| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
4. මොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තං
4. Moggallānasuttaṃ
826. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති පුබ්‌බාරාමෙ මිගාරමාතුපාසාදෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ හෙට්‌ඨාමිගාරමාතුපාසාදෙ විහරන්‌ති උද්‌ධතා උන්‌නළා චපලා මුඛරා විකිණ්‌ණවාචා මුට්‌ඨස්‌සතිනො අසම්‌පජානා අසමාහිතා භන්‌තචිත්‌තා 1 පාකතින්‌ද්‍රියා.
826. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū heṭṭhāmigāramātupāsāde viharanti uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā bhantacittā 2 pākatindriyā.
අථ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං මහාමොග්‌ගල්‌ලානං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එතෙ ඛො, මොග්‌ගල්‌ලාන, සබ්‍රහ්‌මචාරිනො හෙට්‌ඨාමිගාරමාතුපාසාදෙ විහරන්‌ති උද්‌ධතා උන්‌නළා චපලා මුඛරා විකිණ්‌ණවාචා මුට්‌ඨස්‌සතිනො අසම්‌පජානා අසමාහිතා භන්‌තචිත්‌තා පාකතින්‌ද්‍රියා. ගච්‌ඡ, මොග්‌ගල්‌ලාන, තෙ භික්‌ඛූ සංවෙජෙහී’’ති.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ āmantesi – ‘‘ete kho, moggallāna, sabrahmacārino heṭṭhāmigāramātupāsāde viharanti uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatino asampajānā asamāhitā bhantacittā pākatindriyā. Gaccha, moggallāna, te bhikkhū saṃvejehī’’ti.
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො භගවතො පටිස්‌සුත්‌වා තථාරූපං ඉද්‌ධාභිසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛාරෙසි 3 යථා පාදඞ්‌ගුට්‌ඨකෙන මිගාරමාතුපාසාදං සඞ්‌කම්‌පෙසි සම්‌පකම්‌පෙසි සම්‌පචාලෙසි. අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ සංවිග්‌ගා ලොමහට්‌ඨජාතා එකමන්‌තං අට්‌ඨංසු – ‘‘අච්‌ඡරියං වත, භො, අබ්‌භුතං වත, භො! නිවාතඤ්‌ච වත අයඤ්‌ච මිගාරමාතුපාසාදො ගම්‌භීරනෙමො සුනිඛාතො අචලො අසම්‌පකම්‌පී, අථ ච පන සඞ්‌කම්‌පිතො සම්‌පකම්‌පිතො සම්‌පචාලිතො’’ති!
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavato paṭissutvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāresi 4 yathā pādaṅguṭṭhakena migāramātupāsādaṃ saṅkampesi sampakampesi sampacālesi. Atha kho te bhikkhū saṃviggā lomahaṭṭhajātā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Nivātañca vata ayañca migāramātupāsādo gambhīranemo sunikhāto acalo asampakampī, atha ca pana saṅkampito sampakampito sampacālito’’ti!
අථ ඛො භගවා යෙන තෙ භික්‌ඛූ තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙ භික්‌ඛූ භගවා එතදවොච – ‘‘කිං නු තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, සංවිග්‌ගා ලොමහට්‌ඨජාතා එකමන්‌තං ඨිතා’’ති? ‘‘අච්‌ඡරියං, භන්‌තෙ, අබ්‌භුතං භන්‌තෙ! නිවාතඤ්‌ච වත අයඤ්‌ච මිගාරමාතුපාසාදො ගම්‌භීරනෙමො සුනිඛාතො අචලො අසම්‌පකම්‌පී, අථ ච පන සඞ්‌කම්‌පිතො සම්‌පකම්‌පිතො සම්‌පචාලිතො’’ති! ‘‘තුම්‌හෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, සංවෙජෙතුකාමෙන මොග්‌ගල්‌ලානෙන භික්‌ඛුනා පාදඞ්‌ගුට්‌ඨකෙන මිගාරමාතුපාසාදො, සඞ්‌කම්‌පිතො සම්‌පකම්‌පිතො සම්‌පචාලිතො. තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, කතමෙසං ධම්‌මානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු එවංමහිද්‌ධිකො එවංමහානුභාවො’’ති ? ‘‘භගවංමූලකා නො, භන්‌තෙ, ධම්‌මා, භගවංනෙත්‌තිකා භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්‌තෙ, භගවන්‌තංයෙව පටිභාතු එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථො. භගවතො සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති.
Atha kho bhagavā yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū bhagavā etadavoca – ‘‘kiṃ nu tumhe, bhikkhave, saṃviggā lomahaṭṭhajātā ekamantaṃ ṭhitā’’ti? ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ bhante! Nivātañca vata ayañca migāramātupāsādo gambhīranemo sunikhāto acalo asampakampī, atha ca pana saṅkampito sampakampito sampacālito’’ti! ‘‘Tumheva kho, bhikkhave, saṃvejetukāmena moggallānena bhikkhunā pādaṅguṭṭhakena migāramātupāsādo, saṅkampito sampakampito sampacālito. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, katamesaṃ dhammānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā moggallāno bhikkhu evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti ? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.
‘‘තෙන හි, භික්‌ඛවෙ, සුණාථ. චතුන්‌නං ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉද්‌ධිපාදානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු එවංමහිද්‌ධිකො එවංමහානුභාවො. කතමෙසං චතුන්‌නං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු ඡන්‌දසමාධිප්‌පධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති, වීරියසමාධි…පෙ.… චිත්‌තසමාධි…පෙ.… වීමංසාසමාධිප්‌පධානසඞ්‌ඛාරසමන්‌නාගතං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති – ‘ඉති මෙ වීමංසා න ච අතිලීනා භවිස්‌සති, න ච අතිප්‌පග්‌ගහිතා භවිස්‌සති; න ච අජ්‌ඣත්‌තං සංඛිත්‌තා භවිස්‌සති, න ච බහිද්‌ධා වික්‌ඛිත්‌තා භවිස්‌සති’. පච්‌ඡාපුරෙසඤ්‌ඤී ච විහරති – යථා පුරෙ තථා පච්‌ඡා, යථා පච්‌ඡා තථා පුරෙ; යථා අධො තථා උද්‌ධං යථා උද්‌ධං තථා අධො; යථා දිවා තථා රත්‌තිං, යථා රත්‌තිං තථා දිවා. ඉති විවටෙන චෙතසා අපරියොනද්‌ධෙන සප්‌පභාසං චිත්‌තං භාවෙති. ඉමෙසං ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතුන්‌නං ඉද්‌ධිපාදානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු එවංමහිද්‌ධිකො එවංමහානුභාවො. ඉමෙසඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, චතුන්‌නං ඉද්‌ධිපාදානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභොති…පෙ.… යාව බ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙති…පෙ.… ඉමෙසඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, චතුන්‌නං ඉද්‌ධිපාදානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා මොග්‌ගල්‌ලානො භික්‌ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’’ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha. Catunnaṃ kho, bhikkhave, iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā moggallāno bhikkhu evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo. Katamesaṃ catunnaṃ? Idha, bhikkhave, moggallāno bhikkhu chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ‘iti me vīmaṃsā na ca atilīnā bhavissati, na ca atippaggahitā bhavissati; na ca ajjhattaṃ saṃkhittā bhavissati, na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati’. Pacchāpuresaññī ca viharati – yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; yathā adho tathā uddhaṃ yathā uddhaṃ tathā adho; yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā moggallāno bhikkhu evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo. Imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā moggallāno bhikkhu anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti…pe… imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā moggallāno bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. මොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Moggallānasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 4. මොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Moggallānasuttavaṇṇanā
