| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೧೦. ಮೋನೇಯ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Moneyyasuttavaṇṇanā
೧೨೩. ದಸಮೇ ಮುನಿನೋ ಭಾವಾ ಮೋನೇಯ್ಯಾನಿ, ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಉಭಯಹಿತಮುನನತೋ ಮುನಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತೇ ಮುನಿಭಾವಕರಾ ಮೋನೇಯ್ಯಾ ಪಟಿಪದಾ ಧಮ್ಮಾ ಏವ ವುತ್ತಾ। ಮುನಿನೋ ವಾ ಏತಾನಿ ಮೋನೇಯ್ಯಾನಿ, ಯಥಾವುತ್ತಧಮ್ಮಾ ಏವ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಕಾಯೇನ ಅಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ಅಕರಣಂ, ಕತ್ತಬ್ಬಸ್ಸ ಚ ಕರಣಂ , ‘‘ಅತ್ಥಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕಾಯೇ ಕೇಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೩೭೭; ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೧೦; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೪.೧೨೭; ಖು॰ ಪಾ॰ ೩.ದ್ವತ್ತಿಂಸಾಕಾರ) ಕಾಯಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಜಾನನಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಸಮುದಯತೋ ಅತ್ಥಙ್ಗಮತೋ ಅಸ್ಸಾದತೋ ಆದೀನವತೋ ನಿಸ್ಸರಣತೋ ಚ ಯಾಥಾವತೋ ಪರಿಜಾನನತಾ, ತಥಾ ಪರಿಜಾನನವಸೇನ ಪನ ಪವತ್ತೋ ವಿಪಸ್ಸನಾಮಗ್ಗೋ, ತೇನ ಚ ಕಾಯೇ ಛನ್ದರಾಗಸ್ಸ ಪಜಹನಂ, ಕಾಯಸಙ್ಖಾರಂ ನಿರೋಧೇತ್ವಾ ಪತ್ತಬ್ಬಸಮಾಪತ್ತಿ ವಾ, ಸಬ್ಬೇ ಏತೇ ಕಾಯಮುಖೇನ ಪವತ್ತಾ ಮೋನೇಯ್ಯಪ್ಪಟಿಪದಾ ಧಮ್ಮಾ ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯಂ ನಾಮ। ತಸ್ಮಾ ತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಕತಮಂ ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯಂ? ತಿವಿಧಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯಂ, ತಿವಿಧಕಾಯಸುಚರಿತಮ್ಪಿ ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾನಿ॰ ೧೪) ಪಾಳಿ ಆಗತಾ। ಇಧಾಪಿ ತೇನೇವ ಪಾಳಿನಯೇನ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಿವಿಧಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಪ್ಪಹಾನಂ ಕಾಯಮೋನೇಯ್ಯಂ ನಾಮಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ।
123. Dasame munino bhāvā moneyyāni, yehi dhammehi ubhayahitamunanato muni nāma hoti, te munibhāvakarā moneyyā paṭipadā dhammā eva vuttā. Munino vā etāni moneyyāni, yathāvuttadhammā eva. Tattha yasmā kāyena akattabbassa akaraṇaṃ, kattabbassa ca karaṇaṃ , ‘‘atthi imasmiṃ kāye kesā’’tiādinā (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; saṃ. ni. 4.127; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra) kāyasaṅkhātassa ārammaṇassa jānanaṃ, kāyassa ca samudayato atthaṅgamato assādato ādīnavato nissaraṇato ca yāthāvato parijānanatā, tathā parijānanavasena pana pavatto vipassanāmaggo, tena ca kāye chandarāgassa pajahanaṃ, kāyasaṅkhāraṃ nirodhetvā pattabbasamāpatti vā, sabbe ete kāyamukhena pavattā moneyyappaṭipadā dhammā kāyamoneyyaṃ nāma. Tasmā tamatthaṃ dassetuṃ ‘‘katamaṃ kāyamoneyyaṃ? Tividhakāyaduccaritassa pahānaṃ kāyamoneyyaṃ, tividhakāyasucaritampi kāyamoneyya’’ntiādinā (mahāni. 14) pāḷi āgatā. Idhāpi teneva pāḷinayena atthaṃ dassento ‘‘tividhakāyaduccaritappahānaṃ kāyamoneyyaṃ nāmā’’tiādimāha.
ಇದಾನಿ ‘‘ಕತಮಂ ವಚೀಮೋನೇಯ್ಯಂ? ಚತುಬ್ಬಿಧವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ವಚೀಮೋನೇಯ್ಯಂ, ಚತುಬ್ಬಿಧಂ ವಚೀಸುಚರಿತಂ, ವಾಚಾರಮ್ಮಣೇ ಞಾಣಂ, ವಾಚಾಪರಿಞ್ಞಾ, ಪರಿಞ್ಞಾಸಹಗತೋ ಮಗ್ಗೋ, ವಾಚಾಯ ಛನ್ದರಾಗಸ್ಸ ಪಹಾನಂ, ವಚೀಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸಮಾಪತ್ತಿ ವಚೀಮೋನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ವುತ್ತಮತ್ಥಂ ಅತಿದೀಪೇನ್ತೋ ‘‘ವಚೀಮೋನೇಯ್ಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಚೋಪನವಾಚಞ್ಚೇವ ಸದ್ದವಾಚಞ್ಚ ಆರಬ್ಭ ಪವತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾ ವಾಚಾರಮ್ಮಣೇ ಞಾಣಂ। ತಸ್ಸಾ ವಾಚಾಯ ಸಮುದಯಾದಿತೋ ಪರಿಜಾನನಂ ವಾಚಾಪರಿಞ್ಞಾ।
Idāni ‘‘katamaṃ vacīmoneyyaṃ? Catubbidhavacīduccaritassa pahānaṃ vacīmoneyyaṃ, catubbidhaṃ vacīsucaritaṃ, vācārammaṇe ñāṇaṃ, vācāpariññā, pariññāsahagato maggo, vācāya chandarāgassa pahānaṃ, vacīsaṅkhāranirodho dutiyajjhānasamāpatti vacīmoneyya’’nti imāya pāḷiyā vuttamatthaṃ atidīpento ‘‘vacīmoneyyepi eseva nayo’’tiādimāha. Tattha copanavācañceva saddavācañca ārabbha pavattā paññā vācārammaṇe ñāṇaṃ. Tassā vācāya samudayādito parijānanaṃ vācāpariññā.
‘‘ಕತಮಂ ಮನೋಮೋನೇಯ್ಯಂ? ತಿವಿಧಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ಪಹಾನಂ ಮನೋಮೋನೇಯ್ಯಂ, ತಿವಿಧಂ ಮನೋಸುಚ್ಚರಿತಂ, ಮನಾರಮ್ಮಣೇ ಞಾಣಂ, ಮನಪರಿಞ್ಞಾ, ಪರಿಞ್ಞಾಸಹಗತೋ ಮಗ್ಗೋ, ಮನಸ್ಮಿಂ ಛನ್ದರಾಗಸ್ಸ ಪಹಾನಂ, ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರನಿರೋಧೋ ಸಞ್ಞಾವೇದಯಿತನಿರೋಧಸಮಾಪತ್ತಿ ಮನೋಮೋನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಇಮಾಯ ಪಾಳಿಯಾ ಆಗತನಯೇನ ಅತ್ಥಂ ವಿಭಾವೇನ್ತೋ ‘‘ಮನೋಮೋನೇಯ್ಯೇಪಿ ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥಂ ಞತ್ವಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಚ ಏಕಾಸೀತಿವಿಧಂ ಲೋಕಿಯಚಿತ್ತಂ ಆರಬ್ಭ ಪವತ್ತಞಾಣಂ ಮನಾರಮ್ಮಣೇ ಞಾಣಂ। ತಸ್ಸ ಸಮುದಯಾದಿತೋ ಪರಿಜಾನನಂ ಮನಪರಿಞ್ಞಾತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ।
‘‘Katamaṃ manomoneyyaṃ? Tividhamanoduccaritassa pahānaṃ manomoneyyaṃ, tividhaṃ manosuccaritaṃ, manārammaṇe ñāṇaṃ, manapariññā, pariññāsahagato maggo, manasmiṃ chandarāgassa pahānaṃ, cittasaṅkhāranirodho saññāvedayitanirodhasamāpatti manomoneyya’’nti imāya pāḷiyā āgatanayena atthaṃ vibhāvento ‘‘manomoneyyepi imināva nayena atthaṃ ñatvā’’tiādimāha. Tattha ca ekāsītividhaṃ lokiyacittaṃ ārabbha pavattañāṇaṃ manārammaṇe ñāṇaṃ. Tassa samudayādito parijānanaṃ manapariññāti ayaṃ viseso.
ಮೋನೇಯ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Moneyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಆಪಾಯಿಕವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Āpāyikavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ಮೋನೇಯ್ಯಸುತ್ತಂ • 10. Moneyyasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಮೋನೇಯ್ಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Moneyyasuttavaṇṇanā
