Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
మజ్ఝిమనికాయో
Majjhimanikāyo
మూలపణ్ణాసపాళి
Mūlapaṇṇāsapāḷi
౧. మూలపరియాయవగ్గో
1. Mūlapariyāyavaggo
౧. మూలపరియాయసుత్తం
1. Mūlapariyāyasuttaṃ
౧. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా ఉక్కట్ఠాయం విహరతి సుభగవనే సాలరాజమూలే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘సబ్బధమ్మమూలపరియాయం వో, భిక్ఖవే, దేసేస్సామి. తం సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –
1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā ukkaṭṭhāyaṃ viharati subhagavane sālarājamūle. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘sabbadhammamūlapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
౨. ‘‘ఇధ, భిక్ఖవే, అస్సుతవా పుథుజ్జనో అరియానం అదస్సావీ అరియధమ్మస్స అకోవిదో అరియధమ్మే అవినీతో, సప్పురిసానం అదస్సావీ సప్పురిసధమ్మస్స అకోవిదో సప్పురిసధమ్మే అవినీతో – పథవిం 1 పథవితో సఞ్జానాతి; పథవిం పథవితో సఞ్ఞత్వా పథవిం మఞ్ఞతి, పథవియా మఞ్ఞతి, పథవితో మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి మఞ్ఞతి , పథవిం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
2. ‘‘Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – pathaviṃ 2 pathavito sañjānāti; pathaviṃ pathavito saññatvā pathaviṃ maññati, pathaviyā maññati, pathavito maññati, pathaviṃ meti maññati , pathaviṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ఆపం ఆపతో సఞ్జానాతి; ఆపం ఆపతో సఞ్ఞత్వా ఆపం మఞ్ఞతి, ఆపస్మిం మఞ్ఞతి, ఆపతో మఞ్ఞతి, ఆపం మేతి మఞ్ఞతి, ఆపం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Āpaṃ āpato sañjānāti; āpaṃ āpato saññatvā āpaṃ maññati, āpasmiṃ maññati, āpato maññati, āpaṃ meti maññati, āpaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘తేజం తేజతో సఞ్జానాతి; తేజం తేజతో సఞ్ఞత్వా తేజం మఞ్ఞతి, తేజస్మిం మఞ్ఞతి, తేజతో మఞ్ఞతి, తేజం మేతి మఞ్ఞతి, తేజం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Tejaṃ tejato sañjānāti; tejaṃ tejato saññatvā tejaṃ maññati, tejasmiṃ maññati, tejato maññati, tejaṃ meti maññati, tejaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘వాయం వాయతో సఞ్జానాతి; వాయం వాయతో సఞ్ఞత్వా వాయం మఞ్ఞతి, వాయస్మిం మఞ్ఞతి, వాయతో మఞ్ఞతి, వాయం మేతి మఞ్ఞతి, వాయం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Vāyaṃ vāyato sañjānāti; vāyaṃ vāyato saññatvā vāyaṃ maññati, vāyasmiṃ maññati, vāyato maññati, vāyaṃ meti maññati, vāyaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
౩. ‘‘భూతే భూతతో సఞ్జానాతి; భూతే భూతతో సఞ్ఞత్వా భూతే మఞ్ఞతి, భూతేసు మఞ్ఞతి, భూతతో మఞ్ఞతి, భూతే మేతి మఞ్ఞతి, భూతే అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
3. ‘‘Bhūte bhūtato sañjānāti; bhūte bhūtato saññatvā bhūte maññati, bhūtesu maññati, bhūtato maññati, bhūte meti maññati, bhūte abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘దేవే దేవతో సఞ్జానాతి; దేవే దేవతో సఞ్ఞత్వా దేవే మఞ్ఞతి, దేవేసు మఞ్ఞతి, దేవతో మఞ్ఞతి, దేవే మేతి మఞ్ఞతి, దేవే అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Deve devato sañjānāti; deve devato saññatvā deve maññati, devesu maññati, devato maññati, deve meti maññati, deve abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘పజాపతిం పజాపతితో సఞ్జానాతి; పజాపతిం పజాపతితో సఞ్ఞత్వా పజాపతిం మఞ్ఞతి, పజాపతిస్మిం మఞ్ఞతి, పజాపతితో మఞ్ఞతి, పజాపతిం మేతి మఞ్ఞతి, పజాపతిం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Pajāpatiṃ pajāpatito sañjānāti; pajāpatiṃ pajāpatito saññatvā pajāpatiṃ maññati, pajāpatismiṃ maññati, pajāpatito maññati, pajāpatiṃ meti maññati, pajāpatiṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘బ్రహ్మం బ్రహ్మతో సఞ్జానాతి; బ్రహ్మం బ్రహ్మతో సఞ్ఞత్వా బ్రహ్మం మఞ్ఞతి , బ్రహ్మస్మిం మఞ్ఞతి, బ్రహ్మతో మఞ్ఞతి, బ్రహ్మం మేతి మఞ్ఞతి, బ్రహ్మం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Brahmaṃ brahmato sañjānāti; brahmaṃ brahmato saññatvā brahmaṃ maññati , brahmasmiṃ maññati, brahmato maññati, brahmaṃ meti maññati, brahmaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ఆభస్సరే ఆభస్సరతో సఞ్జానాతి; ఆభస్సరే ఆభస్సరతో సఞ్ఞత్వా ఆభస్సరే మఞ్ఞతి, ఆభస్సరేసు మఞ్ఞతి, ఆభస్సరతో మఞ్ఞతి, ఆభస్సరే