Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතක-අට්‌ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā

    [369] 9. මිත්‌තවින්‌දකජාතකවණ්‌ණනා

    [369] 9. Mittavindakajātakavaṇṇanā

    ක්‍යාහං දෙවානමකරන්‌ති ඉදං සත්‌ථා ජෙතවනෙ විහරන්‌තො එකං දුබ්‌බචභික්‌ඛුං ආරබ්‌භ කථෙසි. වත්‌ථු මහාමිත්‌තවින්‌දකජාතකෙ (ජා. 1.5.100 ආදයො) ආවි භවිස්‌සති. අයං පන මිත්‌තවින්‌දකො සමුද්‌දෙ ඛිත්‌තො අත්‍රිච්‌ඡො හුත්‌වා පුරතො ගන්‌ත්‌වා නෙරයිකසත්‌තානං පච්‌චනට්‌ඨානං උස්‌සදනිරයං දිස්‌වා ‘‘එකං නගර’’න්‌ති සඤ්‌ඤාය පවිසිත්‌වා ඛුරචක්‌කං අස්‌සාදෙසි. තදා බොධිසත්‌තො දෙවපුත්‌තො හුත්‌වා උස්‌සදනිරයචාරිකං චරති. සො තං දිස්‌වා පුච්‌ඡන්‌තො පඨමං ගාථමාහ –

    Kyāhaṃdevānamakaranti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ dubbacabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu mahāmittavindakajātake (jā. 1.5.100 ādayo) āvi bhavissati. Ayaṃ pana mittavindako samudde khitto atriccho hutvā purato gantvā nerayikasattānaṃ paccanaṭṭhānaṃ ussadanirayaṃ disvā ‘‘ekaṃ nagara’’nti saññāya pavisitvā khuracakkaṃ assādesi. Tadā bodhisatto devaputto hutvā ussadanirayacārikaṃ carati. So taṃ disvā pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –

    100.

    100.

    ‘‘ක්‍යාහං දෙවානමකරං, කිං පාපං පකතං මයා;

    ‘‘Kyāhaṃ devānamakaraṃ, kiṃ pāpaṃ pakataṃ mayā;

    යං මෙ සිරස්‌මිං ඔහච්‌ච, චක්‌කං භමති මත්‌ථකෙ’’ති.

    Yaṃ me sirasmiṃ ohacca, cakkaṃ bhamati matthake’’ti.

    තත්‌ථ ක්‍යාහං දෙවානමකරන්‌ති සාමි දෙවපුත්‌ත, කිං නාම අහං දෙවානං අකරිං, කිං මං දෙවා පොථෙන්‌තීති. කිං පාපං පකතං මයාති දුක්‌ඛමහන්‌තතාය වෙදනාප්‌පත්‌තො අත්‌තනා කතං පාපං අසල්‌ලක්‌ඛෙන්‌තො එවමාහ. යං මෙති යෙන පාපෙන මම සිරස්‌මිං ඔහච්‌ච ඔහනිත්‌වා ඉදං ඛුරචක්‌කං මම මත්‌ථකෙ භමති, තං කිං නාමාති?

    Tattha kyāhaṃ devānamakaranti sāmi devaputta, kiṃ nāma ahaṃ devānaṃ akariṃ, kiṃ maṃ devā pothentīti. Kiṃ pāpaṃ pakataṃ mayāti dukkhamahantatāya vedanāppatto attanā kataṃ pāpaṃ asallakkhento evamāha. Yaṃ meti yena pāpena mama sirasmiṃ ohacca ohanitvā idaṃ khuracakkaṃ mama matthake bhamati, taṃ kiṃ nāmāti?

    තං සුත්‌වා බොධිසත්‌තො දුතියං ගාථමාහ –

    Taṃ sutvā bodhisatto dutiyaṃ gāthamāha –

    101.

    101.

    ‘‘අතික්‌කම්‌ම රමණකං, සදාමත්‌තඤ්‌ච දූභකං;

    ‘‘Atikkamma ramaṇakaṃ, sadāmattañca dūbhakaṃ;

    බ්‍රහ්‌මත්‌තරඤ්‌ච පාසාදං, කෙනත්‌ථෙන ඉධාගතො’’ති.

    Brahmattarañca pāsādaṃ, kenatthena idhāgato’’ti.

    තත්‌ථ රමණකන්‌ති ඵලිකපාසාදං. සදාමත්‌තන්‌ති රජතපාසාදං. දූභකන්‌ති මණිපාසාදං. බ්‍රහ්‌මත්‌තරඤ්‌ච පාසාදන්‌ති සුවණ්‌ණපාසාදඤ්‌ච. කෙනත්‌ථෙනාති ත්‌වං එතෙසු රමණකාදීසු චතස්‌සො අට්‌ඨ සොළස ද්‌වත්‌තිංසාති එතා දෙවධීතරො පහාය තෙ පාසාදෙ අතික්‌කමිත්‌වා කෙන කාරණෙන ඉධ ආගතොති.

    Tattha ramaṇakanti phalikapāsādaṃ. Sadāmattanti rajatapāsādaṃ. Dūbhakanti maṇipāsādaṃ. Brahmattarañca pāsādanti suvaṇṇapāsādañca. Kenatthenāti tvaṃ etesu ramaṇakādīsu catasso aṭṭha soḷasa dvattiṃsāti etā devadhītaro pahāya te pāsāde atikkamitvā kena kāraṇena idha āgatoti.

    තතො මිත්‌තවින්‌දකො තතියං ගාථමාහ –

    Tato mittavindako tatiyaṃ gāthamāha –

    102.

    102.

    ‘‘ඉතො බහුතරා භොගා, අත්‍ර මඤ්‌ඤෙ භවිස්‌සරෙ;

    ‘‘Ito bahutarā bhogā, atra maññe bhavissare;

    ඉති එතාය සඤ්‌ඤාය, පස්‌ස මං බ්‍යසනං ගත’’න්‌ති.

    Iti etāya saññāya, passa maṃ byasanaṃ gata’’nti.

    තත්‌ථ ඉතො බහුතරාති ඉමෙසු චතූසු පාසාදෙසු භොගෙහි අතිරෙකතරා භවිස්‌සන්‌ති.

    Tattha ito bahutarāti imesu catūsu pāsādesu bhogehi atirekatarā bhavissanti.

    තතො බොධිසත්‌තො සෙසගාථා අභාසි –

    Tato bodhisatto sesagāthā abhāsi –

    103.

    103.

    ‘‘චතුබ්‌භි අට්‌ඨජ්‌ඣගමා, අට්‌ඨාහිපි ච සොළස;

    ‘‘Catubbhi aṭṭhajjhagamā, aṭṭhāhipi ca soḷasa;

    සොළසාහි ච බාත්‌තිංස, අත්‍රිච්‌ඡං චක්‌කමාසදො;

    Soḷasāhi ca bāttiṃsa, atricchaṃ cakkamāsado;

    ඉච්‌ඡාහතස්‌ස පොසස්‌ස, චක්‌කං භමති මත්‌ථකෙ.

    Icchāhatassa posassa, cakkaṃ bhamati matthake.

    104.

    104.

    ‘‘උපරිවිසාලා දුප්‌පූරා, ඉච්‌ඡා විසටගාමිනී;

    ‘‘Uparivisālā duppūrā, icchā visaṭagāminī;

    යෙ ච තං අනුගිජ්‌ඣන්‌ති, තෙ හොන්‌ති චක්‌කධාරිනො’’ති.

    Ye ca taṃ anugijjhanti, te honti cakkadhārino’’ti.

    තත්‌ථ උපරිවිසාලාති මිත්‌තවින්‌දක තණ්‌හා නාමෙසා ආසෙවියමානා උපරිවිසාලා හොති පත්‌ථටා, මහාසමුද්‌දො විය දුප්‌පූරා, රූපාදීසු ආරම්‌මණෙසු තං තං ආරම්‌මණං ඉච්‌ඡමානාය ඉච්‌ඡාය පත්‌ථටාය විසටගාමිනී, තස්‌මා යෙ පුරිසා තං එවරූපං තණ්‌හං අනුගිජ්‌ඣන්‌ති, පුනප්‌පුනං ගිද්‌ධා හුත්‌වා ගණ්‌හන්‌ති. තෙ හොන්‌ති චක්‌කධාරිනොති තෙ එතං ඛුරචක්‌කං ධාරෙන්‌තීති වදති.

    Tattha uparivisālāti mittavindaka taṇhā nāmesā āseviyamānā uparivisālā hoti patthaṭā, mahāsamuddo viya duppūrā, rūpādīsu ārammaṇesu taṃ taṃ ārammaṇaṃ icchamānāya icchāya patthaṭāya visaṭagāminī, tasmā ye purisā taṃ evarūpaṃ taṇhaṃ anugijjhanti, punappunaṃ giddhā hutvā gaṇhanti. Te honti cakkadhārinoti te etaṃ khuracakkaṃ dhārentīti vadati.

    මිත්‌තවින්‌දකං පන කථෙන්‌තමෙව නිපිසමානං තං ඛුරචක්‌කං භස්‌සි, තෙන සො පුන කථෙතුං නාසක්‌ඛි. දෙවපුත්‌තො අත්‌තනො දෙවට්‌ඨානමෙව ගතො.

    Mittavindakaṃ pana kathentameva nipisamānaṃ taṃ khuracakkaṃ bhassi, tena so puna kathetuṃ nāsakkhi. Devaputto attano devaṭṭhānameva gato.

    සත්‌ථා ඉමං ධම්‌මදෙසනං ආහරිත්‌වා ජාතකං සමොධානෙසි – ‘‘තදා මිත්‌තවින්‌දකො දුබ්‌බචභික්‌ඛු අහොසි, දෙවපුත්‌තො පන අහමෙව අහොසි’’න්‌ති.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā mittavindako dubbacabhikkhu ahosi, devaputto pana ahameva ahosi’’nti.

    මිත්‌තවින්‌දකජාතකවණ්‌ණනා නවමා.

    Mittavindakajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi / 369. මිත්‌තවින්‌දකජාතකං • 369. Mittavindakajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact