Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၄. စတုတ္ထဝဂ္ဂော

    4. Catutthavaggo

    ၁. မိဂသိရတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    1. Migasirattheragāthāvaṇṇanā

    ယတော အဟံ ပဗ္ဗဇိတောတိ အာယသ္မတော မိဂသိရတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ကသ္သပသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နစိတ္တော ကုသဋ္ဌကံ အဒာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကောသလရဋ္ဌေ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ ပဋိသန္ဓိံ ဂဟေတ္ဝာ မိဂသိရနက္ခတ္တေန ဇာတတ္တာ မိဂသိရောတိ လဒ္ဓနာမော ဝယပ္ပတ္တော ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပေသု နိပ္ဖတ္တိံ ဂတော ဆဝသီသမန္တံ နာမ သိက္ခိ, ယံ ပရိဇပ္ပေတ္ဝာ တိဝသ္သမတ္ထကေ မတာနမ္ပိ သီသံ နခေန အာကောဋေတ္ဝာ ‘‘အယံ သတ္တော အသုကဋ္ဌာနေ နိဗ္ဗတ္တော’’တိ ဇာနာတိ။

    Yatoahaṃ pabbajitoti āyasmato migasirattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto kassapassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto kusaṭṭhakaṃ adāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe brāhmaṇakule paṭisandhiṃ gahetvā migasiranakkhattena jātattā migasiroti laddhanāmo vayappatto brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gato chavasīsamantaṃ nāma sikkhi, yaṃ parijappetvā tivassamatthake matānampi sīsaṃ nakhena ākoṭetvā ‘‘ayaṃ satto asukaṭṭhāne nibbatto’’ti jānāti.

    သော ဃရာဝာသံ အနိစ္ဆန္တော ပရိဗ္ဗာဇကပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ တံ ဝိဇ္ဇံ နိသ္သာယ လောကေန သက္ကတော ဂရုကတော လာဘီ ဟုတ္ဝာ ဝိစရန္တော သာဝတ္ထိံ ဥပဂတော သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ အတ္တနော အာနုဘာဝံ ပကာသေန္တော – ‘‘အဟံ, ဘော ဂောတမ, မတာနံ နိဗ္ဗတ္တဋ္ဌာနံ ဇာနာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ, ‘‘ကထံ ပန တ္ဝံ ဇာနာသီ’’တိ ဝုတ္တေ, ‘‘ဆဝသီသာနိ အာဟရာပေတ္ဝာ မန္တံ ပရိဇပ္ပေတ္ဝာ နခေန သီသံ အာကောဋေန္တော နိရယာဒိကံ တေဟိ တေဟိ နိဗ္ဗတ္တဋ္ဌာနံ ဇာနာမီ’’တိ ကထေသိ။ အထသ္သ ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗုတသ္သ ဘိက္ခုနော သီသကပာလံ အာဟရာပေတ္ဝာ, ‘‘ကထေဟိ တာဝ တသ္သ ဂတိံ, ယသ္သိဒံ သီသကပာလ’’န္တိ အာဟ။ သော တံ ကပာလံ မန္တံ ပရိဇပ္ပေတ္ဝာ နခေန အာကောဋေတ္ဝာ နေဝ အန္တံ န ကောဋိံ ပသ္သတိ။ အထ သတ္ထာရာ, ‘‘န သက္ကောသိ ပရိဗ္ဗာဇကာ’’တိ ဝုတ္တေ , ‘‘ဥပပရိက္ခိသ္သာမိ တာဝာ’’တိ ဝတ္ဝာ ပုနပ္ပုနံ ပရိဝတ္တေန္တောပိ န ပသ္သတေဝ။ ဗာဟိရကမန္တေန ဟိ ခီဏာသဝသ္သ ဂတိံ ကထံ ဇာနိသ္သတိ, အထသ္သ မတ္ထကတော ကစ္ဆေဟိ စ သေဒော မုစ္စိ။ သော လဇ္ဇိတ္ဝာ တုဏ္ဟီဘူတော အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ ‘‘ကိလမသိ ပရိဗ္ဗာဇကာ’’တိ အာဟ။ သော ‘‘အာမ, ကိလမာမိ, န ဣမသ္သ ဂတိံ ဇာနာမိ, တုမ္ဟေ ပန ဇာနာထာ’’တိ။ ‘‘အဟံ ဧတံ ဇာနာမိ, ဣတော ဥတ္တရိတရမ္ပိ ဇာနာမီ’’တိ ဝတ္ဝာ ‘‘နိဗ္ဗာနံ ဂတော သော’’တိ အာဟ။ ပရိဗ္ဗာဇကော ‘‘ဣမံ ဝိဇ္ဇံ မယ္ဟံ ဒေထာ’’တိ အာဟ။ ‘‘တေန ဟိ ပဗ္ဗဇာ’’တိ ဝတ္ဝာ တံ ပဗ္ဗာဇေတ္ဝာ ပဌမံ သမထကမ္မဋ္ဌာနေ နိယောဇေတ္ဝာ ဈာနာဘိညာသု ပတိဋ္ဌိတသ္သ ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ဥပဒိသိ။ သော ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၄၈.၅၆-၆၀) –

    So gharāvāsaṃ anicchanto paribbājakapabbajjaṃ pabbajitvā taṃ vijjaṃ nissāya lokena sakkato garukato lābhī hutvā vicaranto sāvatthiṃ upagato satthu santikaṃ gantvā attano ānubhāvaṃ pakāsento – ‘‘ahaṃ, bho gotama, matānaṃ nibbattaṭṭhānaṃ jānāmī’’ti vatvā, ‘‘kathaṃ pana tvaṃ jānāsī’’ti vutte, ‘‘chavasīsāni āharāpetvā mantaṃ parijappetvā nakhena sīsaṃ ākoṭento nirayādikaṃ tehi tehi nibbattaṭṭhānaṃ jānāmī’’ti kathesi. Athassa bhagavā parinibbutassa bhikkhuno sīsakapālaṃ āharāpetvā, ‘‘kathehi tāva tassa gatiṃ, yassidaṃ sīsakapāla’’nti āha. So taṃ kapālaṃ mantaṃ parijappetvā nakhena ākoṭetvā neva antaṃ na koṭiṃ passati. Atha satthārā, ‘‘na sakkosi paribbājakā’’ti vutte , ‘‘upaparikkhissāmi tāvā’’ti vatvā punappunaṃ parivattentopi na passateva. Bāhirakamantena hi khīṇāsavassa gatiṃ kathaṃ jānissati, athassa matthakato kacchehi ca sedo mucci. So lajjitvā tuṇhībhūto aṭṭhāsi. Satthā ‘‘kilamasi paribbājakā’’ti āha. So ‘‘āma, kilamāmi, na imassa gatiṃ jānāmi, tumhe pana jānāthā’’ti. ‘‘Ahaṃ etaṃ jānāmi, ito uttaritarampi jānāmī’’ti vatvā ‘‘nibbānaṃ gato so’’ti āha. Paribbājako ‘‘imaṃ vijjaṃ mayhaṃ dethā’’ti āha. ‘‘Tena hi pabbajā’’ti vatvā taṃ pabbājetvā paṭhamaṃ samathakammaṭṭhāne niyojetvā jhānābhiññāsu patiṭṭhitassa vipassanāya kammaṃ upadisi. So vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.56-60) –

    ‘‘ကသ္သပသ္သ ဘဂဝတော၊ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ ဝုသီမတော။

    ‘‘Kassapassa bhagavato, brāhmaṇassa vusīmato;

    ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ ကုသဋ္ဌကမဒာသဟံ။

    Pasannacitto sumano, kusaṭṭhakamadāsahaṃ.

    ‘‘ဣမသ္မိံယေဝ ကပ္ပသ္မိံ၊ ကုသဋ္ဌကမဒာသဟံ။

    ‘‘Imasmiṃyeva kappasmiṃ, kusaṭṭhakamadāsahaṃ;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ကုသဋ္ဌကသ္သိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, kusaṭṭhakassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ အညံ ဗ္ယာကရောန္တော –

    Arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākaronto –

    ၁၈၁.

    181.

    ‘‘ယတော အဟံ ပဗ္ဗဇိတော၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။

    ‘‘Yato ahaṃ pabbajito, sammāsambuddhasāsane;

    ဝိမုစ္စမာနော ဥဂ္ဂစ္ဆိံ၊ ကာမဓာတုံ ဥပစ္စဂံ။

    Vimuccamāno uggacchiṃ, kāmadhātuṃ upaccagaṃ.

    ၁၈၂.

    182.

    ‘‘ဗ္ရဟ္မုနော ပေက္ခမာနသ္သ၊ တတော စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ မေ။

    ‘‘Brahmuno pekkhamānassa, tato cittaṃ vimucci me;

    အကုပ္ပာ မေ ဝိမုတ္တီတိ၊ သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယာ’’တိ။ – ဂာထာဒ္ဝယံ အဘာသိ။

    Akuppā me vimuttīti, sabbasaṃyojanakkhayā’’ti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    တတ္ထ ယတော အဟံ ပဗ္ဗဇိတော, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာသနေတိ ယတော ပဘုတိ အဟံ ပဗ္ဗဇိတော ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော သာသနေ, ပဗ္ဗဇိတကာလတော ပဋ္ဌာယ။ ဝိမုစ္စမာနော ဥဂ္ဂစ္ဆိန္တိ သံကိလေသပက္ခတော ပဌမံ တာဝ သမထဝိပသ္သနာဟိ ဝိမုစ္စမာနော ဝောဒာနဓမ္မသဝနေန ဥဋ္ဌဟိံ။ ဧဝံ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တော ကာမဓာတုံ ဥပစ္စဂံ အနာဂာမိမဂ္ဂေန အစ္စန္တမေဝ ကာမဓာတုံ အတိက္ကမိံ။

    Tattha yato ahaṃ pabbajito, sammāsambuddhasāsaneti yato pabhuti ahaṃ pabbajito buddhassa bhagavato sāsane, pabbajitakālato paṭṭhāya. Vimuccamāno uggacchinti saṃkilesapakkhato paṭhamaṃ tāva samathavipassanāhi vimuccamāno vodānadhammasavanena uṭṭhahiṃ. Evaṃ uggacchanto kāmadhātuṃ upaccagaṃ anāgāmimaggena accantameva kāmadhātuṃ atikkamiṃ.

    ဗ္ရဟ္မုနော ပေက္ခမာနသ္သ, တတော စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ မေတိ သဒေဝကသ္သ လောကသ္သ အဂ္ဂဘူတတ္တာ သေဋ္ဌဋ္ဌေန ဗ္ရဟ္မုနော ဗုဒ္ဓသ္သ ဘဂဝတော မဟာကရုဏာယောဂေန ‘‘အယံ ကုလပုတ္တော မမ သာသနေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ကထံ နု ခော ပဋိပဇ္ဇတီ’’တိ ပေက္ခန္တသ္သ တတော အနာဂာမိမဂ္ဂာဓိဂမတော ပစ္ဆာ အဂ္ဂမဂ္ဂာဓိဂမေန မမ စိတ္တံ သဗ္ဗသံကိလေသတော အစ္စန္တမေဝ မုစ္စိ။ အကုပ္ပာ မေ ဝိမုတ္တီတိ, သဗ္ဗသံယောဇနက္ခယာတိ တထာဝိမုတ္တစိတ္တတ္တာ ဧဝ သဗ္ဗေသံ သံယောဇနာနံ ခယာ ပရိက္ခယာ ဣတိ ဧဝံ အကုပ္ပာ မေ ဝိမုတ္တီတိ အညံ ဗ္ယာကာသိ။

    Brahmuno pekkhamānassa, tato cittaṃ vimucci meti sadevakassa lokassa aggabhūtattā seṭṭhaṭṭhena brahmuno buddhassa bhagavato mahākaruṇāyogena ‘‘ayaṃ kulaputto mama sāsane pabbajitvā kathaṃ nu kho paṭipajjatī’’ti pekkhantassa tato anāgāmimaggādhigamato pacchā aggamaggādhigamena mama cittaṃ sabbasaṃkilesato accantameva mucci. Akuppāme vimuttīti, sabbasaṃyojanakkhayāti tathāvimuttacittattā eva sabbesaṃ saṃyojanānaṃ khayā parikkhayā iti evaṃ akuppā me vimuttīti aññaṃ byākāsi.

    မိဂသိရတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Migasirattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၁. မိဂသိရတ္ထေရဂာထာ • 1. Migasirattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact