Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ၂. မောဠိယဖဂ္ဂုနသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā

    ၁၂. ဒုတိယေ သမ္ဘဝေသီနံ ဝာ အနုဂ္ဂဟာယာတိ ဣမသ္မိံယေဝ ဌာနေ ဘဂဝာ ဒေသနံ နိဋ္ဌာပေသိ။ ကသ္မာ? ဒိဋ္ဌိဂတိကသ္သ နိသိန္နတ္တာ။ တသ္သဉ္ဟိ ပရိသတိ မောဠိယဖဂ္ဂုနော နာမ ဘိက္ခု ဒိဋ္ဌိဂတိကော နိသိန္နော။ အထ သတ္ထာ စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ မံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆိသ္သတိ, အထသ္သာဟံ ဝိသ္သဇ္ဇေသ္သာမီ’’တိ ပုစ္ဆာယ ဩကာသဒာနတ္ထံ ဒေသနံ နိဋ္ဌာပေသိ။ မောဠိယဖဂ္ဂုနောတိ မောဠီတိ စူဠာ ဝုစ္စတိ။ ယထာဟ –

    12. Dutiye sambhavesīnaṃ vā anuggahāyāti imasmiṃyeva ṭhāne bhagavā desanaṃ niṭṭhāpesi. Kasmā? Diṭṭhigatikassa nisinnattā. Tassañhi parisati moḷiyaphagguno nāma bhikkhu diṭṭhigatiko nisinno. Atha satthā cintesi – ‘‘ayaṃ uṭṭhahitvā maṃ pañhaṃ pucchissati, athassāhaṃ vissajjessāmī’’ti pucchāya okāsadānatthaṃ desanaṃ niṭṭhāpesi. Moḷiyaphaggunoti moḷīti cūḷā vuccati. Yathāha –

    ‘‘ဆေတ္ဝာန မောဠိံ ဝရဂန္ဓဝာသိတံ

    ‘‘Chetvāna moḷiṃ varagandhavāsitaṃ

    ဝေဟာယသံ ဥက္ခိပိ သက္ယပုင္ဂဝော။

    Vehāyasaṃ ukkhipi sakyapuṅgavo;

    ရတနစင္ကောဋဝရေန ဝာသဝော၊

    Ratanacaṅkoṭavarena vāsavo,

    သဟသ္သနေတ္တော သိရသာ ပဋိဂ္ဂဟီ’’တိ။

    Sahassanetto sirasā paṭiggahī’’ti.

    သာ တသ္သ ဂိဟိကာလေ မဟန္တာ အဟောသိ။ တေနသ္သ ‘‘မောဠိယဖဂ္ဂုနော’’တိ သင္ခာ ဥဒပာဒိ။ ပဗ္ဗဇိတမ္ပိ နံ တေနေဝ နာမေန သဉ္ဇာနန္တိ။ ဧတဒဝောစာတိ ဒေသနာနုသန္ဓိံ ဃဋေန္တော ဧတံ ‘‘ကော နု ခော, ဘန္တေ, ဝိညာဏာဟာရံ အာဟာရေတီ’’တိ ဝစနံ အဝောစ။ တသ္သတ္ထော – ဘန္တေ, ကော နာမ သော, ယော ဧတံ ဝိညာဏာဟာရံ ခာဒတိ ဝာ ဘုဉ္ဇတိ ဝာတိ?

    Sā tassa gihikāle mahantā ahosi. Tenassa ‘‘moḷiyaphagguno’’ti saṅkhā udapādi. Pabbajitampi naṃ teneva nāmena sañjānanti. Etadavocāti desanānusandhiṃ ghaṭento etaṃ ‘‘ko nu kho, bhante, viññāṇāhāraṃ āhāretī’’ti vacanaṃ avoca. Tassattho – bhante, ko nāma so, yo etaṃ viññāṇāhāraṃ khādati vā bhuñjati vāti?

    ကသ္မာ ပနာယံ ဣတရေ တယော အာဟာရေ အပုစ္ဆိတ္ဝာ ဣမမေဝ ပုစ္ဆတီတိ? ဇာနာမီတိ လဒ္ဓိယာ။ သော ဟိ မဟန္တေ ပိဏ္ဍေ ကတ္ဝာဝ ကဗဠီကာရာဟာရံ ဘုဉ္ဇန္တေ ပသ္သတိ, တေနသ္သ တံ ဇာနာမီတိ လဒ္ဓိ။ တိတ္တိရဝဋ္ဋကမောရကုက္ကုဋာဒယော ပန မာတုသမ္ဖသ္သေန ယာပေန္တေ ဒိသ္ဝာ ‘‘ဧတေ ဖသ္သာဟာရေန ယာပေန္တီ’’တိ တသ္သ လဒ္ဓိ။ ကစ္ဆပာ ပန အတ္တနော ဥတုသမယေ မဟာသမုဒ္ဒတော နိက္ခမိတ္ဝာ သမုဒ္ဒတီရေ ဝာလိကန္တရေ အဏ္ဍာနိ ဌပေတ္ဝာ ဝာလိကာယ ပဋိစ္ဆာဒေတ္ဝာ မဟာသမုဒ္ဒမေဝ ဩတရန္တိ။ တာနိ မာတုအနုသ္သရဏဝသေန န ပူတီနိ ဟောန္တိ။ တာနိ မနောသဉ္စေတနာဟာရေန ယာပေန္တီတိ တသ္သ လဒ္ဓိ။ ကိဉ္စာပိ ထေရသ္သ အယံ လဒ္ဓိ, န ပန ဧတာယ လဒ္ဓိယာ ဣမံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆတိ ။ ဒိဋ္ဌိဂတိကော ဟိ ဥမ္မတ္တကသဒိသော။ ယထာ ဥမ္မတ္တကော ပစ္ဆိံ ဂဟေတ္ဝာ အန္တရဝီထိံ ဩတိဏ္ဏော ဂောမယမ္ပိ ပာသာဏမ္ပိ ဂူထမ္ပိ ခဇ္ဇခဏ္ဍမ္ပိ တံ တံ မနာပမ္ပိ အမနာပမ္ပိ ဂဟေတ္ဝာ ပစ္ဆိယံ ပက္ခိပတိ။ ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌိဂတိကော ယုတ္တမ္ပိ အယုတ္တမ္ပိ ပုစ္ဆတိ။ သော ‘‘ကသ္မာ ဣမံ ပုစ္ဆသီ’’တိ န နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ပုစ္ဆိတပုစ္ဆိတဋ္ဌာနေ ပန ဂဟဏမေဝ နိသေဓေတဗ္ဗံ။ တေနေဝ နံ ဘဂဝာ ‘‘ကသ္မာ ဧဝံ ပုစ္ဆသီ’’တိ အဝတ္ဝာ ဂဟိတဂာဟမေဝ တသ္သ မောစေတုံ နော ကလ္လော ပဉ္ဟောတိအာဒိမာဟ။

    Kasmā panāyaṃ itare tayo āhāre apucchitvā imameva pucchatīti? Jānāmīti laddhiyā. So hi mahante piṇḍe katvāva kabaḷīkārāhāraṃ bhuñjante passati, tenassa taṃ jānāmīti laddhi. Tittiravaṭṭakamorakukkuṭādayo pana mātusamphassena yāpente disvā ‘‘ete phassāhārena yāpentī’’ti tassa laddhi. Kacchapā pana attano utusamaye mahāsamuddato nikkhamitvā samuddatīre vālikantare aṇḍāni ṭhapetvā vālikāya paṭicchādetvā mahāsamuddameva otaranti. Tāni mātuanussaraṇavasena na pūtīni honti. Tāni manosañcetanāhārena yāpentīti tassa laddhi. Kiñcāpi therassa ayaṃ laddhi, na pana etāya laddhiyā imaṃ pañhaṃ pucchati . Diṭṭhigatiko hi ummattakasadiso. Yathā ummattako pacchiṃ gahetvā antaravīthiṃ otiṇṇo gomayampi pāsāṇampi gūthampi khajjakhaṇḍampi taṃ taṃ manāpampi amanāpampi gahetvā pacchiyaṃ pakkhipati. Evameva diṭṭhigatiko yuttampi ayuttampi pucchati. So ‘‘kasmā imaṃ pucchasī’’ti na niggahetabbo, pucchitapucchitaṭṭhāne pana gahaṇameva nisedhetabbaṃ. Teneva naṃ bhagavā ‘‘kasmā evaṃ pucchasī’’ti avatvā gahitagāhameva tassa mocetuṃ no kallo pañhotiādimāha.

    တတ္ထ နော ကလ္လောတိ အယုတ္တော။ အာဟာရေတီတိ အဟံ န ဝဒာမီတိ အဟံ ကောစိ သတ္တော ဝာ ပုဂ္ဂလော ဝာ အာဟာရေတီတိ န ဝဒာမိ။ အာဟာရေတီတိ စာဟံ ဝဒေယ္ယန္တိ ယဒိ အဟံ အာဟာရေတီတိ ဝဒေယ္ယံ။ တတ္ရသ္သ ကလ္လော ပဉ္ဟောတိ တသ္မိံ မယာ ဧဝံ ဝုတ္တေ အယံ ပဉ္ဟော ယုတ္တော ဘဝေယ္ယ။ ကိသ္သ နု ခော, ဘန္တေ, ဝိညာဏာဟာရောတိ, ဘန္တေ, အယံ ဝိညာဏာဟာရော ကတမသ္သ ဓမ္မသ္သ ပစ္စယောတိ အတ္ထော။ တတ္ရ ကလ္လံ ဝေယ္ယာကရဏန္တိ တသ္မိံ ဧဝံ ပုစ္ဆိတေ ပဉ္ဟေ ဣမံ ဝေယ္ယာကရဏံ ယုတ္တံ ‘‘ဝိညာဏာဟာရော အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝာဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ ပစ္စယော’’တိ။ ဧတ္ထ စ ဝိညာဏာဟာရောတိ ပဋိသန္ဓိစိတ္တံ။ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝာဘိနိဗ္ဗတ္တီတိ တေနေဝ ဝိညာဏေန သဟုပ္ပန္နနာမရူပံ။ တသ္မိံ ဘူတေ သတိ သဠာယတနန္တိ တသ္မိံ ပုနဗ္ဘဝာဘိနိဗ္ဗတ္တိသင္ခာတေ နာမရူပေ ဇာတေ သတိ သဠာယတနံ ဟောတီတိ အတ္ထော။

    Tattha no kalloti ayutto. Āhāretīti ahaṃ na vadāmīti ahaṃ koci satto vā puggalo vā āhāretīti na vadāmi. Āhāretīti cāhaṃ vadeyyanti yadi ahaṃ āhāretīti vadeyyaṃ. Tatrassa kallo pañhoti tasmiṃ mayā evaṃ vutte ayaṃ pañho yutto bhaveyya. Kissa nu kho, bhante, viññāṇāhāroti, bhante, ayaṃ viññāṇāhāro katamassa dhammassa paccayoti attho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇanti tasmiṃ evaṃ pucchite pañhe imaṃ veyyākaraṇaṃ yuttaṃ ‘‘viññāṇāhāro āyatiṃ punabbhavābhinibbattiyā paccayo’’ti. Ettha ca viññāṇāhāroti paṭisandhicittaṃ. Āyatiṃ punabbhavābhinibbattīti teneva viññāṇena sahuppannanāmarūpaṃ. Tasmiṃ bhūte sati saḷāyatananti tasmiṃ punabbhavābhinibbattisaṅkhāte nāmarūpe jāte sati saḷāyatanaṃ hotīti attho.

    သဠာယတနပစ္စယာ ဖသ္သောတိ ဣဓာပိ ဘဂဝာ ဥတ္တရိ ပဉ္ဟသ္သ ဩကာသံ ဒေန္တော ဒေသနံ နိဋ္ဌာပေသိ။ ဒိဋ္ဌိဂတိကော ဟိ နဝပုစ္ဆံ ဥပ္ပာဒေတုံ န သက္ကောတိ, နိဒ္ဒိဋ္ဌံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံယေဝ ပန ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ပုစ္ဆတိ, တေနသ္သ ဘဂဝာ ဩကာသံ အဒာသိ။ အတ္ထော ပနသ္သ သဗ္ဗပဒေသု ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ ‘‘ကော နု ခော, ဘန္တေ, ဘဝတီ’’တိ ကသ္မာ န ပုစ္ဆတိ? ဒိဋ္ဌိဂတိကသ္သ ဟိ သတ္တော နာမ ဘူတော နိဗ္ဗတ္တောယေဝာတိ လဒ္ဓိ, တသ္မာ အတ္တနော လဒ္ဓိဝိရုဒ္ဓံ ဣဒန္တိ န ပုစ္ဆတိ။ အပိစ ဣဒပ္ပစ္စယာ ဣဒံ ဣဒပ္ပစ္စယာ ဣဒန္တိ ဗဟူသု ဌာနေသု ကထိတတ္တာ သညတ္တိံ ဥပဂတော, တေနာပိ န ပုစ္ဆတိ။ သတ္ထာပိ ‘‘ဣမသ္သ ဗဟုံ ပုစ္ဆန္တသ္သာပိ တိတ္တိ နတ္ထိ, တုစ္ဆပုစ္ဆမေဝ ပုစ္ဆတီ’’တိ ဣတော ပဋ္ဌာယ ဒေသနံ ဧကာဗဒ္ဓံ ကတ္ဝာ ဒေသေသိ။ ဆန္နံ တ္ဝေဝာတိ ယတော ပဋ္ဌာယ ဒေသနာရုဠ္ဟံ, တမေဝ ဂဟေတ္ဝာ ဒေသနံ ဝိဝဋ္ဋေန္တော ဧဝမာဟ။ ဣမသ္မိံ ပန သုတ္တေ ဝိညာဏနာမရူပာနံ အန္တရေ ဧကော သန္ဓိ, ဝေဒနာတဏ္ဟာနံ အန္တရေ ဧကော, ဘဝဇာတီနံ အန္တရေ ဧကောတိ။ ဒုတိယံ။

    Saḷāyatanapaccayāphassoti idhāpi bhagavā uttari pañhassa okāsaṃ dento desanaṃ niṭṭhāpesi. Diṭṭhigatiko hi navapucchaṃ uppādetuṃ na sakkoti, niddiṭṭhaṃ niddiṭṭhaṃyeva pana gaṇhitvā pucchati, tenassa bhagavā okāsaṃ adāsi. Attho panassa sabbapadesu vuttanayeneva gahetabbo. ‘‘Ko nu kho, bhante, bhavatī’’ti kasmā na pucchati? Diṭṭhigatikassa hi satto nāma bhūto nibbattoyevāti laddhi, tasmā attano laddhiviruddhaṃ idanti na pucchati. Apica idappaccayā idaṃ idappaccayā idanti bahūsu ṭhānesu kathitattā saññattiṃ upagato, tenāpi na pucchati. Satthāpi ‘‘imassa bahuṃ pucchantassāpi titti natthi, tucchapucchameva pucchatī’’ti ito paṭṭhāya desanaṃ ekābaddhaṃ katvā desesi. Channaṃ tvevāti yato paṭṭhāya desanāruḷhaṃ, tameva gahetvā desanaṃ vivaṭṭento evamāha. Imasmiṃ pana sutte viññāṇanāmarūpānaṃ antare eko sandhi, vedanātaṇhānaṃ antare eko, bhavajātīnaṃ antare ekoti. Dutiyaṃ.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၂. မောဠိယဖဂ္ဂုနသုတ္တံ • 2. Moḷiyaphaggunasuttaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၂. မောဠိယဖဂ္ဂုနသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact