| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਮਿਗਸਾਲਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Migasālāsuttavaṇṇanā
੭੫. ਪਞ੍ਚਮਸ੍ਸ ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਤਾવ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਛਕ੍ਕਨਿਪਾਤੇ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਹੋਤੀਤਿਆਦੀਸੁ ਪਨ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਲੋ। ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਫਲਸਮਾਧਿਂ। ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਫਲਞਾਣਂ। ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਾਨਿ ਤਾવ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਦਸ ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ। ਫਲਕ੍ਖਣੇ ਤਾਨਿ ਪਹੀਨਾਨਿ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਫਲਕ੍ਖਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਇਧ ‘‘ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਸੀਲਂ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਭਿਜ੍ਜਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਜ੍ਜਨੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨੇਨ ਤਿਤ੍ਥਿਯਪਕ੍ਖਨ੍ਦਨੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤੇਨ ਮਰਣੇਨਾਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪੁਰਿਮਾ ਤਯੋ ਭਾવਨਾਪਰਿਹਾਨਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਡ੍ਢਿਯਾ, ਪਞ੍ਚਮੋ ਨੇવ ਹਾਨਾਯ ਨ વਡ੍ਢਿਯਾ। ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਅਰਹਤ੍ਤੇਨ ਸੀਲਂ ਭਿਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਹਿ ਸੀਲਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਕੁਸਲਮੇવ ਹੋਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੋ ਚ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਕਮ੍ਮਕ੍ਖਯਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਏવਂ ਤੇਨ ਤਂ ਭਿਜ੍ਜਤਿ। ਸવਨੇਨਪਿ ਅਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੋਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਅਸ੍ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ। ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨਪਿ ਅਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਨ੍ਤਿ વੀਰਿਯਂ। વੀਰਿਯੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਅਕਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਕਤਤ੍ਤਾ ਸਗ੍ਗਤੋਪਿ ਮਗ੍ਗਤੋਪਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਤਂ। ਸਾਮਯਿਕਮ੍ਪਿ વਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਕਾਲਾਨੁਕਾਲਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੀਤਿਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਨ ਲਭਤਿ। ਹਾਨਾਯ ਪਰੇਤੀਤਿ ਹਾਨਾਯ ਪવਤ੍ਤਤਿ।
75. Pañcamassa ādimhi tāva yaṃ vattabbaṃ, taṃ chakkanipāte vuttameva. Dussīlo hotītiādīsu pana dussīloti nissīlo. Cetovimuttinti phalasamādhiṃ. Paññāvimuttinti phalañāṇaṃ. Nappajānātīti uggahaparipucchāvasena na jānāti. Dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatīti ettha pañca dussīlyāni tāva sotāpattimaggena pahīyanti, dasa arahattamaggena. Phalakkhaṇe tāni pahīnāni nāma honti. Phalakkhaṇaṃ sandhāya idha ‘‘nirujjhatī’’ti vuttaṃ. Puthujjanassa sīlaṃ pañcahi kāraṇehi bhijjati pārājikāpajjanena sikkhāpaccakkhānena titthiyapakkhandanena arahattena maraṇenāti. Tattha purimā tayo bhāvanāparihānāya saṃvattanti, catuttho vaḍḍhiyā, pañcamo neva hānāya na vaḍḍhiyā. Kathaṃ panetaṃ arahattena sīlaṃ bhijjatīti? Puthujjanassa hi sīlaṃ accantakusalameva hoti, arahattamaggo ca kusalākusalakammakkhayāya saṃvattatīti evaṃ tena taṃ bhijjati. Savanenapiakataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ assutaṃ hoti. Bāhusaccenapi akataṃ hotīti ettha bāhusaccanti vīriyaṃ. Vīriyena kattabbayuttakaṃ akataṃ hoti, tassa akatattā saggatopi maggatopi parihāyati. Diṭṭhiyāpi appaṭividdhaṃ hotīti diṭṭhiyā paṭivijjhitabbaṃ appaṭividdhaṃ hoti apaccakkhakataṃ. Sāmayikampi vimuttiṃ na labhatīti kālānukālaṃ dhammassavanaṃ nissāya pītipāmojjaṃ na labhati. Hānāya paretīti hānāya pavattati.
ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤੀਤਿ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚવਿਧਂ ਦੁਸ੍ਸੀਲ੍ਯਂ ਅਪਰਿਸੇਸਂ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ ਉਗ੍ਗਹਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸવਨੇਨਪਿ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੋਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ। ਬਾਹੁਸਚ੍ਚੇਨਪਿ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ વੀਰਿਯੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਯੁਤ੍ਤਕਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਦੁਬ੍ਬਲવਿਪਸ੍ਸਨਾਮਤ੍ਤਕਮ੍ਪਿ ਕਤਂ ਹੋਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਿਯਾਪਿ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਲੋਕਿਯਪਞ੍ਞਾਯਪਿ ਪਚ੍ਚਯਪਟਿવੇਧੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾ ਸੀਲਂ ਪਰਿਧੋવਤਿ, ਸੋ ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਧੋਤੇਨ વਿਸੇਸਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ।
Yathābhūtaṃ pajānātīti ‘‘sotāpattiphalaṃ patvā pañcavidhaṃ dussīlyaṃ aparisesaṃ nirujjhatī’’ti uggahaparipucchāvasena jānāti. Tassa savanenapi kataṃ hotīti sotabbayuttakaṃ sutaṃ hoti. Bāhusaccenapi kataṃ hotīti vīriyena kattabbayuttakaṃ antamaso dubbalavipassanāmattakampi kataṃ hoti. Diṭṭhiyāpi suppaṭividdhaṃ hotīti antamaso lokiyapaññāyapi paccayapaṭivedho kato hoti. Imassa hi puggalassa paññā sīlaṃ paridhovati, so paññāparidhotena visesaṃ pāpuṇāti.
ਪਮਾਣਿਕਾਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਸੁ ਪਮਾਣਗ੍ਗਾਹਕਾ। ਪਮਿਣਨ੍ਤੀਤਿ ਪਮੇਤੁਂ ਤੁਲੇਤੁਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ। ਏਕੋ ਹੀਨੋਤਿ ਏਕੋ ਗੁਣੇਹਿ ਹੀਨੋ। ਪਣੀਤੋਤਿ ਏਕੋ ਗੁਣੇਹਿ ਪਣੀਤੋ ਉਤ੍ਤਮੋ। ਤਂ ਹੀਤਿ ਤਂ ਪਮਾਣਕਰਣਂ। ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰੋਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਤਰੋ। ਪਣੀਤਤਰੋਤਿ ਉਤ੍ਤਮਤਰੋ। ਧਮ੍ਮਸੋਤੋ ਨਿਬ੍ਬਹਤੀਤਿ ਸੂਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ ਨਿਬ੍ਬਹਤਿ, ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਪਾਪੇਤਿ। ਤਦਨ੍ਤਰਂ ਕੋ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਤਿ ਤਂ ਏવਂ ਕਾਰਣਂ ਕੋ ਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਸੀਲવਾ ਹੋਤੀਤਿ ਲੋਕਿਯਸੀਲੇਨ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ। ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਤਂ ਸੀਲਨ੍ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਅਪਰਿਸੇਸਮ੍ਪਿ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤਿ ਨਾਮ, ਤਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਾਯੇવ। ਇਤੋ ਪਰੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਨਾਮ, ਪਞ੍ਚਮੇ ਅਰਹਤ੍ਤਮੇવ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯਾਨੁਸਾਰੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਛਟ੍ਠਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
Pamāṇikāti puggalesu pamāṇaggāhakā. Pamiṇantīti pametuṃ tuletuṃ arahanti. Eko hīnoti eko guṇehi hīno. Paṇītoti eko guṇehi paṇīto uttamo. Taṃ hīti taṃ pamāṇakaraṇaṃ. Abhikkantataroti sundarataro. Paṇītataroti uttamataro. Dhammasoto nibbahatīti sūraṃ hutvā pavattamānaṃ vipassanāñāṇaṃ nibbahati, ariyabhūmiṃ pāpeti. Tadantaraṃko jāneyyāti taṃ evaṃ kāraṇaṃ ko jāneyya. Sīlavā hotīti lokiyasīlena sīlavā hoti. Yatthassa taṃ sīlanti arahattavimuttiṃ patvā sīlaṃ aparisesampi nirujjhati nāma, tattha yutti vuttāyeva. Ito paresu dvīsu aṅgesu anāgāmiphalaṃ vimutti nāma, pañcame arahattameva. Sesamettha vuttanayānusāreneva veditabbaṃ. Chaṭṭhaṃ uttānatthameva.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੫. ਮਿਗਸਾਲਾਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Migasālāsuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੫-੧੦. ਮਿਗਸਾਲਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 5-10. Migasālāsuttādivaṇṇanā
