| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
४. मोग्गल्लानसुत्तवण्णना
4. Moggallānasuttavaṇṇanā
८२६. उद्धच्चपकतिकाति विक्खित्तसभावा, विब्भन्तचित्ताति अत्थो। अनवट्ठितताय विप्फन्दितचित्तताय विप्फन्दमानचित्ता। तुच्छताय नळो वियाति नळो, मानो, उग्गतो नळो एतेसन्ति उन्नळाति आह – ‘‘उन्नळाति…पे॰… वुत्तं होती’’ति। चपलाति चापल्यता नाम लोलभावो। मुराति खरवचना, फरुसवचनाति अत्थो। विकिण्णवाचा नाम सम्फप्पलापिनोति वुत्तं ‘‘असंयतवचना’’तिआदि। पटिपत्तिधम्मे पमुट्ठा विनट्ठा पटिविनट्ठा सति एतेसन्ति मुट्ठसतीति आह – ‘‘नट्ठस्सतिनो’’ति। उब्भन्तचित्ताति समाधिनो अभावेन उद्धच्चेनेव उपरूपरि भन्तचित्ता। पाकतिन्द्रिया अभावितकायताय गामदारका विय पकतिभूतइन्द्रिया। नेमो वुच्चति भूमिया बद्धभावनिमित्तपदेसो, गम्भीरो नेमो एतस्साति गम्भीरनेमो। सुट्ठु निखातोतिआदि तस्स पादस्स सुप्पतिट्ठितभावदस्सनं।
826.Uddhaccapakatikāti vikkhittasabhāvā, vibbhantacittāti attho. Anavaṭṭhitatāya vipphanditacittatāya vipphandamānacittā. Tucchatāya naḷo viyāti naḷo, māno, uggato naḷo etesanti unnaḷāti āha – ‘‘unnaḷāti…pe… vuttaṃ hotī’’ti. Capalāti cāpalyatā nāma lolabhāvo. Murāti kharavacanā, pharusavacanāti attho. Vikiṇṇavācā nāma samphappalāpinoti vuttaṃ ‘‘asaṃyatavacanā’’tiādi. Paṭipattidhamme pamuṭṭhā vinaṭṭhā paṭivinaṭṭhā sati etesanti muṭṭhasatīti āha – ‘‘naṭṭhassatino’’ti. Ubbhantacittāti samādhino abhāvena uddhacceneva uparūpari bhantacittā. Pākatindriyā abhāvitakāyatāya gāmadārakā viya pakatibhūtaindriyā. Nemo vuccati bhūmiyā baddhabhāvanimittapadeso, gambhīro nemo etassāti gambhīranemo. Suṭṭhu nikhātotiādi tassa pādassa suppatiṭṭhitabhāvadassanaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ४. मोग्गल्लानसुत्तं • 4. Moggallānasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ४. मोग्गल्लानसुत्तवण्णना • 4. Moggallānasuttavaṇṇanā
