Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౪. చతుత్థవగ్గో

    4. Catutthavaggo

    ౧. మిగసిరత్థేరగాథావణ్ణనా

    1. Migasirattheragāthāvaṇṇanā

    యతో అహం పబ్బజితోతి ఆయస్మతో మిగసిరత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో కస్సపస్స భగవతో కాలే బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం సత్థారం దిస్వా పసన్నచిత్తో కుసట్ఠకం అదాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే కోసలరట్ఠే బ్రాహ్మణకులే పటిసన్ధిం గహేత్వా మిగసిరనక్ఖత్తేన జాతత్తా మిగసిరోతి లద్ధనామో వయప్పత్తో బ్రాహ్మణానం విజ్జాసిప్పేసు నిప్ఫత్తిం గతో ఛవసీసమన్తం నామ సిక్ఖి, యం పరిజప్పేత్వా తివస్సమత్థకే మతానమ్పి సీసం నఖేన ఆకోటేత్వా ‘‘అయం సత్తో అసుకట్ఠానే నిబ్బత్తో’’తి జానాతి.

    Yatoahaṃ pabbajitoti āyasmato migasirattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto kassapassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto kusaṭṭhakaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe brāhmaṇakule paṭisandhiṃ gahetvā migasiranakkhattena jātattā migasiroti laddhanāmo vayappatto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gato chavasīsamantaṃ nāma sikkhi, yaṃ parijappetvā tivassamatthake matānampi sīsaṃ nakhena ākoṭetvā ‘‘ayaṃ satto asukaṭṭhāne nibbatto’’ti jānāti.

    సో ఘరావాసం అనిచ్ఛన్తో పరిబ్బాజకపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా తం విజ్జం నిస్సాయ లోకేన సక్కతో గరుకతో లాభీ హుత్వా విచరన్తో సావత్థిం ఉపగతో సత్థు సన్తికం గన్త్వా అత్తనో ఆనుభావం పకాసేన్తో – ‘‘అహం, భో గోతమ, మతానం నిబ్బత్తట్ఠానం జానామీ’’తి వత్వా, ‘‘కథం పన త్వం జానాసీ’’తి వుత్తే, ‘‘ఛవసీసాని ఆహరాపేత్వా మన్తం పరిజప్పేత్వా నఖేన సీసం ఆకోటేన్తో నిరయాదికం తేహి తేహి నిబ్బత్తట్ఠానం జానామీ’’తి కథేసి. అథస్స భగవా పరినిబ్బుతస్స భిక్ఖునో సీసకపాలం ఆహరాపేత్వా, ‘‘కథేహి తావ తస్స గతిం, యస్సిదం సీసకపాల’’న్తి ఆహ. సో తం కపాలం మన్తం పరిజప్పేత్వా నఖేన ఆకోటేత్వా నేవ అన్తం న కోటిం పస్సతి. అథ సత్థారా, ‘‘న సక్కోసి పరిబ్బాజకా’’తి వుత్తే , ‘‘ఉపపరిక్ఖిస్సామి తావా’’తి వత్వా పునప్పునం పరివత్తేన్తోపి న పస్సతేవ. బాహిరకమన్తేన హి ఖీణాసవస్స గతిం కథం జానిస్సతి, అథస్స మత్థకతో కచ్ఛేహి చ సేదో ముచ్చి. సో లజ్జిత్వా తుణ్హీభూతో అట్ఠాసి. సత్థా ‘‘కిలమసి పరిబ్బాజకా’’తి ఆహ. సో ‘‘ఆమ, కిలమామి, న ఇమస్స గతిం జానామి, తుమ్హే పన జానాథా’’తి. ‘‘అహం ఏతం జానామి, ఇతో ఉత్తరితరమ్పి జానామీ’’తి వత్వా ‘‘నిబ్బానం గతో సో’’తి ఆహ. పరిబ్బాజకో ‘‘ఇమం విజ్జం మయ్హం దేథా’’తి ఆహ. ‘‘తేన హి పబ్బజా’’తి వత్వా తం పబ్బాజేత్వా పఠమం సమథకమ్మట్ఠానే నియోజేత్వా ఝానాభిఞ్ఞాసు పతిట్ఠితస్స విపస్సనాయ కమ్మం ఉపదిసి. సో విపస్సనాయ కమ్మం కరోన్తో నచిరస్సేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౪౮.౫౬-౬౦) –

    So gharāvāsaṃ anicchanto paribbājakapabbajjaṃ pabbajitvā taṃ vijjaṃ nissāya lokena sakkato garukato lābhī hutvā vicaranto sāvatthiṃ upagato satthu santikaṃ gantvā attano ānubhāvaṃ pakāsento – ‘‘ahaṃ, bho gotama, matānaṃ nibbattaṭṭhānaṃ jānāmī’’ti vatvā, ‘‘kathaṃ pana tvaṃ jānāsī’’ti vutte, ‘‘chavasīsāni āharāpetvā mantaṃ parijappetvā nakhena sīsaṃ ākoṭento nirayādikaṃ tehi tehi nibbattaṭṭhānaṃ jānāmī’’ti kathesi. Athassa bhagavā parinibbutassa bhikkhuno sīsakapālaṃ āharāpetvā, ‘‘kathehi tāva tassa gatiṃ, yassidaṃ sīsakapāla’’nti āha. So taṃ kapālaṃ mantaṃ parijappetvā nakhena ākoṭetvā neva antaṃ na koṭiṃ passati. Atha satthārā, ‘‘na sakkosi paribbājakā’’ti vutte , ‘‘upaparikkhissāmi tāvā’’ti vatvā punappunaṃ parivattentopi na passateva. Bāhirakamantena hi khīṇāsavassa gatiṃ kathaṃ jānissati, athassa matthakato kacchehi ca sedo mucci. So lajjitvā tuṇhībhūto aṭṭhāsi. Satthā ‘‘kilamasi paribbājakā’’ti āha. So ‘‘āma, kilamāmi, na imassa gatiṃ jānāmi, tumhe pana jānāthā’’ti. ‘‘Ahaṃ etaṃ jānāmi, ito uttaritarampi jānāmī’’ti vatvā ‘‘nibbānaṃ gato so’’ti āha. Paribbājako ‘‘imaṃ vijjaṃ mayhaṃ dethā’’ti āha. ‘‘Tena hi pabbajā’’ti vatvā taṃ pabbājetvā paṭhamaṃ samathakammaṭṭhāne niyojetvā jhānābhiññāsu patiṭṭhitassa vipassanāya kammaṃ upadisi. So vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.56-60) –

    ‘‘కస్సపస్స భగవతో, బ్రాహ్మణస్స వుసీమతో;

    ‘‘Kassapassa bhagavato, brāhmaṇassa vusīmato;

    పసన్నచిత్తో సుమనో, కుసట్ఠకమదాసహం.

    Pasannacitto sumano, kusaṭṭhakamadāsahaṃ.

    ‘‘ఇమస్మింయేవ కప్పస్మిం, కుసట్ఠకమదాసహం;

    ‘‘Imasmiṃyeva kappasmiṃ, kusaṭṭhakamadāsahaṃ;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, కుసట్ఠకస్సిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, kusaṭṭhakassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అఞ్ఞం బ్యాకరోన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto –

    ౧౮౧.

    181.

    ‘‘యతో అహం పబ్బజితో, సమ్మాసమ్బుద్ధసాసనే;

    ‘‘Yato ahaṃ pabbajito, sammāsambuddhasāsane;

    విముచ్చమానో ఉగ్గచ్ఛిం, కామధాతుం ఉపచ్చగం.

    Vimuccamāno uggacchiṃ, kāmadhātuṃ upaccagaṃ.

    ౧౮౨.

    182.

    ‘‘బ్రహ్మునో పేక్ఖమానస్స, తతో చిత్తం విముచ్చి మే;

    ‘‘Brahmuno pekkhamānassa, tato cittaṃ vimucci me;

    అకుప్పా మే విముత్తీతి, సబ్బసంయోజనక్ఖయా’’తి. – గాథాద్వయం అభాసి;

    Akuppā me vimuttīti, sabbasaṃyojanakkhayā’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    తత్థ యతో అహం పబ్బజితో, సమ్మాసమ్బుద్ధసాసనేతి యతో పభుతి అహం పబ్బజితో బుద్ధస్స భగవతో సాసనే, పబ్బజితకాలతో పట్ఠాయ. విముచ్చమానో ఉగ్గచ్ఛిన్తి సంకిలేసపక్ఖతో పఠమం తావ సమథవిపస్సనాహి విముచ్చమానో వోదానధమ్మసవనేన ఉట్ఠహిం. ఏవం ఉగ్గచ్ఛన్తో కామధాతుం ఉపచ్చగం అనాగామిమగ్గేన అచ్చన్తమేవ కామధాతుం అతిక్కమిం.

    Tattha yato ahaṃ pabbajito, sammāsambuddhasāsaneti yato pabhuti ahaṃ pabbajito buddhassa bhagavato sāsane, pabbajitakālato paṭṭhāya. Vimuccamāno uggacchinti saṃkilesapakkhato paṭhamaṃ tāva samathavipassanāhi vimuccamāno vodānadhammasavanena uṭṭhahiṃ. Evaṃ uggacchanto kāmadhātuṃ upaccagaṃ anāgāmimaggena accantameva kāmadhātuṃ atikkamiṃ.

    బ్రహ్మునో పేక్ఖమానస్స, తతో చిత్తం విముచ్చి మేతి సదేవకస్స లోకస్స అగ్గభూతత్తా సేట్ఠట్ఠేన బ్రహ్మునో బుద్ధస్స భగవతో మహాకరుణాయోగేన ‘‘అయం కులపుత్తో మమ సాసనే పబ్బజిత్వా కథం ను ఖో పటిపజ్జతీ’’తి పేక్ఖన్తస్స తతో అనాగామిమగ్గాధిగమతో పచ్ఛా అగ్గమగ్గాధిగమేన మమ చిత్తం సబ్బసంకిలేసతో అచ్చన్తమేవ ముచ్చి. అకుప్పా మే విముత్తీతి, సబ్బసంయోజనక్ఖయాతి తథావిముత్తచిత్తత్తా ఏవ సబ్బేసం సంయోజనానం ఖయా పరిక్ఖయా ఇతి ఏవం అకుప్పా మే విముత్తీతి అఞ్ఞం బ్యాకాసి.

    Brahmuno pekkhamānassa, tato cittaṃ vimucci meti sadevakassa lokassa aggabhūtattā seṭṭhaṭṭhena brahmuno buddhassa bhagavato mahākaruṇāyogena ‘‘ayaṃ kulaputto mama sāsane pabbajitvā kathaṃ nu kho paṭipajjatī’’ti pekkhantassa tato anāgāmimaggādhigamato pacchā aggamaggādhigamena mama cittaṃ sabbasaṃkilesato accantameva mucci. Akuppāme vimuttīti, sabbasaṃyojanakkhayāti tathāvimuttacittattā eva sabbesaṃ saṃyojanānaṃ khayā parikkhayā iti evaṃ akuppā me vimuttīti aññaṃ byākāsi.

    మిగసిరత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Migasirattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౧. మిగసిరత్థేరగాథా • 1. Migasirattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact