Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
முசலிந்த³கதா²வண்ணனா
Mucalindakathāvaṇṇanā
5. முசலிந்த³மூலேதி (உதா³॰ அட்ட²॰ 11) எத்த² முசலிந்தோ³ வுச்சதி நீபருக்கோ², யோ ‘‘நிசுலோ’’திபி வுச்சதி, தஸ்ஸ ஸமீபேதி அத்தோ². கேசி பன ‘‘முசலோதி தஸ்ஸ ருக்க²ஸ்ஸ நாமங், வனஜெட்ட²கதாய பன முசலிந்தோ³தி வுத்த’’ந்தி வத³ந்தி. உத³பாதீ³தி ஸகலசக்கவாளக³ப்³ப⁴ங் பூரெந்தோ மஹாமேகோ⁴ உத³பாதி³. ஏவரூபோ கிர மேகோ⁴ த்³வீஸுயேவ காலேஸு வஸ்ஸதி சக்கவத்திம்ஹி வா உப்பன்னே பு³த்³தே⁴ வா, இத⁴ பு³த்³து⁴ப்பாத³காலே உத³பாதி³. பொக்க²ரணியா நிப்³ப³த்தோதி பொக்க²ரணியா ஹெட்டா² நாக³ப⁴வனங் அத்தி², தத்த² நிப்³ப³த்தோ. ஸகப⁴வனாதி அத்தனோ நாக³ப⁴வனதோ. ஏவங் போ⁴கே³ஹி பரிக்கி²பித்வாதி ஸத்த வாரே அத்தனோ ஸரீரபோ⁴கே³ஹி ப⁴க³வதோ காயங் பரிவாரெத்வா. உபரிமுத்³த⁴னி மஹந்தங் ப²ணங் விஹச்சாதி ப⁴க³வதோ முத்³த⁴ப்பதே³ஸஸ்ஸ உபரி அத்தனோ மஹந்தங் ப²ணங் பஸாரெத்வா. ‘‘ப²ணங் கரித்வா’’திபி பாடோ², ஸோயேவத்தோ².
5.Mucalindamūleti (udā. aṭṭha. 11) ettha mucalindo vuccati nīparukkho, yo ‘‘niculo’’tipi vuccati, tassa samīpeti attho. Keci pana ‘‘mucaloti tassa rukkhassa nāmaṃ, vanajeṭṭhakatāya pana mucalindoti vutta’’nti vadanti. Udapādīti sakalacakkavāḷagabbhaṃ pūrento mahāmegho udapādi. Evarūpo kira megho dvīsuyeva kālesu vassati cakkavattimhi vā uppanne buddhe vā, idha buddhuppādakāle udapādi. Pokkharaṇiyā nibbattoti pokkharaṇiyā heṭṭhā nāgabhavanaṃ atthi, tattha nibbatto. Sakabhavanāti attano nāgabhavanato. Evaṃ bhogehi parikkhipitvāti satta vāre attano sarīrabhogehi bhagavato kāyaṃ parivāretvā. Uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃvihaccāti bhagavato muddhappadesassa upari attano mahantaṃ phaṇaṃ pasāretvā. ‘‘Phaṇaṃ karitvā’’tipi pāṭho, soyevattho.
தஸ்ஸ கிர நாக³ராஜஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி ‘‘ப⁴க³வா ச மய்ஹங் ப⁴வனஸமீபே ருக்க²மூலே நிஸின்னோ, அயஞ்ச ஸத்தாஹவத்³த³லிகா வத்ததி, வாஸாகா³ரமஸ்ஸ லத்³து⁴ங் வட்டதீ’’தி. ஸோ ஸத்தரதனமயங் பாஸாத³ங் நிம்மினிதுங் ஸக்கொந்தோபி ‘‘ஏவங் கதே காயஸாரோ க³ஹிதோ ந ப⁴விஸ்ஸதி, த³ஸப³லஸ்ஸ காயவெய்யாவச்சங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி மஹந்தங் அத்தபா⁴வங் கத்வா ஸத்தா²ரங் ஸத்தக்க²த்துங் போ⁴கே³ஹி பரிக்கி²பித்வா உபரி ப²ணங் தா⁴ரேஸி. ‘‘தஸ்ஸ பரிக்கே²பப்³ப⁴ந்தரங் லோஹபாஸாதே³ ப⁴ண்டா³கா³ரக³ப்³ப⁴ப்பமாணங் அஹோஸீ’’தி இத⁴ வுத்தங். மஜ்ஜி²மட்ட²கதா²யங் (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.284) பன –
Tassa kira nāgarājassa etadahosi ‘‘bhagavā ca mayhaṃ bhavanasamīpe rukkhamūle nisinno, ayañca sattāhavaddalikā vattati, vāsāgāramassa laddhuṃ vaṭṭatī’’ti. So sattaratanamayaṃ pāsādaṃ nimminituṃ sakkontopi ‘‘evaṃ kate kāyasāro gahito na bhavissati, dasabalassa kāyaveyyāvaccaṃ karissāmī’’ti mahantaṃ attabhāvaṃ katvā satthāraṃ sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā upari phaṇaṃ dhāresi. ‘‘Tassa parikkhepabbhantaraṃ lohapāsāde bhaṇḍāgāragabbhappamāṇaṃ ahosī’’ti idha vuttaṃ. Majjhimaṭṭhakathāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 1.284) pana –
‘‘பரிக்கே²பஸ்ஸ அந்தோ ஓகாஸோ ஹெட்டா² லோஹபாஸாத³ப்பமாணோ அஹோஸி, ‘இச்சி²திச்சி²தேன இரியாபதே²ன ஸத்தா² விஹரிஸ்ஸதீ’தி நாக³ராஜஸ்ஸ அஜ்ஜா²ஸயோ அஹோஸி, தஸ்மா ஏவங் மஹந்தங் ஓகாஸங் பரிக்கி²பி, மஜ்ஜே² ரதனபல்லங்கோ பஞ்ஞத்தோ ஹோதி, உபரி ஸுவண்ணதாரகவிசித்தங் ஸமோஸரிதக³ந்த⁴தா³மகுஸுமசேலவிதானங் அஹோஸி, சதூஸு கோணேஸு க³ந்த⁴தேலேன தீ³பா ஜலிதா, சதூஸு தி³ஸாஸு விவரித்வா சந்த³னகரண்ட³கா ட²பிதா’’தி –
‘‘Parikkhepassa anto okāso heṭṭhā lohapāsādappamāṇo ahosi, ‘icchiticchitena iriyāpathena satthā viharissatī’ti nāgarājassa ajjhāsayo ahosi, tasmā evaṃ mahantaṃ okāsaṃ parikkhipi, majjhe ratanapallaṅko paññatto hoti, upari suvaṇṇatārakavicittaṃ samosaritagandhadāmakusumacelavitānaṃ ahosi, catūsu koṇesu gandhatelena dīpā jalitā, catūsu disāsu vivaritvā candanakaraṇḍakā ṭhapitā’’ti –
வுத்தங். இச்சி²திச்சி²தேன இரியாபதே²ன விஹரிஸ்ஸதீதி ச நாக³ராஜஸ்ஸ அஜ்ஜா²ஸயமத்தமேதங், ப⁴க³வா பன யதா²னிஸின்னோவ ஸத்தாஹங் வீதினாமேஸி.
Vuttaṃ. Icchiticchitena iriyāpathena viharissatīti ca nāgarājassa ajjhāsayamattametaṃ, bhagavā pana yathānisinnova sattāhaṃ vītināmesi.
கிஞ்சாபி…பே॰… சிந்தேதுங் யுத்தந்தி எத்த² கேசி வத³ந்தி ‘‘உண்ஹக்³க³ஹணங் போ⁴க³பரிக்கே²பஸ்ஸ விபுலபா⁴வகரணே காரணகித்தனங். கு²த்³த³கே ஹி தஸ்மிங் ப⁴க³வந்தங் நாக³ராஜஸ்ஸ ஸரீரஸம்பூ⁴தா உஸ்மா பா³தெ⁴ய்ய, விபுலபா⁴வகரணேன பன தாதி³ஸங் மா உண்ஹங் பா³த⁴யித்தா²’’தி. ஸஉபஸக்³க³பத³ஸ்ஸ அத்தோ² உபஸக்³கே³ன வினாபி விஞ்ஞாயதீதி ஆஹ ‘‘வித்³த⁴ந்தி உப்³பி³த்³த⁴’’ந்தி, ஸா சஸ்ஸ உப்³பி³த்³த⁴தா உபக்கிலேஸவிக³மேன தூ³ரபா⁴வேன உபட்டா²னந்தி ஆஹ ‘‘மேக⁴விக³மேன தூ³ரீபூ⁴த’’ந்தி. இந்த³னீலமணி விய தி³ப்³ப³தி ஜோததீதி தே³வோ, ஆகாஸோ. விதி³த்வாதி ‘‘இதா³னி விக³தவலாஹகோ ஆகாஸோ, நத்தி² ப⁴க³வதோ ஸீதாதி³உபத்³த³வோ’’தி ஞத்வா. வினிவேடெ²த்வாதி அபனெத்வா. அத்தனோ ரூபந்தி அத்தனோ நாக³ரூபங். படிஸங்ஹரித்வாதி அந்தரதா⁴பெத்வா. மாணவகவண்ணந்தி குமாரகரூபங்.
Kiñcāpi…pe… cintetuṃ yuttanti ettha keci vadanti ‘‘uṇhaggahaṇaṃ bhogaparikkhepassa vipulabhāvakaraṇe kāraṇakittanaṃ. Khuddake hi tasmiṃ bhagavantaṃ nāgarājassa sarīrasambhūtā usmā bādheyya, vipulabhāvakaraṇena pana tādisaṃ mā uṇhaṃ bādhayitthā’’ti. Saupasaggapadassa attho upasaggena vināpi viññāyatīti āha ‘‘viddhanti ubbiddha’’nti, sā cassa ubbiddhatā upakkilesavigamena dūrabhāvena upaṭṭhānanti āha ‘‘meghavigamena dūrībhūta’’nti. Indanīlamaṇi viya dibbati jotatīti devo, ākāso. Viditvāti ‘‘idāni vigatavalāhako ākāso, natthi bhagavato sītādiupaddavo’’ti ñatvā. Viniveṭhetvāti apanetvā. Attanorūpanti attano nāgarūpaṃ. Paṭisaṃharitvāti antaradhāpetvā. Māṇavakavaṇṇanti kumārakarūpaṃ.
ஏதமத்த²ங் விதி³த்வாதி ‘‘விவேகஸுக²படிஸங்வேதி³னோ யத்த² கத்த²சி ஸுக²மேவ ஹோதீ’’தி ஏதங் அத்த²ங் ஸப்³பா³காரேன ஜானித்வா. இமங் உதா³னந்தி இமங் விவேகஸுகா²னுபா⁴வதீ³பகங் உதா³னங் உதா³னேஸி. ஸுதத⁴ம்மஸ்ஸாதி விஸ்ஸுதத⁴ம்மஸ்ஸ. தேனாஹ ‘‘பகாஸிதத⁴ம்மஸ்ஸா’’தி. அகுப்பனபா⁴வோதி அகுப்பனஸபா⁴வோ.
Etamatthaṃviditvāti ‘‘vivekasukhapaṭisaṃvedino yattha katthaci sukhameva hotī’’ti etaṃ atthaṃ sabbākārena jānitvā. Imaṃ udānanti imaṃ vivekasukhānubhāvadīpakaṃ udānaṃ udānesi. Sutadhammassāti vissutadhammassa. Tenāha ‘‘pakāsitadhammassā’’ti. Akuppanabhāvoti akuppanasabhāvo.
முசலிந்த³கதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Mucalindakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 3. முசலிந்த³கதா² • 3. Mucalindakathā
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / முசலிந்த³கதா² • Mucalindakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / முசலிந்த³கதா²வண்ணனா • Mucalindakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / முசலிந்த³கதா²வண்ணனா • Mucalindakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 3. முசலிந்த³கதா² • 3. Mucalindakathā