Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੧੦. ਮੋਰਨਿવਾਪਸੁਤ੍ਤਂ
10. Moranivāpasuttaṃ
੧੦. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ ਮੋਰਨਿવਾਪੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
10. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati moranivāpe paribbājakārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਤੀਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਕਤਮੇਹਿ ਤੀਹਿ? ਅਸੇਖੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ, ਅਸੇਖੇਨ ਸਮਾਧਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ , ਅਸੇਖੇਨ ਪਞ੍ਞਾਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ – ਇਮੇਹਿ, ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ।
‘‘Tīhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi? Asekhena sīlakkhandhena, asekhena samādhikkhandhena , asekhena paññākkhandhena – imehi, kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘ਅਪਰੇਹਿਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਕਤਮੇਹਿ ਤੀਹਿ ? ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ, ਆਦੇਸਨਾਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ, ਅਨੁਸਾਸਨੀਪਾਟਿਹਾਰਿਯੇਨ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ, ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ।
‘‘Aparehipi, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi ? Iddhipāṭihāriyena, ādesanāpāṭihāriyena, anusāsanīpāṭihāriyena – imehi kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti, accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘ਅਪਰੇਹਿਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਕਤਮੇਹਿ ਤੀਹਿ? ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਯਾ, ਸਮ੍ਮਾਞਾਣੇਨ, ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ।
‘‘Aparehipi, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi tīhi? Sammādiṭṭhiyā, sammāñāṇena, sammāvimuttiyā – imehi kho, bhikkhave, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ.
‘‘ਦ੍વੀਹਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਕਤਮੇਹਿ ਦ੍વੀਹਿ? વਿਜ੍ਜਾਯ, ਚਰਣੇਨ – ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦ੍વੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਨਿਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਯੋਗਕ੍ਖੇਮੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਪੇਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰੇਨ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ –
‘‘Dvīhi , bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Katamehi dvīhi? Vijjāya, caraṇena – imehi kho, bhikkhave, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu accantaniṭṭho hoti accantayogakkhemī accantabrahmacārī accantapariyosāno seṭṭho devamanussānaṃ. Brahmunā pesā, bhikkhave, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā –
‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ ਗੋਤ੍ਤਪਟਿਸਾਰਿਨੋ।
‘‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
‘‘ਸਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰੇਨ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ ਸੁਭਾਸਿਤਾ, ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾ; ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ , ਨੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ; ਅਨੁਮਤਾ ਮਯਾ। ਅਹਮ੍ਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਂ વਦਾਮਿ –
‘‘Sā kho panesā, bhikkhave, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā subhāsitā, no dubbhāsitā; atthasaṃhitā , no anatthasaṃhitā; anumatā mayā. Ahampi, bhikkhave, evaṃ vadāmi –
‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ ਗੋਤ੍ਤਪਟਿਸਾਰਿਨੋ।
‘‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਾਨੁਸੇ’’ਤਿ॥ ਦਸਮਂ।
Vijjācaraṇasampanno, so seṭṭho devamānuse’’ti. dasamaṃ;
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਾ ਚੇਤਨਾ ਤਯੋ, ਉਪਨਿਸਾ ਬ੍ਯਸਨੇਨ ਚ।
Kimatthiyā cetanā tayo, upanisā byasanena ca;
ਦ੍વੇ ਸਞ੍ਞਾ ਮਨਸਿਕਾਰੋ, ਸਦ੍ਧੋ ਮੋਰਨਿવਾਪਕਨ੍ਤਿ॥
Dve saññā manasikāro, saddho moranivāpakanti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਮੋਰਨਿવਾਪਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Moranivāpasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੧੦. ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-10. Kimatthiyasuttādivaṇṇanā