మేతి మఞ్ఞతి, ఆభస్సరే అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Ābhassare ābhassarato sañjānāti; ābhassare ābhassarato saññatvā ābhassare maññati, ābhassaresu maññati, ābhassarato maññati, ābhassare meti maññati, ābhassare abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘సుభకిణ్హే సుభకిణ్హతో సఞ్జానాతి; సుభకిణ్హే సుభకిణ్హతో సఞ్ఞత్వా సుభకిణ్హే మఞ్ఞతి, సుభకిణ్హేసు మఞ్ఞతి, సుభకిణ్హతో మఞ్ఞతి, సుభకిణ్హే మేతి మఞ్ఞతి, సుభకిణ్హే అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Subhakiṇhe subhakiṇhato sañjānāti; subhakiṇhe subhakiṇhato saññatvā subhakiṇhe maññati, subhakiṇhesu maññati, subhakiṇhato maññati, subhakiṇhe meti maññati, subhakiṇhe abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘వేహప్ఫలే వేహప్ఫలతో సఞ్జానాతి; వేహప్ఫలే వేహప్ఫలతో సఞ్ఞత్వా వేహప్ఫలే మఞ్ఞతి, వేహప్ఫలేసు మఞ్ఞతి, వేహప్ఫలతో మఞ్ఞతి, వేహప్ఫలే మేతి మఞ్ఞతి, వేహప్ఫలే అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Vehapphale vehapphalato sañjānāti; vehapphale vehapphalato saññatvā vehapphale maññati, vehapphalesu maññati, vehapphalato maññati, vehapphale meti maññati, vehapphale abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘అభిభుం అభిభూతో సఞ్జానాతి; అభిభుం అభిభూతో సఞ్ఞత్వా అభిభుం మఞ్ఞతి, అభిభుస్మిం మఞ్ఞతి, అభిభూతో మఞ్ఞతి, అభిభుం మేతి మఞ్ఞతి, అభిభుం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Abhibhuṃ abhibhūto sañjānāti; abhibhuṃ abhibhūto saññatvā abhibhuṃ maññati, abhibhusmiṃ maññati, abhibhūto maññati, abhibhuṃ meti maññati, abhibhuṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
౪. ‘‘ఆకాసానఞ్చాయతనం ఆకాసానఞ్చాయతనతో సఞ్జానాతి; ఆకాసానఞ్చాయతనం ఆకాసానఞ్చాయతనతో సఞ్ఞత్వా ఆకాసానఞ్చాయతనం మఞ్ఞతి, ఆకాసానఞ్చాయతనస్మిం మఞ్ఞతి, ఆకాసానఞ్చాయతనతో మఞ్ఞతి, ఆకాసానఞ్చాయతనం మేతి మఞ్ఞతి, ఆకాసానఞ్చాయతనం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
4. ‘‘Ākāsānañcāyatanaṃ ākāsānañcāyatanato sañjānāti; ākāsānañcāyatanaṃ ākāsānañcāyatanato saññatvā ākāsānañcāyatanaṃ maññati, ākāsānañcāyatanasmiṃ maññati, ākāsānañcāyatanato maññati, ākāsānañcāyatanaṃ meti maññati, ākāsānañcāyatanaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనతో సఞ్జానాతి; విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనతో సఞ్ఞత్వా విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనస్మిం మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనతో మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం మేతి మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Viññāṇañcāyatanaṃ viññāṇañcāyatanato sañjānāti; viññāṇañcāyatanaṃ viññāṇañcāyatanato saññatvā viññāṇañcāyatanaṃ maññati, viññāṇañcāyatanasmiṃ maññati, viññāṇañcāyatanato maññati, viññāṇañcāyatanaṃ meti maññati, viññāṇañcāyatanaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనతో సఞ్జానాతి; ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనతో సఞ్ఞత్వా ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం మఞ్ఞతి, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనస్మిం మఞ్ఞతి, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనతో మఞ్ఞతి, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం మేతి మఞ్ఞతి, ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Ākiñcaññāyatanaṃ ākiñcaññāyatanato sañjānāti; ākiñcaññāyatanaṃ ākiñcaññāyatanato saññatvā ākiñcaññāyatanaṃ maññati, ākiñcaññāyatanasmiṃ maññati, ākiñcaññāyatanato maññati, ākiñcaññāyatanaṃ meti maññati, ākiñcaññāyatanaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనతో సఞ్జానాతి; నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనతో సఞ్ఞత్వా నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం మఞ్ఞతి, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనస్మిం మఞ్ఞతి, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనతో మఞ్ఞతి, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం మేతి మఞ్ఞతి, నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Nevasaññānāsaññāyatanaṃ nevasaññānāsaññāyatanato sañjānāti; nevasaññānāsaññāyatanaṃ nevasaññānāsaññāyatanato saññatvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ maññati, nevasaññānāsaññāyatanasmiṃ maññati, nevasaññānāsaññāyatanato maññati, nevasaññānāsaññāyatanaṃ meti maññati, nevasaññānāsaññāyatanaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
౫. ‘‘దిట్ఠం దిట్ఠతో సఞ్జానాతి; దిట్ఠం దిట్ఠతో సఞ్ఞత్వా దిట్ఠం మఞ్ఞతి, దిట్ఠస్మిం మఞ్ఞతి, దిట్ఠతో మఞ్ఞతి, దిట్ఠం మేతి మఞ్ఞతి, దిట్ఠం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
5. ‘‘Diṭṭhaṃ diṭṭhato sañjānāti; diṭṭhaṃ diṭṭhato saññatvā diṭṭhaṃ maññati, diṭṭhasmiṃ maññati, diṭṭhato maññati, diṭṭhaṃ meti maññati, diṭṭhaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘సుతం సుతతో సఞ్జానాతి; సుతం సుతతో సఞ్ఞత్వా సుతం మఞ్ఞతి, సుతస్మిం మఞ్ఞతి, సుతతో మఞ్ఞతి, సుతం మేతి మఞ్ఞతి, సుతం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Sutaṃ sutato sañjānāti; sutaṃ sutato saññatvā sutaṃ maññati, sutasmiṃ maññati, sutato maññati, sutaṃ meti maññati, sutaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ముతం ముతతో సఞ్జానాతి; ముతం ముతతో సఞ్ఞత్వా ముతం మఞ్ఞతి, ముతస్మిం మఞ్ఞతి, ముతతో మఞ్ఞతి, ముతం మేతి మఞ్ఞతి, ముతం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Mutaṃ mutato sañjānāti; mutaṃ mutato saññatvā mutaṃ maññati, mutasmiṃ maññati, mutato maññati, mutaṃ meti maññati, mutaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘విఞ్ఞాతం విఞ్ఞాతతో సఞ్జానాతి; విఞ్ఞాతం విఞ్ఞాతతో సఞ్ఞత్వా విఞ్ఞాతం మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాతస్మిం మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాతతో మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాతం మేతి మఞ్ఞతి, విఞ్ఞాతం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Viññātaṃ viññātato sañjānāti; viññātaṃ viññātato saññatvā viññātaṃ maññati, viññātasmiṃ maññati, viññātato maññati, viññātaṃ meti maññati, viññātaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
౬. ‘‘ఏకత్తం ఏకత్తతో సఞ్జానాతి; ఏకత్తం ఏకత్తతో సఞ్ఞత్వా ఏకత్తం మఞ్ఞతి, ఏకత్తస్మిం మఞ్ఞతి, ఏకత్తతో మఞ్ఞతి, ఏకత్తం మేతి మఞ్ఞతి, ఏకత్తం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
6. ‘‘Ekattaṃ ekattato sañjānāti; ekattaṃ ekattato saññatvā ekattaṃ maññati, ekattasmiṃ maññati, ekattato maññati, ekattaṃ meti maññati, ekattaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘నానత్తం నానత్తతో సఞ్జానాతి; నానత్తం నానత్తతో సఞ్ఞత్వా నానత్తం మఞ్ఞతి, నానత్తస్మిం మఞ్ఞతి, నానత్తతో మఞ్ఞతి, నానత్తం మేతి మఞ్ఞతి, నానత్తం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Nānattaṃ nānattato sañjānāti; nānattaṃ nānattato saññatvā nānattaṃ maññati, nānattasmiṃ maññati, nānattato maññati, nānattaṃ meti maññati, nānattaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘సబ్బం సబ్బతో సఞ్జానాతి; సబ్బం సబ్బతో సఞ్ఞత్వా సబ్బం మఞ్ఞతి, సబ్బస్మిం మఞ్ఞతి, సబ్బతో మఞ్ఞతి, సబ్బం మేతి మఞ్ఞతి, సబ్బం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Sabbaṃ sabbato sañjānāti; sabbaṃ sabbato saññatvā sabbaṃ maññati, sabbasmiṃ maññati, sabbato maññati, sabbaṃ meti maññati, sabbaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘నిబ్బానం నిబ్బానతో సఞ్జానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో సఞ్ఞత్వా నిబ్బానం మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం మఞ్ఞతి , నిబ్బానతో మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి మఞ్ఞతి, నిబ్బానం అభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘అపరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Nibbānaṃ nibbānato sañjānāti; nibbānaṃ nibbānato saññatvā nibbānaṃ maññati, nibbānasmiṃ maññati , nibbānato maññati, nibbānaṃ meti maññati, nibbānaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Apariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
పుథుజ్జనవసేన పఠమనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Puthujjanavasena paṭhamanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౭. ‘‘యోపి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సేక్ఖో 3 అప్పత్తమానసో అనుత్తరం యోగక్ఖేమం పత్థయమానో విహరతి, సోపి పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ 4 పథవిం మా మఞ్ఞి 5, పథవియా మా మఞ్ఞి, పథవితో మా మఞ్ఞి, పథవిం మేతి మా మఞ్ఞి, పథవిం మాభినన్ది 6. తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞేయ్యం తస్సా’తి వదామి.
7. ‘‘Yopi so, bhikkhave, bhikkhu sekkho 7 appattamānaso anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamāno viharati, sopi pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya 8 pathaviṃ mā maññi 9, pathaviyā mā maññi, pathavito mā maññi, pathaviṃ meti mā maññi, pathaviṃ mābhinandi 10. Taṃ kissa hetu? ‘Pariññeyyaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం మా మఞ్ఞి, నిబ్బానస్మిం మా మఞ్ఞి, నిబ్బానతో మా మఞ్ఞి, నిబ్బానం మేతి మా మఞ్ఞి, నిబ్బానం మాభినన్ది. తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞేయ్యం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ mā maññi, nibbānasmiṃ mā maññi, nibbānato mā maññi, nibbānaṃ meti mā maññi, nibbānaṃ mābhinandi. Taṃ kissa hetu? ‘Pariññeyyaṃ tassā’ti vadāmi.
౮. ‘‘యోపి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో, సోపి పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
8. ‘‘Yopi so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, sopi pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Pariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞాతం తస్సా’తి వదామి.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Pariññātaṃ tassā’ti vadāmi.
ఖీణాసవవసేన తతియనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Khīṇāsavavasena tatiyanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౯. ‘‘యోపి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో, సోపి పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా రాగస్స, వీతరాగత్తా.
9. ‘‘Yopi so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, sopi pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā rāgassa, vītarāgattā.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం … నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం … దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా రాగస్స, వీతరాగత్తా.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ … nevasaññānāsaññāyatanaṃ … diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā rāgassa, vītarāgattā.
ఖీణాసవవసేన చతుత్థనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Khīṇāsavavasena catutthanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౧౦. ‘‘యోపి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో, సోపి పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా దోసస్స, వీతదోసత్తా.
10. ‘‘Yopi so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, sopi pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā dosassa, vītadosattā.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా దోసస్స, వీతదోసత్తా.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā dosassa, vītadosattā.
ఖీణాసవవసేన పఞ్చమనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Khīṇāsavavasena pañcamanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౧౧. ‘‘యోపి సో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరహం ఖీణాసవో వుసితవా కతకరణీయో ఓహితభారో అనుప్పత్తసదత్థో పరిక్ఖీణభవసంయోజనో సమ్మదఞ్ఞా విముత్తో, సోపి పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా మోహస్స, వీతమోహత్తా.
11. ‘‘Yopi so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, sopi pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā mohassa, vītamohattā.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం … నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ఖయా మోహస్స, వీతమోహత్తా.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ … nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Khayā mohassa, vītamohattā.
ఖీణాసవవసేన ఛట్ఠనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Khīṇāsavavasena chaṭṭhanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౧౨. ‘‘తథాగతోపి, భిక్ఖవే, అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి . తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞాతన్తం తథాగతస్సా’తి వదామి.
12. ‘‘Tathāgatopi, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati . Taṃ kissa hetu? ‘Pariññātantaṃ tathāgatassā’ti vadāmi.
‘‘ఆపం…పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం … ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘పరిఞ్ఞాతన్తం తథాగతస్సా’తి వదామి.
‘‘Āpaṃ…pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ … ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Pariññātantaṃ tathāgatassā’ti vadāmi.
తథాగతవసేన సత్తమనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Tathāgatavasena sattamanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
౧౩. ‘‘తథాగతోపి , భిక్ఖవే, అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో పథవిం పథవితో అభిజానాతి; పథవిం పథవితో అభిఞ్ఞాయ పథవిం న మఞ్ఞతి, పథవియా న మఞ్ఞతి, పథవితో న మఞ్ఞతి, పథవిం మేతి న మఞ్ఞతి, పథవిం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘నన్దీ 13 దుక్ఖస్స మూల’న్తి – ఇతి విదిత్వా ‘భవా జాతి భూతస్స జరామరణ’న్తి. తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ‘తథాగతో సబ్బసో తణ్హానం ఖయా విరాగా నిరోధా చాగా పటినిస్సగ్గా అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధో’తి వదామి.
13. ‘‘Tathāgatopi , bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho pathaviṃ pathavito abhijānāti; pathaviṃ pathavito abhiññāya pathaviṃ na maññati, pathaviyā na maññati, pathavito na maññati, pathaviṃ meti na maññati, pathaviṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Nandī 14 dukkhassa mūla’nti – iti viditvā ‘bhavā jāti bhūtassa jarāmaraṇa’nti. Tasmātiha, bhikkhave, ‘tathāgato sabbaso taṇhānaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti vadāmi.
‘‘ఆపం …పే॰… తేజం… వాయం… భూతే… దేవే… పజాపతిం… బ్రహ్మం… ఆభస్సరే… సుభకిణ్హే… వేహప్ఫలే… అభిభుం… ఆకాసానఞ్చాయతనం… విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం… ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం… నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం… దిట్ఠం… సుతం… ముతం… విఞ్ఞాతం… ఏకత్తం… నానత్తం… సబ్బం… నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిజానాతి; నిబ్బానం నిబ్బానతో అభిఞ్ఞాయ నిబ్బానం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానస్మిం న మఞ్ఞతి, నిబ్బానతో న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం మేతి న మఞ్ఞతి, నిబ్బానం నాభినన్దతి. తం కిస్స హేతు? ‘నన్దీ దుక్ఖస్స మూల’న్తి – ఇతి విదిత్వా ‘భవా జాతి భూతస్స జరామరణ’న్తి. తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ‘తథాగతో సబ్బసో తణ్హానం ఖయా విరాగా నిరోధా చాగా పటినిస్సగ్గా అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధో’తి వదామీ’’తి.
‘‘Āpaṃ …pe… tejaṃ… vāyaṃ… bhūte… deve… pajāpatiṃ… brahmaṃ… ābhassare… subhakiṇhe… vehapphale… abhibhuṃ… ākāsānañcāyatanaṃ… viññāṇañcāyatanaṃ… ākiñcaññāyatanaṃ… nevasaññānāsaññāyatanaṃ… diṭṭhaṃ… sutaṃ… mutaṃ… viññātaṃ… ekattaṃ… nānattaṃ… sabbaṃ… nibbānaṃ nibbānato abhijānāti; nibbānaṃ nibbānato abhiññāya nibbānaṃ na maññati, nibbānasmiṃ na maññati, nibbānato na maññati, nibbānaṃ meti na maññati, nibbānaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? ‘Nandī dukkhassa mūla’nti – iti viditvā ‘bhavā jāti bhūtassa jarāmaraṇa’nti. Tasmātiha, bhikkhave, ‘tathāgato sabbaso taṇhānaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti vadāmī’’ti.
తథాగతవసేన అట్ఠమనయభూమిపరిచ్ఛేదో నిట్ఠితో.
Tathāgatavasena aṭṭhamanayabhūmiparicchedo niṭṭhito.
ఇదమవోచ భగవా. న తే భిక్ఖూ 15 భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.
Idamavoca bhagavā. Na te bhikkhū 16 bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
మూలపరియాయసుత్తం నిట్ఠితం పఠమం.
Mūlapariyāyasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. మూలపరియాయసుత్తవణ్ణనా • 1. Mūlapariyāyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧. మూలపరియాయసుత్తవణ్ణనా • 1. Mūlapariyāyasuttavaṇṇanā