| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៥. មិគសាលាសុត្តវណ្ណនា
5. Migasālāsuttavaṇṇanā
៧៥. បញ្ចមស្ស អាទិម្ហិ តាវ យំ វត្តព្ពំ, តំ ឆក្កនិបាតេ វុត្តមេវ។ ទុស្សីលោ ហោតីតិអាទីសុ បន ទុស្សីលោតិ និស្សីលោ។ ចេតោវិមុត្តិន្តិ ផលសមាធិំ។ បញ្ញាវិមុត្តិន្តិ ផលញាណំ។ នប្បជានាតីតិ ឧគ្គហបរិបុច្ឆាវសេន ន ជានាតិ។ ទុស្សីល្យំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតីតិ ឯត្ថ បញ្ច ទុស្សីល្យានិ តាវ សោតាបត្តិមគ្គេន បហីយន្តិ, ទស អរហត្តមគ្គេន។ ផលក្ខណេ តានិ បហីនានិ នាម ហោន្តិ។ ផលក្ខណំ សន្ធាយ ឥធ ‘‘និរុជ្ឈតី’’តិ វុត្តំ។ បុថុជ្ជនស្ស សីលំ បញ្ចហិ ការណេហិ ភិជ្ជតិ បារាជិកាបជ្ជនេន សិក្ខាបច្ចក្ខានេន តិត្ថិយបក្ខន្ទនេន អរហត្តេន មរណេនាតិ។ តត្ថ បុរិមា តយោ ភាវនាបរិហានាយ សំវត្តន្តិ, ចតុត្ថោ វឌ្ឍិយា, បញ្ចមោ នេវ ហានាយ ន វឌ្ឍិយា។ កថំ បនេតំ អរហត្តេន សីលំ ភិជ្ជតីតិ? បុថុជ្ជនស្ស ហិ សីលំ អច្ចន្តកុសលមេវ ហោតិ, អរហត្តមគ្គោ ច កុសលាកុសលកម្មក្ខយាយ សំវត្តតីតិ ឯវំ តេន តំ ភិជ្ជតិ។ សវនេនបិ អកតំ ហោតីតិ សោតព្ពយុត្តកំ អស្សុតំ ហោតិ។ ពាហុសច្ចេនបិ អកតំ ហោតីតិ ឯត្ថ ពាហុសច្ចន្តិ វីរិយំ។ វីរិយេន កត្តព្ពយុត្តកំ អកតំ ហោតិ, តស្ស អកតត្តា សគ្គតោបិ មគ្គតោបិ បរិហាយតិ។ ទិដ្ឋិយាបិ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតីតិ ទិដ្ឋិយា បដិវិជ្ឈិតព្ពំ អប្បដិវិទ្ធំ ហោតិ អបច្ចក្ខកតំ។ សាមយិកម្បិ វិមុត្តិំ ន លភតីតិ កាលានុកាលំ ធម្មស្សវនំ និស្សាយ បីតិបាមោជ្ជំ ន លភតិ។ ហានាយ បរេតីតិ ហានាយ បវត្តតិ។
75. Pañcamassa ādimhi tāva yaṃ vattabbaṃ, taṃ chakkanipāte vuttameva. Dussīlo hotītiādīsu pana dussīloti nissīlo. Cetovimuttinti phalasamādhiṃ. Paññāvimuttinti phalañāṇaṃ. Nappajānātīti uggahaparipucchāvasena na jānāti. Dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatīti ettha pañca dussīlyāni tāva sotāpattimaggena pahīyanti, dasa arahattamaggena. Phalakkhaṇe tāni pahīnāni nāma honti. Phalakkhaṇaṃ sandhāya idha ‘‘nirujjhatī’’ti vuttaṃ. Puthujjanassa sīlaṃ pañcahi kāraṇehi bhijjati pārājikāpajjanena sikkhāpaccakkhānena titthiyapakkhandanena arahattena maraṇenāti. Tattha purimā tayo bhāvanāparihānāya saṃvattanti, catuttho vaḍḍhiyā, pañcamo neva hānāya na vaḍḍhiyā. Kathaṃ panetaṃ arahattena sīlaṃ bhijjatīti? Puthujjanassa hi sīlaṃ accantakusalameva hoti, arahattamaggo ca kusalākusalakammakkhayāya saṃvattatīti evaṃ tena taṃ bhijjati. Savanenapiakataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ assutaṃ hoti. Bāhusaccenapi akataṃ hotīti ettha bāhusaccanti vīriyaṃ. Vīriyena kattabbayuttakaṃ akataṃ hoti, tassa akatattā saggatopi maggatopi parihāyati. Diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hotīti diṭṭhiyā paṭivijjhitabbaṃ appaṭividdhaṃ hoti apaccakkhakataṃ. Sāmayikampi vimuttiṃ na labhatīti kālānukālaṃ dhammassavanaṃ nissāya pītipāmojjaṃ na labhati. Hānāya paretīti hānāya pavattati.
យថាភូតំ បជានាតីតិ ‘‘សោតាបត្តិផលំ បត្វា បញ្ចវិធំ ទុស្សីល្យំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈតី’’តិ ឧគ្គហបរិបុច្ឆាវសេន ជានាតិ។ តស្ស សវនេនបិ កតំ ហោតីតិ សោតព្ពយុត្តកំ សុតំ ហោតិ។ ពាហុសច្ចេនបិ កតំ ហោតីតិ វីរិយេន កត្តព្ពយុត្តកំ អន្តមសោ ទុព្ពលវិបស្សនាមត្តកម្បិ កតំ ហោតិ។ ទិដ្ឋិយាបិ សុប្បដិវិទ្ធំ ហោតីតិ អន្តមសោ លោកិយបញ្ញាយបិ បច្ចយបដិវេធោ កតោ ហោតិ។ ឥមស្ស ហិ បុគ្គលស្ស បញ្ញា សីលំ បរិធោវតិ, សោ បញ្ញាបរិធោតេន វិសេសំ បាបុណាតិ។
Yathābhūtaṃ pajānātīti ‘‘sotāpattiphalaṃ patvā pañcavidhaṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatī’’ti uggahaparipucchāvasena jānāti. Tassa savanenapi kataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ sutaṃ hoti. Bāhusaccenapi kataṃ hotīti vīriyena kattabbayuttakaṃ antamaso dubbalavipassanāmattakampi kataṃ hoti. Diṭṭhiyāpi suppaṭividdhaṃ hotīti antamaso lokiyapaññāyapi paccayapaṭivedho kato hoti. Imassa hi puggalassa paññā sīlaṃ paridhovati, so paññāparidhotena visesaṃ pāpuṇāti.
បមាណិកាតិ បុគ្គលេសុ បមាណគ្គាហកា។ បមិណន្តីតិ បមេតុំ តុលេតុំ អរហន្តិ។ ឯកោ ហីនោតិ ឯកោ គុណេហិ ហីនោ។ បណីតោតិ ឯកោ គុណេហិ បណីតោ ឧត្តមោ។ តំ ហីតិ តំ បមាណករណំ។ អភិក្កន្តតរោតិ សុន្ទរតរោ។ បណីតតរោតិ ឧត្តមតរោ។ ធម្មសោតោ និព្ពហតីតិ សូរំ ហុត្វា បវត្តមានំ វិបស្សនាញាណំ និព្ពហតិ, អរិយភូមិំ បាបេតិ។ តទន្តរំ កោ ជានេយ្យាតិ តំ ឯវំ ការណំ កោ ជានេយ្យ។ សីលវា ហោតីតិ លោកិយសីលេន សីលវា ហោតិ។ យត្ថស្ស តំ សីលន្តិ អរហត្តវិមុត្តិំ បត្វា សីលំ អបរិសេសម្បិ និរុជ្ឈតិ នាម, តត្ថ យុត្តិ វុត្តាយេវ។ ឥតោ បរេសុ ទ្វីសុ អង្គេសុ អនាគាមិផលំ វិមុត្តិ នាម, បញ្ចមេ អរហត្តមេវ។ សេសមេត្ថ វុត្តនយានុសារេនេវ វេទិតព្ពំ។ ឆដ្ឋំ ឧត្តានត្ថមេវ។
Pamāṇikāti puggalesu pamāṇaggāhakā. Pamiṇantīti pametuṃ tuletuṃ arahanti. Eko hīnoti eko guṇehi hīno. Paṇītoti eko guṇehi paṇīto uttamo. Taṃ hīti taṃ pamāṇakaraṇaṃ. Abhikkantataroti sundarataro. Paṇītataroti uttamataro. Dhammasoto nibbahatīti sūraṃ hutvā pavattamānaṃ vipassanāñāṇaṃ nibbahati, ariyabhūmiṃ pāpeti. Tadantaraṃko jāneyyāti taṃ evaṃ kāraṇaṃ ko jāneyya. Sīlavā hotīti lokiyasīlena sīlavā hoti. Yatthassa taṃ sīlanti arahattavimuttiṃ patvā sīlaṃ aparisesampi nirujjhati nāma, tattha yutti vuttāyeva. Ito paresu dvīsu aṅgesu anāgāmiphalaṃ vimutti nāma, pañcame arahattameva. Sesamettha vuttanayānusāreneva veditabbaṃ. Chaṭṭhaṃ uttānatthameva.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៥. មិគសាលាសុត្តំ • 5. Migasālāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៥-១០. មិគសាលាសុត្តាទិវណ្ណនា • 5-10. Migasālāsuttādivaṇṇanā
