| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಮಿಗಸಾಲಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Migasālāsuttavaṇṇanā
೭೫. ಪಞ್ಚಮಸ್ಸ ಆದಿಮ್ಹಿ ತಾವ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಛಕ್ಕನಿಪಾತೇ ವುತ್ತಮೇವ। ದುಸ್ಸೀಲೋ ಹೋತೀತಿಆದೀಸು ಪನ ದುಸ್ಸೀಲೋತಿ ನಿಸ್ಸೀಲೋ। ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿನ್ತಿ ಫಲಸಮಾಧಿಂ। ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿನ್ತಿ ಫಲಞಾಣಂ। ನಪ್ಪಜಾನಾತೀತಿ ಉಗ್ಗಹಪರಿಪುಚ್ಛಾವಸೇನ ನ ಜಾನಾತಿ। ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ ಅಪರಿಸೇಸಂ ನಿರುಜ್ಝತೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಞ್ಚ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಾನಿ ತಾವ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇನ ಪಹೀಯನ್ತಿ, ದಸ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ। ಫಲಕ್ಖಣೇ ತಾನಿ ಪಹೀನಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ। ಫಲಕ್ಖಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ಇಧ ‘‘ನಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಸೀಲಂ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಭಿಜ್ಜತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾಪಜ್ಜನೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನೇನ ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಖನ್ದನೇನ ಅರಹತ್ತೇನ ಮರಣೇನಾತಿ। ತತ್ಥ ಪುರಿಮಾ ತಯೋ ಭಾವನಾಪರಿಹಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ, ಚತುತ್ಥೋ ವಡ್ಢಿಯಾ, ಪಞ್ಚಮೋ ನೇವ ಹಾನಾಯ ನ ವಡ್ಢಿಯಾ। ಕಥಂ ಪನೇತಂ ಅರಹತ್ತೇನ ಸೀಲಂ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ? ಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಹಿ ಸೀಲಂ ಅಚ್ಚನ್ತಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಚ ಕುಸಲಾಕುಸಲಕಮ್ಮಕ್ಖಯಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ ಏವಂ ತೇನ ತಂ ಭಿಜ್ಜತಿ। ಸವನೇನಪಿ ಅಕತಂ ಹೋತೀತಿ ಸೋತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಅಸ್ಸುತಂ ಹೋತಿ। ಬಾಹುಸಚ್ಚೇನಪಿ ಅಕತಂ ಹೋತೀತಿ ಏತ್ಥ ಬಾಹುಸಚ್ಚನ್ತಿ ವೀರಿಯಂ। ವೀರಿಯೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಅಕತಂ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಅಕತತ್ತಾ ಸಗ್ಗತೋಪಿ ಮಗ್ಗತೋಪಿ ಪರಿಹಾಯತಿ। ದಿಟ್ಠಿಯಾಪಿ ಅಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಹೋತೀತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತಬ್ಬಂ ಅಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಹೋತಿ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಕತಂ। ಸಾಮಯಿಕಮ್ಪಿ ವಿಮುತ್ತಿಂ ನ ಲಭತೀತಿ ಕಾಲಾನುಕಾಲಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪೀತಿಪಾಮೋಜ್ಜಂ ನ ಲಭತಿ। ಹಾನಾಯ ಪರೇತೀತಿ ಹಾನಾಯ ಪವತ್ತತಿ।
75. Pañcamassa ādimhi tāva yaṃ vattabbaṃ, taṃ chakkanipāte vuttameva. Dussīlo hotītiādīsu pana dussīloti nissīlo. Cetovimuttinti phalasamādhiṃ. Paññāvimuttinti phalañāṇaṃ. Nappajānātīti uggahaparipucchāvasena na jānāti. Dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatīti ettha pañca dussīlyāni tāva sotāpattimaggena pahīyanti, dasa arahattamaggena. Phalakkhaṇe tāni pahīnāni nāma honti. Phalakkhaṇaṃ sandhāya idha ‘‘nirujjhatī’’ti vuttaṃ. Puthujjanassa sīlaṃ pañcahi kāraṇehi bhijjati pārājikāpajjanena sikkhāpaccakkhānena titthiyapakkhandanena arahattena maraṇenāti. Tattha purimā tayo bhāvanāparihānāya saṃvattanti, catuttho vaḍḍhiyā, pañcamo neva hānāya na vaḍḍhiyā. Kathaṃ panetaṃ arahattena sīlaṃ bhijjatīti? Puthujjanassa hi sīlaṃ accantakusalameva hoti, arahattamaggo ca kusalākusalakammakkhayāya saṃvattatīti evaṃ tena taṃ bhijjati. Savanenapiakataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ assutaṃ hoti. Bāhusaccenapi akataṃ hotīti ettha bāhusaccanti vīriyaṃ. Vīriyena kattabbayuttakaṃ akataṃ hoti, tassa akatattā saggatopi maggatopi parihāyati. Diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hotīti diṭṭhiyā paṭivijjhitabbaṃ appaṭividdhaṃ hoti apaccakkhakataṃ. Sāmayikampi vimuttiṃ na labhatīti kālānukālaṃ dhammassavanaṃ nissāya pītipāmojjaṃ na labhati. Hānāya paretīti hānāya pavattati.
ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತೀತಿ ‘‘ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ ಪತ್ವಾ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ದುಸ್ಸೀಲ್ಯಂ ಅಪರಿಸೇಸಂ ನಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ ಉಗ್ಗಹಪರಿಪುಚ್ಛಾವಸೇನ ಜಾನಾತಿ। ತಸ್ಸ ಸವನೇನಪಿ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ಸೋತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಸುತಂ ಹೋತಿ। ಬಾಹುಸಚ್ಚೇನಪಿ ಕತಂ ಹೋತೀತಿ ವೀರಿಯೇನ ಕತ್ತಬ್ಬಯುತ್ತಕಂ ಅನ್ತಮಸೋ ದುಬ್ಬಲವಿಪಸ್ಸನಾಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಕತಂ ಹೋತಿ। ದಿಟ್ಠಿಯಾಪಿ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಂ ಹೋತೀತಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಲೋಕಿಯಪಞ್ಞಾಯಪಿ ಪಚ್ಚಯಪಟಿವೇಧೋ ಕತೋ ಹೋತಿ। ಇಮಸ್ಸ ಹಿ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಸೀಲಂ ಪರಿಧೋವತಿ, ಸೋ ಪಞ್ಞಾಪರಿಧೋತೇನ ವಿಸೇಸಂ ಪಾಪುಣಾತಿ।
Yathābhūtaṃ pajānātīti ‘‘sotāpattiphalaṃ patvā pañcavidhaṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatī’’ti uggahaparipucchāvasena jānāti. Tassa savanenapi kataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ sutaṃ hoti. Bāhusaccenapi kataṃ hotīti vīriyena kattabbayuttakaṃ antamaso dubbalavipassanāmattakampi kataṃ hoti. Diṭṭhiyāpi suppaṭividdhaṃ hotīti antamaso lokiyapaññāyapi paccayapaṭivedho kato hoti. Imassa hi puggalassa paññā sīlaṃ paridhovati, so paññāparidhotena visesaṃ pāpuṇāti.
ಪಮಾಣಿಕಾತಿ ಪುಗ್ಗಲೇಸು ಪಮಾಣಗ್ಗಾಹಕಾ। ಪಮಿಣನ್ತೀತಿ ಪಮೇತುಂ ತುಲೇತುಂ ಅರಹನ್ತಿ। ಏಕೋ ಹೀನೋತಿ ಏಕೋ ಗುಣೇಹಿ ಹೀನೋ। ಪಣೀತೋತಿ ಏಕೋ ಗುಣೇಹಿ ಪಣೀತೋ ಉತ್ತಮೋ। ತಂ ಹೀತಿ ತಂ ಪಮಾಣಕರಣಂ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತತರೋತಿ ಸುನ್ದರತರೋ। ಪಣೀತತರೋತಿ ಉತ್ತಮತರೋ। ಧಮ್ಮಸೋತೋ ನಿಬ್ಬಹತೀತಿ ಸೂರಂ ಹುತ್ವಾ ಪವತ್ತಮಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಂ ನಿಬ್ಬಹತಿ, ಅರಿಯಭೂಮಿಂ ಪಾಪೇತಿ। ತದನ್ತರಂ ಕೋ ಜಾನೇಯ್ಯಾತಿ ತಂ ಏವಂ ಕಾರಣಂ ಕೋ ಜಾನೇಯ್ಯ। ಸೀಲವಾ ಹೋತೀತಿ ಲೋಕಿಯಸೀಲೇನ ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ। ಯತ್ಥಸ್ಸ ತಂ ಸೀಲನ್ತಿ ಅರಹತ್ತವಿಮುತ್ತಿಂ ಪತ್ವಾ ಸೀಲಂ ಅಪರಿಸೇಸಮ್ಪಿ ನಿರುಜ್ಝತಿ ನಾಮ, ತತ್ಥ ಯುತ್ತಿ ವುತ್ತಾಯೇವ। ಇತೋ ಪರೇಸು ದ್ವೀಸು ಅಙ್ಗೇಸು ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ ವಿಮುತ್ತಿ ನಾಮ, ಪಞ್ಚಮೇ ಅರಹತ್ತಮೇವ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ವುತ್ತನಯಾನುಸಾರೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಛಟ್ಠಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
Pamāṇikāti puggalesu pamāṇaggāhakā. Pamiṇantīti pametuṃ tuletuṃ arahanti. Eko hīnoti eko guṇehi hīno. Paṇītoti eko guṇehi paṇīto uttamo. Taṃ hīti taṃ pamāṇakaraṇaṃ. Abhikkantataroti sundarataro. Paṇītataroti uttamataro. Dhammasoto nibbahatīti sūraṃ hutvā pavattamānaṃ vipassanāñāṇaṃ nibbahati, ariyabhūmiṃ pāpeti. Tadantaraṃko jāneyyāti taṃ evaṃ kāraṇaṃ ko jāneyya. Sīlavā hotīti lokiyasīlena sīlavā hoti. Yatthassa taṃ sīlanti arahattavimuttiṃ patvā sīlaṃ aparisesampi nirujjhati nāma, tattha yutti vuttāyeva. Ito paresu dvīsu aṅgesu anāgāmiphalaṃ vimutti nāma, pañcame arahattameva. Sesamettha vuttanayānusāreneva veditabbaṃ. Chaṭṭhaṃ uttānatthameva.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೫. ಮಿಗಸಾಲಾಸುತ್ತಂ • 5. Migasālāsuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೫-೧೦. ಮಿಗಸಾಲಾಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 5-10. Migasālāsuttādivaṇṇanā
