Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තවණ්‌ණනා

    2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā

    12. දුතියෙ සම්‌භවෙසීනං වා අනුග්‌ගහායාති ඉමස්‌මිංයෙව ඨානෙ භගවා දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි. කස්‌මා? දිට්‌ඨිගතිකස්‌ස නිසින්‌නත්‌තා. තස්‌සඤ්‌හි පරිසති මොළියඵග්‌ගුනො නාම භික්‌ඛු දිට්‌ඨිගතිකො නිසින්‌නො. අථ සත්‌ථා චින්‌තෙසි – ‘‘අයං උට්‌ඨහිත්‌වා මං පඤ්‌හං පුච්‌ඡිස්‌සති, අථස්‌සාහං විස්‌සජ්‌ජෙස්‌සාමී’’ති පුච්‌ඡාය ඔකාසදානත්‌ථං දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි. මොළියඵග්‌ගුනොති මොළීති චූළා වුච්‌චති. යථාහ –

    12. Dutiye sambhavesīnaṃ vā anuggahāyāti imasmiṃyeva ṭhāne bhagavā desanaṃ niṭṭhāpesi. Kasmā? Diṭṭhigatikassa nisinnattā. Tassañhi parisati moḷiyaphagguno nāma bhikkhu diṭṭhigatiko nisinno. Atha satthā cintesi – ‘‘ayaṃ uṭṭhahitvā maṃ pañhaṃ pucchissati, athassāhaṃ vissajjessāmī’’ti pucchāya okāsadānatthaṃ desanaṃ niṭṭhāpesi. Moḷiyaphaggunoti moḷīti cūḷā vuccati. Yathāha –

    ‘‘ඡෙත්‌වාන මොළිං වරගන්‌ධවාසිතං

    ‘‘Chetvāna moḷiṃ varagandhavāsitaṃ

    වෙහායසං උක්‌ඛිපි සක්‍යපුඞ්‌ගවො;

    Vehāyasaṃ ukkhipi sakyapuṅgavo;

    රතනචඞ්‌කොටවරෙන වාසවො,

    Ratanacaṅkoṭavarena vāsavo,

    සහස්‌සනෙත්‌තො සිරසා පටිග්‌ගහී’’ති.

    Sahassanetto sirasā paṭiggahī’’ti.

    සා තස්‌ස ගිහිකාලෙ මහන්‌තා අහොසි. තෙනස්‌ස ‘‘මොළියඵග්‌ගුනො’’ති සඞ්‌ඛා උදපාදි. පබ්‌බජිතම්‌පි නං තෙනෙව නාමෙන සඤ්‌ජානන්‌ති. එතදවොචාති දෙසනානුසන්‌ධිං ඝටෙන්‌තො එතං ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, විඤ්‌ඤාණාහාරං ආහාරෙතී’’ති වචනං අවොච. තස්‌සත්‌ථො – භන්‌තෙ, කො නාම සො, යො එතං විඤ්‌ඤාණාහාරං ඛාදති වා භුඤ්‌ජති වාති?

    Sā tassa gihikāle mahantā ahosi. Tenassa ‘‘moḷiyaphagguno’’ti saṅkhā udapādi. Pabbajitampi naṃ teneva nāmena sañjānanti. Etadavocāti desanānusandhiṃ ghaṭento etaṃ ‘‘ko nu kho, bhante, viññāṇāhāraṃ āhāretī’’ti vacanaṃ avoca. Tassattho – bhante, ko nāma so, yo etaṃ viññāṇāhāraṃ khādati vā bhuñjati vāti?

    කස්‌මා පනායං ඉතරෙ තයො ආහාරෙ අපුච්‌ඡිත්‌වා ඉමමෙව පුච්‌ඡතීති? ජානාමීති ලද්‌ධියා. සො හි මහන්‌තෙ පිණ්‌ඩෙ කත්‌වාව කබළීකාරාහාරං භුඤ්‌ජන්‌තෙ පස්‌සති, තෙනස්‌ස තං ජානාමීති ලද්‌ධි. තිත්‌තිරවට්‌ටකමොරකුක්‌කුටාදයො පන මාතුසම්‌ඵස්‌සෙන යාපෙන්‌තෙ දිස්‌වා ‘‘එතෙ ඵස්‌සාහාරෙන යාපෙන්‌තී’’ති තස්‌ස ලද්‌ධි. කච්‌ඡපා පන අත්‌තනො උතුසමයෙ මහාසමුද්‌දතො නික්‌ඛමිත්‌වා සමුද්‌දතීරෙ වාලිකන්‌තරෙ අණ්‌ඩානි ඨපෙත්‌වා වාලිකාය පටිච්‌ඡාදෙත්‌වා මහාසමුද්‌දමෙව ඔතරන්‌ති. තානි මාතුඅනුස්‌සරණවසෙන න පූතීනි හොන්‌ති. තානි මනොසඤ්‌චෙතනාහාරෙන යාපෙන්‌තීති තස්‌ස ලද්‌ධි. කිඤ්‌චාපි ථෙරස්‌ස අයං ලද්‌ධි, න පන එතාය ලද්‌ධියා ඉමං පඤ්‌හං පුච්‌ඡති . දිට්‌ඨිගතිකො හි උම්‌මත්‌තකසදිසො. යථා උම්‌මත්‌තකො පච්‌ඡිං ගහෙත්‌වා අන්‌තරවීථිං ඔතිණ්‌ණො ගොමයම්‌පි පාසාණම්‌පි ගූථම්‌පි ඛජ්‌ජඛණ්‌ඩම්‌පි තං තං මනාපම්‌පි අමනාපම්‌පි ගහෙත්‌වා පච්‌ඡියං පක්‌ඛිපති. එවමෙව දිට්‌ඨිගතිකො යුත්‌තම්‌පි අයුත්‌තම්‌පි පුච්‌ඡති. සො ‘‘කස්‌මා ඉමං පුච්‌ඡසී’’ති න නිග්‌ගහෙතබ්‌බො, පුච්‌ඡිතපුච්‌ඡිතට්‌ඨානෙ පන ගහණමෙව නිසෙධෙතබ්‌බං. තෙනෙව නං භගවා ‘‘කස්‌මා එවං පුච්‌ඡසී’’ති අවත්‌වා ගහිතගාහමෙව තස්‌ස මොචෙතුං නො කල්‌ලො පඤ්‌හොතිආදිමාහ.

    Kasmā panāyaṃ itare tayo āhāre apucchitvā imameva pucchatīti? Jānāmīti laddhiyā. So hi mahante piṇḍe katvāva kabaḷīkārāhāraṃ bhuñjante passati, tenassa taṃ jānāmīti laddhi. Tittiravaṭṭakamorakukkuṭādayo pana mātusamphassena yāpente disvā ‘‘ete phassāhārena yāpentī’’ti tassa laddhi. Kacchapā pana attano utusamaye mahāsamuddato nikkhamitvā samuddatīre vālikantare aṇḍāni ṭhapetvā vālikāya paṭicchādetvā mahāsamuddameva otaranti. Tāni mātuanussaraṇavasena na pūtīni honti. Tāni manosañcetanāhārena yāpentīti tassa laddhi. Kiñcāpi therassa ayaṃ laddhi, na pana etāya laddhiyā imaṃ pañhaṃ pucchati . Diṭṭhigatiko hi ummattakasadiso. Yathā ummattako pacchiṃ gahetvā antaravīthiṃ otiṇṇo gomayampi pāsāṇampi gūthampi khajjakhaṇḍampi taṃ taṃ manāpampi amanāpampi gahetvā pacchiyaṃ pakkhipati. Evameva diṭṭhigatiko yuttampi ayuttampi pucchati. So ‘‘kasmā imaṃ pucchasī’’ti na niggahetabbo, pucchitapucchitaṭṭhāne pana gahaṇameva nisedhetabbaṃ. Teneva naṃ bhagavā ‘‘kasmā evaṃ pucchasī’’ti avatvā gahitagāhameva tassa mocetuṃ no kallo pañhotiādimāha.

    තත්‌ථ නො කල්‌ලොති අයුත්‌තො. ආහාරෙතීති අහං න වදාමීති අහං කොචි සත්‌තො වා පුග්‌ගලො වා ආහාරෙතීති න වදාමි. ආහාරෙතීති චාහං වදෙය්‍යන්‌ති යදි අහං ආහාරෙතීති වදෙය්‍යං. තත්‍රස්‌ස කල්‌ලො පඤ්‌හොති තස්‌මිං මයා එවං වුත්‌තෙ අයං පඤ්‌හො යුත්‌තො භවෙය්‍ය. කිස්‌ස නු ඛො, භන්‌තෙ, විඤ්‌ඤාණාහාරොති, භන්‌තෙ, අයං විඤ්‌ඤාණාහාරො කතමස්‌ස ධම්‌මස්‌ස පච්‌චයොති අත්‌ථො. තත්‍ර කල්‌ලං වෙය්‍යාකරණන්‌ති තස්‌මිං එවං පුච්‌ඡිතෙ පඤ්‌හෙ ඉමං වෙය්‍යාකරණං යුත්‌තං ‘‘විඤ්‌ඤාණාහාරො ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌තියා පච්‌චයො’’ති. එත්‌ථ ච විඤ්‌ඤාණාහාරොති පටිසන්‌ධිචිත්‌තං. ආයතිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌තීති තෙනෙව විඤ්‌ඤාණෙන සහුප්‌පන්‌නනාමරූපං. තස්‌මිං භූතෙ සති සළායතනන්‌ති තස්‌මිං පුනබ්‌භවාභිනිබ්‌බත්‌තිසඞ්‌ඛාතෙ නාමරූපෙ ජාතෙ සති සළායතනං හොතීති අත්‌ථො.

    Tattha no kalloti ayutto. Āhāretīti ahaṃ na vadāmīti ahaṃ koci satto vā puggalo vā āhāretīti na vadāmi. Āhāretīti cāhaṃ vadeyyanti yadi ahaṃ āhāretīti vadeyyaṃ. Tatrassa kallo pañhoti tasmiṃ mayā evaṃ vutte ayaṃ pañho yutto bhaveyya. Kissa nu kho, bhante, viññāṇāhāroti, bhante, ayaṃ viññāṇāhāro katamassa dhammassa paccayoti attho. Tatra kallaṃ veyyākaraṇanti tasmiṃ evaṃ pucchite pañhe imaṃ veyyākaraṇaṃ yuttaṃ ‘‘viññāṇāhāro āyatiṃ punabbhavābhinibbattiyā paccayo’’ti. Ettha ca viññāṇāhāroti paṭisandhicittaṃ. Āyatiṃ punabbhavābhinibbattīti teneva viññāṇena sahuppannanāmarūpaṃ. Tasmiṃ bhūte sati saḷāyatananti tasmiṃ punabbhavābhinibbattisaṅkhāte nāmarūpe jāte sati saḷāyatanaṃ hotīti attho.

    සළායතනපච්‌චයා ඵස්‌සොති ඉධාපි භගවා උත්‌තරි පඤ්‌හස්‌ස ඔකාසං දෙන්‌තො දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි. දිට්‌ඨිගතිකො හි නවපුච්‌ඡං උප්‌පාදෙතුං න සක්‌කොති, නිද්‌දිට්‌ඨං නිද්‌දිට්‌ඨංයෙව පන ගණ්‌හිත්‌වා පුච්‌ඡති, තෙනස්‌ස භගවා ඔකාසං අදාසි. අත්‌ථො පනස්‌ස සබ්‌බපදෙසු වුත්‌තනයෙනෙව ගහෙතබ්‌බො. ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, භවතී’’ති කස්‌මා න පුච්‌ඡති? දිට්‌ඨිගතිකස්‌ස හි සත්‌තො නාම භූතො නිබ්‌බත්‌තොයෙවාති ලද්‌ධි, තස්‌මා අත්‌තනො ලද්‌ධිවිරුද්‌ධං ඉදන්‌ති න පුච්‌ඡති. අපිච ඉදප්‌පච්‌චයා ඉදං ඉදප්‌පච්‌චයා ඉදන්‌ති බහූසු ඨානෙසු කථිතත්‌තා සඤ්‌ඤත්‌තිං උපගතො, තෙනාපි න පුච්‌ඡති. සත්‌ථාපි ‘‘ඉමස්‌ස බහුං පුච්‌ඡන්‌තස්‌සාපි තිත්‌ති නත්‌ථි, තුච්‌ඡපුච්‌ඡමෙව පුච්‌ඡතී’’ති ඉතො පට්‌ඨාය දෙසනං එකාබද්‌ධං කත්‌වා දෙසෙසි. ඡන්‌නං ත්‌වෙවාති යතො පට්‌ඨාය දෙසනාරුළ්‌හං, තමෙව ගහෙත්‌වා දෙසනං විවට්‌ටෙන්‌තො එවමාහ. ඉමස්‌මිං පන සුත්‌තෙ විඤ්‌ඤාණනාමරූපානං අන්‌තරෙ එකො සන්‌ධි, වෙදනාතණ්‌හානං අන්‌තරෙ එකො, භවජාතීනං අන්‌තරෙ එකොති. දුතියං.

    Saḷāyatanapaccayāphassoti idhāpi bhagavā uttari pañhassa okāsaṃ dento desanaṃ niṭṭhāpesi. Diṭṭhigatiko hi navapucchaṃ uppādetuṃ na sakkoti, niddiṭṭhaṃ niddiṭṭhaṃyeva pana gaṇhitvā pucchati, tenassa bhagavā okāsaṃ adāsi. Attho panassa sabbapadesu vuttanayeneva gahetabbo. ‘‘Ko nu kho, bhante, bhavatī’’ti kasmā na pucchati? Diṭṭhigatikassa hi satto nāma bhūto nibbattoyevāti laddhi, tasmā attano laddhiviruddhaṃ idanti na pucchati. Apica idappaccayā idaṃ idappaccayā idanti bahūsu ṭhānesu kathitattā saññattiṃ upagato, tenāpi na pucchati. Satthāpi ‘‘imassa bahuṃ pucchantassāpi titti natthi, tucchapucchameva pucchatī’’ti ito paṭṭhāya desanaṃ ekābaddhaṃ katvā desesi. Channaṃ tvevāti yato paṭṭhāya desanāruḷhaṃ, tameva gahetvā desanaṃ vivaṭṭento evamāha. Imasmiṃ pana sutte viññāṇanāmarūpānaṃ antare eko sandhi, vedanātaṇhānaṃ antare eko, bhavajātīnaṃ antare ekoti. Dutiyaṃ.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තං • 2. Moḷiyaphaggunasuttaṃ

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. මොළියඵග්‌ගුනසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Moḷiyaphaggunasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact