| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๐. โมรนิวาปสุตฺตํ
10. Moranivāpasuttaṃ
๑๐. เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ โมรนิวาเป ปริพฺพาชการาเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทเนฺต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –
10. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati moranivāpe paribbājakārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ตีหิ, ภิกฺขเว, ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ กตเมหิ ตีหิ? อเสเขน สีลกฺขเนฺธน, อเสเขน สมาธิกฺขเนฺธน , อเสเขน ปญฺญากฺขเนฺธน – อิเมหิ, โข, ภิกฺขเว, ตีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Tīhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi? Asekhena sīlakkhandhena, asekhena samādhikkhandhena , asekhena paññākkhandhena – imehi, kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘อปเรหิปิ, ภิกฺขเว, ตีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ กตเมหิ ตีหิ ? อิทฺธิปาฎิหาริเยน, อาเทสนาปาฎิหาริเยน, อนุสาสนีปาฎิหาริเยน – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ตีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ, อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Aparehipi, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi ? Iddhipāṭihāriyena, ādesanāpāṭihāriyena, anusāsanīpāṭihāriyena – imehi kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti, accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘อปเรหิปิ, ภิกฺขเว, ตีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ กตเมหิ ตีหิ? สมฺมาทิฎฺฐิยา, สมฺมาญาเณน, สมฺมาวิมุตฺติยา – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ตีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Aparehipi, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi? Sammādiṭṭhiyā, sammāñāṇena, sammāvimuttiyā – imehi kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘ทฺวีหิ , ภิกฺขเว, ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ กตเมหิ ทฺวีหิ? วิชฺชาย, จรเณน – อิเมหิ โข, ภิกฺขเว, ทฺวีหิ ธเมฺมหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ อจฺจนฺตนิโฎฺฐ โหติ อจฺจนฺตโยคเกฺขมี อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี อจฺจนฺตปริโยสาโน เสโฎฺฐ เทวมนุสฺสานํฯ พฺรหฺมุนา เปสา, ภิกฺขเว, สนงฺกุมาเรน คาถา ภาสิตา –
‘‘Dvīhi , bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi dvīhi? Vijjāya, caraṇena – imehi kho, bhikkhave, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Brahmunā pesā, bhikkhave, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā –
‘‘ขตฺติโย เสโฎฺฐ ชเนตสฺมิํ, เย โคตฺตปฎิสาริโน;
‘‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
‘‘สา โข ปเนสา, ภิกฺขเว, สนงฺกุมาเรน คาถา ภาสิตา สุภาสิตา, โน ทุพฺภาสิตา; อตฺถสํหิตา , โน อนตฺถสํหิตา; อนุมตา มยาฯ อหมฺปิ, ภิกฺขเว, เอวํ วทามิ –
‘‘Sā kho panesā, bhikkhave, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā subhāsitā, no dubbhāsitā; atthasaṃhitā , no anatthasaṃhitā; anumatā mayā. Ahampi, bhikkhave, evaṃ vadāmi –
‘‘ขตฺติโย เสโฎฺฐ ชเนตสฺมิํ, เย โคตฺตปฎิสาริโน;
‘‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
วิชฺชาจรณสมฺปโนฺน, โส เสโฎฺฐ เทวมานุเส’’ติฯ ทสมํ;
Vijjācaraṇasampanno, so seṭṭho devamānuse’’ti. dasamaṃ;
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
กิมตฺถิยา เจตนา ตโย, อุปนิสา พฺยสเนน จ;
Kimatthiyā cetanā tayo, upanisā byasanena ca;
เทฺว สญฺญา มนสิกาโร, สโทฺธ โมรนิวาปกนฺติฯ
Dve saññā manasikāro, saddho moranivāpakanti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. โมรนิวาปสุตฺตวณฺณนา • 10. Moranivāpasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๑๐. กิมตฺถิยสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Kimatthiyasuttādivaṇṇanā
