Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
ముచలిన్దకథావణ్ణనా
Mucalindakathāvaṇṇanā
౫. ముచలిన్దమూలేతి ఏత్థ చ ముచలిన్దో వుచ్చతి నీపరుక్ఖో, యో ‘‘నిచులో’’తిపి వుచ్చతి. ఉప్పన్నమేఘోతి సకలచక్కవాళగబ్భం పూరేత్వా ఉప్పన్నో మహామేఘో. వద్దలికాతి వుట్ఠియా ఏవ ఇత్థిలిఙ్గవసేన నామం. యా చ సత్తాహం పవత్తత్తా సత్తాహవద్దలికాతి వుత్తాతి ఆహ ‘‘సత్తాహం అవిచ్ఛిన్నవుట్ఠికా అహోసీ’’తి. సీతవాతేన దూసితం దినమేతిస్సా వద్దలికాయాతి సీతవాతదుద్దినీతి ఆహ ‘‘ఉదకఫుసితసమ్మిస్సేనా’’తిఆది. ఉబ్బిద్ధతా నామ దూరభావేన ఉపట్ఠానన్తి ఆహ ‘‘మేఘవిగమేన దూరీభూత’’న్తి. ఇన్దనీలమణి వియ దిబ్బతి జోతేతీతి దేవో, ఆకాసో.
5.Mucalindamūleti ettha ca mucalindo vuccati nīparukkho, yo ‘‘niculo’’tipi vuccati. Uppannameghoti sakalacakkavāḷagabbhaṃ pūretvā uppanno mahāmegho. Vaddalikāti vuṭṭhiyā eva itthiliṅgavasena nāmaṃ. Yā ca sattāhaṃ pavattattā sattāhavaddalikāti vuttāti āha ‘‘sattāhaṃ avicchinnavuṭṭhikā ahosī’’ti. Sītavātena dūsitaṃ dinametissā vaddalikāyāti sītavātaduddinīti āha ‘‘udakaphusitasammissenā’’tiādi. Ubbiddhatā nāma dūrabhāvena upaṭṭhānanti āha ‘‘meghavigamena dūrībhūta’’nti. Indanīlamaṇi viya dibbati jotetīti devo, ākāso.
ఏతమత్థం విదిత్వాతి వివేకస్స సుఖభావం విదిత్వా. సబ్బసో అసన్తుట్ఠిసముచ్ఛేదకత్తా మగ్గఞాణానం ‘‘చతుమగ్గఞాణసన్తోసేనా’’తి వుత్తం. అకుప్పనభావోతి అకుజ్ఝనసభావో.
Etamatthaṃ viditvāti vivekassa sukhabhāvaṃ viditvā. Sabbaso asantuṭṭhisamucchedakattā maggañāṇānaṃ ‘‘catumaggañāṇasantosenā’’ti vuttaṃ. Akuppanabhāvoti akujjhanasabhāvo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౩. ముచలిన్దకథా • 3. Mucalindakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ముచలిన్దకథా • Mucalindakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ముచలిన్దకథావణ్ణనా • Mucalindakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ముచలిన్దకథావణ్ణనా • Mucalindakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౩. ముచలిన్దకథా • 3. Mucalindakathā