| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Mucalindakathāvaṇṇanā
೫. ಮುಚಲಿನ್ದಮೂಲೇತಿ ಏತ್ಥ ಚ ಮುಚಲಿನ್ದೋ ವುಚ್ಚತಿ ನೀಪರುಕ್ಖೋ, ಯೋ ‘‘ನಿಚುಲೋ’’ತಿಪಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಉಪ್ಪನ್ನಮೇಘೋತಿ ಸಕಲಚಕ್ಕವಾಳಗಬ್ಭಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಮಹಾಮೇಘೋ। ವದ್ದಲಿಕಾತಿ ವುಟ್ಠಿಯಾ ಏವ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗವಸೇನ ನಾಮಂ। ಯಾ ಚ ಸತ್ತಾಹಂ ಪವತ್ತತ್ತಾ ಸತ್ತಾಹವದ್ದಲಿಕಾತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸತ್ತಾಹಂ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನವುಟ್ಠಿಕಾ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ। ಸೀತವಾತೇನ ದೂಸಿತಂ ದಿನಮೇತಿಸ್ಸಾ ವದ್ದಲಿಕಾಯಾತಿ ಸೀತವಾತದುದ್ದಿನೀತಿ ಆಹ ‘‘ಉದಕಫುಸಿತಸಮ್ಮಿಸ್ಸೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಉಬ್ಬಿದ್ಧತಾ ನಾಮ ದೂರಭಾವೇನ ಉಪಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಮೇಘವಿಗಮೇನ ದೂರೀಭೂತ’’ನ್ತಿ। ಇನ್ದನೀಲಮಣಿ ವಿಯ ದಿಬ್ಬತಿ ಜೋತೇತೀತಿ ದೇವೋ, ಆಕಾಸೋ।
5.Mucalindamūleti ettha ca mucalindo vuccati nīparukkho, yo ‘‘niculo’’tipi vuccati. Uppannameghoti sakalacakkavāḷagabbhaṃ pūretvā uppanno mahāmegho. Vaddalikāti vuṭṭhiyā eva itthiliṅgavasena nāmaṃ. Yā ca sattāhaṃ pavattattā sattāhavaddalikāti vuttāti āha ‘‘sattāhaṃ avicchinnavuṭṭhikā ahosī’’ti. Sītavātena dūsitaṃ dinametissā vaddalikāyāti sītavātaduddinīti āha ‘‘udakaphusitasammissenā’’tiādi. Ubbiddhatā nāma dūrabhāvena upaṭṭhānanti āha ‘‘meghavigamena dūrībhūta’’nti. Indanīlamaṇi viya dibbati jotetīti devo, ākāso.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ವಿವೇಕಸ್ಸ ಸುಖಭಾವಂ ವಿದಿತ್ವಾ। ಸಬ್ಬಸೋ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿಸಮುಚ್ಛೇದಕತ್ತಾ ಮಗ್ಗಞಾಣಾನಂ ‘‘ಚತುಮಗ್ಗಞಾಣಸನ್ತೋಸೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಕುಪ್ಪನಭಾವೋತಿ ಅಕುಜ್ಝನಸಭಾವೋ।
Etamatthaṃ viditvāti vivekassa sukhabhāvaṃ viditvā. Sabbaso asantuṭṭhisamucchedakattā maggañāṇānaṃ ‘‘catumaggañāṇasantosenā’’ti vuttaṃ. Akuppanabhāvoti akujjhanasabhāvo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೩. ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾ • 3. Mucalindakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾ • Mucalindakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mucalindakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Mucalindakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೩. ಮುಚಲಿನ್ದಕಥಾ • 3. Mucalindakathā
