchāpaṭipattikaraṇahetū’’ti. Ñāyati paṭividdhavasena nibbānaṃ gacchatīti ñāyo. So eva taṃsamaṅgīnaṃ vaṭṭadukkhapātato dhāraṇaṭṭhena dhammoti āha – ‘‘ñāyaṃ dhammanti ariyamaggadhamma’’nti. Ñāṇassa micchāsabhāvo nāma natthīti viññāṇamevettha paccavekkhaṇavasena pavattaṃ ñāṇa-saddena vuccatīti āha ‘‘micchāviññāṇo’’ti. Micchāpaccavekkhaṇoti kiñci pāpaṃ katvā ‘‘aho mayā kataṃ sukata’’nti evaṃ pavatto micchāpaccavekkhaṇo. Gosīlagovatādipūraṇaṃ muttīti evaṃ gaṇhato micchāvimutti nāma. Micchāpaṭipadādīhi vivaṭṭanti evaṃ vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ. Puggalo pucchitoti nigamito ca ‘‘ayaṃ vuccati, bhikkhave, asappuriso’’tiādinā. Kiñcāpi ‘‘micchādiṭṭhiko hotī’’tiādinā puggalova niddiṭṭho, tathāpi puggalasīsenāyaṃ dhammadesanāti āha ‘‘dhammo vibhatto’’ti. Tenevāha ‘‘dhammena puggalo dassito’’ti. Dhammenāti micchādiṭṭhiādikena dhammena. Kalyāṇaputhujjanato paṭṭhāya sabbaso sappurisā nāma, khīṇāsavo sappurisataro. Suppavattaniyoti sukhena pavattetuṃ sakkuṇeyyo. Dhāvatīti gacchati. Paccayuppannena upecca nissitabbato upanisā, paccayo, ekassa sa-kārassa lopaṃ katvā vāti āha – ‘‘saupanisaṃ sapaccaya’’nti. Parikaraṇato parikkhāro, parivāroti āha – ‘‘saparikkhāraṃ saparivāra’’nti. Sahajātavasena upanissayavasena ca sapaccayatā kiccasādhane nipphādane sahāyabhāvūpagamane ca saparivāratā daṭṭhabbā.
ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Micchattavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya
੧. ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Micchattasuttaṃ
੨. ਅਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Akusaladhammasuttaṃ
੩. ਪਠਮਪਟਿਪਦਾਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Paṭhamapaṭipadāsuttaṃ
੪. ਦੁਤਿਯਪਟਿਪਦਾਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Dutiyapaṭipadāsuttaṃ
੫. ਪਠਮਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Paṭhamaasappurisasuttaṃ
੬. ਦੁਤਿਯਅਸਪ੍ਪੁਰਿਸਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Dutiyaasappurisasuttaṃ
੭. ਕੁਮ੍ਭਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Kumbhasuttaṃ
੮. ਸਮਾਧਿਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Samādhisuttaṃ
੯. વੇਦਨਾਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Vedanāsuttaṃ
੧੦. ਉਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Uttiyasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਮਿਚ੍ਛਤ੍ਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Micchattavaggavaṇṇanā