| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තං
2. Moḷiyaphaggunasuttaṃ
12. සාවත්‌ථියං විහරති…පෙ.… ‘‘චත්‌තාරොමෙ , භික්‌ඛවෙ, ආහාරා භූතානං වා සත්‌තානං ඨිතියා සම්‌භවෙසීනං වා අනුග්‌ගහාය. කතමෙ චත්‌තාරො? කබළීකාරො ආහාරො – ඔළාරිකො වා සුඛුමො වා, ඵස්‌සො දුතියො, මනොසඤ්‌චෙතනා තතියා, විඤ්‌ඤාණං චතුත්‌ථං. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරො ආහාරා භූතානං වා සත්‌තානං ඨිතියා සම්‌භවෙසීනං වා අනුග්‌ගහායා’’ති.
12. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘cattārome , bhikkhave, āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā sambhavesīnaṃ vā anuggahāya. Katame cattāro? Kabaḷīkāro āhāro – oḷāriko vā sukhumo vā, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ. Ime kho, bhikkhave, cattāro āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā sambhavesīnaṃ vā anuggahāyā’’ti.
එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා මොළියඵග්‌ගුනො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, විඤ්‌ඤාණාහාරං ආහාරෙතී’’ති? ‘‘නො කල්‌ලො පඤ්‌හො’’ති භගවා අවොච – ‘‘‘ආහාරෙතී’ති අහං න වදාමි. ‘ආහාරෙතී’ති චාහං වදෙය්‍යං, තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හො – ‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, ආහාරෙතී’ති ? එවං චාහං න වදාමි. එවං මං අවදන්‌තං යො එවං පුච්‌ඡෙය්‍ය – ‘කිස්‌ස නු ඛො, භන්‌තෙ, විඤ්‌ඤාණාහාරො’ති, එස කල්‌ලො පඤ්‌හො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණං – ‘විඤ්‌ඤාණාහාරො ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌තියා පච්‌චයො, තස්‌මිං භූතෙ සති සළායතනං, සළායතනපච්‌චයා ඵස්‌සො’’’ති.
Evaṃ vutte, āyasmā moḷiyaphagguno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, viññāṇāhāraṃ āhāretī’’ti? ‘‘No kallo pañho’’ti bhagavā avoca – ‘‘‘āhāretī’ti ahaṃ na vadāmi. ‘Āhāretī’ti cāhaṃ vadeyyaṃ, tatrassa kallo pañho – ‘ko nu kho, bhante, āhāretī’ti ? Evaṃ cāhaṃ na vadāmi. Evaṃ maṃ avadantaṃ yo evaṃ puccheyya – ‘kissa nu kho, bhante, viññāṇāhāro’ti, esa kallo pañho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇaṃ – ‘viññāṇāhāro āyatiṃ punabbhavābhinibbattiyā paccayo, tasmiṃ bhūte sati saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso’’’ti.
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, ඵුසතී’’ති? ‘‘නො කල්‌ලො පඤ්‌හො’’ති භගවා අවොච – ‘‘‘ඵුසතී’ති අහං න වදාමි. ‘ඵුසතී’ති චාහං වදෙය්‍යං, තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හො – ‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, ඵුසතී’ති? එවං චාහං න වදාමි. එවං මං අවදන්‌තං යො එවං පුච්‌ඡෙය්‍ය – ‘කිංපච්‌චයා නු ඛො, භන්‌තෙ, ඵස්‌සො’ති, එස කල්‌ලො පඤ්‌හො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණං – ‘සළායතනපච්‌චයා ඵස්‌සො, ඵස්‌සපච්‌චයා වෙදනා’’’ති.
‘‘Ko nu kho, bhante, phusatī’’ti? ‘‘No kallo pañho’’ti bhagavā avoca – ‘‘‘phusatī’ti ahaṃ na vadāmi. ‘Phusatī’ti cāhaṃ vadeyyaṃ, tatrassa kallo pañho – ‘ko nu kho, bhante, phusatī’ti? Evaṃ cāhaṃ na vadāmi. Evaṃ maṃ avadantaṃ yo evaṃ puccheyya – ‘kiṃpaccayā nu kho, bhante, phasso’ti, esa kallo pañho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇaṃ – ‘saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā’’’ti.
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, වෙදයතී’’ති 1? ‘‘නො කල්‌ලො පඤ්‌හො’’ති භගවා අවොච – ‘‘‘වෙදයතී’ති අහං න වදාමි. ‘වෙදයතී’ති චාහං වදෙය්‍යං, තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හො – ‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, වෙදයතී’ති? එවං චාහං න වදාමි. එවං මං අවදන්‌තං යො එවං පුච්‌ඡෙය්‍ය – ‘කිංපච්‌චයා නු ඛො, භන්‌තෙ, වෙදනා’ති, එස කල්‌ලො පඤ්‌හො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණං – ‘ඵස්‌සපච්‌චයා වෙදනා, වෙදනාපච්‌චයා තණ්‌හා’’’ති.
‘‘Ko nu kho, bhante, vedayatī’’ti 2? ‘‘No kallo pañho’’ti bhagavā avoca – ‘‘‘vedayatī’ti ahaṃ na vadāmi. ‘Vedayatī’ti cāhaṃ vadeyyaṃ, tatrassa kallo pañho – ‘ko nu kho, bhante, vedayatī’ti? Evaṃ cāhaṃ na vadāmi. Evaṃ maṃ avadantaṃ yo evaṃ puccheyya – ‘kiṃpaccayā nu kho, bhante, vedanā’ti, esa kallo pañho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇaṃ – ‘phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā’’’ti.
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, තසතී’’ති 3? ‘‘නො කල්‌ලො පඤ්‌හො’’ති භගවා අවොච – ‘‘‘තසතී’ති අහං න වදාමි . ‘තසතී’ති චාහං වදෙය්‍යං, තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හො – ‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, තසතී’ති? එවං චාහං න වදාමි. එවං මං අවදන්‌තං යො එවං පුච්‌ඡෙය්‍ය – ‘කිංපච්‌චයා නු ඛො, භන්‌තෙ, තණ්‌හා’ති, එස කල්‌ලො පඤ්‌හො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණං – ‘වෙදනාපච්‌චයා තණ්‌හා, තණ්‌හාපච්‌චයා උපාදාන’’’න්‌ති.
‘‘Ko nu kho, bhante, tasatī’’ti 4? ‘‘No kallo pañho’’ti bhagavā avoca – ‘‘‘tasatī’ti ahaṃ na vadāmi . ‘Tasatī’ti cāhaṃ vadeyyaṃ, tatrassa kallo pañho – ‘ko nu kho, bhante, tasatī’ti? Evaṃ cāhaṃ na vadāmi. Evaṃ maṃ avadantaṃ yo evaṃ puccheyya – ‘kiṃpaccayā nu kho, bhante, taṇhā’ti, esa kallo pañho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇaṃ – ‘vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādāna’’’nti.
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, උපාදියතී’’ති? ‘‘නො කල්‌ලො පඤ්‌හො’’ති භගවා අවොච – ‘‘‘උපාදියතී’ති අහං න වදාමි. ‘උපාදියතී’ති චාහං වදෙය්‍යං, තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හො – ‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, උපාදියතී’ති? එවං චාහං න වදාමි. එවං මං අවදන්‌තං යො එවං පුච්‌ඡෙය්‍ය – ‘කිංපච්‌චයා නු ඛො, භන්‌තෙ, උපාදාන’න්‌ති, එස කල්‌ලො පඤ්‌හො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණං – ‘තණ්‌හාපච්‌චයා උපාදානං; උපාදානපච්‌චයා භවො’ති…පෙ.… එවමෙතස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සමුදයො හොති.
‘‘Ko nu kho, bhante, upādiyatī’’ti? ‘‘No kallo pañho’’ti bhagavā avoca – ‘‘‘upādiyatī’ti ahaṃ na vadāmi. ‘Upādiyatī’ti cāhaṃ vadeyyaṃ, tatrassa kallo pañho – ‘ko nu kho, bhante, upādiyatī’ti? Evaṃ cāhaṃ na vadāmi. Evaṃ maṃ avadantaṃ yo evaṃ puccheyya – ‘kiṃpaccayā nu kho, bhante, upādāna’nti, esa kallo pañho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇaṃ – ‘taṇhāpaccayā upādānaṃ; upādānapaccayā bhavo’ti…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
‘‘ඡන්‌නං ත්‌වෙව, ඵග්‌ගුන, ඵස්‌සායතනානං අසෙසවිරාගනිරොධා ඵස්‌සනිරොධො; ඵස්‌සනිරොධා වෙදනානිරොධො; වෙදනානිරොධා තණ්‌හානිරොධො; තණ්‌හානිරොධා උපාදානනිරොධො; උපාදානනිරොධා භවනිරොධො; භවනිරොධා ජාතිනිරොධො; ජාතිනිරොධා ජරාමරණං සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සුපායාසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති. එවමෙතස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස නිරොධො හොතී’’ති. දුතියං.
‘‘Channaṃ tveva, phagguna, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā phassanirodho; phassanirodhā vedanānirodho; vedanānirodhā taṇhānirodho; taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho; bhavanirodhā jātinirodho; jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā
