Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มิลินฺทปญฺหปาฬิ • Milindapañhapāḷi

    ๗. มิคงฺคปโญฺห

    7. Migaṅgapañho

    ๗. ‘‘ภเนฺต นาคเสน, ‘มิคสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, มิโค ทิวา อรเญฺญ จรติ, รตฺติํ อโพฺภกาเส, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ทิวา อรเญฺญ วิหริตพฺพํ, รตฺติํ อโพฺภกาเสฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

    7. ‘‘Bhante nāgasena, ‘migassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, migo divā araññe carati, rattiṃ abbhokāse, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena divā araññe viharitabbaṃ, rattiṃ abbhokāse. Idaṃ, mahārāja, migassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

    ‘‘ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน โลมหํสนปริยาเย –

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena lomahaṃsanapariyāye –

    ‘โส โข อหํ, สาริปุตฺต, ยา ตา รตฺติโย สีตา เหมนฺติกา อนฺตรฎฺฐกา หิมปาตสมยา 1, ตถารูปาสุ รตฺตีสุ รตฺติํ อโพฺภกาเส วิหรามิ, ทิวา วนสเณฺฑฯ คิมฺหานํ ปจฺฉิเม มาเส ทิวา อโพฺภกาเส วิหรามิ, รตฺติํ วนสเณฺฑ’ติฯ

    ‘So kho ahaṃ, sāriputta, yā tā rattiyo sītā hemantikā antaraṭṭhakā himapātasamayā 2, tathārūpāsu rattīsu rattiṃ abbhokāse viharāmi, divā vanasaṇḍe. Gimhānaṃ pacchime māse divā abbhokāse viharāmi, rattiṃ vanasaṇḍe’ti.

    ‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, มิโค สตฺติมฺหิ วา สเร วา โอปตเนฺต วเญฺจติ 3 ปลายติ, น กายมุปเนติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กิเลเสสุ โอปตเนฺตสุ วญฺจยิตพฺพํ 4 ปลายิตพฺพํ, น จิตฺตมุปเนตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, migo sattimhi vā sare vā opatante vañceti 5 palāyati, na kāyamupaneti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kilesesu opatantesu vañcayitabbaṃ 6 palāyitabbaṃ, na cittamupanetabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, migassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

    ‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, มิโค มนุเสฺส ทิสฺวา เยน วา เตน วา ปลายติ ‘มา มํ เต อทฺทสํสู’ติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ภณฺฑนกลหวิคฺคหวิวาทสีเล ทุสฺสีเล กุสีเต สงฺคณิการาเม ทิสฺวา เยน วา เตน วา ปลายิตพฺพํ ‘มา มํ เต อทฺทสํสุ, อหญฺจ เต มา อทฺทส’นฺติฯ อิทํ, มหาราช, มิคสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตเมฺปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุเตฺตน ธมฺมเสนาปตินา –

    ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, migo manusse disvā yena vā tena vā palāyati ‘mā maṃ te addasaṃsū’ti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena bhaṇḍanakalahaviggahavivādasīle dussīle kusīte saṅgaṇikārāme disvā yena vā tena vā palāyitabbaṃ ‘mā maṃ te addasaṃsu, ahañca te mā addasa’nti. Idaṃ, mahārāja, migassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –

    ‘‘‘มา เม กทาจิ ปาปิโจฺฉ, กุสีโต หีนวีริโย;

    ‘‘‘Mā me kadāci pāpiccho, kusīto hīnavīriyo;

    อปฺปสฺสุโต อนาจาโร, สมฺมโต 7 อหุ กตฺถจี’’’ติฯ

    Appassuto anācāro, sammato 8 ahu katthacī’’’ti.

    มิคงฺคปโญฺห สตฺตโมฯ

    Migaṅgapañho sattamo.




    Next: ๘. โครูปงฺคปโญฺห • 8. Gorūpaṅgapañho




    Footnotes:
    1. อนฺตรฎฺฐเก หิมปาตสมเย (สี. ปี. ก.)
    2. antaraṭṭhake himapātasamaye (sī. pī. ka.)
    3. วเชฺชติ (ก.)
    4. วชฺชยิตพฺพํ (ก.)
    5. vajjeti (ka.)
    6. vajjayitabbaṃ (ka.)
    7. สเมโต (สี. ปี.)
    8. sameto (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact