| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៥. មិគសាលាសុត្តំ
5. Migasālāsuttaṃ
៧៥. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ យេន មិគសាលាយ ឧបាសិកាយ និវេសនំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ។ អថ ខោ មិគសាលា ឧបាសិកា យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ មិគសាលា ឧបាសិកា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច –
75. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena migasālāya upāsikāya nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho migasālā upāsikā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho migasālā upāsikā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
‘‘កថំ កថំ នាមាយំ, ភន្តេ អានន្ទ, ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ អញ្ញេយ្យោ, យត្រ ហិ នាម ព្រហ្មចារី ច អព្រហ្មចារី ច ឧភោ សមសមគតិកា ភវិស្សន្តិ អភិសម្បរាយំ។ បិតា មេ, ភន្តេ, បុរាណោ ព្រហ្មចារី ហោតិ អារាចារី 1 វិរតោ មេថុនា គាមធម្មា។ សោ កាលង្កតោ ភគវតា ព្យាកតោ – ‘សកទាគាមី សត្តោ 2 តុសិតំ កាយំ ឧបបន្នោ’តិ។ បិតាមហោ មេ 3, ភន្តេ, ឥសិទត្តោ អព្រហ្មចារី អហោសិ សទារសន្តុដ្ឋោ។ សោបិ កាលង្កតោ ភគវតា ព្យាកតោ – ‘សកទាគាមី សត្តោ តុសិតំ កាយំ ឧបបន្នោ’តិ។
‘‘Kathaṃ kathaṃ nāmāyaṃ, bhante ānanda, bhagavatā dhammo desito aññeyyo, yatra hi nāma brahmacārī ca abrahmacārī ca ubho samasamagatikā bhavissanti abhisamparāyaṃ. Pitā me, bhante, purāṇo brahmacārī hoti ārācārī 4 virato methunā gāmadhammā. So kālaṅkato bhagavatā byākato – ‘sakadāgāmī satto 5 tusitaṃ kāyaṃ upapanno’ti. Pitāmaho me 6, bhante, isidatto abrahmacārī ahosi sadārasantuṭṭho. Sopi kālaṅkato bhagavatā byākato – ‘sakadāgāmī satto tusitaṃ kāyaṃ upapanno’ti.
‘‘កថំ កថំ នាមាយំ, ភន្តេ អានន្ទ, ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ អញ្ញេយ្យោ, យត្រ ហិ នាម ព្រហ្មចារី ច អព្រហ្មចារី ច ឧភោ សមសមគតិកា ភវិស្សន្តិ អភិសម្បរាយ’’ន្តិ? ‘‘ឯវំ ខោ បនេតំ, ភគិនិ, ភគវតា ព្យាកត’’ន្តិ។
‘‘Kathaṃ kathaṃ nāmāyaṃ, bhante ānanda, bhagavatā dhammo desito aññeyyo, yatra hi nāma brahmacārī ca abrahmacārī ca ubho samasamagatikā bhavissanti abhisamparāya’’nti? ‘‘Evaṃ kho panetaṃ, bhagini, bhagavatā byākata’’nti.
អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ មិគសាលាយ ឧបាសិកាយ និវេសនេ បិណ្ឌបាតំ គហេត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កាមិ។ អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច –
Atha kho āyasmā ānando migasālāya upāsikāya nivesane piṇḍapātaṃ gahetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho āyasmā ānando pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ឥធាហំ , ភន្តេ, បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ យេន មិគសាលាយ ឧបាសិកាយ និវេសនំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិំ។ អថ ខោ, ភន្តេ, មិគសាលា ឧបាសិកា យេនាហំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ, ភន្តេ, មិគសាលា ឧបាសិកា មំ ឯតទវោច –
‘‘Idhāhaṃ , bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena migasālāya upāsikāya nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃ. Atha kho, bhante, migasālā upāsikā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho, bhante, migasālā upāsikā maṃ etadavoca –
‘កថំ កថំ នាមាយំ, ភន្តេ អានន្ទ, ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ អញ្ញេយ្យោ, យត្រ ហិ នាម ព្រហ្មចារី ច អព្រហ្មចារី ច ឧភោ សមសមគតិកា ភវិស្សន្តិ អភិសម្បរាយំ។ បិតា មេ, ភន្តេ, បុរាណោ ព្រហ្មចារី អហោសិ អារាចារី វិរតោ មេថុនា គាមធម្មា។ សោ កាលង្កតោ ភគវតា ព្យាកតោ សកទាគាមី សត្តោ តុសិតំ កាយំ ឧបបន្នោតិ។ បិតាមហោ មេ, ភន្តេ, ឥសិទត្តោ អព្រហ្មចារី អហោសិ សទារសន្តុដ្ឋោ។ សោបិ កាលង្កតោ ភគវតា ព្យាកតោ – សកទាគាមី សត្តោ តុសិតំ កាយំ ឧបបន្នោតិ។
‘Kathaṃ kathaṃ nāmāyaṃ, bhante ānanda, bhagavatā dhammo desito aññeyyo, yatra hi nāma brahmacārī ca abrahmacārī ca ubho samasamagatikā bhavissanti abhisamparāyaṃ. Pitā me, bhante, purāṇo brahmacārī ahosi ārācārī virato methunā gāmadhammā. So kālaṅkato bhagavatā byākato sakadāgāmī satto tusitaṃ kāyaṃ upapannoti. Pitāmaho me, bhante, isidatto abrahmacārī ahosi sadārasantuṭṭho. Sopi kālaṅkato bhagavatā byākato – sakadāgāmī satto tusitaṃ kāyaṃ upapannoti.
កថំ កថំ នាមាយំ, ភន្តេ អានន្ទ, ភគវតា ធម្មោ ទេសិតោ អញ្ញេយ្យោ, យត្រ ហិ នាម ព្រហ្មចារី ច អព្រហ្មចារី ច ឧភោ សមសមគតិកា ភវិស្សន្តិ អភិសម្បរាយ’ន្តិ? ឯវំ វុត្តេ អហំ, ភន្តេ, មិគសាលំ ឧបាសិកំ ឯតទវោចំ – ‘ឯវំ ខោ បនេតំ, ភគិនិ, ភគវតា ព្យាកត’’’ន្តិ។
Kathaṃ kathaṃ nāmāyaṃ, bhante ānanda, bhagavatā dhammo desito aññeyyo, yatra hi nāma brahmacārī ca abrahmacārī ca ubho samasamagatikā bhavissanti abhisamparāya’nti? Evaṃ vutte ahaṃ, bhante, migasālaṃ upāsikaṃ etadavocaṃ – ‘evaṃ kho panetaṃ, bhagini, bhagavatā byākata’’’nti.
‘‘កា ចានន្ទ, មិគសាលា ឧបាសិកា ពាលា អព្យត្តា អម្មកា អម្មកបញ្ញា 7, កេ ច បុរិសបុគ្គលបរោបរិយេ ញាណេ?
‘‘Kā cānanda, migasālā upāsikā bālā abyattā ammakā ammakapaññā 8, ke ca purisapuggalaparopariye ñāṇe?
‘‘ទសយិមេ, អានន្ទ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ ទស? ឥធានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ទុស្សីលោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ, យត្ថស្ស តំ ទុស្សីល្យំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ អកតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ហានាយ បរេតិ, នោ វិសេសាយ; ហានគាមីយេវ ហោតិ, នោ វិសេសគាមី។
‘‘Dasayime, ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame dasa? Idhānanda, ekacco puggalo dussīlo hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti, yatthassa taṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi akataṃ hoti, bāhusaccenapi akataṃ hoti, diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ na labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā hānāya pareti, no visesāya; hānagāmīyeva hoti, no visesagāmī.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ទុស្សីលោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស តំ ទុស្សីល្យំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ 9 ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា វិសេសាយ បរេតិ, នោ ហានាយ; វិសេសគាមីយេវ ហោតិ, នោ ហានគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo dussīlo hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa taṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ 10 hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā visesāya pareti, no hānāya; visesagāmīyeva hoti, no hānagāmī.
‘‘តត្រានន្ទ, បមាណិកា បមិណន្តិ – ‘ឥមស្សបិ តេវ ធម្មា, អបរស្សបិ តេវ ធម្មា។ កស្មា នេសំ ឯកោ ហីនោ ឯកោ បណីតោ’តិ? តញ្ហិ តេសំ, អានន្ទ, ហោតិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ។
‘‘Tatrānanda, pamāṇikā pamiṇanti – ‘imassapi teva dhammā, aparassapi teva dhammā. Kasmā nesaṃ eko hīno eko paṇīto’ti? Tañhi tesaṃ, ānanda, hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya.
‘‘តត្រានន្ទ, យ្វាយំ បុគ្គលោ ទុស្សីលោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស តំ ទុស្សីល្យំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ អយំ, អានន្ទ, បុគ្គលោ អមុនា បុរិមេន បុគ្គលេន អភិក្កន្តតរោ ច បណីតតរោ ច។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឥមំ ហានន្ទ, បុគ្គលំ ធម្មសោតោ និព្ពហតិ។ តទន្តរំ កោ ជានេយ្យ, អញ្ញត្រ តថាគតេន! តស្មាតិហានន្ទ, មា បុគ្គលេសុ បមាណិកា អហុវត្ថ , មា បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហិត្ថ។ ខញ្ញតិ ហានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហន្តោ។ អហំ វា, អានន្ទ 11, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហេយ្យំ យោ វា បនស្ស មាទិសោ។
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo dussīlo hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa taṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. Ayaṃ, ānanda, puggalo amunā purimena puggalena abhikkantataro ca paṇītataro ca. Taṃ kissa hetu? Imaṃ hānanda, puggalaṃ dhammasoto nibbahati. Tadantaraṃ ko jāneyya, aññatra tathāgatena! Tasmātihānanda, mā puggalesu pamāṇikā ahuvattha , mā puggalesu pamāṇaṃ gaṇhittha. Khaññati hānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇhanto. Ahaṃ vā, ānanda 12, puggalesu pamāṇaṃ gaṇheyyaṃ yo vā panassa mādiso.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលវា ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ យត្ថស្ស តំ សីលំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ អកតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ហានាយ បរេតិ, នោ វិសេសាយ; ហានគាមីយេវ ហោតិ, នោ វិសេសគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo sīlavā hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa taṃ sīlaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi akataṃ hoti, bāhusaccenapi akataṃ hoti, diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ na labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā hānāya pareti, no visesāya; hānagāmīyeva hoti, no visesagāmī.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ សីលវា ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស តំ សីលំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា វិសេសាយ បរេតិ, នោ ហានាយ; វិសេសគាមីយេវ ហោតិ, នោ ហានគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo sīlavā hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa taṃ sīlaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā visesāya pareti, no hānāya; visesagāmīyeva hoti, no hānagāmī.
‘‘តត្រានន្ទ, បមាណិកា បមិណន្តិ…បេ.… អហំ វា, អានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហេយ្យំ យោ វា បនស្ស មាទិសោ។
‘‘Tatrānanda, pamāṇikā pamiṇanti…pe… ahaṃ vā, ānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇheyyaṃ yo vā panassa mādiso.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ តិព្ពរាគោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ យត្ថស្ស សោ រាគោ អបរិសេសោ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ អកតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ហានាយ បរេតិ, នោ វិសេសាយ; ហានគាមីយេវ ហោតិ, នោ វិសេសគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo tibbarāgo hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa so rāgo apariseso nirujjhati. Tassa savanenapi akataṃ hoti, bāhusaccenapi akataṃ hoti, diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ na labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā hānāya pareti, no visesāya; hānagāmīyeva hoti, no visesagāmī.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ តិព្ពរាគោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស សោ រាគោ អបរិសេសោ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា វិសេសាយ បរេតិ, នោ ហានាយ; វិសេសគាមីយេវ ហោតិ, នោ ហានគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo tibbarāgo hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa so rāgo apariseso nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā visesāya pareti, no hānāya; visesagāmīyeva hoti, no hānagāmī.
‘‘តត្រានន្ទ , បមាណិកា បមិណន្តិ…បេ.… អហំ វា, អានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហេយ្យំ យោ វា បនស្ស មាទិសោ។
‘‘Tatrānanda , pamāṇikā pamiṇanti…pe… ahaṃ vā, ānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇheyyaṃ yo vā panassa mādiso.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ កោធនោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ យត្ថស្ស សោ កោធោ អបរិសេសោ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ អកតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ហានាយ បរេតិ, នោ វិសេសាយ; ហានគាមីយេវ ហោតិ, នោ វិសេសគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo kodhano hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa so kodho apariseso nirujjhati. Tassa savanenapi akataṃ hoti, bāhusaccenapi akataṃ hoti, diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ na labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā hānāya pareti, no visesāya; hānagāmīyeva hoti, no visesagāmī.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ កោធនោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស សោ កោធោ អបរិសេសោ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា វិសេសាយ បរេតិ, នោ ហានាយ; វិសេសគាមីយេវ ហោតិ, នោ ហានគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo kodhano hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa so kodho apariseso nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā visesāya pareti, no hānāya; visesagāmīyeva hoti, no hānagāmī.
‘‘តត្រានន្ទ, បមាណិកា បមិណន្តិ…បេ.… អហំ វា, អានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហេយ្យំ យោ វា បនស្ស មាទិសោ។
‘‘Tatrānanda, pamāṇikā pamiṇanti…pe… ahaṃ vā, ānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇheyyaṃ yo vā panassa mādiso.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ឧទ្ធតោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ យត្ថស្ស តំ ឧទ្ធច្ចំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ អកតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ហានាយ បរេតិ, នោ វិសេសាយ; ហានគាមីយេវ ហោតិ, នោ វិសេសគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo uddhato hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa taṃ uddhaccaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi akataṃ hoti, bāhusaccenapi akataṃ hoti, diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ na labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā hānāya pareti, no visesāya; hānagāmīyeva hoti, no visesagāmī.
‘‘ឥធ បនានន្ទ, ឯកច្ចោ បុគ្គលោ ឧទ្ធតោ ហោតិ។ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស តំ ឧទ្ធច្ចំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ សោ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា វិសេសាយ បរេតិ, នោ ហានាយ; វិសេសគាមីយេវ ហោតិ, នោ ហានគាមី។
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo uddhato hoti. Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa taṃ uddhaccaṃ aparisesaṃ nirujjhati. Tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā visesāya pareti, no hānāya; visesagāmīyeva hoti, no hānagāmī.
‘‘តត្រានន្ទ , បមាណិកា បមិណន្តិ – ‘ឥមស្សបិ តេវ ធម្មា, អបរស្សបិ តេវ ធម្មា។ កស្មា នេសំ ឯកោ ហីនោ ឯកោ បណីតោ’តិ? តញ្ហិ តេសំ, អានន្ទ, ហោតិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយ។
‘‘Tatrānanda , pamāṇikā pamiṇanti – ‘imassapi teva dhammā, aparassapi teva dhammā. Kasmā nesaṃ eko hīno eko paṇīto’ti? Tañhi tesaṃ, ānanda, hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya.
‘‘តត្រានន្ទ, យ្វាយំ បុគ្គលោ ឧទ្ធតោ ហោតិ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ យថាភូតំ បជានាតិ យត្ថស្ស តំ ឧទ្ធច្ចំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតិ, តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតិ, ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតិ, ទិដ្ឋិយាបិ បដិវិទ្ធំ ហោតិ, សាមាយិកម្បិ វិមុត្តិំ លភតិ។ អយំ, អានន្ទ, បុគ្គលោ អមុនា បុរិមេន បុគ្គលេន អភិក្កន្តតរោ ច បណីតតរោ ច។ តំ កិស្ស ហេតុ ? ឥមំ ហានន្ទ, បុគ្គលំ ធម្មសោតោ និព្ពហតិ។ តទន្តរំ កោ ជានេយ្យ អញ្ញត្រ តថាគតេន! តស្មាតិហានន្ទ, មា បុគ្គលេសុ បមាណិកា អហុវត្ថ; មា បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហិត្ថ។ ខញ្ញតិ ហានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហន្តោ។ អហំ វា, អានន្ទ, បុគ្គលេសុ បមាណំ គណ្ហេយ្យំ យោ វា បនស្ស មាទិសោ។
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo uddhato hoti tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa taṃ uddhaccaṃ aparisesaṃ nirujjhati, tassa savanenapi kataṃ hoti, bāhusaccenapi kataṃ hoti, diṭṭhiyāpi paṭividdhaṃ hoti, sāmāyikampi vimuttiṃ labhati. Ayaṃ, ānanda, puggalo amunā purimena puggalena abhikkantataro ca paṇītataro ca. Taṃ kissa hetu ? Imaṃ hānanda, puggalaṃ dhammasoto nibbahati. Tadantaraṃ ko jāneyya aññatra tathāgatena! Tasmātihānanda, mā puggalesu pamāṇikā ahuvattha; mā puggalesu pamāṇaṃ gaṇhittha. Khaññati hānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇhanto. Ahaṃ vā, ānanda, puggalesu pamāṇaṃ gaṇheyyaṃ yo vā panassa mādiso.
‘‘កា ចានន្ទ, មិគសាលា ឧបាសិកា ពាលា អព្យត្តា អម្មកា អម្មកបញ្ញា, កេ ច បុរិសបុគ្គលបរោបរិយេ ញាណេ! ឥមេ ខោ, អានន្ទ, ទស បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។
‘‘Kā cānanda, migasālā upāsikā bālā abyattā ammakā ammakapaññā, ke ca purisapuggalaparopariye ñāṇe! Ime kho, ānanda, dasa puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
‘‘យថារូបេន, អានន្ទ, សីលេន បុរាណោ សមន្នាគតោ អហោសិ តថារូបេន សីលេន ឥសិទត្តោ សមន្នាគតោ អភវិស្ស, នយិធ បុរាណោ ឥសិទត្តស្ស គតិម្បិ អញ្ញស្ស។ យថារូបាយ ចានន្ទ, បញ្ញាយ ឥសិទត្តោ សមន្នាគតោ អហោសិ តថារូបាយ បញ្ញាយ បុរាណោ សមន្នាគតោ អភវិស្ស, នយិធ ឥសិទត្តោ បុរាណស្ស គតិម្បិ អញ្ញស្ស។ ឥតិ ខោ, អានន្ទ, ឥមេ បុគ្គលា ឧភោ ឯកង្គហីនា’’តិ។ បញ្ចមំ។
‘‘Yathārūpena, ānanda, sīlena purāṇo samannāgato ahosi tathārūpena sīlena isidatto samannāgato abhavissa, nayidha purāṇo isidattassa gatimpi aññassa. Yathārūpāya cānanda, paññāya isidatto samannāgato ahosi tathārūpāya paññāya purāṇo samannāgato abhavissa, nayidha isidatto purāṇassa gatimpi aññassa. Iti kho, ānanda, ime puggalā ubho ekaṅgahīnā’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥. មិគសាលាសុត្តវណ្ណនា • 5. Migasālāsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៥-១០. មិគសាលាសុត្តាទិវណ្ណនា • 5-10. Migasālāsuttādivaṇṇanā
