Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
မုစလိန္ဒကထာ
Mucalindakathā
၅. အကာလမေဃောတိ အသမ္ပတ္တေ ဝသ္သကာလေ ဥပ္ပန္နမေဃော။ အယံ ပန ဂိမ္ဟာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ ဥဒပာဒိ။ သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာတိ တသ္မိံ ဥပ္ပန္နေ သတ္တာဟံ အဝိစ္ဆိန္နဝုဋ္ဌိကာ အဟောသိ။ သီတဝာတဒုဒ္ဒိနီတိ သာ စ ပန သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာ ဥဒကဖုသိတသမ္မိသ္သေန သီတဝာတေန သမန္တာ ပရိဗ္ဘမန္တေန ဒူသိတဒိဝသတ္တာ သီတဝာတဒုဒ္ဒိနီ နာမ အဟောသိ။ အထ ခော မုစလိန္ဒော နာဂရာဇာတိ တသ္သေဝ မုစလိန္ဒရုက္ခသ္သ သမီပေ ပောက္ခရဏိယာ နိဗ္ဗတ္တော မဟာနုဘာဝော နာဂရာဇာ။ သတ္တက္ခတ္တုံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတ္ဝာတိ ဧဝံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတ္ဝာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ မဟန္တံ ဖဏံ ကရိတ္ဝာဝ ဌိတေ; တသ္မိံ တသ္သ ပရိက္ခေပဗ္ဘန္တရံ လောဟပာသာဒေ ဘဏ္ဍာဂာရဂဗ္ဘပ္ပမာဏံ အဟောသိ, တသ္မာ ဘဂဝာ နိဝာတေ ပိဟိတဒ္ဝာရဝာတပာနေ ကူဋာဂာရေ နိသိန္နော ဝိယ ဇာတော။ မာ ဘဂဝန္တံ သီတန္တိအာဒိ တသ္သ တထာ ကရိတ္ဝာ ဌာနကာရဏပရိဒီပနံ။ သော ဟိ ‘‘မာ ဘဂဝန္တံ သီတံ ဗာဓယိတ္ထ, မာ ဥဏ္ဟံ, မာ ဍံသာဒိသမ္ဖသ္သော ဗာဓယိတ္ထာ’’တိ တထာ ကရိတ္ဝာ အဋ္ဌာသိ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာယ ဥဏ္ဟမေဝ နတ္ထိ, သစေ ပန အန္တရန္တရာ မေဃော ဝိဂစ္ဆေယ္ယ ဥဏ္ဟံ ဘဝေယ္ယ , တမ္ပိ နံ မာ ဗာဓယိတ္ထာတိ ဧဝံ တသ္သ စိန္တေတုံ ယုတ္တံ။ ဝိဒ္ဓန္တိ ဥဗ္ဗိဒ္ဓံ; မေဃဝိဂမေန ဒူရီဘူတန္တိ အတ္ထော။ ဝိဂတဝလာဟကန္တိ အပဂတမေဃံ။ ဒေဝန္တိ အာကာသံ။ သကဝဏ္ဏန္တိ အတ္တနော ရူပံ။
5.Akālameghoti asampatte vassakāle uppannamegho. Ayaṃ pana gimhānaṃ pacchime māse udapādi. Sattāhavaddalikāti tasmiṃ uppanne sattāhaṃ avicchinnavuṭṭhikā ahosi. Sītavātaduddinīti sā ca pana sattāhavaddalikā udakaphusitasammissena sītavātena samantā paribbhamantena dūsitadivasattā sītavātaduddinī nāma ahosi. Atha kho mucalindo nāgarājāti tasseva mucalindarukkhassa samīpe pokkharaṇiyā nibbatto mahānubhāvo nāgarājā. Sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvāti evaṃ bhogehi parikkhipitvā uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvāva ṭhite; tasmiṃ tassa parikkhepabbhantaraṃ lohapāsāde bhaṇḍāgāragabbhappamāṇaṃ ahosi, tasmā bhagavā nivāte pihitadvāravātapāne kūṭāgāre nisinno viya jāto. Mā bhagavantaṃ sītantiādi tassa tathā karitvā ṭhānakāraṇaparidīpanaṃ. So hi ‘‘mā bhagavantaṃ sītaṃ bādhayittha, mā uṇhaṃ, mā ḍaṃsādisamphasso bādhayitthā’’ti tathā karitvā aṭṭhāsi. Tattha kiñcāpi sattāhavaddalikāya uṇhameva natthi, sace pana antarantarā megho vigaccheyya uṇhaṃ bhaveyya , tampi naṃ mā bādhayitthāti evaṃ tassa cintetuṃ yuttaṃ. Viddhanti ubbiddhaṃ; meghavigamena dūrībhūtanti attho. Vigatavalāhakanti apagatameghaṃ. Devanti ākāsaṃ. Sakavaṇṇanti attano rūpaṃ.
သုခော ဝိဝေကောတိ နိဗ္ဗာနသင္ခာတော ဥပဓိဝိဝေကော သုခော။ တုဋ္ဌသ္သာတိ စတုမဂ္ဂဉာဏသန္တောသေန သန္တုဋ္ဌသ္သ။ သုတဓမ္မသ္သာတိ ပကာသိတဓမ္မသ္သ။ ပသ္သတောတိ တံ ဝိဝေကံ ယံ ဝာ ကိဉ္စိ ပသ္သိတဗ္ဗံ နာမ, တံ သဗ္ဗံ အတ္တနော ဝီရိယဗလာဓိဂတေန ဉာဏစက္ခုနာ ပသ္သန္တသ္သ။ အဗ္ယာပဇ္ဇန္တိ အကုပ္ပနဘာဝော; ဧတေန မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂော ဒသ္သိတော။ ပာဏဘူတေသု သံယမောတိ သတ္တေသု စ သံယမော; အဝိဟိံသနဘာဝော သုခောတိ အတ္ထော။ ဧတေန ကရုဏာပုဗ္ဗဘာဂော ဒသ္သိတော။ သုခာ ဝိရာဂတာ လောကေတိ ဝီတရာဂတာပိ သုခာတိ ဒီပေတိ။ ကာမာနံ သမတိက္ကမောတိ ယာ ‘‘ကာမာနံ သမတိက္ကမော’’တိ ဝုစ္စတိ; သာ ဝိရာဂတာပိ သုခာတိ အတ္ထော။ ဧတေန အနာဂာမိမဂ္ဂော ကထိတော။ အသ္မိမာနသ္သ ယော ဝိနယောတိ ဣမိနာ ပန အရဟတ္တံ ကထိတံ; အရဟတ္တဉ္ဟိ အသ္မိမာနသ္သ ‘‘ပသ္သဒ္ဓိဝိနယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဣတော ပရဉ္စ သုခံ နာမ နတ္ထိ, တေနာဟ ‘‘ဧတံ ဝေ ပရမံ သုခ’’န္တိ။
Sukho vivekoti nibbānasaṅkhāto upadhiviveko sukho. Tuṭṭhassāti catumaggañāṇasantosena santuṭṭhassa. Sutadhammassāti pakāsitadhammassa. Passatoti taṃ vivekaṃ yaṃ vā kiñci passitabbaṃ nāma, taṃ sabbaṃ attano vīriyabalādhigatena ñāṇacakkhunā passantassa. Abyāpajjanti akuppanabhāvo; etena mettāpubbabhāgo dassito. Pāṇabhūtesu saṃyamoti sattesu ca saṃyamo; avihiṃsanabhāvo sukhoti attho. Etena karuṇāpubbabhāgo dassito. Sukhā virāgatā loketi vītarāgatāpi sukhāti dīpeti. Kāmānaṃ samatikkamoti yā ‘‘kāmānaṃ samatikkamo’’ti vuccati; sā virāgatāpi sukhāti attho. Etena anāgāmimaggo kathito. Asmimānassa yo vinayoti iminā pana arahattaṃ kathitaṃ; arahattañhi asmimānassa ‘‘passaddhivinayo’’ti vuccati. Ito parañca sukhaṃ nāma natthi, tenāha ‘‘etaṃ ve paramaṃ sukha’’nti.
မုစလိန္ဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Mucalindakathā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၃. မုစလိန္ဒကထာ • 3. Mucalindakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / မုစလိန္ဒကထာဝဏ္ဏနာ • Mucalindakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / မုစလိန္ဒကထာဝဏ္ဏနာ • Mucalindakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / မုစလိန္ဒကထာဝဏ္ဏနာ • Mucalindakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၃. မုစလိန္ဒကထာ • 3. Mucalindakathā