| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๔. โมคฺคลฺลานสุตฺตวณฺณนา
4. Moggallānasuttavaṇṇanā
๘๒๖. จตุเตฺถ อุทฺธตาติ อุทฺธจฺจปกติกา วิปฺผนฺทมานจิตฺตาฯ อุทฺธเจฺจน หิ เอการมฺมเณ จิตฺตํ วิปฺผนฺทติ ธชยฎฺฐิยํ วาเตน ปหตธโช วิยฯ อุนฺนฬาติ อุคฺคตนฬา, อุฎฺฐิตตุจฺฉมานาติ วุตฺตํ โหติฯ จปลาติ ปตฺตจีวรมณฺฑนาทิจาปเลฺลน ยุตฺตาฯ มุขราติ มุขขรา, ขรวจนาติ วุตฺตํ โหติฯ วิกิณฺณวาจาติ อสํยตวจนา ทิวสมฺปิ นิรตฺถกวจนปฺปลาปิโนฯ มุฎฺฐสฺสตีติ นฎฺฐสฺสติโนฯ อสมฺปชานาติ ปญฺญารหิตาฯ อสมาหิตาติ อุปจารปฺปนาสมาธิวิรหิตาฯ ภนฺตจิตฺตาติ อุพฺภนฺตจิตฺตา สมาธิวิรเหน ลโทฺธกาเสน อุทฺธเจฺจน ฯ ปากตินฺทฺริยาติ อสํวุตินฺทฺริยาฯ อิทฺธาภิสงฺขารนฺติ อาโปกสิณํ สมาปชฺชิตฺวา วุฎฺฐาย ปาสาทปติฎฺฐิตํ ปถวิภาคํ ‘‘อุทก’’นฺติ อธิฎฺฐาย, อุทกปิเฎฺฐ ฐิตปาสาทํ เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา องฺคุฎฺฐเกน ปหริฯ คมฺภีรเนโมติ คมฺภีรอาวาโฎ, คมฺภีรภูมิภาคํ อนุปวิโฎฺฐติ อโตฺถ ฯ สุนิขาโตติ สุฎฺฐุ นิขาโต, โกเฎฺฎตฺวา สุฎฺฐุ ฐปิโตฯ อิธ อภิญฺญาปาทกิทฺธิ กถิตาฯ
826. Catutthe uddhatāti uddhaccapakatikā vipphandamānacittā. Uddhaccena hi ekārammaṇe cittaṃ vipphandati dhajayaṭṭhiyaṃ vātena pahatadhajo viya. Unnaḷāti uggatanaḷā, uṭṭhitatucchamānāti vuttaṃ hoti. Capalāti pattacīvaramaṇḍanādicāpallena yuttā. Mukharāti mukhakharā, kharavacanāti vuttaṃ hoti. Vikiṇṇavācāti asaṃyatavacanā divasampi niratthakavacanappalāpino. Muṭṭhassatīti naṭṭhassatino. Asampajānāti paññārahitā. Asamāhitāti upacārappanāsamādhivirahitā. Bhantacittāti ubbhantacittā samādhivirahena laddhokāsena uddhaccena . Pākatindriyāti asaṃvutindriyā. Iddhābhisaṅkhāranti āpokasiṇaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya pāsādapatiṭṭhitaṃ pathavibhāgaṃ ‘‘udaka’’nti adhiṭṭhāya, udakapiṭṭhe ṭhitapāsādaṃ vehāsaṃ abbhuggantvā aṅguṭṭhakena pahari. Gambhīranemoti gambhīraāvāṭo, gambhīrabhūmibhāgaṃ anupaviṭṭhoti attho . Sunikhātoti suṭṭhu nikhāto, koṭṭetvā suṭṭhu ṭhapito. Idha abhiññāpādakiddhi kathitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. โมคฺคลฺลานสุตฺตํ • 4. Moggallānasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. โมคฺคลฺลานสุตฺตวณฺณนา • 4. Moggallānasuttavaṇṇanā
