намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса

маж̇жхиманигааяз

муулабан̣н̣ааса-дийгаа

(батамо бхааг̇о)

г̇ант̇аарамбхагат̇ааван̣н̣анаа

1. сам̣ван̣н̣анаарамбхз рад̇анад̇д̇аяаванд̣̇анаа сам̣ван̣н̣зд̇аб̣б̣асса д̇хаммасса бабхаваниссаяависуд̣̇д̇хибадивзд̣̇анад̇т̇ам̣, д̇ам̣ бана д̇хаммасам̣ван̣н̣анаасу вин̃н̃уунам̣ б̣ахумаануббаад̣̇анад̇т̇ам̣, д̇ам̣ саммад̣̇зва д̇зсам̣ уг̇г̇ахад̇хааран̣аад̣̇иггамалад̣̇д̇хаб̣б̣ааяа саммаабадибад̇д̇ияаа саб̣б̣ахид̇асуканибпаад̣̇анад̇т̇ам̣. ат̇а ваа ман̇г̇алабхаавад̇о, саб̣б̣агирияаасу буб̣б̣агижжабхаавад̇о, бан̣д̣ид̇зхи самаажарид̇абхаавад̇о, ааяад̇им̣ барзсам̣ д̣̇идтаануг̇ад̇иаабаж̇ж̇анад̇о жа сам̣ван̣н̣анааяам̣ рад̇анад̇д̇аяабан̣аамагирияаа. ат̇а ваа рад̇анад̇д̇аяабан̣аамагаран̣ам̣ бууж̇анийяабууж̇аабун̃н̃ависзсаниб̣б̣ад̇д̇анад̇т̇ам̣. д̇ам̣ ад̇д̇ано яат̇аалад̣̇д̇хасамбад̇д̇инимид̇д̇агасса гаммасса б̣алаануббад̣̇аанад̇т̇ам̣. анд̇араа жа д̇асса асан̇гожанад̇т̇ам̣. д̇ад̣̇убхаяам̣ ананд̇арааязна адтагат̇ааяа барисамаабанад̇т̇ам̣. ид̣̇амзва жа баяож̇анам̣ аажариязна ид̇хаад̇хиббзд̇ам̣. д̇ат̇аа хи вагкад̇и ‘‘ид̇и мз басаннамад̇ино…бз… д̇ассаанубхаавзнаа’’д̇и. вад̇т̇уд̇д̇аяабууж̇аахи нирад̇исаяабун̃н̃агкзд̇д̇асам̣б̣уд̣̇д̇хияаа абаримзяяабабхааво бун̃н̃аад̇исаяод̇и б̣ахувид̇ханд̇арааязби логасанниваасз анд̇арааяаниб̣анд̇ханасагаласам̣гилзсавид̣̇д̇хам̣санааяа баход̇и. бхаяаад̣̇иубад̣̇д̣̇аван̃жа ниваарзд̇и. яат̇ааха –

‘‘бууж̇аарахз бууж̇аяад̇о. б̣уд̣̇д̇хз яад̣̇и ва саавагз’’д̇иаад̣̇и (д̇ха. ба. 195; аба. 1.10.1), д̇ат̇аа –

‘‘яз, бхигкавз, б̣уд̣̇д̇хз басаннаа, аг̇г̇з д̇з басаннаа, аг̇г̇з ко бана басаннаанам̣ аг̇г̇о вибааго ход̇ий’’д̇иаад̣̇и (ид̇иву. 90, 91),

‘‘б̣уд̣̇д̇ход̇и гид̇д̇аяанд̇асса, гааяз бхавад̇и яаа бийд̇и;

варамзва хи саа бийд̇и, гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбасса.

д̇хаммод̇и гид̇д̇аяанд̇асса…бз… гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбасса;

сан̇гход̇и гид̇д̇аяанд̇асса…бз… гасин̣знаби ж̇амб̣уд̣̇ийбассаа’’д̇и. (ид̇иву. адта. 90),

д̇ат̇аа –

‘‘яасмим̣ махаанаама самаяз арияасааваго д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ ануссарад̇и, нзвасса д̇асмим̣ самаяз рааг̇абарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и, на д̣̇оса…бз… на мохабарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇иаад̣̇и (а. ни. 6.10; 11.11),

‘‘аран̃н̃з ругкамуулз ваа…бз…

бхаяам̣ ваа чамбхид̇ад̇д̇ам̣ ваа,

ломахам̣со на хзссад̇ий’’д̇и жа. (сам̣. ни. 2.249);

д̇ад̇т̇а яасса вад̇т̇уд̇д̇аяасса ванд̣̇анам̣ гад̇д̇угаамо, д̇асса г̇ун̣аад̇исаяаяог̇асанд̣̇ассанад̇т̇ам̣ ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇иаад̣̇инаа г̇аат̇аад̇д̇аяамааха. г̇ун̣аад̇исаяаяог̇зна хи ванд̣̇анаарахабхааво, ванд̣̇анаарахз жа гад̇аа ванд̣̇анаа яат̇аад̇хиббзд̇ам̣ баяож̇анам̣ саад̇хзд̇ийд̇и. д̇ад̇т̇а яассаа д̣̇зсанааяа сам̣ван̣н̣анам̣ гад̇д̇угаамо. саа на винаяад̣̇зсанаа вияа гарун̣ааббад̇хаанаа, нааби абхид̇хаммад̣̇зсанаа вияа бан̃н̃ааббад̇хаанаа , ат̇а ко гарун̣аабан̃н̃ааббад̇хаанаад̇и д̇ад̣̇убхаяаббад̇хаанамзва д̇аава саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса т̇оманам̣ гаад̇ум̣ д̇аммуулагад̇д̇аа сзсарад̇анаанам̣ ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а гирад̇ийд̇и гарун̣аа, барад̣̇угкам̣ вигкибад̇и абанзд̇ийд̇и ад̇т̇о. ат̇а ваа гин̣аад̇ийд̇и гарун̣аа, барад̣̇угкз сад̇и гаарун̣игам̣ хим̣сад̇и виб̣аад̇хад̇ийд̇и ад̇т̇о. барад̣̇угкз сад̇и саад̇хуунам̣ гамбанам̣ хад̣̇аяакзд̣̇ам̣ гарод̇ийд̇и ваа гарун̣аа. ат̇а ваа гамид̇и сукам̣, д̇ам̣ рунд̇хад̇ийд̇и гарун̣аа. зсаа хи барад̣̇угкаабанаяанагаамад̇аалагкан̣аа ад̇д̇асуканирабзгкад̇ааяа гаарун̣игаанам̣ сукам̣ рунд̇хад̇и виб̣анд̇хад̇ийд̇и ад̇т̇о . гарун̣ааяа сийд̇алам̣ гарун̣аасийд̇алам̣, гарун̣аасийд̇алам̣ хад̣̇аяам̣ ассаад̇и гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяо, д̇ам̣ гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяам̣.

д̇ад̇т̇а гин̃жааби барзсам̣ хид̇обасам̣хаарасукаад̣̇иабарихаанижчанасабхаавад̇ааяа, б̣яаабаад̣̇аарад̇ийнам̣ уж̇увибажжанийгад̇ааяа жа барасад̇д̇асанд̇аанаг̇ад̇асанд̇аабавижчзд̣̇анаагаараббавад̇д̇ияаа мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанамби жид̇д̇асийд̇алабхаавагааран̣ад̇аа убалаб̣бхад̇и, д̇ат̇ааби барад̣̇угкаабанаяанаагаараббавад̇д̇ияаа баруубад̇аабаасаханарасаа авихим̣саабхууд̇аа гарун̣аава висзсзна бхаг̇авад̇о жид̇д̇асса жид̇д̇абассад̣̇д̇хи вияа сийд̇ибхааванимид̇д̇анд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и. гарун̣аамукзна ваа мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанамби хад̣̇аяасийд̇алабхаавагааран̣ад̇аа вуд̇д̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ат̇а ваа асаад̇хааран̣ан̃аан̣ависзсаниб̣анд̇ханабхууд̇аа саад̇исаяам̣ ниравасзсан̃жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ вияа сависаяаб̣яаабид̇ааяа махаагарун̣аабхаавам̣ убаг̇ад̇аа гарун̣аава бхаг̇авад̇о ад̇исаязна хад̣̇аяасийд̇алабхаавахзд̇ууд̇и ааха ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и. ат̇а ваа сад̇иби мзд̇д̇аамуд̣̇ид̇аанам̣ саад̇исаяз хад̣̇аяасийд̇ибхааваниб̣анд̇ханад̇д̇з сагалаб̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣ависзсагааран̣ад̇ааяа д̇аасамби гааран̣анд̇и гарун̣аава бхаг̇авад̇о ‘‘хад̣̇аяасийд̇алабхаавагааран̣а’’нд̇и вуд̇д̇аа. гарун̣аанид̣̇аанаа хи саб̣б̣зби б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа. гарун̣аанубхааваниб̣б̣аабияамаанасам̣саарад̣̇угкасанд̇аабасса хи бхаг̇авад̇о барад̣̇угкаабанаяанагаамад̇ааяа анзгааниби асан̇кязяяаани габбаанам̣ агиланд̇аруубассзва ниравасзсаб̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммасамбхаран̣анирад̇асса самад̇хиг̇ад̇ад̇хаммаад̇хибад̇зяяасса жа саннихид̇зсуби сад̇д̇асан̇каарасамубанийд̇ахад̣̇аяуубад̇аабанимид̇д̇зсу на ийсагамби жид̇д̇асийд̇ибхаавасса ан̃н̃ат̇ад̇д̇амахосийд̇и. зд̇асмин̃жа ад̇т̇авигаббз д̇ийсуби авад̇т̇аасу бхаг̇авад̇о гарун̣аа сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

баж̇аанаад̇ийд̇и бан̃н̃аа, яат̇аасабхаавам̣ багаарзхи бадивиж̇жхад̇ийд̇и ад̇т̇о. бан̃н̃аава н̃зяяааваран̣аббахаанад̇о багаарзхи д̇хаммасабхааваж̇од̇анадтзна баж̇ж̇од̇од̇и бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇о. саваасанаббахаанад̇о висзсзна хад̇ам̣ самуг̇гхаад̇ид̇ам̣ вихад̇ам̣, бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна вихад̇ам̣ бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇ам̣. муяханд̇и д̇зна, саяам̣ ваа муяхад̇и, моханамад̇д̇амзва ваа д̇анд̇и мохо, авиж̇ж̇аа, свзва висаяасабхаавабадижчаад̣̇анад̇о анд̇хагаарасаригкад̇ааяа д̇амо вияаад̇и д̇амо, бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇о мохад̇амо зд̇ассаад̇и бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇амо, д̇ам̣ бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇амам̣. саб̣б̣зсамби хи кийн̣аасаваанам̣ сад̇иби бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна авиж̇ж̇анд̇хагаарасса вихад̇абхаавз сад̣̇д̇хаавимуд̇д̇зхи вияа д̣̇идтиббад̇д̇аанам̣ саавагзхи бажжзгасамб̣уд̣̇д̇хзхи жа саваасанаббахаанзна саммаасамб̣уд̣̇д̇хаанам̣ гилзсаббахаанасса висзсо виж̇ж̇ад̇ийд̇и саад̇исаязна авиж̇ж̇аабахаанзна бхаг̇аванд̇ам̣ т̇омзнд̇о ааха ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и.

ат̇а ваа анд̇арзна баробад̣̇зсам̣ ад̇д̇ано санд̇аанз ажжанд̇ам̣ авиж̇ж̇анд̇хагааравиг̇амасса ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ад̇д̇аа, д̇ат̇аа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ааяа б̣алзсу жа васийбхаавасса самад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аа, барасанд̇ад̇ияан̃жа д̇хаммад̣̇зсанаад̇исаяаанубхаавзна саммад̣̇зва д̇асса бавад̇д̇ид̇ад̇д̇аа бхаг̇аваава висзсад̇о мохад̇амавиг̇амзна т̇омзд̇аб̣б̣од̇и ааха ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и. имасмин̃жа ад̇т̇авигаббз ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇о’’д̇и бад̣̇зна бхаг̇авад̇о бадивзд̇хабан̃н̃аа вияа д̣̇зсанаабан̃н̃ааби сааман̃н̃анид̣̇д̣̇зсзна, згасзсанаязна ваа сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

ат̇а ваа бхаг̇авад̇о н̃аан̣асса н̃зяяабарияанд̇игад̇д̇аа сагалан̃зяяад̇хаммасабхаавааваб̣од̇ханасамад̇т̇зна анааваран̣ан̃аан̣асан̇каад̇зна бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна саб̣б̣ан̃зяяад̇хаммасабхааважчаад̣̇агасса моханд̇хагаарасса вид̇хамид̇ад̇д̇аа анан̃н̃асаад̇хааран̣о бхаг̇авад̇о мохад̇амавинаасод̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и. зд̇т̇а жа мохад̇амавид̇хамананд̇з ад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аа анааваран̣ан̃аан̣ам̣ гааран̣уубажаарзна сасанд̇аанз мохад̇амавид̇хамананд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. абхинийхаарасамбад̇д̇ияаа саваасанаббахаанамзва хи гилзсаанам̣ н̃зяяааваран̣аббахаананд̇и, барасанд̇аанз бана мохад̇амавид̇хаманасса гааран̣абхаавад̇о анааваран̣ан̃аан̣ам̣ ‘‘мохад̇амавид̇хамана’’нд̇и вужжад̇ийд̇и.

гим̣ бана гааран̣ам̣ авиж̇ж̇аасамуг̇гхаад̇оязвзго бахаанасамбад̇д̇ивасзна бхаг̇авад̇о т̇оманаанимид̇д̇ам̣ г̇аяхад̇и, на бана саад̇исаяам̣ ниравасзсагилзсаббахаананд̇и? д̇аббахаанаважанзнзва д̇ад̣̇згадтад̇ааяа сагаласам̣гилзсаг̇ан̣асамуг̇гхаад̇асса ж̇од̇ид̇абхаавад̇о. на хи со д̇аад̣̇исо гилзсо ад̇т̇и, яо ниравасзсаавиж̇ж̇ааббахаанзна на бахийяад̇ийд̇и.

ат̇а ваа виж̇ж̇аа вияа сагалагусалад̇хаммасамуббад̇д̇ияаа ниравасзсаагусалад̇хамманиб̣б̣ад̇д̇ияаа сам̣саараббавад̇д̇ияаа жа авиж̇ж̇аа бад̇хаанагааран̣анд̇и д̇аб̣б̣игхаад̇аважанзна сагаласам̣гилзсаг̇ан̣асамуг̇гхаад̇о вуд̇д̇оязва ход̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и.

нараа жа амараа жа нараамараа, саха нараамарзхийд̇и санараамаро, санараамаро жа со лого жаад̇и санараамаралого. д̇асса г̇арууд̇и санараамаралогаг̇ару, д̇ам̣ санараамаралогаг̇арум̣. зд̇зна д̣̇звамануссаанам̣ вияа д̇ад̣̇авасидтасад̇д̇аанамби яат̇аарахам̣ г̇ун̣ависзсаавахад̇ааяа бхаг̇авад̇о убагаарид̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. на жзд̇т̇а бад̇хаанааббад̇хаанабхааво жод̣̇зд̇аб̣б̣о. ан̃н̃о хи сад̣̇д̣̇аггамо, ан̃н̃о ад̇т̇аггамо. зд̣̇исзсу хи самаасабад̣̇зсу бад̇хаанамби аббад̇хаанам̣ вияа нид̣̇д̣̇исийяад̇и яат̇аа ‘‘сарааж̇игааяа барисааяаа’’д̇и (жуул̣ава. 336). гааман̃жзд̇т̇а сад̇д̇асан̇каарогаасавасзна д̇ивид̇хо лого, г̇арубхаавасса бана ад̇хиббзд̇ад̇д̇аа г̇аругаран̣асамад̇т̇ассзва яуж̇ж̇анад̇о сад̇д̇алогасса васзна ад̇т̇о г̇ахзд̇аб̣б̣о. со хи логийяанд̇и зд̇т̇а бун̃н̃абаабаани д̇аб̣б̣ибааго жаад̇и ‘‘лого’’д̇и вужжад̇и. амараг̇г̇ахан̣зна жзд̇т̇а убабад̇д̇ид̣̇зваа ад̇хиббзд̇аа.

ат̇а ваа самуухад̇т̇о логасад̣̇д̣̇о самуд̣̇ааяавасзна логийяад̇и бан̃н̃аабийяад̇ийд̇и. саха нарзхийд̇и санараа, санараа жа д̇з амараа жаад̇и санараамараа, д̇зсам̣ логод̇и санараамаралогод̇и буриманаязнзва яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. амарасад̣̇д̣̇зна жзд̇т̇а висуд̣̇д̇хид̣̇звааби сан̇г̇аяханд̇и. д̇з хи маран̣аабхаавад̇о барамад̇т̇ад̇о амараа. нараамараанам̣язва жа г̇ахан̣ам̣ уггадтанид̣̇д̣̇зсавасзна яат̇аа ‘‘сад̇т̇аа д̣̇звамануссаана’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 1.157). д̇ат̇аа хи саб̣б̣аанад̇т̇абарихаарабуб̣б̣ан̇г̇амааяа ниравасзсахид̇асукавид̇хаанад̇аббарааяа нирад̇исаяааяа баяог̇асамбад̇д̇ияаа сад̣̇звамануссааяа баж̇ааяа ажжанд̇уубагаарид̇ааяа абаримид̇анирубамаббабхааваг̇ун̣ависзсасаман̇г̇ид̇ааяа жа саб̣б̣асад̇д̇уд̇д̇амо бхаг̇аваа абаримаан̣аасу логад̇хаад̇уусу абаримаан̣аанам̣ сад̇д̇аанам̣ уд̇д̇амаг̇ааравадтаанам̣. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘санараамаралогаг̇ару’’нд̇и.

собханам̣ г̇ад̇ам̣ г̇аманам̣ зд̇ассаад̇и суг̇ад̇о. бхаг̇авад̇о хи взнзяяаж̇анубасан̇гаманам̣ зганд̇зна д̇зсам̣ хид̇асуканибпаад̣̇анад̇о собханам̣, д̇ат̇аа лагкан̣аануб̣яан̃ж̇анабадиман̣д̣ид̇аруубагааяад̇ааяа д̣̇уд̇авиламб̣ид̇а-калид̇аанугад̣дхана-ниббийл̣ануггудига-гудилаагулад̇аад̣̇и-д̣̇осарахид̇а-мавахасид̇а-рааж̇ахам̣са- васабхавааран̣а-миг̇арааж̇аг̇аманам̣ гааяаг̇аманам̣ н̃аан̣аг̇аманан̃жа вибуланиммалагарун̣аа-сад̇ивийрияаад̣̇и-г̇ун̣ависзсасахид̇амабхинийхаарад̇о яаава махааб̣од̇хим̣ анаваж̇ж̇ад̇ааяа собханамзваад̇и. ат̇а ваа саяамбхун̃аан̣зна сагаламаби логам̣ барин̃н̃аабхисамаяавасзна бариж̇аананд̇о н̃аан̣зна саммаа г̇ад̇о аваг̇ад̇од̇и суг̇ад̇о. д̇ат̇аа логасамуд̣̇аяам̣ бахаанаабхисамаяавасзна баж̇аханд̇о ануббад̇д̇ид̇хаммад̇ам̣ аабаад̣̇знд̇о саммаа г̇ад̇о ад̇ийд̇од̇и суг̇ад̇о, логанирод̇хам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигирияаабхисамаяавасзна саммаа г̇ад̇о ад̇хиг̇ад̇од̇и суг̇ад̇о, логанирод̇хаг̇ааминим̣ бадибад̣̇ам̣ бхааванаабхисамаяавасзна саммаа г̇ад̇о бадибаннод̇и суг̇ад̇о. ‘‘сод̇аабад̇д̇имаг̇г̇зна яз гилзсаа бахийнаа, д̇з гилзсз на бунзд̇и на бажжзд̇и на бажжааг̇ажчад̇ийд̇и суг̇ад̇о’’д̇иаад̣̇инаа (махаани. 38; жуул̣ани. 27) наязна аяамад̇т̇о вибхаавзд̇аб̣б̣о. ат̇а ваа сунд̣̇арам̣ таанам̣ саммаасамб̣од̇хим̣, ниб̣б̣аанамзва ваа г̇ад̇о ад̇хиг̇ад̇од̇и суг̇ад̇о. яасмаа ваа бхууд̇ам̣ д̇ажчам̣ ад̇т̇асам̣хид̇ам̣ взнзяяаанам̣ яат̇аарахам̣ гаалаяуд̇д̇амзва жа д̇хаммам̣ бхаасад̇и, д̇асмаа саммаа г̇ад̣̇ад̇и вад̣̇ад̇ийд̇и суг̇ад̇о д̣̇а-гаарасса д̇а-гаарам̣ гад̇ваа. ид̇и собханаг̇аманад̇аад̣̇ийхи суг̇ад̇о, д̇ам̣ суг̇ад̇ам̣.

бун̃н̃абаабагаммзхи убабаж̇ж̇анавасзна г̇анд̇аб̣б̣ад̇о г̇ад̇ияо, убабад̇д̇ибхавависзсаа. д̇аа бана нираяаад̣̇ивасзна бан̃жавид̇хаа. д̇аахи сагалассаби бхаваг̇аамигаммасса арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амзна авибаагаарахабхаавагаран̣зна нивад̇д̇ид̇ад̇д̇аа бхаг̇аваа бан̃жахиби г̇ад̇ийхи судту муд̇д̇о висам̣яуд̇д̇од̇и ааха ‘‘г̇ад̇ивимуд̇д̇а’’нд̇и. зд̇зна бхаг̇авад̇о гад̇т̇ажиби г̇ад̇ияаа абарияаабаннад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, яад̇о бхаг̇аваа ‘‘д̣̇зваад̇ид̣̇зво’’д̇и вужжад̇и. д̇знзвааха –

‘‘язна д̣̇звуубабад̇яасса, г̇анд̇хаб̣б̣о ваа вихан̇г̇амо;

яагкад̇д̇ам̣ язна г̇ажчзяяам̣, мануссад̇д̇ан̃жа аб̣б̣аж̇з;

д̇з маяхам̣ аасаваа кийн̣аа, вид̣̇д̇хасд̇аа винал̣ийгад̇аа’’д̇и. (а. ни. 4.36);

д̇ам̣д̇ам̣г̇ад̇исам̣вад̇д̇анагаанан̃хи гаммагилзсаанам̣ аг̇г̇амаг̇г̇зна б̣од̇химуулзязва суббахийнад̇д̇аа над̇т̇и бхаг̇авад̇о г̇ад̇ибарияаабаннад̇аад̇и ажжанд̇амзва бхаг̇аваа саб̣б̣абхаваяониг̇ад̇и-вин̃н̃аан̣адтид̇и-сад̇д̇аавааса-сад̇д̇анигааязхи баримуд̇д̇о, д̇ам̣ г̇ад̇ивимуд̇д̇ам̣. ванд̣̇зд̇и намаами, т̇омзмийд̇и ваа ад̇т̇о.

ат̇а ваа г̇ад̇ивимуд̇д̇анд̇и анубаад̣̇исзсаниб̣б̣аанад̇хаад̇уббад̇д̇ияаа бхаг̇аванд̇ам̣ т̇омзд̇и. зд̇т̇а хи д̣̇вийхи аагаарзхи бхаг̇авад̇о т̇оманаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇ид̇о барахид̇абадибад̇д̇ид̇о жа. д̇зсу ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и анааваран̣ан̃аан̣аад̇хиг̇амад̇о саваасанаанам̣ саб̣б̣зсам̣ гилзсаанам̣ ажжанд̇аббахаанад̇о анубаад̣̇исзсаниб̣б̣аанаббад̇д̇ид̇о жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа, барахид̇абадибад̇д̇и лаабхасаггаараад̣̇инирабзгкажид̇д̇асса саб̣б̣ад̣̇угканияяаанигад̇хаммад̣̇зсанад̇о вируд̣̇д̇хзсуби нижжам̣ хид̇аж̇жхаасаяад̇о н̃аан̣абарибаагагаалааг̇аманад̇о жа. саа банзд̇т̇а аасаяад̇о баяог̇ад̇о жа д̣̇увид̇хаа барахид̇абадибад̇д̇и, д̇ивид̇хаа жа ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и багаасид̇аа ход̇и. гат̇ам̣? ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и зд̇зна аасаяад̇о барахид̇абадибад̇д̇и, саммааг̇ад̣̇анад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна баяог̇ад̇о барахид̇абадибад̇д̇и, ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇амам̣ г̇ад̇ивимуд̇д̇а’’нд̇и зд̇зхи жад̇усажжабадивзд̇хад̇т̇зна жа суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна д̇ивид̇хааби ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇и, авасидтадтзна д̇зна ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и зд̇зна жааби саб̣б̣ааби ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇ибарахид̇абадибад̇д̇и багаасид̇аа ход̇ийд̇и.

ат̇а ваа д̇ийхи аагаарзхи бхаг̇авад̇о т̇оманаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа – хзд̇уд̇о палад̇о убагаарад̇о жа. д̇ад̇т̇а хзд̇у махаагарун̣аа, саа батамабад̣̇зна д̣̇ассид̇аа. палам̣ жад̇уб̣б̣ид̇хам̣ н̃аан̣асамбад̣̇аа бахаанасамбад̣̇аа аанубхаавасамбад̣̇аа руубагааяасамбад̣̇аа жаад̇и. д̇аасу н̃аан̣абахаанасамбад̣̇аа д̣̇уд̇ияабад̣̇зна сажжабадивзд̇хад̇т̇зна жа суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна багаасид̇аа хонд̇и, аанубхаавасамбад̣̇аа бана д̇ад̇ияабад̣̇зна, руубагааяасамбад̣̇аа яат̇аавуд̇д̇агааяаг̇аманасобханад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна лагкан̣аануб̣яан̃ж̇анабаарибуурияаа винаа д̇ад̣̇абхаавад̇о. убагааро ананд̇арам̣ аб̣аахирам̣ гарид̇ваа д̇ивид̇хаяаанамукзна вимуд̇д̇ид̇хаммад̣̇зсанаа. со саммааг̇ад̣̇анад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна багаасид̇о ход̇ийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.

д̇ад̇т̇а ‘‘гарун̣аасийд̇алахад̣̇аяа’’нд̇и зд̇зна саммаасамб̣од̇хияаа муулам̣ д̣̇ассзд̇и. махаагарун̣аасан̃жод̣̇ид̇амаанасо хи бхаг̇аваа сам̣саарабан̇гад̇о сад̇д̇аанам̣ самуд̣̇д̇харан̣ад̇т̇ам̣ гад̇аабхинийхааро анубуб̣б̣зна баарамияо буурзд̇ваа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ ад̇хиг̇ад̇од̇и гарун̣аа саммаасамб̣од̇хияаа муулам̣. ‘‘бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇авихад̇амохад̇ама’’нд̇и зд̇зна саммаасамб̣од̇хим̣ д̣̇ассзд̇и . анааваран̣ан̃аан̣абад̣̇адтаанан̃хи маг̇г̇ан̃аан̣ам̣, маг̇г̇ан̃аан̣абад̣̇адтаанан̃жа анааваран̣ан̃аан̣ам̣ ‘‘саммаасамб̣од̇хий’’д̇и вужжад̇ийд̇и. саммааг̇аманад̇т̇зна суг̇ад̇асад̣̇д̣̇зна саммаасамб̣од̇хияаа бадибад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и лийнуд̣̇д̇хажжабад̇идтаанааяууханагаамасукаллигад̇д̇агиламат̇аануяог̇асассад̇ужчзд̣̇аабхинивзсаад̣̇и анд̇ад̣̇ваяарахид̇ааяа гарун̣аабан̃н̃аабариг̇г̇ахид̇ааяа маж̇жхимааяа бадибад̇д̇ияаа багаасанад̇о суг̇ад̇асад̣̇д̣̇асса. ид̇арзхи саммаасамб̣од̇хияаа бад̇хаанааббад̇хаанабхзд̣̇ам̣ баяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇и. сам̣саарамахогхад̇о сад̇д̇асанд̇ааран̣ан̃хзд̇т̇а бад̇хаанам̣ баяож̇анам̣, д̇ад̣̇ан̃н̃амаббад̇хаанам̣. д̇зсу бад̇хаанзна барахид̇абадибад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и, ид̇арзна ад̇д̇ахид̇асамбад̇д̇им̣, д̇ад̣̇убхаязна ад̇д̇ахид̇ааяа бадибаннаад̣̇ийсу жад̇уусу буг̇г̇алзсу бхаг̇авад̇о жад̇уд̇т̇абуг̇г̇алабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇зна жа ануд̇д̇арад̣̇агкин̣зяяабхаавам̣ уд̇д̇амаванд̣̇анийяабхаавам̣ ад̇д̇ано жа ванд̣̇анагирияааяа кзд̇д̇ан̇г̇ад̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇и.

зд̇т̇а жа гарун̣ааг̇ахан̣зна логиязсу махаг̇г̇ад̇абхааваббад̇д̇аасаад̇хааран̣аг̇ун̣ад̣̇ийбанад̇о бхаг̇авад̇о саб̣б̣алогияаг̇ун̣асамбад̇д̇и д̣̇ассид̇аа ход̇и, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣абад̣̇адтаанамаг̇г̇ан̃аан̣ад̣̇ийбанад̇о саб̣б̣алогуд̇д̇араг̇ун̣асамбад̇д̇и. д̇ад̣̇убхаяаг̇г̇ахан̣асид̣̇д̇хо хи ад̇т̇о ‘‘санараамаралогаг̇ару’’нд̇иаад̣̇инаа вибан̃жийяад̇ийд̇и. гарун̣ааг̇ахан̣зна жа убаг̇аманам̣ нирубаггилзсам̣ д̣̇ассзд̇и, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна абаг̇аманам̣. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна логасаман̃н̃аануруубам̣ бхаг̇авад̇о бавад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и логавохаарависаяад̇д̇аа гарун̣ааяа, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна саман̃н̃ааяа анад̇ид̇хааванам̣ сабхааваанаваб̣од̇хзна хи д̇хаммаанам̣ саман̃н̃ам̣ ад̇ид̇хаавид̇ваа сад̇д̇аад̣̇ибараамасанам̣ ход̇ийд̇и. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна махаагарун̣аасамаабад̇д̇ивихаарам̣ д̣̇ассзд̇и, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна д̇ийсу гаалзсу аббадихад̇ан̃аан̣ам̣ жад̇усажжан̃аан̣ам̣ жад̇убадисамбхид̣̇аан̃аан̣ам̣ жад̇увзсаараж̇ж̇ан̃аан̣ам̣.

гарун̣ааг̇ахан̣зна махаагарун̣аасамаабад̇д̇ин̃аан̣асса г̇ахид̇ад̇д̇аа сзсаасаад̇хааран̣ан̃аан̣аани, ча абхин̃н̃аа, адтасу барисаасу агамбанан̃аан̣аани, д̣̇аса б̣алаани, жуд̣̇д̣̇аса б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣аани, сол̣аса н̃аан̣ажарияаа, адтаараса б̣уд̣̇д̇хад̇хаммаа, жад̇ужад̇д̇аалийса н̃аан̣авад̇т̇ууни, сад̇д̇асад̇д̇ад̇ин̃аан̣авад̇т̇уунийд̇и звамаад̣̇ийнам̣ анзгзсам̣ бан̃н̃аабабхзд̣̇аанам̣ васзна н̃аан̣ажаарам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна жаран̣асамбад̇д̇им̣, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна виж̇ж̇аасамбад̇д̇им̣. гарун̣ааг̇ахан̣зна ад̇д̇аад̇хибад̇ид̇аа, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна д̇хаммаад̇хибад̇ид̇аа. гарун̣ааг̇ахан̣зна логанаат̇абхааво, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна ад̇д̇анаат̇абхааво. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна буб̣б̣агаарибхааво, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна гад̇ан̃н̃уд̇аа. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна абаранд̇абад̇аа, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна анад̇д̇анд̇абад̇аа. гарун̣ааг̇ахан̣зна ваа б̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммасид̣̇д̇хи, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна б̣уд̣̇д̇хабхаавасид̣̇д̇хи. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна барзсам̣ д̇ааран̣ам̣, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна саяам̣ д̇аран̣ам̣. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна саб̣б̣асад̇д̇зсу ануг̇г̇ахажид̇д̇ад̇аа, бан̃н̃ааг̇ахан̣зна саб̣б̣ад̇хаммзсу вирад̇д̇ажид̇д̇ад̇аа д̣̇ассид̇аа ход̇и.

саб̣б̣зсан̃жа б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ гарун̣аа аад̣̇и д̇аннид̣̇аанабхаавад̇о, бан̃н̃аа барияосаанам̣ д̇ад̇о уд̇д̇ари гаран̣ийяаабхаавад̇о. ид̇и аад̣̇ибарияосаанад̣̇ассанзна саб̣б̣з б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа д̣̇ассид̇аа хонд̇и. д̇ат̇аа гарун̣ааг̇ахан̣зна сийлагканд̇хабуб̣б̣ан̇г̇амо самаад̇хигканд̇хо д̣̇ассид̇о ход̇и. гарун̣аанид̣̇аанан̃хи сийлам̣ д̇ад̇о баан̣аад̇ибаад̇аад̣̇ивирад̇иббавад̇д̇ид̇о, саа жа жхаанад̇д̇аяасамбаяог̇инийд̇и. бан̃н̃ааважанзна бан̃н̃аагканд̇хо. сийлан̃жа саб̣б̣аб̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ аад̣̇и, самаад̇хи маж̇жхз, бан̃н̃аа барияосаананд̇и звамби аад̣̇имаж̇жхабарияосаанагаляаан̣ад̣̇ассанзна саб̣б̣з б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аа д̣̇ассид̇аа хонд̇и наяад̇о д̣̇ассид̇ад̇д̇аа. зсо зва хи ниравасзсад̇о б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣аанам̣ д̣̇ассанубааяо, яад̣̇ид̣̇ам̣ наяаг̇г̇аахан̣ам̣. ан̃н̃ат̇аа го наама самад̇т̇о бхаг̇авад̇о г̇ун̣з анубад̣̇ам̣ ниравасзсад̇о д̣̇ассзд̇ум̣. д̇знзвааха –

‘‘б̣уд̣̇д̇хоби б̣уд̣̇д̇хасса бхан̣зяяа ван̣н̣ам̣;

габбамби жз ан̃н̃амабхаасамаано.

кийязт̇а габбо жирад̣̇ийгхаманд̇арз;

ван̣н̣о на кийязт̇а д̇ат̇ааг̇ад̇ассаа’’д̇и. (д̣̇ий. ни. адта. 1.305; 3.141; ма. ни. адта. 2.425; уд̣̇аа. адта. 53; аба. адта. 2.7.20; б̣у. вам̣. адта. 4.4; жарияаа. адта. 3.122 багин̣н̣агагат̇аа);

д̇знзва жа ааяасмад̇аа саарибуд̇д̇ад̇т̇зрзнаби б̣уд̣̇д̇хаг̇ун̣абарижчзд̣̇анам̣ бад̇и ануяуд̇д̇зна ‘‘но хзд̇ам̣, бханд̇з’’д̇и бадигкибид̇ваа ‘‘абижа мз, бханд̇з, д̇хамманваяо вид̣̇ид̇о’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.146) вуд̇д̇ам̣.

2. звам̣ сан̇кзбзна сагаласаб̣б̣ан̃н̃уг̇ун̣зхи бхаг̇аванд̇ам̣ абхид̇т̇авид̇ваа ид̣̇аани сад̣̇д̇хаммам̣ т̇омзд̇ум̣ ‘‘б̣уд̣̇д̇хобий’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇ход̇и гад̇д̇унид̣̇д̣̇зсо. б̣уд̣̇д̇хабхааванд̇и гамманид̣̇д̣̇зсо. бхаавзд̇ваа сажчигад̇ваад̇и жа буб̣б̣агаалагирияаанид̣̇д̣̇зсо . яанд̇и анияамад̇о гамманид̣̇д̣̇зсо. убаг̇ад̇од̇и абарагаалагирияаанид̣̇д̣̇зсо. ванд̣̇зд̇и гирияаанид̣̇д̣̇зсо. д̇анд̇и нияаманам̣. д̇хамманд̇и ванд̣̇анагирияааяа гамманид̣̇д̣̇зсо. г̇ад̇амалам̣ ануд̇д̇аранд̇и жа д̇аб̣б̣исзсанам̣.

д̇ад̇т̇а б̣уд̣̇д̇хасад̣̇д̣̇асса д̇аава ‘‘б̣уж̇жхид̇аа сажжаанийд̇и б̣уд̣̇д̇хо, б̣од̇хзд̇аа баж̇ааяаад̇и б̣уд̣̇д̇хо’’д̇иаад̣̇инаа нид̣̇д̣̇зсанаязна (махаани. 192; жуул̣ани. 97) ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. ат̇а ваа саваасанааяа ан̃н̃аан̣анид̣̇д̣̇ааяа ажжанд̇авиг̇амад̇о, б̣уд̣̇д̇хияаа ваа вигасид̇абхаавад̇о б̣уд̣̇д̇хаваад̇и б̣уд̣̇д̇хо ж̇ааг̇аран̣авигасанад̇т̇авасзна. ат̇а ваа гассажиби н̃зяяад̇хаммасса анаваб̣уд̣̇д̇хасса абхаавзна н̃зяяависзсасса гаммабхаавзна аг̇г̇ахан̣ад̇о гаммаважанижчааяа абхаавзна аваг̇аманад̇т̇авасзнзва гад̇д̇унид̣̇д̣̇зсо лаб̣бхад̇ийд̇и б̣уд̣̇д̇хаваад̇и б̣уд̣̇д̇хо яат̇аа ‘‘д̣̇игкид̇о на д̣̇ад̣̇аад̇ий’’д̇и. ад̇т̇ад̇о бана баарамид̇аабарибхаавид̇о саяамбхун̃аан̣зна саха ваасанааяа вихад̇авид̣̇д̇хасд̇аниравасзсагилзсо махаагарун̣аасаб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣аад̣̇иабаримзяяаг̇ун̣аг̇ан̣аад̇хааро канд̇хасанд̇аано б̣уд̣̇д̇хо. яат̇ааха –

‘‘б̣уд̣̇д̇ход̇и яо со бхаг̇аваа саяамбхуу. анаажарияаго буб̣б̣з анануссуд̇зсу д̇хаммзсу саамам̣ сажжаани абхисамб̣уж̇жхи, д̇ад̇т̇а жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о б̣алзсу жа васийбхаава’’нд̇и (махаани. 192; жуул̣ани. 97; бади. ма. 3.161).

аби-сад̣̇д̣̇о самбхааванз. д̇зна ‘‘звам̣ г̇ун̣ависзсаяуд̇д̇о соби наама бхаг̇аваа’’д̇и вагкамаанаг̇ун̣з д̇хаммз самбхааванам̣ д̣̇ийбзд̇и. б̣уд̣̇д̇хабхааванд̇и саммаасамб̣од̇хим̣. бхаавзд̇ваад̇и уббаад̣̇зд̇ваа вад̣дхзд̇ваа жа. сажчигад̇ваад̇и бажжагкам̣ гад̇ваа. убаг̇ад̇од̇и бад̇д̇о, ад̇хиг̇ад̇од̇и ад̇т̇о. зд̇асса ‘‘б̣уд̣̇д̇хабхаава’’нд̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. г̇ад̇амаланд̇и виг̇ад̇амалам̣, нид̣̇д̣̇осанд̇и ад̇т̇о. ванд̣̇зд̇и бан̣амаами, т̇омзми ваа. ануд̇д̇аранд̇и уд̇д̇арарахид̇ам̣, логуд̇д̇аранд̇и ад̇т̇о. д̇хамманд̇и яат̇аанусидтам̣ бадибаж̇ж̇амаанз абааяад̇о жа сам̣саарад̇о жа абад̇амаанз гад̇ваа д̇хаарзд̇ийд̇и д̇хаммо. аяан̃хзд̇т̇а сан̇кзбад̇т̇о – звам̣ вивид̇хаг̇ун̣аг̇ан̣асаманнааг̇ад̇о б̣уд̣̇д̇хоби бхаг̇аваа яам̣ арияамаг̇г̇асан̇каад̇ам̣ д̇хаммам̣ бхаавзд̇ваа, паланиб̣б̣аанасан̇каад̇ам̣ бана сажчигад̇ваа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ ад̇хиг̇ад̇о, д̇амзд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанамби б̣уд̣̇д̇хабхаавахзд̇убхууд̇ам̣ саб̣б̣ад̣̇осамаларахид̇ам̣ ад̇д̇ано уд̇д̇арид̇араабхаавзна ануд̇д̇арам̣ бадивзд̇хасад̣̇д̇хаммам̣ намаамийд̇и. барияад̇д̇исад̣̇д̇хаммассааби д̇аббагаасанад̇д̇аа ид̇ха сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о.

ат̇а ваа ‘‘абхид̇хамманаяасамуд̣̇д̣̇ам̣ ад̇хиг̇ажчи, д̇ийн̣и бидагаани саммасий’’д̇и жа адтагат̇ааяам̣ вуд̇д̇ад̇д̇аа барияад̇д̇ид̇хаммассаби сажчигирияаасаммасанабарияааяо лаб̣бхад̇ийд̇и соби ид̇ха вуд̇д̇о зваад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа ‘‘яам̣ д̇хаммам̣ бхаавзд̇ваа сажжигад̇ваа’’д̇и жа вуд̇д̇ад̇д̇аа б̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммабхууд̇аахи баарамид̇аахи саха буб̣б̣абхааг̇з ад̇хисийласигкаад̣̇аяоби ид̇ха д̇хаммасад̣̇д̣̇зна сан̇г̇ахид̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ааби хи малабадибагкад̇ааяа г̇ад̇амалаа анан̃н̃асаад̇хааран̣ад̇ааяа ануд̇д̇араа жаад̇и. д̇ат̇аа хи сад̇д̇аанам̣ сагалаваддад̣̇угканиссаран̣ад̇т̇ааяа гад̇амахаабхинийхааро махаагарун̣аад̇хиваасабзсалаж̇жхаасаяо бан̃н̃аависзсабарид̇ход̇аниммалаанам̣ д̣̇аанад̣̇амасам̣яамаад̣̇ийнам̣ уд̇д̇амад̇хаммаанам̣ сад̇асахассаад̇хигаани габбаанам̣ жад̇д̇аари асан̇кязяяаани саггажжам̣ ниранд̇арам̣ ниравасзсаанам̣ бхааванаабажжагкагаран̣зхи гаммаад̣̇ийсу ад̇хиг̇ад̇авасийбхааво ажчарияаажинд̇зяяамахаанубхааво ад̇хисийлаад̇хижид̇д̇аанам̣ барамуггам̣сабаарамиббад̇д̇о бхаг̇аваа бажжаяаагаарз жад̇увийсад̇игодисад̇асахассамукзна махааваж̇иран̃аан̣ам̣ бзсзд̇ваа ануд̇д̇арам̣ саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и.

зд̇т̇а жа ‘‘бхаавзд̇ваа’’д̇и зд̇зна виж̇ж̇аасамбад̣̇ааяа д̇хаммам̣ т̇омзд̇и, ‘‘сажчигад̇ваа’’д̇и зд̇зна вимуд̇д̇исамбад̣̇ааяа. д̇ат̇аа батамзна жхаанасамбад̣̇ааяа, д̣̇уд̇иязна вимогкасамбад̣̇ааяа. батамзна ваа самаад̇хисамбад̣̇ааяа, д̣̇уд̇иязна самаабад̇д̇исамбад̣̇ааяа. ат̇а ваа батамзна каязн̃аан̣абхаавзна, д̣̇уд̇иязна ануббаад̣̇зн̃аан̣абхаавзна. буримзна ваа виж̇ж̇уубамад̇ааяа, д̣̇уд̇иязна важ̇ируубамад̇ааяа. буримзна ваа вирааг̇асамбад̇д̇ияаа, д̣̇уд̇иязна нирод̇хасамбад̇д̇ияаа. д̇ат̇аа батамзна нияяаанабхаавзна, д̣̇уд̇иязна нисссаран̣абхаавзна. батамзна ваа хзд̇убхаавзна, д̣̇уд̇иязна асан̇кад̇абхаавзна. батамзна ваа д̣̇ассанабхаавзна, д̣̇уд̇иязна вивзгабхаавзна. батамзна ваа ад̇хибад̇ибхаавзна, д̣̇уд̇иязна амад̇абхаавзна д̇хаммам̣ т̇омзд̇и. ат̇а ваа ‘‘яам̣ д̇хаммам̣ бхаавзд̇ваа б̣уд̣̇д̇хабхаавам̣ убаг̇ад̇о’’д̇и зд̇зна сваагкаад̇ад̇ааяа д̇хаммам̣ т̇омзд̇и. ‘‘сажчигад̇ваа’’д̇и зд̇зна санд̣̇идтигад̇ааяа. д̇ат̇аа буримзна агаалигад̇ааяа, бажчимзна зхибассигад̇ааяа. буримзна ваа обанзяяигад̇ааяа, бажчимзна бажжад̇д̇ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ад̇ааяа д̇хаммам̣ т̇омзд̇и. ‘‘г̇ад̇амала’’нд̇и иминаа сам̣гилзсаабхаавад̣̇ийбанзна д̇хаммасса барисуд̣̇д̇хад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘ануд̇д̇ара’’нд̇и зд̇зна ан̃н̃асса висидтасса абхаавад̣̇ийбанзна вибулабарибун̣н̣ад̇ам̣. батамзна ваа бахаанасамбад̣̇ам̣ д̇хаммасса д̣̇ассзд̇и, д̣̇уд̇иязна сабхаавасамбад̣̇ам̣. бхаавзд̇аб̣б̣ад̇ааяа ваа д̇хаммасса г̇ад̇амалабхааво яож̇зд̇аб̣б̣о . бхааванааг̇ун̣зна хи со д̣̇осаанам̣ самуг̇гхаад̇аго ход̇ийд̇и. сажчигаад̇аб̣б̣абхаавзна ануд̇д̇арабхааво яож̇зд̇аб̣б̣о. сажчигирияааниб̣б̣ад̇д̇ид̇о хи д̇ад̣̇уд̇д̇аригаран̣ийяаабхаавад̇о анан̃н̃асаад̇хааран̣ад̇ааяа ануд̇д̇арод̇и. д̇ат̇аа ‘‘бхаавзд̇ваа’’д̇и зд̇зна саха буб̣б̣абхааг̇асийлаад̣̇ийхи сзгкаа сийласамаад̇хибан̃н̃аагканд̇хаа д̣̇ассид̇аа хонд̇и, ‘‘сажчигад̇ваа’’д̇и зд̇зна саха асан̇кад̇ааяа д̇хаад̇уяаа асзгкаа сийласамаад̇хибан̃н̃аагканд̇хаа д̣̇ассид̇аа хонд̇ийд̇и.

3. звам̣ сан̇кзбзнзва саб̣б̣ад̇хаммаг̇ун̣зхи сад̣̇д̇хаммам̣ абхид̇т̇авид̇ваа ид̣̇аани арияасан̇гхам̣ т̇омзд̇ум̣ ‘‘суг̇ад̇ассаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а суг̇ад̇ассаад̇и самб̣анд̇ханид̣̇д̣̇зсо, д̇асса ‘‘буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. орасаананд̇и буд̇д̇ависзсанам̣. маарасзнамат̇анаананд̇и орасабуд̇д̇абхаавз гааран̣анид̣̇д̣̇зсо. д̇зна гилзсаббахаанамзва бхаг̇авад̇о орасабуд̇д̇абхаавз гааран̣ам̣ ануж̇аанаад̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. адтаннанд̇и г̇ан̣анабарижчзд̣̇анид̣̇д̣̇зсо. д̇зна сад̇иби д̇зсам̣ сад̇д̇ависзсабхаавзна анзгасахассасан̇каабхаавз имам̣ г̇ан̣анабарижчзд̣̇ам̣ наад̇ивад̇д̇анд̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и маг̇г̇адтапаладтабхааваанаад̇ивад̇д̇анад̇о. самууханд̇и самуд̣̇ааяанид̣̇д̣̇зсо. арияасан̇гханд̇и г̇ун̣ависидтасан̇гхаадабхааванид̣̇д̣̇зсо. д̇зна асабхиби арияабуг̇г̇алаанам̣ гааяасаамаг̇г̇ияам̣ арияасан̇гхабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и д̣̇идтисийласааман̃н̃зна сам̣хад̇абхаавад̇о.

д̇ад̇т̇а ураси бхаваа ж̇аад̇аа сам̣вад̣̇д̇хаа жа орасаа. яат̇аа хи сад̇д̇аанам̣ орасабуд̇д̇аа ад̇д̇аж̇аад̇ад̇ааяа бид̇у санд̇агасса д̣̇ааяаж̇ж̇асса висзсзна бхааг̇ино хонд̇и, звамзва д̇зби арияабуг̇г̇алаа саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса д̇хаммассавананд̇з арияааяа ж̇аад̇ияаа ж̇аад̇ад̇ааяа бхаг̇авад̇о санд̇агасса вимуд̇д̇исукасса арияад̇хаммарад̇анасса жа зганд̇абхааг̇инод̇и орасаа вияа орасаа. ат̇а ваа бхаг̇авад̇о д̇хаммад̣̇зсанаанубхаавзна арияабхуумим̣ оггамамаанаа огганд̇аа жа арияасаавагаа бхаг̇авад̇о урзна вааяаамаж̇анид̇аабхиж̇аад̇ид̇ааяа ниббарияааязна ‘‘орасабуд̇д̇аа’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇ам̣ араханд̇и. саавагзхи бавад̇д̇ияамаанааби хи д̇хаммад̣̇зсанаа ‘‘бхаг̇авад̇о д̇хаммад̣̇зсанаа’’ижжзва вужжад̇и д̇ам̣муулигад̇д̇аа лагкан̣аад̣̇ивисзсаабхаавад̇о жа.

яад̣̇иби арияасаавагаанам̣ арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амасамаяз бхаг̇авад̇о вияа д̇ад̣̇анд̇арааяа гаран̣ад̇т̇ам̣ д̣̇звабуд̇д̇амааро, маараваахиний ваа на зганд̇зна абасаад̣̇зд̇и, д̇зхи бана абасаад̣̇зд̇аб̣б̣ад̇ааяа гааран̣з вимат̇ид̇з д̇зби вимат̇ид̇аа зва наама хонд̇ийд̇и ааха – ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и. имасмим̣ банад̇т̇з ‘‘маарамаарасзнамат̇анаана’’нд̇и вад̇д̇аб̣б̣з ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и згад̣̇зсасаруубзгасзсо гад̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ат̇а ваа канд̇хаабхисан̇каарамаараанам̣ вияа д̣̇звабуд̇д̇амаарассаби г̇ун̣амааран̣з сахааяабхаавуубаг̇аманад̇о гилзсаб̣алагааяо ‘‘сзнаа’’д̇и вужжад̇и. яат̇ааха ‘‘гаамаа д̇з батамаа сзнаа’’д̇иаад̣̇и (су. ни. 438; махаани. 28, 68, 149). саа жа д̇зхи д̣̇ияад̣дхасахассабхзд̣̇аа ананд̇абхзд̣̇аа ваа гилзсаваахиний сад̇ид̇хаммавижаяавийрияасамат̇аад̣̇иг̇ун̣абахаран̣зхи од̇хисо вимат̇ид̇аа вихад̇аа вид̣̇д̇хасд̇аа жаад̇и маарасзнамат̇анаа, арияасаавагаа. зд̇зна д̇зсам̣ бхаг̇авад̇о ануж̇аад̇абуд̇д̇ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и.

аарагад̇д̇аа гилзсзхи, анаяз на ирияанад̇о, аяз жа ирияанад̇о арияаа нируд̇д̇инаязна. ат̇а ваа сад̣̇звагзна логзна ‘‘саран̣а’’нд̇и аран̣ийяад̇о убаг̇анд̇аб̣б̣ад̇о убаг̇ад̇аанан̃жа д̇ад̣̇ад̇т̇асид̣̇д̇хид̇о арияаа, арияаанам̣ сан̇гход̇и арияасан̇гхо, арияо жа со сан̇гхо жаад̇и ваа арияасан̇гхо, д̇ам̣ арияасан̇гхам̣. бхаг̇авад̇о абарабхааг̇з б̣уд̣̇д̇хад̇хаммарад̇анаанамби самад̇хиг̇амо сан̇гхарад̇анаад̇хийнод̇и арияасан̇гхасса б̣ахуубагаарад̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ид̇хзва ‘‘сирасаа ванд̣̇з’’д̇и вуд̇д̇анд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

зд̇т̇а жа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна арияасан̇гхасса бабхавасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и зд̇зна бахаанасамбад̣̇ам̣ сагаласам̣гилзсаббахаанад̣̇ийбанад̇о. ‘‘адтаннамби самууха’’нд̇и зд̇зна н̃аан̣асамбад̣̇ам̣ маг̇г̇адтапаладтабхаавад̣̇ийбанад̇о. ‘‘арияасан̇гха’’нд̇и зд̇зна бабхаавасамбад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и саб̣б̣асан̇гхаанам̣ аг̇г̇абхаавад̣̇ийбанад̇о. ат̇а ваа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и арияасан̇гхасса висуд̣̇д̇ханиссаяабхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и саммаауж̇ун̃ааяасаамийжиббадибаннабхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘адтаннамби самууха’’нд̇и аахунзяяаад̣̇ибхаавад̣̇ийбанам̣, ‘‘арияасан̇гха’’нд̇и ануд̇д̇арабун̃н̃агкзд̇д̇абхаавад̣̇ийбанам̣. д̇ат̇аа ‘‘суг̇ад̇асса орасаанам̣ буд̇д̇аана’’нд̇и зд̇зна арияасан̇гхасса логуд̇д̇арасаран̣аг̇аманасаб̣бхаавам̣ д̣̇ийбзд̇и. логуд̇д̇арасаран̣аг̇аманзна хи д̇з бхаг̇авад̇о орасабуд̇д̇аа ж̇аад̇аа. ‘‘маарасзнамат̇анаана’’нд̇и зд̇зна абхинийхаарасамбад̣̇аасид̣̇д̇хам̣ буб̣б̣абхааг̇з саммаабадибад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇и. гад̇аабхинийхаараа хи саммаабадибаннаа маарам̣ маарабарисам̣ ваа абхивиж̇инанд̇и. ‘‘адтаннамби самууха’’нд̇и зд̇зна бадивид̣̇д̇хасд̇авибагкз сзгкаасзгкад̇хаммз д̣̇ассзд̇и буг̇г̇алаад̇хидтаанзна маг̇г̇апалад̇хаммаанам̣ багаасид̇ад̇д̇аа. ‘‘арияасан̇гха’’нд̇и аг̇г̇ад̣̇агкин̣зяяабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. саран̣аг̇аманан̃жа саавагаанам̣ саб̣б̣аг̇ун̣аанам̣ аад̣̇и, сабуб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇аа сзгкаа сийлагканд̇хаад̣̇аяо маж̇жхз, асзгкаа сийлагканд̇хаад̣̇аяо барияосаананд̇и аад̣̇имаж̇жхабарияосаанагаляаан̣аа сан̇кзбад̇о саб̣б̣з арияасан̇гхаг̇ун̣аа багаасид̇аа хонд̇и.

4. звам̣ г̇аат̇аад̇д̇аязна сан̇кзбад̇о сагалаг̇ун̣асам̣гид̇д̇анамукзна рад̇анад̇д̇аяасса бан̣аамам̣ гад̇ваа ид̣̇аани д̇ам̣нибажжагаарам̣ яат̇аад̇хиббзд̇з баяож̇анз барин̣аамзнд̇о ‘‘ид̇и мз’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а рад̇иж̇ананадтзна рад̇анам̣, б̣уд̣̇д̇хад̇хаммасан̇гхаа. д̇зсан̃хи ‘‘ид̇иби со бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа яат̇аабхууд̇аг̇ун̣з ааваж̇ж̇знд̇асса амад̇аад̇хиг̇амахзд̇убхууд̇ам̣ анаббагам̣ бийд̇ибаамож̇ж̇ам̣ уббаж̇ж̇ад̇и. яат̇ааха –

‘‘яасмим̣ махаанаама, самаяз арияасааваго д̇ат̇ааг̇ад̇ам̣ ануссарад̇и, нзвасса д̇асмим̣ самаяз рааг̇абарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и, на д̣̇оса…бз… на мохабарияудтид̇ам̣ жид̇д̇ам̣ ход̇и…бз… уж̇уг̇ад̇ажид̇д̇о ко махаанаама, арияасааваго лабхад̇и ад̇т̇авзд̣̇ам̣, лабхад̇и д̇хаммавзд̣̇ам̣, лабхад̇и д̇хаммуубасам̣хид̇ам̣ баамож̇ж̇ам̣, бамуд̣̇ид̇асса бийд̇и ж̇ааяад̇ий’’д̇иаад̣̇и (а. ни. 6.10; 11.11).

жид̇д̇ийгад̇аад̣̇ибхааво ваа рад̇анадто. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ –

‘‘жид̇д̇ийгад̇ам̣ махаг̇гхан̃жа, ад̇улам̣ д̣̇уллабхад̣̇ассанам̣;

аномасад̇д̇абарибхог̇ам̣, рад̇анам̣ д̇зна вужжад̇ий’’д̇и. (д̣̇ий. ни. адта. 2.33; сам̣. ни. адта. 3.5.223; ку. баа. адта. 6.3; су. ни. адта. 1.226; махаани. адта. 50);

жид̇д̇игад̇абхааваад̣̇аяо жа анан̃н̃асаад̇хааран̣аа б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ийсу зва лаб̣бханд̇ийд̇и.

ванд̣̇анаава ванд̣̇анаамаяам̣ яат̇аа ‘‘д̣̇аанамаяам̣ сийламаяа’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 3.305; ид̇иву. 60). ванд̣̇анаа жзд̇т̇а гааяаваажаажид̇д̇зхи д̇ин̣н̣ам̣ рад̇анаанам̣ г̇ун̣аниннад̇аа, т̇оманаа ваа. буж̇ж̇абхавапаланиб̣б̣ад̇д̇анад̇о бун̃н̃ам̣, ад̇д̇ано санд̇аанам̣ бунаад̇ийд̇и ваа. сувихад̇анд̇арааяод̇и судту вихад̇анд̇арааяо. зд̇зна ад̇д̇ано басаад̣̇асамбад̇д̇ияаа рад̇анад̇д̇аяасса жа кзд̇д̇абхаавасамбад̇д̇ияаа д̇ам̣ бун̃н̃ам̣ ад̇т̇аббагаасанасса убагхаад̇агаубад̣̇д̣̇аваанам̣ вихананз самад̇т̇анд̇и д̣̇ассзд̇и. худ̇ваад̇и буб̣б̣агаалагирияаа. д̇асса ‘‘ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и зд̇зна самб̣анд̇хо. д̇ассаад̇и яам̣ рад̇анад̇д̇аяаванд̣̇анаамаяам̣ бун̃н̃ам̣, д̇асса. аанубхаавзнаад̇и б̣алзна.

5. звам̣ рад̇анад̇д̇аяасса нибажжагаарз баяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани яассаа д̇хаммад̣̇зсанааяа ад̇т̇ам̣ сам̣ван̣н̣зд̇угаамо, д̇ассаа д̇аава г̇ун̣аабхид̇т̇аванавасзна убан̃н̃аабанад̇т̇ам̣ ‘‘маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаад̇и наад̇ид̣̇ийгханаад̇икуд̣̇д̣̇агабамаан̣зхи суд̇д̇анд̇зхи лагкид̇асса. яат̇аа хи д̣̇ийгхааг̇амз д̣̇ийгхабамаан̣аани суд̇д̇аани, яат̇аа жа сам̣яуд̇д̇ан̇г̇уд̇д̇арааг̇амзсу д̣̇вийсу куд̣̇д̣̇агабамаан̣аани, на звам̣ ид̇ха. ид̇ха бана бамаан̣ад̇о маж̇жхимаани суд̇д̇аани. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘маж̇жхимабамаан̣асуд̇д̇ан̇гид̇ассаад̇и наад̇ид̣̇ийгханаад̇икуд̣̇д̣̇агабамаан̣зхи суд̇д̇анд̇зхи лагкид̇ассад̇и ад̇т̇о’’д̇и. зд̇зна ‘‘маж̇жхимо’’д̇и аяам̣ имасса ад̇т̇аануг̇ад̇асаман̃н̃аад̇и д̣̇ассзд̇и. нану жа суд̇д̇аани зва ааг̇амо, гасса бана суд̇д̇зхи ан̇гананд̇и? сажжамзд̇ам̣ барамад̇т̇ад̇о, суд̇д̇аани бана убаад̣̇ааяа бан̃н̃ад̇д̇о ааг̇амо. яат̇зва хи ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анасамуд̣̇ааяз ‘‘суд̇д̇а’’нд̇и вохааро, звам̣ суд̇д̇асамуд̣̇ааяз аяам̣ ‘‘ааг̇амо’’д̇и вохааро. ид̇хаад̇и имасмим̣ саасанз. ааг̇амиссанд̇и зд̇т̇а, зд̇зна зд̇асмаа ваа ад̇д̇ад̇т̇абарад̇т̇аад̣̇аяод̇и ааг̇амо, аад̣̇игаляаан̣аад̣̇иг̇ун̣асамбад̇д̇ияаа уд̇д̇амадтзна д̇ам̣д̇ам̣абхибад̇т̇ид̇асамид̣̇д̇хихзд̇уд̇ааяа бан̣д̣ид̇зхи варид̇аб̣б̣ад̇о варо, ааг̇амо жа со варо жаад̇и ааг̇амаваро. ааг̇амасаммад̇зхи ваа варод̇и ааг̇амаваро, маж̇жхимо жа со ааг̇амаваро жаад̇и маж̇жхимааг̇амаваро, д̇асса.

б̣уд̣̇д̇хаанам̣ ануб̣уд̣̇д̇хаанам̣ б̣уд̣̇д̇хаануб̣уд̣̇д̇хаа, б̣уд̣̇д̇хаанам̣ сажжабадивзд̇хам̣ ануг̇амма бадивид̣̇д̇хасажжаа аг̇г̇асаавагаад̣̇аяо арияаа. д̇зхи ад̇т̇асам̣ван̣н̣анааг̇ун̣асам̣ван̣н̣анаанам̣ васзна сам̣ван̣н̣ид̇асса. ат̇а ваа б̣уд̣̇д̇хаа жа ануб̣уд̣̇д̇хаа жа б̣уд̣̇д̇хаануб̣уд̣̇д̇хаад̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. саммаасамб̣уд̣̇д̇хзнзва хи винаяасуд̇д̇аабхид̇хаммаанам̣ багин̣н̣агад̣̇зсанаад̣̇ивасзна яо батамам̣ ад̇т̇о вибхад̇д̇о, со зва бажчаа д̇асса д̇асса сам̣ван̣н̣анаавасзна сан̇г̇ийд̇игаарзхи сан̇г̇ахам̣ ааробид̇од̇и. бараваад̣̇амат̇анассаад̇и ан̃н̃ад̇ид̇т̇ияаанам̣ ваад̣̇аниммат̇анасса, д̇зсам̣ д̣̇идтиг̇ад̇абхан̃ж̇анассаад̇и ад̇т̇о. аяан̃хи ааг̇амо муулабарияааяасуд̇д̇асаб̣б̣аасавасуд̇д̇аад̣̇ийсу д̣̇идтиг̇ад̇игаанам̣ д̣̇идтиг̇ад̇ад̣̇осавибхааванад̇о сажжагасуд̇д̇ам̣ (ма. ни. 1.353) убаалисуд̇д̇аад̣̇ийсу (ма. ни. 2.56) сажжагаад̣̇ийнам̣ мижчааваад̣̇аниммат̇анад̣̇ийбанад̇о висзсад̇о ‘‘бараваад̣̇амат̇ано’’д̇и т̇омид̇од̇и. сам̣ван̣н̣анаасу жааяам̣ аажарияасса багад̇и, яаа д̇ам̣д̇ам̣сам̣ван̣н̣анаасу аад̣̇ид̇о д̇асса д̇асса сам̣ван̣н̣зд̇аб̣б̣асса д̇хаммасса висзсаг̇ун̣агид̇д̇анзна т̇оманаа. д̇ат̇аа хи суман̇г̇алавилаасинийсаарад̇т̇абагаасинийманорат̇абууран̣ийсу адтасаалинийаад̣̇ийсу жа яат̇ааггамам̣ ‘‘сад̣̇д̇хаавахаг̇ун̣асса, н̃аан̣аббабхзд̣̇аж̇ананасса, д̇хаммагат̇игабун̇г̇аваанам̣ вижид̇д̇абадибхаанаж̇ананасса, д̇асса г̇амбхийран̃аан̣зхи ог̇аал̣хасса абхин̣хасо наанаанаяавижид̇д̇асса абхид̇хаммассаа’’д̇иаад̣̇инаа т̇оманаа гад̇аа.

6. ад̇т̇о гат̇ийяад̇и зд̇ааяаад̇и ад̇т̇агат̇аа, саа зва адтагат̇аа д̇т̇а-гаарасса дта-гаарам̣ гад̇ваа яат̇аа ‘‘д̣̇угкасса бийл̣анадто’’д̇и (бади. ма. 1.17; 2.8) аад̣̇ид̇од̇иаад̣̇имхи батамасан̇г̇ийд̇ияам̣. чал̣абхин̃н̃ад̇ааяа барамзна жид̇д̇иссарияабхаавзна саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа жхаанаад̣̇ийсу бан̃жавид̇хавасид̇аасаб̣бхаавад̇о жа васино, т̇зраа махаагассабаад̣̇аяо. д̇зсам̣ сад̇зхи бан̃жахи. яаад̇и яаа адтагат̇аа. сан̇г̇ийд̇аад̇и ад̇т̇ам̣ багаасзд̇ум̣ яуд̇д̇адтаанз ‘‘аяам̣ зд̇асса ад̇т̇о, аяам̣ зд̇асса ад̇т̇о’’д̇и сан̇г̇ахзд̇ваа вуд̇д̇аа. анусан̇г̇ийд̇аа жа яасад̇т̇зраад̣̇ийхи бажчааби д̣̇уд̇ияад̇ад̇ияасан̇г̇ийд̇ийсу. иминаа ад̇д̇ано сам̣ван̣н̣анааяа ааг̇аманасуд̣̇д̇хим̣ д̣̇ассзд̇и.

7. сийхасса лаанад̇о г̇ахан̣ад̇о сийхал̣о, сийхагумааро. д̇ам̣вам̣саж̇аад̇ад̇ааяа д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбз кад̇д̇ияаанам̣, д̇зсам̣ ниваасад̇ааяа д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбасса жа сийхал̣абхааво взд̣̇ид̇аб̣б̣о. аабхад̇аад̇и ж̇амб̣уд̣̇ийбад̇о аанийд̇аа. ат̇аад̇и бажчаа. абарабхааг̇з хи нигааяанд̇аралад̣̇д̇хийхи асан̇гарад̇т̇ам̣ сийхал̣абхаасааяа адтагат̇аа табид̇аад̇и. д̇зна мууладтагат̇аа саб̣б̣асаад̇хааран̣аа на ход̇ийд̇и ид̣̇ам̣ ад̇т̇аббагаасанам̣ зганд̇зна гаран̣ийяанд̇и д̣̇ассзд̇и. д̇знзвааха ‘‘д̣̇ийбаваасийнамад̇т̇ааяаа’’д̇и. д̇ад̇т̇а д̣̇ийбаваасийнанд̇и ж̇амб̣уд̣̇ийбаваасийнам̣, сийхал̣ад̣̇ийбаваасийнам̣ ваа ад̇т̇ааяа сийхал̣абхаасааяа табид̇аад̇и яож̇анаа.

8. абанзд̇ваанаад̇и ган̃жугасад̣̇исам̣ сийхал̣абхаасам̣ абанзд̇ваа. д̇ад̇од̇и адтагат̇аад̇о. аханд̇и ад̇д̇аанам̣ нид̣̇д̣̇исад̇и, манорамам̣ бхаасанд̇и мааг̇ад̇хабхаасам̣. саа хи сабхааванируд̇д̇ибхууд̇аа бан̣д̣ид̇аанам̣ манам̣ рамаяад̇ийд̇и. д̇знзвааха ‘‘д̇анд̇инаяаанужчавига’’нд̇и, баал̣иг̇ад̇ияаа ануломигам̣ баал̣ибхаасааяаанувид̇хааяининд̇и ад̇т̇о. виг̇ад̇ад̣̇осанд̇и асабхааванируд̇д̇ибхаасанд̇арарахид̇ам̣.

9. самаяам̣ авиломзнд̇од̇и сид̣̇д̇ханд̇ам̣ авирод̇хзнд̇о. зд̇зна ад̇т̇ад̣̇осаабхаавамааха. авируд̣̇д̇хад̇д̇аа зва хи т̇зраваад̣̇ааби ид̇ха багаасийяиссанд̇и. т̇зравам̣сад̣̇ийбаананд̇и т̇ирзхи сийлагканд̇хаад̣̇ийхи саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа т̇зраа, махаагассабаад̣̇аяо. д̇зхи ааг̇ад̇аа аажарияабарамбараа т̇зравам̣со, д̇аббарияаабаннаа худ̇ваа ааг̇амаад̇хиг̇амасамбаннад̇д̇аа бан̃н̃аабаж̇ж̇од̇зна д̇асса самуж̇ж̇аланад̇о т̇зравам̣сад̣̇ийбаа, махаавихаараваасино, д̇зсам̣. вивид̇хзхи аагаарзхи нижчийяад̇ийд̇и винижчаяо, г̇ан̣тидтаанзсу кийламад̣̇д̣̇анаагаарзна бавад̇д̇аа вимад̇ижчзд̣̇аний гат̇аа. судту нибун̣о сан̣хо винижчаяо зд̇зсанд̇и сунибун̣авинижчаяаа. ат̇а ваа винижчинод̇ийд̇и винижчаяо, яат̇аавуд̇д̇ад̇т̇ависаяам̣ н̃аан̣ам̣. судту нибун̣о чзго винижчаяо зд̇зсанд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. зд̇зна махаагассабаад̣̇ит̇зрабарамбараабхад̇о, д̇ад̇о зва жа авибарийд̇о сан̣хо сукумо махаавихаараваасийнам̣ винижчаяод̇и д̇асса бамаан̣абхууд̇ад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и.

10. суж̇анасса жаад̇и жа-сад̣̇д̣̇о самбин̣д̣анад̇т̇о. д̇зна ‘‘на гзвалам̣ ж̇амб̣уд̣̇ийбаваасийнамзва ад̇т̇ааяа, ат̇а ко саад̇хуж̇анад̇осанад̇т̇ан̃жаа’’д̇и д̣̇ассзд̇и. д̇зна жа ‘‘д̇амб̣абан̣н̣ид̣̇ийбаваасийнамби ад̇т̇ааяаа’’д̇и аяамад̇т̇о сид̣̇д̇хо ход̇и уг̇г̇ахан̣аад̣̇исугарад̇ааяа д̇зсамби б̣ахугаарад̇д̇аа. жирадтид̇ад̇т̇анд̇и жирадтид̇иад̇т̇ам̣, жирагааладтид̇ияаад̇и ад̇т̇о. ид̣̇ан̃хи ад̇т̇аббагаасанам̣ авибарийд̇абад̣̇аб̣яан̃ж̇анасунигкзбасса ад̇т̇асунаяасса жа убааяабхаавад̇о сад̣̇д̇хаммасса жирадтид̇ияаа сам̣вад̇д̇ад̇и. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘‘д̣̇взмз, бхигкавз, д̇хаммаа сад̣̇д̇хаммасса тид̇ияаа асаммосааяа ананд̇арад̇хаанааяа сам̣вад̇д̇анд̇и. гад̇амз д̣̇вз? суннигкид̇д̇ан̃жа бад̣̇аб̣яан̃ж̇анам̣ ад̇т̇о жа сунийд̇о’’д̇и (а. ни. 2.20).

11. яам̣ ад̇т̇аван̣н̣анам̣ гад̇д̇угаамо, д̇ассаа махад̇д̇ам̣ барихарид̇ум̣ ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇знзвааха ‘‘на д̇ам̣ ид̇ха вижаараяиссаамий’’д̇и. ат̇а ваа яам̣ адтагат̇ам̣ гад̇д̇угаамо, д̇ад̣̇згад̣̇зсабхаавзна висуд̣̇д̇химаг̇г̇о г̇ахзд̇аб̣б̣од̇и гат̇игаанам̣ убад̣̇зсам̣ гаронд̇о д̇ад̇т̇а вижаарид̇ад̇хаммз уд̣̇д̣̇зсавасзна д̣̇ассзд̇и ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇инаа. д̇ад̇т̇а сийлагат̇аад̇и жаарид̇д̇аваарид̇д̇аад̣̇ивасзна сийласса вид̇т̇аарагат̇аа. д̇худ̇ад̇хаммаад̇и бин̣д̣абаад̇иган̇г̇аад̣̇аяо д̇зраса гилзсад̇хунанагад̇хаммаа. гаммадтаанаани саб̣б̣аанийд̇и баал̣ияам̣ ааг̇ад̇аани адтад̇им̣са, адтагат̇ааяам̣ д̣̇взд̇и ниравасзсаани яог̇агаммасса бхааванааяа бавад̇д̇идтаанаани. жарияаавид̇хаанасахид̇од̇и рааг̇ажарид̇аад̣̇ийнам̣ сабхааваад̣̇ивид̇хаанзна сахид̇о. жхаанаани жад̇д̇аари руубааважараж̇жхаанаани, самаабад̇д̇ияо жад̇ассо аруубасамаабад̇д̇ияо. адтаби ваа бадилад̣̇д̇хамад̇д̇аани жхаанаани, самаабаж̇ж̇анавасийбхааваббад̇д̇ияаа самаабад̇д̇ияо. жхаанаани ваа руубааруубааважараж̇жхаанаани, самаабад̇д̇ияо паласамаабад̇д̇инирод̇хасамаабад̇д̇ияо.

12. логияалогуд̇д̇арабхзд̣̇аа ча абхин̃н̃ааяо саб̣б̣аа абхин̃н̃ааяо. н̃аан̣авибхан̇г̇аад̣̇ийсу (вибха. 751) ааг̇ад̇анаязна згавид̇хаад̣̇инаа бан̃н̃ааяа сам̣галзд̇ваа самбин̣д̣зд̇ваа нижчаяо бан̃н̃аасан̇галананижчаяо.

13. бажжаяад̇хаммаанам̣ хзд̇аад̣̇ийнам̣ бажжаяуббаннад̇хаммаанам̣ хзд̇убажжаяаад̣̇ибхааво бажжаяаагааро, д̇асса д̣̇зсанаа бажжаяаагаарад̣̇зсанаа, бадижжасамуббаад̣̇агат̇аад̇и ад̇т̇о. саа бана нигааяанд̇аралад̣̇д̇хисан̇гарарахид̇ад̇ааяа судту барисуд̣̇д̇хаа, гханавиниб̣бхог̇асса суд̣̇уггарад̇ааяа нибун̣аа сан̣хасукумаа, згад̇д̇анаяаад̣̇исахид̇аа жа д̇ад̇т̇а вижаарид̇аад̇и ааха ‘‘субарисуд̣̇д̇ханибун̣анаяаа’’д̇и. бадисамбхид̣̇аад̣̇ийсу ааг̇ад̇анаяам̣ ависсаж̇ж̇зд̇ваава вижаарид̇ад̇д̇аа авимуд̇д̇ад̇анд̇имаг̇г̇аа.

14. ид̇и бана саб̣б̣анд̇и ид̇и-сад̣̇д̣̇о барисамаабанз, бана-сад̣̇д̣̇о важанаалан̇гаарз, зд̇ам̣ саб̣б̣анд̇и ад̇т̇о. ид̇хаад̇и имиссаа адтагат̇ааяа. на д̇ам̣ вижаараяиссаами бунаруд̇д̇ибхаавад̇од̇и ад̇хиббааяо.

15. ид̣̇аани д̇ассзва авижааран̣асса зганд̇агааран̣ам̣ нид̣̇д̇хаарзнд̇о ‘‘маж̇жхз висуд̣̇д̇химаг̇г̇о’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а ‘‘маж̇жхз тад̇ваа’’д̇и зд̇зна маж̇жхадтабхаавад̣̇ийбанзна висзсад̇о жад̇уннам̣ ааг̇амаанам̣ саад̇хааран̣адтагат̇аа висуд̣̇д̇химаг̇г̇о, на суман̇г̇алавилаасинийаад̣̇аяо вияа асаад̇хааран̣адтагат̇аад̇и д̣̇ассзд̇и. ‘‘висзсад̇о’’д̇и жа ид̣̇ам̣ винаяаабхид̇хаммаанамби висуд̣̇д̇химаг̇г̇о яат̇аарахам̣ ад̇т̇аван̣н̣анаа ход̇и зваад̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣.

16. ижжзваад̇и ид̇и зва. д̇амбийд̇и висуд̣̇д̇химаг̇г̇амби. зд̇ааяаад̇и бабан̃жасууд̣̇анияаа. зд̇т̇а жа ‘‘сийхал̣ад̣̇ийбам̣ аабхад̇аа’’д̇иаад̣̇инаа адтагат̇аагаран̣асса нимид̇д̇ам̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘д̣̇ийбаваасийнамад̇т̇ааяа, суж̇анасса жа д̇удтад̇т̇ам̣, жирадтид̇ад̇т̇ан̃жа д̇хаммассаа’’д̇и зд̇зна баяож̇анам̣, ‘‘маж̇жхимааг̇амаварасса ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и зд̇зна бин̣д̣ад̇т̇ам̣, ‘‘абанзд̇ваана д̇ад̇охам̣ сийхал̣абхааса’’нд̇иаад̣̇инаа, ‘‘сийлагат̇аа’’д̇иаад̣̇инаа жа гаран̣аббагаарам̣. сийлагат̇аад̣̇ийнам̣ авижааран̣амби хи ид̇ха гаран̣аббагааро зваад̇и.

г̇ант̇аарамбхагат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.

нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа

1. вибхааг̇аванд̇аанам̣ сабхаававибхааванам̣ вибхааг̇ад̣̇ассанамукзнзва ход̇ийд̇и батамам̣ д̇аава бан̣н̣аасаваг̇г̇асуд̇д̇аад̣̇ивасзна маж̇жхимааг̇амасса вибхааг̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇ад̇т̇а маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наамаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇аад̇и яам̣ вуд̇д̇ам̣ ‘‘маж̇жхимааг̇амаварасса ад̇т̇ам̣ багаасаяиссаамий’’д̇и, д̇асмим̣ важанз. яаа маж̇жхимааг̇амабарияааязна маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и вуд̇д̇аа, саа бан̣н̣аасаад̣̇ид̇о зд̣̇исаад̇и д̣̇ассзд̇и ‘‘маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наамаа’’д̇иаад̣̇инаа. д̇ад̇т̇аад̇и ваа ‘‘зд̇ааяа адтагат̇ааяа виж̇аанаат̇а маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа ад̇т̇а’’нд̇и зд̇т̇а яассаа маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа ад̇т̇ам̣ виж̇аанаат̇аад̇и вуд̇д̇ам̣, саа маж̇жхимасан̇г̇ийд̇и наама бан̣н̣аасаад̣̇ид̇о зд̣̇исаад̇и д̣̇ассзд̇и. бан̃жа д̣̇асагаа бан̣н̣аасаа, муулз аад̣̇имхи бан̣н̣аасаа, муулабхууд̇аа ваа бан̣н̣аасаа муулабан̣н̣аасаа. маж̇жхз бхаваа маж̇жхимаа, маж̇жхимаа жа саа бан̣н̣аасаа жаад̇и маж̇жхимабан̣н̣аасаа. убари уд̣̇д̇хам̣ бан̣н̣аасаа убарибан̣н̣аасаа. бан̣н̣аасад̇д̇аяасан̇г̇ахаад̇и бан̣н̣аасад̇д̇аяабариг̇ан̣анаа.

аяам̣ сан̇г̇ахо наама ж̇аад̇исан̃ж̇аад̇игирияааг̇ан̣анавасзна жад̇уб̣б̣ид̇хо. д̇ад̇т̇а ‘‘яаа жаавусо висаака, саммааваажаа, яо жа саммаагамманд̇о, яо жа саммааааж̇ийво , имз д̇хаммаа сийлагканд̇хз сан̇г̇ахид̇аа’’д̇и (ма. ни. 1.462) аяам̣ ж̇аад̇исан̇г̇ахо. ‘‘яо жаавусо висаака, саммаавааяаамо. яаа жа саммаасад̇и, яо жа саммаасамаад̇хи, имз д̇хаммаа самаад̇хигканд̇хз сан̇г̇ахид̇аа’’д̇и аяам̣ сан̃ж̇аад̇исан̇г̇ахо. ‘‘яаа жаавусо висаака, саммаад̣̇идти, яо жа саммаасан̇габбо, имз д̇хаммаа бан̃н̃аагканд̇хз сан̇г̇ахид̇аа’’д̇и аяам̣ гирияаасан̇г̇ахо. ‘‘хан̃жи жагкааяад̇анам̣ руубагканд̇хаг̇ан̣анам̣ г̇ажчад̇и, д̇зна вад̇а рз вад̇д̇аб̣б̣з жагкааяад̇анам̣ руубагканд̇хзна сан̇г̇ахид̇а’’нд̇и (гат̇аа. 471) аяам̣ г̇ан̣анасан̇г̇ахо. аяамзва жа ид̇хаад̇хиббзд̇о. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘бан̣н̣аасад̇д̇аяасан̇г̇ахаад̇и бан̣н̣аасад̇д̇аяабариг̇ан̣анаа’’д̇и.

ваг̇г̇ад̇од̇и самуухад̇о, со банзд̇т̇а д̣̇асагавасзна взд̣̇ид̇аб̣б̣о. язбхуяязна хи саасанз д̣̇асагз ваг̇г̇авохааро. д̇знзвааха ‘‘згзгааяа бан̣н̣аасааяа бан̃жа бан̃жа ваг̇г̇з гад̇ваа’’д̇и. баннарасаваг̇г̇асамааяог̇аад̇и баннарасаваг̇г̇асам̣яог̇аад̇и ад̇т̇о. гзжи бана самааяог̇асад̣̇д̣̇ам̣ самуд̣̇ааяад̇т̇ам̣ вад̣̇анд̇и. бад̣̇ад̇од̇и зд̇т̇а адтагкаро г̇аат̇аабаад̣̇о ‘‘бад̣̇а’’нд̇и ад̇хиббзд̇о, д̇асмаа ‘‘агкарад̇о ча агкарасад̇асахассаани жад̇ураасийд̇уд̇д̇арасад̇аад̇хигаани жад̇ужад̇д̇аалийса сахассаани жа агкарааний’’д̇и баатзна бхавид̇аб̣б̣анд̇и вад̣̇анд̇и. яасмаа бана навагкаро яаава д̣̇ваад̣̇асагкаро жа г̇аат̇аабаад̣̇о сам̣виж̇ж̇ад̇и, д̇асмаа д̇аад̣̇исаанамби г̇аат̇аанам̣ васзна ад̣дхад̇зяяаг̇аат̇аасад̇ам̣ бхаан̣авааро ход̇ийд̇и гад̇ваа ‘‘агкарад̇о сад̇д̇а агкарасад̇асахассаани жад̇д̇аалийсан̃жа сахассаани д̇збан̃н̃аасан̃жа агкарааний’’д̇и вуд̇д̇ам̣. зван̃хи бад̣̇абхаан̣аваараг̇ан̣анаахи агкараг̇ан̣анаа сам̣санд̣̇ад̇и, нзд̇арат̇аа. бхаан̣аваарод̇и жа д̣̇вад̇д̇им̣сагкараанам̣ г̇аат̇аанам̣ васзна ад̣дхад̇зяяаг̇аат̇аасад̇ам̣, аяан̃жа агкараг̇ан̣анаа бхаан̣аваараг̇ан̣анаа жа бад̣̇аг̇ан̣анаанусаарзна лад̣̇д̇хаад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. имамзва хи ад̇т̇ам̣ н̃аабзд̇ум̣ суд̇д̇аг̇ан̣анаананд̇арам̣ бхаан̣аваарз аг̇ан̣зд̇ваа бад̣̇аани г̇ан̣ид̇аани. д̇ад̇рид̣̇ам̣ вужжад̇и –

‘‘бхаан̣аваараа яат̇ааби хи, маж̇жхимасса багаасид̇аа;

убад̣дхабхаан̣авааро жа, д̇звийсад̇ибад̣̇аад̇хиго.

сад̇д̇а сад̇асахассаани, агкараанам̣ вибхааваяз;

жад̇д̇аалийса сахассаани, д̇збан̃н̃аасан̃жа агкара’’нд̇и.

анусанд̇хид̇од̇и д̣̇зсанаанусанд̇хид̇о. згасмим̣ зва хи суд̇д̇з буримабажчимаанам̣ д̣̇зсанаабхааг̇аанам̣ самб̣анд̇хо анусанд̇хаанад̇о анусанд̇хи. зд̇т̇а жа ад̇д̇аж̇жхаасаяаанусанд̇хи бараж̇жхаасаяаанусанд̇хийд̇и д̣̇увид̇хо аж̇жхаасаяаанусанд̇хи. со бана гад̇т̇ажи д̣̇зсанааяа виббагад̇ааяа д̇хаммам̣ сун̣анд̇аанам̣ бужчаавасзна, гад̇т̇ажи д̣̇зсзнд̇асса сад̇т̇у саавагасса д̇хаммабадиг̇г̇аахагаанан̃жа аж̇жхаасаяавасзна, гад̇т̇ажи д̣̇зсзд̇аб̣б̣асса д̇хаммасса васзна ход̇ийд̇и самаасад̇о д̇иббагааро. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘бужчаанусанд̇хиаж̇жхаасаяаанусанд̇хияат̇аанусанд̇хивасзна сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хо анусанд̇хий’’д̇и. сан̇кзбзнзва жа жад̇уб̣б̣ид̇хо анусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ад̇т̇а ‘‘звам̣ вуд̇д̇з ан̃н̃ад̇аро бхигку бхаг̇аванд̇ам̣ зд̇ад̣̇авожа ‘гим̣ ну ко, бханд̇з, оримам̣ д̇ийрам̣, гим̣ бааримам̣ д̇ийрам̣, го маж̇жхз сам̣сийд̣̇о, го т̇алз уссаад̣̇о, го мануссаг̇г̇аахо, го амануссаг̇г̇аахо, го аавад̇д̇аг̇г̇аахо, го анд̇обууд̇ибхааво’д̇и’’ (сам̣. ни. 4.241)? звам̣ бужчанд̇аанам̣ виссаж̇ж̇знд̇зна бхаг̇авад̇аа бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанаавасзна бужчаанусанд̇хий взд̣̇ид̇аб̣б̣о. ‘‘ат̇а ко ан̃н̃ад̇арасса бхигкуно звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и ‘ид̇и гира бхо руубам̣ анад̇д̇аа… взд̣̇анаа… сан̃н̃аа… сан̇каараа… вин̃н̃аан̣ам̣ анад̇д̇аа, анад̇д̇агад̇аани гаммаани гамад̇д̇аанам̣ пусиссанд̇ий’д̇и. ат̇а ко бхаг̇аваа д̇асса бхигкуно жзд̇асаа жзд̇обаривид̇аггаман̃н̃ааяа бхигкуу ааманд̇зси таанам̣ ко банзд̇ам̣, бхигкавз, виж̇ж̇ад̇и, яам̣ ид̇хзгажжо могхабурисо авид̣̇ваа авиж̇ж̇ааг̇ад̇о д̇ан̣хаад̇хибад̇зяязна жзд̇асаа сад̇т̇усаасанам̣ ад̇ид̇хаавид̇аб̣б̣ам̣ ман̃н̃зяяа ‘ид̇и гира бхо руубам̣ анад̇д̇аа…бз… пусиссанд̇ий’д̇и. д̇ам̣ гим̣ ман̃н̃ат̇а , бхигкавз, руубам̣ нижжам̣ ваа анижжам̣ ваа’’д̇и (ма. ни. 3.90) звам̣ барзсам̣ аж̇жхаасаяам̣ вид̣̇ид̇ваа бхаг̇авад̇аа бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанаавасзна бараж̇жхаасаяаанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

‘‘д̇асса маяхам̣ б̣раахман̣а зд̇ад̣̇ахоси ‘яам̣нуунаахам̣ яаа д̇аа рад̇д̇ияо абхин̃н̃аад̇аа абхилагкид̇аа жаад̇уд̣̇д̣̇асий бан̃жад̣̇асий адтамий жа багкасса, д̇ат̇ааруубаасу рад̇д̇ийсу яаани д̇аани аараамажзд̇ияаани ванажзд̇ияаани ругкажзд̇ияаани бхим̣санагаани саломахам̣саани, д̇ат̇ааруубзсу сзнаасанзсу вихарзяяам̣ аббзва наамаахам̣ бхаяабхзравам̣ бассзяяа’нд̇и’’ (ма. ни. 1.49) звам̣ бхаг̇авад̇аа, ‘‘д̇ад̇раавусо лобхо жа баабаго д̣̇осо жа баабаго лобхасса жа бахаанааяа д̣̇осасса жа бахаанааяа ад̇т̇и маж̇жхимаа бадибад̣̇аа, жагкугаран̣ий н̃аан̣агаран̣ий убасамааяа абхин̃н̃ааяа самб̣од̇хааяа ниб̣б̣аанааяа сам̣вад̇д̇ад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.33) звам̣ д̇хаммасзнаабад̇инаа жа ад̇д̇ано аж̇жхаасаязнзва бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанаавасзна ад̇д̇аж̇жхаасаяаанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. язна бана д̇хаммзна аад̣̇имхи д̣̇зсанаа удтид̇аа, д̇асса ануруубад̇хаммавасзна ваа бадибагкад̇хаммавасзна ваа язсу суд̇д̇зсу убари д̣̇зсанаа ааг̇ажчад̇и, д̇зсам̣ васзна яат̇аанусанд̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣о. сзяяат̇ид̣̇ам̣ ааган̇кзяяасуд̇д̇з (ма. ни. 1.65) хздтаа сийлзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари абхин̃н̃аа ааг̇ад̇аа. вад̇т̇усуд̇д̇з (ма. ни. 1.70) хздтаа гилзсзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари б̣рахмавихаараа ааг̇ад̇аа. госамб̣агасуд̇д̇з (ма. ни. 1.491) хздтаа бхан̣д̣анзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари сааран̣ийяад̇хаммаа ааг̇ад̇аа. гагажуубамз (ма. ни. 1.222) хздтаа агканд̇ияаа васзна д̣̇зсанаа удтид̇аа, убари гагажуубамаа ааг̇ад̇аад̇и.

вид̇т̇аарад̇о банзд̇т̇аад̇и звам̣ сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хо жад̇уб̣б̣ид̇хо жа анусанд̇хи зд̇т̇а зд̇асмим̣ маж̇жхиманигааяз д̇асмим̣ д̇асмим̣ суд̇д̇з яат̇аарахам̣ вид̇т̇аарад̇о вибхаж̇ид̇ваа вин̃н̃ааяамаанаа навасад̇аад̇хигаани д̇ийн̣и анусанд̇хисахассаани хонд̇и. яат̇аа жзд̇ам̣ бан̣н̣аасаад̣̇ивибхааг̇аважанам̣ маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаа саруубад̣̇ассанад̇т̇ам̣ ход̇и, звам̣ багкзбад̣̇осабарихаран̣ад̇т̇ан̃жа ход̇и. зван̃хи бан̣н̣аасаад̣̇ийсу вавад̇т̇ид̇зсу д̇аб̣б̣инимуд̇д̇ам̣ гин̃жи суд̇д̇ам̣ яаава згам̣ бад̣̇амби аанзд̇ваа имам̣ маж̇жхимасан̇г̇ийд̇ияаад̇и гассажи вад̇д̇ум̣ огаасо на сияаад̇и.

звам̣ бан̣н̣аасаваг̇г̇асуд̇д̇абхаан̣аваараанусанд̇хиб̣яан̃ж̇анад̇о маж̇жхимасан̇г̇ийд̇им̣ вавад̇т̇абзд̇ваа ид̣̇аани нам̣ аад̣̇ид̇о бадтааяа сам̣ван̣н̣зд̇угаамо ад̇д̇ано сам̣ван̣н̣анааяа д̇ассаа батамамахаасан̇г̇ийд̇ияам̣ нигкид̇д̇аануггамзнзва бавад̇д̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇ад̇т̇а бан̣н̣аасаасу муулабан̣н̣аасаа аад̣̇ий’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а яат̇аабажжаяам̣ д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а д̣̇зсид̇ад̇д̇аа бан̃н̃ад̇д̇ад̇д̇аа жа виббагин̣н̣аанам̣ д̇хаммавинаяаанам̣ сан̇г̇ахзд̇ваа г̇ааяанам̣ гат̇анам̣ сан̇г̇ийд̇и, махаависаяад̇д̇аа бууж̇анийяад̇д̇аа жа махад̇ий сан̇г̇ийд̇ийд̇и махаасан̇г̇ийд̇и, батамаа махаасан̇г̇ийд̇и батамамахаасан̇г̇ийд̇и, д̇ассаа бавад̇д̇ид̇агаало батамамахаасан̇г̇ийд̇игаало, д̇асмим̣ батамамахаасан̇г̇ийд̇игаалз. нид̣̇ад̣̇аад̇и д̣̇зсанам̣ д̣̇зсагаалаад̣̇ивасзна авид̣̇ид̇ам̣ вид̣̇ид̇ам̣ гад̇ваа нид̣̇ассзд̇ийд̇и нид̣̇аанам̣, яо логиязхи ‘‘убог̇гхаад̇о’’д̇и вужжад̇и, свааяамзд̇т̇а ‘‘звам̣ мз суд̇а’’нд̇иаад̣̇иго г̇ант̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о, на бана ‘‘санид̣̇аанаахам̣, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзмий’’д̇иаад̣̇ийсу (а. ни. 3.126) вияа аж̇жхаасаяаад̣̇ид̣̇зсануббад̇д̇ихзд̇у. д̇знзвааха ‘‘звам̣ мз суд̇анд̇иаад̣̇игам̣ ааяасмад̇аа аананд̣̇зна батамамахаасан̇г̇ийд̇игаалз вуд̇д̇ам̣ нид̣̇аанамаад̣̇ий’’д̇и. гааман̃жзд̇т̇а яассам̣ батамамахаасан̇г̇ийд̇ияам̣ нигкид̇д̇аануггамзна сам̣ван̣н̣анам̣ гад̇д̇угаамо, саа вид̇т̇аарад̇о вад̇д̇аб̣б̣аа. суман̇г̇алавилаасинияам̣ (д̣̇ий. ни. дий. 1.нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа) бана ад̇д̇анаа вид̇т̇аарид̇ад̇д̇аа д̇ад̇т̇зва г̇ахзд̇аб̣б̣аад̇и имиссаа сам̣ван̣н̣анааяа маханд̇ад̇ам̣ барихаранд̇о ‘‘саа банзсаа’’д̇иаад̣̇имааха.

нид̣̇аанагат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.

1. муулабарияааяаваг̇г̇о

1. муулабарияааяасуд̇д̇аван̣н̣анаа

аб̣бханд̇аранид̣̇аанаван̣н̣анаа

1. звам̣ б̣аахиранид̣̇аанз вад̇д̇аб̣б̣ам̣ ад̇ид̣̇исид̇ваа ид̣̇аани абханд̇аранид̣̇аанам̣ аад̣̇ид̇о бадтааяа сам̣ван̣н̣зд̇ум̣ ‘‘яам̣ банзд̇а’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а яасмаа сам̣ван̣н̣анам̣ гаронд̇зна сам̣ван̣н̣зд̇аб̣б̣з д̇хаммз бад̣̇авибхааг̇ам̣ бад̣̇ад̇т̇ан̃жа д̣̇ассзд̇ваа д̇ад̇о барам̣ бин̣д̣ад̇д̇аад̣̇ид̣̇ассанавасзна сам̣ван̣н̣анаа гаад̇аб̣б̣аа, д̇асмаа бад̣̇аани д̇аава д̣̇ассзнд̇о ‘‘званд̇и нибаад̇абад̣̇а’’нд̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а бад̣̇авибхааг̇од̇и бад̣̇аанам̣ висзсо, на бад̣̇авиг̇г̇ахо. ат̇а ваа бад̣̇аани жа бад̣̇авибхааг̇о жа бад̣̇авибхааг̇о, бад̣̇авиг̇г̇ахо жа бад̣̇авибхааг̇о жа бад̣̇авибхааг̇од̇и ваа згасзсавасзна бад̣̇абад̣̇авиг̇г̇ахаа бад̣̇авибхааг̇асад̣̇д̣̇зна вуд̇д̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇т̇а бад̣̇авиг̇г̇ахо ‘‘субхаг̇ан̃жа д̇ам̣ ванан̃жаад̇и субхаг̇аванам̣, саалаанам̣ рааж̇аа, саало жа со рааж̇аа жа ид̇иби сааларааж̇аа’’д̇иаад̣̇ивасзна самаасабад̣̇зсу д̣̇адтаб̣б̣о.

ад̇т̇ад̇од̇и бад̣̇ад̇т̇ад̇о. д̇ам̣ бана бад̣̇ад̇т̇ам̣ ад̇т̇уд̣̇д̇хаараггамзна батамам̣ звам̣сад̣̇д̣̇асса д̣̇ассзнд̇о ‘‘звам̣-сад̣̇д̣̇о д̇ааваа’’д̇иаад̣̇имааха. авад̇хааран̣аад̣̇ийд̇и зд̇т̇а аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна ид̣̇амад̇т̇абужчаабаримаан̣аад̣̇иад̇т̇аанам̣ сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о. д̇ат̇аа хи ‘‘звам̣г̇ад̇аани бут̇усиббааяад̇анаани (д̣̇ий. ни. 1.163), звавид̇хо звамаагааро’’д̇и жа аад̣̇ийсу ид̣̇ам̣-сад̣̇д̣̇асса ад̇т̇з звам̣-сад̣̇д̣̇о. г̇ад̇а-сад̣̇д̣̇о хи багаарабарияааяо, д̇ат̇аа вид̇хаагаара-сад̣̇д̣̇аа жа. д̇ат̇аа хи вид̇хаяуд̇д̇аг̇ад̇а-сад̣̇д̣̇з логияаа багаарад̇т̇з вад̣̇анд̇и. ‘‘звам̣ су д̇з сунхаад̇аа сувилид̇д̇аа габбид̇агзсамассуу аамуггаман̣игун̣д̣алаабхаран̣аа од̣̇аад̇авад̇т̇авасанаа бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇аа саман̇г̇ийбхууд̇аа барижаарзнд̇и, сзяяат̇ааби д̇вам̣ зд̇арахи саажарияагод̇и. но хид̣̇ам̣, бхо г̇од̇амаа’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.286) бужчааяам̣. ‘‘звам̣лахубаривад̇д̇ам̣ (а. ни. 1.48) звамааяубарияанд̇о’’д̇и (баараа. 12) жа аад̣̇ийсу баримаан̣з.

нану жа ‘‘звам̣ су д̇з сунхаад̇аа сувилид̇д̇аа, звамааяубарияанд̇о’’д̇и зд̇т̇а звам̣-сад̣̇д̣̇зна бужчанаагаарабаримаан̣аагаараанам̣ вуд̇д̇ад̇д̇аа аагаарад̇т̇о зва звам̣-сад̣̇д̣̇од̇и? на, висзсасаб̣бхаавад̇о. аагаарамад̇д̇аваажаго хи звам̣-сад̣̇д̣̇о аагаарад̇т̇од̇и ад̇хиббзд̇о яат̇аа ‘‘звам̣ б̣яаа ко’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.234, 396), на бана аагаарависзсаваажаго. зван̃жа гад̇ваа ‘‘звам̣ ж̇аад̇зна мажжзнаа’’д̇иаад̣̇ийни убамаад̣̇иуд̣̇аахаран̣аани убабаннаани хонд̇и. д̇ат̇аа хи ‘‘яат̇ааби…бз… б̣аху’’нд̇и (д̇ха. ба. 53) зд̇т̇а бубпараасидтаанияад̇о мануссуубабад̇д̇и-саббурисуубаниссаяа-сад̣̇д̇хаммассавана-яонисоманасигаара- бхог̇асамбад̇д̇и-аад̣̇ид̣̇аанаад̣̇и-бун̃н̃агирияахзд̇усамуд̣̇ааяад̇о собхаа-суг̇анд̇хад̇аад̣̇иг̇ун̣аяог̇ад̇о маалааг̇ун̣асад̣̇исияо бахууд̇аа бун̃н̃агирияаа марид̇аб̣б̣асабхаавад̇ааяа мажжзна сад̇д̇зна гад̇д̇аб̣б̣аад̇и ж̇од̇ид̇ад̇д̇аа бубпараасимаалааг̇ун̣аава убамаа, д̇зсам̣ убамаагааро яат̇аа-сад̣̇д̣̇зна анияамад̇о вуд̇д̇од̇и ‘‘звам̣-сад̣̇д̣̇о убамаагаараниг̇аманад̇т̇о’’д̇и вад̇д̇ум̣ яуд̇д̇ам̣. со бана убамаагааро нияамияамаано ад̇т̇ад̇о убамаава ход̇ийд̇и ааха ‘‘убамааяам̣ ааг̇ад̇о’’д̇и. д̇ат̇аа ‘‘звам̣ иминаа аагаарзна абхиггамид̇аб̣б̣а’’нд̇иаад̣̇инаа убад̣̇исияамаанааяа саман̣асааруббааяа аагаббасамбад̇д̇ияаа яо д̇ад̇т̇а убад̣̇исанаагааро, со ад̇т̇ад̇о убад̣̇зсо зваад̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘звам̣ д̇з…бз… убад̣̇зсз’’д̇и. д̇ат̇аа ‘‘звамзд̇ам̣ бхаг̇аваа, звамзд̇ам̣ суг̇ад̇аа’’д̇и зд̇т̇а жа бхаг̇авад̇аа яат̇аавуд̇д̇амад̇т̇ам̣ авибарийд̇ад̇о ж̇аананд̇зхи гад̇ам̣ д̇ад̇т̇а сам̣виж̇ж̇амаанаг̇ун̣аанам̣ багаарзхи хам̣санам̣ уд̣̇аг̇г̇ад̇аагаран̣ам̣ самбахам̣санам̣. яо д̇ад̇т̇а самбахам̣санаагаарод̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣.

звамзвам̣ банааяанд̇и зд̇т̇а г̇арахан̣аагаарод̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣, со жа г̇арахан̣аагааро ‘‘васалий’’д̇иаад̣̇икум̣санасад̣̇д̣̇асаннид̇хаанад̇о ид̇ха звам̣-сад̣̇д̣̇зна багаасид̇од̇и вин̃н̃ааяад̇и. яат̇аа жзд̇т̇а, звам̣ убамаагаараад̣̇аяоби убамаад̣̇ивасзна вуд̇д̇аанам̣ бубпараасиаад̣̇исад̣̇д̣̇аанам̣ саннид̇хаанад̇о д̣̇адтаб̣б̣ам̣. звам̣, бханд̇зд̇и бана д̇хаммасса саад̇хугам̣ саванаманасигаарз саннияож̇ид̇зхи бхигкуухи ад̇д̇ано д̇ад̇т̇а тид̇абхаавасса бадиж̇аананавасзна вуд̇д̇ад̇д̇аа зд̇т̇а звам̣-сад̣̇д̣̇о важанасамбадижчанад̇т̇о вуд̇д̇о. д̇зна звам̣, бханд̇з саад̇ху, бханд̇з, судту, бханд̇зд̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. зван̃жа вад̣̇зхийд̇и ‘‘яат̇аахам̣ вад̣̇аами, звам̣ саман̣ам̣ аананд̣̇ам̣ вад̣̇зхий’’д̇и яо звам̣ вад̣̇анаагааро ид̣̇аани вад̇д̇аб̣б̣о. со звам̣сад̣̇д̣̇зна нид̣̇ассийяад̇ийд̇и ‘‘нид̣̇ассанз’’д̇и вуд̇д̇од̇и. звам̣ нод̇и зд̇т̇ааби д̇зсам̣ яат̇аавуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ ахид̇ад̣̇угкаавахабхаавз саннидтаанаж̇ананад̇т̇ам̣ анумад̇иг̇ахан̣авасзна ‘‘сам̣вад̇д̇анд̇и ваа но ваа, гат̇ам̣ во зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и бужчааяа гад̇ааяа ‘‘звам̣ но зд̇т̇а ход̇ий’’д̇и вуд̇д̇ад̇д̇аа д̇ад̣̇аагаарасаннидтаанам̣ звам̣-сад̣̇д̣̇зна вибхаавид̇анд̇и вин̃н̃ааяад̇и. со бана д̇зсам̣ д̇хаммаанам̣ ахид̇ааяа д̣̇угкааяа сам̣вад̇д̇анаагааро нияамияамаано авад̇хааран̣ад̇т̇о ход̇ийд̇и ааха ‘‘звам̣ но зд̇т̇а ход̇ийд̇иаад̣̇ийсу авад̇хааран̣з’’д̇и.

наанаанаяанибун̣анд̇и згад̇д̇анаанад̇д̇ааб̣яаабааразвам̣д̇хаммад̇аасан̇каад̇аа, нанд̣̇ияаавад̇д̇ад̇ибугкаласийхавиггийл̣ид̇аан̇гусад̣̇исааложанасан̇каад̇аа ваа аад̇хаараад̣̇ибхзд̣̇авасзна наанаавид̇хаа наяаа наанаанаяаа, наяаа ваа баал̣иг̇ад̇ияо, д̇аа жа бан̃н̃ад̇д̇ианубан̃н̃ад̇д̇иаад̣̇ивасзна сам̣гилзсабхааг̇ияаад̣̇илогияаад̣̇ид̇ад̣̇убхаяавомиссагаад̣̇ивасзна гусалаад̣̇ивасзна канд̇хаад̣̇ивасзна сан̇г̇ахаад̣̇ивасзна самаяавимуд̇д̇аад̣̇ивасзна табанаад̣̇ивасзна гусаламуулаад̣̇ивасзна д̇игаббадтаанаад̣̇ивасзна жа наанаббагаараад̇и наанаанаяаа. д̇зхи нибун̣ам̣ сан̣хам̣ сукуманд̇и наанаанаяанибун̣ам̣. аасаяова аж̇жхаасаяо, д̇з жа сассад̇аад̣̇ибхзд̣̇зна, д̇ад̇т̇а жа аббараж̇агкад̇аад̣̇ибхзд̣̇зна анзгз, ад̇д̇аж̇жхаасаяаад̣̇аяо зва ваа самудтаанам̣ уббад̇д̇ихзд̇у зд̇ассаад̇и анзгаж̇жхаасаяасамудтаанам̣. ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анасамбаннанд̇и ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анабарибун̣н̣ам̣ убанзд̇аб̣б̣аабхаавад̇о, сан̇гаасанабагаасана-виваран̣а-вибхаж̇ана-уд̇д̇аанийгаран̣а-бан̃н̃ад̇д̇ивасзна чахи ад̇т̇абад̣̇зхи, агкара-бад̣̇аб̣яан̃ж̇анаагааранируд̇д̇инид̣̇д̣̇зсавасзна чахи б̣яан̃ж̇анабад̣̇зхи жа саманнааг̇ад̇анд̇и ваа ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о.

вивид̇хабаадихаарияанд̇и зд̇т̇а баадихаарияабад̣̇асса важанад̇т̇ам̣ (уд̣̇аа. адта. 1; ид̇иву. адта. нид̣̇аанаван̣н̣анаа; сам̣. ни. дий. 1.1.1 д̣̇звад̇аасам̣яуд̇д̇а) ‘‘бадибагкахаран̣ад̇о, рааг̇аад̣̇игилзсаабанаяанад̇о жа баадихаарияа’’нд̇и вад̣̇анд̇и, бхаг̇авад̇о бана бадибагкаа рааг̇аад̣̇аяо на санд̇и, яз харид̇аб̣б̣аа. бут̇уж̇ж̇анаанамби виг̇ад̇уубаггилзсз адтаг̇ун̣асаманнааг̇ад̇з жид̇д̇з хад̇абадибагкз ид̣̇д̇хивид̇хам̣ бавад̇д̇ад̇и, д̇асмаа д̇ад̇т̇а бавад̇д̇авохаарзна жа на саггаа ид̇ха ‘‘баадихаарияа’’нд̇и вад̇д̇ум̣. сажз бана махаагаарун̣игасса бхаг̇авад̇о взнзяяаг̇ад̇аа жа гилзсаа бадибагкаа, д̇зсам̣ харан̣ад̇о ‘‘баадихаарияа’’нд̇и вуд̇д̇ам̣, звам̣ сад̇и яуд̇д̇амзд̇ам̣. ат̇а ваа бхаг̇авад̇о жа саасанасса жа бадибагкаа д̇ид̇т̇ияаа, д̇зсам̣ харан̣ад̇о баадихаарияам̣. д̇з хи д̣̇идтихаран̣авасзна д̣̇идтибагаасанз асамад̇т̇абхаавзна жа ид̣̇д̇хиаад̣̇зсанаанусаасанийхи харид̇аа абанийд̇аа хонд̇ийд̇и . ‘‘бадий’’д̇и ваа аяам̣ сад̣̇д̣̇о ‘‘бажчаа’’д̇и зд̇асса ад̇т̇ам̣ б̣од̇хзд̇и ‘‘д̇асмим̣ бадибавидтамхи, ан̃н̃о ааг̇ан̃чи б̣раахман̣о’’д̇иаад̣̇ийсу (су. ни. 985; жуул̣ани. 4) вияа, д̇асмаа самаахид̇з жид̇д̇з виг̇ад̇уубаггилзсз жа гад̇агижжзна бажчаа харид̇аб̣б̣ам̣ бавад̇д̇зд̇аб̣б̣анд̇и баадихаарияам̣, ад̇д̇ано ваа убаггилзсзсу жад̇уд̇т̇аж̇жхаанамаг̇г̇зхи харид̇зсу бажчаа харан̣ам̣ баадихаарияам̣, ид̣̇д̇хиаад̣̇зсанаанусаасанияо жа виг̇ад̇уубаггилзсзна гад̇агижжзна жа сад̇д̇ахид̇ад̇т̇ам̣ буна бавад̇д̇зд̇аб̣б̣аа, харид̇зсу жа ад̇д̇ано убаггилзсзсу барасад̇д̇аанам̣ убагилзсахаран̣аани хонд̇ийд̇и баадихаарияаани бхаванд̇и. баадихаарияамзва баадихаарияам̣, баадихаарияз ваа ид̣̇д̇хиаад̣̇зсанаанусаасанисамуд̣̇ааяз бхавам̣ згамзгам̣ баадихаарияанд̇и вужжад̇и. баадихаарияам̣ ваа жад̇уд̇т̇аж̇жхаанам̣ маг̇г̇о жа бадибагкахаран̣ад̇о, д̇ад̇т̇а ж̇аад̇ам̣, д̇асмим̣ ваа нимид̇д̇абхууд̇з, д̇ад̇о ваа ааг̇ад̇анд̇и баадихаарияам̣. д̇асса бана ид̣̇д̇хиаад̣̇ибхзд̣̇зна висаяабхзд̣̇зна жа б̣ахувид̇хасса бхаг̇авад̇о д̣̇зсанааяам̣ лаб̣бхамаанад̇д̇аа ааха ‘‘вивид̇хабаадихаарияа’’нд̇и.

на ан̃н̃ат̇аад̇и бхаг̇авад̇о саммукаа суд̇аагаарад̇о на ан̃н̃ат̇аад̇и ад̇т̇о, на бана бхаг̇авад̇о д̣̇зсид̇аагаарад̇о. ажинд̇зяяаанубхааваа хи бхаг̇авад̇о д̣̇зсанаа. зван̃жа гад̇ваа ‘‘саб̣б̣аббагаарзна го самад̇т̇о вин̃н̃аад̇у’’нд̇и ид̣̇ам̣ важанам̣ самад̇т̇ид̇ам̣ бхавад̇и, д̇хааран̣аб̣алад̣̇ассанан̃жа на вируж̇жхад̇и суд̇аагаараавираж̇жханасса ад̇хиббзд̇ад̇д̇аа. на хзд̇т̇а ад̇т̇анд̇арад̇аабарихааро д̣̇виннамби ад̇т̇аанам̣ згависаяад̇д̇аа. ид̇арат̇аа т̇зро бхаг̇авад̇о д̣̇зсанааяа саб̣б̣ат̇аа бадиг̇г̇ахан̣з самад̇т̇о асамад̇т̇о жаад̇и аабаж̇ж̇зяяаад̇и.

‘‘яо баро на ход̇и, со ад̇д̇аа’’д̇и звам̣ вуд̇д̇ааяа нияагаж̇жхад̇д̇асан̇каад̇ааяа сасанд̇ад̇ияаа вад̇д̇анад̇о д̇ивид̇хоби мз-сад̣̇д̣̇о гин̃жааби згасмим̣язва ад̇т̇з д̣̇иссад̇и, гаран̣асамбад̣̇аанасааминид̣̇д̣̇зсавасзна бана виж̇ж̇амаанам̣ бхзд̣̇ам̣ санд̇хааяааха ‘‘мз-сад̣̇д̣̇о д̇ийсу ад̇т̇зсу д̣̇иссад̇ий’’д̇и.

гин̃жааби убасаг̇г̇о гирияам̣ висзсзд̇и, ж̇од̇агабхаавад̇о бана сад̇иби д̇асмим̣ суд̇асад̣̇д̣̇о зва д̇ам̣ д̇амад̇т̇ам̣ вад̣̇ад̇ийд̇и анубасаг̇г̇асса суд̇асад̣̇д̣̇асса ад̇т̇уд̣̇д̇хаарз саубасаг̇г̇асса г̇ахан̣ам̣ на вируж̇жхад̇ийд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘саубасаг̇г̇о жа анубасаг̇г̇о жаа’’д̇иаад̣̇имааха. ассаад̇и суд̇асад̣̇д̣̇асса. гаммабхаавасаад̇ханаани ид̇ха суд̇асад̣̇д̣̇з самбхаванд̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘убад̇хаарид̇анд̇и ваа убад̇хааран̣анд̇и ваа ад̇т̇о’’д̇и. маяаад̇и ад̇т̇з сад̇ийд̇и яад̣̇аа мз-сад̣̇д̣̇асса гад̇д̇увасзна гаран̣анид̣̇д̣̇зсо, д̇ад̣̇аад̇и ад̇т̇о. мамаад̇и ад̇т̇з сад̇ийд̇и яад̣̇аа самб̣анд̇хавасзна сааминид̣̇д̣̇зсо, д̇ад̣̇аа.

суд̇а-сад̣̇д̣̇асаннид̇хаанз баяуд̇д̇зна звам̣-сад̣̇д̣̇зна саванагирияааж̇од̇агзна бхавид̇аб̣б̣анд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘званд̇и сод̇авин̃н̃аан̣аад̣̇ивин̃н̃аан̣агижжанид̣̇ассана’’нд̇и. аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна самбадижчанаад̣̇ийнам̣ бан̃жад̣̇вааригавин̃н̃аан̣аанам̣ д̇ад̣̇абхинийхадаанан̃жа манод̣̇вааригавин̃н̃аан̣аанам̣ г̇ахан̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. саб̣б̣зсамби ваагяаанам̣ зва-гаарад̇т̇асахид̇ад̇д̇аа ‘‘суд̇а’’нд̇и зд̇асса суд̇амзваад̇и аяамад̇т̇о лаб̣бхад̇ийд̇и ааха ‘‘ассаванабхаавабадигкзбад̇о’’д̇и. зд̇зна авад̇хааран̣зна нираасан̇гад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. яат̇аа жа суд̇ам̣ суд̇амзваад̇и нияамзд̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ саммаа суд̇ам̣ ход̇ийд̇и ааха ‘‘ануунаанад̇хигаавибарийд̇аг̇г̇ахан̣анид̣̇ассана’’нд̇и. ат̇а ваа сад̣̇д̣̇анд̇арад̇т̇аабоханавасзна сад̣̇д̣̇о ад̇т̇ам̣ вад̣̇ад̇ийд̇и суд̇анд̇и асуд̇ам̣ на ход̇ийд̇и аяамзд̇асса ад̇т̇од̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘ассаванабхаавабадигкзбад̇о’’д̇и . иминаа д̣̇идтаад̣̇ивинивад̇д̇анам̣ гарод̇и. ид̣̇ам̣ вуд̇д̇ам̣ ход̇и ‘‘на ид̣̇ам̣ маяаа д̣̇идтам̣, на саяамбхун̃аан̣зна сажчигад̇ам̣, ат̇а ко суд̇ам̣, д̇ан̃жа ко саммад̣̇зваа’’д̇и. д̇знзвааха – ‘‘ануунаанад̇хигаавибарийд̇аг̇г̇ахан̣анид̣̇ассана’’нд̇и. авад̇хааран̣ад̇т̇з ваа звам̣-сад̣̇д̣̇з аяамад̇т̇аяож̇анаа гарийяад̇ийд̇и д̇ад̣̇абзгкасса суд̇а-сад̣̇д̣̇асса аяамад̇т̇о вуд̇д̇о ‘‘ассаванабхаавабадигкзбад̇о’’д̇и. д̇знзвааха ‘‘ануунаанад̇хигаавибарийд̇аг̇г̇ахан̣анид̣̇ассана’’нд̇и. саванасад̣̇д̣̇о жзд̇т̇а гаммад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о ‘‘суяяад̇ий’’д̇и.

звам̣ саванахзд̇усун̣анд̇абуг̇г̇аласаванависзсавасзна бад̣̇ад̇д̇аяасса згзна багаарзна ад̇т̇аяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани багааранд̇арзхиби д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇ат̇аа зва’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а д̇ассаад̇и яаа саа бхаг̇авад̇о саммукаа д̇хаммассаванаагаарзна бавад̇д̇аа манод̣̇вааравин̃н̃аан̣авийт̇и, д̇ассаа. саа хи наанаббагаарзна аарамман̣з бавад̇д̇ид̇ум̣ самад̇т̇аа. д̇ат̇аа жа вуд̇д̇ам̣ ‘‘сод̇ад̣̇ваараанусаарзнаа’’д̇и. наанаббагаарзнаад̇и вагкамаанаанам̣ анзгавихид̇аанам̣ б̣яан̃ж̇анад̇т̇аг̇г̇ахан̣аанам̣ наанаагаарзна. зд̇зна имиссаа яож̇анааяа аагаарад̇т̇о звам̣-сад̣̇д̣̇о г̇ахид̇од̇и д̣̇ийбзд̇и. бавад̇д̇ибхааваббагаасананд̇и бавад̇д̇ияаа ад̇т̇ибхааваббагаасанам̣. суд̇анд̇и д̇хаммаббагаасананд̇и яасмим̣ аарамман̣з вуд̇д̇аббагаараа вин̃н̃аан̣авийт̇и наанаббагаарзна бавад̇д̇аа, д̇асса д̇хаммад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣, на суд̇асад̣̇д̣̇асса д̇хаммад̇т̇ад̇д̇аа. вуд̇д̇ассзвад̇т̇асса баагадийгаран̣ам̣ ‘‘аяан̃хзд̇т̇аа’’д̇иаад̣̇и. д̇ад̇т̇а вин̃н̃аан̣авийт̇ияаад̇и гаран̣ад̇т̇з гаран̣аважанам̣. маяаад̇и гад̇д̇уад̇т̇з.

званд̇и нид̣̇д̣̇исид̇аб̣б̣аббагаасананд̇и нид̣̇ассанад̇т̇ам̣ звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа вуд̇д̇ам̣ нид̣̇ассзд̇аб̣б̣асса нид̣̇д̣̇исид̇аб̣б̣ад̇д̇аабхааваабхаавад̇о. д̇зна звам̣-сад̣̇д̣̇зна сагаламби суд̇д̇ам̣ бажжаамадтанд̇и д̣̇ассзд̇и. суд̇а-сад̣̇д̣̇асса гирияаасад̣̇д̣̇ад̇д̇аа саванагирияааяа жа саад̇хааран̣авин̃н̃аан̣абаб̣анд̇хабадиб̣ад̣̇д̇хад̇д̇аа д̇ад̇т̇а жа буг̇г̇алавохаарод̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘суд̇анд̇и буг̇г̇алагижжаббагаасана’’нд̇и. на хи буг̇г̇алавохаарарахид̇з д̇хаммабаб̣анд̇хз саванагирияаа лаб̣бхад̇ийд̇и.

яасса жид̇д̇асанд̇аанассаад̇иаад̣̇иби аагаарад̇т̇амзва звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа буримаяож̇анааяа ан̃н̃ат̇аа ад̇т̇аяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а аагаарабан̃н̃ад̇д̇ийд̇и убаад̣̇аабан̃н̃ад̇д̇и зва д̇хаммаанам̣ бавад̇д̇иаагааруубаад̣̇аанавасзна д̇ат̇аа вуд̇д̇аа. суд̇анд̇и висаяанид̣̇д̣̇зсод̇и сод̇аб̣б̣абхууд̇о д̇хаммо саванагирияаагад̇д̇убуг̇г̇аласса саванагирияаавасзна бавад̇д̇идтаананд̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. жид̇д̇асанд̇аанавинимуд̇д̇асса барамад̇т̇ад̇о гассажи гад̇д̇у абхаавзби сад̣̇д̣̇авохаарзна б̣уд̣̇д̇хибаригаббид̇абхзд̣̇аважанижчааяа жид̇д̇асанд̇аанад̇о ан̃н̃ам̣ вияа д̇ам̣саман̇г̇им̣ гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘жид̇д̇асанд̇аанзна д̇ам̣саман̇г̇ино’’д̇и. саванагирияаависаяоби сод̇аб̣б̣ад̇хаммо саванагирияаавасзна бавад̇д̇ажид̇д̇асанд̇аанасса ид̇ха барамад̇т̇ад̇о гад̇д̇убхаавад̇о, саванавасзна жид̇д̇аббавад̇д̇ияаа зва ваа саванагирияаабхаавад̇о д̇ам̣гирияаагад̇д̇у жа висаяо ход̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘д̇ам̣саман̇г̇ино гад̇д̇увисаяз’’д̇и. суд̇аагаарасса жа т̇зрасса саммаанижчид̇абхаавад̇о ааха ‘‘г̇ахан̣асаннидтаана’’нд̇и. зд̇зна ваа авад̇хааран̣ад̇т̇ам̣ звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа аяамад̇т̇аяож̇анаа гад̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

буб̣б̣з суд̇аанам̣ наанаавихид̇аанам̣ суд̇д̇асан̇каад̇аанам̣ ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анаанам̣ убад̇хаарид̇аруубасса аагаарасса нид̣̇ассанасса, авад̇хааран̣асса ваа багаасанасабхааво звам̣-сад̣̇д̣̇од̇и д̇ад̣̇аагаараад̣̇иубад̇хааран̣асса буг̇г̇алабан̃н̃ад̇д̇ияаа убаад̣̇аанабхууд̇ад̇хаммабаб̣анд̇хаб̣яаабаарад̇ааяа вуд̇д̇ам̣ – ‘‘званд̇и буг̇г̇алагижжанид̣̇д̣̇зсо’’д̇и. саванагирияаа бана буг̇г̇алаваад̣̇иноби вин̃н̃аан̣анирабзгкаа над̇т̇ийд̇и висзсад̇о вин̃н̃аан̣аб̣яаабаарод̇и ааха ‘‘суд̇анд̇и вин̃н̃аан̣агижжанид̣̇д̣̇зсо’’д̇и. ‘‘мз’’д̇и сад̣̇д̣̇аббавад̇д̇ияаа зганд̇знзва сад̇д̇ависаяад̇д̇аа вин̃н̃аан̣агижжасса жа д̇ад̇т̇зва самод̣̇ахид̇аб̣б̣ад̇о ‘‘мзд̇и убхаяагижжаяуд̇д̇абуг̇г̇аланид̣̇д̣̇зсо’’д̇и вуд̇д̇ам̣. авиж̇ж̇амаанабан̃н̃ад̇д̇ивиж̇ж̇амаанабан̃н̃ад̇д̇исабхааваа яат̇ааггамам̣ звам̣-сад̣̇д̣̇а – суд̇а-сад̣̇д̣̇аанам̣ ад̇т̇аад̇и д̇з д̇ат̇аарууба-бан̃н̃ад̇д̇и-убаад̣̇аанабхууд̇а-д̇хаммабаб̣анд̇хаб̣яаабаарабхаавзна д̣̇ассзнд̇о ааха – ‘‘званд̇и буг̇г̇алагижжанид̣̇д̣̇зсо, суд̇анд̇и вин̃н̃аан̣агижжанид̣̇д̣̇зсо’’д̇и. зд̇т̇а жа гаран̣агирияаагад̇д̇угаммависзсаббагаасанавасзна буг̇г̇алаб̣яаабаарависаяабуг̇г̇алаб̣яаабааранид̣̇ассанавасзна г̇ахан̣аагаараг̇аахагад̇аб̣б̣исаяависзсанид̣̇д̣̇зсавасзна гад̇д̇угаран̣аб̣яаабаарагад̇д̇унид̣̇д̣̇зсавасзна жа д̣̇уд̇ияаад̣̇аяо жад̇ассо ад̇т̇аяож̇анаа д̣̇ассид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

саб̣б̣ассаби сад̣̇д̣̇аад̇хиг̇аманийяасса ад̇т̇асса бан̃н̃ад̇д̇имукзнзва бадибаж̇ж̇ид̇аб̣б̣ад̇д̇аа саб̣б̣абан̃н̃ад̇д̇ийнан̃жа виж̇ж̇амаанаад̣̇ивасзна часу бан̃н̃ад̇д̇ибхзд̣̇зсу анд̇ог̇ад̇хад̇д̇аа д̇зсу ‘‘зва’’нд̇иаад̣̇ийнам̣ бан̃н̃ад̇д̇ийнам̣ саруубам̣ нид̣̇д̇хаарзнд̇о ааха – ‘‘званд̇и жа мзд̇и жаа’’д̇иаад̣̇и. д̇ад̇т̇а ‘‘зва’’нд̇и жа ‘‘мз’’д̇и жа вужжамаанассад̇т̇асса аагаараад̣̇ино д̇хаммаанам̣ асаллагкан̣абхаавад̇о авиж̇ж̇амаанабан̃н̃ад̇д̇ибхаавод̇и ааха – ‘‘сажжигадтабарамад̇т̇авасзна авиж̇ж̇амаанабан̃н̃ад̇д̇ий’’д̇и. д̇ад̇т̇а сажжигадтабарамад̇т̇авасзнаад̇и бхууд̇ад̇т̇ауд̇д̇амад̇т̇авасзна. ид̣̇ам̣ вуд̇д̇ам̣ ход̇и – яо мааяаамарийжиаад̣̇аяо вияа абхууд̇ад̇т̇о, ануссаваад̣̇ийхи г̇ахзд̇аб̣б̣о вияа ануд̇д̇амад̇т̇о жа на ход̇и, со руубасад̣̇д̣̇аад̣̇исабхааво, руббанаанубхаванаад̣̇исабхааво ваа ад̇т̇о сажжигадто барамад̇т̇о жаад̇и вужжад̇и, на д̇ат̇аа ‘‘звам̣ мз’’д̇и бад̣̇аанам̣ ад̇т̇од̇и. зд̇амзвад̇т̇ам̣ баагадад̇арам̣ гаад̇ум̣ ‘‘гин̃хзд̇т̇а д̇а’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. суд̇анд̇и бана сад̣̇д̣̇ааяад̇анам̣ санд̇хааяааха ‘‘виж̇ж̇амаанабан̃н̃ад̇д̇ий’’д̇и. д̇знзва хи ‘‘яан̃хи д̇ам̣ зд̇т̇а сод̇зна убалад̣̇д̇ха’’нд̇и вуд̇д̇ам̣, ‘‘сод̇ад̣̇ваараанусаарзна убалад̣̇д̇ха’’нд̇и бана вуд̇д̇з ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анаад̣̇исаб̣б̣ам̣ лаб̣бхад̇и.

д̇ам̣ д̇ам̣ убаад̣̇ааяа вад̇д̇аб̣б̣ад̇од̇и сод̇абат̇амааг̇ад̇з д̇хаммз убаад̣̇ааяа д̇зсам̣ убад̇хаарид̇аагаараад̣̇ино бажжаамасанавасзна ‘‘зва’’нд̇и, сасанд̇ад̇ибарияаабаннз канд̇хз убаад̣̇ааяа ‘‘мз’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇д̇аад̇и ад̇т̇о. д̣̇идтаад̣̇исабхааварахид̇з сад̣̇д̣̇ааяад̇анз бавад̇д̇амааноби суд̇авохааро ‘‘д̣̇уд̇ияам̣ д̇ад̇ияа’’нд̇иаад̣̇иго вияа батамаад̣̇ийни д̣̇идтамуд̇авин̃н̃аад̇з абзгкид̇ваава бавад̇д̇од̇и ааха ‘‘д̣̇идтаад̣̇ийни убанид̇хааяа вад̇д̇аб̣б̣ад̇о’’д̇и асуд̇ам̣ на ход̇ийд̇и хи суд̇анд̇и багаасид̇ояамад̇т̇од̇и. ад̇д̇анаа бадивид̣̇д̇хаа суд̇д̇асса багаарависзсаа ‘‘зва’’нд̇и т̇зрзна бажжаамадтаад̇и ааха ‘‘асаммохам̣ д̣̇ийбзд̇ий’’д̇и. наанаббагаарабадивзд̇хасамад̇т̇о ход̇ийд̇и зд̇зна вагкамаанасса суд̇д̇асса наанаббагаарад̇ам̣ д̣̇уббадивиж̇жхад̇ан̃жа д̣̇ассзд̇и. суд̇асса асаммосам̣ д̣̇ийбзд̇ийд̇и суд̇аагаарасса яаат̇аавад̇о д̣̇ассияамаанад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣. асаммохзнаад̇и саммохаабхаавзна, бан̃н̃ааяа зва ваа саванагааласамбхууд̇ааяа д̇ад̣̇уд̇д̇арагаалабан̃н̃аасид̣̇д̇хи. звам̣ асаммосзнаад̇и зд̇т̇ааби вад̇д̇аб̣б̣ам̣. б̣яан̃ж̇анаанам̣ бадивиж̇жхид̇аб̣б̣о аагааро наад̇иг̇амбхийро, яат̇аасуд̇ад̇хааран̣амзва д̇ад̇т̇а гаран̣ийяанд̇и сад̇ияаа б̣яаабааро ад̇хиго, бан̃н̃аа д̇ад̇т̇а г̇ун̣ийбхууд̇аад̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘бан̃н̃аабуб̣б̣ан̇г̇амааяаа’’д̇иаад̣̇и ‘‘бан̃н̃ааяа буб̣б̣ан̇г̇амаа’’д̇и гад̇ваа. буб̣б̣ан̇г̇амад̇аа жзд̇т̇а бад̇хаанад̇аа ‘‘манобуб̣б̣ан̇г̇амаа’’д̇иаад̣̇ийсу (д̇ха. ба. 1, 2) вияа. буб̣б̣ан̇г̇амад̇ааяа ваа жагкувин̃н̃аан̣аад̣̇ийсу ааваж̇ж̇анаад̣̇ийнам̣ вияа аббад̇хаанад̇д̇з бан̃н̃аа буб̣б̣ан̇г̇амаа зд̇иссаад̇и аяамби ад̇т̇о яуж̇ж̇ад̇и. звам̣ сад̇ибуб̣б̣ан̇г̇амааяаад̇и зд̇т̇ааби вуд̇д̇анаяаанусаарзна яат̇аасамбхавамад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анасамбаннассаад̇и ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анабарибун̣н̣асса, сан̇гаасанабагаасанавиваран̣авибхаж̇анауд̇д̇аанийгаран̣абан̃н̃ад̇д̇ивасзна чахи ад̇т̇абад̣̇зхи, агкарабад̣̇аб̣яан̃ж̇анаагааранируд̇д̇инид̣̇д̣̇зсавасзна чахи б̣яан̃ж̇анабад̣̇зхи жа саманнааг̇ад̇ассаад̇и ваа ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о.

яонисоманасигаарам̣ д̣̇ийбзд̇и звам̣-сад̣̇д̣̇зна вужжамаанаанам̣ аагааранид̣̇ассанаавад̇хааран̣ад̇т̇аанам̣ авибарийд̇асад̣̇д̇хаммависаяад̇д̇аад̇и ад̇хиббааяо. авигкзбам̣ д̣̇ийбзд̇ийд̇и ‘‘муулабарияааяам̣ гад̇т̇а бхаасид̇а’’нд̇иаад̣̇ибужчаавасзна багаран̣аббад̇д̇асса вагкамаанасса суд̇д̇асса саванам̣ самаад̇хаанаманд̇арзна на самбхавад̇ийд̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. вигкид̇д̇ажид̇д̇ассаад̇иаад̣̇и д̇ассзвад̇т̇асса самад̇т̇анавасзна вуд̇д̇ам̣. саб̣б̣асамбад̇д̇ияаад̇и ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анад̣̇зсагабаяож̇анаад̣̇исамбад̇д̇ияаа. авибарийд̇асад̣̇д̇хаммависаязхи вияа аагааранид̣̇ассанаавад̇хааран̣ад̇т̇зхи яонисоманасигаарасса, сад̣̇д̇хаммассаванзна вияа жа авигкзбасса яат̇аа яонисоманасигаарзна палабхууд̇зна ад̇д̇асаммаабан̣ид̇хибуб̣б̣згад̇абун̃н̃ад̇аанам̣ сид̣̇д̇хи вуд̇д̇аа д̇ад̣̇авинаабхаавад̇о, звам̣ авигкзбзна палабхууд̇зна гааран̣абхууд̇аанам̣ сад̣̇д̇хаммассаванасаббурисуубаниссаяаанам̣ сид̣̇д̇хи д̣̇ассзд̇аб̣б̣аа сияаа ассуд̇авад̇о саббурисуубаниссаяарахид̇асса жа д̇ад̣̇абхаавад̇о. на хи вигкид̇д̇ажид̇д̇од̇иаад̣̇инаа самад̇т̇анаважанзна бана авигкзбзна гааран̣абхууд̇зна саббурисуубаниссаязна жа палабхууд̇асса сад̣̇д̇хаммассаванасса сид̣̇д̇хи д̣̇ассид̇аа. аяам̣ банзд̇т̇а ад̇хиббааяо яуд̇д̇о сияаа – сад̣̇д̇хаммассаванасаббурисуубаниссаяаа на зганд̇зна авигкзбасса гааран̣ам̣ б̣аахиран̇г̇ад̇д̇аа, авигкзбо бана саббурисуубаниссаяо вияа сад̣̇д̇хаммассаванасса зганд̇агааран̣анд̇и. звамби авигкзбзна саббурисуубаниссаяасид̣̇д̇хиж̇од̇анаа на самад̇т̇ид̇аава, но на самад̇т̇ид̇аа вигкид̇д̇ажид̇д̇аанам̣ саббурисабаяирубаасанаабхаавасса ад̇т̇асид̣̇д̇хад̇д̇аа. зд̇т̇а жа буримам̣ палзна гааран̣асса сид̣̇д̇хид̣̇ассанам̣ над̣̇ийбуурзна вияа убари вудтисаб̣бхаавасса, д̣̇уд̇ияам̣ гааран̣зна паласса сид̣̇д̇хид̣̇ассанам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣ зганд̇авассинаа вияа мзгхавудтаанзна вудтиббавад̇д̇ияаа.

бхаг̇авад̇о важанасса ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анабабхзд̣̇абарижчзд̣̇авасзна сагаласаасанасамбад̇д̇иог̇ааханаагааро ниравасзсабарахид̇абаарибууригааран̣анд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘звам̣ бхад̣̇д̣̇аго аагааро’’д̇и. яасмаа на ход̇ийд̇и самб̣анд̇хо. бажчимажаггад̣̇ваяасамбад̇д̇инд̇и ад̇д̇асаммаабан̣ид̇хибуб̣б̣згад̇абун̃н̃ад̇аасан̇каад̇ам̣ г̇ун̣ад̣̇ваяам̣. абараабаравуд̇д̇ияаа жзд̇т̇а жаггабхааво, жаранд̇и зд̇зхи сад̇д̇аа самбад̇д̇ибхавзсууд̇и ваа. яз санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣ ‘‘жад̇д̇ааримаани, бхигкавз, жаггаани, язхи саманнааг̇ад̇аанам̣ д̣̇звамануссаанам̣ жад̇ужаггам̣ вад̇д̇ад̇ий’’д̇иаад̣̇и (а. ни. 4.31). буримабажчимабхааво жзд̇т̇а д̣̇зсанааггамавасзна д̣̇адтаб̣б̣о. бажчимажаггад̣̇ваяасид̣̇д̇хияаад̇и бажчимажаггад̣̇ваяасса ад̇т̇ид̇ааяа. саммаабан̣ихид̇ад̇д̇о буб̣б̣з жа гад̇абун̃н̃о суд̣̇д̇хаасаяо ход̇и д̇ад̣̇асуд̣̇д̇хихзд̇уунам̣ гилзсаанам̣ д̣̇уурийбхаавад̇од̇и ааха – ‘‘аасаяасуд̣̇д̇хи сид̣̇д̇хаа ход̇ий’’д̇и. д̇ат̇аа хи вуд̇д̇ам̣ ‘‘саммаабан̣ихид̇ам̣ жид̇д̇ам̣, сзяяасо нам̣ д̇ад̇о гарз’’д̇и (д̇ха. ба. 43), ‘‘гад̇абун̃н̃оси д̇вам̣ аананд̣̇а, бад̇хаанамануяун̃ж̇а, киббам̣ хохиси анаасаво’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.207) жа. д̇знзвааха ‘‘аасаяасуд̣̇д̇хияаа ад̇хиг̇амаб̣яад̇д̇исид̣̇д̇хий’’д̇и. баяог̇асуд̣̇д̇хияаад̇и яонисоманасигаарабуб̣б̣ан̇г̇амасса д̇хаммассаванабаяог̇асса висад̣̇абхаавзна. д̇ат̇аа жааха ‘‘ааг̇амаб̣яад̇д̇исид̣̇д̇хий’’д̇и. саб̣б̣асса ваа гааяаважийбаяог̇асса нид̣̇д̣̇осабхаавзна. барисуд̣̇д̇хагааяаважийбаяог̇о хи виббадисаараабхаавад̇о авигкид̇д̇ажид̇д̇о барияад̇д̇ияам̣ висаарад̣̇о ход̇ийд̇и.

наанаббагаарабадивзд̇хад̣̇ийбагзнаад̇иаад̣̇инаа ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анзсу т̇зрасса звам̣сад̣̇д̣̇асуд̇а-сад̣̇д̣̇аанам̣ асаммохаасаммосад̣̇ийбанад̇о жад̇убадисамбхид̣̇аавасзна ад̇т̇аяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇ад̇т̇а сод̇аб̣б̣абхзд̣̇абадивзд̇хад̣̇ийбагзнаад̇и зд̇зна аяам̣ суд̇а-сад̣̇д̣̇о звам̣-сад̣̇д̣̇асаннид̇хаанад̇о, вагкамаанаабзгкааяа ваа сааман̃н̃знзва сод̇аб̣б̣ад̇хаммависзсам̣ аамасад̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. манод̣̇идтигаран̣аа барияад̇д̇ид̇хаммаанам̣ анубзгканасуббадивзд̇хаа висзсад̇о манасигаарабадиб̣ад̣̇д̇хаад̇и д̇з вуд̇д̇анаязна яонисоманасигаарад̣̇ийбагзна звам̣сад̣̇д̣̇зна яож̇зд̇ваа, саванад̇хааран̣аважийбарижаяаа барияад̇д̇ид̇хаммаанам̣ висзсзна сод̇аавад̇хаанабадиб̣ад̣̇д̇хаад̇и д̇з авигкзбад̣̇ийбагзна суд̇а-сад̣̇д̣̇зна яож̇зд̇ваа д̣̇ассзнд̇о саасанасамбад̇д̇ияаа д̇хаммассаванз уссаахам̣ ж̇анзд̇и. д̇ад̇т̇а д̇хаммаад̇и барияад̇д̇ид̇хаммаа. манасаанубзгкид̇аад̇и ‘‘ид̇ха сийлам̣ гат̇ид̇ам̣, ид̇ха самаад̇хи, ид̇ха бан̃н̃аа, зд̇д̇агаа зд̇т̇а анусанд̇хияо’’д̇иаад̣̇инаа наязна манасаа ану ану бзгкид̇аа. д̣̇идтияаа суббадивид̣̇д̇хаад̇и ниж̇жхаанагканд̇ибхууд̇ааяа, н̃аад̇абарин̃н̃аасан̇каад̇ааяа ваа д̣̇идтияаа д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а вуд̇д̇аруубааруубад̇хаммз ‘‘ид̇и руубам̣, зд̇д̇агам̣ рууба’’нд̇иаад̣̇инаа судту вавад̇т̇абзд̇ваа бадивид̣̇д̇хаа.

сагалзна важанзнаад̇и буб̣б̣з д̇ийхи бад̣̇зхи висум̣ висум̣ яож̇ид̇ад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣. ад̇д̇ано ад̣̇аханд̇од̇и ‘‘мамзд̣̇а’’нд̇и ад̇д̇ани адтабзнд̇о. асаббурисабхууминд̇и агад̇ан̃н̃уд̇ам̣ ‘‘ид̇хзгажжо баабабхигку д̇ат̇ааг̇ад̇аббавзд̣̇ид̇ам̣ д̇хаммавинаяам̣ барияаабун̣ид̇ваа ад̇д̇ано д̣̇ахад̇ий’’д̇и (баараа. 195) звам̣ вуд̇д̇ам̣ анарияавохаараавад̇т̇ам̣, саа зва анарияавохаараавад̇т̇аа асад̣̇д̇хаммо. нану жа аананд̣̇ад̇т̇зрасса ‘‘мамзд̣̇ам̣ важана’’нд̇и ад̇химаанасса, махаагассабад̇т̇зраад̣̇ийнан̃жа д̇ад̣̇аасан̇гааяа абхаавад̇о асаббурисабхуумисамад̇иггамаад̣̇иважанам̣ нирад̇т̇аганд̇и? наяид̣̇амзвам̣ ‘‘звам̣ мз суд̇а’’нд̇и вад̣̇анд̇зна аяамби ад̇т̇о вибхаавид̇од̇и д̣̇ассанад̇о. гзжи бана ‘‘д̣̇звад̇аанам̣ баривид̇аггаабзгкам̣ д̇ат̇ааважананд̇и зд̣̇исий жод̣̇анаа анавагаасааваа’’д̇и вад̣̇анд̇и. д̇асмим̣ гира кан̣з згажжаанам̣ д̣̇звад̇аанам̣ звам̣ жзд̇асо баривид̇агго уд̣̇абаад̣̇и ‘‘бхаг̇аваа жа бариниб̣б̣уд̇о, аяан̃жа ааяасмаа д̣̇зсанаагусало, ид̣̇аани д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и сагяагулаббасуд̇о д̇ат̇ааг̇ад̇асса бхаад̇аа жуул̣абид̇убуд̇д̇о, гим̣ ну ко саяам̣ сажчигад̇ам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и, уд̣̇ааху бхаг̇авад̇оязва важанам̣ яат̇аасуд̇а’’нд̇и. звам̣ д̇ад̣̇аасан̇гид̇аббагаарад̇о асаббурисабхуумисамоггамаад̣̇ид̇о ад̇иггамаад̣̇и вибхаавид̇анд̇и. аббзд̇ийд̇и нид̣̇ассзд̇и. д̣̇идтад̇хаммигасамбарааяигабарамад̇т̇зсу яат̇аарахам̣ сад̇д̇з нзд̇ийд̇и нзд̇д̇и, д̇хаммоязва нзд̇д̇и д̇хамманзд̇д̇и.

д̣̇ал̣хад̇аранивидтаа вижигижчаа ган̇каа. наад̇исам̣саббанаа мад̇ибхзд̣̇амад̇д̇аа вимад̇и. ассад̣̇д̇хияам̣ винаасзд̇и бхаг̇авад̇аа д̣̇зсид̇ад̇д̇аа, саммукаавасса бадиг̇г̇ахид̇ад̇д̇аа, калид̇ад̣̇уруд̇д̇аад̣̇иг̇ахан̣ад̣̇осаабхаавад̇о жа. зд̇т̇а жа батамаад̣̇аяо д̇иссо ад̇т̇аяож̇анаа аагаараад̣̇иад̇т̇зсу аг̇г̇ахид̇ависзсамзва звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа д̣̇ассид̇аа, д̇ад̇о бараа жад̇ассо аагаарад̇т̇амзва звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа вибхаавид̇аа, бажчимаа бана д̇иссо яат̇ааггамам̣ аагаарад̇т̇ам̣ нид̣̇ассанад̇т̇ам̣ авад̇хааран̣ад̇т̇ан̃жа звам̣-сад̣̇д̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа яож̇ид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣.

зга-сад̣̇д̣̇о ан̃н̃асздтаасахааяасан̇кяаад̣̇ийсу д̣̇иссад̇и. д̇ат̇аа хзса ‘‘сассад̇о ад̇д̇аа жа лого жа, ид̣̇амзва сажжам̣ могхаман̃н̃анд̇и ид̇т̇згз абхивад̣̇анд̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 3.27) ан̃н̃ад̇т̇з д̣̇иссад̇и , ‘‘жзд̇асо згод̣̇ибхаава’’нд̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.228) сздтад̇т̇з, ‘‘зго вуубагадто’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.405) асахааяз, ‘‘згова ко, бхигкавз, кан̣о жа самаяо жа б̣рахмажарияаваасааяаа’’д̇иаад̣̇ийсу сан̇кяааяам̣. ид̇хааби сан̇кяааяанд̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘зганд̇и г̇ан̣анабарижчзд̣̇анид̣̇д̣̇зсо’’д̇и. гаалан̃жа самаяан̃жаад̇и яуд̇д̇агаалан̃жа бажжаяасаамаг̇г̇ин̃жа кан̣од̇и огаасо. д̇ат̇ааг̇ад̇уббаад̣̇аад̣̇иго хи маг̇г̇аб̣рахмажарияасса огаасо д̇аббажжаяабадилаабхахзд̇уд̇д̇аа. кан̣о зва жа самаяо. яо ‘‘кан̣о’’д̇и жа ‘‘самаяо’’д̇и жа вужжад̇и, со зговаад̇и хи ад̇т̇о махаасамаяод̇и махаасамуухо. самаяоби код̇и сигкаабад̣̇абууран̣асса хзд̇уби. самаяаббаваад̣̇агзд̇и д̣̇идтиббаваад̣̇агз. д̇ад̇т̇а хи нисиннаа д̇ид̇т̇ияаа ад̇д̇ано ад̇д̇ано самаяам̣ бавад̣̇анд̇ийд̇и. ад̇т̇аабхисамаяаад̇и хид̇абадилаабхаа. абхисамзд̇аб̣б̣од̇и абхисамаяо, абхисамаяо ад̇т̇о абхисамаяадтод̇и бийл̣анаад̣̇ийни абхисамзд̇аб̣б̣абхаавзна згийбхаавам̣ убанзд̇ваа вуд̇д̇аани. абхисамаяасса ваа бадивзд̇хасса висаяабхууд̇о ад̇т̇о абхисамаяадтод̇и. д̇аанзва д̇ат̇аа згад̇д̇зна вуд̇д̇аани. д̇ад̇т̇а бийл̣анам̣ д̣̇угкасажжасса д̇ам̣саман̇г̇ино хим̣санам̣ авибпааригад̇аагаран̣ам̣. санд̇аабо д̣̇угкад̣̇угкад̇аад̣̇ивасзна санд̇аабанам̣ барид̣̇аханам̣.

д̇ад̇т̇а сахагаарийгааран̣ам̣ санниж̇жхам̣ самзд̇и самавзд̇ийд̇и самаяо, самавааяо. самзд̇и самааг̇ажчад̇и маг̇г̇аб̣рахмажарияам̣ зд̇т̇а д̇ад̣̇аад̇хаарабуг̇г̇алзхийд̇и самаяо, кан̣о. самзд̇и зд̇т̇а, зд̇зна ваа сам̣г̇ажчад̇и сад̇д̇о, сабхаавад̇хаммо ваа сахаж̇аад̇аад̣̇ийхи уббаад̣̇аад̣̇ийхи ваад̇и самаяо, гаало. д̇хаммаббавад̇д̇имад̇д̇ад̇ааяа ад̇т̇ад̇о абхууд̇оби хи гаало д̇хаммаббавад̇д̇ияаа ад̇хигаран̣ам̣ гаран̣ам̣ вияа жа габбанаамад̇д̇асид̣̇д̇хзна руубзна вохарийяад̇ийд̇и. самам̣, саха ваа аваяаваанам̣ аяанам̣ бавад̇д̇и авадтаананд̇и самаяо, самуухо яат̇аа ‘‘самуд̣̇ааяо’’д̇и. аваяавасахаавадтаанамзва хи самууход̇и. авасзсабажжаяаанам̣ самааг̇амз зд̇и палам̣ зд̇асмаа уббаж̇ж̇ад̇и бавад̇д̇ад̇и жаад̇и самаяо, хзд̇у яат̇аа ‘‘самуд̣̇аяо’’д̇и. самзд̇и сам̣яож̇анабхаавад̇о самб̣анд̇хо зд̇и ад̇д̇ано висаяз бавад̇д̇ад̇и, д̣̇ал̣хаг̇г̇ахан̣абхаавад̇о ваа сам̣яуд̇д̇аа аяанд̇и бавад̇д̇анд̇и сад̇д̇аа яат̇аабхинивзсам̣ зд̇знаад̇и самаяо, д̣̇идти; д̣̇идтисан̃н̃ож̇анзна хи сад̇д̇аа ад̇ивияа б̣аж̇жханд̇ийд̇и. самид̇и сан̇г̇ад̇и самод̇хаананд̇и самаяо, бадилаабхо. самаяанам̣, саммаа ваа аяанам̣ абаг̇амод̇и самаяо, бахаанам̣. абхимукам̣ н̃аан̣зна саммаа зд̇аб̣б̣о абхисамзд̇аб̣б̣од̇и абхисамаяо, д̇хаммаанам̣ авибарийд̇о сабхааво. абхимукабхаавзна саммаа зд̇и г̇ажчад̇и б̣уж̇жхад̇ийд̇и абхисамаяо, д̇хаммаанам̣ авибарийд̇асабхаавааваб̣од̇хо. звам̣ д̇асмим̣ д̇асмим̣ ад̇т̇з самаяа-сад̣̇д̣̇асса бавад̇д̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. самаяасад̣̇д̣̇асса ад̇т̇уд̣̇д̇хаарз абхисамаяасад̣̇д̣̇асса уд̣̇аахаран̣ам̣ вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. ассаад̇и самаяасад̣̇д̣̇асса . гаало ад̇т̇о самавааяаад̣̇ийнам̣ ад̇т̇аанам̣ ид̇ха асамбхавад̇о, д̣̇зсад̣̇зсагабарисаанам̣ вияа суд̇д̇асса нид̣̇аанабхаавзна гааласса абад̣̇исид̇аб̣б̣ад̇о жа.

гасмаа банзд̇т̇а анияамид̇авасзнзва гаало нид̣̇д̣̇идто, на уд̇усам̣важчараад̣̇ивасзна нияамзд̇ваад̇и? ааха – ‘‘д̇ад̇т̇а гин̃жаабий’’д̇иаад̣̇и. уд̇усам̣важчараад̣̇ивасзна нияамам̣ агад̇ваа самаяасад̣̇д̣̇асса важанзна аяамби г̇ун̣о лад̣̇д̇хо ход̇ийд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘яз ваа имз’’д̇иаад̣̇имааха. сааман̃н̃аж̇од̇анаа хи висзсз авад̇идтад̇ийд̇и. д̇ад̇т̇а д̣̇идтад̇хаммасукавихаарасамаяо д̣̇звасигам̣ жхаанапаласамаабад̇д̇ийхи вийд̇инааманагаало, висзсад̇о сад̇д̇асад̇д̇аахаани. суббагаасаад̇и д̣̇асасахассилогад̇хаад̇усам̣гамбанаобхаасабаад̇убхааваад̣̇ийхи баагадаа. яат̇аавуд̇д̇абхзд̣̇зсу зва самаязсу згад̣̇зсам̣ багааранд̇арзхи сан̇г̇ахзд̇ваа д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘яо жааяа’’нд̇иаад̣̇имааха. д̇ат̇аа хи н̃аан̣агижжасамаяо ад̇д̇ахид̇абадибад̇д̇исамаяо жа абхисамб̣од̇хисамаяо, арияад̇ун̣хийбхаавасамаяо д̣̇идтад̇хаммасукавихаарасамаяо, гарун̣аагижжабарахид̇абадибад̇д̇ид̇хаммигат̇аасамаяо д̣̇зсанаасамаяо зва.

гаран̣аважанзна нид̣̇д̣̇зсо гад̇од̇и самб̣анд̇хо. д̇ад̇т̇аад̇и абхид̇хаммад̇ад̣̇ан̃н̃асуд̇д̇абад̣̇авинаязсу. д̇ат̇аад̇и бхуммагаран̣зхи. ад̇хигаран̣ад̇т̇о аад̇хаарад̇т̇о. бхааво наама гирияаа, д̇ааяа гирияанд̇аралагкан̣ам̣ бхаавзнабхаавалагкан̣ам̣. д̇ад̇т̇а яат̇аа гаало сабхаавад̇хаммабарижчинно саяам̣ барамад̇т̇ад̇о авиж̇ж̇амааноби аад̇хаарабхаавзна бан̃н̃аад̇о д̇ан̇кан̣аббавад̇д̇аанам̣ д̇ад̇о буб̣б̣з барад̇о жа абхаавад̇о ‘‘буб̣б̣ан̣хз ж̇аад̇о, сааяанхз г̇ажчад̇ий’’д̇и жа аад̣̇ийсу, самуухо жа аваяававинимуд̇д̇о авиж̇ж̇амааноби габбанаамад̇д̇асид̣̇д̇хо аваяаваанам̣ аад̇хаарабхаавзна бан̃н̃аабийяад̇и ‘‘ругкз саакаа, яавараасияам̣ самбхууд̇о’’д̇иаад̣̇ийсу, звам̣ ид̇хаабийд̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘ад̇хигаран̣ан̃хи…бз… д̇хаммаана’’нд̇и. яасмим̣ гаалз д̇хаммабун̃ж̇з ваа гаамааважарам̣ гусалам̣ жид̇д̇ам̣ уббаннам̣ ход̇и, д̇асмим̣ зва гаалз д̇хаммабун̃ж̇з жа пассаад̣̇аяоби хонд̇ийд̇и аяан̃хи д̇ад̇т̇а ад̇т̇о. яат̇аа жа ‘‘г̇аавийсу д̣̇уяхамаанаасу г̇ад̇о, д̣̇уд̣̇д̇хаасу ааг̇ад̇о’’д̇и д̣̇оханагирияааяа г̇аманагирияаа лагкийяад̇и, звам̣ ид̇хааби ‘‘яасмим̣ самаяз, д̇асмим̣ самаяз’’д̇и жа вуд̇д̇з ‘‘сад̇ий’’д̇и аяамад̇т̇о вин̃н̃ааяамаано зва ход̇и бад̣̇ад̇т̇асса сад̇д̇аавирахаабхаавад̇од̇и самаяасса сад̇д̇аагирияааяа жид̇д̇асса уббаад̣̇агирияаа пассаад̣̇ийнам̣ бхаванагирияаа жа лагкийяад̇и. яасмим̣ самаязд̇и яасмим̣ навамз кан̣з, яасмим̣ яонисоманасигаараад̣̇ихзд̇умхи, бажжаяасамавааяз ваа сад̇и гаамааважарам̣ гусалам̣ жид̇д̇ам̣ уббаннам̣ ход̇и, д̇асмим̣язва кан̣з, хзд̇умхи, бажжаяасамавааяз ваа пассаад̣̇аяоби хонд̇ийд̇и убхаяад̇т̇а самаяасад̣̇д̣̇з бхумманид̣̇д̣̇зсо гад̇о лагкан̣абхууд̇абхааваяуд̇д̇од̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘кан̣а…бз… лагкийяад̇ий’’д̇и.

хзд̇уад̇т̇о гаран̣ад̇т̇о жа самбхавад̇и ‘‘аннзна васад̇и, аж̇жхзнзна васад̇и, парасунаа чинд̣̇ад̇и, гуд̣̇аалзна кан̣ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу вияа. вийд̇иггаман̃хи суд̇ваа бхигкусан̇гхам̣ саннибаад̇аабзд̇ваа од̇ин̣н̣авад̇т̇угам̣ буг̇г̇алам̣ бадибужчид̇ваа виг̇арахид̇ваа жа д̇ам̣ д̇ам̣ вад̇т̇ум̣ од̇ин̣н̣агаалам̣ анад̇иггамид̇ваа д̇знзва гаалзна сигкаабад̣̇аани бан̃н̃абзнд̇о бхаг̇аваа вихарад̇и сигкаабад̣̇абан̃н̃ад̇д̇ихзд̇ун̃жа абзгкамаано д̇ад̇ияабаарааж̇игаад̣̇ийсу вияа.

ажжанд̇амзва аарамбхад̇о бадтааяа яаава д̣̇зсанаанидтаанам̣ барахид̇абадибад̇д̇исан̇каад̇зна гарун̣аавихаарзна. д̇ад̣̇ад̇т̇аж̇од̇анад̇т̇анд̇и ажжанд̇асам̣яог̇ад̇т̇аж̇од̇анад̇т̇ам̣. убаяог̇аважананид̣̇д̣̇зсо гад̇о яат̇аа ‘‘маасам̣ аж̇жхзд̇ий’’д̇и.

бораан̣аад̇и адтагат̇аажарияаа. абхилаабамад̇д̇абхзд̣̇од̇и важанамад̇д̇зна висзсо. д̇зна суд̇д̇авинаязсу вибхад̇д̇иб̣яад̇д̇аяо гад̇од̇и д̣̇ассзд̇и.

сздтанд̇и сздтаваажагам̣ важанам̣ ‘‘сздта’’нд̇и вуд̇д̇ам̣ сздтаг̇ун̣асахажаран̣ад̇о. д̇ат̇аа уд̇д̇аманд̇и зд̇т̇ааби. г̇аараваяуд̇д̇од̇и г̇арубхааваяуд̇д̇о г̇аруг̇ун̣аяог̇ад̇о, г̇аругаран̣аарахад̇ааяа ваа г̇аараваяуд̇д̇о. вуд̇д̇оязва, на бана ид̇ха вад̇д̇аб̣б̣о висуд̣̇д̇химаг̇г̇асса имиссаа адтагат̇ааяа згад̣̇зсабхаавад̇од̇и ад̇хиббааяо.

абаро наяо (сам̣. ни. дий. 1.1.1; саарад̇т̇а. дий. 1.винаяаанисам̣сагат̇ааван̣н̣анаа; висуд̣̇д̇хи. махаадий. 1.144; ид̇иву. адта. г̇ант̇аарамбхагат̇аа) – бхааг̇аваад̇и бхаг̇аваа, бхад̇аваад̇и бхаг̇аваа, бхааг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа, бхаг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа, бхад̇д̇аваад̇и бхаг̇аваа, бхаг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа, бхааг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа.

бхаг̇аваа бхад̇аваа бхааг̇з, бхаг̇з жа вани бхад̇д̇аваа;

бхаг̇з вами д̇ат̇аа бхааг̇з, вамийд̇и бхаг̇аваа ж̇ино.

д̇ад̇т̇а гат̇ам̣ бхааг̇аваад̇и бхаг̇аваа? яз д̇з сийлаад̣̇аяо д̇хаммагканд̇хаа г̇ун̣абхааг̇аа г̇ун̣агодтаасаа, д̇з анан̃н̃асаад̇хааран̣аа нирад̇исаяаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса ад̇т̇и убалаб̣бханд̇и. д̇ат̇аа хисса сийлам̣, самаад̇хи, бан̃н̃аа, вимуд̇д̇и, вимуд̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассанам̣, хирий, од̇д̇аббам̣, сад̣̇д̇хаа, вийрияам̣, сад̇и самбаж̇ан̃н̃ам̣, сийлависуд̣̇д̇хи, д̣̇идтивисуд̣̇д̇хи, самат̇о, вибассанаа, д̇ийн̣и гусаламуулаани, д̇ийн̣и сужарид̇аани, д̇аяо саммаавид̇аггаа, д̇иссо анаваж̇ж̇асан̃н̃аа, д̇иссо д̇хаад̇уяо, жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанаа, жад̇д̇ааро саммаббад̇хаанаа, жад̇д̇ааро ид̣̇д̇хибаад̣̇аа, жад̇д̇ааро арияамаг̇г̇аа, жад̇д̇аари арияапалаани, жад̇ассо бадисамбхид̣̇аа, жад̇уяонибадижчзд̣̇аган̃аан̣ам̣, жад̇д̇ааро арияавам̣саа, жад̇д̇аари взсаараж̇ж̇ан̃аан̣аани, бан̃жа бад̇хаанияан̇г̇аани, бан̃жан̇г̇иго саммаасамаад̇хи, бан̃жан̃аан̣иго саммаасамаад̇хи, бан̃жинд̣̇рияаани, бан̃жа б̣алаани, бан̃жа ниссааран̣ийяаа д̇хаад̇уяо, бан̃жа вимуд̇д̇ааяад̇анан̃аан̣аани, бан̃жа вимуд̇д̇ибарибаажанийяаа сан̃н̃аа, ча ануссад̇идтаанаани, ча г̇аараваа, ча ниссааран̣ийяаа д̇хаад̇уяо, ча сад̇ад̇авихаараа, ча ануд̇д̇арияаани, ча ниб̣б̣зд̇хабхааг̇ияаа сан̃н̃аа, ча абхин̃н̃аа, ча асаад̇хааран̣ан̃аан̣аани, сад̇д̇а абарихаанияаа д̇хаммаа, сад̇д̇а арияад̇хаммаа, сад̇д̇а арияад̇ханаани, сад̇д̇а б̣ож̇жхан̇г̇аа, сад̇д̇а саббурисад̇хаммаа, сад̇д̇а ниж̇ж̇аравад̇т̇ууни, сад̇д̇а сан̃н̃аа, сад̇д̇а д̣̇агкин̣зяяабуг̇г̇алад̣̇зсанаа, сад̇д̇а кийн̣аасаваб̣алад̣̇зсанаа, адта бан̃н̃аабадилаабхахзд̇уд̣̇зсанаа, адта саммад̇д̇аани, адта логад̇хаммаад̇иггамаа, адта аарамбхавад̇т̇ууни, адта агкан̣ад̣̇зсанаа, адта махаабурисавид̇аггаа, адта абхибхааяад̇анад̣̇зсанаа, адта вимогкаа, нава яонисоманасигаарамуулагаа д̇хаммаа, нава баарисуд̣̇д̇хибад̇хаанияан̇г̇аани, нава сад̇д̇ааваасад̣̇зсанаа, нава аагхаад̇абадивинаяаа, нава сан̃н̃аа, нава наанад̇д̇аа, нава анубуб̣б̣авихаараа, д̣̇аса наат̇агаран̣аа д̇хаммаа, д̣̇аса гасин̣ааяад̇анаани, д̣̇аса гусалагаммабат̇аа, д̣̇аса саммад̇д̇аани, д̣̇аса арияаваасаа, д̣̇аса асзгкад̇хаммаа, д̣̇аса д̇ат̇ааг̇ад̇аб̣алаани, згаад̣̇аса мзд̇д̇аанисам̣саа, д̣̇ваад̣̇аса д̇хаммажаггаагаараа, д̇зраса д̇худ̇аг̇ун̣аа, жуд̣̇д̣̇аса б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣аани, бан̃жад̣̇аса вимуд̇д̇ибарибаажанийяаа д̇хаммаа, сол̣асавид̇хаа аанаабаанассад̇и, сол̣аса абаранд̇абанийяаа д̇хаммаа, адтаараса б̣уд̣̇д̇хад̇хаммаа, згуунавийсад̇и бажжавзгкан̣ан̃аан̣аани, жад̇ужад̇д̇аалийса н̃аан̣авад̇т̇ууни, бан̃н̃ааса уд̣̇аяаб̣б̣аяан̃аан̣аани, баробан̣н̣ааса гусалад̇хаммаа, сад̇д̇асад̇д̇ад̇и н̃аан̣авад̇т̇ууни, жад̇увийсад̇игодисад̇асахассасан̇каасамаабад̇д̇исан̃жааримахааваж̇иран̃аан̣ам̣, ананд̇анаяасаманд̇абадтаанабавижаяабажжавзгкан̣ад̣̇зсанаан̃аан̣аани д̇ат̇аа ананд̇аасу логад̇хаад̇уусу ананд̇аанам̣ сад̇д̇аанам̣ аасаяаад̣̇ивибхааванан̃аан̣аани жаад̇и звамаад̣̇аяо ананд̇аабаримаан̣абхзд̣̇аа анан̃н̃асаад̇хааран̣аа нирад̇исаяаа г̇ун̣абхааг̇аа г̇ун̣агодтаасаа сам̣виж̇ж̇анд̇и убалаб̣бханд̇и, д̇асмаа яат̇аавуд̇д̇авибхааг̇аа г̇ун̣абхааг̇аа асса ад̇т̇ийд̇и ‘‘бхааг̇аваа’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣з аа-гаарасса рассад̇д̇ам̣ гад̇ваа ‘‘бхаг̇аваа’’д̇и вуд̇д̇о. звам̣ д̇аава бхааг̇аваад̇и бхаг̇аваа.

яасмаа сийлаад̣̇аяо саб̣б̣з, г̇ун̣абхааг̇аа асзсад̇о;

виж̇ж̇анд̇и суг̇ад̇з д̇асмаа, бхаг̇аваад̇и бавужжад̇ийд̇и.

гат̇ам̣ бхад̇аваад̇и бхаг̇аваа? яз д̇з саб̣б̣алогахид̇ааяа уссуггамаабаннзхи мануссад̇д̇аад̣̇игз адта д̇хаммз самод̇хаанзд̇ваа саммаасамб̣од̇хияаа гад̇амахаабхинийхаарзхи махааб̣од̇хисад̇д̇зхи барибуурид̇аб̣б̣аа д̣̇аанабаарамий, сийла, нзгкамма, бан̃н̃аа, вийрияа, канд̇и, сажжа, ад̇хидтаана, мзд̇д̇аа, убзгкаабаарамийд̇и д̣̇аса баарамияо д̣̇аса убабаарамияо д̣̇аса барамад̇т̇абаарамияод̇и самад̇им̣са баарамияо, д̣̇аанаад̣̇ийни жад̇д̇аари сан̇г̇ахавад̇т̇ууни, сажжаад̣̇ийни жад̇д̇аари ад̇хидтаанаани, ан̇г̇абарижжааг̇о наяанад̇ханараж̇ж̇абуд̇д̇ад̣̇аарабарижжааг̇од̇и бан̃жа махаабарижааг̇аа, буб̣б̣аяог̇о, буб̣б̣ажарияаа, д̇хаммагкаанам̣, н̃аад̇ад̇т̇ажарияаа, логад̇т̇ажарияаа, б̣уд̣̇д̇хижарияаад̇и звамаад̣̇аяо, сан̇кзбад̇о ваа саб̣б̣з бун̃н̃ан̃аан̣асамбхаараа б̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммаа, д̇з махаабхинийхаарад̇о бадтааяа габбаанам̣ сад̇асахассаад̇хигаани жад̇д̇аари асан̇кзяяаани яат̇аа хаанабхааг̇ияаа сам̣гилзсабхааг̇ияаа тид̇ибхааг̇ияаа ваа на хонд̇и, ат̇а ко уд̇д̇аруд̇д̇ари висзсабхааг̇ияаава хонд̇и, звам̣ саггажжам̣ ниранд̇арам̣ анавасзсад̇о бхад̇аа самбхад̇аа асса ад̇т̇ийд̇и ‘‘бхад̇аваа’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣з ‘‘бхаг̇аваа’’д̇и вуд̇д̇о нируд̇д̇инаязна д̇а-гаарасса г̇а-гаарам̣ гад̇ваа. ат̇а ваа бхад̇аваад̇и д̇зязва яат̇аавуд̇д̇з б̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммз вуд̇д̇анаязнзва бхари самбхари, барибуурзсийд̇и ад̇т̇о. звамби бхад̇аваад̇и бхаг̇аваа.

саммаасамб̣од̇хияаа саб̣б̣з, д̣̇аанабаарамиаад̣̇игз;

самбхаарз бхад̇аваа наат̇о, д̇знааби бхаг̇аваа мад̇од̇и.

гат̇ам̣ бхааг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа? яз д̇з жад̇увийсад̇игодисад̇асахассасан̇каа д̣̇звасигам̣ вал̣ан̃ж̇анагасамаабад̇д̇ибхааг̇аа, д̇з анавасзсад̇о логахид̇ад̇т̇ам̣ ад̇д̇ано жа д̣̇идтад̇хаммасукавихаарад̇т̇ам̣ нижжагаббам̣ вани бхаж̇и сзви б̣ахуламагаасийд̇и бхааг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа. ат̇а ваа абхин̃н̃зяяад̇хаммзсу гусалаад̣̇ийсу канд̇хаад̣̇ийсу жа яз д̇з барин̃н̃зяяаад̣̇ивасзна сан̇кзбад̇о ваа жад̇уб̣б̣ид̇хаа абхисамаяабхааг̇аа, вид̇т̇аарад̇о бана ‘‘жагку барин̃н̃зяяам̣ сод̇ам̣…бз… ж̇араамаран̣ам̣ барин̃н̃зяяа’’нд̇иаад̣̇инаа (бади. ма. 1.21) анзгз барин̃н̃зяяабхааг̇аа, ‘‘жагкусса самуд̣̇аяо бахаад̇аб̣б̣о…бз… ж̇араамаран̣асса самуд̣̇аяо бахаад̇аб̣б̣о’’д̇иаад̣̇инаа бахаад̇аб̣б̣абхааг̇аа, ‘‘жагкусса нирод̇хо…бз… ж̇араамаран̣асса нирод̇хо сажчигаад̇аб̣б̣о’’д̇иаад̣̇инаа сажчигаад̇аб̣б̣абхааг̇аа, ‘‘жагкусса нирод̇хаг̇ааминий бадибад̣̇аа’’д̇иаад̣̇инаа, ‘‘жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанаа’’д̇иаад̣̇инаа жа анзгабхзд̣̇аа бхаавзд̇аб̣б̣абхааг̇аа жа д̇хаммаа, д̇з саб̣б̣з вани бхаж̇и яат̇аарахам̣ г̇ожарабхааванаасзванаанам̣ васзна сзви. звамби бхааг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа. ат̇а ваа ‘‘яз имз сийлаад̣̇аяо д̇хаммагканд̇хаа саавагзхи саад̇хааран̣аа г̇ун̣абхааг̇аа г̇ун̣агодтаасаа, гинд̇и ну ко д̇з винзяяасанд̇аанзсу бад̇идтабзяяа’’нд̇и махаагарун̣ааяа вани абхибад̇т̇аяи, саа жасса абхибад̇т̇анаа яат̇аад̇хиббзд̇апалаавахаа ахоси. звамби бхааг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа.

яасмаа н̃зяяасамаабад̇д̇иг̇ун̣абхааг̇з асзсад̇о;

бхаж̇и бад̇т̇аяи сад̇д̇аанам̣, хид̇ааяа бхаг̇аваа д̇ад̇од̇и.

гат̇ам̣ бхаг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа? самаасад̇о д̇аава гад̇абун̃н̃зхи баяог̇асамбаннзхи яат̇аавибхавам̣ бхаж̇ийяанд̇ийд̇и бхаг̇аа, логияалогуд̇д̇араа самбад̇д̇ияо. д̇ад̇т̇а логияз д̇аава д̇ат̇ааг̇ад̇о самб̣од̇хид̇о буб̣б̣з б̣од̇хисад̇д̇абхууд̇о барамуггам̣саг̇ад̇з вани бхаж̇и сзви, яад̇т̇а бад̇идтааяа ниравасзсад̇о б̣уд̣̇д̇хагарад̇хаммз саманнаанзнд̇о б̣уд̣̇д̇хад̇хаммз барибаажзси, б̣уд̣̇д̇хабхууд̇о бана д̇з нираваж̇ж̇асукуубасам̣хид̇з анан̃н̃асаад̇хааран̣з логуд̇д̇арзби вани бхаж̇и сзви, вид̇т̇аарад̇о бана бад̣̇зсараж̇ж̇аиссарияажаггавад̇д̇исамбад̇д̇и-д̣̇звараж̇ж̇асамбад̇д̇иаад̣̇ивасзна- жхаанавимогкасамаад̇хисамаабад̇д̇ин̃аан̣ад̣̇ассана-маг̇г̇абхааванаапаласажчи- гирияаад̣̇и-уд̇д̇аримануссад̇хаммавасзна жа анзгавихид̇з анан̃н̃асаад̇хааран̣з бхаг̇з вани бхаж̇и сзви. звамби бхаг̇з ванийд̇и бхаг̇аваа.

яаа д̇аа самбад̇д̇ияо логз, яаа жа логуд̇д̇араа бут̇у;

саб̣б̣аа д̇аа бхаж̇и самб̣уд̣̇д̇хо, д̇асмааби бхаг̇аваа мад̇од̇и.

гат̇ам̣ бхад̇д̇аваад̇и бхаг̇аваа? бхад̇д̇аа д̣̇ал̣хабхад̇д̇игаа асса б̣ахуу ад̇т̇ийд̇и бхад̇д̇аваа. д̇ат̇ааг̇ад̇о хи махаагарун̣аасаб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣аад̣̇иабаримид̇анирубамабабхааваг̇ун̣ависзсасаман̇г̇ибхаавад̇о саб̣б̣асад̇д̇уд̇д̇амо, саб̣б̣аанад̇т̇абарихаарабуб̣б̣ан̇г̇амааяа ниравасзсахид̇асукавид̇хаанад̇аббарааяа нирад̇исаяааяа баяог̇асамбад̇д̇ияаа сад̣̇звамануссааяа баж̇ааяа ажжанд̇уубагаарид̇ааяа д̣̇вад̇д̇им̣самахаабурисалагкан̣а-асийд̇иануб̣яан̃ж̇ана-б̣яаамаббабхаад̣̇ианан̃н̃асаад̇хааран̣а- висзсабадиман̣д̣ид̇а-руубагааяад̇ааяа яат̇аабхужжа-г̇ун̣аад̇хиг̇ад̇зна ‘‘ид̇иби со бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇инаяаббавад̇д̇зна логад̇д̇аяаб̣яаабинаа сувибулзна сувисуд̣̇д̇хзна жа т̇уд̇игхосзна саманнааг̇ад̇ад̇д̇аа уггам̣сабаарамиббад̇д̇аасу аббижчад̇аасанд̇удтиаад̣̇ийсу суббад̇идтид̇абхаавад̇о д̣̇асаб̣алажад̇увзсаараж̇ж̇аад̣̇инирад̇исаяаг̇ун̣ависзса-саман̇г̇ибхаавад̇о жа руубаббамаан̣о руубаббасанно, гхосаббамаан̣о гхосаббасанно, луукаббамаан̣о луукаббасанно, д̇хаммаббамаан̣о д̇хаммаббасаннод̇и звам̣ жад̇уббамаан̣игз логасанниваасз саб̣б̣ат̇ааби басаад̣̇аавахабхаавзна саманд̇абаасаад̣̇игад̇д̇аа абаримаан̣аанам̣ сад̇д̇аанам̣ сад̣̇звамануссаанам̣ аад̣̇араб̣ахумаанаг̇ааравааяад̇анад̇ааяа барамабзмасамбхад̇д̇идтаанам̣. яз д̇асса оваад̣̇з бад̇идтид̇аа авзжжаббасаад̣̇зна саманнааг̇ад̇аа хонд̇и, гзнажи асам̣хаарияаа д̇зсам̣ басаад̣̇абхад̇д̇и саман̣зна ваа б̣раахман̣зна ваа д̣̇звзна ваа маарзна ваа б̣рахмунаа ваа. д̇ат̇аа хи д̇з ад̇д̇ано ж̇ийвид̇абарижжааг̇зби д̇ад̇т̇а басаад̣̇ам̣ на барижжаж̇анд̇и, д̇асса ваа аан̣ам̣ д̣̇ал̣хабхад̇д̇ибхаавад̇о. д̇знзвааха –

‘‘яо вз гад̇ан̃н̃уу гад̇авзд̣̇и д̇хийро;

галяаан̣амид̇д̇о д̣̇ал̣хабхад̇д̇и жа ход̇ий’’д̇и. (ж̇аа. 2.17.78);

‘‘сзяяат̇ааби, бхигкавз, махаасамуд̣̇д̣̇о тид̇ад̇хаммо взлам̣ наад̇ивад̇д̇ад̇и, звамзва ко, бхигкавз, яам̣ маяаа саавагаанам̣ сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃ад̇д̇ам̣, д̇ам̣ мама саавагаа ж̇ийвид̇ахзд̇уби наад̇иггаманд̇ий’’д̇и (а. ни. 8.20; уд̣̇аа. 45; жуул̣ава. 385) жа.

звам̣ бхад̇д̇аваад̇и бхаг̇аваа нируд̇д̇инаязна згасса д̇а-гаарасса лобам̣ гад̇ваа ид̇арасса г̇а-гаарам̣ гад̇ваа.

г̇ун̣аад̇исаяаяуд̇д̇асса, яасмаа логахид̇зсино;

самбхад̇д̇аа б̣ахаво сад̇т̇у, бхаг̇аваа д̇зна вужжад̇ийд̇и.

гат̇ам̣ бхаг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа? яасмаа д̇ат̇ааг̇ад̇о б̣од̇хисад̇д̇абхууд̇оби буримаасу ж̇аад̇ийсу баарамияо буурзнд̇о бхаг̇асан̇каад̇ам̣ сирим̣ иссарияам̣ яасан̃жа вами, уг̇г̇ири, кзл̣абин̣д̣ам̣ вияа анабзгко чад̣д̣аяи; бажчимад̇д̇абхаавзби хад̇т̇ааг̇ад̇ам̣ жаггавад̇д̇исирим̣ д̣̇звалогаад̇хибажжасад̣̇исам̣ жад̇уд̣̇ийбиссарияам̣ жаггавад̇д̇исамбад̇д̇исанниссаяам̣ сад̇д̇арад̇анасамуж̇ж̇алам̣ яасан̃жа д̇ин̣ааяаби аман̃н̃амаано нирабзгко бахааяа абхинигкамид̇ваа саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇хо, д̇асмаа имз сириаад̣̇игз бхаг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа. ат̇а ваа бхаани наама нагкад̇д̇аани, д̇зхи самам̣ г̇ажчанд̇и бавад̇д̇анд̇ийд̇и бхаг̇аа, синзруяуг̇анд̇харауд̇д̇арагурухимаванд̇аад̣̇ибхааж̇аналогависзсасанниссаяаа собхаа габбадтияабхаавад̇о, д̇зби бхаг̇з вами д̇анниваасисад̇д̇ааваасасамад̇иггаманад̇о, д̇аббадиб̣ад̣̇д̇хачанд̣̇арааг̇абахаанзна баж̇ахийд̇и. звамби бхаг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа.

жаггавад̇д̇исирим̣ яасмаа, яасам̣ иссарияам̣ сукам̣;

бахааси логажид̇д̇ан̃жа, суг̇ад̇о бхаг̇аваа д̇ад̇од̇и.

гат̇ам̣ бхааг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа? бхааг̇аа наама сабхааг̇ад̇хаммагодтаасаа, д̇з канд̇хааяад̇анад̇хаад̇аад̣̇ивасзна, д̇ад̇т̇ааби руубавзд̣̇анаад̣̇ивасзна, бат̇авияаад̣̇иад̇ийд̇аад̣̇ивасзна жа анзгавид̇хаа. д̇з бхаг̇аваа саб̣б̣ам̣ бабан̃жам̣ саб̣б̣ам̣ яог̇ам̣ саб̣б̣ам̣ г̇ант̇ам̣ саб̣б̣ам̣ сам̣яож̇анам̣ самужчинд̣̇ид̇ваа амад̇ам̣ д̇хаад̇ум̣ самад̇хиг̇ажчанд̇о вами уг̇г̇ири, анабзгко чад̣д̣аяи на бажжааг̇ами. д̇ат̇аа хзса ‘‘саб̣б̣ад̇т̇амзва бат̇авим̣ аабам̣ д̇зж̇ам̣ вааяам̣, жагкум̣ сод̇ам̣ гхаанам̣ ж̇ивхам̣ гааяам̣ манам̣, руубз сад̣̇д̣̇з г̇анд̇хз расз подтаб̣б̣з д̇хаммз, жагкувин̃н̃аан̣ам̣…бз… мановин̃н̃аан̣ам̣, жагкусампассам̣…бз… маносампассам̣, жагкусампассаж̇ам̣ взд̣̇анам̣…бз… маносампассаж̇ам̣ взд̣̇анам̣, жагкусампассаж̇ам̣ сан̃н̃ам̣…бз… маносампассаж̇ам̣ сан̃н̃ам̣, жагкусампассаж̇ам̣ жзд̇анам̣…бз… маносампассаж̇ам̣ жзд̇анам̣, руубад̇ан̣хам̣…бз… д̇хаммад̇ан̣хам̣, руубавид̇аггам̣…бз… д̇хаммавид̇аггам̣, руубавижаарам̣…бз… д̇хаммавижаара’’нд̇иаад̣̇инаа анубад̣̇ад̇хаммавибхааг̇авасзнаби саб̣б̣зва д̇хаммагодтаасз анавасзсад̇о вами уг̇г̇ири, анабзгкабарижжааг̇зна чад̣д̣аяи. вуд̇д̇ам̣ хзд̇ам̣ ‘‘яам̣ д̇ам̣, аананд̣̇а, жад̇д̇ам̣ ванд̇ам̣ муд̇д̇ам̣ бахийнам̣ бадиниссадтам̣, д̇ам̣ д̇ат̇ааг̇ад̇о буна бажжааг̇амиссад̇ийд̇и нзд̇ам̣ таанам̣ виж̇ж̇ад̇ий’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.183). звамби бхааг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа. ат̇а ваа бхааг̇з вамийд̇и саб̣б̣зби гусалаагусалз сааваж̇ж̇аанаваж̇ж̇з хийнабан̣ийд̇з ган̣хасуггасаббадибхааг̇з д̇хаммз арияамаг̇г̇ан̃аан̣амукзна вами уг̇г̇ири анабзгко барижжаж̇и баж̇ахи, барзсан̃жа д̇ат̇ад̇д̇ааяа д̇хаммам̣ д̣̇зсзси. вуд̇д̇амби жзд̇ам̣ ‘‘д̇хаммааби во, бхигкавз, бахаад̇аб̣б̣аа, баг̇зва ад̇хаммаа (ма. ни. 1.240), гуллуубамам̣ во, бхигкавз, д̇хаммам̣ д̣̇зсзссаами нид̇т̇аран̣ад̇т̇ааяа, но г̇ахан̣ад̇т̇ааяаа’’д̇иаад̣̇и (ма. ни. 1.240). звамби бхааг̇з вамийд̇и бхаг̇аваа.

канд̇хааяад̇анад̇хаад̇аад̣̇и-д̇хаммабхааг̇аамахзсинаа;

ган̣хасуггаа яад̇о ванд̇аа, д̇ад̇оби бхаг̇аваа мад̇од̇и.

д̇зна вуд̇д̇ам̣ –

‘‘бхааг̇аваа бхад̇аваа бхааг̇з, бхаг̇з жа вани бхад̇д̇аваа;

бхаг̇з вами д̇ат̇аа бхааг̇з, вамийд̇и бхаг̇аваа ж̇ино’’д̇и.

д̇хаммасарийрам̣ бажжагкам̣ гарод̇ийд̇и ‘‘яо во, аананд̣̇а, маяаа д̇хаммо жа винаяо жа д̣̇зсид̇о бан̃н̃ад̇д̇о, со во мамажжаязна сад̇т̇аа’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.216) важанад̇о д̇хаммасса сад̇т̇убхаавабарияааяо виж̇ж̇ад̇ийд̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. важ̇ирасан̇гхаад̇асамаанагааяо барзхи абхзж̇ж̇асарийрад̇д̇аа. на хи бхаг̇авад̇о руубагааяз гзнажи саггаа анд̇арааяо гаад̇унд̇и.

д̣̇зсанаасамбад̇д̇им̣ нид̣̇д̣̇исад̇и вагкамаанасса сагаласса суд̇д̇асса ‘‘зва’’нд̇и нид̣̇ассанад̇о. саавагасамбад̇д̇им̣ нид̣̇д̣̇исад̇и бадисамбхид̣̇ааббад̇д̇зна бан̃жасу таанзсу бхаг̇авад̇аа зд̇ад̣̇аг̇г̇з табид̇зна маяаа махаасаавагзна суд̇ам̣, д̇ан̃жа ко маяаава суд̇ам̣, на ануссуд̇игам̣, на барамбараабхад̇анд̇и имасса ад̇т̇асса д̣̇ийбанад̇о. гааласамбад̇д̇им̣ нид̣̇д̣̇исад̇и бхаг̇аваа-сад̣̇д̣̇асаннид̇хаанз баяуд̇д̇асса самаяа-сад̣̇д̣̇асса гааласса б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇абадиман̣д̣ид̇абхаавад̣̇ийбанад̇о. б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇абарамаа хи гааласамбад̣̇аа. д̇знзд̇ам̣ вужжад̇и –

‘‘габбагасааяз галияуг̇з, б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇о ахо махажчарияам̣;

худ̇аавахамаж̇жхз ж̇аад̇ам̣, самуд̣̇ид̇амагаранд̣̇амаравинд̣̇а’’нд̇и. (д̣̇ий. ни. дий. 1.1; сам̣. ни. дий. 1.1.1; а. ни. дий. 1.1.1 руубаад̣̇иваг̇г̇аван̣н̣анаа);

бхаг̇аваад̇и д̣̇зсагасамбад̇д̇им̣ нид̣̇д̣̇исад̇и г̇ун̣ависидтасад̇д̇уд̇д̇амаг̇аруг̇аараваад̇хиважанабхаавад̇о.

ман̇г̇алад̣̇ивасо сукан̣о сунагкад̇д̇анд̇и аж̇ж̇а ман̇г̇алад̣̇ивасо, д̇асмаа сунагкад̇д̇ам̣, д̇ад̇т̇ааби аяам̣ сукан̣о. маа ад̇иггамийд̇и маа рад̇д̇ивибхааяанам̣ ануд̣̇игканд̇аанам̣ рад̇д̇и ад̇иггамийд̇и звам̣ самб̣анд̇хо взд̣̇ид̇аб̣б̣о. уггаасу тид̇аасу тид̇аад̇и уггадтаа (д̣̇ий. ни. дий. 1.255; а. ни. дий. 2.4.36). уггаасу виж̇ж̇од̇аланд̇ийсу тид̇аа бад̇идтид̇аад̇и муулавибхууж̇аад̣̇ибагкзбзна (баан̣ини 3.2.5) сад̣̇д̣̇асид̣̇д̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. нируд̇д̇инаязна ваа уггаасу тид̇аасу тид̇аа аасийд̇и уггадтаа. абарз бана бхан̣анд̇и ‘‘бхуумибхааг̇асамбад̇д̇ияаа мануссасамбад̇д̇ияаа убагаран̣асамбад̇д̇ияаа жа саа наг̇арий уггадтаг̇ун̣аяог̇ад̇о ‘уггадтаа’д̇и наамам̣ лабхий’’д̇и.

ависзсзнаад̇и на висзсзна, вихаарабхаавасааман̃н̃знаад̇и ад̇т̇о. ирияаабат̇а…бз… вихаарзсууд̇и ирияаабат̇авихааро д̣̇иб̣б̣авихааро б̣рахмавихааро арияавихаарод̇и зд̇зсу жад̇уусу вихаарзсу. саман̇г̇ибарид̣̇ийбананд̇и саман̇г̇ийбхаавабарид̣̇ийбанам̣. зд̇анд̇и ‘‘вихарад̇ий’’д̇и зд̇ам̣ бад̣̇ам̣. д̇ат̇аа хи д̇ам̣ ‘‘ид̇хзгажжо г̇ихийхи сам̣садто вихарад̇и сахананд̣̇ий сахасогий’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 4.241) ирияаабат̇авихаарз ааг̇ад̇ам̣; ‘‘яасмим̣ самаяз, бхигкавз, бхигку вивижжзва гаамзхи…бз… батамам̣ жхаанам̣ убасамбаж̇ж̇а вихарад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (д̇ха. са. 160; вибха. 624) д̣̇иб̣б̣авихаарз; ‘‘со мзд̇д̇аасахаг̇ад̇зна жзд̇асаа згам̣ д̣̇исам̣ парид̇ваа вихарад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.556; 3.308; ма. ни. 1.77; 2.309; 3.230) б̣рахмавихаарз; ‘‘со ко ахам̣ аг̇г̇ивзссана д̇ассааязва гат̇ааяа барияосаанз д̇асмим̣ зва буримасмим̣ самаад̇хинимид̇д̇з аж̇жхад̇д̇амзва жид̇д̇ам̣ сан̣табзми саннисаад̣̇зми згод̣̇им̣ гароми самаад̣̇ахаами, язна суд̣̇ам̣ нижжагаббам̣ вихараамий’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.387) арияавихаарз.

д̇ад̇т̇а ирияанам̣ вад̇д̇анам̣ ирияаа, гааяаббаяог̇о. д̇ассаа бавад̇д̇анубааяабхаавад̇о таанаад̣̇и ирияаабат̇о. таанасаман̇г̇ий ваа хи гааязна гин̃жи гарзяяа г̇аманаад̣̇ийсу ан̃н̃ад̇арасаман̇г̇ий ваа. ат̇а ваа ирияад̇и бавад̇д̇ад̇и зд̇зна ад̇д̇абхааво, гааяагижжам̣ ваад̇и ирияаа, д̇ассаа бавад̇д̇ияаа убааяабхаавад̇о бат̇од̇и ирияаабат̇о, таанаад̣̇и зва. со жа ад̇т̇ад̇о г̇ад̇инивад̇д̇иаад̣̇иаагаарзна бавад̇д̇о жад̇усанд̇ад̇ируубабаб̣анд̇хо зва. вихаран̣ам̣, вихарад̇и зд̇знаад̇и ваа вихааро, ирияаабат̇о зва вихааро ирияаабат̇авихааро. д̣̇иви бхавод̇и д̣̇иб̣б̣о. д̇ад̇т̇а б̣ахулаббавад̇д̇ияаа б̣рахмабаарисаж̇ж̇аад̣̇ид̣̇звалогз бхавод̇и ад̇т̇о. д̇ад̇т̇а яо д̣̇иб̣б̣аанубхааво, д̇ад̣̇ад̇т̇ааяа сам̣вад̇д̇ад̇ийд̇и ваа д̣̇иб̣б̣о, абхин̃н̃аабхинийхааравасзна махааг̇ад̇игад̇д̇аа ваа д̣̇иб̣б̣о, д̣̇иб̣б̣о жа со вихааро жаад̇и д̣̇иб̣б̣авихааро, жад̇ассо руубааважарасамаабад̇д̇ияо. ааруббасамаабад̇д̇ияоби зд̇т̇зва сан̇г̇ахам̣ г̇ажчанд̇и. б̣рахмуунам̣, б̣рахмаано ваа вихаараа б̣рахмавихаараа, жад̇ассо аббаман̃н̃ааяо. арияаанам̣, арияаа ваа вихаараа арияавихаараа, жад̇д̇аари сааман̃н̃апалаани. со хи бхаг̇аваа згам̣ ирияаабат̇аб̣аад̇хананд̇иаад̣̇и яад̣̇иби бхаг̇аваа згзнаби ирияаабат̇зна жирад̇арам̣ гаалам̣ ад̇д̇абхаавам̣ бавад̇д̇зд̇ум̣ саггод̇и, д̇ат̇ааби ‘‘убаад̣̇иннагасарийрасса наама аяам̣ сабхааво’’д̇и д̣̇ассзд̇ум̣ вуд̇д̇ам̣. яасмаа ваа бхаг̇аваа яад̇т̇а гад̇т̇ажи васанд̇о взнзяяаанам̣ д̇хаммам̣ д̣̇зсзнд̇о, наанаасамаабад̇д̇ийхи жа гаалам̣ вийд̇инаамзнд̇о васад̇ийд̇и взнзяяасад̇д̇аанам̣ ад̇д̇ано жа вивид̇хам̣ хид̇асукам̣ харад̇и убанзд̇и уббаад̣̇зд̇и, д̇асмаа вивид̇хам̣ харад̇ийд̇и звамзд̇т̇а ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

субхаг̇ад̇д̇аад̇и сирийгаамаанавасзна собханад̇д̇аа. д̇знзвааха ‘‘сунд̣̇арасиригад̇д̇аа сунд̣̇арагаамад̇д̇аа жаа’’д̇и. чан̣асамаж̇ж̇ауссавзд̇и зд̇т̇а чан̣ам̣ наама паг̇г̇унамаасаад̣̇ийсу уд̇д̇арапаг̇г̇унаад̣̇и-абхилагкид̇ад̣̇ивасзсу сабариж̇анаанам̣ мануссаанам̣ ман̇г̇алагаран̣ам̣. самаж̇ж̇ам̣ наама надасамаж̇ж̇аад̣̇и. уссаво нагкад̇д̇ам̣. яад̇т̇а г̇ааманиг̇амаваасино д̇аяо сад̇д̇а ваа д̣̇ивасз нагкад̇д̇агхосанам̣ гад̇ваа яат̇аавибхавам̣ алан̇гад̇абадияад̇д̇аа бхог̇з барибхун̃ж̇анд̇аа нагкад̇д̇агийл̣анам̣ гийл̣анд̇и. д̇зсам̣ д̇ам̣ д̇ат̇зва ход̇ийд̇и д̇зсам̣ мануссаанам̣ д̇ам̣ бад̇т̇анам̣ д̇анниваасид̣̇звад̇аанубхаавзна язбхуяязна д̇ат̇зва ход̇и, бад̇т̇анаа самиж̇жхад̇ийд̇и ад̇т̇о. б̣ахуж̇анаганд̇ад̇ааяаад̇и иминаа ‘‘сунд̣̇арагаамад̇д̇аа’’д̇и зд̇ассзва бад̣̇асса багааранд̇арзна ад̇т̇ам̣ вибхаавзд̇и. д̇ад̇рааяам̣ важанад̇т̇о – гаманийяадтзна судту бхаж̇ийяад̇ийд̇и субхаг̇ам̣, субхаа аг̇аа ругкаа зд̇т̇аад̇и ваа субхаг̇ам̣, сунд̣̇арагид̇д̇ияог̇ад̇о ваа ‘‘субхаг̇а’’нд̇и звамбзд̇т̇а ад̇т̇ам̣ ван̣н̣знд̇и. гзжи бана ‘‘субхааг̇аванз’’д̇и батанд̇и, ‘‘сунд̣̇арабхуумибхааг̇з ванз’’д̇и жасса ад̇т̇ам̣ вад̣̇анд̇и. субхаг̇асса наама яагкасса ванам̣ д̇зна бариг̇г̇ахид̇ад̇д̇аад̇и ‘‘субхаг̇авана’’нд̇и ан̃н̃з. вананам̣ бхад̇д̇ийд̇иад̇т̇з д̇ам̣ вананам̣ гаарзд̇ийд̇и зд̇асмим̣ ад̇т̇з ванаяад̇ийд̇и бад̣̇асид̣̇д̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇знзвааха ‘‘ад̇д̇ани синзхам̣ уббаад̣̇зд̇ий’’д̇и. яаажанад̇т̇з вануд̇з ид̇и вананд̇и убажаарагаббанаавасзна вана-сад̣̇д̣̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

уж̇увам̣саад̇и уж̇убхууд̇авидабаа. махаасаалаад̇и махааругкаа. ан̃н̃ад̇арасмим̣ сааламуулзд̇и ан̃н̃ад̇арасса ругкасса муулз. ванаббад̇иж̇здтагаругкод̇и ванаббад̇ибхууд̇о ж̇здтагаругко. д̇амзва ж̇здтагабхааванд̇и ванаббад̇ибхаавзнааг̇ад̇ам̣ сздтабхаавам̣ бад̇хаанабхаавам̣. д̇зна хи со ‘‘сааларааж̇аа’’д̇и вуд̇д̇о. убаг̇ад̇аанам̣ ран̃ж̇анадтзна рааж̇аа, ан̃н̃асмимби д̇аад̣̇исз ругкз рааж̇авохаарам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘субад̇идтид̇ассаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а б̣раахман̣а д̇хаммигаад̇и аалабанам̣. ниббарияааязна саакаад̣̇имад̇о сан̇гхаад̇асса суббад̇идтид̇абхаавасаад̇ханз аваяавависзсз бавад̇д̇амаано муула-сад̣̇д̣̇о. яасмаа д̇ам̣сад̣̇исзсу д̇анниссаяз бад̣̇зсз жа рул̣хийвасзна барияааяад̇о бавад̇д̇ад̇и, д̇асмаа ‘‘муулаани уд̣̇д̇харзяяаа’’д̇и зд̇т̇а ниббарияааяамуулам̣ ад̇хиббзд̇анд̇и згзна муула-сад̣̇д̣̇зна висзсзд̇ваа ааха ‘‘мууламуулз д̣̇иссад̇ий’’д̇и яат̇аа ‘‘д̣̇угкад̣̇угкам̣ (сам̣. ни. 4.327), руубарууба’’нд̇и (висуд̣̇д̇хи. 2.449) жа. асаад̇хааран̣ахзд̇умхийд̇и асаад̇хааран̣агааран̣з. лобхасахаг̇ад̇ажид̇д̇уббаад̣̇аанам̣ зва аавзн̣игз нзсам̣ суббад̇идтид̇абхаавасаад̇ханад̇о мууладтзна убагаарагз бажжаяад̇хаммз д̣̇иссад̇ийд̇и ад̇т̇о.

д̇ад̇т̇аад̇и ‘‘згам̣ самаяам̣ бхаг̇аваа уггадтааяам̣ вихарад̇и субхаг̇аванз сааларааж̇амуулз’’д̇и яам̣ вуд̇д̇ам̣ ваагяам̣, д̇ад̇д̇а. сияаад̇и гассажи звам̣ баривид̇агго сияаа, вагкамаанаагаарзна гад̣̇аажи жод̣̇зяяа ваад̇и ад̇т̇о. ат̇а д̇ад̇т̇а вихарад̇ийд̇и яад̣̇и субхаг̇аванз сааларааж̇амуулз вихарад̇и. на вад̇д̇аб̣б̣анд̇и наанаатаанабхууд̇ад̇д̇аа уггадтаасубхаг̇аванаанам̣, згам̣ самаяанд̇и жа вуд̇д̇ад̇д̇аад̇и ад̇хиббааяо. ид̣̇аани жод̣̇аго д̇амзва ад̇д̇ано ад̇хиббааяам̣ ‘‘на хи саггаа’’д̇иаад̣̇инаа виварад̇и. ид̇аро саб̣б̣амзд̇ам̣ авибарийд̇ам̣ ад̇т̇ам̣ аж̇аананд̇зна вуд̇д̇анд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘на ко банзд̇ам̣ звам̣ д̣̇адтаб̣б̣а’’нд̇и ааха. д̇ад̇т̇а зд̇анд̇и ‘‘уггадтааяам̣ вихарад̇и субхаг̇аванз сааларааж̇амуулз’’д̇и зд̇ам̣ важанам̣. званд̇и ‘‘яад̣̇и д̇аава бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа яам̣ д̇ам̣ бхавад̇аа жод̣̇ид̇ам̣, д̇ам̣ ад̇т̇ад̇о звам̣ на ко бана д̣̇адтаб̣б̣ам̣, на убхаяад̇т̇а абуб̣б̣аажаримам̣ вихаарад̣̇ассанад̇т̇анд̇и ад̇т̇о.

ид̣̇аани ад̇д̇ано яат̇аад̇хиббзд̇ам̣ авибарийд̇ам̣ ад̇т̇ам̣, д̇асса жа бадигажжзва вуд̇д̇абхаавам̣, д̇зна жа аббадивид̣̇д̇хад̇д̇ам̣ багаасзнд̇о ‘‘нану авожумха…бз… сааларааж̇амуулз’’д̇и ааха. звамби ‘‘субхаг̇аванз сааларааж̇амуулз вихарад̇ий’’жжзва вад̇д̇аб̣б̣ам̣, на ‘‘уггадтааяа’’нд̇и жод̣̇анам̣ манаси гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘г̇ожараг̇ааманид̣̇ассанад̇т̇а’’нд̇иаад̣̇и.

авассам̣ жзд̇т̇а г̇ожараг̇аамагид̇д̇анам̣ гаад̇аб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа хи д̇ам̣ яат̇аа субхаг̇аванаад̣̇игид̇д̇анам̣ баб̣б̣аж̇ид̇аануг̇г̇ахагаран̣аад̣̇ианзгаббаяож̇анам̣, звам̣ г̇ахадтаануг̇г̇ахагаран̣аад̣̇ививид̇хаббаяож̇ананд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘уггадтаагид̇д̇анзнаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а бажжаяаг̇г̇ахан̣зна убасан̇гаманабаяирубаасанаанам̣ огаасад̣̇аанзна д̇хаммад̣̇зсанааяа саран̣зсу сийлзсу жа бад̇идтаабанзна яат̇уубаниссаяам̣ убаривисзсаад̇хиг̇амааваханзна жа г̇ахадтаанаг̇г̇ахагаран̣ам̣, уг̇г̇ахабарибужчаанам̣ гаммадтаанаануяог̇асса жа ануруубавасанадтаанабариг̇г̇ахзнзд̇т̇а баб̣б̣аж̇ид̇аануг̇г̇ахагаран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. гарун̣ааяа убаг̇аманам̣, на лаабхаад̣̇инимид̇д̇ам̣, бан̃н̃ааяа абаг̇аманам̣, на вирод̇хаад̣̇инимид̇д̇анд̇и убаг̇аманаабаг̇аманаанам̣ нирубаггилзсад̇ам̣ вибхаавзд̇и. д̇хаммигасукам̣ наама анаваж̇ж̇асукам̣. д̣̇зваанам̣ убагаараб̣ахулад̇аа ж̇анавивид̇д̇ад̇ааяа. бажураж̇анавивид̇д̇ам̣ хи таанам̣ д̣̇зваа убасан̇гамид̇аб̣б̣ам̣ ман̃н̃анд̇и. д̇ад̣̇ад̇т̇абаринибпаад̣̇ананд̇и логад̇т̇анибпаад̣̇анам̣, б̣уд̣̇д̇хагижжасамбаад̣̇ананд̇и ад̇т̇о. звамаад̣̇инаад̇и аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна уггадтаагид̇д̇анад̇о руубагааяасса ануг̇г̇ан̣ханам̣ д̣̇ассзд̇и, субхаг̇аванаад̣̇игид̇д̇анад̇о д̇хаммагааяасса. д̇ат̇аа буримзна бараад̇хийнагирияаагаран̣ам̣, д̣̇уд̇иязна ад̇д̇аад̇хийнагирияаагаран̣ам̣. буримзна ваа гарун̣аагижжам̣, ид̇арзна бан̃н̃аагижжам̣. буримзна жасса барамааяа анугамбааяа саманнааг̇амам̣, бажчимзна барамааяа убзгкааяа саманнааг̇амам̣ д̣̇ийбзд̇и. бхаг̇аваа хи саб̣б̣асад̇д̇з барамааяа анугамбааяа анугамбад̇и, на жа д̇ад̇т̇а синзхад̣̇осаанубад̇ид̇о барамубзгкагабхаавад̇о, убзгкаго жа на жа барахид̇асукагаран̣з аббосугго махаагаарун̣игабхаавад̇о.

д̇асса махаагаарун̣игад̇ааяа логанаат̇ад̇аа, убзгкагад̇ааяа ад̇д̇анаат̇ад̇аа. д̇ат̇аа хзса б̣од̇хисад̇д̇абхууд̇о махаагарун̣ааяа сан̃жод̣̇ид̇амаанасо сагалалогахид̇ааяа уссуггамаабанно махаабхинийхаарад̇о бадтааяа д̇ад̣̇ад̇т̇анибпаад̣̇анад̇т̇ам̣ бун̃н̃ан̃аан̣асамбхаарз самбаад̣̇знд̇о абаримид̇ам̣ гаалам̣ анаббагам̣ д̣̇угкаманубхоси, убзгкагад̇ааяа саммаа бад̇ид̇зхи д̣̇угкзхи на вигамби. д̇ат̇аа махаагаарун̣игад̇ааяа сам̣саараабхимукад̇аа, убзгкагад̇ааяа д̇ад̇о ниб̣б̣инд̣̇анаа. д̇ат̇аа убзгкагад̇ааяа ниб̣б̣аанаабхимукад̇аа, махаагаарун̣игад̇ааяа д̇ад̣̇ад̇хиг̇амо. д̇ат̇аа махаагаарун̣игад̇ааяа барзсам̣ абхим̣саабанам̣, убзгкагад̇ааяа саяам̣ барзхи абхааяанам̣. махаагаарун̣игад̇ааяа барам̣ рагкад̇о ад̇д̇ано рагкан̣ам̣, убзгкагад̇ааяа ад̇д̇аанам̣ рагкад̇о барзсам̣ рагкан̣ам̣. д̇знасса ад̇д̇ахид̇ааяа бадибаннаад̣̇ийсу жад̇уд̇т̇абуг̇г̇алабхааво сид̣̇д̇хо ход̇и. д̇ат̇аа махаагаарун̣игад̇ааяа сажжаад̇хидтаанасса жааг̇аад̇хидтаанасса жа баарибуури, убзгкагад̇ааяа убасамаад̇хидтаанасса бан̃н̃аад̇хидтаанасса жа баарибуури. звам̣ барисуд̣̇д̇хаасаяабаяог̇асса махаагаарун̣игад̇ааяа логахид̇ад̇т̇амзва раж̇ж̇асамбад̣̇аад̣̇ибхавасамбад̇д̇ияаа убаг̇аманам̣, убзгкагад̇ааяа д̇ин̣ааяаби аман̃н̃амаанасса д̇ад̇о абаг̇аманам̣. ид̇и сувисуд̣̇д̇хаубаг̇амаабаг̇амасса махаагаарун̣игад̇ааяа логахид̇ад̇т̇амзва д̣̇аанавасзна самбад̇д̇ийнам̣ барижжаж̇анаа, убзгкагад̇ааяа жасса паласса ад̇д̇ано абажжаасийсанаа. звам̣ самуд̣̇ааг̇аманад̇о бадтааяа ажчарияаб̣бхуд̇аг̇ун̣асаманнааг̇ад̇асса махаагаарун̣игад̇ааяа барзсам̣ хид̇асукад̇т̇ам̣ ад̇ид̣̇уггарагаарид̇аа, убзгкагад̇ааяа гааяамби аналам̣гаарид̇аа.

д̇ат̇аа махаагаарун̣игад̇ааяа жаримад̇д̇абхаавз ж̇ин̣н̣аад̇урамад̇ад̣̇ассанзна сан̃ж̇аад̇асам̣взг̇о, убзгкагад̇ааяа ул̣аарзсу д̣̇звабхог̇асад̣̇исзсу бхог̇зсу нирабзгко махаабхинигкаманам̣ нигками. д̇ат̇аа махаагаарун̣игад̇ааяа ‘‘гижчам̣ вад̇ааяам̣ лого аабанно’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 2.57; сам̣. ни. 2.4, 10) гарун̣аамукзнзва вибассанаарамбхо , убзгкагад̇ааяа б̣уд̣̇д̇хабхууд̇асса сад̇д̇а сад̇д̇аахаани вивзгасукзнзва вийд̇инааманам̣. махаагаарун̣игад̇ааяа д̇хаммаг̇амбхийрад̇ам̣ бажжавзгкид̇ваа д̇хаммад̣̇зсанааяа аббосуггад̇ам̣ аабаж̇ж̇ид̇вааби махааб̣рахмуно аж̇жхзсанаабад̣̇зсзна огаасагаран̣ам̣, убзгкагад̇ааяа бан̃жаваг̇г̇ияаад̣̇и взнзяяаанам̣ анануруубасамуд̣̇аажаарзби анан̃н̃ат̇аабхааво. махаагаарун̣игад̇ааяа гад̇т̇ажи бадигхаад̇аабхаавзнасса саб̣б̣ад̇т̇а амид̇д̇асан̃н̃ааяа абхааво, убзгкагад̇ааяа гад̇т̇ажиби анурод̇хаабхаавзна саб̣б̣ад̇т̇а синзхасант̇аваабхааво. махаагаарун̣игад̇ааяа г̇аамаад̣̇ийнам̣ аасаннадтаанз васанд̇ассаби убзгкагад̇ааяа аран̃н̃адтаанз зва вихаран̣ам̣. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘буримзна жасса барамааяа аннугамбааяа саманнааг̇амам̣, бажчимзна барамааяа убзгкааяа саманнааг̇амам̣ д̣̇ийбзд̇ий’’д̇и.

д̇анд̇и ‘‘д̇ад̇раа’’д̇и бад̣̇ам̣. д̣̇зсагаалабарид̣̇ийбананд̇и яз д̣̇зсагаалаа ид̇ха вихаран̣агирияаависзсанабхаавзна вуд̇д̇аа, д̇зсам̣ барид̣̇ийбананд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘яам̣ самаяам̣…бз… д̣̇ийбзд̇ий’’д̇и ааха. д̇ам̣-сад̣̇д̣̇о хи вуд̇д̇асса ад̇т̇асса бадинид̣̇д̣̇зсо, д̇асмаа ид̇ха гааласса, д̣̇зсасса ваа бадинид̣̇д̣̇зсо бхавид̇ум̣ арахад̇и, на ан̃н̃асса. аяам̣ д̇аава д̇ад̇ра-сад̣̇д̣̇асса бадинид̣̇д̣̇зсабхаавз ад̇т̇авибхааванаа. яасмаа бана ийд̣̇исзсу таанзсу д̇ад̇ра-сад̣̇д̣̇о д̇хаммад̣̇зсанаависидтам̣ д̣̇зсам̣ гаалан̃жа вибхаавзд̇и, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘бхаасид̇аб̣б̣аяуд̇д̇з ваа д̣̇зсагаалз д̣̇ийбзд̇ий’’д̇и. д̇зна д̇ад̇раад̇и яад̇т̇а бхаг̇аваа д̇хаммад̣̇зсанад̇т̇ам̣ бхигкуу аалаби абхааси, д̇аад̣̇исз д̣̇зсз, гаалз ваад̇и ад̇т̇о. на хийд̇иаад̣̇инаа д̇амзвад̇т̇ам̣ самад̇т̇зд̇и. нану жа яад̇т̇а тид̇о бхаг̇аваа ‘‘агаало ко д̇ааваа’’д̇иаад̣̇инаа б̣аахияасса д̇хаммад̣̇зсанам̣ бадигкиби, д̇ад̇т̇зва анд̇аравийт̇ияам̣ тид̇о д̇асса д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ийд̇и? сажжамзд̇ам̣, ад̣̇зсзд̇аб̣б̣агаалз ад̣̇зсанааяа ид̣̇ам̣ уд̣̇аахаран̣ам̣. д̇знзвааха ‘‘агаало ко д̇ааваа’’д̇и. яам̣ бана д̇ад̇т̇а вуд̇д̇ам̣ ‘‘анд̇арагхарам̣ бавидтамхаа’’д̇и (уд̣̇аа. 10), д̇амби д̇асса агаалабхаавассзва барияааязна д̣̇ассанад̇т̇ам̣ вуд̇д̇ам̣. д̇асса хи д̇ад̣̇аа ад̣̇д̇хаанабариссамзна руубагааяз агамман̃н̃ад̇аа ахоси, б̣алавабийд̇ивзг̇зна наамагааяз, д̇ад̣̇убхаяасса вуубасамам̣ ааг̇амзнд̇о бабан̃жабарихаарад̇т̇ам̣ бхаг̇аваа ‘‘агаало ко’’д̇и барияааязна бадигкиби. ад̣̇зсзд̇аб̣б̣ад̣̇зсз ад̣̇зсанааяа бана уд̣̇аахаран̣ам̣ ‘‘ат̇а ко бхаг̇аваа маг̇г̇аа оггамма ан̃н̃ад̇арасмим̣ ругкамуулз нисийд̣̇и (сам̣. ни. 2.154), вихаарад̇о нигкамид̇ваа вихаарабажчааяааяам̣ бан̃н̃ад̇д̇з аасанз нисийд̣̇ий’’д̇и (д̣̇ий. ни. 1.363) жа звамаад̣̇игам̣ ид̇ха аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна сан̇г̇ахид̇ам̣.

‘‘ат̇а ко со, бхигкавз, б̣аало ид̇ха буб̣б̣з расаад̣̇о ид̇ха баабаани гаммаани гарид̇ваа’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 3.251) бад̣̇абууран̣амад̇д̇з ко-сад̣̇д̣̇о, ‘‘д̣̇угкам̣ ко аг̇аараво вихарад̇и аббад̇иссо’’д̇иаад̣̇ийсу (а. ни. 4.21) авад̇хааран̣з, ‘‘гид̇д̇аавад̇аа ну ко, аавусо, сад̇т̇у бавивид̇д̇асса вихарад̇о саавагаа вивзгам̣ наанусигканд̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.31) аад̣̇игаалад̇т̇з. ваагяаарамбхзд̇и ад̇т̇о. д̇ад̇т̇а бад̣̇абууран̣зна важанаалан̇гаарамад̇д̇ам̣ гад̇ам̣ ход̇и, аад̣̇игаалад̇т̇зна ваагяасса убан̃н̃аасамад̇д̇ам̣, авад̇хаарад̇т̇зна бана нияамад̣̇ассанам̣, д̇асмаа ааманд̇зси зваад̇и ааманд̇анз нияамо д̣̇ассид̇о ход̇ийд̇и.

‘‘бхаг̇аваад̇и логаг̇аруд̣̇ийбана’’нд̇и гасмаа вуд̇д̇ам̣, нану буб̣б̣зби бхаг̇аваа-сад̣̇д̣̇асса ад̇т̇о вуд̇д̇од̇и? яад̣̇иби буб̣б̣з вуд̇д̇о, д̇ам̣ банасса яат̇аавуд̇д̇з таанз вихаран̣агирияааяа гад̇д̇увисзсад̣̇ассанад̇т̇ам̣ гад̇ам̣, на ааманд̇анагирияааяа, ид̇ха бана ааманд̇анагирияааяа, д̇асмаа д̇ад̣̇ад̇т̇ам̣ буна ‘‘бхаг̇аваа’’д̇и баал̣ияам̣ вуд̇д̇анд̇и д̇ассад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘бхаг̇аваад̇и логаг̇аруд̣̇ийбана’’нд̇и ааха. гат̇аасаванаяуд̇д̇абуг̇г̇алаважананд̇и вагкамаанааяа муулабарияааяад̣̇зсанааяа саванаяог̇яабуг̇г̇алаважанам̣. жад̇уусуби барисаасу бхигкуу зва зд̣̇исаанам̣ д̣̇зсанаанам̣ висзсзна бхааж̇анабхууд̇аа, ид̇и саад̇исаяасаасанасамбадиг̇г̇аахагабхаавад̣̇ассанад̇т̇ам̣ ид̇ха бхигкуг̇ахан̣анд̇и д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани сад̣̇д̣̇ад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘абижаа’’д̇иаад̣̇имааха.

д̇ад̇т̇а бхигкагод̇и бхигкууд̇и бхигканад̇хаммад̇ааяа бхигкууд̇и ад̇т̇о. бхигкаажарияам̣ аж̇жхубаг̇ад̇од̇и б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ийхиби аж̇жхубаг̇ад̇ам̣ бхигкаажарияам̣ ун̃чаажарияам̣ аж̇жхубаг̇ад̇ад̇д̇аа анудтид̇ад̇д̇аа бхигкуу. яо хи гожи аббам̣ ваа маханд̇ам̣ ваа бхог̇агканд̇хам̣ бахааяа аг̇аарасмаа анаг̇аарияам̣ баб̣б̣аж̇ид̇о, со гасиг̇орагкаад̣̇ийхи ж̇ийвигаагаббанам̣ хид̇ваа лин̇г̇асамбадижчанзнзва бхигкаажарияам̣ аж̇жхубаг̇ад̇ад̇д̇аа бхигку, барабадиб̣ад̣̇д̇хаж̇ийвигад̇д̇аа ваа вихаарамаж̇жхз гааж̇абхад̇д̇ам̣ бхун̃ж̇амааноби бхигкаажарияам̣ аж̇жхубаг̇ад̇од̇и бхигку, бин̣д̣ияаалобабхож̇анам̣ ниссааяа баб̣б̣аж̇ж̇ааяа уссаахаж̇аад̇ад̇д̇аа ваа бхигкаажарияам̣ аж̇жхубаг̇ад̇од̇и бхигкууд̇и звамбзд̇т̇а ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о. аад̣̇инаа наязнаад̇и ‘‘бхиннабадад̇харод̇и бхигку, бхинд̣̇ад̇и баабагз агусалз д̇хаммзд̇и бхигку, бхиннад̇д̇аа баабагаанам̣ агусалаанам̣ д̇хаммаанам̣ бхигкуу’’д̇иаад̣̇инаа вибхан̇г̇з (вибха. 510) ааг̇ад̇анаязна. н̃аабанзд̇и аваб̣од̇ханз, бадивзд̣̇анзд̇и ад̇т̇о.

бхигканасийлад̇аад̇иаад̣̇ийсу бхигканасийлад̇аа бхигканзна ааж̇ийванасийлад̇аа, на гасиван̣иж̇ж̇аад̣̇ийхи ааж̇ийванасийлад̇аа. бхигканад̇хаммад̇аа ‘‘уд̣̇д̣̇исса арияаа д̇идтанд̇ий’’д̇и (бади. ма. 153; ми. ба. 4.5.9) звам̣ вуд̇д̇абхигканасабхаавад̇аа, на самбхааванаагохан̃н̃асабхаавад̇аа. бхигканз саад̇хугаарид̇аа ‘‘уд̇д̇идтз наббамаж̇ж̇зяяаа’’д̇и (д̇ха. ба. 168) важанам̣ ануссарид̇ваа д̇ад̇т̇а аббамаж̇ж̇анаа. ат̇а ваа сийлам̣ наама багад̇исабхааво, ид̇ха бана д̇ад̣̇ад̇хидтаанам̣. д̇хаммод̇и вад̇ам̣. абарз бана ‘‘сийлам̣ наама вад̇асамаад̣̇аанам̣, д̇хаммо наама бавзн̣ийааг̇ад̇ам̣ жаарид̇д̇ам̣, саад̇хугаарид̇аад̇и саггажжагаарид̇аа аад̣̇арагирияаа’’д̇и ван̣н̣знд̇и. хийнаад̇хигаж̇анасзвид̇анд̇и яз бхигкубхаавз тид̇ааби ж̇аад̇имад̣̇аад̣̇ивасзна уд̣̇д̇хад̇аа уннал̣аа. яз жа г̇ихибхаавз барзсу ад̇т̇игабхаавамби анубаг̇ад̇ад̇ааяа бхигкаажарияам̣ барамагаабан̃н̃ад̇ам̣ ман̃н̃анд̇и, д̇зсам̣ убхаязсамби яат̇ааггамам̣ ‘‘бхигкаво’’д̇и важанзна хийнаж̇анзхи д̣̇алид̣̇д̣̇зхи барамагаабан̃н̃ад̇ам̣ бад̇д̇зхи барагулзсу бхигкаажарияааяа ж̇ийвигам̣ габбзнд̇зхи сзвид̇ам̣ вуд̇д̇им̣ багаасзнд̇о уд̣̇д̇хад̇абхааваниг̇г̇ахам̣ гарод̇и, ад̇хигаж̇анзхи ул̣аарабхог̇акад̇д̇ияагулаад̣̇ид̇о баб̣б̣аж̇ид̇зхи б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ийхи ааж̇ийвависод̇ханад̇т̇ам̣ сзвид̇ам̣ вуд̇д̇им̣ багаасзнд̇о д̣̇ийнабхааваниг̇г̇ахам̣ гарод̇ийд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. яасмаа ‘‘бхигкаво’’д̇и важанам̣ ааманд̇анабхаавад̇о абхимукийгаран̣ам̣, багаран̣ад̇о саамад̇т̇ияад̇о жа суссуусааж̇ананам̣ саггажжасаванаманасигааранияож̇анан̃жа ход̇и. д̇асмаа д̇амад̇т̇ам̣ д̣̇ассзнд̇о ‘‘бхигкавод̇и иминаа’’д̇иаад̣̇имааха.

д̇ад̇т̇а саад̇хугасаванаманасигаарзд̇и саад̇хугасаванз саад̇хугаманасигаарз жа. гат̇ам̣ бана бавад̇д̇ид̇аа саванаад̣̇аяо саад̇хугам̣ бавад̇д̇ид̇аа хонд̇ийд̇и? ‘‘ад̣̇д̇хаа имааяа саммаабадибад̇д̇ияаа сагаласаасанасамбад̇д̇и хад̇т̇аг̇ад̇аа бхависсад̇ий’’д̇и аад̣̇араг̇аараваяог̇зна, гат̇аад̣̇ийсу абарибхаванаад̣̇инаа жа. вуд̇д̇ам̣ хи ‘‘бан̃жахи, бхигкавз, д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о сун̣анд̇о сад̣̇д̇хаммам̣ бхаб̣б̣о нияаамам̣ оггамид̇ум̣ гусалзсу д̇хаммзсу саммад̇д̇ам̣. гад̇амзхи бан̃жахи? на гат̇ам̣ барибход̇и, на гат̇игам̣ барибход̇и, на ад̇д̇аанам̣ барибход̇и, авигкид̇д̇ажид̇д̇о д̇хаммам̣ сун̣аад̇и згаг̇г̇ажид̇д̇о, яонисо жа манаси гарод̇и. имзхи ко, бхигкавз , бан̃жахи д̇хаммзхи саманнааг̇ад̇о сун̣анд̇о сад̣̇д̇хаммам̣ бхаб̣б̣о нияаамам̣ оггамид̇ум̣ гусалзсу д̇хаммзсу саммад̇д̇а’’нд̇и (а. ни. 5.151). д̇знзвааха ‘‘саад̇хугасаванаманасигаарааяад̇д̇аа хи саасанасамбад̇д̇ий’’д̇и. саасанасамбад̇д̇и наама сийлаад̣̇инибпад̇д̇и.

батамам̣ уббаннад̇д̇аа ад̇хиг̇амавасзна. сад̇т̇ужарияаанувид̇хааяагад̇д̇аа сийлаад̣̇иг̇ун̣аанудтаанзна. д̇ин̣н̣ам̣ яаанаанам̣ васзна ануд̇хаммабадибад̇д̇исаб̣бхаавад̇о сагаласаасанабадиг̇г̇аахагад̇д̇аа. санд̇игад̇д̇аад̇и самийбабхаавад̇о. санд̇игааважарад̇д̇аад̇и саб̣б̣агаалам̣ самбаяуд̇д̇абхаавад̇о. яат̇аанусидтанд̇и анусаасаниануруубам̣, анусаасаним̣ анавасзсад̇о бадиг̇г̇ахзд̇ваад̇и ад̇т̇о. згажжз бхигкууязва санд̇хааяаад̇и яз суд̇д̇абарияосаанз ‘‘д̇з бхигкуу бхаг̇авад̇о бхаасид̇ам̣ абхинанд̣̇у’’нд̇и вуд̇д̇аа бан̃жасад̇аа б̣раахман̣абаб̣б̣аж̇ид̇аа, д̇з санд̇хааяа.

буб̣б̣з саб̣б̣абарисасаад̇хааран̣ад̇д̇зби бхаг̇авад̇о д̇хаммад̣̇зсанааяа ‘‘ж̇здтасздтаа’’д̇иаад̣̇инаа бхигкуунам̣ зва ааманд̇анз гааран̣ам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани бхигкуу ааманд̇зд̇ваава д̇хаммад̣̇зсанааяа баяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘гимад̇т̇ам̣ бана бхаг̇аваа’’д̇и жод̣̇анам̣ самудтаабзси. д̇ад̇т̇а ан̃н̃ам̣ жинд̇знд̇аад̇и ан̃н̃авихид̇аа. вигкид̇д̇ажид̇д̇аад̇и асамаахид̇ажид̇д̇аа. д̇хаммам̣ бажжавзгканд̇аад̇и д̇ад̣̇аа хияяо д̇ад̇о барад̣̇ивасзсу ваа суд̇ад̇хаммам̣ бад̇и бад̇и манасаа авзгканд̇аа. бхигкуу ааманд̇зд̇ваа д̇хаммз д̣̇зсияамаанз аад̣̇ид̇о бадтааяа д̣̇зсанам̣ саллагкзд̇ум̣ саггонд̇ийд̇и имамзвад̇т̇ам̣ б̣яад̇ирзгамукзна д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇з анааманд̇зд̇ваа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.

бхигкавод̇ийд̇и жа санд̇хивасзна и-гааралобо д̣̇адтаб̣б̣о ‘‘бхигкаво ид̇ий’’д̇и. аяам̣ хи ид̇и-сад̣̇д̣̇о хзд̇у-барисамаабанаад̣̇ибад̣̇ад̇т̇авибарияааяа-багаараавад̇хааран̣анид̣̇ассанаад̣̇ианзгад̇т̇аббабхзд̣̇о. д̇ат̇аа хзса ‘‘руббад̇ийд̇и ко, бхигкавз, д̇асмаа ‘рууба’нд̇и вужжад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 3.79) хзд̇уад̇т̇з д̣̇иссад̇и; ‘‘д̇асмаа д̇иха мз, бхигкавз, д̇хаммад̣̇ааяаад̣̇аа бхават̇а, маа аамисад̣̇ааяаад̣̇аа, ад̇т̇и мз д̇умхзсу анугамбаа ‘гинд̇и мз саавагаа д̇хаммад̣̇ааяаад̣̇аа бхавзяяум̣, но аамисад̣̇ааяаад̣̇аа’д̇и’’аад̣̇ийсу барисамаабанз; ‘‘ид̇и ваа, ид̇и зваруубаа нажжаг̇ийд̇аваад̣̇ид̇ависуугад̣̇ассанаа бадивирад̇о’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.13) аад̣̇иад̇т̇з; ‘‘мааг̇ан̣тияод̇и д̇асса б̣раахман̣асса сан̇каа саман̃н̃аа бан̃н̃ад̇д̇и вохааро наамам̣ наамагаммам̣ наамад̇хзяяам̣ нируд̇д̇и б̣яан̃ж̇анамабхилаабо’’д̇иаад̣̇ийсу (махаани. 73) бад̣̇ад̇т̇авибарияааяз; ‘‘ид̇и ко, бхигкавз, саббадибхаяо б̣аало, аббадибхаяо бан̣д̣ид̇о, саубад̣̇д̣̇аво б̣аало, анубад̣̇д̣̇аво бан̣д̣ид̇о, саубасаг̇г̇о б̣аало, анубасаг̇г̇о бан̣д̣ид̇о’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 3.124) багаарз; ‘‘ад̇т̇и ид̣̇аббажжаяаа ж̇араамаран̣анд̇и ид̇и будтзна сад̇аа, аананд̣̇а, ад̇т̇ийд̇исса важанийяам̣, гим̣ бажжаяаа ж̇араамаран̣анд̇и ид̇и жз вад̣̇зяяа, ж̇аад̇ибажжаяаа ж̇араамаран̣анд̇и ижжасса важанийяа’’нд̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 2.96) авад̇хааран̣з; ‘‘саб̣б̣амад̇т̇ийд̇и ко, гажжаана, аяамзго анд̇о, саб̣б̣ам̣ над̇т̇ийд̇и ко, гажжаана, аяам̣ д̣̇уд̇ияо анд̇о’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 2.15) нид̣̇ассанз. ид̇хааби нид̣̇ассанзва д̣̇адтаб̣б̣о. бхигкавод̇и хи ааманд̇ид̇аагааро, д̇амзса ид̇и-сад̣̇д̣̇о нид̣̇ассзд̇и ‘‘бхигкавод̇и ааманд̇зсий’’д̇и. иминаа наязна ‘‘бхад̣̇д̣̇анд̇з’’д̇иаад̣̇ийсуби яат̇аарахам̣ ид̇и-сад̣̇д̣̇асса ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. буб̣б̣з ‘‘бхаг̇аваа ааманд̇зсий’’д̇и вуд̇д̇ад̇д̇аа ‘‘бхаг̇авад̇о бажжассосу’’нд̇и ид̇ха ‘‘бхаг̇авад̇о’’д̇и саамиважанам̣ ааманд̇анамзва самб̣анд̇хийанд̇арам̣ абзгкад̇ийд̇и иминаа ад̇хиббааязна ‘‘бхаг̇авад̇о ааманд̇анам̣ бадиассосу’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. ‘‘бхаг̇авад̇о’’д̇и бана ид̣̇ам̣ бадиссавасамб̣анд̇ханзна самбад̣̇аанаважанам̣ яат̇аа ‘‘д̣̇звад̣̇ад̇д̇асса бадиссун̣од̇ий’’д̇и.

яам̣ нид̣̇аанам̣ бхаасид̇анд̇и самб̣анд̇хо. зд̇т̇ааха – гимад̇т̇ам̣ бана д̇хаммавинаяасан̇г̇ахз гарияамаанз нид̣̇аанаважанам̣, нану бхаг̇авад̇аа бхаасид̇аважанассзва сан̇г̇ахо гаад̇аб̣б̣од̇и? вужжад̇з – д̣̇зсанааяа тид̇иасаммосасад̣̇д̇хзяяабхаавасамбаад̣̇анад̇т̇ам̣. гаалад̣̇зсад̣̇зсаганимид̇д̇абарисаабад̣̇зсзхи убаниб̣анд̇хид̇ваа табид̇аа хи д̣̇зсанаа жирадтид̇игаа ход̇и асаммосад̇хаммаа сад̣̇д̇хзяяаа жа, д̣̇зсагаалагад̇д̇усод̇унимид̇д̇зхи убаниб̣ад̣̇д̇хо вияа вохааравинижчаяо. д̇знзва жа ааяасмад̇аа махаагассабзна ‘‘муулабарияааяасуд̇д̇ам̣ аавусо, аананд̣̇а, гад̇т̇а бхаасид̇а’’нд̇иаад̣̇инаа д̣̇зсаад̣̇ибужчаасу гад̇аасу д̇аасам̣ виссаж̇ж̇анам̣ гаронд̇зна д̇хаммабхан̣д̣ааг̇ааригзна ‘‘звам̣ мз суд̇а’’нд̇иаад̣̇инаа имасса суд̇д̇асса нид̣̇аанам̣ бхаасид̇ам̣. абижа сад̇т̇усамбад̇д̇ибагаасанад̇т̇ам̣ нид̣̇аанаважанам̣. д̇ат̇ааг̇ад̇асса хи бхаг̇авад̇о буб̣б̣аражанаанумаанааг̇амад̇аггаабхаавад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хабхаавасид̣̇д̇хи . на хи саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса буб̣б̣аражанаад̣̇ийхи ад̇т̇о ад̇т̇и саб̣б̣ад̇т̇а аббадихад̇ан̃аан̣ажаарад̇ааяа згаббамаан̣ад̇д̇аа жа н̃зяяад̇хаммзсу. д̇ат̇аа аажарияамудтид̇хаммамажчарияасаасанасаавагаанурод̇хаабхаавад̇о кийн̣аасавабхаавасид̣̇д̇хи. на хи саб̣б̣асо кийн̣аасавасса д̇з самбхаванд̇ийд̇и сувисуд̣̇д̇хасса бараануг̇г̇ахаббавад̇д̇и. звам̣ д̣̇зсагасам̣гилзсабхууд̇аанам̣ д̣̇идтисийласамбад̣̇аад̣̇уусагаанам̣ авиж̇ж̇аад̇ан̣хаанам̣ ажжанд̇аабхаавасам̣суужагзхи н̃аан̣асамбад̣̇аабахаанасамбад̣̇аабхиб̣яан̃ж̇агзхи жа самб̣уд̣̇д̇хависуд̣̇д̇хабхаавзхи буримавзсаараж̇ж̇ад̣̇ваяасид̣̇д̇хи, д̇ад̇о зва жа анд̇арааяиганияяаанигад̇хаммзсу саммохаабхаавасид̣̇д̇хид̇о бажчимавзсаараж̇ж̇ад̣̇ваяасид̣̇д̇хийд̇и бхаг̇авад̇о жад̇увзсаараж̇ж̇асаманнааг̇амо ад̇д̇ахид̇абарахид̇абадибад̇д̇и жа нид̣̇аанаважанзна багаасид̇аа ход̇и д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а самбад̇д̇абарияааяа аж̇жхаасаяаануруубам̣ таануббад̇д̇игабадибхаанзна д̇хаммад̣̇зсанаад̣̇ийбанад̇о, ид̇ха бана бат̇авийаад̣̇ийсу вад̇т̇уусу бут̇уж̇ж̇анаанам̣ бадибад̇д̇ивибхааг̇ававад̇т̇аабагад̣̇зсанаад̣̇ийбанад̇од̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘сад̇т̇усамбад̇д̇ибагаасанад̇т̇ам̣ нид̣̇аанаважана’’нд̇и.

д̇ат̇аа саасанасамбад̇д̇ибагаасанад̇т̇ам̣ нид̣̇аанаважанам̣. н̃аан̣агарун̣аабариг̇г̇ахид̇асаб̣б̣агирияасса хи бхаг̇авад̇о над̇т̇и нирад̇т̇игаа бадибад̇д̇и, ад̇д̇ахид̇ад̇т̇аа ваа. д̇асмаа барзсам̣ зва ад̇т̇ааяа бавад̇д̇асаб̣б̣агирияасса саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса сагаламби гааяаважийманогаммам̣ яат̇аабавад̇д̇ам̣ вужжамаанам̣ д̣̇идтад̇хаммигасамбарааяигабарамад̇т̇зхи яат̇аарахам̣ сад̇д̇аанам̣ анусаасанадтзна саасанам̣, на габ̣яаражанаа, д̇аяид̣̇ам̣ сад̇т̇ужарид̇ам̣ гаалад̣̇зсад̣̇зсагабарисаабад̣̇зсзхи сад̣̇д̇хим̣ д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а нид̣̇аанаважанзхи яат̇аарахам̣ багаасийяад̇и, ид̇ха бана ‘‘бат̇авияаад̣̇ийсу вад̇т̇уусуу’’д̇и саб̣б̣ам̣ буримасад̣̇исамзва. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘саасанасамбад̇д̇ибагаасанад̇т̇ам̣ нид̣̇аанаважана’’нд̇и. абижа сад̇т̇уно бамаан̣абхааваббагаасанзна саасанасса бамаан̣абхаавад̣̇ассанад̇т̇ам̣ нид̣̇аанаважанам̣, д̇ан̃жа д̣̇зсагаббамаан̣абхаавад̣̇ассанам̣ хздтаа вуд̇д̇анаяаанусаарзна ‘‘бхаг̇аваа’’д̇и жа иминаа бад̣̇зна вибхаавид̇анд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. ‘‘бхаг̇аваа’’д̇и иминаа д̇ат̇ааг̇ад̇асса рааг̇ад̣̇осамохаад̣̇исаб̣б̣агилзсамалад̣̇ужжарид̇аад̣̇ид̣̇осаббахаанад̣̇ийбанзна важанзна анан̃н̃асаад̇хааран̣асубарисуд̣̇д̇хан̃аан̣агарун̣аад̣̇иг̇ун̣ависзсаяог̇абарид̣̇ийбанзна д̇ад̇о зва саб̣б̣асад̇д̇уд̇д̇амабхаавад̣̇ийбанзна аяамад̇т̇о саб̣б̣ат̇аа багаасид̇о ход̇ийд̇и ид̣̇амзд̇т̇а нид̣̇аанаважанаббаяож̇анасса мукамад̇д̇ад̣̇ассанам̣.

аб̣бханд̇аранид̣̇аанаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

суд̇д̇анигкзбаван̣н̣анаа

нигкид̇д̇ассаад̇и д̣̇зсид̇асса. д̣̇зсанааби хи д̣̇зсзд̇аб̣б̣асса сийлаад̣̇иад̇т̇асса винзяяасанд̇аанзсу нигкибанад̇о ‘‘нигкзбо’’д̇и вужжад̇и. суд̇д̇анигкзбам̣ вижаарзд̇ваа вужжамаанаа баагадаа ход̇ийд̇и сааман̃н̃ад̇о бхаг̇авад̇о д̣̇зсанаасамудтаанасса вибхааг̇ам̣ д̣̇ассзд̇ваа ‘‘зд̇т̇ааяам̣ д̣̇зсанаа звам̣самудтаанаа’’д̇и д̣̇зсанааяа самудтаанз д̣̇ассид̇з суд̇д̇асса саммад̣̇зва нид̣̇аанабариж̇аананзна ван̣н̣анааяа сувин̃н̃зяяад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣. зван̃хи ‘‘ассуд̇аваа бхигкавз бут̇уж̇ж̇ано’’д̇иаад̣̇инаа, ‘‘яоби со, бхигкавз, бхигку арахам̣ кийн̣аасаво’’д̇иаад̣̇инаа (ма. ни. 1.8), ‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇оби ко, бхигкавз, арахам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇иаад̣̇инаа (ма. ни. 1.12) жа бавад̇д̇ад̣̇зсанаа анусанд̇хид̣̇ассанасукад̇ааяа сувин̃н̃зяяаа ход̇и. д̇ад̇т̇а яат̇аа анзгасад̇аанзгасахассабхзд̣̇ааниби суд̇д̇анд̇аани сам̣гилзсабхааг̇ияаад̣̇ибад̇хаананаяавасзна сол̣асавид̇хад̇ам̣ наад̇ивад̇д̇анд̇и, звам̣ ад̇д̇аж̇жхаасаяаад̣̇исуд̇д̇анигкзбавасзна жад̇уб̣б̣ид̇хабхааванд̇и ааха ‘‘жад̇д̇ааро хи суд̇д̇анигкзбаа’’д̇и.

зд̇т̇а жа яат̇аа ад̇д̇аж̇жхаасаяасса адтуббад̇д̇ияаа жа бараж̇жхаасаяабужчаахи сад̣̇д̇хим̣ сам̣саг̇г̇абхзд̣̇о самбхавад̇и ‘‘ад̇д̇аж̇жхаасаяо жа бараж̇жхаасаяо жа, ад̇д̇аж̇жхаасаяо жа бужчаавасиго жа, адтуббад̇д̇иго жа бараж̇жхаасаяо жа, адтуббад̇д̇иго жа бужчаавасиго жаа’’д̇и аж̇жхаасаяабужчаанусанд̇хисаб̣бхаавад̇о, звам̣ яад̣̇иби адтуббад̇д̇ияаа ад̇д̇аж̇жхаасаязнаби сам̣саг̇г̇абхзд̣̇о самбхавад̇и, ад̇д̇аж̇жхаасаяаад̣̇ийхи бана бурад̇о тид̇зхи адтуббад̇д̇ияаа сам̣саг̇г̇о над̇т̇ийд̇и наяид̇ха ниравасзсо вид̇т̇ааранаяо самбхавад̇ийд̇и ‘‘жад̇д̇ааро суд̇д̇анигкзбаа’’д̇и вуд̇д̇ам̣, д̇ад̣̇анд̇ог̇ад̇хад̇д̇аа ваа самбхаванд̇аанам̣ сзсанигкзбаанам̣ мууланигкзбавасзна жад̇д̇аарова д̣̇ассид̇аа. д̇ат̇аад̣̇ассанан̃жзд̇т̇а аяам̣ сам̣саг̇г̇абхзд̣̇о г̇ахзд̇аб̣б̣од̇и.

д̇ад̇рааяам̣ важанад̇т̇о – нигкибийяад̇ийд̇и нигкзбо, суд̇д̇ам̣ зва нигкзбо суд̇д̇анигкзбо. ат̇а ваа нигкибанам̣ нигкзбо, суд̇д̇асса нигкзбо суд̇д̇анигкзбо, суд̇д̇ад̣̇зсанаад̇и ад̇т̇о. ад̇д̇ано аж̇жхаасаяо ад̇д̇аж̇жхаасаяо, со асса ад̇т̇и гааран̣абхууд̇од̇и ад̇д̇аж̇жхаасаяо. ад̇д̇ано аж̇жхаасаяо зд̇ассаад̇и ваа ад̇д̇аж̇жхаасаяо. бараж̇жхаасаязби зсзва наяо. бужчааяа васо бужчаавасо, со зд̇асса ад̇т̇ийд̇и бужчаавасиго. суд̇д̇ад̣̇зсанаавад̇т̇убхууд̇асса ад̇т̇асса уббад̇д̇и ад̇т̇уббад̇д̇и, ад̇т̇уббад̇д̇иязва адтуббад̇д̇и д̇т̇а-гаарасса дта-гаарам̣ гад̇ваа. саа зд̇асса ад̇т̇ийд̇и адтуббад̇д̇иго. ат̇а ваа нигкибийяад̇и суд̇д̇ам̣ зд̇знаад̇и суд̇д̇анигкзбо, ад̇д̇аж̇жхаасаяаад̣̇и зва. зд̇асмим̣ бана ад̇д̇авигаббз ад̇д̇ано аж̇жхаасаяо ад̇д̇аж̇жхаасаяо. барзсам̣ аж̇жхаасаяо бараж̇жхаасаяо. бужчийяад̇ийд̇и бужчаа, бужчид̇аб̣б̣о ад̇т̇о. бужчанавасзна бавад̇д̇ам̣ д̇хаммабадиг̇г̇аахагаанам̣ важанам̣ бужчаавасигам̣, д̇ад̣̇зва нигкзба-сад̣̇д̣̇аабзгкааяа буллин̇г̇авасзна ‘‘бужчаавасиго’’д̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ат̇аа адтуббад̇д̇и зва адтуббад̇д̇игод̇и звамбзд̇т̇а ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

абижзд̇т̇а барзсам̣ инд̣̇рияабарибаагаад̣̇игааран̣анирабзгкад̇д̇аа ад̇д̇аж̇жхаасаяасса висум̣ суд̇д̇анигкзбабхааво яуд̇д̇о гзвалам̣ ад̇д̇ано аж̇жхаасаязнзва д̇хаммад̇анд̇итабанад̇т̇ам̣ бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанад̇д̇аа. бараж̇жхаасаяабужчаавасигаанам̣ бана барзсам̣ аж̇жхаасаяабужчаанам̣ д̣̇зсанаабавад̇д̇ихзд̇убхууд̇аанам̣ уббад̇д̇ияам̣ бавад̇д̇ид̇аанам̣ гат̇амадтуббад̇д̇ияам̣ анаварод̇хо, бужчаавасигаадтуббад̇д̇игаанам̣ ваа бараж̇жхаасаяаанурод̇хзна бавад̇д̇игаанам̣ гат̇ам̣ бараж̇жхаасаяз анаварод̇ход̇и? на жод̣̇зд̇аб̣б̣амзд̇ам̣. барзсан̃хи абхинийхаарабарибужчаад̣̇ивинимуд̇д̇ассзва суд̇д̇ад̣̇зсанаагааран̣уббаад̣̇асса адтуббад̇д̇ибхаавзна г̇ахид̇ад̇д̇аа бараж̇жхаасаяабужчаавасигаанам̣ висум̣ г̇ахан̣ам̣. д̇ат̇аа хи б̣рахмаж̇аала (д̣̇ий. ни. 1.1) д̇хаммад̣̇ааяаад̣̇асуд̇д̇аад̣̇ийнам̣ (ма. ни. 1.29) ван̣н̣ааван̣н̣ааамисуббаад̣̇аад̣̇ид̣̇зсанаанимид̇д̇ам̣ ‘‘адтуббад̇д̇ий’’д̇и вужжад̇и. барзсам̣ бужчам̣ винаа аж̇жхаасаяам̣ зва нимид̇д̇ам̣ гад̇ваа д̣̇зсид̇о бараж̇жхаасаяо, бужчаавасзна д̣̇зсид̇о бужчаавасигод̇и баагадояамад̇т̇од̇и.

ад̇д̇ано аж̇жхаасаязнзва гат̇зси д̇хаммад̇анд̇итабанад̇т̇анд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. саммаббад̇хаанасуд̇д̇анд̇ахаарагод̇и анубуб̣б̣зна нигкид̇д̇аанам̣ сам̣яуд̇д̇агз саммаббад̇хаанабадисам̣яуд̇д̇аанам̣ суд̇д̇аанам̣ аавал̣и. д̇ат̇аа ид̣̇д̇хибаад̣̇ахаарагаад̣̇аяо.

вимуд̇д̇ибарибаажанийяаа д̇хаммаа сад̣̇д̇хинд̣̇рияаад̣̇аяо. аж̇жхаасаяанд̇и ад̇химуд̇д̇им̣. канд̇инд̇и д̣̇идтиниж̇жхаанагканд̇им̣. мананд̇и жид̇д̇ам̣. абхинихааранд̇и бан̣ид̇хаанам̣. б̣уж̇жханабхааванд̇и б̣уж̇жханасабхаавам̣, бадивиж̇жханаагаарам̣ ваа.

уббаннз маанз нигкид̇д̇анд̇и самб̣анд̇хо. ид̇т̇илин̇г̇аад̣̇ийни д̇ийн̣и лин̇г̇аани. наамаад̣̇ийни жад̇д̇аари бад̣̇аани. батамаад̣̇аяо сад̇д̇а вибхад̇д̇ияо. мун̃жид̇ваа на гин̃жи гат̇зд̇и сабхааванируд̇д̇ияаа д̇ат̇зва бавад̇д̇анад̇о. г̇ан̣тибхууд̇ам̣ бад̣̇ам̣. яат̇аа хи ругкасса г̇ан̣тидтаанам̣ д̣̇уб̣б̣иниб̣б̣зд̇хам̣ д̣̇уд̇д̇ажчид̇ан̃жа ход̇и, звамзвам̣ яам̣ бад̣̇ам̣ ад̇т̇ад̇о виварид̇ум̣ на саггаа, д̇ам̣ ‘‘г̇ан̣тибад̣̇а’’нд̇и вужжад̇и. анубахажжаад̇и ануд̣̇д̇харид̇ваа.

язна язна самб̣анд̇хам̣ г̇ажчад̇и, д̇асса д̇асса анавасзсад̇ам̣ д̣̇ийбзд̇ийд̇и иминаа имасса саб̣б̣а-сад̣̇д̣̇асса саббад̣̇зсад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. саб̣б̣а-сад̣̇д̣̇о хи саб̣б̣асаб̣б̣ам̣ бад̣̇зсасаб̣б̣ам̣ ааяад̇анасаб̣б̣ам̣ саггааяасаб̣б̣анд̇и жад̇уусу висаязсу д̣̇идтаббаяог̇о. д̇ат̇аа хзса ‘‘саб̣б̣з д̇хаммаа саб̣б̣аагаарзна б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о н̃аан̣амукз аабаат̇амааг̇ажчанд̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (махаани. 156; жуул̣ани. 85; бади. ма. 3.6) саб̣б̣асаб̣б̣асмим̣ ааг̇ад̇о. ‘‘саб̣б̣зсам̣ во, саарибуд̇д̇а, субхаасид̇ам̣ барияааязнаа’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.345) бад̣̇зсасаб̣б̣асмим̣. ‘‘саб̣б̣ам̣ во, бхигкавз, д̣̇зсзссаами…бз… жагкун̃жзва руубаа жа…бз… мано жзва д̇хаммаа жаа’’д̇и (сам̣. ни. 4.23) зд̇т̇а ааяад̇анасаб̣б̣асмим̣. ‘‘саб̣б̣ам̣ саб̣б̣ад̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.5) саггааяасаб̣б̣асмим̣. д̇ад̇т̇а саб̣б̣асаб̣б̣асмим̣ ааг̇ад̇о ниббад̣̇зсо, ид̇арзсу д̇ийсуби ааг̇ад̇о саббад̣̇зсо, ид̇ха бана саггааяасаб̣б̣асмим̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ат̇аа хи вагкад̇и ‘‘саггааяабарияаабаннаа бана д̇збхуумагад̇хаммаава анавасзсад̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣аа’’д̇и (ма. ни. адта. 1.1 суд̇д̇анигкзбаван̣н̣анаа).

сажжзсууд̇и арияасажжзсу. зд̇з жад̇уро д̇хаммаад̇и ид̣̇аани вужжамаанз сажжаад̣̇игз жад̇д̇ааро д̇хаммз санд̇хааяа вад̣̇ад̇и. д̇ад̇т̇а сажжанд̇и важийсажжам̣. тид̇ийд̇и вийрияам̣, ‘‘д̇хид̇ий’’д̇и ваа баато, со звад̇т̇о. жааг̇од̇и алобхо. д̣̇идтам̣ со ад̇ивад̇д̇ад̇ийд̇и яасмим̣ зд̇з сажжаад̣̇аяо д̇хаммаа убалаб̣бханд̇и, со д̣̇идтам̣ ад̇д̇ано амид̇д̇ам̣ ад̇иггамад̇и, на д̇асса хад̇т̇ад̇ам̣ г̇ажчад̇и, ат̇а ко нам̣ абхибхавад̇и зваад̇и ад̇т̇о. сабхаавз вад̇д̇ад̇и асабхаавад̇хаммасса гааран̣аасамбхавад̇о. на хи ниссабхааваа д̇хаммаа гзнажи ниб̣б̣ад̇д̇ийяанд̇и. ад̇д̇ано лагкан̣ам̣ д̇хаарзнд̇ийд̇и яад̣̇иби лагкан̣авинимуд̇д̇аа д̇хаммаа наама над̇т̇и, д̇ат̇ааби яат̇аа д̣̇идтид̇ан̣хаабаригаббид̇аагаарамад̇д̇аа ад̇д̇асубхасукасассад̇аад̣̇аяо, багад̇ияаад̣̇аяо, д̣̇аб̣б̣аад̣̇аяо, ж̇ийваад̣̇аяо, гааяаад̣̇аяо логавохаарамад̇д̇асид̣̇д̇хаа г̇аг̇ан̣агусумаад̣̇аяова сажжигадтабарамад̇т̇ад̇о на убалаб̣бханд̇и, на звамзд̇з, зд̇з бана сажжигадтабарамад̇т̇абхууд̇аа убалаб̣бханд̇и, д̇ад̇о зва сад̇д̇аад̣̇ивисзсавирахад̇о д̇хаммамад̇д̇аа сабхаававанд̇од̇и д̣̇ассанад̇т̇ам̣ ‘‘ад̇д̇ано лагкан̣ам̣ д̇хаарзнд̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣ . бхавад̇и хи бхзд̣̇аабхаавзби сукааваб̣од̇ханад̇т̇ам̣ убажаарамад̇д̇асид̣̇д̇хзна бхзд̣̇зна нид̣̇д̣̇зсо яат̇аа ‘‘силаабуд̇д̇агасса сарийра’’нд̇и. д̇хаарийяанд̇и ваа яат̇аасабхаавад̇о авад̇хаарийяанд̇и н̃ааяанд̇ийд̇и д̇хаммаа, гагкал̣апусанаад̣̇аяо.

асаад̇хааран̣ахзд̇умхийд̇и асаад̇хааран̣агааран̣з, саггааяад̇хаммзсу д̇асса д̇асса аавзн̣игабажжаязд̇и ад̇т̇о. гим̣ бана д̇анд̇и? д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо, авиж̇ж̇аад̣̇аяоби ваа. яат̇зва хи бат̇авийаад̣̇ийсу ман̃н̃анаавад̇т̇уусу уббаж̇ж̇амаанаа д̇ан̣хаад̣̇аяо ман̃н̃анаа д̇зсам̣ бавад̇д̇ияаа муулагааран̣ам̣, звам̣ авиж̇ж̇аад̣̇аяоби. д̇ат̇аа хи ‘‘ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано’’д̇иаад̣̇инаа ‘‘абарин̃н̃аад̇ам̣ д̇ассаад̇и вад̣̇аамий’’д̇и (ма. ни. 1.2) ‘‘нанд̣̇ий д̣̇угкасса муула’’нд̇и (ма. ни. 1.13) жа анваяад̇о, ‘‘каяаа рааг̇асса…бз… вийд̇амохад̇д̇аа’’д̇и б̣яад̇ирзгад̇о жа д̇зсам̣ муулагааран̣абхааво вибхаавид̇о.

барияааязд̇и д̣̇зсзд̇аб̣б̣амад̇т̇ам̣ аваг̇амзд̇и б̣од̇хаяад̇ийд̇и барияааяо, д̣̇зсанаа. барияааяад̇и ад̇д̇ано палам̣ бариг̇г̇ахзд̇ваа вад̇д̇ад̇и д̇асса ваа гааран̣абхаавам̣ г̇ажчад̇ийд̇и барияааяо, гааран̣ам̣. барияааяад̇и абараабарам̣ баривад̇д̇ад̇ийд̇и барияааяо, вааро. звам̣ барияааяасад̣̇д̣̇асса д̣̇зсанаагааран̣аваарзсу бавад̇д̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. яат̇ааруд̇авасзна аг̇г̇ахзд̇ваа нид̣̇д̇хаарзд̇ваа г̇ахзд̇аб̣б̣ад̇т̇ам̣ нзяяад̇т̇ам̣. д̇збхуумагаа д̇хаммаава анавасзсад̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣аа ман̃н̃анаавад̇т̇убхууд̇аанам̣ саб̣б̣зсам̣ бат̇авийаад̣̇ид̇хаммаанам̣ ад̇хиббзд̇ад̇д̇аа.

гааран̣ад̣̇зсананд̇и гааран̣ан̃аабанам̣ д̣̇зсанам̣. д̇ам̣ ад̇т̇анд̇и д̇ам̣ саб̣б̣ад̇хаммаанам̣ муулагааран̣асан̇каад̇ам̣, гааран̣ад̣̇зсанаасан̇каад̇ам̣ ваа ад̇т̇ам̣. д̇знзвааха ‘‘д̇ам̣ гааран̣ам̣ д̇ам̣ д̣̇зсана’’нд̇и. згад̇т̇амзд̇анд̇и зд̇ам̣ бад̣̇ад̣̇ваяам̣ згад̇т̇ам̣. саад̇ху-сад̣̇д̣̇о зва хи га-гаарзна вад̣дхзд̇ваа ‘‘саад̇хуга’’нд̇и вуд̇д̇о. д̇знзва хи саад̇хусад̣̇д̣̇асса ад̇т̇ам̣ вад̣̇анд̇зна ад̇т̇уд̣̇д̇хааравасзна саад̇хугасад̣̇д̣̇о уд̣̇аахадо. д̇хаммаружийд̇и бун̃н̃агаамо. бан̃н̃аан̣аваад̇и бан̃н̃аваа. ад̣̇д̣̇уб̣бход̇и ад̣̇уусаго, анубагхаад̇агод̇и ад̇т̇о. ид̇хаабийд̇и имасмим̣ муулабарияааяасуд̇д̇зби. аяанд̇и саад̇хугасад̣̇д̣̇о. зд̇т̇зва д̣̇ал̣хийгаммзд̇и саггажжагирияааяам̣. аан̣ад̇д̇ияанд̇и аан̣аабанз. ‘‘сун̣аат̇а саад̇хугам̣ манаси гарот̇аа’’д̇и хи вуд̇д̇з саад̇хугасад̣̇д̣̇зна саванаманасигаараанам̣ саггажжагирияаа вияа д̇ад̣̇аан̣аабанамби вуд̇д̇ам̣ ход̇и. ааяаажанад̇т̇ад̇аа вияа жасса аан̣аабанад̇т̇ад̇аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

ид̣̇аанзд̇т̇а звам̣ яож̇анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аад̇и самб̣анд̇хо. сод̇инд̣̇рияавигкзбавааран̣ам̣ саванз нияож̇анавасзна гирияанд̇арабадисзд̇ханабхаавад̇о, сод̇ам̣ од̣̇ахат̇аад̇и ад̇т̇о. манинд̣̇рияавигкзбанивааран̣ам̣ ан̃н̃ажинд̇аабадисзд̇ханад̇о. буриманд̇и ‘‘сун̣аат̇аа’’д̇и бад̣̇ам̣. зд̇т̇аад̇и сун̣аат̇а, манаси гарот̇аа’’д̇и бад̣̇ад̣̇ваяз, зд̇асмим̣ ваа ад̇хигаарз. б̣яан̃ж̇анавибаллаасаг̇г̇аахавааран̣ам̣ сод̇ад̣̇ваарз вигкзбабадиб̣аахагад̇д̇аа. на хи яаат̇аавад̇о сун̣анд̇асса сад̣̇д̣̇ад̇о вибаллаасаг̇г̇аахо ход̇и. ад̇т̇авибаллаасаг̇г̇аахавааран̣ам̣ манинд̣̇рияавигкзбабадиб̣аахагад̇д̇аа. на хи саггажжам̣ д̇хаммам̣ убад̇хаарзнд̇асса ад̇т̇ад̇о вибаллаасаг̇г̇аахо ход̇и. д̇хаммассаванз нияож̇зд̇и сун̣аат̇аад̇и вид̣̇аханад̇о. д̇хааран̣уубабаригкаасууд̇и убабаригкаг̇г̇ахан̣зна д̇уланад̇ийран̣аад̣̇игз д̣̇идтияаа жа суббадивзд̇хам̣ сан̇г̇ан̣хаад̇и.

саб̣яан̃ж̇анод̇и зд̇т̇а яат̇аад̇хиббзд̇амад̇т̇ам̣ б̣яан̃ж̇аяад̇ийд̇и б̣яан̃ж̇анам̣, сабхааванируд̇д̇и. саха б̣яан̃ж̇анзнаад̇и саб̣яан̃ж̇ано, б̣яан̃ж̇анасамбаннод̇и ад̇т̇о. аран̣ийяад̇о убаг̇анд̇хаб̣б̣ад̇о анудтаад̇аб̣б̣ад̇о ад̇т̇о, жад̇убаарисуд̣̇д̇хисийлаад̣̇иго. саха ад̇т̇знаад̇и саад̇т̇о, ад̇т̇асамбаннод̇и ад̇т̇о. д̇хаммаг̇амбхийрод̇иаад̣̇ийсу д̇хаммо наама д̇анд̇и. д̣̇зсанаа наама д̇ассаа манасаа вавад̇т̇аабид̇ааяа д̇анд̇ияаа д̣̇зсанаа. ад̇т̇о наама д̇анд̇ияаа ад̇т̇о. бадивзд̇хо наама д̇анд̇ияаа д̇анд̇иад̇т̇асса жа яат̇аабхууд̇ааваб̣од̇хо. яасмаа жзд̇з д̇хаммад̣̇зсанааад̇т̇абадивзд̇хаа сасаад̣̇ийхи вияа махаасамуд̣̇д̣̇о манд̣̇аб̣уд̣̇д̇хийхи д̣̇угког̇аал̣хаа алаб̣бханзяяабад̇идтаа жа, д̇асмаа г̇амбхийраа. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘яасмаа аяам̣ д̇хаммо…бз… саад̇хугам̣ манаси гарот̇аа’’д̇и. зд̇т̇а жа бадивзд̇хасса д̣̇уггарабхаавад̇о д̇хаммад̇т̇аанам̣ д̣̇зсанаан̃аан̣асса д̣̇уггарабхаавад̇о д̣̇зсанааяа д̣̇угког̇аахад̇аа, бадивзд̇хасса бана уббаад̣̇зд̇ум̣ асаггун̣зяяад̇д̇аа д̇аб̣б̣исаяан̃аан̣уббад̇д̇ияаа жа д̣̇уггарабхаавад̇о д̣̇угког̇аахад̇аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

д̣̇зсанам̣ наама уд̣̇д̣̇исанам̣. д̇асса нид̣̇д̣̇исанам̣ бхаасананд̇и ид̇хаад̇хиббзд̇анд̇и ааха ‘‘вид̇т̇аарад̇оби нам̣ бхаасиссаамийд̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇и. бариб̣яад̇д̇ам̣ гат̇анам̣ ваа бхаасанам̣. саал̣игааяива ниг̇гхосод̇и саал̣игааяа аалаабо вияа мад̇хуро ган̣н̣асуко бзманийяо. бадибхаананд̇и сад̣̇д̣̇о. уд̣̇ийраяийд̇и ужжаарийяад̇и, вужжад̇и ваа.

звам̣ вуд̇д̇з уссаахаж̇аад̇аад̇и звам̣ ‘‘сун̣аат̇а саад̇хугам̣ манаси гарот̇а бхаасиссаамий’’д̇и вуд̇д̇з на гира сад̇т̇аа сан̇кзбзнзва д̣̇зсзссад̇и, вид̇т̇аарзнаби бхаасиссад̇ийд̇и сан̃ж̇аад̇уссаахаа хадтад̇удтаа худ̇ваа. ид̇хаад̇и иминаа вужжамаанаад̇хигаран̣ам̣ д̇асса буг̇г̇аласса уббад̇д̇идтаанабхууд̇ам̣ ад̇хиббзд̇анд̇и ааха ‘‘д̣̇зсаабад̣̇зсз нибаад̇о’’д̇и. логанд̇и огаасалогам̣. ид̇ха д̇ат̇ааг̇ад̇о логзд̇и хи ж̇аад̇икзд̇д̇ам̣, д̇ад̇т̇ааби аяам̣ жаггаваал̣о ад̇хиббзд̇о. саман̣од̇и сод̇аабанно. д̣̇уд̇ияо саман̣од̇и сагад̣̇ааг̇аамий. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ ‘‘гад̇амо жа, бхигкавз, саман̣о? ид̇ха, бхигкавз, бхигку д̇ин̣н̣ам̣ сам̣яож̇анаанам̣ баригкаяаа сод̇аабанно ход̇ий’’д̇и (а. ни. 4.241) ‘‘гад̇амо жа, бхигкавз, д̣̇уд̇ияо саман̣о? ид̇ха, бхигкавз, бхигку д̇ин̣н̣ам̣ сам̣яож̇анаанам̣ баригкаяаа рааг̇ад̣̇осамохаанам̣ д̇ануд̇д̇аа сагад̣̇ааг̇аамий ход̇ий’’д̇и жа (а. ни. 4.241). ид̇хзва д̇идтамаанассаад̇и имиссаа зва инд̣̇асаалаг̇ухааяам̣ д̇идтамаанасса.

2. ассуд̇аваад̇и зд̇т̇а (а. ни. дий. 1.1.51) суд̇анд̇и сод̇ад̣̇ваараанусаарзна убад̇хаарид̇ам̣, убад̇хааран̣ам̣ ваа, суд̇ам̣ ассад̇т̇ийд̇и суд̇аваа. ваа-сад̣̇д̣̇асса хи ад̇т̇о ад̇т̇ид̇аамад̇д̇аад̣̇ивасзна анзгавид̇хо. д̇ат̇аа хи ‘‘анд̇аваа аяам̣ лого баривадумо’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.54; бади. ма. 1.140) ад̇т̇ид̇аамад̇д̇ам̣ ад̇т̇о. ‘‘д̇ханаваа бхог̇аваа, лаабхий аннассаа’’д̇и жа аад̣̇ийсу б̣ахубхааво. ‘‘рог̇аваа ход̇и рог̇аабхибхууд̇о’’д̇иаад̣̇ийсу гааяааб̣аад̇хо. ‘‘гудтий гудтажийварзнаа’’д̇иаад̣̇ийсу нинд̣̇аа, ‘‘иссугий мажчарий сато мааяаавино гздубхино’’д̇иаад̣̇ийсу абхин̣хаяог̇о. ‘‘д̣̇ан̣д̣ий чад̇д̇ий аламб̣арий’’д̇иаад̣̇ийсу (висуд̣̇д̇хи. 1.142) сам̣саг̇г̇о. ‘‘бан̣д̣ид̇о вааби д̇зна со’’д̇иаад̣̇ийсу (д̇ха. ба. 63) убамаанам̣, сад̣̇исабхаавод̇и ад̇т̇о. ‘‘д̇ам̣ вааби д̇хийраа муним̣ взд̣̇аяанд̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (су. ни. 213) самужжаяо. ‘‘гз ваа имз гасса ваа’’д̇иаад̣̇ийсу (баараа. 296) сам̣саяо. ‘‘аяам̣ ваа имзсам̣ саман̣аб̣раахман̣аанам̣ саб̣б̣аб̣аало саб̣б̣амуул̣хо’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.181) вибхаавано. ‘‘на вааяам̣ гумааро мад̇д̇аман̃н̃аасий’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 2.154) бад̣̇абууран̣ам̣. ‘‘яз хи гзжи, бхигкавз, саман̣аа ваа б̣раахман̣аа ваа’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.170) вигаббо. ‘‘сагяабуд̇д̇асса сириймад̇о (д̣̇ий. ни. 3.277), сийлавад̇о сийласамбад̇д̇ияаа галяаан̣о гид̇д̇исад̣̇д̣̇о аб̣бхуг̇г̇ажчад̇ий’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.150; 3.316; а. ни. 5.213; махаава. 285) жа аад̣̇ийсу басам̣саа. ‘‘бан̃н̃аваа ход̇и уд̣̇аяад̇т̇аг̇ааминияаа бан̃н̃ааяа саманнааг̇ад̇о арияааяа ниб̣б̣зд̇хигааяа саммаа д̣̇угкагкаяаг̇ааминияаа’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 3.317, 355) ад̇исаяо. ид̇хааби ад̇исаяо, басам̣саа ваа ад̇т̇о, д̇асмаа яасса басам̣сид̇ам̣, ад̇исаязна ваа суд̇ам̣ ад̇т̇и, со суд̇аваад̇и сам̣гилзсавид̣̇д̇хам̣санасамад̇т̇ам̣ барияад̇д̇ид̇хаммассаванам̣, д̇ам̣ суд̇ваа д̇ат̇ад̇д̇ааяа бадибад̇д̇и жа ‘‘суд̇аваа’’д̇и иминаа сад̣̇д̣̇зна багаасид̇аа. ат̇а ваа сод̇аб̣б̣аяуд̇д̇ам̣ суд̇ваа гад̇д̇аб̣б̣анибпад̇д̇ивасзна сун̣ийд̇и суд̇аваа, д̇аббадигкзбзна на суд̇аваад̇и ассуд̇аваа.

аяан̃хи а-гааро ‘‘ахзд̇угаа д̇хаммаа (д̇ха. са. 2.д̣̇угамаад̇игаа), абхигкуго ааваасо’’д̇иаад̣̇ийсу (баажи. 1046, 1047) д̇ам̣сахаяог̇анивад̇д̇ияам̣ ижчид̇о. ‘‘абажжаяаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 7.д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣самб̣анд̇хийбхааванивад̇д̇ияам̣. бажжаяуббаннан̃хи бажжаяасамб̣анд̇хийд̇и аббажжаяуббаннад̇д̇аа ад̇ам̣самб̣анд̇хид̇аа зд̇т̇а ж̇од̇ид̇аа. ‘‘анид̣̇ассанаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 9.д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣сабхааванивад̇д̇ияам̣. нид̣̇ассанан̃хи д̣̇адтаб̣б̣ад̇аа. ат̇а ваа бассад̇ийд̇и нид̣̇ассанам̣, жагкувин̃н̃аан̣ам̣, д̇аг̇г̇ахзд̇аб̣б̣абхааванивад̇д̇ияам̣ яат̇аа ‘‘анаасаваа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 15.д̣̇угамаад̇игаа), ‘‘аббадигхаа д̇хаммаа (д̇ха. са. 10.д̣̇угамаад̇игаа), анаарамман̣аа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 55.д̣̇угамаад̇игаа) д̇ам̣гижжанивад̇д̇ияам̣, ‘‘аруубино д̇хаммаа (д̇ха. са. 11.д̣̇угамаад̇игаа) ажзд̇асигаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 57.д̣̇угамаад̇игаа) д̇аб̣бхааванивад̇д̇ияам̣. д̇ад̣̇ан̃н̃ат̇аа хи зд̇т̇а багаасид̇аа. ‘‘амануссо’’д̇и д̇аб̣бхаавамад̇д̇анивад̇д̇ияам̣. мануссамад̇д̇ам̣ над̇т̇и, ан̃н̃ам̣ самаананд̇и. сад̣̇исад̇аа хи зд̇т̇а суужид̇аа. ‘‘ассаман̣о саман̣абадин̃н̃о, анарияо’’д̇и (а. ни. 3.13) жа д̇ам̣самбхааванийяаг̇ун̣анивад̇д̇ияам̣. г̇арахаа хи ид̇ха н̃ааяад̇и. ‘‘гажжи бход̇о анаамаяам̣, ануд̣̇араа ган̃н̃аа’’д̇и (ж̇аа. 2.20.129) д̇ад̣̇анаббабхааванивад̇д̇ияам̣, ‘‘ануббаннаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 17.д̇игамаад̇игаа) д̇ам̣сад̣̇исабхааванивад̇д̇ияам̣. ад̇ийд̇аанан̃хи уббаннабуб̣б̣ад̇д̇аа уббаад̣̇ид̇хаммаанан̃жа бажжаязгад̣̇зсанибпад̇д̇ияаа аарад̣̇д̇хуббаад̣̇ибхаавад̇о гаалавимуд̇д̇асса жа виж̇ж̇амаанад̇д̇аа уббаннаанугуулад̇аа баг̇зва бажжуббаннаананд̇и д̇аб̣б̣ид̣̇уурад̇аава зд̇т̇а вин̃н̃ааяад̇и ‘‘асзгкаа д̇хаммаа’’д̇и (д̇ха. са. 11.д̇игамаад̇игаа) д̇ад̣̇абарияосаананивад̇д̇ияам̣. д̇аннидтаанан̃хи зд̇т̇а багаасид̇анд̇и. зваманзгзсам̣ ад̇т̇аанам̣ ж̇од̇аго. ид̇ха бана ‘‘аруубино д̇хаммаа ажзд̇асигаа д̇хаммаа’’д̇иаад̣̇ийсу вияа д̇аб̣бхааванивад̇д̇ияам̣ д̣̇адтаб̣б̣о, ан̃н̃ад̇т̇зд̇и ад̇т̇о. зд̇знасса суд̇аад̣̇ин̃аан̣авирахад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘ааг̇амаад̇хиг̇амаабхааваа н̃зяяо ассуд̇аваа ид̇ий’’д̇и.

ид̣̇аани д̇асса ад̇т̇ам̣ виваранд̇о яасмаа канд̇хад̇хаад̇ваад̣̇игосаллзнаби ман̃н̃анаабадисзд̇ханасамад̇т̇ам̣ б̣аахусажжам̣ ход̇и. яат̇ааха ‘‘гид̇д̇аавад̇аа ну ко, бханд̇з, б̣ахуссуд̇о ход̇и? яад̇о ко бхигку канд̇хагусало ход̇и д̇хаад̇у, ааяад̇ана, бадижжасамуббаад̣̇агусало ход̇и, зд̇д̇аавад̇аа ко бхигку б̣ахуссуд̇о ход̇ий’’д̇и, д̇асмаа ‘‘яасса хи канд̇хад̇хаад̇уааяад̇анасажжабажжаяаагаарасад̇ибадтаанаад̣̇ийсууд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а ваажуг̇г̇ад̇агаран̣ам̣ уг̇г̇ахо. ад̇т̇абарибужчанам̣ барибужчаа. гусалзхи саха жод̣̇анаабарихаран̣авасзна винижчаяагаран̣ам̣ винижчаяо. маг̇г̇апаланиб̣б̣аанаани ад̇хиг̇амо.

б̣ахуунам̣ (д̇ха. са. мууладий. 1007) наанаббагаараанам̣ гилзсасаггааяад̣̇идтийнам̣ авихад̇ад̇д̇аа д̇аа ж̇анзнд̇и, д̇аахи ваа ж̇анид̇аад̇и бут̇уж̇ж̇анаа. авигхаад̇амзва ваа ж̇ана-сад̣̇д̣̇о вад̣̇ад̇и. бут̇у сад̇т̇аараанам̣ мукамуллогигаад̇и зд̇т̇а бут̇у ж̇анаа сад̇т̇убадин̃н̃аа зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаад̇и важанад̇т̇о. бут̇у саб̣б̣аг̇ад̇ийхи авудтид̇аад̇и зд̇т̇а ж̇анзд̇аб̣б̣аа, ж̇ааяанд̇и ваа зд̇т̇а сад̇д̇аад̇и ж̇анаа, наанааг̇ад̇ияо, д̇аа бут̇уу зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. ид̇о барз ж̇ааяанд̇и зд̇зхийд̇и ж̇анаа, абхисан̇каараад̣̇аяо, д̇з зд̇зсам̣ бут̇уу виж̇ж̇анд̇ийд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. абхисан̇каран̣аад̣̇иад̇т̇о зва ваа ж̇ана-сад̣̇д̣̇о д̣̇адтаб̣б̣о. огхаа гаамогхаад̣̇аяо. рааг̇аг̇г̇иаад̣̇аяо санд̇аабаа. д̇з зва, саб̣б̣зби ваа гилзсаа барил̣аахаа. бут̇у бан̃жасу гаамаг̇ун̣зсу рад̇д̇аад̇и зд̇т̇а ж̇ааяад̇ийд̇и ж̇ано, рааг̇о г̇зд̇ход̇и звамаад̣̇иго, бут̇у ж̇ано зд̇зсанд̇и бут̇уж̇ж̇анаа. бут̇уусу ваа ж̇анаа ж̇аад̇аа рад̇д̇аад̇и звам̣ рааг̇аад̣̇иад̇т̇о зва ваа ж̇анасад̣̇д̣̇о д̣̇адтаб̣б̣о. рад̇д̇аад̇и вад̇т̇ам̣ вияа ран̇г̇аж̇аад̇зна жид̇д̇асса вибарин̣аамагарзна чанд̣̇арааг̇зна рад̇д̇аа саарад̇д̇аа. г̇ид̣̇д̇хаад̇и абхиган̇канасабхаавзна абхиж̇жхаанзна г̇ид̣̇д̇хаа г̇зд̇хам̣ аабаннаа. г̇ад̇хид̇аад̇и г̇ант̇ид̇аа вияа д̣̇умможанийяабхаавзна д̇ад̇т̇а бадиб̣ад̣̇д̇хаа. мужчид̇аад̇и гилзсавасзна висан̃н̃ийбхууд̇аа вияа анан̃н̃агижжаа мужчам̣ мохамаабаннаа. аж̇жхосаннаад̇и анан̃н̃асаад̇хааран̣з вияа гад̇ваа г̇илид̇ваа баринидтабзд̇ваа тид̇аа. лаг̇г̇аад̇и ван̇гад̣̇ан̣д̣агз вияа аасад̇д̇аа махаабалибз ваа яаава наасигаг̇г̇аа балибаннабурисо вияа уд̣̇д̇харид̇ум̣ асаггун̣зяяабхаавзна нимуг̇г̇аа , лаг̇ид̇аад̇и маггадаалзбз аалаг̇г̇абхаавзна бажжуд̣д̣ид̇о вияа маггадо бан̃жаннам̣ инд̣̇рияаанам̣ васзна аалаг̇г̇ид̇аа. балиб̣уд̣̇д̇хаад̇и б̣ад̣̇д̇хаа, убад̣̇д̣̇уд̇аа ваа. аавудаад̇и аавунид̇аа, нивуд̇аад̇и ниваарид̇аа. овуд̇аад̇и балиг̇ун̣тид̇аа, барияонад̣̇д̇хаа ваа. бихид̇аад̇и бид̣̇ахид̇аа, бадижчаннаад̇и бадижчаад̣̇ид̇аа. бадигуж̇ж̇ид̇аад̇и хздтаамукаж̇аад̇аа. бут̇уунам̣ ваа г̇ан̣анабат̇амад̇ийд̇аананд̇иаад̣̇инаа бут̇у ж̇ано бут̇уж̇ж̇анод̇и д̣̇ассзд̇и.

‘‘ассуд̇аваа’’д̇и зд̇зна авиж̇ж̇анд̇хад̇аа вуд̇д̇аад̇и ааха ‘‘анд̇хабут̇уж̇ж̇ано вуд̇д̇о ход̇ий’’д̇и. аарагад̇д̇аа (сам̣. ни. дий. 2.3.1) гилзсзхи маг̇г̇зна самужчиннад̇д̇аа. анаязд̇и авад̣дхияам̣, анад̇т̇зд̇и ад̇т̇о. анаяз ваа анубааяз. наирияанад̇о авад̇д̇анад̇о. аязд̇и вад̣дхияам̣, ад̇т̇з, убааяз ваа. аран̣ийяад̇од̇и баяирубаасид̇аб̣б̣ад̇о. нируд̇д̇инаязна бад̣̇асид̣̇д̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣аа буримзсу ад̇т̇авигаббзсу. бажчимз бана сад̣̇д̣̇асад̇т̇авасзнаби. яад̣̇иби арияа-сад̣̇д̣̇о ‘‘яз хи во арияаа барисуд̣̇д̇хагааяагамманд̇аа’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 1.35) висуд̣̇д̇хаасаяабаяог̇зсу бут̇уж̇ж̇анзсуби вад̇д̇ад̇и. ид̇ха бана арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амзна саб̣б̣алогуд̇д̇арабхаавзна жа арияабхааво ад̇хиббзд̇од̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘б̣уд̣̇д̇хаа’’д̇иаад̣̇и. д̇ад̇т̇а ‘‘бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа д̇ат̇ааг̇ад̇асаавагаа жа саббурисаа’’д̇и ид̣̇ам̣ арияаа саббурисаад̇и ид̇ха вуд̇д̇абад̣̇аанам̣ ад̇т̇ам̣ асан̇гарад̇о д̣̇ассзд̇ум̣ вуд̇д̇ам̣. яасмаа бана ниббарияааяад̇о арияасаббурисабхааваа абхиннасабхааваа. д̇асмаа ‘‘саб̣б̣зва ваа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.

зд̇д̇аавад̇аа хи б̣уд̣̇д̇хасааваго вуд̇д̇о. д̇асса хи зганд̇зна галяаан̣амид̇д̇о ижчид̇аб̣б̣о барад̇огхосаманд̇арзна батамамаг̇г̇асса ануббаж̇ж̇анад̇о. висзсад̇о жасса бхаг̇аваава галяаан̣амид̇д̇о ад̇хиббзд̇о. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ ‘‘маман̃хи, аананд̣̇а, галяаан̣амид̇д̇ам̣ ааг̇амма ж̇аад̇ид̇хаммаа сад̇д̇аа ж̇аад̇ияаа баримужжанд̇ий’’д̇иаад̣̇и (сам̣. ни. 5.2). со зва жа авзжжабасаад̣̇аад̇хиг̇амзна д̣̇ал̣хабхад̇д̇и наама. вуд̇д̇амби жзд̇ам̣ ‘‘яам̣ маяаа саавагаанам̣ сигкаабад̣̇ам̣ бан̃н̃ад̇д̇ам̣, д̇ам̣ мама саавагаа ж̇ийвид̇ахзд̇уби наад̇иггаманд̇ий’’д̇и (уд̣̇аа. 45). гад̇ан̃н̃уд̇аад̣̇ийхи бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа б̣уд̣̇д̇хаад̇и зд̇т̇а гад̇ам̣ ж̇аанаад̇ийд̇и гад̇ан̃н̃уу. гад̇ам̣ вид̣̇ид̇ам̣ баагадам̣ гарод̇ийд̇и гад̇авзд̣̇ий. анзгзсуби хи габбасад̇асахассзсу гад̇ам̣ убагаарам̣ ж̇аананд̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа баагадан̃жа гаронд̇и сад̇иж̇ананааамисабадиг̇г̇ахан̣аад̣̇инаа , д̇ат̇аа сам̣саарад̣̇угкад̣̇угкид̇асса саггажжам̣ гаронд̇и гижжам̣, яам̣ ад̇д̇анаа гаад̇ум̣ саггаа. саммаасамб̣уд̣̇д̇хо бана габбаанам̣ асан̇кязяяасахассзсуби гад̇ам̣ убагаарам̣ маг̇г̇апалаанам̣ убаниссаяан̃жа ж̇аанаад̇и, баагадан̃жа гарод̇и, сийхо вияа жа звам̣ саб̣б̣ад̇т̇а саггажжамзва д̇хаммад̣̇зсанам̣ гаронд̇о б̣уд̣̇д̇хагижжам̣ гарод̇и. яааяа бадибад̇д̇ияаа д̣̇идтаа наама хонд̇и, д̇ассаа аббадибаж̇ж̇анабхааво, д̇ад̇т̇а жа аад̣̇араабхааво арияаанам̣ ад̣̇ассанасийлад̇аа жа, на жа д̣̇ассанз саад̇хугаарид̇аа жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. жагкунаа ад̣̇ассаавийд̇и зд̇д̇а жагку наама на мам̣сажагку зва, ат̇а ко д̣̇иб̣б̣ажагкубийд̇и ааха ‘‘д̣̇иб̣б̣ажагкунаа ваа’’д̇и. арияабхаавод̇и язхи яог̇ад̇о ‘‘арияаа’’д̇и вужжанд̇и. д̇з маг̇г̇апалад̇хаммаа д̣̇адтаб̣б̣аа.

д̇ад̇раад̇и н̃аан̣ад̣̇ассанассзва д̣̇ассанабхаавз. вад̇т̇ууд̇и ад̇хиббзд̇ад̇т̇ан̃аабанагааран̣ам̣. звам̣ вуд̇д̇збийд̇и звам̣ ан̃н̃аабад̣̇зсзна ад̇д̇уубанааяигам̣ гад̇ваа вуд̇д̇зби. д̇хамманд̇и логуд̇д̇арад̇хаммам̣, жад̇усажжад̇хаммам̣ ваа. арияагарад̇хаммаа анижжаанубассанаад̣̇аяо вибассияамаанаа анижжаад̣̇аяо, жад̇д̇аари ваа арияасажжаани.

авинийд̇од̇и на винийд̇о, ад̇хисийласигкаад̣̇ивасзна на сигкид̇о. язсам̣ сам̣варавинаяаад̣̇ийнам̣ абхаавзна аяам̣ авинийд̇од̇и вужжад̇и, д̇з д̇аава д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̣̇увид̇хо винаяо наамаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а сийласам̣варод̇и баад̇имогкасам̣варо взд̣̇ид̇аб̣б̣о, со жа ад̇т̇ад̇о гааяигаваажасиго авийд̇иггамо. сад̇исам̣варод̇и инд̣̇рияарагкаа, саа жа д̇ат̇аабавад̇д̇аа сад̇и зва. н̃аан̣асам̣варод̇и ‘‘сод̇аанам̣ сам̣варам̣ б̣руумий’’д̇и (су. ни. 1040) вад̇ваа ‘‘бан̃н̃ааязд̇з бид̇хийяарз’’д̇и важанад̇о сод̇асан̇каад̇аанам̣ д̇ан̣хаад̣̇идтид̣̇ужжарид̇аавиж̇ж̇ааавасидтагилзсаанам̣ сам̣варо бид̣̇аханам̣ самужчзд̣̇ан̃аан̣анд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. канд̇исам̣варод̇и ад̇хиваасанаа, саа жа д̇ат̇аабавад̇д̇аа канд̇хаа, ад̣̇осо ваа. бан̃н̃аад̇и згз, д̇ам̣ адтагат̇ааяа вируж̇жхад̇и. вийрияасам̣варо гаамавид̇аггаад̣̇ийнам̣ винод̣̇анавасзна бавад̇д̇ам̣ вийрияамзва. д̇зна д̇зна г̇ун̣ан̇г̇зна д̇асса д̇асса аг̇ун̣ан̇г̇асса бахаанам̣ д̇ад̣̇ан̇г̇абахаанам̣. вигкамбханзна бахаанам̣ вигкамбханабахаанам̣. сзсабад̣̇ад̇т̇аязби зсзва наяо.

иминаа баад̇имогкасам̣варзнаад̇иаад̣̇и сийласам̣вараад̣̇ийнам̣ виваран̣ам̣. д̇ад̇т̇а самубзд̇од̇и зд̇т̇а ид̇и-сад̣̇д̣̇о аад̣̇исад̇т̇о. д̇зна ‘‘сахаг̇ад̇о самубаг̇ад̇о’’д̇иаад̣̇инаа вибхан̇г̇з (вибха. 511) ааг̇ад̇ам̣ сам̣варавибхан̇г̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. зса наяо сзсзсуби. яам̣ банзд̇т̇а вад̇д̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ ананд̇арасуд̇д̇з аави бхависсад̇и.

гааяад̣̇ужжарид̇аад̣̇ийнанд̇и д̣̇уссийляасан̇каад̇аанам̣ гааяаважийд̣̇ужжарид̇аад̣̇ийнам̣ мудтассажжасан̇каад̇асса бамаад̣̇асса абхиж̇жхаад̣̇ийнам̣ ваа агканд̇иан̃н̃аан̣агосаж̇ж̇аанан̃жа. сам̣варан̣ад̇од̇и бид̣̇аханад̇о т̇аганад̇о. винаяанад̇од̇и гааяаваажаажид̇д̇аанам̣ вируубаббавад̇д̇ияаа винаяанад̇о абанаяанад̇о, гааяад̣̇ужжарид̇аад̣̇ийнам̣ ваа винаяанад̇о, гааяаад̣̇ийнам̣ ваа ж̇имхаббавад̇д̇им̣ вижчинд̣̇ид̇ваа уж̇угам̣ наяанад̇од̇и ад̇т̇о. бажжаяасамавааяз уббаж̇ж̇анаарахаанам̣ гааяад̣̇ужжарид̇аад̣̇ийнам̣ д̇ат̇аа д̇ат̇аа ануббаад̣̇анамзва сам̣варан̣ам̣ винаяанан̃жа взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.

яам̣ бахаананд̇и самб̣анд̇хо. ‘‘наамаруубабарижчзд̣̇аад̣̇ийсу вибассанаан̃аан̣зсуу’’д̇и гасмаа вуд̇д̇ам̣, нану наамаруубабарижчзд̣̇абажжаяабариг̇г̇ахаган̇каавид̇аран̣аани на вибассанаан̃аан̣аани саммасанаагаарзна аббавад̇д̇анад̇о? сажжамзд̇ам̣. вибассанаан̃аан̣асса бана ад̇хидтаанабхаавад̇о звам̣ вуд̇д̇ам̣. ‘‘наамаруубамад̇д̇амид̣̇ам̣, над̇т̇и зд̇т̇а ад̇д̇аа ваа ад̇д̇анияам̣ ваа’’д̇и звам̣ бавад̇д̇ан̃аан̣ам̣ наамаруубававад̇т̇аанам̣. сад̇и виж̇ж̇амаанз канд̇хабан̃жагасан̇каад̇з гааяз, саяам̣ ваа сад̇ий д̇асмим̣ гааяз д̣̇идтийд̇и саггааяад̣̇идти. ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇и (сам̣. ни. 3.81; 4.345) звам̣ бавад̇д̇аа мижчаад̣̇идти. д̇ассзва руубааруубасса гаммаавиж̇ж̇аад̣̇ибажжаяабариг̇г̇ан̣ханан̃аан̣ам̣ бажжаяабариг̇г̇ахо. ‘‘над̇т̇и хзд̇у над̇т̇и бажжаяо сад̇д̇аанам̣ сам̣гилзсааяаа’’д̇и (д̣̇ий. ни. 1.168) аад̣̇инаяаббавад̇д̇аа ахзд̇угад̣̇идти. ‘‘иссарабурисабаж̇аабад̇ибагад̇иан̣угаалаад̣̇ийхи лого бавад̇д̇ад̇и нивад̇д̇ад̇и жаа’’д̇и бавад̇д̇аа висамахзд̇уд̣̇идти. д̇ассзваад̇и бажжаяабариг̇г̇ахассзва. ган̇каавид̇аран̣знаад̇и яат̇аа зд̇арахи наамаруубасса гаммаад̣̇ибажжаяад̇о уббад̇д̇и, звам̣ ад̇ийд̇аанааг̇ад̇зсубийд̇и д̇ийсуби гаалзсу вижигижчаабанаяанан̃аан̣зна. гат̇ам̣гат̇ийбхаавассаад̇и ‘‘ахосим̣ ну ко ахамад̇ийд̇амад̣̇д̇хаана’’нд̇и (ма. ни. 1.18; сам̣. ни. 2.20) аад̣̇инаяаббавад̇д̇ааяа сам̣саяаббавад̇д̇ияаа. галаабасаммасанзнаад̇и ‘‘яам̣ гин̃жи руубам̣ ад̇ийд̇аанааг̇ад̇абажжуббанна’’нд̇иаад̣̇инаа (ма. ни. 1.361; 2.113; 3.86, 89) канд̇хабан̃жагам̣ згаад̣̇асасу огаасзсу багкибид̇ваа саммасанавасзна бавад̇д̇зна наяавибассанаан̃аан̣зна . ахам̣ мамаад̇и г̇аахассаад̇и ад̇д̇ад̇д̇анияаг̇ахан̣асса. маг̇г̇аамаг̇г̇ававад̇т̇аанзнаад̇и маг̇г̇аамаг̇г̇ан̃аан̣ависуд̣̇д̇хияаа. амаг̇г̇з маг̇г̇асан̃н̃ааяаад̇и обхаасаад̣̇игз амаг̇г̇з ‘‘маг̇г̇о’’д̇и уббаннасан̃н̃ааяа.

яасмаа саммад̣̇зва сан̇каараанам̣ уд̣̇аяам̣ бассанд̇о ‘‘звамзва сан̇каараа ануруубагааран̣ад̇о уббаж̇ж̇анд̇и, на бана ужчиж̇ж̇анд̇ий’’д̇и г̇ан̣хаад̇и, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘уд̣̇аяад̣̇ассанзна ужчзд̣̇ад̣̇идтияаа’’д̇и. яасмаа бана сан̇каараанам̣ ваяам̣ бассанд̇о ‘‘яад̣̇ибимз сан̇каараа авижчиннаа вад̇д̇анд̇и, уббаннуббаннаа бана аббадисанд̇хигаа нируж̇жханд̇з ваа’’д̇и бассад̇и, д̇ассзвам̣ бассад̇о гуд̇о сассад̇аг̇г̇аахо, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘ваяад̣̇ассанзна сассад̇ад̣̇идтияаа’’д̇и. бхаяад̣̇ассанзнаад̇и бхаяад̇убадтаанан̃аан̣зна. сабхаязд̇и саб̣б̣абхаяаанам̣ аагарабхаавад̇о сагалад̣̇угкавуубасамасан̇каад̇асса барамассаасасса бадибагкабхаавад̇о жа сабхаяз канд̇хабан̃жагз. абхаяасан̃н̃ааяаад̇и ‘‘абхаяам̣ кзма’’нд̇и уббаннасан̃н̃ааяа. ассаад̣̇асан̃н̃аа наама бан̃жубаад̣̇аанагканд̇хзсу ассаад̣̇авасзна бавад̇д̇асан̃н̃аа, яаа ‘‘аалаяаабхинивзсо’’д̇иби вужжад̇и. абхирад̇исан̃н̃аа д̇ад̇т̇зва абхирад̇ивасзна бавад̇д̇асан̃н̃аа, яаа ‘‘нанд̣̇ий’’д̇иби вужжад̇и. амужжид̇угамяад̇аа аад̣̇аанам̣. анубзгкаа сан̇каарзхи аниб̣б̣инд̣̇анам̣, саалаяад̇аад̇и ад̇т̇о. д̇хаммадтид̇ияам̣ бадижжасамуббаад̣̇з бадиломабхааво сассад̇ужчзд̣̇аг̇г̇аахо, бажжаяаагаарабадижчаад̣̇агамохо ваа, ниб̣б̣аанз бадиломабхааво сан̇каарзсу рад̇и, ниб̣б̣аанабадижчаад̣̇агамохо ваа. сан̇кааранимид̇д̇аг̇г̇ааход̇и яаад̣̇исасса гилзсасса аббахийнад̇д̇аа вибассанаа сан̇кааранимид̇д̇ам̣ на мун̃жад̇и, со гилзсо, яо ‘‘сам̣яог̇аабхинивзсо’’д̇иби вужжад̇и. сан̇кааранимид̇д̇аг̇г̇ахан̣асса ад̇иггаманамзва ваа бахаанам̣.

бавад̇д̇и зва бавад̇д̇ибхааво, барияудтаананд̇и ад̇т̇о. нийваран̣аад̣̇ид̇хаммаананд̇и зд̇т̇а аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна нийваран̣абагкияаа гилзсаа вид̇аггавижаараад̣̇аяо жа г̇аяханд̇и.

жад̇уннам̣ арияамаг̇г̇аанам̣ бхаавид̇ад̇д̇аа ажжанд̇ам̣ аббавад̇д̇ибхаавзна яам̣ бахаананд̇и самб̣анд̇хо. гзна бахаананд̇и? арияамаг̇г̇зхзваад̇и вин̃н̃ааяамаанояамад̇т̇о д̇зсам̣ бхаавид̇ад̇д̇аа аббавад̇д̇иважанад̇о. самуд̣̇аяабагкигассаад̇и зд̇т̇а жад̇д̇аароби маг̇г̇аа жад̇усажжаабхисамаяаад̇и гад̇ваа д̇зхи бахаад̇аб̣б̣зна д̇зна д̇зна самуд̣̇аязна саха бахаад̇аб̣б̣ад̇д̇аа самуд̣̇аяасабхааг̇ад̇д̇аа, сажжавибхан̇г̇з жа саб̣б̣агилзсаанам̣ самуд̣̇аяабхаавасса вуд̇д̇ад̇д̇аа ‘‘самуд̣̇аяабагкигаа’’д̇и д̣̇идтиаад̣̇аяо вужжанд̇и. бадиббассад̣̇д̇хад̇д̇ам̣ вубасанд̇ад̇аа. сан̇кад̇аниссадад̇аа сан̇каарасабхааваабхааво. бахийнасаб̣б̣асан̇кад̇анд̇и вирахид̇асаб̣б̣асан̇кад̇ам̣, висан̇кааранд̇и ад̇т̇о. бахаанан̃жа д̇ам̣ винаяо жаад̇и бахаанавинаяо буримзна ад̇т̇зна, д̣̇уд̇иязна бана бахийяад̇ийд̇и бахаанам̣, д̇асса винаяод̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣.

бхиннасам̣варад̇д̇аад̇и надтасам̣варад̇д̇аа, сам̣вараабхаавад̇од̇и ад̇т̇о. д̇зна асамаад̣̇иннасам̣вароби сан̇г̇ахид̇о ход̇и. самаад̣̇аанзна хи самбаад̣̇зд̇аб̣б̣о сам̣варо д̇ад̣̇абхаавз на ход̇ийд̇и. зван̃хи логз вад̇д̇ааро хонд̇и ‘‘махаа вад̇а но бхог̇о, со надто д̇ат̇аа агад̇ад̇д̇аа’’д̇и. ариязд̇и арияо. бажжад̇д̇аважанан̃хзд̇ам̣. зсзсзд̇и зсо со зва, ад̇т̇ад̇о анан̃н̃од̇и ад̇т̇о. д̇аж̇ж̇аад̇зд̇и ад̇т̇ад̇о д̇ам̣сабхааво, саббурисо арияасабхааво, арияо жа саббурисасабхаавод̇и ад̇т̇о.

д̇ам̣ ад̇т̇анд̇и ‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и звам̣ вуд̇д̇амад̇т̇ам̣. гасмаа банзд̇т̇а буг̇г̇алаад̇хидтаанаа д̣̇зсанаа гад̇аад̇и? яад̣̇зд̇т̇а вад̇д̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ ‘‘яасмаа бут̇уж̇ж̇ано абарин̃н̃аад̇авад̇т̇уго’’д̇иаад̣̇инаа (ма. ни. адта. 1.2) саяамзва вагкад̇и. д̇хаммо ад̇хидтаанам̣ зд̇иссаад̇и д̇хаммаад̇хидтаанаа, сабхаавад̇хаммз ниссааяа бавад̇д̇ид̇ад̣̇зсанаа. д̇хаммавасзнзва бавад̇д̇аа батамаа, буг̇г̇алавасзна удтахид̇ваа буг̇г̇алавасзнзва г̇ад̇аа д̇ад̇ияаа, ид̇араа д̇хаммабуг̇г̇алаанам̣ вомиссагавасзна. гасмаа бана бхаг̇аваа звам̣ вибхааг̇зна д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ийд̇и? взнзяяаж̇жхаасаязна д̣̇зсанаавилаасзна жа. яз хи взнзяяаа д̇хаммаад̇хидтаанааяа д̇хаммад̣̇зсанааяа сукзна ад̇т̇ам̣ бадивиж̇жханд̇и, д̇зсам̣ д̇ат̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇и. зса наяо саб̣б̣ад̇т̇а. яассаа жа д̇хаммад̇хаад̇уяаа суббадивид̣̇д̇хад̇д̇аа д̣̇зсанаавилаасаббад̇д̇о ход̇и, сааяам̣ суббадивид̣̇д̇хаа, д̇асмаа д̣̇зсанаавилаасаббад̇д̇о д̇хаммиссаро д̇хаммарааж̇аа яат̇аа яат̇аа ижчад̇и, д̇ат̇аа д̇ат̇аа д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ийд̇и звам̣ иминаа взнзяяаж̇жхаасаязна д̣̇зсанаавилаасзна жа звам̣ вибхааг̇зна д̇хаммам̣ д̣̇зсзд̇ийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

чад̇хаад̇урод̇и бат̇авид̇хаад̇у аабо-д̇зж̇о-вааяо-аагаасад̇хаад̇у вин̃н̃аан̣ад̇хаад̇ууд̇и имзсам̣ чаннам̣ д̇хаад̇уунам̣ васзна чад̇хаад̇уро. ‘‘жагкунаа руубам̣ д̣̇исваа соманассадтаанияам̣ руубам̣ убавижарад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 3.324) вуд̇д̇аанам̣ чаннам̣ соманассуубавижаараанам̣, чаннам̣ д̣̇оманассаубзгкуубавижаараанан̃жа васзна адтаарасаманобавижааро. сажжаад̇хидтаанаад̣̇ивасзна жад̇ураад̇хидтаано. бан̃н̃аажагкунаа д̣̇идтад̇хаммигасса самбарааяигасса жа ад̇т̇асса ад̣̇ассанад̇о анд̇хо, д̣̇идтад̇хаммигассзва д̣̇ассанад̇о згажагку, д̣̇виннамби д̣̇ассанад̇о д̣̇вижагку, взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

свааяам̣ нид̣̇д̣̇исийд̇и самб̣анд̇хо. свааяанд̇и жа со аяам̣, яат̇аавуд̇д̇ад̣̇зсанаавибхааг̇агусало бхаг̇аваад̇и ад̇т̇о. абарин̃н̃аад̇авад̇т̇угод̇и д̇ийхи барин̃н̃аахи абарин̃н̃аад̇агканд̇хо. канд̇хаа хи барин̃н̃аад̇авад̇т̇у. абарин̃н̃аамуулигаад̇и бариж̇аананаабхааванимид̇д̇аа д̇асмим̣ сад̇и бхаавад̇о. барин̃н̃аанан̃хи авиж̇ж̇аад̣̇аяо гилзсаа бадибагкаа д̇аммуулигаа жа саб̣б̣аман̃н̃анаад̇и. арияаанам̣ ад̣̇ассаавийд̇и зд̇т̇а ид̇и-сад̣̇д̣̇о аад̣̇иад̇т̇о. д̇зна ‘‘арияад̇хаммасса аговид̣̇о’’д̇иаад̣̇игам̣ бут̇уж̇анасса висзсанабхаавзна бавад̇д̇ам̣ баал̣исзсам̣ г̇ан̣хаад̇и бут̇уж̇ж̇ананид̣̇д̣̇зсабхаавад̇о. д̇знааха ‘‘звам̣ бут̇уж̇ж̇анам̣ нид̣̇д̣̇исий’’д̇и.

суд̇д̇анигкзбаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

бат̇авийваараван̣н̣анаа

д̇ассаад̇и бут̇уж̇ж̇анасса. васад̇и зд̇т̇а аарамман̣агаран̣авасзнаад̇и аарамман̣амби вад̇т̇ууд̇и вужжад̇и бавад̇д̇идтаанабхаавад̇од̇и ааха ‘‘бат̇авийаад̣̇ийсу вад̇т̇уусуу’’д̇и. саггааяад̇хаммаанамби аарамман̣аад̣̇инаа сад̇иби ман̃н̃анаахзд̇убхаавз ман̃н̃анаахзд̇угад̇д̇знзва д̇зсам̣ ниб̣б̣ад̇д̇ид̇од̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘саб̣б̣асаггааяад̇хаммаж̇анид̇ам̣ ман̃н̃ана’’нд̇и. зд̇т̇а жа бат̇авийд̇хаад̇у сзсад̇хаад̇уунам̣ сасамбхаараасамбхаарабхааваа сад̇иби бамаан̣ад̇о самабхаавз саамад̇т̇ияад̇о ад̇хигаанад̇хигабхаавзна взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. самбхааранд̇ийд̇и самбхаараа, бариваараа. д̇ам̣д̇ам̣галаабзхи лагкан̣абат̇авияаа сзсад̇хаммаа яат̇аарахам̣ бажжаяабхаавзна бариваарабхаавзна жа бавад̇д̇анд̇и. д̇знааха ‘‘саа хи ван̣н̣аад̣̇ийхи самбхаарзхи сад̣̇д̇хим̣ бат̇авийд̇и сасамбхаарабат̇авий’’д̇и. бат̇авид̇од̇и зд̇т̇а бут̇уладтзна бут̇увий, бут̇увий зва бат̇авий. саа хи сад̇иби барижчиннавуд̇д̇ияам̣ саб̣б̣зсам̣ сагалаабабхааваанам̣ аад̇хаарабхаавзна бавад̇д̇амаанаа бут̇улаа бад̇т̇адаа вид̇т̇ин̣н̣аад̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇ам̣ арахад̇и, на бана д̇ам̣ анубависид̇ваа бавад̇д̇амаанаа аабаад̣̇аяо. сасамбхаарабат̇авияаа бана бут̇улабхаавз вад̇д̇аб̣б̣амзва над̇т̇и. аарамман̣абат̇авияам̣ вад̣дханапаран̣адтзхи бут̇уладто, ид̇арасмим̣ рул̣хияаава д̣̇адтаб̣б̣о. аарамман̣абат̇авийд̇и жхаанасса аарамман̣абхууд̇ам̣ бат̇авийсан̇каад̇ам̣ бадибхааг̇анимид̇д̇ам̣. д̇знааха ‘‘нимид̇д̇абат̇авийд̇иби вужжад̇ий’’д̇и. ааг̇аманавасзнаад̇и бат̇авийгасин̣абхааванааг̇аманавасзна. д̇ат̇аа хи вуд̇д̇ам̣ ‘‘аабо жа д̣̇зваа бат̇авий, д̇зж̇о вааяо д̇ад̣̇ааг̇аму’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 2.340).

саб̣б̣аабийд̇и жад̇уб̣б̣ид̇хаа бат̇авийби. ануссаваад̣̇имад̇д̇алад̣̇д̇хаа ман̃н̃анаа вад̇т̇у ход̇иязва. д̇ат̇аа хи ‘‘гагкал̣ам̣ кариг̇ад̇а’’нд̇иаад̣̇инаа (вибха. 173) лагкан̣абат̇авийби уд̣̇д̇харийяад̇и. яам̣ банзгз вад̣̇анд̇и ‘‘лагкан̣з д̣̇идтз ман̃н̃анаа над̇т̇и, сан̃ж̇аанаад̇ийд̇и вуд̇д̇асан̃н̃аа жа д̣̇идтиг̇г̇аахасса муулабхууд̇аа бин̣д̣аг̇г̇аахид̇аа, саа лагкан̣з нагкамад̇и, д̇асмаа лагкан̣абат̇авий на г̇ахзд̇аб̣б̣аа’’д̇и, д̇ад̣̇аяуд̇д̇ам̣ лагкан̣абадивзд̇хасса ид̇ха анад̇хиббзд̇ад̇д̇аа. д̇знааха ‘‘логавохаарам̣ г̇ахзд̇ваа’’д̇и. на жа саб̣б̣асан̃н̃аа бин̣д̣аг̇г̇аахигаа , нааби д̣̇идтиг̇г̇аахассзва муулабхууд̇аа, д̇асмаа лагкан̣абат̇авияааби гааяад̣̇ваараанусаарзна ан̃н̃ат̇аа жа убадтид̇ааяа ман̃н̃анаа бавад̇д̇ад̇зва. д̇знзва жа ‘‘ануссаваад̣̇имад̇д̇алад̣̇д̇хаа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бат̇авид̇од̇и бажжад̇з ниссаггаважананд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘бат̇авийд̇и сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и ааха. яасмаа жад̇уб̣б̣ид̇хамби бат̇авим̣ ‘‘бат̇авий’д̇и сан̃ж̇аананд̇о д̇зна д̇зна наязна бат̇авийгодтаасзнзва сан̃ж̇аанаад̇ийд̇и вужжад̇и, на аабаад̣̇игодтаасзна, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘бат̇авибхааг̇зна сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и. логавохаарам̣ г̇ахзд̇ваад̇и логасаман̃н̃ам̣ авиж̇ахид̇ваа. зд̇зна лагкан̣абат̇авияамби вохаарамукзнзвассаа бавад̇д̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и.

яад̣̇и логавохаарзна д̇ад̇т̇а бавад̇д̇и, го зд̇т̇а д̣̇осо, нану арияааби ‘‘аяан̃хи бханд̇з махаабат̇авий’’д̇иаад̣̇инаа логавохаарзна бавад̇д̇анд̇ийд̇и? на зд̇т̇а вохаарамад̇д̇з авадтаанам̣ ад̇хиббзд̇ам̣, ат̇а ко вохаарамукзна мижчаабхинивзсод̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘сан̃н̃аавибаллаасзна сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и ааха. д̇ассад̇т̇о – аяонисоманасигаарасамбхууд̇ааяа ‘‘субха’’нд̇иаад̣̇инаяаббавад̇д̇ааяа вибарийд̇асан̃н̃ааяа сан̃ж̇аанаад̇ийд̇и. зд̇зна д̣̇уб̣б̣алаа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтиман̃н̃анаа д̣̇ассид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. яад̣̇и звам̣ гасмаа сан̃н̃аа г̇ахид̇аад̇и? баагадабхаавад̇о. яат̇аа наама аг̇г̇имхи мат̇ияамаанз яад̣̇аа д̇хуумо убалаб̣бхад̇и, гин̃жааби д̇ад̣̇аа виж̇ж̇ад̇зва бааваго авинаабхаавад̇о, баагадабхаавад̇о бана д̇хуумо ж̇аад̇од̇и вужжад̇и, на аг̇г̇и ж̇аад̇од̇и, звам̣самбад̣̇амид̣̇ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. яад̣̇иби д̇ад̇т̇а ман̃н̃анаагижжам̣ ад̇т̇и, на бана вибхууд̇ам̣ абаагадабхаавад̇о сан̃н̃аагижжамзва вибхууд̇ам̣, д̇ам̣ бана ман̃н̃анаанугуулам̣ ман̃н̃анаасахид̇ам̣ жаад̇и ааха ‘‘сан̃н̃аавибаллаасзна сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и. звам̣ бат̇авийбхааг̇ам̣ амун̃жанд̇оязва ваа сан̃ж̇аанаад̇ийд̇и самб̣анд̇хо. яо хи вуд̇д̇аббабхзд̣̇ааяа бат̇авияаа бат̇авибхааг̇ам̣ амун̃жанд̇оязва авиж̇аханд̇оязва сийсабин̣д̣з суван̣н̣асан̃н̃ий вияа анад̇д̇аад̣̇исабхаавам̣язва д̇ам̣ ад̇д̇аад̣̇ивасзна сан̃ж̇аанаад̇и, д̇асса васзна вуд̇д̇ам̣ ‘‘бат̇авий’’д̇иаад̣̇и. на вад̇д̇аб̣б̣ам̣ бут̇уж̇ж̇анаг̇г̇аахасса яуд̇д̇имаг̇г̇ананивааран̣ад̇од̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘уммад̇д̇аго вияа…бз… г̇ан̣хаад̇ий’’д̇и . арияаанам̣ ад̣̇ассаавид̇аад̣̇ибхзд̣̇анд̇и арияаанам̣ ад̣̇ассаавид̇аад̣̇ивисзсам̣ вад̣̇анд̇зна бхаг̇авад̇аава зд̇т̇а яат̇аавуд̇д̇асан̃ж̇аананз гааран̣ам̣ вуд̇д̇анд̇и яож̇анаа.

званд̇и ‘‘бат̇авибхааг̇зна сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа вуд̇д̇аббагаарзна. сан̃ж̇аанид̇ваад̇и буб̣б̣агаалагирияаанид̣̇д̣̇зсод̇и ааха ‘‘абарабхааг̇з…бз… г̇ан̣хаад̇ий’’д̇и. бабан̃жасан̇каад̇и бабан̃жагодтаасаа. бабан̃жанд̇и сад̇д̇аа сам̣саарз жирааяанд̇и зд̇зхийд̇и бабан̃жаа, ман̃н̃анд̇и ‘‘зд̇ам̣ мамаа’’д̇иаад̣̇инаа баригаббзнд̇и зд̇аахийд̇и ман̃н̃анаад̇и д̣̇вийхиби барияааязхи д̇ан̣хаад̣̇аяова вуд̇д̇аад̇и ааха ‘‘д̇ан̣хаамаанад̣̇идтибабан̃жзхи ид̇ха ман̃н̃анаанаамзна вуд̇д̇зхий’’д̇и. аж̇ан̃н̃асса ж̇ан̃н̃ад̇о, асзяяаад̣̇игасса сзяяаад̣̇ид̇о г̇ахан̣ад̇о д̣̇идтиман̃н̃анаа вияа д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анааби ан̃н̃ат̇аа г̇аахо зваад̇и ааха ‘‘ан̃н̃ат̇аа г̇ан̣хаад̇ий’’д̇и. аарамман̣аабхиниробанаад̣̇инаа бхиннасабхааваанамби вид̇аггаад̣̇ийнам̣ саад̇хааран̣о убаниж̇жхааяанасабхааво вияа ануг̇иж̇жханун̣н̣ад̇ибараамасанасабхааваанамби д̇ан̣хаад̣̇ийнам̣ саад̇хааран̣зна аарамман̣абаригаббанаагаарзна бавад̇д̇и ман̃н̃анаад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. д̇знааха ‘‘д̇ийхи ман̃н̃анаахи ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇и. ассаад̇и бут̇уж̇ж̇анасса, уд̣̇аяаб̣б̣аяаанубассанаад̣̇ийсу вияа сукуманаязнаби ман̃н̃анаабавад̇д̇и ад̇т̇ийд̇и вибхааванасукад̇ааяа т̇уулам̣язва д̇ам̣ д̣̇ассзд̇угаамо ‘‘ол̣аариганаязнаа’’д̇иааха. ол̣ааригз хи вибхааг̇з д̣̇ассид̇з сукумавибхааванаа сугараад̇и д̣̇ассзд̇ум̣ аяамад̇т̇аяож̇анаа вужжад̇ийд̇и самб̣анд̇хо. аж̇жхад̇д̇игаад̇и инд̣̇рияаб̣ад̣̇д̇хаа сад̇д̇асанд̇аанабарияаабаннаа нияагаж̇жхад̇д̇аа вуд̇д̇аа вибхан̇г̇з бадисамбхид̣̇аамаг̇г̇з жа.

вибхан̇г̇зд̇и д̇хаад̇увибхан̇г̇з (вибха. 173). б̣аахираад̇и анинд̣̇рияаб̣ад̣̇д̇хаа сан̇каарасанд̇аанабарияаабаннаа. гагкал̣анд̇и т̇ад̣̇д̇хам̣. кариг̇ад̇анд̇и парусам̣. гагкал̣абхааво гагкал̣ад̇д̇ам̣. гагкал̣абхаавод̇и гагкал̣асабхааво. б̣ахид̣̇д̇хаад̇и инд̣̇рияаб̣ад̣̇д̇хад̇о б̣ахид̣̇д̇хаабхууд̇ам̣. анубаад̣̇иннанд̇и на убаад̣̇иннам̣. аяод̇и гаал̣алохам̣. лоханд̇и ж̇аад̇илохам̣ виж̇аад̇илохам̣ гид̇д̇ималохам̣ бисаажалоханд̇и жад̇уб̣б̣ид̇хам̣. д̇ад̇т̇а аяо саж̇жху суван̣н̣ам̣ д̇ибу сийсам̣ д̇амб̣алохам̣ взганд̇агалоханд̇и имаани сад̇д̇а ж̇аад̇илохаани наама. нааг̇анаасигаалохам̣ виж̇аад̇илохам̣ наама. гам̣салохам̣ ваддалохам̣ аарагуданд̇и д̇ийн̣и гид̇д̇ималохаани наама. морагкагам̣ бут̇угам̣ малинагам̣ жабалагам̣ салагам̣ аадалам̣ бхад̇д̇агам̣ д̣̇усилоханд̇и адта бисаажалохаани наама. д̇зсу взганд̇агалохам̣ наама саб̣б̣алохажчзд̣̇анасамад̇т̇аа згаа лохаж̇аад̇и. д̇ат̇аа хи д̇ам̣ виганд̇ад̇и чинд̣̇ад̇ийд̇и виганд̇аганд̇и вужжад̇и. виганд̇агамзва взганд̇агам̣. нааг̇анаасигаалохам̣ лохасад̣̇исам̣ лохавиж̇аад̇и халид̣̇д̣̇аад̣̇ивиж̇аад̇и вияа. д̇ат̇аа хи д̇ам̣ лохаагаарам̣ лохамалам̣ вияа гханасам̣хад̇ам̣ худ̇ваа д̇идтад̇и, д̇аабзд̇ваа д̇аал̣ид̇ам̣ бана бхиннам̣ бхиннам̣ худ̇ваа висарад̇и муд̣̇у мадтам̣ гамманияам̣ ваа на ход̇и. д̇ибуд̇амб̣з миссзд̇ваа гад̇ам̣ гам̣салохам̣. сийсад̇амб̣з миссзд̇ваа гад̇ам̣ ваддалохам̣. ж̇асад̇амб̣з миссзд̇ваа гад̇ам̣ аарагудам̣. д̇знзва д̇ам̣ гаран̣зна ниб̣б̣ад̇д̇ад̇д̇аа гид̇д̇ималоханд̇и вужжад̇и. яам̣ бана гзвалам̣ расагад̇хаад̇у виниг̇г̇ад̇ам̣, д̇ам̣ ‘‘бид̇д̇ала’’нд̇иби вад̣̇анд̇и. д̇ам̣ ид̇ха наад̇хиббзд̇ам̣, яат̇аавуд̇д̇ам̣ миссагамзва гад̇ваа яож̇ид̇ам̣ гид̇д̇иманд̇и вуд̇д̇ам̣. морагкагаад̣̇ийни звам̣наамаанзвзд̇аани. д̇зсу яасмаа бан̃жа ж̇аад̇илохаани баал̣ияам̣ висум̣ вуд̇д̇аанзва, д̇асмаа взганд̇агалохзна сад̣̇д̇хим̣ вуд̇д̇аавасзсам̣ саб̣б̣ам̣ ид̇ха лоханд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.

д̇ибууд̇и сзд̇ад̇ибу. сийсанд̇и гаал̣ад̇ибу. саж̇жханд̇и раж̇ад̇ам̣. муд̇д̇аад̇и хад̇т̇игумбхаж̇аад̣̇игаа адтавид̇хааби муд̇д̇аа. д̇ат̇аа хи хад̇т̇игумбхам̣ вараахад̣̇аатаа бхууж̇ан̇г̇асийсам̣ валаахагуудам̣ взл̣уу мажчасийро сан̇ко сиббийд̇и адта муд̇д̇ааяонияо. д̇ад̇т̇а хад̇т̇игумбхаж̇аа бийд̇аван̣н̣аа бабхаахийнаа. вараахад̣̇аатаа вараахад̣̇аатаван̣н̣аава. бхуж̇ан̇г̇асийсаж̇аа нийлаад̣̇иван̣н̣аа сувисуд̣̇д̇хаа ваддалаа жа. валаахагаж̇аа бхаасураа д̣̇уб̣б̣ибхааг̇аруубаа рад̇д̇ибхааг̇з анд̇хагаарам̣ вид̇хаманд̇ияо д̇идтанд̇и, д̣̇звуубабхог̇аа зва жа хонд̇и. взл̣уж̇аа гарагубаласамаанаван̣н̣аа на бхаасураа, д̇з жа взл̣уу амануссаг̇ожарз зва бад̣̇зсз ж̇ааяанд̇и. мажчасийраж̇аа баатийнабидтисамаанаван̣н̣аа ваддалаа лагхаво жа хонд̇и бабхаавихийнаа, д̇з жа мажчаа самуд̣̇д̣̇амаж̇жхз зва ж̇ааяанд̇и. сан̇каж̇аа сан̇код̣̇аражчавиван̣н̣аа голаббамаан̣ааби хонд̇и бабхаавихийнаава. сиббиж̇аа бабхаависзсаяуд̇д̇аа хонд̇и наанаасан̣таанаа. звам̣ ж̇аад̇ид̇о адтавид̇хаасуби муд̇д̇аасу яаа мажчасан̇касиббиж̇аа, д̇аа саамуд̣̇д̣̇игаа хонд̇и, бхуж̇ан̇г̇аж̇ааби гаажи саамуд̣̇д̣̇игаа хонд̇и, ид̇араа асаамуд̣̇д̣̇игаа. яасмаа б̣ахулам̣ саамуд̣̇д̣̇игаава муд̇д̇аа логз д̣̇иссанд̇и, д̇ад̇т̇ааби сиббиж̇аава, ид̇араа гаад̣̇аажигаа. д̇асмаа саммохавинод̣̇анияам̣ (вибха. адта. 173) ‘‘муд̇д̇аад̇и саамуд̣̇д̣̇игаа муд̇д̇аа’’д̇и вуд̇д̇ам̣.

ман̣ийд̇и табзд̇ваа баал̣иааг̇ад̇з взл̣урияаад̣̇игз сзсо ж̇од̇ирасаад̣̇ибхзд̣̇о саб̣б̣оби ман̣и. взл̣урияанд̇и вам̣саван̣н̣аман̣и. сан̇код̇и саамуд̣̇д̣̇игасан̇ко. силаад̇и гаал̣асилаа бан̣д̣усилаа сзд̇асилаад̣̇ибхзд̣̇аа адтаби силаа. раж̇ад̇анд̇и гахаабан̣аад̣̇игам̣ вуд̇д̇аавасзсам̣ раж̇ад̇асаммад̇ам̣. ж̇аад̇аруубанд̇и суван̣н̣ам̣. лохид̇ан̇г̇од̇и рад̇д̇аман̣и. масаараг̇алланд̇и габ̣араман̣и д̇ин̣аад̣̇ийсу б̣ахибхаараа д̇ааланаал̣игзраад̣̇аяоби д̇ин̣ам̣ наама. анд̇осаарам̣ кад̣̇ираад̣̇и анд̇амасо д̣̇аарукан̣д̣амби гадтам̣ наама. муг̇г̇амад̇д̇ад̇о яаава мудтиббамаан̣аа марумб̣аа сагкараа наама. муг̇г̇амад̇д̇ад̇о бадтааяа хздтаа ваалигаа наама. гаталанд̇и габаалакан̣д̣ам̣. бхуумийд̇и сасамбхаарабат̇авий. баасаан̣од̇и анд̇омудтияам̣ асан̣таханад̇о бадтааяа яаава хад̇т̇иббамаан̣ам̣ баасаан̣ам̣, хад̇т̇иббамаан̣ад̇о бана бадтааяа убари баб̣б̣ад̇од̇и. аяам̣ аяоаад̣̇ийсу вибхааг̇анид̣̇д̣̇зсо. нимид̇д̇абат̇авийд̇и бадибхааг̇анимид̇д̇абхууд̇ам̣ бат̇авигасин̣ам̣. д̇амби хи ‘‘руубааважарад̇игажад̇уггаж̇жхаанам̣ гусалад̇о жа вибаагад̇о жа гирияад̇о жа жад̇уд̇т̇асса жхаанасса вибааго имз д̇хаммаа б̣ахид̣̇д̇хаарамман̣аа’’д̇и важанад̇о ‘‘б̣аахираа бат̇авий’’д̇и вужжад̇и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘яаа жа аж̇жхад̇д̇аарамман̣ад̇д̇игз нимид̇д̇абат̇авий, д̇ам̣ г̇ахзд̇ваа’’д̇и. уг̇г̇аханимид̇д̇ан̃жзд̇т̇а д̇ам̣г̇ад̇игамзва д̣̇адтаб̣б̣ам̣, нимид̇д̇уббад̇д̇ид̇о бана буб̣б̣з бхуумиг̇г̇ахан̣знзва г̇ахид̇анд̇и.

д̇ийхи ман̃н̃анаахийд̇и вуд̇д̇ам̣ ман̃н̃анаад̇д̇аяам̣ сабарасанд̇аанзсу сан̇кзбад̇о яож̇зд̇ваа д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘ахам̣ бат̇авий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а ахам̣ бат̇авийд̇иаад̣̇ийнаа аж̇жхад̇д̇ависаяам̣ д̣̇идтиман̃н̃анам̣ маанаман̃н̃анан̃жа д̣̇ассзд̇и ад̇д̇аабхинивзсаахам̣гаарад̣̇ийбанад̇о. мама бат̇авийд̇и иминаа д̇ан̣хааман̃н̃анам̣ маанаман̃н̃анамби ваа бариг̇г̇ахабхууд̇ааяаби бат̇авияаа сзяяаад̣̇ид̇о маанаж̇аббанад̇о. сзсабад̣̇ад̣̇ваязби иминаанаязна ман̃н̃анаавибхааг̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ад̇т̇а бат̇авигасин̣аж̇жхааналаабхий жхаанажагкунаа г̇ахид̇ажхаанаарамман̣ам̣ ‘‘ад̇д̇аа’’д̇и абхинивисанд̇о д̇ан̃жа сзяяаад̣̇ид̇о д̣̇аханд̇о ад̇т̇ад̇о ‘‘ахам̣ бат̇авий’’д̇и ман̃н̃ад̇и наама, д̇амзва ‘‘аяам̣ маяхам̣ ад̇д̇аа’’д̇и г̇ахан̣з бана ‘‘мама бат̇авий’’д̇и ман̃н̃ад̇и наама. д̇ат̇аа д̇ам̣ ‘‘барабурисо’’д̇и ваа ‘‘д̣̇зво’’д̇и ваа ваад̣̇авасзна ‘‘аяамзва барзсам̣ ад̇д̇аа’’д̇и ваа абхинивисанд̇о ‘‘баро бат̇авий, барасса бат̇авий’’д̇и ман̃н̃ад̇и наама. иминаа наязна сзсабат̇авийсуби яат̇аарахам̣ жад̇уггам̣ нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣ам̣.

звам̣ ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇и зд̇т̇а жад̇уггавасзна ман̃н̃анам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани ман̃н̃анаавад̇т̇ум̣ ман̃н̃анааяо жа вибхаж̇ид̇ваа анзгавихид̇ам̣ д̇асса ман̃н̃анаагаарам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘ат̇а ваа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а аяанд̇и яат̇аавуд̇д̇о бут̇уж̇ж̇ано. чанд̣̇арааг̇анд̇и б̣ахаларааг̇ам̣. ассаад̣̇зд̇ийд̇и нигаамзд̇и, ‘‘имз гзсаа муд̣̇усинид̣̇д̇хагун̃жид̇анийлобхаасаа’’д̇иаад̣̇инаа д̇ад̇т̇а расам̣ винд̣̇ад̇и. абхинанд̣̇ад̇ийд̇и саббийд̇игааяа д̇ан̣хааяа абхимуко нанд̣̇ад̇и бамод̣̇ад̇и. абхивад̣̇ад̇ийд̇и уббаннам̣ д̇ан̣хаабхинанд̣̇анаавзг̇ам̣ хад̣̇аязна санд̇хаарзд̇ум̣ асаггонд̇о ‘‘ахо мз гзсаа’’д̇и ваажам̣ нижчаарзд̇и. аж̇жхосааяа д̇идтад̇ийд̇и б̣алавад̇ан̣хаабхинивзсзна г̇илид̇ваа баринидтаабзд̇ваа д̇идтад̇и. ан̃н̃ад̇арам̣ ваа бана раж̇ж̇анийяавад̇т̇унд̇и гзсаад̣̇ид̇о ан̃н̃ад̇арам̣ ваа гаражаран̣аад̣̇иббабхзд̣̇ам̣ нияагаж̇жхад̇д̇абарияаабаннам̣ рааг̇уббад̇д̇ихзд̇убхууд̇ам̣ вад̇т̇ум̣. ид̇ийд̇и иминаа синид̣̇д̇хаад̣̇иббагаарзнаад̇и бад̇т̇аяид̇аб̣б̣аагаарам̣ бараамасад̇и. д̇ад̇т̇а нанд̣̇им̣ саманнаанзд̇ийд̇и д̇зсу бхаавийсу гзсаад̣̇ийсу сид̣̇д̇хам̣ вияа гад̇ваа нанд̣̇им̣ д̇ан̣хам̣ саманнаахарад̇и самубажаарзд̇и. бан̣ид̣̇ахад̇ийд̇и бад̇т̇анам̣ табзд̇и.

самбад̇д̇им̣ ниссааяа ‘‘сзяяохамасмий’’д̇и, вибад̇д̇им̣ ниссааяа ‘‘хийнохамасмий’’д̇и маанам̣ ж̇анзд̇ийд̇и яож̇анаа. бат̇авийгодтаасабхууд̇аанам̣ гзсаад̣̇ийнам̣ самбад̇д̇ивибад̇д̇ийхи маанаж̇аббанаа бат̇авияаа ман̃н̃анаа ход̇ийд̇и ааха ‘‘звам̣ аж̇жхад̇д̇игам̣ бат̇авим̣ маанаман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и. аваяаваб̣яад̇ирзгзна самуд̣̇ааяасса абхаавад̇о самуд̣̇ааяо ж̇ийваабхинивзсо аваяавзби ход̇ийд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘д̇ам̣ ж̇ийвам̣ д̇ам̣ сарийранд̇и ааг̇ад̇анаязна бана гзсам̣ ‘ж̇ийво’д̇и абхинивисад̇ий’’д̇и ааха. ‘‘гзсаа наамзд̇з иссаравихид̇аа баж̇аабад̇иниссид̇аа ан̣усан̃жаяо багад̇ибарин̣аамо’’д̇иаад̣̇инаа наязнабзд̇т̇а д̣̇идтиман̃н̃анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

имиссаа бавад̇д̇ияаад̇и ниганд̇имаанад̣̇идтийнам̣ барияаад̣̇аанасамуг̇гхаадаббавад̇д̇ияаа. ‘‘зд̇ам̣ мамаа’’д̇иаад̣̇инаа яад̣̇иби д̇иссаннамби ман̃н̃анаанам̣ самбхаво д̣̇ассид̇о. д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анаанам̣ бана хздтаа д̣̇ассид̇ад̇д̇аа д̣̇идтиман̃н̃анаа звзд̇т̇а висзсад̇о уд̣̇д̇хадаад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇знааха ‘‘звамби аж̇жхад̇д̇игам̣ бат̇авим̣ д̣̇идтиман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и.

б̣аахирамби бат̇авим̣ д̇ийхи ман̃н̃анаахи ман̃н̃ад̇ийд̇и яож̇анаа. д̇ам̣ бана ман̃н̃анаавид̇хим̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘гат̇а’’нд̇и ааха. д̇ассад̇т̇о хздтаа вуд̇д̇анаязна взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

аяам̣ ж̇ийвод̇и аяам̣ гаал̣алохам̣ ‘‘ж̇ийво ад̇д̇аа’’д̇и абхинивисад̇и згажжз ниг̇ан̣таа вияа. звам̣ б̣аахирам̣ бат̇авим̣ д̣̇идтиман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ийд̇и зд̇т̇ааби ‘‘яаа жзва ко бана аж̇жхад̇д̇игаа бат̇авийд̇хаад̇у, яаа жа б̣аахираа бат̇авийд̇хаад̇уу’’д̇иаад̣̇инаа наязна аанзд̇ваа вад̇д̇аб̣б̣о.

бат̇авийгасин̣ам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ийд̇иаад̣̇ийсу яам̣ вад̇д̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ хздтаа вуд̇д̇амзва. аяамби жа наяо ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇и зд̇т̇зва анд̇ог̇ад̇ход̇и д̣̇адтаб̣б̣о гасин̣аанамби руубасаман̃н̃аасамбхаавад̇о. бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ийд̇и зд̇т̇а яаад̣̇исо ман̃н̃анаавад̇т̇уман̃н̃анаанам̣ вид̇т̇ааранаяо вуд̇д̇о, д̇аад̣̇исо ид̇о барам̣ вуд̇д̇анаяоваад̇и ааха ‘‘ид̇о барам̣ сан̇кзбзнзва гат̇аяиссаамаа’’д̇и, ад̇аад̣̇исо бана вид̇т̇аарад̇оби гат̇аяиссад̇ийд̇и ад̇т̇о.

д̇асмаад̇и яасмаа ‘‘бат̇авияаа’’д̇и ид̣̇ам̣ бхуммаважанам̣, д̇асмаа, со ад̇д̇абарад̇д̇ад̣̇убагаран̣аанам̣ аад̇хаарабхаавзна д̇ам̣ ман̃н̃анаавад̇т̇ум̣ габбзд̇ийд̇и ад̇т̇о. д̇знааха ‘‘ахам̣ бат̇авияаа’’д̇иаад̣̇и. нану жа инд̣̇рияаб̣ад̣̇д̇хаанинд̣̇рияаб̣ад̣̇д̇хабабхзд̣̇асса д̇хаммаббаб̣анд̇хасса сасамбхаарабат̇авий жа аад̇хаараниссаяо, ид̇араа аарамман̣аниссаяо д̇ад̣̇аарамман̣ассаад̇и зд̇т̇а ниб̣б̣ирод̇ход̇и? на, ман̃н̃анаавад̇т̇ум̣ ниссаяабхаавзна баригаббанад̇о. аяан̃хи ‘‘аха’’нд̇и д̣̇идтиман̃н̃анааяа маанаман̃н̃анааяа жа вад̇т̇убхууд̇асса ад̇д̇ано бат̇ависанниссаяам̣ гад̇ваа ‘‘ахам̣ бат̇авияаа’’д̇и ман̃н̃ад̇и, д̇ан̣хааман̃н̃анааяа вад̇т̇убхууд̇асса убагаран̣асса бат̇авим̣ санниссаяам̣ гад̇ваа ‘‘маяхам̣ гин̃жанам̣ балиб̣од̇хо бат̇авияаа’’д̇и ман̃н̃ад̇и. барод̇иаад̣̇ийсуби иминаа наязна ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

явааяам̣ ад̇т̇анаяод̇и самб̣анд̇хо. вуд̇д̇о бадисамбхид̣̇аамаг̇г̇з. зд̇знзва наязнаад̇и явааяам̣ ‘‘со ко бана мз ад̇д̇аа имасмим̣ руубз’’д̇и самуд̣̇ааяасса аад̇хаарабхаавад̣̇ийбано ад̇т̇анаяо вуд̇д̇о, зд̇знзва наязна. на хи аваяаваб̣яад̇ирзгзна самуд̣̇ааяо лаб̣бхад̇и, д̇асмаа самуд̣̇ааяз вуд̇д̇авид̇хи аваяавзби лаб̣бхад̇ийд̇и ад̇хиббааяо. д̇знааха со ко бана мз аяам̣ ад̇д̇аа имиссаа бат̇авияаад̇и ман̃н̃анд̇од̇и. д̇асмим̣язва банасса ад̇д̇анийд̇и зд̇т̇а ассаад̇и бут̇уж̇ж̇анасса. д̇асмим̣язва ад̇д̇анийд̇и аж̇жхад̇д̇игаб̣аахирабат̇авийсанниссаяз ад̇д̇ани. ‘‘бат̇авияаа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и бад̣̇ассааяам̣ ван̣н̣анаа. звам̣ ‘‘бат̇авияаа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и зд̇т̇а ад̇д̇авасзна д̣̇идтимаанад̇ан̣хааман̃н̃анам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани баравасзна д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘яад̣̇аа банаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а ассаад̇и барасса. д̇ад̣̇аад̇и баравасзна ман̃н̃анааяам̣. д̣̇идтиман̃н̃анаа зва яуж̇ж̇ад̇и д̇ад̇т̇а нижжаабхинивзсаад̣̇аяо самбхаванд̇ийд̇и гад̇ваа. авад̇хааран̣зна маанад̇ан̣хааман̃н̃анаа нивад̇д̇зд̇и. на хи ‘‘сзяяохамасмий’’д̇иаад̣̇инаа, ‘‘маяха’’нд̇и жа бавад̇д̇алагкан̣аа маанад̇ан̣хаа барасмим̣ барасса санд̇агабхаавзна г̇ахид̇з жа бавад̇д̇анд̇ийд̇и ад̇хиббааяо. ид̇арааяобийд̇и маанад̇ан̣хааман̃н̃анааяоби. ижчанд̇и адтагат̇аажарияаа. барассаби хи бат̇авийсанниссаязна самбад̇д̇ииссарияаад̣̇игасса васзна ад̇д̇ани сзяяаад̣̇ибхаавам̣ д̣̇ахад̇о бан̣ид̣̇ахад̇о жа жид̇д̇ам̣ д̇ат̇аабхаавааяа маанад̇ан̣хааман̃н̃анаа самбхаванд̇ийд̇и аажарияаанам̣ ад̇хиббааяо. ‘‘баро бат̇авий барасса бат̇авий’’д̇и зд̇т̇ааби имз д̣̇вз багаараа саад̇хиббааяаа нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа.

‘‘бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и, ‘‘аад̣̇ид̇о’’д̇и жа аад̣̇ийсу аниссаггаважанзби д̇о-сад̣̇д̣̇о д̣̇идтод̇и ааха ‘‘бат̇авид̇од̇и ниссаггаважана’’нд̇и. саубагаран̣ассаад̇и хиран̃н̃асуван̣н̣аг̇ад̇асса д̣̇аасаборисаад̣̇инаа вид̇д̇убагаран̣зна саубагаран̣асса, ад̇д̇ано ваа барасса ваа д̇зсам̣ убагаран̣асса ваад̇и ад̇т̇о. яат̇аавуд̇д̇аббабхзд̣̇ад̇од̇и лагкан̣аад̣̇иаж̇жхад̇д̇игаад̣̇ивуд̇д̇аббагааравибхааг̇ад̇о. уббад̇д̇им̣ ваа ниг̇г̇аманам̣ ваад̇и ‘‘д̇ам̣ ан̣д̣ам̣ ахоси хзмамаяам̣, д̇асмим̣ саяам̣ б̣рахмаа уббанно’’д̇и б̣рахман̣д̣аваад̣̇авасзна ваа ‘‘д̣̇вийхи ан̣уухи д̣̇виан̣уга’’нд̇и звам̣ бавад̇д̇аан̣угаваад̣̇авасзна ваа бат̇авид̇о уббад̇д̇им̣ ваа ‘‘саб̣б̣ояам̣ лого иссарад̇о виниг̇г̇ад̇о’’д̇и иссараваад̣̇авасзна иссарагуд̇д̇ад̇о бат̇авид̇о ниг̇г̇аманам̣ ваа ман̃н̃амаанод̇и яож̇анаа. бат̇авид̇о ваа ан̃н̃о аабаад̣̇иго ад̇д̇аад̇и ад̇хиббааяо. зд̇т̇а жа буримасмим̣ ад̇т̇авигаббз гаарагалагкан̣ам̣ ниссаггаважанам̣, д̣̇уд̇ияасмим̣ убабад̣̇алагкан̣анд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. ад̇д̇ано бариг̇г̇ахабхууд̇абат̇авид̇о сукаббад̇д̇им̣ д̇ад̇о зва жа барзхи сзяяаад̣̇ибхаавам̣ габбзнд̇асса васзнабзд̇т̇а д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. абарзд̇и саарасамаасаажарияаа. д̇ад̇о ан̃н̃ам̣ аббамаан̣ам̣ ад̇д̇аанам̣ г̇ахзд̇ваад̇и буб̣б̣з бхаавид̇ааабаад̣̇иаббамаан̣агасин̣авасзна ваа гаабилагаан̣аад̣̇ад̣̇идтивасзна ваа аббамаан̣ам̣ б̣яаабинам̣ ад̇д̇аанам̣ г̇ахзд̇ваа. бат̇авид̇од̇и бажчаа абхаавид̇аавад̣дхид̇абат̇авийгасин̣асан̇каад̇абат̇авид̇о. б̣ахид̣̇д̇хааби мз ад̇д̇аад̇и ид̇о бат̇авид̇о б̣ахиби мз ад̇д̇аад̇и ад̇хиббааяо.

гзваланд̇и анавасзсам̣. махаабат̇авим̣ д̇ан̣хаавасзна мамааяад̇и, аяан̃жа наяо жад̇уд̣̇ийбиссарияз тид̇асса д̣̇ийбажаггавад̇д̇ино жа лаб̣бхзяяа, ман̣д̣алигарааж̇амахаамад̇д̇агудумб̣игаанамби васзна лаб̣бхад̇зва д̇зсамби яат̇аабариг̇г̇ахам̣ анавасзсзд̇ваа ман̃н̃анааяа самбхавад̇о. ‘‘звам̣ мамаа’’д̇и г̇аахасса ‘‘зсохамасмим̣, зсо мз ад̇д̇аа’’д̇и г̇аахавид̇хуурад̇ааяа вуд̇д̇ам̣ ‘‘згаа д̇ан̣хааман̃н̃анаа зва лаб̣бхад̇ий’’д̇и . иминаа наязнаад̇и вуд̇д̇амад̇ид̣̇зсам̣ вибхаавзд̇ум̣ ‘‘саа жааяа’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а саа жааяанд̇и саа жа аяам̣ д̇ан̣хааман̃н̃анаа яож̇зд̇аб̣б̣аад̇и самб̣анд̇хо. яат̇аа бана д̣̇идтиман̃н̃анааман̃н̃ид̇з вад̇т̇усмим̣ синзхам̣ маанан̃жа уббаад̣̇аяад̇о д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анаа самбхаванд̇и, звам̣ д̇ан̣хааман̃н̃анааман̃н̃ид̇зна вад̇т̇унаа ад̇д̇аанам̣ сзяяаад̣̇ид̇о д̣̇ахад̇о д̇ан̃жа ад̇д̇анияам̣ нижжам̣ д̇ат̇аа д̇ам̣саамибхууд̇ам̣ ад̇д̇аанан̃жа баригаббзнд̇асса ид̇араман̃н̃анааби самбхаванд̇ийд̇и саггаа вин̃н̃аад̇ум̣. ‘‘мз’’д̇и хи иминаа ад̇т̇аг̇г̇ахан̣амукзнзва ад̇д̇анияасамб̣анд̇хо багаасийяад̇ийд̇и.

абхинанд̣̇ад̇ийд̇и иминаа д̇ан̣хаад̣̇идтаабхинивзсаанам̣ сан̇г̇ахид̇ад̇д̇аа д̇з д̣̇ассзнд̇о ‘‘ассаад̣̇зд̇и бараамасад̇и жаа’’д̇и ааха. д̣̇идтивиббаяуд̇д̇ажид̇д̇уббаад̣̇авасзна жзд̇асса д̣̇ваяасса асан̇гарад̇о бавад̇д̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа, згажид̇д̇уббаад̣̇зби ваа ад̇хибад̇ид̇хаммаанам̣ вияа буб̣б̣аабхисан̇кааравасзна д̇асса д̇асса б̣алавабхаавзна бавад̇д̇и. зд̇асмим̣ ад̇т̇зд̇и д̇ан̣хаад̣̇идтивасзна абхинанд̣̇анад̇т̇з. зд̇анд̇и ‘‘бат̇авим̣ абхинанд̣̇ад̇ий’’д̇и зд̇ам̣ бад̣̇ам̣. язсам̣ винзяяаанам̣ язхи багаарависзсзхи д̇хаммаанам̣ вибхааванз гад̇з висзсаад̇хиг̇амо ход̇и, д̇зсам̣ д̇зхи багаарависзсзхи д̇хаммавибхааванам̣. язсам̣ бана язна згзнзва багаарзна д̇хаммавибхааванз гад̇з висзсаад̇хиг̇амо ход̇и, д̇зсамби д̇ам̣ вад̇ваа д̇хаммиссарад̇ааяа д̇ад̣̇ан̃н̃аниравасзсаббагааравибхааванан̃жа д̣̇зсанаавилаасо. д̇знааха ‘‘буб̣б̣з ман̃н̃анаавасзна гилзсуббад̇д̇им̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани абхинанд̣̇анаавасзна д̣̇ассзнд̇о’’д̇и. д̇хаммад̇хаад̇уяаад̇и саммаасамб̣од̇хияаа. саа хи саб̣б̣ан̃зяяад̇хаммам̣ яат̇аасабхаавад̇о д̇хаарзд̇и убад̇хаарзд̇и, сагалан̃жа винзяяасад̇д̇асан̇каад̇ад̇хаммаббаб̣анд̇хам̣ абааяад̣̇угкасам̣саарад̣̇угкабад̇анад̇о д̇хаарзд̇и, саяан̃жа авибарийд̇абавад̇д̇иаагаараа д̇хаад̇ууд̇и д̇хаммад̇хаад̇ууд̇и ид̇хаад̇хиббзд̇аа. саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣абад̣̇адтаанан̃хи маг̇г̇ан̃аан̣ам̣, маг̇г̇ан̃аан̣абад̣̇адтаанан̃жа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ саммаасамб̣од̇хийд̇и. суббадивид̣̇д̇хад̇д̇аад̇и судту бадивид̣̇д̇хабхаавад̇о, саммаа ад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аад̇и ад̇т̇о. абхиган̇канасамбаг̇г̇ахабараамасанаанам̣ васзна аарамман̣з баригаббанаабавад̇д̇и ман̃н̃анаа. д̇ад̇т̇а ‘‘мамам̣, аха’’нд̇и жа абхинивзсанам̣ баригаббанам̣. язна аж̇жхосаанам̣ ход̇и, аяам̣ абхинанд̣̇анаад̇и аяамзд̇зсам̣ висзсо. суд̇д̇аад̣̇иавируд̣̇д̇хааязва ад̇д̇аномад̇и ижчид̇аб̣б̣аа, на ид̇араад̇и суд̇д̇зна д̇ассаа сан̇г̇ахам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вуд̇д̇ан̃жзд̇а’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̣̇зсанаавилаасавибхааванасса бана сахзд̇угахзд̇усамбаяуд̇д̇ад̣̇угаад̣̇ид̣̇зсанааяа ниб̣ад̣̇д̇хад̇аа нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа.

д̇ассаад̇и д̇зна. н̃аад̇асад̣̇д̣̇асамб̣анд̇хзна хзд̇ам̣ гад̇д̇ари саамиважанам̣. д̇асмаад̇и абарин̃н̃аад̇ад̇д̇аа. ‘‘абарин̃н̃аад̇а’’нд̇и бадигкзбамукзна яам̣ бариж̇аананам̣ вуд̇д̇ам̣, д̇ам̣ ад̇т̇ад̇о д̇ивид̇хаа барин̃н̃аа ход̇ийд̇и д̇ам̣ саруубад̇о бавад̇д̇иаагаарад̇о жа вибхаавзнд̇о ‘‘яо хий’’д̇иаад̣̇имааха.

д̇ад̇т̇а яааяа бан̃н̃ааяа вибассанаабхуумим̣ бариж̇аанаад̇и барижчинд̣̇ад̇и, саа бариж̇аананабан̃н̃аа н̃аад̇абарин̃н̃аа. саа хи д̇збхуумагад̇хаммаж̇аад̇ам̣ ‘‘аяам̣ вибассанаабхуумий’’д̇и н̃аад̇ам̣ вид̣̇ид̇ам̣ баагадам̣ гаронд̇ийязва лагкан̣арасаад̣̇ид̇о аж̇жхад̇д̇игаад̣̇ивибхааг̇ад̇о жа барижчиж̇ж̇а ж̇аанаад̇и. ид̇ха бана бат̇авийд̇хаад̇увасзна взд̣̇ид̇аб̣б̣аад̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘бат̇авийд̇хаад̇ум̣ бариж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇и. д̇ийран̣абарин̃н̃аад̇и гийран̣авасзна бариж̇аананагабан̃н̃аа. саа хи бариваарзхи анижжад̇аад̣̇иаагаарзхи анижжад̇аад̣̇исабхаавасса убаад̣̇аанагканд̇хабан̃жагасса д̇ийран̣авасзна саммасанавасзна д̇ам̣ барижчиж̇ж̇а ж̇аанаад̇и. аг̇г̇амаг̇г̇знаад̇и арахад̇д̇амаг̇г̇зна. со хи анавасзсад̇о чанд̣̇арааг̇ам̣ баж̇ахад̇и. аг̇г̇амаг̇г̇знаад̇и ваа аг̇г̇абхууд̇зна маг̇г̇зна, логуд̇д̇арамаг̇г̇знаад̇и ад̇т̇о. убхаяат̇ааби хи самужчзд̣̇абахаанагаарий зва бан̃н̃аа ниббарияааязна бахаанабарин̃н̃аад̇и д̣̇ассзд̇и.

наамаруубававад̇т̇аананд̇и зд̇зна бажжаяабариг̇г̇ахоби сан̇г̇ахид̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣о наамаруубасса хзд̇увавад̇т̇аанабхаавад̇о. соби хи хзд̇убажжаяамукзна наамаруубасса вавад̇т̇аанамзваад̇и. галаабасаммасанаад̣̇ивасзна д̇ийран̣абарин̃н̃аа анижжаад̣̇ивасзна саммасанабхаавад̇о. д̇асмаад̇и яасмаа д̇аа барин̃н̃ааяо над̇т̇и, д̇асмаа. ат̇а ваа д̇асмаа абарин̃н̃аад̇ад̇д̇аад̇и яасмаа абарин̃н̃аад̇аа бат̇авий, д̇асмаа абарин̃н̃аад̇ад̇д̇аа бат̇авияаа д̇ам̣ бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇и жа абхинанд̣̇ад̇и жаад̇и.

бат̇авийваараван̣н̣анаа нидтид̇аа.

аабоваараад̣̇иван̣н̣анаа

аабам̣ аабад̇од̇и зд̇т̇а аббод̇и, аббааяад̇ийд̇и ваа аабо, яасмим̣ сан̇гхаад̇з саяам̣ ад̇т̇и, д̇ам̣ ааб̣анд̇ханавасзна б̣яаабзд̇ваа д̇идтад̇и, бариб̣руухзд̇ийд̇и ваа ад̇т̇о. ад̇т̇аанам̣ ад̇хи аж̇жхад̇д̇ам̣. бад̇и бад̇и ад̇д̇аананд̇и бажжад̇д̇ам̣. убхаязнаби сад̇д̇асанд̇аанабарияаабаннамзва вад̣̇ад̇и. аабо аабог̇ад̇анд̇иаад̣̇ийсу ааб̣анд̇ханамзва аабо, д̇ад̣̇зва аабосабхаавам̣ г̇ад̇ад̇д̇аа аабог̇ад̇ам̣, сабхаавзнзва аабабхаавам̣ бад̇д̇анд̇и ад̇т̇о. синзханавасзна синзхо, соязва синзханасабхаавам̣ г̇ад̇ад̇д̇аа синзхаг̇ад̇ам̣. б̣анд̇ханад̇д̇ам̣ руубассаад̇и авиниб̣бхог̇аруубасса б̣анд̇ханабхааво, авиббагиран̣авасзна самбин̣д̣ананд̇и ад̇т̇о. уг̇г̇ан̣ханд̇од̇и яат̇аабарижчиннз аабоман̣д̣алз яат̇аа уг̇г̇аханимид̇д̇ам̣ убалаб̣бхад̇и, д̇ат̇аа нимид̇д̇ам̣ г̇ан̣ханд̇о. вуд̇д̇од̇и ‘‘аабасми’’нд̇и зд̇т̇а вуд̇д̇ааабо. со хи сасамбхаарааабо, на ‘‘аабогасин̣а’’нд̇и зд̇т̇а вуд̇д̇ааабо. сзсанд̇и аарамман̣асаммуд̇иаабаанам̣ саруубавибхааванам̣. ‘‘аабам̣ аабад̇о баж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇ибаал̣ияаа ад̇т̇авибхааванан̃жзва д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а ман̃н̃анаавибхааг̇ад̣̇ассанан̃жа бат̇авияам̣ вуд̇д̇асад̣̇исамзваад̇и. д̇ад̇т̇а ‘‘бат̇авийгасин̣амзго сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 3.360; а. ни. 10.25) вуд̇д̇ам̣, ид̇ха ‘‘аабогасин̣амзго сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа вад̇д̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇т̇а жа ‘‘бат̇авийд̇и сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣, ид̇ха бана ‘‘аабод̇и сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа вад̇д̇аб̣б̣анд̇и звамаад̣̇и зва висзсо. сзсам̣ д̇аад̣̇исамзва. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘бат̇авияам̣ вуд̇д̇асад̣̇исамзваа’’д̇и. яо банзд̇т̇а висзсо, д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘гзвала’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а мууларасод̇и муулам̣ бадижжа ниб̣б̣ад̇д̇арасо. канд̇харасаад̣̇ийсуби зсзва наяо. кийраад̣̇ийни баагадаанзва. яат̇аа бана бхзсаж̇ж̇асигкаабад̣̇з (баараа. 618-625), на звамид̇ха нияамо ад̇т̇и. яам̣ гин̃жи кийрам̣ кийрамзва. сзсзсуби зсзва наяо. бхуммаанийд̇и ааваадаад̣̇ийсу тид̇ауд̣̇агаани. анд̇алигкаанийд̇и бат̇авим̣ аббад̇д̇аани вассод̣̇агаани, бад̇д̇аани бана бхуммаанзва. звам̣ вуд̇д̇аа жаад̇и жа-сад̣̇д̣̇зна химод̣̇агагаббавинаасагауд̣̇агабат̇авияааанд̇оуд̣̇агабат̇авийсанд̇хаарагауд̣̇агаад̣̇им̣ буб̣б̣з авуд̇д̇амби самужжинод̇и.

д̇зж̇ам̣ д̇зж̇ад̇од̇и зд̇т̇а д̇зж̇анадтзна д̇зж̇о, д̇зж̇анам̣ наама д̣̇аханабажанаад̣̇исамад̇т̇ам̣ нисаанам̣, яам̣ ун̣хад̇д̇анд̇и вужжад̇и. язна жаад̇и язна д̇зж̇ог̇ад̇зна губид̇зна. санд̇аббад̇ийд̇и аяам̣ гааяо саманд̇ад̇о д̇аббад̇и згаахигаж̇араад̣̇ибхаавзна усумаж̇аад̇о ход̇и. язна жа ж̇ийрийяад̇ийд̇и язна аяам̣ гааяо ж̇ийрийяад̇и, инд̣̇рияавзгаллад̇ам̣ б̣алабаригкаяам̣ валид̇аад̣̇ибхааван̃жа баабун̣аад̇и. язна жа барид̣аяхад̇ийд̇и язна губид̇зна аяам̣ гааяо барид̇о д̣аяхад̇и, со жа буг̇г̇ало д̣аяхаамийд̇и сад̇ад̇ход̇асаббиг̇осийд̇ажанд̣̇анаад̣̇илзбан̃жзва д̇аалаван̣даваад̇ан̃жа бажжаасийсад̇и. язна жа асид̇абийд̇акааяид̇асааяид̇ам̣ саммаа барин̣аамам̣ г̇ажчад̇ийд̇и язна асид̇ам̣ ваа од̣̇анаад̣̇и, бийд̇ам̣ ваа баанагаад̣̇и, кааяид̇ам̣ ваа битакаж̇ж̇агаад̣̇и, сааяид̇ам̣ ваа амб̣абаггамад̇хупаан̣ид̇аад̣̇и саммад̣̇зва барибаагам̣ г̇ажчад̇и, расаад̣̇ибхаавзна вивзгам̣ г̇ажчад̇ийд̇и ад̇т̇о. зд̇т̇а жа сарийрасса багад̇иусумам̣ ад̇иггамид̇ваа ун̣хабхааво санд̇аабо, сарийрад̣̇аханавасзна бавад̇д̇о махаад̣̇аахо барид̣̇аахо, сад̇аваарам̣ д̇аабзд̇ваа уд̣̇агз багкибид̇ваа уд̣̇д̇хадасабби сад̇ад̇ход̇асабби, расаруд̇хирамам̣самзд̣̇аадтиадтимин̃ж̇асуггаа расаад̣̇аяо. д̇ад̇т̇а буримаа д̇аяо д̇зж̇аа жад̇усамудтаанаа, бажчимо гаммасамудтаанова.

д̇зж̇обхаавам̣ г̇ад̇ад̇д̇аа д̇зж̇ог̇ад̇ам̣. усмаад̇и ун̣хаагааро. усмаава усмаабхаавам̣ г̇ад̇ад̇д̇аа усмааг̇ад̇ам̣. усуманд̇и жан̣д̣аусумам̣. д̇ад̣̇зва усумаг̇ад̇ам̣, сабхаавзнзва усумабхаавам̣ бад̇д̇анд̇и ад̇т̇о. гадтаг̇г̇ийд̇и гадтубаад̣̇аано аг̇г̇и. сагалигаг̇г̇ийаад̣̇ийсуби зсзва наяо. сан̇гаараг̇г̇ийд̇и гажаварам̣ бадижжа уббаннааг̇г̇и. инд̣̇аг̇г̇ийд̇и асаниаг̇г̇и. санд̇аабод̇и ж̇аалааяа ваа вийд̇ажжид̇ан̇г̇аараанам̣ ваа санд̇аабо . суурияасанд̇аабод̇и аад̇або. гадтасаннижаяасанд̇аабод̇и гадтараасим̣ бадижжа уббаннасанд̇аабо. сзсзсуби зсзва наяо. звам̣ вуд̇д̇аа жаад̇и. жа-сад̣̇д̣̇зна бзд̇аг̇г̇игаббавинаасагаг̇г̇инираяаг̇г̇иаад̣̇игз авуд̇д̇зби самужжинод̇и.

вааяам̣ вааяад̇од̇и зд̇т̇а вааяанадтзна вааяо. гимид̣̇ам̣ вааяанам̣ наама? вид̇т̇амбханам̣, самуд̣̇ийран̣ам̣ ваа, вааяанам̣ г̇амананд̇и згз. уд̣̇д̇хан̇г̇амаа ваад̇аад̇и уг̇г̇аарахиггаад̣̇ибавад̇д̇агаа уд̣̇д̇хам̣ аароханаваад̇аа. ад̇хог̇амаа ваад̇аад̇и ужжаарабассааваад̣̇инийхаран̣ад̇аа ад̇хо ороханаваад̇аа. гужчисаяаа ваад̇аад̇и анд̇аанам̣ б̣ахиваад̇аа. годтаасаяаа ваад̇аад̇и анд̇аанам̣ анд̇оваад̇аа. ан̇г̇аман̇г̇аанусаарино ваад̇аад̇и д̇хаманийж̇аалаанусаарзна сагаласарийрз ан̇г̇аман̇г̇аани анусадаа самин̃ж̇анабасааран̣аад̣̇иниб̣б̣ад̇д̇агаа ваад̇аа . сад̇т̇агаваад̇аад̇и санд̇хиб̣анд̇ханаани гад̇д̇арияаа чинд̣̇анд̇аа вияа бавад̇д̇аваад̇аа. курагаваад̇аад̇и курзна вияа хад̣̇аяамам̣сачзд̣̇анапааланагаваад̇аа. уббалагаваад̇аад̇и хад̣̇аяамам̣сасса самуббааданагаваад̇аа. ассаасод̇и анд̇обависанаганаасигааваад̇о. бассаасод̇и б̣ахинигкамананаасигааваад̇о. зд̇т̇а жа буримаа саб̣б̣з жад̇усамудтаанаа, ассаасабассаасаа жид̇д̇асамудтаанаава.

вааяог̇ад̇анд̇и вааяова вааяог̇ад̇ам̣, сабхаавзнзва вааяобхаавам̣ бад̇д̇анд̇и ад̇т̇о. т̇амбхид̇ад̇д̇ам̣ руубассаад̇и авиниб̣бхог̇аруубасса т̇амбхид̇абхааво. бурад̇т̇имаа ваад̇аад̇и бурад̇т̇имад̣̇исад̇о ааг̇ад̇аа ваад̇аа. бажчимаад̣̇ийсуби зсзва наяо. сараж̇аад̣̇ийсу саха раж̇зна сараж̇аа, раж̇авирахид̇аа суд̣̇д̇хаа араж̇аа. сийд̇ауд̇усамудтаанаа, сийд̇авалаахаганд̇арз ваа ж̇аад̇аа сийд̇аа. ун̣хауд̇усамудтаанаа, ун̣хавалаахаганд̇арз ваа ж̇аад̇аа ун̣хаа. барид̇д̇аад̇и манд̣̇аа д̇анугаваад̇аа. ад̇химад̇д̇аад̇и б̣алававаад̇аа. гаал̣аад̇и гаал̣авалаахаганд̇арз самудтид̇аа. язхи аб̣бхаахад̇о чавиван̣н̣о гаал̣аго ход̇и, д̇зсам̣ зд̇ам̣ ад̇хиважананд̇иби згз. взрамбхаваад̇аад̇и яож̇анад̇о убари вааяанаваад̇аа. багкаваад̇аад̇и анд̇амасо магкигааяаби багкааяууханаваад̇аа. субан̣н̣аваад̇аад̇и г̇арул̣аваад̇аа. гаамам̣ жзд̇зби багкаваад̇аава, уссад̣̇авасзна бана висум̣ г̇ахид̇аа. д̇аалаван̣даваад̇аад̇и д̇аалаван̣н̣зхи гад̇зна, ан̃н̃зхи ваа гад̇зна гзнажи ман̣д̣аласан̣таанзна самудтаабид̇аваад̇аа. вид̇хуубанаваад̇аад̇и б̣ийж̇анабад̇д̇агзна самудтаабид̇аваад̇аа. имаани жа д̇аалаван̣давид̇хуубанаани ануббаннамби ваад̇ам̣ уббаад̣̇знд̇и, уббаннамби баривад̇д̇знд̇и. ид̇хааби жа-сад̣̇д̣̇о уд̣̇агасанд̇хаарагаваад̇агаббавинаасагаваад̇аж̇аалаабзлланагаваад̇аад̣̇игз авуд̇д̇зби самужжинод̇и. зд̇т̇а жа ‘‘аабам̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу яасмаа д̇ийхи ман̃н̃анаахи – ‘‘ахам̣ аабод̇и ман̃н̃ад̇и, мама аабод̇и ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа бат̇авийваарз вуд̇д̇анаязна саггаа ман̃н̃анаавибхааг̇о вибхаавзд̇унд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘сзсам̣ вуд̇д̇анаяамзваа’’д̇и. д̇асмаа д̇ад̇т̇а вуд̇д̇анаяаанусаарзна имзсу д̇ийсу ваарзсу яат̇аарахам̣ ман̃н̃анаавибхааг̇о вибхаавзд̇аб̣б̣о.

зд̇д̇аавад̇аад̇и зд̇д̇агзна иминаа жад̇уваарабаримаан̣зна д̣̇зсанаависзсзна. жа-сад̣̇д̣̇о б̣яад̇ирзго. д̇зна вагкамаанам̣язва висзсам̣ ж̇од̇зд̇и. явааяанд̇и яо аяам̣ лагкан̣о наама хааро вуд̇д̇од̇и самб̣анд̇хо. со бана лагкан̣ахааро яам̣лагкан̣о д̇ад̇т̇а вуд̇д̇о, д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вуд̇д̇амхий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а вуд̇д̇амхи згад̇хаммзд̇и гусалаад̣̇ийсу канд̇хаад̣̇ийсу ваа яасмим̣ гасмин̃жи згад̇хаммз суд̇д̇з саруубад̇о нид̣̇д̇хааран̣авасзна ваа гат̇ид̇з. яз д̇хаммаа згалагкан̣аа д̇знаад̇и яз гзжи д̇хаммаа гусалаад̣̇ибхаавзна, руубагканд̇хаад̣̇ибхаавзна ваа д̇зна вуд̇д̇ад̇хаммзна самааналагкан̣аа. вуд̇д̇аа бхаванд̇и саб̣б̣зд̇и саб̣б̣зби гусалаад̣̇исабхааваа, канд̇хаад̣̇исабхааваа ваа д̇хаммаа суд̇д̇з авуд̇д̇ааби д̇ааяа самааналагкан̣ад̇ааяа вуд̇д̇аа бхаванд̇и, аанзд̇ваа сам̣ван̣н̣анавасзнаад̇и ад̇хиббааяо.

зд̇т̇а жа згалагкан̣аад̇и самааналагкан̣аа вуд̇д̇аа. д̇зна сахажарид̇аа самаанагижжад̇аа самаанахзд̇уд̇аа самаанапалад̇аа самаанаарамман̣ад̇аад̇и звамаад̣̇ийхиби авуд̇д̇аанам̣ вуд̇д̇аанам̣ вияа нид̣̇д̇хааран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. ид̇ийд̇и иминаа багаарзна. д̇знааха ‘‘звам̣ нзд̇д̇ияам̣ лагкан̣о наама хааро вуд̇д̇о’’д̇и, нзд̇д̇ибаал̣ияам̣ (нзд̇д̇и. 23) бана ‘‘яз д̇хаммаа згалагкан̣аа гзжи со хааро лагкан̣о наамаа’’д̇и баато ааг̇ад̇о. д̇асса васзнаад̇и д̇асса лагкан̣ахаарасса васзна. руубалагкан̣ам̣ анад̇ийд̇ад̇д̇аад̇и руббанасабхаавзна самаанасабхаавад̇д̇аа. вад̣̇анд̇зна бхаг̇авад̇аа. зд̇аад̇и ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇и звам̣ вуд̇д̇ад̣̇идтий. зд̇т̇а жа саггааяад̣̇идтиман̃н̃анаад̣̇ассанзнзва сагаларуубавад̇т̇угаа д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анааби д̣̇ассид̇аа зваад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа хи вуд̇д̇ам̣ ‘‘д̇асмим̣язва банасса д̣̇идтиман̃н̃анааяа ман̃н̃ид̇з вад̇т̇усмим̣ синзхам̣ маанан̃жа уббаад̣̇аяад̇о д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анааби взд̣̇ид̇аб̣б̣аа’’д̇и. ат̇а ваа бат̇авим̣ аабам̣ д̇зж̇ам̣ вааяам̣ мзд̇и ман̃н̃ад̇и абхинанд̣̇ад̇ийд̇и жа вад̣̇анд̇зна вуд̇д̇анаязнзва сагаларуубавад̇т̇угаа д̇ан̣хааман̃н̃анаа д̇ад̣̇анусаарзна маанаман̃н̃анааби вуд̇д̇аава ход̇ийд̇и звамбзд̇т̇а ид̇араман̃н̃анааби нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа.

аабоваараад̣̇иван̣н̣анаа нидтид̇аа.

бхууд̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа

3. ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇и, бат̇авияаа ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийхи бад̣̇зхи ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇и, руубасмим̣ ад̇д̇аанам̣ саманубассад̇ий’’д̇иаад̣̇ийнам̣ саггааяад̣̇идтийнам̣ нид̣̇д̇хаарид̇ад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣ ‘‘звам̣ руубамукзна сан̇кааравад̇т̇угам̣ ман̃н̃анам̣ вад̇ваа’’д̇и . д̇зсу сан̇каарзсу сад̇д̇зсубийд̇и д̇ад̣̇убаад̣̇аанзсуби сад̇д̇зсу . д̇хаад̇уусууд̇и бат̇авийаад̣̇ийсу жад̇уусу д̇хаад̇уусу. ‘‘ж̇аад̇ам̣ бхууд̇ам̣ сан̇кад̇а’’нд̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 2.207; сам̣. ни. 5.379) бхууд̇а-сад̣̇д̣̇о уббаад̣̇з д̣̇иссад̇и, саубасаг̇г̇о бана ‘‘бабхууд̇амарияо багарод̇и бун̃н̃а’’нд̇иаад̣̇ийсу вибулз, ‘‘язбхуяязна бхигкуунам̣ барибхууд̇аруубо’’д̇иаад̣̇ийсу хим̣санз, ‘‘самбхууд̇о саан̣аваасий’’д̇иаад̣̇ийсу (жуул̣ава. 450) бан̃н̃ад̇д̇ияам̣, ‘‘абхибхууд̇о мааро виж̇ид̇о сан̇г̇аамо’’д̇иаад̣̇ийсу вимат̇анз, ‘‘бараабхууд̇аруубо ко аяам̣ ажзло баат̇игабуд̇д̇о’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 3.23, 25, 31, 32) барааж̇аяз, ‘‘анубхууд̇ам̣ сукад̣̇угка’’нд̇иаад̣̇ийсу взд̣̇ияанз, ‘‘вибхууд̇ам̣ вибхаавид̇ам̣ бан̃н̃ааяаа’’д̇иаад̣̇ийсу баагадийгаран̣з д̣̇иссад̇и. д̇з саб̣б̣з ругкаад̣̇ийсууд̇и. аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣аа. ‘‘гаало гхасад̇и бхууд̇аанийд̇и (ж̇аа. 1.2.190), бхууд̇аа логз самуссаяа’’нд̇и (д̣̇ий. ни. 2.220; сам̣. ни. 1.186) жа аад̣̇ийсу ависзсзна сад̇д̇аваажагоби бхууд̇асад̣̇д̣̇о, убари д̣̇зваад̣̇ибад̣̇зхи сад̇д̇ависзсаанам̣ г̇ахид̇ад̇д̇аа ид̇ха д̇ад̣̇авасидтаа бхууд̇асад̣̇д̣̇зна г̇аяханд̇ийд̇и ааха ‘‘но жа ко ависзсзнаа’’д̇и. д̇знзвааха – ‘‘жаад̇умахаарааж̇игаанан̃хи хздтаа сад̇д̇аа ид̇ха бхууд̇аад̇и ад̇хиббзд̇аа’’д̇и. яо хи сад̇д̇анигааяо барибун̣н̣аяониго жад̇уухиби яонийхи ниб̣б̣ад̇д̇анаарахо, д̇ад̇т̇ааяам̣ бхууд̇асаман̃н̃аа ан̣д̣аж̇аад̣̇ивасзна бхаванад̇о.

бхууд̇зд̇и вуд̇д̇ад̣̇зсааад̣̇зсид̇з бхууд̇з. бхууд̇ад̇о сан̃ж̇аанаад̇ийд̇и иминаа ‘‘бхууд̇аа’’д̇и логавохаарам̣ г̇ахзд̇ваа яат̇аа д̇ад̇т̇а д̇ан̣хаад̣̇иман̃н̃анаа самбхаванд̇и, звам̣ вибарийд̇асан̃н̃ааяа сан̃ж̇аананам̣ багаасийяад̇и. свааяамад̇т̇о хздтаа ‘‘бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и зд̇т̇а вуд̇д̇анаяаанусаарзна саггаа ж̇аанид̇унд̇и ааха ‘‘вуд̇д̇анаяамзваа’’д̇и. яат̇аа суд̣̇д̇хааваасаа саб̣б̣ад̣̇аа абхаавад̇о имам̣ д̣̇зсанам̣ наарул̣хаа, звам̣ нзраяигааби саб̣б̣аман̃н̃анаанад̇хидтаанад̇о. зд̇знзва згажжабзд̇аанамбзд̇т̇а асан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о. абарз бана ‘‘д̣̇идтиман̃н̃анаад̇хидтаанад̇о д̇зсамбзд̇т̇а сан̇г̇ахо ижчид̇оязваа’’д̇и вад̣̇анд̇и. ‘‘саман̇г̇ибхууд̇ам̣ барижаарзнд̇а’’нд̇иаад̣̇инаа суд̇д̇з вуд̇д̇анаязна. раж̇ж̇ад̇ийд̇и ‘‘субхаа сукид̇аа’’д̇и вибаллаасаг̇г̇аахзна д̇ад̇т̇а рааг̇ам̣ ж̇анзд̇и. звамзд̇т̇а раж̇ж̇анд̇о жа на гзвалам̣ д̣̇ассанавасзнзва, саванаад̣̇ивасзнаби раж̇ж̇ад̇зваад̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘д̣̇исвааби…бз… уд̇ваабий’’д̇и ааха. д̇ад̇т̇а гхааяанаад̣̇ивасзна раж̇ж̇анам̣ д̇зхи анубхууд̇аг̇анд̇хамаалаад̣̇ивасзна жзва висабхааг̇авад̇т̇убхууд̇аанам̣ д̇зсам̣ барибхог̇авасзна жа яат̇аанубхавам̣ ануссаран̣авасзна жа взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. звам̣ бхууд̇з д̇ан̣хааман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ийд̇и вуд̇д̇анаязна бхууд̇з бадижжа чанд̣̇арааг̇ам̣ ж̇анзнд̇о д̇зсам̣ бадибад̇д̇им̣ ассаад̣̇знд̇о абхинанд̣̇анд̇о абхивад̣̇анд̇о аж̇жхосааяа д̇идтанд̇о ‘‘ийд̣̇исий авад̇т̇аа мама анааг̇ад̇амад̣̇д̇хаанам̣ сияаа’’д̇иаад̣̇инаа ваа бана наязна д̇ад̇т̇а нанд̣̇им̣ саманнаанзнд̇о бхууд̇з д̇ан̣хааман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ийд̇и ад̇т̇о. аббадилад̣̇д̇хасса кад̇д̇ияамахаасаалаад̣̇ибхаавасса, самбад̇д̇им̣ вибад̇д̇инд̇и ж̇аад̇ивасзна уггадданихийнад̇ам̣. д̣̇ахад̇ийд̇и табзд̇и. яо зваруубо маанод̇и яо зсо ‘‘аяам̣ буб̣б̣з маяаа сад̣̇исо, ид̣̇аани аяам̣ сздто аяам̣ хийнад̇аро’’д̇и уббанно маано. аяам̣ вужжад̇и маанаад̇имаанод̇и аяам̣ бхаараад̇ибхааро вияа буримам̣ сад̣̇исамаанам̣ убаад̣̇ааяа маанаад̇имаано наамаад̇и ад̇т̇о.

нижжаад̇иаад̣̇ийсу уббаад̣̇аабхаавад̇о нижжаа, маран̣аабхаавад̇о д̇хуваа, саб̣б̣ад̣̇аа бхаавад̇о сассад̇аа. анижжабадибагкад̇о ваа нижжаа, т̇ирабхаавад̇о д̇хуваа, сассад̇исамад̇ааяа сассад̇аа, ж̇араад̣̇ивасзна вибарин̣аамасса абхаавад̇о авибарин̣аамад̇хаммаад̇и ман̃н̃ад̇и. саб̣б̣з сад̇д̇аад̇и одтаг̇он̣аг̇ад̣̇рабхаад̣̇аяо анавасзсаа сан̃ж̇анадтзна сад̇д̇аа. саб̣б̣з баан̣аад̇и ‘‘згинд̣̇рияо баан̣о д̣̇винд̣̇рияо баан̣о’’д̇иаад̣̇ивасзна вуд̇д̇аа анавасзсаа баан̣анадтзна баан̣аа. саб̣б̣з бхууд̇аад̇и анавасзсаа ан̣д̣агосаад̣̇ийсу бхууд̇аа сан̃ж̇аад̇аад̇и бхууд̇аа. саб̣б̣з ж̇ийваад̇и саалияаваг̇од̇хуумаад̣̇аяо анавасзсаа ж̇ийванадтзна ж̇ийваа. д̇зсу хи со вируухабхаавзна ж̇ийвасан̃н̃ий. авасаа аб̣алаа авийрияаад̇и д̇зсам̣ ад̇д̇ано васо ваа б̣алам̣ ваа вийрияам̣ ваа над̇т̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. нияад̇исан̇г̇ад̇ибхаавабарин̣ад̇аад̇и зд̇т̇а нияад̇ийд̇и. нияад̇ад̇аа, ажчзж̇ж̇асуд̇д̇аавуд̇аабхзж̇ж̇аман̣и вияа авиж̇ахид̇абагад̇ид̇аа. сан̇г̇ад̇ийд̇и чаннам̣ абхиж̇аад̇ийнам̣ д̇ад̇т̇а сан̇г̇амо. бхаавод̇и сабхаавоязва, ган̣д̣агаанам̣ д̇икин̣ад̇аа, габидтапалаад̣̇ийнам̣ бариман̣д̣алаад̣̇ид̇аа, миг̇абагкийнам̣ вижид̇д̇аван̣н̣аад̣̇ид̇аад̇и звамаад̣̇иго. звам̣ нияад̇ияаа жа сан̇г̇ад̇ияаа жа бхаавз жа барин̣ад̇аа наанаббагаарад̇ам̣ бад̇д̇аа. язна хи яат̇аа бхавид̇аб̣б̣ам̣, со д̇ат̇зва бхавад̇и. язна на бхавид̇аб̣б̣ам̣, со на бхавад̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. часвзваабхиж̇аад̇ийсууд̇и ган̣хаабхиж̇аад̇иаад̣̇ийсу часу зва абхиж̇аад̇ийсу тад̇ваа сукан̃жа д̣̇угкан̃жа бадисам̣взд̣̇знд̇и, ан̃н̃аа сукад̣̇угкабхууми над̇т̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. ваа-сад̣̇д̣̇зна анд̇аад̣̇ибхзд̣̇з д̣̇идтаабхинивзсз сан̇г̇ан̣хаад̇и.

убабад̇д̇инд̇и иминаа д̇асмим̣ д̇асмим̣ сад̇д̇анигааяз бхууд̇аанам̣ сахаб̣яад̇ам̣ ааган̇кад̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. сукуббад̇д̇инд̇и иминаа бана д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а уббаннасса сукуббад̇д̇им̣. згажжз бхууд̇з нижжаад̇иаад̣̇инаа згажжасассад̇игад̣̇идтим̣ д̣̇ассзд̇и. ахамби бхууд̇зсу ан̃н̃ад̇аросмийд̇и иминаа бана жад̇уд̇т̇ам̣ згажжасассад̇игаваад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и.

яад̇о гуд̇ожийд̇и иссарабурисаад̣̇ибхзд̣̇ад̇о яад̇о гуд̇ожи. згаа д̇ан̣хааман̃н̃анаава лаб̣бхад̇ийд̇и ид̇хааби хздтаа вуд̇д̇анаязна ид̇араман̃н̃анаанамби самбхаво нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣о. вуд̇д̇аббагаарзязва бхууд̇з д̇ан̣хаад̣̇идтийхи абхинанд̣̇ад̇ийд̇иаад̣̇инаа вад̇д̇аб̣б̣ад̇д̇аа ааха ‘‘вуд̇д̇анаяамзваа’’д̇и. яож̇анаа гаад̇аб̣б̣аад̇и ‘‘яо бхууд̇абан̃н̃ад̇д̇ияаа убаад̣̇аанабхууд̇з канд̇хз бариж̇аанаад̇и, со д̇ийхи барин̃н̃аахи бариж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа яож̇анаа гаад̇аб̣б̣аа. абарз банзд̇т̇а бхууд̇аг̇аамоби бхууд̇а-сад̣̇д̣̇зна сан̇г̇ахид̇од̇и ругкаад̣̇ивасзнаби ман̃н̃анаавибхааг̇ам̣ яож̇зд̇ваа д̣̇ассзнд̇и, д̇ат̇аа махаабхууд̇авасзнаби, д̇ам̣ адтагат̇ааяам̣ над̇т̇и.

бхуумивисзсаад̣̇инаа бхзд̣̇знаад̇и бхуумивисзсаубабад̇д̇ивисзсаад̣̇ивибхааг̇зна. ид̣̇д̇хияаад̇и бун̃н̃ависзсаниб̣б̣ад̇д̇зна аанубхаавзна. гин̃жааби д̣̇зва-сад̣̇д̣̇о ‘‘вид̣̇д̇хз виг̇ад̇авалаахагз д̣̇звз’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 1.110; 3.102; 5.146-148; ма. ни. 1.486; а. ни. 10.15; ид̇иву. 27) аж̇адаагаасз ааг̇ад̇о, ‘‘д̣̇зво жа т̇огам̣ т̇огам̣ пусааяад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу мзгхз, ‘‘аяан̃хи д̣̇зва гумааро’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 2.34, 35, 36) кад̇д̇ияз ааг̇ад̇о, ‘‘бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхи самаббид̇о саман̇г̇ибхууд̇о барижаарзд̇и д̣̇зво ман̃н̃з’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 1.183; ма. ни. 2.211) вияа ид̇ха убабад̇д̇ид̣̇звзсу ааг̇ад̇о, д̣̇зва-сад̣̇д̣̇зна бана вад̇д̇аб̣б̣асад̇д̇з анавасзсад̇о уд̣̇д̇харид̇ваа д̇ад̇о ид̇хаад̇хиббзд̇з д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇з д̇ивид̇хаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. сзсаа ча гаамааважараа ид̇ха д̣̇зваад̇и ад̇хиббзд̇аа ид̇арзсам̣ бад̣̇анд̇арзхи нивад̇д̇ид̇ад̇д̇аад̇и ад̇хиббааяо. бхууд̇аа д̣̇зваад̇и г̇ахид̇зсу сад̇д̇зсу д̇ан̣хаад̣̇иман̃н̃анаанам̣ бавад̇д̇аагаарзнаби д̇ивид̇халагкан̣анд̇и ааха ‘‘бхууд̇аваарз вуд̇д̇анаязна взд̣̇ид̇аб̣б̣аа’’д̇и.

‘‘ан̃н̃ад̇арасса убаасагасса баж̇аабад̇и абхируубаа ход̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу (баараа. 168) баж̇аабад̇и-сад̣̇д̣̇о гхаран̣ияам̣ ааг̇ад̇о, ‘‘баж̇аабад̇и гаамад̣̇ааяий суван̣н̣аван̣н̣аа мз баж̇аа ход̇уу’’д̇иаад̣̇ийсу д̣̇идтиг̇ад̇игабаригаббид̇з, ‘‘баж̇аабад̇исса д̣̇зварааж̇асса д̇хаж̇аг̇г̇ам̣ уллогзяяаат̇аа’’д̇иаад̣̇ийсу (сам̣. ни. 1.249) д̣̇зваж̇здтагз, ид̇ха бана ад̇хибад̇ийд̇и вад̣̇анд̇и, д̇ам̣ убари б̣рахмуно г̇аяхамаанад̇д̇аа д̇зсам̣ мад̇имад̇д̇ам̣. д̣̇зваананд̇и жаад̇умахаарааж̇игаад̣̇ид̣̇зваанам̣. махаарааж̇аад̣̇ийнанд̇и аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна саггасуяаамасанд̇уссид̇асуниммид̇авасавад̇д̇ино г̇ахид̇аа. д̇зсанд̇и махаарааж̇аад̣̇ийнам̣. сад̇д̇асан̇каад̇ааяаад̇и гаамабхуумияам̣ сад̇д̇асан̇каад̇ааяа. баж̇аабад̇инд̇и баж̇аабад̇ибхаавам̣. баж̇аабад̇ибхаавзна хи маанам̣ ж̇аббзнд̇о баж̇аабад̇им̣ маанаман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ийд̇и вуд̇д̇о.

згаа д̣̇идтиман̃н̃анаава яуж̇ж̇ад̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣, баж̇аабад̇ино бана самибад̇ам̣ салогад̇ам̣ ваа ааган̇кад̇о, д̇ат̇аабхаавааяа жид̇д̇ам̣ бан̣ид̣̇ахад̇о, д̇ат̇аалад̣̇д̇хаб̣б̣ааяа самбад̇д̇ияаа ад̇д̇ано сзяяаад̣̇ибхаавам̣ д̣̇ахад̇о жа д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анааби самбхаванд̇ийд̇и саггаа вин̃н̃аад̇ум̣. яз жа д̇хаммаад̇и ааяуван̣н̣аад̣̇игз вад̣̇ад̇и. баж̇аабад̇инд̇и зд̇т̇ааби хздтаа вуд̇д̇анаязна ид̇араман̃н̃анаанамби самбхаво взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

б̣руухид̇од̇и баривуд̣̇д̇хо. г̇ун̣ависзсзхийд̇и жхаанаад̣̇ийхи висидтзхи г̇ун̣зхи уд̇д̇аримануссад̇хаммад̇ааяа. б̣рахма-сад̣̇д̣̇асса сад̇иби ависзсад̇о висидтаваажагад̇д̇з яад̇т̇а яад̇т̇а банасса г̇ун̣ависзсаяуд̇д̇аад̣̇ируубаа бавад̇д̇и, д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘абижаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. сахассод̇и сахассияаа логад̇хаад̇уяаа ад̇хибад̇ибхууд̇о. батамаабхиниб̣б̣ад̇д̇од̇и бан̣ийд̇зна батамажхаанзна ниб̣б̣ад̇д̇о, батамаж̇жхаанабхуумияам̣ ваа батамам̣ абхиниб̣б̣ад̇д̇о. г̇ахид̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа бад̇хаанаг̇г̇ахан̣зна аббад̇хаанаанамби гзнажи самб̣анд̇хзна г̇ахид̇абхаавасид̣̇д̇хид̇о. зд̇т̇а жа б̣рахмаад̇и махааб̣рахмаа ад̇хиббзд̇о. со хи ван̣н̣аванд̇ад̇ааяа жзва д̣̇ийгхааяугад̇ааяа жа б̣рахмабаарисаж̇ж̇аад̣̇ийхи маханд̇о б̣рахмаад̇и махааб̣рахмаа, д̇асса бана бурохид̇адтаанз тид̇аад̇и б̣рахмабурохид̇аа, барисааяам̣ бхаваа барижаарагаад̇и б̣рахмабаарисаж̇ж̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. уггадтзгабуг̇г̇алабхаавад̇о баж̇аабад̇исмим̣ вияа б̣рахмани ман̃н̃анаа вад̇д̇ад̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘баж̇аабад̇иваарз вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣аа’’д̇и. д̇ат̇аа хи б̣ахубуг̇г̇алабхаавасааман̃н̃ад̇о аабхассараваараад̣̇ийнам̣ бхууд̇аваарасад̣̇исад̇аа вуд̇д̇аа.

яат̇аавуд̇д̇абабхааяа аабхаасанасийлаа ваа аабхассараа. згад̇алаваасинод̇и ид̣̇ам̣ жхаананд̇арабхуумийнам̣ вияа хздтубарибхааваабхаавад̇о вуд̇д̇ам̣, таанаани бана нзсам̣ барижчиннаанзва. аабхассарзхи барид̇д̇аа аабхаа зд̇зсанд̇и барид̇д̇аабхаа. аббамаан̣аа аабхаа зд̇зсанд̇и аббамаан̣аабхаа.

субхаад̇и собханаа бабхаа. ган̃жанабин̣д̣о вияа сассиригаа ган̃жанабин̣д̣асассиригаа. д̇ад̇т̇а собханааяа бабхааяа гин̣н̣аа субхаагин̣н̣аад̇и вад̇д̇аб̣б̣з бхаа-сад̣̇д̣̇асса рассад̇д̇ам̣, анд̇има-н̣а-гаарасса ха-гааран̃жа гад̇ваа ‘‘субхагин̣хаа’’д̇и вуд̇д̇аа. субхаад̇и жа згаг̇гханаа нижжалаа бабхаа вужжад̇и, барид̇д̇аа субхаа зд̇зсанд̇и барид̇д̇асубхаа. аббамаан̣аа субхаа зд̇зсанд̇и аббамаан̣асубхаа.

вибулапалаад̇и вибуласанд̇асукааяуван̣н̣аад̣̇ипалаа.

сад̇иби д̣̇зваб̣рахмаад̣̇ийнам̣ бун̃н̃апалзна жхаанапалзна жа бадибагкаабхибхавз язсам̣ бана бут̇уж̇ж̇анаасан̃н̃асад̇д̇зсу абхибхуувохааро баагадо нирул̣хо жа, д̇зсам̣ васзнааяам̣ д̣̇зсанаа бавад̇д̇аад̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘асан̃н̃абхавассзд̇ам̣ ад̇хиважана’’нд̇и. яат̇аа баж̇аабад̇иваарз ‘‘ид̇хзгажжо баж̇аабад̇исмим̣язваа’’д̇иаад̣̇инаа ман̃н̃анаабавад̇д̇и д̣̇ассид̇аа, д̇ат̇аа ид̇хааби д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ саггаад̇и ааха ‘‘сзсам̣ баж̇аабад̇иваарз вуд̇д̇анаяамзваа’’д̇и.

бхууд̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа нидтид̇аа.

аагаасаанан̃жааяад̇анаваараад̣̇иван̣н̣анаа

4. звам̣ сад̇д̇авасзна бхуумиггамад̣̇ассанз суд̣̇д̇хааваасаанам̣ аг̇г̇ахан̣з гааран̣ам̣ нид̣̇д̇хаарзнд̇о ‘‘звам̣ бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а анааг̇аамикийн̣аасаваад̇и анааг̇аамино жа кийн̣аасаваа жа. гин̃жааби суд̣̇д̇хааваасаа ад̇т̇зва анзгагаббасахассааяугаа, уггам̣сабарижчзд̣̇ад̇о бана сол̣асагаббасахассааяугаава, на д̇ад̇о баранд̇и ааха ‘‘гад̇ибаяагаббасахассааяугаа’’д̇и. гаамаруубабхавзсу бавад̇д̇амаанааби аагаасаанан̃жааяад̇анаад̣̇ид̇хаммаа аруубааважарабхаавад̇о д̇ам̣бхуумигавохаарам̣ на лабханд̇ийд̇и ‘‘д̇ад̇руубабаннааязваа’’д̇и авад̇хаарзд̇ваа вуд̇д̇ам̣. абхибхууваарз вуд̇д̇анаязна взд̣̇ид̇аб̣б̣аа яат̇аараханд̇и ад̇хиббааяо. на хзд̇т̇а ван̣н̣аванд̇ад̇аад̣̇и самбхавад̇ийд̇и. баж̇аабад̇иваарз вуд̇д̇анаязнаад̇и зд̇т̇а ‘‘ахамасми аруубо бахийнаруубабадигхасан̃н̃о’’д̇иаад̣̇инаа маанаман̃н̃анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

аагаасаанан̃жааяад̇анаваараад̣̇иван̣н̣анаа нидтид̇аа.

д̣̇идтасуд̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа

5. руубамукзна ман̃н̃анаавад̇т̇уд̣̇ассанам̣ сан̇кзбод̇и гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘вид̇т̇аарад̇обий’’д̇и. д̇амби хи ‘‘яад̇т̇а нзва бат̇авий, на аабо, на д̇зж̇о, на вааяо, на аагаасаанан̃жааяад̇ана’’нд̇иаад̣̇иг̇г̇ахан̣ам̣ вияа сан̇кзбад̇о бан̃жавогаарабхавад̣̇ассанам̣ ход̇ийд̇и.

д̣̇идтанд̇и яам̣ жагкуд̣̇ваарзна гад̇ад̣̇ассанагирияаасамаабанам̣, яан̃жа жагку д̣̇ваяам̣ бассад̇и бассиссад̇и сад̇и самбхавз бассзяяа, д̇ам̣ саб̣б̣агааланд̇и висзсаважанижчааяа абхаавад̇о д̣̇идтанд̇зва вуд̇д̇ам̣ яат̇аа ‘‘д̣̇уд̣̇д̇ха’’нд̇и. д̇знааха ‘‘руубааяад̇анассзд̇ам̣ ад̇хиважана’’нд̇и. аяан̃жа наяо суд̇аад̣̇ийсуби яож̇зд̇аб̣б̣о. сад̇д̇аад̇и руубаад̣̇ийсу сад̇д̇аа висад̇д̇аад̇и сад̇д̇аа. сан̃ж̇анадтзна сааман̃н̃асад̣̇д̣̇оби жзса сад̇д̇а-сад̣̇д̣̇о ‘‘ид̇т̇ируубз’’д̇и висаяависзсид̇ад̇д̇аа ид̇ха бурисаваажаго д̣̇адтаб̣б̣о. рад̇д̇аад̇и вад̇т̇ам̣ вияа ран̇г̇аж̇аад̇зна жид̇д̇асса вибарин̣аамагаарагзна чанд̣̇арааг̇зна рад̇д̇аа саарад̇д̇аа. г̇ид̣̇д̇хаад̇и абхиган̇канасабхаавзна абхиг̇иж̇жханзна г̇ид̣̇д̇хаа г̇зд̇хам̣ аабаннаа. г̇ад̇хид̇аад̇и г̇ант̇ид̇аа вияа лобхзна д̣̇умможанийяабхаавзна аарамман̣з бадиб̣ад̣̇д̇хаа. мужчид̇аад̇и гилзсавасзна висан̃н̃ийбхууд̇аа вияа анан̃н̃агижжаа мужчам̣ мохам̣ аабаннаа. аж̇жхосаннаад̇и висаяз ан̃н̃асаад̇хааран̣з вияа гад̇ваа г̇илид̇ваа баринидтаабзд̇ваа вияа тид̇аа. иминаад̇и суван̣н̣аван̣н̣аад̣̇иаагаарзна. ман̇г̇алам̣ аман̇г̇аланд̇и ийд̣̇исам̣ д̣̇идтам̣ ман̇г̇алам̣, ийд̣̇исам̣ аман̇г̇аланд̇и . руубасмим̣ ад̇д̇аанам̣ саманубассананаязнаад̇и ид̣̇ам̣ взд̣̇анаад̣̇иаруубад̇хаммз, руубааяад̇анавинимуд̇д̇асаб̣б̣ад̇хаммз ваа ад̇д̇ад̇о г̇ахзд̇ваа д̇ад̇о аж̇жхад̇д̇игам̣, б̣аахирам̣ ваа руубааяад̇анам̣ д̇ассогаасабхаавзна баригаббзд̇ваа ‘‘со ко бана мз аяам̣ ад̇д̇аа имасмим̣ руубааяад̇анз’’д̇и ман̃н̃анд̇о д̣̇идтасмим̣ ман̃н̃ад̇ийд̇и имам̣ наяам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣. ‘‘бат̇авид̇о ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу яат̇аа ‘‘саубагаран̣асса ад̇д̇ано ваа барасса ваа’’д̇иаад̣̇иман̃н̃анаабавад̇д̇и д̣̇ассид̇аа, звам̣ ‘‘д̣̇идтад̇о ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу саггаа д̇ам̣ д̣̇ассзд̇унд̇и ааха ‘‘д̇зсам̣ бат̇авийваарз вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣а’’нд̇и.

аахажжаад̇и висаяам̣ анвааяа, бад̇ваад̇и ад̇т̇о. д̇знааха ‘‘убаг̇анд̇ваа’’д̇и. ан̃н̃аман̃н̃асам̣силзсзд̇и жагкуруубасод̇асад̣̇д̣̇аа вияа д̣̇урз ахуд̇ваа ан̃н̃аман̃н̃ам̣ аллияанз.

манасаа вин̃н̃аад̇ам̣ гзваланд̇и ад̇т̇о. ид̇арааниби хи манасаа вин̃н̃ааяанд̇ийд̇и. сзсзхи сад̇д̇ахи ааяад̇анзхи бан̃н̃ад̇д̇ияаа асан̇г̇ахид̇ад̇д̇аа д̇амби сан̇г̇ахзд̇ваа д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘д̇хаммаарамман̣асса ваа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. д̣̇вийсуби вигаббзсу логуд̇д̇араанамби сан̇г̇ахо аабаннод̇и ааха ‘‘ид̇ха бана саггааяабарияаабаннамзва лаб̣бхад̇ий’’д̇и. вид̇т̇аарод̇и ман̃н̃анаанам̣ бавад̇д̇анаагааравид̇т̇ааро. зд̇т̇аад̇и зд̇зсу суд̇аваараад̣̇ийсу.

д̣̇идтасуд̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа нидтид̇аа.

згад̇д̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа

6. самаабаннагаваарзнаад̇и самаабаннагаббавад̇д̇ияаа, руубааважарааруубааважаражхаанаббавад̇д̇ияаад̇и ад̇т̇о. саа хи згасмим̣язва аарамман̣з згаагаарзна бавад̇д̇ад̇ийд̇и гад̇ваа ‘‘згад̇д̇а’’нд̇и вужжад̇и, зван̃жа гад̇ваа вибаагаж̇жхаанаббавад̇д̇иби ид̇ха самаабаннагаваараг̇г̇ахан̣знзва г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣аа. асамаабаннагаваарзнаад̇и гаамааважарад̇хаммаббавад̇д̇ияаа. убажаараж̇жхаанзнаби хи жид̇д̇ам̣ на саммаа згад̇д̇ам̣ г̇ад̇анд̇и вужжад̇ийд̇и.

яож̇анаад̇и ман̃н̃анааяож̇анаа. бхинд̣̇ид̇ваад̇и вибхаж̇ид̇ваа. саасананаязнаад̇и баал̣инаязна. д̇ад̇т̇а ‘‘згад̇д̇ам̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу ‘‘взд̣̇анам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа наязна, ‘‘наанад̇д̇ам̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу бана ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа наязна вуд̇д̇авид̇хим̣ ануг̇анд̇ваа ман̃н̃анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

бат̇авийваараад̣̇ийсу вуд̇д̇зна жа адтагат̇аанаязнаад̇и ‘‘ахам̣ взд̣̇анаад̇и ман̃н̃ад̇и, мама взд̣̇анаад̇и ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа, ‘‘ахам̣ руубанд̇и ман̃н̃ад̇и, мама руубанд̇и ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа жаад̇и ад̇т̇о. д̇знааха ‘‘яат̇аануруубам̣ виймам̣сид̇ваа’’д̇и, згад̇д̇анаанад̇д̇абхаавзсу яо яож̇анаанаяо самбхавад̇и, д̇ад̣̇ануруубам̣ вижаарзд̇ваад̇и ад̇т̇о. гзжийд̇и абхаяаг̇ириваасино. абарзд̇и саарасамаасаажарияаа. д̣̇идтаабхинивзсам̣ вад̣̇анд̇ийд̇и самб̣анд̇хо. бут̇уж̇ж̇анасса ман̃н̃анаа наама саггааяам̣ бхинд̣̇ид̇ваава яат̇ааубадтид̇ависаяавасзнзва бавад̇д̇ад̇ийд̇и на д̇ад̇т̇а аяамзгад̇д̇анаяо аяам̣ наанад̇д̇анаяод̇и вибхааг̇авасзнзва, згад̇д̇асан̃н̃ий ад̇д̇аа ход̇ийд̇иаад̣̇ийсу жа ад̇д̇ано згад̇д̇анаанад̇д̇асан̃н̃ид̇аа вуд̇д̇аа, на бана згад̇д̇ам̣ наанад̇д̇анд̇и звам̣ бавад̇д̇асса д̣̇идтаабхинивзсасса згад̇д̇анаанад̇д̇абхаавод̇и звамзд̇т̇а д̇ад̣̇убхаяасса ид̇ха анад̇хиббзд̇абхааво д̣̇адтаб̣б̣о.

яам̣ яат̇аавуд̇д̇абут̇уж̇ж̇ано анавасзсад̇о г̇ан̣ханд̇о г̇ахзд̇ум̣ саггод̇и, д̇ам̣ д̇асса анавасзсад̇о г̇ахзд̇аб̣б̣ад̇ам̣ убаад̣̇ааяа ‘‘саб̣б̣а’’нд̇и вужжад̇ийд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘д̇амзваа’’д̇и ааха, саггааяасаб̣б̣анд̇и ад̇т̇о. саб̣б̣асмимби д̇збхуумагад̇хаммз аад̣̇ийнавад̣̇ассанз асад̇и ниб̣б̣ид̣̇аабхаавад̇о ассаад̣̇аанубассанааяа д̇ан̣хаа вад̣дхад̇зваад̇и ааха ‘‘саб̣б̣ам̣ ассаад̣̇знд̇о саб̣б̣ам̣ д̇ан̣хааман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа – ‘‘сам̣яож̇аниязсу, бхигкавз, д̇хаммзсу ассаад̣̇аанубассино вихарад̇о д̇ан̣хаа бавад̣дхад̇ий’’д̇и (сам̣. ни. 2.53, 57). ‘‘саб̣б̣амид̣̇ам̣ маяаа ниммид̇а’’нд̇и д̇зна ниммид̇аман̃н̃анааяа ад̇д̇аанам̣ сзяяаад̣̇ид̇о д̣̇аханд̇о д̇зна маанзна ниммид̇ам̣ ман̃н̃ад̇иязва наама ниммид̇аман̃н̃анааяа винаа д̇ат̇аамаануббад̇д̇ияаа абхаавад̇од̇и ааха ‘‘ад̇д̇анаа ниммид̇ам̣ ман̃н̃анд̇о саб̣б̣ам̣ маанаман̃н̃анааяа ман̃н̃ад̇ий’’д̇и. саб̣б̣ам̣ над̇т̇ийд̇иаад̣̇инаа наязнаад̇и аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна нияад̇иваад̣̇аад̣̇игз сан̇г̇ан̣хаад̇и. махаа мз ад̇д̇аад̇и иминаа саб̣б̣ад̇о ад̇д̇ано вибхууд̇ибавад̇д̇иваад̣̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. ‘‘саб̣б̣ам̣ саб̣б̣ад̇т̇ага’’нд̇и д̣̇идтивасзна – ‘‘ахам̣ саб̣б̣асмим̣ маяхам̣ гин̃жанам̣ балиб̣од̇хо саб̣б̣асмим̣, баро саб̣б̣асмим̣ барасса гин̃жанам̣ балиб̣од̇хо саб̣б̣асми’’нд̇иаад̣̇инаа наязнабзд̇т̇а ман̃н̃анаа самбхавад̇ийд̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘сзсам̣ бат̇авийваарз вуд̇д̇анаязна взд̣̇ид̇аб̣б̣а’’нд̇и. абижа ‘‘саб̣б̣ояам̣ лого бурисамаяо’’д̇и звам̣д̣̇идтиго бурисасан̇каад̇ад̇о саб̣б̣ад̇о, ад̇д̇ано уббад̇д̇им̣ ваа ниг̇г̇аманам̣ ваа ман̃н̃анд̇о д̣̇идтиман̃н̃анааяа саб̣б̣ад̇о ман̃н̃ад̇и, д̇асмим̣язва бана д̣̇идтиман̃н̃анааяа ман̃н̃ид̇з вад̇т̇усмим̣ синзхам̣ маанан̃жа уббаад̣̇аяад̇о д̇ан̣хааман̃н̃анаа маанаман̃н̃анаа жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇ам̣язва бана саб̣б̣ам̣ маяхам̣ ад̇д̇аа гад̇д̇аа саамийд̇и ваа ман̃н̃анд̇о ‘‘саб̣б̣ам̣ мз’’д̇и ман̃н̃ад̇и, д̇ат̇ааяам̣ д̣̇идтид̇ан̣хаабхинанд̣̇анаахи абхинанд̣̇анд̇о саб̣б̣ам̣ абхинанд̣̇ад̇ийд̇и звамбзд̇т̇а ман̃н̃анаанам̣ бавад̇д̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

д̇анд̇и саггааяам̣. уггам̣саг̇ад̇асукасахид̇ан̃хи канд̇хабан̃жагам̣ д̣̇идтад̇хамманиб̣б̣аанаваад̣̇ий ниб̣б̣аананд̇и ман̃н̃ад̇и, д̇ам̣ банад̇т̇ад̇о саггааяоязваад̇и. згад̇хаад̇и бан̃жавид̇хамби ниб̣б̣аанабхаавзна згаж̇жхам̣ гад̇ваа вуд̇д̇ам̣. яад̇од̇и яасмаа. бан̃жахи гаамаг̇ун̣зхийд̇и манаабияаруубаад̣̇ийхи бан̃жахи гаамагодтаасзхи, б̣анд̇ханзхи ваа. самаббид̇о судту аббид̇о аллийно худ̇ваа тид̇о. саман̇г̇ибхууд̇од̇и саманнааг̇ад̇о. барижаарзд̇ийд̇и д̇зсу гаамаг̇ун̣зсу гаамагодтаасзсу яат̇аасукам̣ инд̣̇рияаани жаарзд̇и сан̃жаарзд̇и ид̇о жид̇о жа убанзд̇и. ат̇а ваа лал̣ад̇и рамад̇и гийл̣ад̇и. зд̇т̇а д̣̇вид̇хаа гаамаг̇ун̣аа маанусагаа жзва д̣̇иб̣б̣аа жа. маанусагаа жа манд̇хаад̇угаамаг̇ун̣асад̣̇исаа, д̣̇иб̣б̣аа бараниммид̇авасавад̇д̇ид̣̇зварааж̇асса гаамаг̇ун̣асад̣̇исаа. зваруубз гаамз убаг̇ад̇аанан̃хи д̇з д̣̇идтад̇хамманиб̣б̣аанасамбад̇д̇им̣ бан̃н̃абзнд̇и. д̇знааха ‘‘зд̇д̇аавад̇аа ко…бз… ход̇ий’’д̇и. д̣̇идтад̇хаммод̇и бажжагкад̇хаммо вужжад̇и, д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а бадилад̣̇д̇хад̇д̇абхаавассзд̇ам̣ ад̇хиважанам̣, д̣̇идтад̇хаммз ниб̣б̣аанам̣ имасмим̣язва ад̇д̇абхаавз д̣̇угкавуубасаманам̣ д̣̇идтад̇хамманиб̣б̣аанам̣. барамам̣ уд̇д̇амам̣ д̣̇идтад̇хамманиб̣б̣аананд̇и барамад̣̇идтад̇хамманиб̣б̣аанам̣, д̇ам̣ бад̇д̇о ход̇ийд̇и ад̇т̇о. бан̃жад̇хаа ааг̇ад̇анд̇и яат̇аавуд̇д̇агаамаг̇ун̣асукасса жзва жад̇уб̣б̣ид̇харуубааважараж̇жхаанасукасса жа васзна баал̣ияам̣ бан̃жаббагаарзна ааг̇ад̇ам̣. ниб̣б̣аанам̣ ассаад̣̇знд̇од̇и барамам̣ сукам̣ ниссаран̣анд̇и ман̃н̃анааяа ассаад̣̇знд̇о.

‘‘имасмим̣ ниб̣б̣аанз бад̇д̇з на ж̇ааяад̇и, на ж̇ийрад̇и, на мийяад̇ий’’д̇и звамби ниб̣б̣аанасмим̣ ман̃н̃ад̇и. ‘‘ид̇о барам̣ барамассаасабхууд̇ам̣ над̇т̇ий’’д̇и г̇ан̣ханд̇о ниб̣б̣аанад̇о ман̃н̃ад̇и. д̇аяид̣̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ маяаа ад̇хиг̇ад̇ам̣, д̇асмаа ‘‘ниб̣б̣аанам̣ мз’’д̇и ман̃н̃ад̇и. д̇ад̇оязва д̇ам̣ ниб̣б̣аанам̣ д̣̇идтаабхинанд̣̇анааяа абхинанд̣̇ад̇и. аяам̣ д̇аавзд̇т̇а д̣̇идтиман̃н̃анаа. д̇асмим̣язва бана д̣̇идтиман̃н̃анааяа ман̃н̃ид̇з вад̇т̇усмим̣ синзхам̣ маанан̃жа уббаад̣̇аяад̇о д̇ан̣хаамаанаман̃н̃анааби нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа.

яаад̣̇исод̇и яат̇ааруубо, язхи ж̇зг̇ужчаад̣̇исабхаавзхи бассид̇аб̣б̣од̇и ад̇т̇о. зсаад̇и аяам̣. д̇знасса ад̇д̇ано сун̣анд̇аанан̃жа бажжагкасид̣̇д̇хад̇амааха. асубхаад̣̇исабхаавзна саха виж̇ж̇амаанаанам̣ руубаад̣̇ид̇хаммаанам̣ гааяо самууход̇и саггааяо, убаад̣̇аанагканд̇хаа. д̇ат̇аад̇и д̇асса бхаавабхууд̇зна бадигуулад̇аад̣̇иббагаарзна. саб̣б̣аман̃н̃анаад̇и бат̇авийаад̣̇игз саруубаавад̇хааран̣аад̣̇ивибхааг̇абхиннз висаяз бавад̇д̇ияаа анзгавихид̇аа саб̣б̣аа д̇ан̣хааман̃н̃анаа.

ж̇зг̇ужчод̇и ж̇иг̇ужчанийяо. д̇знасса асубхааж̇ан̃н̃ад̣̇уг̇г̇анд̇хабадигуулабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. сид̣̇урод̇и кан̣з кан̣з бхиж̇ж̇анасабхааво. д̇знасса анижжаад̣̇д̇хувакаяаваяабабхан̇г̇урасабхаавам̣ д̣̇ассзд̇и. аяанд̇и саггааяо. д̣̇угкод̇и на суко. д̇знасса гижчагасирааб̣аад̇хад̣̇угкавуд̇д̇ид̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. абарин̣ааяагод̇и барин̣ааяагарахид̇о. д̇знасса ад̇д̇асун̃н̃аасааравуд̇д̇ид̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. д̇анд̇и саггааяам̣. бажжанийгад̇од̇и сабхаавабадибагкад̇о, субханижжасукаад̇д̇аад̣̇ид̇од̇и ад̇т̇о. г̇ан̣ханд̇и г̇ан̣ханд̇о, д̇ад̇т̇а субхаад̣̇иг̇аахавасзна абхинивисанд̇од̇и ад̇т̇о.

ид̣̇аани д̇иссоби ман̃н̃анаа убамаахи вибхаавзд̇ум̣ ‘‘субхад̇о’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а яат̇аа махаабарил̣аахз вибулаанад̇т̇аавахз жа аг̇г̇имхи салабхасса бад̇анам̣ субхасукасан̃н̃ааяа, звам̣ д̇аад̣̇исз саггааяз салабхасса д̇ан̣хааман̃н̃анаад̇и имамад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇и ‘‘субхад̇о…бз… д̇ан̣хааяа ман̃н̃анаа’’д̇и иминаа.

г̇уут̇аад̣̇ий гийдаго г̇уут̇араасим̣ лад̣̇д̇хаа асамбаннзби д̇асмим̣ самбаннаагаарам̣ бавад̇д̇аяамаано ад̇д̇аанам̣ уггам̣сзд̇и, зваманзгаад̣̇ийнавз зганд̇абхзд̣̇ини саггааяз нижжасан̃н̃ам̣ убадтабзд̇ваа самбад̇д̇имад̣̇зна д̇ад̇т̇а б̣аало маанам̣ ж̇аббзд̇ийд̇и имамад̇т̇амааха ‘‘нижжасан̃н̃ам̣…бз… маанзна ман̃н̃анаа’’д̇и.

яат̇аа б̣аало муд̣̇д̇хад̇хаад̇уго саммуул̣хо гожи аад̣̇аасз ад̇д̇ано бадиб̣имб̣ам̣ д̣̇исваа ‘‘аяам̣ ман̃н̃з аад̣̇аасасаамиго, яад̣̇и ахамимам̣ г̇ахзд̇ваа д̇идтзяяам̣, анад̇т̇амби мз гарзяяаа’’д̇и чад̣д̣зд̇ваа балааяанд̇о д̇ад̇т̇а авиж̇ж̇амаанамзва гин̃жи виж̇ж̇амаанам̣ гад̇ваа г̇ан̣хи, д̇ат̇уубамо аяам̣ б̣аало саггааяз ад̇д̇ад̇д̇анияаг̇аахам̣ г̇ан̣ханд̇од̇и имамад̇т̇ам̣ д̣̇ийбзд̇и ‘‘ад̇д̇аа…бз… д̣̇идтияаа ход̇и ман̃н̃анаа’’д̇и иминаа.

сукумам̣ маараб̣анд̇ханам̣ взбажид̇д̇иб̣анд̇ханад̇оби сукумад̇арад̇д̇аа. д̇знааха бхаг̇аваа ‘‘ахо сукумад̇арам̣ ко, бхигкавз, маараб̣анд̇хана’’нд̇и.

б̣ахунд̇и ад̇ивияа, анзгагкад̇д̇ум̣ ваа. вибпанд̣̇амааноби саггааяам̣ наад̇ивад̇д̇ад̇и сам̣саарам̣ наад̇ивад̇д̇анад̇о. яат̇ааха ‘‘яз д̇з, бхигкавз, саман̣аа сад̇о сад̇д̇асса ужчзд̣̇ам̣ винаасам̣ вибхавам̣ бан̃н̃абзнд̇и, д̇з, саггааяам̣язва анубарид̇хааванд̇и сзяяат̇ааби саа г̇ад̣̇д̣̇улаб̣анд̇хано’’д̇иаад̣̇и. яат̇аа хи сад̇д̇асуби ужчзд̣̇авигаббзсу сам̣сааранааяигаанам̣ д̇ан̣хаад̣̇идтийнам̣ бахаанам̣ самбхавад̇и, звам̣ сассад̇авигаббзсубийд̇и гат̇ан̃жи бана д̣̇идтиг̇ад̇игасса бхававиббамогко. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘саггааяам̣ наад̇ивад̇д̇ад̇ий’’д̇и.

сасод̇и со зсо бут̇уж̇ж̇ано. нижжанд̇и саб̣б̣агаалам̣.

д̇анд̇и д̇асмаа саггааяамалийнасса ж̇аад̇ияаад̣̇ийнаманад̇ивад̇д̇анад̇о. асаад̇ад̇од̇и д̣̇угкад̇о.

бассам̣ звамиманд̇и асубхаанижжад̣̇угкаанад̇д̇асабхаавам̣ д̇ам̣ саггааяам̣ вуд̇д̇аббагаарзна яат̇аабхууд̇авибассанаабан̃н̃аасахид̇ааяа маг̇г̇абан̃н̃ааяа бассанд̇о. бахааяаад̇и самужчзд̣̇авасзна саб̣б̣аа ман̃н̃анааяо баж̇ахид̇ваа. саб̣б̣ад̣̇угкаа бамужжад̇ийд̇и сагаласмааби ваддад̣̇угкад̇о бамужжад̇ийд̇и.

згад̇д̇аваараад̣̇иван̣н̣анаа нидтид̇аа.

батаманаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

сзгкаваарад̣̇уд̇ияанаяаван̣н̣анаа

7. ад̇хиббзд̇асса ад̇т̇асса анияамзд̇ваа важанам̣ уд̣̇д̣̇зсо, нияамзд̇ваа важанам̣ нид̣̇д̣̇зсод̇и ааха ‘‘яод̇и уд̣̇д̣̇зсаважанам̣, сод̇и нид̣̇д̣̇зсаважана’’нд̇и. самбин̣д̣анад̇т̇од̇и самужжаяад̇т̇о. самбин̣д̣анан̃жа сабхааг̇ад̇аавасзна ход̇ийд̇и ааха – ‘‘аарамман̣асабхааг̇знаа’’д̇и, аарамман̣асса сабхааг̇ад̇ааяа сад̣̇исад̇ааяаад̇и ад̇т̇о. сзгкам̣ д̣̇ассзд̇и сааман̃н̃аж̇од̇анааяа висзсз авадтаанад̇о, сзгкависаяад̇д̇аа жа д̇асса важанасса.

гзнадтзнаад̇и яасмаа н̃аан̣зна аран̣ийяад̇о ад̇т̇о сабхааво, д̇асмаа гзнадтзна гзна сабхаавзна гзна лагкан̣зна сзгко наама ход̇ийд̇и ад̇т̇о. яасмаа бана сзгкад̇хаммаад̇хиг̇амзна буг̇г̇алз сзгкавохаараббавад̇д̇и, д̇асмаа ‘‘сзгкад̇хаммабадилаабхад̇о сзгко’’д̇и вуд̇д̇ам̣. сзгкад̇хаммаа наама жад̇уусу маг̇г̇зсу, хздтимзсу жа д̇ийсу палзсу саммаад̣̇идтиаад̣̇аяо. д̇знааха ‘‘сзгкааяа саммаад̣̇идтияаа…бз… зд̇д̇аавад̇аа ко бхигку сзгко ход̇ий’’д̇и. звам̣ абхид̇хаммабарияааязна сзгкалагкан̣ам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани суд̇д̇анд̇игабарияааязнаби д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘абижаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а сигкад̇ийд̇и иминаа сигкаад̇д̇аяасаман̇г̇ий абаринидтид̇асигко сзгкод̇и д̣̇ассзд̇и. д̇знааха ‘‘сигкад̇ий’’д̇иаад̣̇и . сигкаахи нижжасамааяог̇ад̣̇ийбанад̇т̇ан̃жзд̇т̇а ‘‘сигкад̇и сигкад̇ий’’д̇и аамзд̣ид̇аважанам̣. ат̇а ваа сигканам̣ сигкаа, саа зд̇асса сийланд̇и сзгко. со хи абарияосид̇асигкад̇д̇аа д̇ад̣̇ад̇химуд̇д̇ад̇д̇аа жа зганд̇зна сигканасийло, на асзгко вияа баринидтид̇асигко д̇ад̇т̇а бадиббассад̣̇д̇хуссугго, нааби виссадтасигко бажураж̇ано вияа д̇ад̇т̇а анад̇химуд̇д̇о. ат̇а ваа арияааяа ж̇аад̇ияаа д̇ийсу сигкаасу ж̇аад̇о, д̇ад̇т̇а ваа бхавод̇и сзгко. ат̇а ваа игкад̇и зд̇ааяаад̇и игкаа, маг̇г̇апаласаммаад̣̇идти. саха игкааяаад̇и сзгко.

ануломабадибад̣̇ааяа барибуурагаарийд̇и яаа саа сийлаад̣̇игаа вибассананд̇аа д̣̇угканирод̇хаг̇ааминияаа логуд̇д̇арааяа бадибад̣̇ааяа ануломанад̇о ануломабадибад̣̇аа, д̇ассаа самбаад̣̇анзна барибуурагаарийд̇и. ид̣̇аани д̇ам̣ бадибад̣̇ам̣ буг̇г̇алаад̇хидтаанзна д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘сийласамбанно’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а сийласамбаннод̇и баад̇имогкасам̣варасийлзна саманнааг̇ад̇о, барибун̣н̣абаад̇имогкасийло ваа. баад̇имогкасийлан̃хи ид̇ха ‘‘сийла’’нд̇и ад̇хиббзд̇ам̣ бад̇хаанабхаавад̇о. руубаад̣̇иаарамман̣зсу абхиж̇жхаад̣̇ийнам̣ бавад̇д̇инивааран̣асан̇каад̇зна манажчадтаанам̣ инд̣̇рияаанам̣ бид̇хаанзна инд̣̇риязсу г̇уд̇д̇ад̣̇вааро. бариязсанаад̣̇ивасзна бхож̇анз бамаан̣аж̇аананзна бхож̇анз мад̇д̇ан̃н̃уу. виг̇ад̇ат̇инамид̣̇д̇хо худ̇ваа рад̇д̇инд̣̇ивам̣ гаммадтаанаманасигаарз яуд̇д̇ад̇ааяа ж̇ааг̇арияаануяог̇амануяуд̇д̇о. гат̇ам̣ бана ж̇ааг̇арияаануяог̇о ход̇ийд̇и д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘буб̣б̣арад̇д̇аа…бз… вихарад̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. яат̇ааха ‘‘гат̇ан̃жа буб̣б̣арад̇д̇аабарарад̇д̇ам̣ ж̇ааг̇арияаануяог̇амануяуд̇д̇о ход̇и? ид̇ха бхигку д̣̇ивасам̣ жан̇гамзна нисаж̇ж̇ааяа ааваран̣ийязхи жид̇д̇ам̣ барисод̇хзд̇и, рад̇д̇ияаа батамам̣ яаамам̣ жан̇гамзна…бз… сод̇хзд̇и, звам̣ ко бхигку буб̣б̣арад̇д̇аабарарад̇д̇ам̣ ж̇ааг̇арияаануяог̇амануяуд̇д̇о ход̇ий’’д̇и (вибха. 519). имасмим̣ банад̇т̇зд̇и ‘‘ман̃н̃ад̇и, на ман̃н̃ад̇ий’’д̇и жа вад̇д̇аб̣б̣абхаавасан̇каад̇з ад̇т̇з. но бут̇уж̇ж̇ано ад̇хиббзд̇о ‘‘аббад̇д̇амаанасо, ануд̇д̇арам̣ яог̇агкзмам̣ бад̇т̇аяамаано’’д̇и жа вуд̇д̇ад̇д̇аа.

самбаяуд̇д̇ад̇д̇аа манаси бхавод̇и рааг̇о маанасо, мано зва маанасанд̇и гад̇ваа жид̇д̇ам̣ маанасам̣, анавасзсад̇о маанам̣ сийяад̇и самужчинд̣̇ад̇ийд̇и аг̇г̇амаг̇г̇о маанасам̣, д̇анниб̣б̣ад̇д̇ад̇д̇аа бана арахад̇д̇асса маанасад̇аа д̣̇адтаб̣б̣аа. ж̇анзсуд̇аад̇и ж̇анз сагаласад̇д̇алогз виссуд̇аа, бад̇т̇адаяасаад̇и ад̇т̇о.

над̇т̇и ид̇о уд̇д̇аранд̇и ануд̇д̇арам̣. д̇ам̣ бана саб̣б̣асздтам̣ хонд̇ам̣ зганд̇ад̇о сад̣̇исарахид̇амзва ход̇и, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘ануд̇д̇аранд̇и сздтам̣, асад̣̇исанд̇и ад̇т̇о’’д̇и. бад̇т̇аяамаанассаад̇и д̇ан̣хааяанд̇асса. баж̇аббид̇аанийд̇и маанаж̇аббанаани. яасмин̃хи вад̇т̇усмим̣ д̇ан̣хааяанаа бад̇т̇аяамаанаман̃н̃анаа самбхавад̇и, д̇асмим̣язва ‘‘сзяяохамасмий’’д̇иаад̣̇ийни баж̇аббид̇аани самбхаванд̇ийд̇и ад̇хиббааяо. бавзд̇хийд̇анд̇и бариваасид̇ам̣. багаббид̇зсууд̇и д̇ан̣хаад̣̇идтигаббзхи баригаббид̇зсу аарамман̣зсу. сод̇анд̇и гилзсасод̇ам̣ . д̇асмин̃хи чиннз ид̇арасод̇ам̣ чиннамзваад̇и. вид̣̇д̇хасд̇анд̇и винаасид̇ам̣. д̇ан̃жа ко ломахам̣самад̇д̇амби асзсзд̇ваад̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘винал̣ийгад̇а’’нд̇и, виг̇ад̇аавасзсам̣ гад̇анд̇и ад̇т̇о. ад̇химуд̇д̇ияаа ид̇хаад̇хиббзд̇абад̇т̇анаа баагадаа ход̇ийд̇и ‘‘д̇аннинно’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣, на бана гусалажчанд̣̇асса ад̇химуд̇д̇ибхаавад̇о. ад̇химужжанд̇од̇и огаббзнд̇о.

саб̣б̣аагааравибарийд̇ааяаад̇и ‘‘субхам̣ сукам̣ нижжа’’нд̇иаад̣̇ийнам̣ саб̣б̣зсам̣ ад̇д̇анаа г̇ахзд̇аб̣б̣аагаараанам̣ васзна д̇аб̣б̣ибарийд̇ад̇ааяа, анавасзсад̇о д̇хаммасабхаававибарийд̇аагаараг̇аахинияаад̇и ад̇т̇о. абхивисидтзна н̃аан̣знаад̇и асамбаж̇аананамижчааж̇аананаани вияа на д̇хаммасабхаавам̣ аббад̇ваа нааби ад̇иггамид̇ваа, ат̇а ко авираж̇жхид̇ваа д̇хаммасабхаавасса абхимукабхааваббад̇д̇ияаа абхивисидтзна н̃аан̣зна, н̃аад̇абарин̃н̃аад̇хидтаанааяа д̇ийран̣абарин̃н̃ааяа бахаанабарин̃н̃згад̣̇зсзна жаад̇и ад̇т̇о. д̇знааха ‘‘бат̇авийд̇и…бз… вуд̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇и. бат̇авийбхааванд̇и бат̇авияам̣ абхин̃н̃зяяабхаавам̣. лагкан̣абат̇авий хи ид̇хаад̇хиббзд̇аа, барин̃н̃зяяабхааво банассаа ‘‘анижжаад̇ибий’’д̇иаад̣̇инаа г̇ахид̇од̇и. абхин̃н̃ад̇ваад̇и н̃аад̇ад̇ийран̣абахаанабарин̃н̃аахи хздтимамаг̇г̇ан̃аан̣зхи жа абхиж̇аанид̇ваа. мааман̃н̃ийд̇и аббахийнаанам̣ ман̃н̃анаанам̣ васзна маад̇и ман̃н̃ад̇ийд̇и маа, бахийнаанам̣ бана васзна на ман̃н̃ад̇ийд̇и аман̃н̃ий, маа жа со аман̃н̃ий жа мааман̃н̃ийд̇и звамзд̇т̇а бад̣̇авибхааг̇ад̇о ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. д̇ад̇т̇а язна бхааг̇зна аман̃н̃ий, д̇зна ман̃н̃ийд̇и на вад̇д̇аб̣б̣о. язна бана бхааг̇зна ман̃н̃ий, д̇зна аман̃н̃ийд̇и на вад̇д̇аб̣б̣од̇и. звам̣ бадигкзбаббад̇хаанам̣ ад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ адтагат̇ааяам̣ ‘‘ман̃н̃ий жа на ман̃н̃ий жа на вад̇д̇аб̣б̣о’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бадигкзбаббад̇хаанад̇аа жзд̇т̇а лаб̣бхамаанаанамби ман̃н̃анаанам̣ д̣̇уб̣б̣алабхаавад̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇знзвааха – ‘‘ид̇араа бана д̇анубхаавам̣ г̇ад̇аа’’д̇и. маад̇и жа нибаад̇абад̣̇амзд̇ам̣, анзгад̇т̇аа жа нибаад̇аад̇и ад̇хиббааязна ‘‘зд̇асмин̃хи ад̇т̇з имам̣ бад̣̇ам̣ нибаад̇зд̇ваа вуд̇д̇а’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. нибаад̇зд̇ваад̇и жа багад̇иаад̣̇ивибхааг̇анид̣̇д̇хааран̣з анумаананаяам̣ мун̃жид̇ваа яат̇аавуд̇д̇з ад̇т̇з бажжагкад̇ова д̣̇ассзд̇ваад̇и ад̇т̇о. бут̇уж̇ж̇ано вияаад̇и зд̇знасса убаримаг̇г̇аваж̇жхад̇ан̣хаамаанавасзна ман̃н̃анаа на бадигкид̇д̇аад̇и д̣̇ийбзд̇и.

ат̇а ваа маа ман̃н̃ийд̇и баригаббагирияаабадигкзбаважанамзд̇ам̣ ‘‘маа ранд̇хаяум̣, маа ж̇ийрий’’д̇иаад̣̇ийсу вияа, на ман̃н̃зяяаад̇и вуд̇д̇ан̃ход̇и. яат̇аа хи бут̇уж̇ж̇ано саб̣б̣асо аббахийнаман̃н̃анад̇д̇аа ‘‘ман̃н̃ад̇и’’жжзва вад̇д̇аб̣б̣о, яат̇аа жа кийн̣аасаво саб̣б̣асо бахийнаман̃н̃анад̇д̇аа на ман̃н̃ад̇и зва, на звам̣ сзгко. д̇асса хи згажжаа ман̃н̃анаа бахийнаа, згажжаа аббахийнаа, д̇асмаа убхаяабхаавад̇о убхаяат̇ааби на вад̇д̇аб̣б̣о. нану жа убхаяабхаавад̇о убхаяат̇ааби вад̇д̇аб̣б̣од̇и? на. яаа хи аббахийнаа, д̇аабисса д̇анубхаавам̣ г̇ад̇аад̇и д̇аахиби со на ман̃н̃зяяа вибхууд̇ад̇арааяа ман̃н̃анааяа абхаавад̇о, баг̇зва ид̇араахи. д̇знааха бхаг̇аваа ‘‘маа ман̃н̃ий’’д̇и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘маа ман̃н̃ийд̇и баригаббагирияаабадигкзбаважанамзд̇ам̣ ‘маа ранд̇хаяум̣, маа ж̇ийрий’д̇иаад̣̇ийсу вияа, на ман̃н̃зяяаад̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇и. аяан̃жасса аман̃н̃анаа вад̇т̇уно барин̃н̃зяяад̇д̇аа, на асзгкасса вияа барин̃н̃аад̇ад̇д̇аа. яан̃хи зганд̇ад̇о бариж̇аанид̇аб̣б̣ам̣ бариж̇аанид̇ум̣ саггаа, на д̇ад̇т̇а д̇аб̣б̣ид̇хурз вияа бут̇уж̇ж̇анасса ман̃н̃анаа самбхаванд̇и. д̇знааха ‘‘барин̃н̃зяяам̣ д̇ассаад̇и вад̣̇аамий’’д̇и.

огганд̇анияаамад̇д̇аад̇и анубавидтасаммад̇д̇анияаамад̇д̇аа, од̇ин̣н̣амаг̇г̇асод̇ад̇д̇аад̇и ад̇т̇о. самб̣од̇хибарааяан̣ад̇д̇аад̇и убаримаг̇г̇асамб̣од̇хибадисаран̣ад̇д̇аа, д̇ад̣̇ад̇хиг̇амааяа ниннабон̣абаб̣бхаарабхаавад̇од̇и ад̇т̇о. убхаязнаби д̇асса авассам̣бхаавиний сзсабарин̃н̃аад̇и д̣̇ассзд̇и. барин̃н̃зяяанд̇и бариж̇аанид̇аб̣б̣абхаавзна тид̇ам̣, барин̃н̃аад̇ум̣ ваа саггун̣зяяам̣. д̇аббадибагкад̇о абарин̃н̃зяяам̣. бут̇уж̇ж̇анасса вияаад̇и зд̇зна ид̇хаад̇хиббзд̇абут̇уж̇ж̇анасса барин̃н̃зяяабхааваасан̇гаа зва над̇т̇и анад̇хигаарад̇од̇и д̣̇ассзд̇и. ‘‘маабхинанд̣̇ий’’д̇и зд̇т̇ааби иминаава наязна ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

сзгкаваарад̣̇уд̇ияанаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

кийн̣аасававаарад̇ад̇ияаад̣̇инаяаван̣н̣анаа

8. сабхааг̇о д̣̇идтасажжад̇аад̣̇исааман̃н̃зна. аарагаа гилзсзхи араханд̇и бад̣̇асса нируд̇д̇инаязна ад̇т̇ам̣ вад̇ваа д̇ам̣ баал̣ияаа самаанзнд̇о ‘‘вуд̇д̇ан̃жзд̇а’’нд̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а баабагаад̇и лаамагадтзна д̣̇уг̇г̇ад̇исамбаабанадтзна жа баабагаа. сааваж̇ж̇адтзна агосалласамбхууд̇адтзна жа агусалаа. сам̣гилзсам̣ араханд̇и, д̇ад̇т̇а ваа нияуд̇д̇аад̇и сам̣гилзсигаа. бунаб̣бхавасса гаран̣асийлаа, бунаб̣бхавапалам̣ араханд̇ийд̇и ваа бонобхавигаа. саха д̣̇арат̇зна барил̣аахзна бавад̇д̇анд̇ийд̇и сад̣̇араа. д̣̇угко гадуго, д̣̇угкамо ваа вибааго зд̇зсанд̇и д̣̇угкавибаагаа. анааг̇ад̇з ж̇аад̇ияаа жзва ж̇араамаран̣аанан̃жа вад̣дханзна ж̇аад̇иж̇араамаран̣ияаад̇и. звамзд̇зсам̣ бад̣̇аанам̣ ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о. гааман̃жааяам̣ суд̇д̇анд̇аван̣н̣анаа, абхид̇хамманаяо бана ниббарияааяод̇и д̇зна д̣̇ассзнд̇о ‘‘жад̇д̇ааро аасаваа’’д̇иаад̣̇имааха. самужчиннаа бадиббассад̣̇д̇хаад̇и на гзвалам̣ самужчиннаа зва, ат̇а ко бадиббассад̣̇д̇хаабийд̇и маг̇г̇агижжзна сад̣̇исам̣ палагижжамби нид̣̇д̇хаарзд̇и.

сийлависод̇ханаад̣̇инаа г̇аруунам̣ бадибад̇д̇ияаа анугаран̣ам̣ г̇арусам̣ваасо. арияамаг̇г̇абадибад̇д̇и зва арияамаг̇г̇асам̣ваасо. д̣̇аса арияааваасаа наама бан̃жан̇г̇авиббахийнад̇аад̣̇аяо. яз санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣ –

‘‘д̣̇асаяимз, бхигкавз, арияааваасаа, яз арияаа аавасим̣су ваа аавасанд̇и ваа аавасиссанд̇и ваа. гад̇амз д̣̇аса? ид̇ха, бхигкавз, бхигку бан̃жан̇г̇авиббахийно ход̇и чал̣ан̇г̇асаманнааг̇ад̇о, згаарагко, жад̇ураабассзно, банун̣н̣абажжзгасажжо, самаваяасадтзсано, анаавиласан̇габбо, бассад̣̇д̇хагааяасан̇кааро, сувимуд̇д̇ажид̇д̇о, сувимуд̇д̇абан̃н̃о. имз ко, бхигкавз, д̣̇аса арияааваасаа’’д̇и (а. ни. 10.19).

вуссад̇ийд̇и ваа вусид̇ам̣, арияамаг̇г̇о, арияапалан̃жа, д̇ам̣ зд̇асса ад̇т̇ийд̇и ад̇исаяаважанижчаавасзна арахаа ‘‘вусид̇аваа’’д̇и вуд̇д̇о. гаран̣ийяанд̇и барин̃н̃аабахаанабхааванаасажчигирияамааха. д̇ам̣ бана яасмаа жад̇уухи маг̇г̇зхи жад̇уусу сажжзсу гад̇д̇аб̣б̣ад̇д̇аа сол̣асавид̇ханд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇знааха ‘‘жад̇уухи маг̇г̇зхи гаран̣ийяа’’нд̇и. саммаавимуд̇д̇ассаад̇и аг̇г̇амаг̇г̇апалабан̃н̃аахи самужчзд̣̇абадиббассад̣̇д̇хийнам̣ васзна судту вимуд̇д̇асса. санд̇ажид̇д̇ассаад̇и д̇ад̇о зва саб̣б̣агилзсад̣̇арат̇абарил̣аахаанам̣ вуубасанд̇ажид̇д̇асса. бхиннагилзсасса кийн̣аасавасса бхигкуно. гад̇асса барин̃н̃аад̣̇игижжасса бадижаяо буна гаран̣ам̣ над̇т̇и, д̇ад̇о зва гаран̣ийяам̣ на виж̇ж̇ад̇и на убалаб̣бхад̇и.

бхаараад̇и осийд̣̇аабанадтзна бхаараа вияаад̇и бхаараа. вуд̇д̇ан̃хи ‘‘бхаараа хавз бан̃жагканд̇хаа’’д̇иаад̣̇и (сам̣. ни. 3.22). ад̇д̇ано яонисоманасигаарааяад̇д̇анд̇и ад̇д̇убаниб̣анд̇хам̣, сасанд̇аанабарияаабаннад̇д̇аа ад̇д̇аанам̣ авиж̇аханам̣. д̇аяид̣̇ам̣ яад̣̇иби саб̣б̣асмим̣ анаваж̇ж̇ад̇хаммз самбхавад̇и, агуббасабхааваабарихаанад̇хаммзсу бана аг̇г̇абхууд̇з арахад̇д̇з саад̇исаяам̣, нзд̇арзсууд̇и д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘ад̇д̇ано барамад̇т̇адтзна ваа’’д̇и, уд̇д̇амадтабхаавзнаад̇и ад̇т̇о.

суд̇д̇анд̇анаяо наама барияааяанаяод̇и ниббарияааяанаязна сам̣яож̇анаани д̣̇ассзнд̇о ‘‘бхаварааг̇аиссаамажчарияасам̣яож̇ана’’нд̇и ааха, на бана ‘‘руубарааг̇о’’д̇иаад̣̇инаа. бхавзсу сам̣яож̇анд̇ийд̇и гилзсагаммавибаагаваддаанам̣ бажжаяо худ̇ваа ниссарид̇ум̣ аббад̣̇аанавасзна б̣анд̇ханд̇и. сад̇иби хи ан̃н̃зсам̣ д̇аббажжаяабхаавз на винаа сам̣яож̇анаани д̇зсам̣ д̇аббажжаяабхааво ад̇т̇и, орамбхааг̇ияауд̣̇д̇хамбхааг̇ияасан̇г̇ахид̇зхи жа д̇зхи д̇ам̣д̇ам̣бхаваниб̣б̣ад̇д̇агагамманияамо бхаванияамо жа ход̇и , на жа убажчиннасам̣яож̇анасса гад̇ааниби гаммаани бхавам̣ ниб̣б̣ад̇д̇знд̇ийд̇и д̇зсам̣язва сам̣яож̇анадто д̣̇адтаб̣б̣о.

саммаа ан̃н̃ааяаад̇и ааж̇аананабхууд̇ааяа аг̇г̇амаг̇г̇абан̃н̃ааяа саммаа яат̇аабхууд̇ам̣ д̣̇угкаад̣̇ийсу яо яат̇аа ж̇аанид̇аб̣б̣о, д̇ам̣ д̇ат̇аа ж̇аанид̇ваа. жид̇д̇авимуд̇д̇и саб̣б̣асса жид̇д̇асам̣гилзсасса виссаг̇г̇о. ниб̣б̣аанаад̇химуд̇д̇и ниб̣б̣аанз ад̇химужжанам̣ д̇ад̇т̇а ниннабон̣абаб̣бхаарад̇аа. д̇анд̇и бат̇авийаад̣̇игам̣. барин̃н̃аад̇ам̣, на бут̇уж̇ж̇анасса вияа абарин̃н̃аад̇ам̣, сзгкасса вияа барин̃н̃зяяам̣ ваа. д̇асмаад̇и барин̃н̃аад̇ад̇д̇аа.

жад̇уд̇т̇абан̃жамачадтаваараа д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а гилзсаниб̣б̣аанагид̇д̇анавасзна бавад̇д̇ад̇д̇аа ниб̣б̣аанаваараа наама. д̇ад̇т̇а бат̇авийаад̣̇ийнам̣ барин̃н̃аад̇ад̇д̇аа аман̃н̃анаа, саа бана барин̃н̃аа рааг̇аад̣̇ийнам̣ каязна сид̣̇д̇хаад̇и имасса ад̇т̇асса д̣̇ийбанавасзна баал̣и бавад̇д̇аад̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘барин̃н̃аад̇ам̣ д̇ассаад̇и саб̣б̣абад̣̇зхи яож̇зд̇ваа буна каяаа рааг̇асса вийд̇арааг̇ад̇д̇аад̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. зса наяо ид̇арзсуу’’д̇и ааха. д̇ад̇т̇а ид̇арзсууд̇и бан̃жамачадтаваарзсу. яад̣̇и звам̣ гасмаа баал̣и звам̣ на д̣̇иссад̇ийд̇и ааха ‘‘д̣̇зсанаа бана згад̇т̇а вуд̇д̇ам̣ саб̣б̣ад̇т̇а вуд̇д̇амзва ход̇ийд̇и сам̣кид̇д̇аа’’д̇и.

на каяаа рааг̇асса вийд̇арааг̇о саб̣б̣асо аббахийнарааг̇ад̇д̇аа. вигкамбхид̇арааг̇о хи сод̇и. б̣аахирагаг̇г̇ахан̣ан̃жзд̇т̇а д̇ат̇аабхаавассзва д̇зсу лаб̣бханад̇о, на д̇зсу зва д̇ат̇аабхаавасса лаб̣бханад̇о. ид̣̇аани яаа саа ‘‘барин̃н̃аад̇ам̣ д̇ассаа’’д̇и саб̣б̣абад̣̇зхи яож̇анаа вуд̇д̇аа, д̇ам̣ винааби ниб̣б̣аанаваараад̇т̇аяож̇анам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘яат̇аа жаа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а ман̃н̃анам̣ на ман̃н̃ад̇ийд̇и ман̃н̃анаа наббавад̇д̇ад̇ийд̇и ад̇т̇о. ман̃н̃анааяа ман̃н̃ид̇аб̣б̣ад̇д̇зби д̇ассаа вад̇т̇уанд̇ог̇ад̇хад̇д̇аад̇и звамзд̇т̇а ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о.

яад̣̇иби барин̃н̃аад̇абад̣̇ам̣ аг̇г̇ахзд̇ваа ниб̣б̣аанаваарад̣̇зсанаа бавад̇д̇аа, звамби ‘‘каяаа’’д̇иаад̣̇ибад̣̇зхи барин̃н̃аасид̣̇д̇хи зва багаасийяад̇ийд̇и го д̇зсам̣ висзсод̇и жод̣̇анам̣ санд̇хааяааха ‘‘зд̇т̇а жаа’’д̇иаад̣̇и. маг̇г̇абхааванаабаарибуурид̣̇ассанад̇т̇ам̣ вуд̇д̇о, маг̇г̇агижжанд̇аа хи барин̃н̃ааяод̇и ад̇хиббааяо. ид̇арз…бз… взд̣̇ид̇аб̣б̣аа вийд̇арааг̇аад̣̇игид̇д̇анад̇од̇и. д̣̇вийхи ваа гааран̣зхийд̇и яат̇аавуд̇д̇агааран̣ад̣̇ваязна. ассаад̇и кийн̣аасавасса. аяам̣ висзсод̇и ид̣̇аани вужжамаано висзсо. яад̣̇иби кийн̣аасаво зганд̇зна вийд̇арааг̇о вийд̇ад̣̇осо вийд̇амохо зва жа ход̇и, яааяа бана буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇ааяа вийд̇арааг̇ад̇аад̣̇аяо сависзсаад̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇ам̣ лабханд̇и, д̇ам̣ д̣̇ассзнд̇о ‘‘д̇ийсу хий’’д̇иаад̣̇имааха . ‘‘рад̇д̇о ад̇т̇ам̣ на ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (нзд̇д̇и. 11) рааг̇з аад̣̇ийнавам̣ бассад̇о ‘‘рааг̇о жа наама сукаабхисан̇г̇зна уббаж̇ж̇ад̇и, сукан̃жа вибарин̣аамад̇о д̣̇угкам̣. баг̇зва ид̇ара’’нд̇и сахзд̇угз рааг̇з аад̣̇ийнавад̣̇ассанам̣ д̣̇угкаанубассанааяа нимид̇д̇ам̣, д̣̇угкаанубассанаа жа бан̣ид̇хияаа бадибагкабхаавад̇о аббан̣ихид̇авимогкам̣ барибурзд̇ийд̇и ааха ‘‘рааг̇з…бз… вийд̇арааг̇о ход̇ий’’д̇и. д̇ат̇аа ‘‘д̣̇удто ад̇т̇ам̣ на ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (ид̇иву. 88) д̣̇осз аад̣̇ийнавам̣ бассад̇о ‘‘д̣̇осо жа наама д̣̇угкам̣ бадижжа уббаж̇ж̇ад̇и, д̇ан̃жа убхаяам̣ анавадтид̇ам̣ ид̇д̇арам̣ бабхан̇г̇уу’’д̇и сахзд̇угз д̣̇осз аад̣̇ийнавад̣̇ассанам̣ анижжаанубассанааяа нимид̇д̇ам̣, анижжаанубассанаа жа нижжанимид̇д̇аад̣̇ийнам̣ бадибагкабхаавад̇о анимид̇д̇авимогкам̣ барибуурзд̇ийд̇и ааха ‘‘д̣̇осз…бз… ход̇ий’’д̇и. д̇ат̇аа ‘‘муул̣хо ад̇т̇ам̣ на ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (ид̇иву. 88) мохз аад̣̇ийнавам̣ бассад̇о ‘‘мохо наама яат̇аасабхааваг̇г̇ахан̣асса бариб̣бхаманд̇о’’д̇и мохасса вигкамбханам̣ анад̇д̇аанубассанааяа нимид̇д̇ам̣, анад̇д̇аанубассанааяа жа ад̇д̇аабхинивзсасса бадибагкабхаавад̇о сун̃н̃ад̇ам̣ вимогкам̣ барибуурзд̇ийд̇и ааха ‘‘мохз…бз… вийд̇амохо ход̇ий’’д̇и.

звам̣ санд̇зд̇и яад̣̇и вийд̇арааг̇ад̇аад̣̇аяо вимогкавибхааг̇зна вуд̇д̇аа, звам̣ санд̇з. д̇асмаад̇и яасмаа вимогкамукавимогкаанам̣ васзна нияамзд̇ваа на вуд̇д̇ам̣, д̇асмаа. яам̣ гин̃жи арахад̇о самбхаванд̇ам̣ вибхаж̇ид̇ваа вужжад̇ийд̇и ваарад̇д̇аяад̣̇зсанаа гад̇аад̇и имамад̇т̇ам̣ д̣̇ассзд̇и ‘‘яам̣ арахад̇о’’д̇иаад̣̇инаа.

звам̣ вимуд̇д̇ивибхааг̇зна кийн̣аасавасса вибхааг̇ам̣ ваарад̇д̇аяад̣̇зсанааниб̣анд̇ханам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани авибхааг̇знаби д̇ад̇т̇а барин̃н̃аависаяасса анусаяависаяасса жа вибхааг̇ам̣ д̇асса ниб̣анд̇ханам̣ д̣̇ассзнд̇о ‘‘ависзсзнаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а убзгкаавзд̣̇анаа висзсад̇о сан̇каарад̣̇угкам̣ саммохаад̇хидтаананд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘сан̇каара…бз… мохо’’д̇и. сзсам̣ вуд̇д̇анаяад̇д̇аа сувин̃н̃зяяамзва.

кийн̣аасававаарад̇ад̇ияаад̣̇инаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

д̇ат̇ааг̇ад̇аваарасад̇д̇аманаяаван̣н̣анаа

12. язхи (д̣̇ий. ни. абхи. дий. 1.7.жуул̣асийлаван̣н̣анаа; а. ни. дий. 1.1.170) г̇ун̣ависзсзхи нимид̇д̇абхууд̇зхи бхаг̇авад̇и ‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇и аяам̣ саман̃н̃аа бавад̇д̇аа, д̇ам̣ д̣̇ассанад̇т̇ам̣ ‘‘адтахи гааран̣зхи бхаг̇аваа д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. г̇ун̣анзмид̇д̇агаанзва хи бхаг̇авад̇о саб̣б̣аани наамаани. яат̇ааха –

‘‘асан̇кязяяаани наамаани, саг̇ун̣зна махзсино;

г̇ун̣зна наамамуд̣̇д̇хзяяам̣, аби наамасахассад̇о’’д̇и. (д̇ха. са. адта. 1313; уд̣̇аа. адта. 53; бади. ма. адта. 1.76; д̣̇ий. ни. абхи. дий. 1.7.жуул̣асийлаван̣н̣анаа; а. ни. дий. 1.1.170) –

д̇ат̇аа ааг̇ад̇од̇и зд̇т̇а аагааранияаманавасзна обаммасамбадибаад̣̇анад̇т̇о д̇ат̇аа-сад̣̇д̣̇о. сааман̃н̃аж̇од̇анаа хи висзсз авад̇идтад̇ийд̇и бадибаад̣̇аг̇аманад̇т̇о ааг̇ад̇а-сад̣̇д̣̇о, на н̃аан̣аг̇аманад̇т̇о ‘‘д̇ат̇алагкан̣ам̣ ааг̇ад̇о’’д̇иаад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. адта. 1.7; ма. ни. адта. 1.12; сам̣. ни. адта. 2.3.78; а. ни. адта. 1.1.170; уд̣̇аа. адта. 18; ид̇иву. адта. 38; т̇зраг̇аа. адта. 1.1.3; б̣у. вам̣. адта. 2.б̣аахиранид̣̇аана; махаани. адта. 14) вияа, нааби гааяаг̇аманаад̣̇иад̇т̇о ‘‘ааг̇ад̇о ко махаасаман̣о, мааг̇ад̇хаанам̣ г̇ириб̣б̣аж̇а’’нд̇иаад̣̇ийсу (махаава. 63) вияа. д̇ад̇т̇а яад̣̇аагааранияаманавасзна обаммасамбадибаад̣̇анад̇т̇о д̇ат̇аа-сад̣̇д̣̇о, д̇ам̣ гарун̣ааббад̇хаанад̇д̇аа махаагарун̣аамукзна буримаб̣уд̣̇д̇хаанам̣ ааг̇аманабадибад̣̇ам̣ уд̣̇аахаран̣авасзна сааман̃н̃ад̇о д̣̇ассзнд̇о яам̣д̇ам̣сад̣̇д̣̇аанам̣ зганд̇асамб̣анд̇хабхаавад̇о ‘‘яат̇аа саб̣б̣алога…бз… ааг̇ад̇аа’’д̇и саад̇хааран̣ад̇о вад̇ваа буна д̇ам̣ бадибад̣̇ам̣ махаабад̣̇аанасуд̇д̇аад̣̇ийсу (д̣̇ий. ни. 2.4) самб̣ахуланид̣̇д̣̇зсзна субаагадаанам̣ аасаннаанан̃жа вибассийаад̣̇ийнам̣ чаннам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хаанам̣ васзна д̣̇ассзнд̇о ‘‘яат̇аа вибассий бхаг̇аваа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а язна абхинийхаарзнаад̇и мануссад̇д̇а-лин̇г̇асамбад̇д̇и-хзд̇у-сад̇т̇аарад̣̇ассана-баб̣б̣аж̇ж̇аа-абхин̃н̃аад̣̇иг̇ун̣асамбад̇д̇и-ад̇хигаара-чанд̣̇аанам̣ васзна адтан̇г̇асаманнааг̇ад̇зна гааяабан̣ид̇хаанамахаабан̣ид̇хаанзна. саб̣б̣зсан̃хи саммаасамб̣уд̣̇д̇хаанам̣ гааяабан̣ид̇хаанам̣ иминаава нийхаарзна самиж̇жхад̇ийд̇и.

звам̣ махаабхинийхааравасзна ‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇и бад̣̇асса ад̇т̇ам̣ вад̇ваа ид̣̇аани баарамийбууран̣авасзна д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘ат̇а ваа яат̇аа вибассий бхаг̇аваа…бз… яат̇аа гассабо бхаг̇аваа д̣̇аанабаарамим̣ буурзд̇ваа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. имасмим̣ бана таанз суд̇д̇анд̇игаанам̣ махааб̣од̇хияаанабадибад̣̇ааяа госаллаж̇ананад̇т̇ам̣ баарамийгат̇аа вад̇д̇аб̣б̣аа, саа бана саб̣б̣аагаарасамбаннаа жарияаабидагаван̣н̣анааяа (жарияаа. багин̣н̣агагат̇аа) вид̇т̇аарад̇о нид̣̇д̣̇идтаа, д̇асмаа ад̇т̇игзхи д̇ад̇т̇а вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. яат̇аа бана буб̣б̣з вибассийаад̣̇аяо саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа абхинийхаарасамбад̇д̇ияам̣ бад̇идтааяа сувисуд̣̇д̇хааяа бадибад̣̇ааяа анавасзсад̇о саммад̣̇зва саб̣б̣аа баарамияо барибуурзсум̣, звам̣ амхаагамби бхаг̇аваа барибуурзсийд̇и имамад̇т̇ам̣ санд̇хааяааха ‘‘самад̇д̇им̣ сабаарамияо буурзд̇ваа’’д̇и. сад̇иби ан̇г̇абарижжааг̇аад̣̇ийнам̣ д̣̇аанабаарамибхаавз барижжааг̇ависзсабхаавад̣̇ассанад̇т̇ан̃жзва суд̣̇уггарабхаавад̣̇ассанад̇т̇ан̃жа ‘‘бан̃жа махаабарижжааг̇з’’д̇и висум̣ г̇ахан̣ам̣, д̇ад̇оязва жа ан̇г̇абарижжааг̇ад̇о висум̣ наяанабарижжааг̇аг̇г̇ахан̣амби гад̇ам̣, бариг̇г̇ахабарижжааг̇абхаавасааман̃н̃зби д̇ханараж̇ж̇абарижжааг̇ад̇о буд̇д̇ад̣̇аарабарижжааг̇аг̇г̇ахан̣ан̃жа гад̇ам̣.

г̇ад̇абажжааг̇ад̇игавад̇д̇абууран̣аад̣̇игааяа буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇ааяа сад̣̇д̇хим̣ абхин̃н̃аасамаабад̇д̇инибпаад̣̇анам̣ буб̣б̣аяог̇о, д̣̇аанаад̣̇ийсуязва саад̇исаяабадибад̇д̇инибпаад̣̇анам̣ буб̣б̣ажарияаа , саа жарияаабидагасан̇г̇ахид̇аа. абхинийхааро буб̣б̣аяог̇о, д̣̇аанаад̣̇ибадибад̇д̇и, гааяавивзгавасзна згажарияаа ваа буб̣б̣ажарияаад̇и гзжи. д̣̇аанаад̣̇ийнан̃жзва аббижчад̇аад̣̇ийнан̃жа сам̣саараниб̣б̣аанзсу аад̣̇ийнаваанисам̣саанан̃жа вибхааванавасзна сад̇д̇аанам̣ б̣од̇хид̇д̇аяз бад̇идтаабанабарибаажанавасзна жа бавад̇д̇аа гат̇аа д̇хаммагкаанам̣, н̃аад̇ийнам̣ ад̇т̇ажарияаа н̃аад̇ад̇т̇ажарияаа, сааби гарун̣ааяа васзнзва. аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна логад̇т̇ажарияаад̣̇аяо сан̇г̇ан̣хаад̇и. гаммассагад̇ан̃аан̣авасзна, анаваж̇ж̇агаммааяад̇анасиббааяад̇анавиж̇ж̇аадтаанабарижаяавасзна канд̇хааяад̇анаад̣̇ибарижаяавасзна, лагкан̣ад̇д̇аяад̇ийран̣авасзна жа н̃аан̣ажааро б̣уд̣̇д̇хижарияаа, саа бана ад̇т̇ад̇о бан̃н̃аабаарамийязва, н̃аан̣асамбхаарад̣̇ассанад̇т̇ам̣ висум̣ г̇ахан̣ам̣. годийд̇и барияанд̇о, уггам̣сод̇и ад̇т̇о.

жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанз бхаавзд̇ваа б̣руухзд̇ваад̇и самб̣анд̇хо. д̇ад̇т̇а бхаавзд̇ваад̇и уббаад̣̇зд̇ваа. б̣руухзд̇ваад̇и вад̣дхзд̇ваа. сад̇ибадтаанаад̣̇иг̇г̇ахан̣зна ааг̇аманабадибад̣̇ам̣ мад̇т̇агам̣ баабзд̇ваа д̣̇ассзд̇и. вибассанаасахаг̇ад̇аа зва ваа сад̇ибадтаанаад̣̇аяо д̣̇адтаб̣б̣аа. зд̇т̇а жа ‘‘язна абхинийхаарзнаа’’д̇иаад̣̇инаа ааг̇аманабадибад̣̇ааяа аад̣̇им̣ д̣̇ассзд̇и, ‘‘д̣̇аанабаарамий’’д̇иаад̣̇инаа маж̇жхам̣, ‘‘жад̇д̇ааро сад̇ибадтаанз’’д̇иаад̣̇инаа барияосаананд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.

самбад̇иж̇аад̇од̇и мухуд̇д̇аж̇аад̇о мануссаанам̣ хад̇т̇ад̇о муд̇д̇амад̇д̇о, на маад̇угужчид̇о нигканд̇амад̇д̇о. нигканд̇амад̇д̇ан̃хи махаасад̇д̇ам̣ батамам̣ б̣рахмаано суван̣н̣аж̇аалзна бадиг̇г̇ан̣хим̣су, д̇зсам̣ хад̇т̇ад̇о жад̇д̇ааро махаарааж̇аано аж̇инаббавзн̣ияаа, д̇зсам̣ хад̇т̇ад̇о мануссаа д̣̇угуулажумб̣адагзна бадиг̇г̇ан̣хим̣су, мануссаанам̣ хад̇т̇ад̇о мужжид̇ваа бат̇авияам̣ бад̇идтид̇од̇и. яат̇ааха бхаг̇аваа махаабад̣̇аанад̣̇зсанааяам̣. сзд̇амхи чад̇д̇зд̇и д̣̇иб̣б̣асзд̇ажчад̇д̇з. ануд̇хаарийяамаанзд̇и д̇хаарийяамаанз. зд̇т̇а жа чад̇д̇аг̇г̇ахан̣знзва каг̇г̇аад̣̇ийни бан̃жа гагуд̇хабхан̣дааниби вуд̇д̇аанзваад̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. каг̇г̇ад̇аалаван̣даморахад̇т̇агаваалаб̣ийж̇анийун̣хийсабаддааби хи чад̇д̇зна саха д̇ад̣̇аа убадтид̇аа ахзсум̣, чад̇д̇аад̣̇ийниязва жа д̇ад̣̇аа бан̃н̃ааяим̣су, на чад̇д̇аад̣̇иг̇г̇аахагаа. саб̣б̣аа жа д̣̇исаад̇и д̣̇асаби д̣̇исаа. наяид̣̇ам̣ саб̣б̣ад̣̇исаавилоганам̣ сад̇д̇абад̣̇авийд̇ихааруд̇д̇арагаалам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. махаасад̇д̇о хи мануссаанам̣ хад̇т̇ад̇о мужжид̇ваа бурад̇т̇имад̣̇исам̣ ологзси. д̇ад̇т̇а д̣̇звамануссаа г̇анд̇хамаалаад̣̇ийхи бууж̇аяамаанаа ‘‘махаабуриса ид̇ха д̇умхзхи сад̣̇исоби над̇т̇и, гуд̇о уд̇д̇арид̇аро’’д̇и аахам̣су. звам̣ жад̇ассо д̣̇исаа, жад̇ассо ануд̣̇исаа; хздтаа, убарийд̇и саб̣б̣аа д̣̇исаа анувилогзд̇ваа саб̣б̣ад̇т̇а ад̇д̇анаа сад̣̇исам̣ ад̣̇исваа ‘‘аяам̣ уд̇д̇араа д̣̇исаа’’д̇и д̇ад̇т̇а сад̇д̇абад̣̇авийд̇ихаарзна аг̇амааси. аасабхинд̇и уд̇д̇амам̣. аг̇г̇од̇и саб̣б̣абатамо. ж̇здто сздтод̇и жа д̇ассзва взважанам̣. аяаманд̇имаа ж̇аад̇и, над̇т̇и д̣̇аани бунаб̣бхавод̇и имасмим̣ ад̇д̇абхаавз бад̇д̇аб̣б̣ам̣ арахад̇д̇ам̣ б̣яаагааси.

анзгзсам̣ висзсаад̇хиг̇амаанам̣ буб̣б̣анимид̇д̇абхаавзнаад̇и сам̣кид̇д̇зна вуд̇д̇амад̇т̇ам̣ ‘‘яан̃хий’’д̇иаад̣̇инаа вид̇т̇аарад̇о д̣̇ассзд̇и. д̇ад̇т̇а зд̇т̇аад̇и –

‘‘анзгасаакан̃жа сахассаман̣д̣алам̣,

чад̇д̇ам̣ маруу д̇хаараяуманд̇алигкз;

суван̣н̣ад̣̇ан̣д̣аа вийд̇ибад̇анд̇и жаамараа,

на д̣̇иссарз жаамарачад̇д̇аг̇аахагаа’’д̇и. (су. ни. 693);

имиссаа г̇аат̇ааяа. саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣амзва саб̣б̣ад̇т̇а аббадихад̇ажаарад̇ааяа анааваран̣ан̃аан̣анд̇и ааха ‘‘саб̣б̣ан̃н̃уд̇аанааваран̣ан̃аан̣абадилаабхассаа’’д̇и. д̇ат̇аа аяам̣ бхаг̇авааби г̇ад̇о…бз… буб̣б̣анимид̇д̇абхаавзнаад̇и зд̇зна абхиж̇аад̇ияам̣ д̇хаммад̇аавасзна уббаж̇ж̇анагависзсаа саб̣б̣аб̣од̇хисад̇д̇аанам̣ саад̇хааран̣аад̇и д̣̇ассзд̇и. баарамид̇ааниссанд̣̇аа хи д̇зд̇и.

виггамийд̇и аг̇амааси. марууд̇и д̣̇зваа. самаад̇и вилоганасамад̇ааяа самаа сад̣̇исияо. махаабурисо хи яат̇аа згам̣ д̣̇исам̣ вилогзси, звам̣ сзсад̣̇исааби, на гад̇т̇ажи вилоганз виб̣анд̇хо д̇асса ахосийд̇и. самаад̇и ваа вилогзд̇ум̣ яуд̇д̇аа, висамарахид̇аад̇и ад̇т̇о. на хи д̇ад̣̇аа б̣од̇хисад̇д̇асса вируубаб̣ийбхажчависамаруубаани вилогзд̇ум̣ аяуд̇д̇аани д̣̇исаасу убадтаханд̇ийд̇и.

звам̣ ‘‘д̇ат̇аа г̇ад̇о’’д̇и гааяаг̇аманадтзна г̇ад̇а-сад̣̇д̣̇зна д̇ат̇ааг̇ад̇а-сад̣̇д̣̇ам̣ нид̣̇д̣̇исид̇ваа ид̣̇аани н̃аан̣аг̇аманадтзна д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘ат̇а ваа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а нзгкаммзнаад̇и алобхаббад̇хаанзна гусалажид̇д̇уббаад̣̇зна . гусалаа хи д̇хаммаа ид̇ха нзгкаммам̣, на баб̣б̣аж̇ж̇аад̣̇аяо, ‘‘батамаж̇жхаана’’нд̇и (д̣̇ий. ни. абхи. дий. 1.7.жуул̣асийлаван̣н̣анаа; а. ни. дий. 1.1.170) жа вад̣̇анд̇и. бахааяаад̇и баж̇ахид̇ваа. г̇ад̇о ад̇хиг̇ад̇о, бадибанно уд̇д̇аривисзсанд̇и ад̇т̇о. бахааяаад̇и ваа бахаанахзд̇у, бахааналагкан̣ам̣ ваа. хзд̇улагкан̣ад̇т̇о хи аяам̣ бахааяа-сад̣̇д̣̇о. гаамажчанд̣̇аад̣̇иббахаанахзд̇угам̣ ‘‘г̇ад̇о’’д̇и хзд̇т̇а вуд̇д̇ам̣ г̇аманам̣ аваб̣од̇хо, бадибад̇д̇и зва ваа гаамажчанд̣̇аад̣̇иббахаанзна жа лагкийяад̇ийд̇и. зса наяо бад̣̇аалзд̇ваад̇иаад̣̇ийсуби. аб̣яаабаад̣̇знаад̇и мзд̇д̇ааяа. аалогасан̃н̃ааяаад̇и вибхууд̇ам̣ гад̇ваа манасигаран̣зна (д̣̇ий. ни. абхи. дий. 1.7.жуул̣асийлаван̣н̣анаа) убадтид̇ааалогасан̃жаананзна. авигкзбзнаад̇и самаад̇хинаа. д̇хаммававад̇т̇аанзнаад̇и гусалаад̣̇ид̇хаммаанам̣ яаат̇ааванижчаязна. ‘‘саббажжаяанаамаруубававад̇т̇аанзнаа’’д̇иби вад̣̇анд̇и.

звам̣ гаамажчанд̣̇аад̣̇инийваран̣аббахаанзна ‘‘абхиж̇жхам̣ логз бахааяаа’’д̇иаад̣̇инаа (вибха. 508) вуд̇д̇ааяа батамаж̇жхаанасса буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇ааяа бхаг̇авад̇о д̇ат̇ааг̇ад̇абхаавам̣ д̣̇ассзд̇ваа ид̣̇аани саха убааязна адтахи самаабад̇д̇ийхи адтаарасахи жа махаавибассанаахи д̇ам̣ д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘н̃аан̣знаа’’д̇иаад̣̇имааха. наамаруубабариг̇г̇ахаган̇каавид̇аран̣аанан̃хи виниб̣анд̇хабхууд̇асса мохасса д̣̇уурийгаран̣зна н̃аад̇абарин̃н̃ааяам̣ тид̇асса анижжасан̃н̃аад̣̇аяо сиж̇жханд̇и, д̇ат̇аа жхаанасамаабад̇д̇ийсу абхирад̇инимид̇д̇зна баамож̇ж̇зна. д̇ад̇т̇а ‘‘анабхирад̇ияаа винод̣̇ид̇ааяа жхаанаад̣̇ийнам̣ самад̇хиг̇амо’’д̇и самаабад̇д̇ивибассанаанам̣ арад̇ивинод̣̇анаавиж̇ж̇аабад̣̇ааланаад̣̇ийни убааяо, уббадибаадинид̣̇д̣̇зсо бана нийваран̣асабхаавааяа авиж̇ж̇ааяа хздтаа ниваран̣зсуби сан̇г̇ахад̣̇ассанад̇т̇анд̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. самаабад̇д̇ивихаараббавзсавиб̣анд̇ханзна нийваран̣аани гаваадасад̣̇исаанийд̇и ааха ‘‘нийваран̣агаваадам̣ уг̇гхаадзд̇ваа’’д̇и. ‘‘рад̇д̇им̣ анувид̇аггзд̇ваа анувижаарзд̇ваа д̣̇иваа гамманд̇з баяож̇зд̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.251) вуд̇д̇адтаанз вид̇аггавижаараа д̇хуумааяанаад̇и ад̇хиббзд̇аад̇и ааха ‘‘вид̇аггавижаарад̇хуума’’нд̇и. гин̃жааби батамаж̇жхаанубажаарзязва д̣̇угкам̣, жад̇уд̇т̇аж̇жхаанубажаарз жа сукам̣ бахийяад̇и, ад̇исаяаббахаанам̣ бана санд̇хааяааха ‘‘жад̇уд̇т̇аж̇жхаанзна сукад̣̇угкам̣ бахааяаа’’д̇и.

анижжасса, анижжанд̇и жа анубассанаа анижжаанубассанаа, д̇збхуумагад̇хаммаанам̣ анижжад̇ам̣ г̇ахзд̇ваа бавад̇д̇ааяа вибассанааязд̇ам̣ наамам̣. нижжасан̃н̃анд̇и сан̇кад̇ад̇хаммзсу ‘‘нижжаа сассад̇аа’’д̇и звам̣бавад̇д̇амижчаасан̃н̃ам̣. сан̃н̃аасийсзна д̣̇идтижид̇д̇аанамби г̇ахан̣ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. зса наяо ид̇о барзсуби. ниб̣б̣ид̣̇аанубассанааяаад̇и сан̇каарзсу ниб̣б̣иж̇ж̇анаагаарзна бавад̇д̇ааяа анубассанааяа. нанд̣̇инд̇и саббийд̇игад̇ан̣хам̣. вирааг̇аанубассанааяаад̇и сан̇каарзсу вираж̇ж̇анаагаарзна бавад̇д̇ааяа анубассанааяа. нирод̇хаанубассанааяаад̇и сан̇каараанам̣ нирод̇хасса анубассанааяа. яат̇аа ваа сан̇каараа нируж̇жханд̇иязва, ааяад̇им̣ бунаб̣бхававасзна на уббаж̇ж̇анд̇и, звам̣ анубассанаа нирод̇хаанубассанаа. д̇знзвааха ‘‘нирод̇хаанубассанааяа нирод̇хзд̇и, но самуд̣̇зд̇ий’’д̇и. мужжид̇угамяад̇аа хи аяам̣ б̣алаббад̇д̇аад̇и. бадиниссаж̇ж̇анаагаарзна бавад̇д̇аа анубассанаа бадиниссаг̇г̇аанубассанаа, бадисан̇каасанд̇идтанаа хи аяам̣. аад̣̇аананд̇и нижжаад̣̇ивасзна г̇ахан̣ам̣. санд̇ад̇исамуухагижжаарамман̣аанам̣ васзна згад̇д̇аг̇г̇ахан̣ам̣ гханасан̃н̃аа. ааяууханам̣ абхисан̇каран̣ам̣. авад̇т̇аависзсаабад̇д̇и вибарин̣аамо. д̇хувасан̃н̃анд̇и т̇ирабхааваг̇г̇ахан̣ам̣. нимид̇д̇анд̇и самуухаад̣̇игханавасзна сагижжабарижчзд̣̇ад̇ааяа жа сан̇каараанам̣ савиг̇г̇ахаг̇г̇ахан̣ам̣. бан̣ид̇хинд̇и рааг̇аад̣̇ибан̣ид̇хим̣. саа банад̇т̇ад̇о д̇ан̣хаавасзна сан̇каарзсу ниннад̇аа. абхинивзсанд̇и ад̇д̇аануд̣̇идтим̣.

анижжад̣̇угкаад̣̇ивасзна саб̣б̣ад̇хаммад̇ийран̣ам̣ ад̇хибан̃н̃аад̇хаммавибассанаа. саараад̣̇аанаабхинивзсанд̇и асаарзсу саараг̇г̇ахан̣авибаллаасам̣. иссарагуд̇д̇аад̣̇ивасзна лого самуббаннод̇и абхинивзсо саммохаабхинивзсо. гзжи бана ‘‘ахосим̣ ну ко ахам̣ ад̇ийд̇амад̣̇д̇хаананд̇иаад̣̇инаа (ма. ни. 1.18; сам̣. ни. 2.20) бавад̇д̇асам̣саяаабад̇д̇и саммохаабхинивзсо’’д̇и вад̣̇анд̇и. сан̇каарзсу лзн̣ад̇аан̣абхааваг̇г̇ахан̣ам̣ аалаяаабхинивзсо. ‘‘аалаяарад̇аа аалаяасаммуд̣̇ид̇аа’’д̇и (д̣̇ий. ни. 2.64, 67; ма. ни. 1.281; 2.337; сам̣. ни. 1.172; махаава. 7, 8) важанад̇о аалаяо д̇ан̣хаа, сааязва жагкаад̣̇ийсу руубаад̣̇ийсу жа абхинивисанавасзна бавад̇д̇ияаа аалаяаабхинивзсод̇и гзжи. ‘‘звам̣вид̇хаа сан̇каараа бадиниссаж̇ж̇ийяанд̇ий’’д̇и бавад̇д̇ам̣ н̃аан̣ам̣ бадисан̇каанубассанаа. ваддад̇о виг̇ад̇ад̇д̇аа виваддам̣, ниб̣б̣аанам̣, д̇ад̇т̇а аарамман̣агаран̣асан̇каад̇зна анубассанзна бавад̇д̇ияаа виваддаанубассанаа, г̇од̇рабхуу. сам̣яог̇аабхинивзсанд̇и сам̣яуж̇ж̇анавасзна сан̇каарзсу нивисанам̣. д̣̇идтзгадтзд̇и д̣̇идтияаа сахаж̇аад̇згадтз бахаанзгадтз жа. ол̣ааригзд̇и убаримаг̇г̇аваж̇жхагилзсз абзгкид̇ваа вуд̇д̇ам̣, ан̃н̃ат̇аа д̣̇ассанзна бахаад̇аб̣б̣ааби д̣̇уд̇ияамаг̇г̇аваж̇жхзхи ол̣ааригаад̇и. ан̣усахаг̇ад̇зд̇и ан̣убхууд̇з. ид̣̇ам̣ хздтимамаг̇г̇аваж̇жхз абзгкид̇ваа вуд̇д̇ам̣. саб̣б̣агилзсзд̇и авасидтасаб̣б̣агилзсз. на хи батамаад̣̇имаг̇г̇зхи бахийнаа гилзсаа буна бахийяанд̇ийд̇и.

гагкал̣ад̇д̇ам̣ гат̇инабхааво. баг̇гхаран̣ам̣ д̣̇равабхааво. логияавааяунаа бхасд̇асса вияа язна вааяунаа д̇ам̣д̇ам̣галаабасса уд̣̇д̇хумааяанам̣, т̇ад̣̇д̇хабхааво ваа, д̇ам̣ вид̇т̇амбханам̣. виж̇ж̇амаанзби галаабанд̇арабхууд̇аанам̣ галаабанд̇арабхууд̇зхи сампудтабхаавз д̇ам̣д̇ам̣бхууд̇авивид̇д̇ад̇аа руубабарияанд̇о аагаасод̇и язсам̣ яо барижчзд̣̇о, д̇зхи со асампудтова, ан̃н̃ат̇аа бхууд̇аанам̣ барижчзд̣̇асабхааво на сияаа б̣яаабийбхааваабад̇д̇ид̇о, аб̣яаабид̇аава асампудтад̇аад̇и яасмим̣ галаабз бхууд̇аанам̣ барижчзд̣̇о, д̇зхи асампудтабхааво асампудталагкан̣ам̣. д̇знааха бхаг̇аваа аагаасад̇хаад̇унид̣̇д̣̇зсз (д̇ха. са. 637) ‘‘асампудтам̣ жад̇уухи махаабхууд̇зхий’’д̇и.

вирод̇хибажжаяасаннибаад̇з висад̣̇исуббад̇д̇и руббанам̣. жзд̇анаабад̇хаанад̇д̇аа сан̇каарагканд̇хад̇хаммаанам̣ жзд̇анаавасзнзд̇ам̣ вуд̇д̇ам̣ ‘‘сан̇каараанам̣ абхисан̇каран̣алагкан̣а’’нд̇и. д̇ат̇аа хи суд̇д̇анд̇абхааж̇анийяз сан̇каарагканд̇хавибхан̇г̇з (вибха. 92) ‘‘жагкусампассаж̇аа жзд̇анаа’’д̇иаад̣̇инаа жзд̇анаава вибхад̇д̇аа. абхисан̇каран̣алагкан̣аа жа жзд̇анаа. яат̇ааха ‘‘д̇ад̇т̇а гад̇амо бун̃н̃аабхисан̇кааро? гусалаа жзд̇анаа гаамааважараа’’д̇иаад̣̇и. паран̣ам̣ савибпааригад̇аа. ассад̣̇д̇хиязд̇и асад̣̇д̇хияахзд̇у. нимид̇д̇ад̇т̇з бхуммам̣. зса наяо госаж̇ж̇зд̇иаад̣̇ийсу. убасамалагкан̣анд̇и гааяажид̇д̇абарил̣аахуубасамалагкан̣ам̣. лийнуд̣̇д̇хажжарахид̇з ад̇хижид̇д̇з бавад̇д̇амаанз баг̇г̇аханиг̇г̇ахасамбахам̣санзсу аб̣яаавадад̇ааяа аж̇жхубзгканам̣ бадисан̇каанам̣ багкабаад̇убажчзд̣̇ад̇о.

мусааваад̣̇аад̣̇ийнам̣ висам̣ваад̣̇анаад̣̇игижжад̇ааяа луукаанам̣ абариг̇г̇аахагаанам̣ бадибагкабхаавад̇о бариг̇г̇аахагасабхааваа саммааваажаа синид̣̇д̇хабхаавад̇о самбаяуд̇д̇ад̇хаммз саммааваажаабажжаяасубхаасид̇аанам̣ сод̇ааран̃жа буг̇г̇алам̣ бариг̇г̇ан̣хаад̇ийд̇и д̇ассаа бариг̇г̇аахалагкан̣ам̣ вуд̇д̇ам̣. гааяигагирияаа гин̃жи гад̇д̇аб̣б̣ам̣ самудтаабзд̇и, саяан̃жа самудтаханам̣ гхаданам̣ ход̇ийд̇и саммаагамманд̇а сан̇каад̇ааяа вирад̇ияаа самудтааналагкан̣ам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. самбаяуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ ваа угкибанам̣ самудтаабанам̣ гааяигагирияааяа бхааругкибанам̣ вияа. ж̇ийвамаанасса сад̇д̇асса, самбаяуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ ваа ж̇ийвид̇инд̣̇рияаббавад̇д̇ияаа, ааж̇ийвассзва ваа суд̣̇д̇хи вод̣̇аанам̣. сасамбаяуд̇д̇ад̇хаммасса жид̇д̇асса сам̣гилзсабагкз бад̇ид̇ум̣ ад̣̇ад̇ваа саммад̣̇зва баг̇г̇ан̣ханам̣ баг̇г̇ахо.

‘‘сан̇каараа’’д̇и ид̇ха жзд̇анаа ад̇хиббзд̇аад̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘сан̇каараанам̣ жзд̇анаалагкан̣а’’нд̇и. наманам̣ аарамман̣аабхимукабхааво. ааяад̇анам̣ бавад̇д̇анам̣. ааяад̇анаанам̣ васзна хи ааяасан̇каад̇аанам̣ жид̇д̇ажзд̇асигаанам̣ бавад̇д̇и. д̇ан̣хааяа хзд̇улагкан̣анд̇и ваддасса ж̇анагахзд̇убхааво, маг̇г̇асса бана ниб̣б̣аанасамбаабагад̇д̇анд̇и аяамзд̇зсам̣ висзсо.

д̇ат̇алагкан̣ам̣ авибарийд̇асабхааво. згарасо ан̃н̃аман̃н̃аанад̇ивад̇д̇анам̣ ануунаанад̇хигабхааво. яуг̇анад̣̇д̇хаа самат̇авибассанаава. сад̣̇д̇хаабан̃н̃аа баг̇г̇ахаавигкзбаад̇иби вад̣̇анд̇и.

кийн̣од̇и гилзсз кзбад̇ийд̇и каяо, маг̇г̇о. ануббаад̣̇абарияосаанад̇ааяа ануббаад̣̇о, палам̣. бассад̣̇д̇хи гилзсавуубасамо. чанд̣̇ассаад̇и гад̇д̇угаамад̇аачанд̣̇асса. муулалагкан̣ам̣ бад̇идтаабхааво. самудтаанабхааво самудтааналагкан̣ам̣ аарамман̣абадибаад̣̇агад̇ааяа самбаяуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ уббад̇д̇ихзд̇уд̇аа. самод̇хаанам̣ висаяаад̣̇исаннибаад̇зна г̇ахзд̇аб̣б̣аагааро, яаа сан̇г̇ад̇ийд̇и вужжад̇и. самам̣ саха од̣̇аханд̇и анзна самбаяуд̇д̇ад̇хаммаад̇и ваа самод̇хаанам̣, пассо. самосаранд̇и саннибад̇анд̇и зд̇т̇аад̇и самосаран̣ам̣. взд̣̇анааяа винаа аббавад̇д̇амаанаа самбаяуд̇д̇ад̇хаммаа взд̣̇анаанубхавананимид̇д̇ам̣ самосадаа вияа хонд̇ийд̇и звам̣ вуд̇д̇ам̣. г̇обаанасийнам̣ гуудам̣ вияа самбаяуд̇д̇аанам̣ баамогкабхааво бамукалагкан̣ам̣. д̇ад̇о, д̇зсам̣ ваа самбаяуд̇д̇ад̇хаммаанам̣ уд̇д̇ари бад̇хаананд̇и д̇ад̇уд̇д̇ари, бан̃н̃уд̇д̇араа хи гусалаа д̇хаммаа. вимуд̇д̇ияаад̇и паласса. д̇ан̃хи сийлаад̣̇иг̇ун̣асаарасса барамуггам̣сабхаавзна саарам̣. аяан̃жа лагкан̣авибхааг̇о чад̇хаад̇убан̃жажхаанан̇г̇аад̣̇ивасзна д̇ам̣д̇ам̣суд̇д̇абад̣̇аанусаарзна бораан̣адтагат̇ааяам̣ ааг̇ад̇анаязна жа гад̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа хи буб̣б̣з вуд̇д̇оби гожи д̇хаммо барияааяанд̇арабагаасанад̇т̇ам̣ буна д̣̇ассид̇о. д̇ад̇о зва жа ‘‘чанд̣̇амуулагаа гусалаа д̇хаммаа манасигаарасамудтаанаа пассасамод̇хаанаа взд̣̇анаасамосаран̣аа’’д̇и, ‘‘бан̃н̃уд̇д̇араа гусалаа д̇хаммаа’’д̇и, ‘‘вимуд̇д̇исаарамид̣̇ам̣ б̣рахмажарияа’’нд̇и, ‘‘ниб̣б̣ааног̇ад̇хан̃хи аавусо б̣рахмажарияам̣ ниб̣б̣аанабарияосаана’’нд̇и (ма. ни. 1.466) жа суд̇д̇абад̣̇аанам̣ васзна ‘‘чанд̣̇асса муулалагкан̣а’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.

д̇ат̇ад̇хаммаа наама жад̇д̇аари арияасажжаани авибарийд̇асабхаавад̇д̇аа. д̇ат̇аани д̇ам̣сабхаавад̇д̇аа. авид̇ат̇аани амусаасабхаавад̇д̇аа. анан̃н̃ат̇аани ан̃н̃аагаарарахид̇ад̇д̇аа. ж̇аад̇ибажжаяасамбхууд̇асамуд̣̇ааг̇ад̇адтод̇и ж̇аад̇ибажжаяаа самбхууд̇ам̣ худ̇ваа сахид̇асса ад̇д̇ано бажжаяаануруубасса уд̣̇д̇хам̣ ааг̇ад̇абхааво, анубавад̇д̇анадтод̇и ад̇т̇о. ат̇а ваа самбхууд̇адто жа самуд̣̇ааг̇ад̇адто жа самбхууд̇асамуд̣̇ааг̇ад̇адто, на ж̇аад̇ид̇о ж̇араамаран̣ам̣ на ход̇и, на жа ж̇аад̇им̣ винаа ан̃н̃ад̇о ход̇ийд̇и ж̇аад̇ибажжаяасамбхууд̇адто. ид̇т̇ан̃жа ж̇аад̇ид̇о самуд̣̇ааг̇ажчад̇ийд̇и ж̇аад̇ибажжаяасамуд̣̇ааг̇ад̇адто, яаа яаа ж̇аад̇и яат̇аа яат̇аа бажжаяо ход̇и, д̇ад̣̇ануруубам̣ баад̇убхаавод̇и ад̇т̇о. авиж̇ж̇ааяа сан̇каараанам̣ бажжаяадтод̇и зд̇т̇ааби на авиж̇ж̇аа сан̇каараанам̣ бажжаяо на ход̇и, на жа авиж̇ж̇ам̣ винаа сан̇каараа уббаж̇ж̇анд̇и, яаа яаа авиж̇ж̇аа язсам̣ язсам̣ сан̇каараанам̣ яат̇аа яат̇аа бажжаяо ход̇и, аяам̣ авиж̇ж̇ааяа сан̇каараанам̣ бажжаяадто бажжаяабхаавод̇и ад̇т̇о.

бхаг̇аваа д̇ам̣ саб̣б̣аагаарад̇о ж̇аанаад̇и бассад̇ийд̇и самб̣анд̇хо. д̇знаад̇и бхаг̇авад̇аа. д̇ам̣ вибхаж̇ж̇амаананд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. д̇анд̇и рубааяад̇анам̣. идтаанидтаад̣̇ийд̇и аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна маж̇жхад̇д̇ам̣ сан̇г̇ан̣хаад̇и, д̇ат̇аа ад̇ийд̇аанааг̇ад̇абажжуббаннабарид̇д̇ааж̇жхад̇д̇аб̣ахид̣̇д̇хаад̇ад̣̇убхаяаад̣̇ибхзд̣̇ам̣. лаб̣бхамаанагабад̣̇авасзнаад̇и ‘‘руубааяад̇анам̣ д̣̇идтам̣, сад̣̇д̣̇ааяад̇анам̣ суд̇ам̣, г̇анд̇хааяад̇анам̣ расааяад̇анам̣ подтаб̣б̣ааяад̇анам̣ муд̇ам̣, саб̣б̣ам̣ руубам̣ манасаа вин̃н̃аад̇а’’нд̇и (д̇ха. са. 966) важанад̇о д̣̇идтабад̣̇ан̃жа вин̃н̃аад̇абад̣̇ан̃жа руубаарамман̣з лаб̣бхад̇и, руубаарамман̣ам̣ идтам̣ анидтам̣ маж̇жхад̇д̇ам̣ барид̇д̇ам̣ ад̇ийд̇ам̣ анааг̇ад̇ам̣ бажжуббаннам̣ аж̇жхад̇д̇ам̣ б̣ахид̣̇д̇хаа д̣̇идтам̣ вин̃н̃аад̇ам̣ руубам̣ руубааяад̇анам̣ руубад̇хаад̇у ван̣н̣анибхаа санид̣̇ассанам̣ саббадигхам̣ нийлам̣ бийд̇аганд̇и звамаад̣̇ийхи анзгзхи наамзхи.

д̇зрасахи ваарзхийд̇и руубаган̣д̣з (д̇ха. са. 616) ааг̇ад̇з д̇зраса нид̣̇д̣̇зсаваарз санд̇хааяааха. згзгасмин̃жа ваарз жад̇уннам̣ жад̇уннам̣ вавад̇т̇аабананаяаанам̣ васзна ‘‘д̣̇взбан̃н̃аасааяа наязхий’’д̇и ааха. д̇ат̇амзва авибарийд̇ад̣̇ассид̇ааяа аббадивад̇д̇ияад̣̇зсанад̇ааяа жа. ‘‘ж̇аанаами абхин̃н̃ааси’’нд̇и вад̇д̇амаанаад̇ийд̇агаалзсу н̃аан̣аббавад̇д̇ид̣̇ассанзна анааг̇ад̇зби н̃аан̣аббавад̇д̇и вуд̇д̇ааязваад̇и д̣̇адтаб̣б̣аа. вид̣̇ид̇а-сад̣̇д̣̇о анаамадтагаалависзсо взд̣̇ид̇аб̣б̣о ‘‘д̣̇идтам̣ суд̇ам̣ муд̇а’’нд̇иаад̣̇ийсу (д̇ха. са. 966) вияа. на убадтаасийд̇и ад̇д̇ад̇д̇анияавасзна на убаг̇ажчи. яат̇аа руубаарамман̣аад̣̇аяо д̇хаммаа яам̣сабхааваа яам̣багаараа жа, д̇ат̇аа нз бассад̇и ж̇аанаад̇и г̇ажчад̇ийд̇и д̇ат̇ааг̇ад̇од̇и звам̣ бад̣̇асамбхаво взд̣̇ид̇аб̣б̣о. гзжи бана ‘‘нируд̇д̇инаязна бисод̣̇араад̣̇ибагкзбзна (баан̣ини 6.3.109) ваа д̣̇асси-сад̣̇д̣̇асса лобам̣, ааг̇ад̇а-сад̣̇д̣̇асса жааг̇амам̣ гад̇ваа д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇и ван̣н̣знд̇и.

нид̣̇д̣̇осад̇ааяа анубаваж̇ж̇ам̣. багкибид̇аб̣б̣аабхаавзна ануунам̣. абанзд̇аб̣б̣аабхаавзна анад̇хигам̣. ад̇т̇аб̣яан̃ж̇анаад̣̇исамбад̇д̇ияаа саб̣б̣аагаарабарибун̣н̣ам̣. но ан̃н̃ат̇аад̇и ‘‘д̇ат̇зваа’’д̇и вуд̇д̇амзвад̇т̇ам̣ б̣яад̇ирзгзна самбаад̣̇зд̇и. д̇зна яад̣̇ад̇т̇ам̣ бхаасид̇ам̣, зганд̇зна д̇ад̣̇ад̇т̇анибпаад̣̇анад̇о яат̇аа бхаасид̇ам̣ бхаг̇авад̇аа, д̇ат̇зваад̇и авибарийд̇ад̣̇зсанад̇ам̣ д̣̇ассзд̇и. г̇ад̣̇аад̇т̇од̇и зд̇зна д̇ат̇ам̣ г̇ад̣̇ад̇ийд̇и д̇ат̇ааг̇ад̇од̇и д̣̇а-гаарасса д̇а-гааро гад̇о нируд̇д̇инаязнаад̇и д̣̇ассзд̇и.

д̇ат̇аа г̇ад̇амассаад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о. г̇ад̇анд̇и жа гааяаваажаабавад̇д̇ийд̇и ад̇т̇о. д̇ат̇аад̇и жа вуд̇д̇з яам̣д̇ам̣сад̣̇д̣̇аанам̣ аб̣яабхижаарисамб̣анд̇хид̇ааяа яат̇аад̇и аяамад̇т̇о убадтид̇оязва ход̇и, гааяаважийгирияаанан̃жа ан̃н̃аман̃н̃аануломзна важанижчааяам̣ гааяасса ваажаа, ваажааяа жа гааяо самб̣анд̇хийбхаавзна убад̇идтад̇ийд̇и имамад̇т̇ам̣ д̣̇ассзнд̇о ааха ‘‘бхаг̇авад̇о хий’’д̇иаад̣̇и. имасмим̣ бана ад̇т̇з д̇ат̇ааваад̣̇ийд̇ааяа д̇ат̇ааг̇ад̇од̇и аяамби ад̇т̇о сид̣̇д̇хо ход̇и. со бана буб̣б̣з багааранд̇арзна д̣̇ассид̇од̇и ааха ‘‘звам̣ д̇ат̇аагаарид̇ааяа д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇и.

д̇ирияам̣ абаримаан̣аасу логад̇хаад̇уусууд̇и зд̇зна яад̣̇згз ‘‘д̇ирияам̣ вияа убари ад̇хо жа санд̇и логад̇хаад̇уяо’’д̇и вад̣̇анд̇и, д̇ам̣ бадисзд̇хзд̇и. д̣̇зсанаавилаасоязва д̣̇зсанаавилаасамаяо яат̇аа ‘‘бун̃н̃амаяам̣, д̣̇аанамаяа’’нд̇иаад̣̇ийсу.

нибаад̇аанам̣ ваажагасад̣̇д̣̇асаннид̇хаанз д̇ад̣̇ад̇т̇аж̇од̇анабхаавзна бавад̇д̇анад̇о г̇ад̇а-сад̣̇д̣̇оязва аваг̇ад̇ад̇т̇ам̣ ад̇ийд̇ад̇т̇ан̃жа вад̣̇ад̇ийд̇и ааха ‘‘г̇ад̇од̇и аваг̇ад̇о ад̇ийд̇о’’д̇и.

ат̇а ваа абхинийхаарад̇о бадтааяа яаава саммаасамб̣од̇хи, зд̇т̇анд̇арз махааб̣од̇хияаанабадибад̇д̇ияаа хаанадтаанасам̣гилзсанивад̇д̇ийнам̣ абхаавад̇о яат̇аа бан̣ид̇хаанам̣, д̇ат̇аа г̇ад̇о абхинийхаараануруубам̣ бадибаннод̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о. ат̇а ваа махид̣̇д̇хигад̇ааяа бадисамбхид̣̇аанам̣ уггам̣саад̇хиг̇амзна анааваран̣ан̃аан̣ад̇ааяа жа гад̇т̇ажиби бадигхаад̇аабхаавад̇о яат̇аа ружи, д̇ат̇аа гааяаважийжид̇д̇аанам̣ г̇ад̇аани г̇аманаани бавад̇д̇ияо зд̇ассаад̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о. яасмаа жа логз вид̇ха-яуд̇д̇а-г̇ад̇а-ббагаара-сад̣̇д̣̇аа самаанад̇т̇аа д̣̇иссанд̇и. д̇асмаа яат̇аавид̇хаа вибассийаад̣̇аяо бхаг̇аванд̇о, аяамби бхаг̇аваа д̇ат̇аавид̇ход̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о , яат̇ааяуд̇д̇аа жа д̇з бхаг̇аванд̇о, аяамби бхаг̇аваа д̇ат̇ааяуд̇д̇од̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о. ат̇а ваа яасмаа сажжам̣ д̇ажчам̣ д̇ат̇анд̇и н̃аан̣ассзд̇ам̣ ад̇хиважанам̣, д̇асмаа д̇ат̇зна н̃аан̣зна ааг̇ад̇од̇и д̇ат̇ааг̇ад̇о. звамби д̇ат̇ааг̇ад̇а-сад̣̇д̣̇асса ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.

бахааяа гаамаад̣̇ималз яат̇аа г̇ад̇аа,

самаад̇хин̃аан̣зхи вибассиаад̣̇аяо;

махзсино сагяамуний ж̇уд̇инд̇харо,

д̇ат̇аа г̇ад̇о д̇зна мад̇о д̇ат̇ааг̇ад̇о.

д̇ат̇ан̃жа д̇хаад̇ааяад̇анаад̣̇илагкан̣ам̣,

сабхаавасааман̃н̃авибхааг̇абхзд̣̇ад̇о;

саяамбхун̃аан̣зна ж̇ино самааг̇ад̇о,

д̇ат̇ааг̇ад̇о вужжад̇и сагяабун̇г̇аво.

д̇ат̇аани сажжаани саманд̇ажагкунаа,

д̇ат̇аа ид̣̇аббажжаяад̇аа жа саб̣б̣асо;

анан̃н̃анзяязна яад̇о вибхаавид̇аа,

яаат̇аавад̇о д̇зна ж̇ино д̇ат̇ааг̇ад̇о.

анзгабхзд̣̇аасуби логад̇хаад̇усу,

ж̇инасса руубааяад̇анаад̣̇иг̇ожарз;

вижид̇рабхзд̣̇ам̣ д̇ат̇амзва д̣̇ассанам̣,

д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇зна саманд̇аложано.

яад̇о жа д̇хаммам̣ д̇ат̇амзва бхаасад̇и,

гарод̇и ваажааяануломамад̇д̇ано;

г̇ун̣зхи логам̣ абхибхуяяирийяад̇и,

д̇ат̇ааг̇ад̇о д̇знаби логанааяаго.

яат̇аабхинийхаарамад̇о яат̇ааружи,

бавад̇д̇аваажаа д̇анужид̇д̇абхаавад̇о;

яат̇аавид̇хаа язна бураа махзсино,

д̇ат̇аавид̇хо д̇зна ж̇ино д̇ат̇ааг̇ад̇од̇и. (ид̇иву. адта. 38; д̣̇ий. ни. дий. 1.7 жуул̣асийлаван̣н̣анаа);

аарагад̇д̇аад̇иаад̣̇ийнам̣ бад̣̇аанам̣ ад̇т̇о висуд̣̇д̇химаг̇г̇з (висуд̣̇д̇хи. 1.125) б̣уд̣̇д̇хаануссад̇исам̣ван̣н̣анааяа вуд̇д̇анаязнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣о. саммаа сааман̃жа саб̣б̣ад̇хаммаанам̣ б̣уд̣̇д̇хад̇д̇аад̇и иминаасса баробад̣̇зсарахид̇асса саб̣б̣аагаарзна саб̣б̣ад̇хаммааваб̣од̇ханасамад̇т̇асса ааган̇каабадиб̣ад̣̇д̇хавуд̇д̇ино анааваран̣ан̃аан̣асан̇каад̇асса саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣асса ад̇хиг̇амо д̣̇ассид̇о.

нану жа (ид̇иву. адта. 38) саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ад̇о ан̃н̃ам̣ анааваран̣ан̃аан̣ам̣, ан̃н̃ат̇аа ча асаад̇хааран̣ан̃аан̣аани б̣уд̣̇д̇хан̃аан̣аанийд̇и важанам̣ вируж̇жхзяяаад̇и? на вируж̇жхад̇и висаяаббавад̇д̇ибхзд̣̇авасзна ан̃н̃зхи асаад̇хааран̣ан̃аан̣абхаавад̣̇ассанад̇т̇ам̣ згассзва н̃аан̣асса д̣̇вид̇хаа вуд̇д̇ад̇д̇аа. згамзва хи д̇ам̣ н̃аан̣ам̣ анавасзсасан̇кад̇аасан̇кад̇асаммуд̇ид̇хаммависаяад̇ааяа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣, д̇ад̇т̇а жа ааваран̣аабхаавад̇о ниссан̇г̇ажаарамубаад̣̇ааяа анааваран̣ан̃аан̣анд̇и вуд̇д̇ам̣. яат̇ааха бадисамбхид̣̇ааяам̣ (бади. ма. 1.119) ‘‘саб̣б̣ам̣ сан̇кад̇аасан̇кад̇аманавасзсам̣ ж̇аанаад̇ийд̇и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣, д̇ад̇т̇ааваран̣ам̣ над̇т̇ийд̇и анааваран̣ан̃аан̣а’’нд̇иаад̣̇и, д̇асмаа над̇т̇и нзсам̣ ад̇т̇ад̇о бхзд̣̇о, зганд̇зна жзд̇ам̣ звамижчид̇аб̣б̣ам̣, ан̃н̃ат̇аа саб̣б̣ан̃н̃уд̇аанааваран̣ан̃аан̣аанам̣ сааваран̣ад̇аа асаб̣б̣ад̇хаммаарамман̣ад̇аа жа аабаж̇ж̇зяяа. на хи бхаг̇авад̇о н̃аан̣асса ан̣умад̇амби ааваран̣ам̣ ад̇т̇и, анааваран̣ан̃аан̣асса жа асаб̣б̣ад̇хаммаарамман̣абхаавз яад̇т̇а д̇ам̣ наббавад̇д̇ад̇и, д̇ад̇т̇ааваран̣асаб̣бхаавад̇о анааваран̣абхаавоязва на сияаа. ат̇а ваа бана ход̇у ан̃н̃амзва анааваран̣ан̃аан̣ам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ад̇о, ид̇ха бана саб̣б̣ад̇т̇а аббадихад̇авуд̇д̇ид̇ааяа анааваран̣ан̃аан̣анд̇и саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣амзва ад̇хиббзд̇ам̣, д̇асса жаад̇хиг̇амзна бхаг̇аваа саб̣б̣ан̃н̃уу саб̣б̣авид̣̇уу саммаасамб̣уд̣̇д̇ход̇и жа вужжад̇и, на сагимзва саб̣б̣ад̇хаммааваб̣од̇хад̇о. д̇ат̇аа жа вуд̇д̇ам̣ бадисамбхид̣̇ааяам̣ (бади. ма. 1.162) ‘‘вимогканд̇игамзд̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ б̣од̇хияаа муулз саха саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣асса бадилаабхаа сажчигаа бан̃н̃ад̇д̇и яад̣̇ид̣̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хо’’д̇и. саб̣б̣ад̇хаммааваб̣од̇ханасамад̇т̇ан̃аан̣асамад̇хиг̇амзна хи бхаг̇авад̇о санд̇аанз анавасзсад̇хаммз бадивиж̇жхид̇ум̣ самад̇т̇ад̇аа ахосийд̇и.

зд̇т̇ааха – гим̣ банид̣̇ам̣ н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇амаанам̣ сагим̣язва саб̣б̣асмим̣ висаяз бавад̇д̇ад̇и, уд̣̇ааху гамзнаад̇и. гин̃жзд̇т̇а – яад̣̇и д̇аава сагим̣язва саб̣б̣асмим̣ висаяз бавад̇д̇ад̇и, ад̇ийд̇аанааг̇ад̇абажжуббаннааж̇жхад̇д̇аб̣ахид̣̇д̇хаад̣̇ибхзд̣̇зна бхиннаанам̣ сан̇кад̇ад̇хаммаанам̣ асан̇кад̇асаммуд̇ид̇хаммаанан̃жа згаж̇жхам̣ убадтаанз д̣̇уурад̇о жид̇д̇абадам̣ авзгканд̇асса вияа бадивибхааг̇знааваб̣од̇хо на сияаа, д̇ат̇аа жа сад̇и ‘‘саб̣б̣з д̇хаммаа анад̇д̇аа’’д̇и вибассанд̇аанам̣ анад̇д̇аагаарзна вияа саб̣б̣з д̇хаммаа анируубид̇аруубзна бхаг̇авад̇о н̃аан̣асса висаяаа хонд̇ийд̇и аабаж̇ж̇ад̇и. язби ‘‘саб̣б̣ан̃зяяад̇хаммаанам̣ тид̇алагкан̣ависаяам̣ вигаббарахид̇ам̣ саб̣б̣агаалам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇ад̇и, д̇зна д̇з саб̣б̣авид̣̇ууд̇и вужжанд̇и. зван̃жа гад̇ваа ‘жарам̣ самаахид̇о нааг̇о, д̇идтанд̇оби самаахид̇о’д̇и ид̣̇амби важанам̣ сувуд̇д̇ам̣ ход̇ий’’д̇и вад̣̇анд̇и, д̇зсамби вуд̇д̇ад̣̇осаанад̇ивад̇д̇и. тид̇алагкан̣аарамман̣ад̇ааяа хи ад̇ийд̇аанааг̇ад̇асаммуд̇ид̇хаммаанам̣ д̇ад̣̇абхаавад̇о згад̣̇зсависаяамзва бхаг̇авад̇о н̃аан̣ам̣ сияаа, д̇асмаа сагим̣язва н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇ад̇ийд̇и на яуж̇ж̇ад̇и.

ат̇а гамзна саб̣б̣асмим̣ висаяз н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇ад̇и, звамби на яуж̇ж̇ад̇и. на хи ж̇аад̇ибхуумисабхааваад̣̇ивасзна д̣̇исаад̣̇зсагаалаад̣̇ивасзна жа анзгабхзд̣̇абхиннз нзяяз гамзна г̇аяхамаанз д̇асса анавасзсабадивзд̇хо самбхавад̇и абарияанд̇абхаавад̇о н̃зяяасса. яз бана ‘‘ад̇т̇асса ависам̣ваад̣̇анад̇о н̃зяяасса згад̣̇зсам̣ бажжагкам̣ гад̇ваа сзсзби званд̇и ад̇химужжид̇ваа вавад̇т̇аабанзна саб̣б̣ан̃н̃уу бхаг̇аваа, д̇ан̃жа н̃аан̣ам̣ ананумаанигам̣ сам̣саяаабхаавад̇о. сам̣саяаануб̣анд̇хан̃хи логз анумаанан̃аан̣а’’нд̇и вад̣̇анд̇и, д̇зсамби д̇ам̣ на яуд̇д̇ам̣. саб̣б̣асса хи аббажжагкабхаавз ад̇т̇асса ависам̣ваад̣̇анзна н̃зяяасса згад̣̇зсам̣ бажжагкам̣ гад̇ваа сзсзби званд̇и ад̇химужжид̇ваа вавад̇т̇аабанасса асамбхавад̇о. яан̃хи д̇ам̣ сзсам̣, д̇ам̣ аббажжагканд̇и. ат̇а д̇амби бажжагкам̣, д̇асса сзсабхааво зва на сияаад̇и? саб̣б̣амзд̇ам̣ агааран̣ам̣. гасмаа? ависаяавижааран̣абхаавад̇о. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ бхаг̇авад̇аа ‘‘б̣уд̣̇д̇хависаяо бхигкавз, ажинд̇зяяо на жинд̇зд̇аб̣б̣о, яо жинд̇зяяа, уммаад̣̇асса вигхаад̇асса бхааг̇ий ассаа’’д̇и (а. ни. 4.77). ид̣̇ам̣ банзд̇т̇а саннидтаанам̣ – яам̣ гин̃жи бхаг̇авад̇аа н̃аад̇ум̣ ижчид̇ам̣ сагаламзгад̣̇зсо ваа, д̇ад̇т̇а аббадихад̇авуд̇д̇ид̇ааяа бажжагкад̇о н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇ад̇и, нижжасамаад̇хаанан̃жа вигкзбаабхаавад̇о, н̃аад̇ум̣ ижчид̇асса жа сагаласса ависаяабхаавз д̇асса ааган̇каабадиб̣ад̣̇д̇хавуд̇д̇ид̇аа на сияаа, зганд̇знзва жа саа ижчид̇аб̣б̣аа ‘‘саб̣б̣з д̇хаммаа б̣уд̣̇д̇хасса бхаг̇авад̇о ааваж̇ж̇анабадиб̣ад̣̇д̇хаа ааган̇кабадиб̣ад̣̇д̇хаа манасигаарабадиб̣ад̣̇д̇хаа жид̇д̇уббаад̣̇абадиб̣ад̣̇д̇хаа’’д̇и (махаани. 69, 156; жуул̣ани. 85; бади. ма. 3.5) важанад̇о. ад̇ийд̇аанааг̇ад̇ависаяамби бхаг̇авад̇о н̃аан̣ам̣ анумаанааг̇амад̇аггаг̇ахан̣авирахид̇ад̇д̇аа бажжагкамзва.

нану жа зд̇асмимби багкз яад̣̇аа сагалам̣ н̃аад̇ум̣ ижчид̇ам̣, д̇ад̣̇аа сагим̣язва сагалависаяад̇ааяа анируубид̇аруубзна бхаг̇авад̇о н̃аан̣ам̣ бавад̇д̇зяяаад̇и вуд̇д̇ад̣̇осаанад̇ивад̇д̇иязваад̇и? на, д̇асса висод̇хид̇ад̇д̇аа. висод̇хид̇о хи со б̣уд̣̇д̇хависаяо ажинд̇зяяод̇и. ан̃н̃ат̇аа бажураж̇анан̃аан̣асамаанавуд̇д̇ид̇ааяа б̣уд̣̇д̇хаанам̣ бхаг̇аванд̇аанам̣ н̃аан̣асса ажинд̇зяяад̇аа на сияаа, д̇асмаа сагалад̇хаммаарамман̣амби д̇ам̣ згад̇хаммаарамман̣ам̣ вияа сувавад̇т̇аабид̇зязва д̇з д̇хаммз гад̇ваа бавад̇д̇ад̇ийд̇и ид̣̇амзд̇т̇а ажинд̇зяяам̣, ананд̇ан̃жа н̃аан̣ам̣ н̃зяяам̣ вияа. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ ‘‘яаавад̇агам̣ н̃зяяам̣, д̇аавад̇агам̣ н̃аан̣ам̣. яаавад̇агам̣ н̃аан̣ам̣, д̇аавад̇агам̣ н̃зяяам̣. н̃зяяабарияанд̇игам̣ н̃аан̣ам̣, н̃аан̣абарияанд̇игам̣ н̃зяяа’’нд̇и (махаани. 69, 156; жуул̣ани. 85; бади. ма. 3.5). звамзгаж̇жхам̣, висум̣ сагим̣, гамзна ваа ижчаануруубам̣ саммаа сааман̃жа саб̣б̣ад̇хаммаанам̣ б̣уд̣̇д̇хад̇д̇аа саммаасамб̣уд̣̇д̇хо.

д̇анд̇и яат̇аавуд̇д̇ам̣ бат̇авийаад̣̇ибхзд̣̇ам̣. барин̃н̃аад̇анд̇и барид̇о саманд̇ад̇о саб̣б̣аагаарад̇о н̃аад̇ам̣, д̇ам̣ бариж̇аанид̇аб̣б̣абхаавам̣ гин̃жи асзсзд̇ваа н̃аад̇анд̇и ад̇т̇о. аяамзва хи ад̇т̇о ‘‘барин̃н̃аад̇анд̇а’’нд̇и иминааби бад̣̇зна багаасид̇од̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘барин̃н̃аад̇анд̇ам̣ наамаа’’д̇иаад̣̇имааха. д̇зна д̇зна маг̇г̇зна гилзсаббахаанзна висзсо над̇т̇ийд̇и ид̣̇ам̣ д̇ам̣д̇ам̣маг̇г̇аваж̇жхагилзсаанам̣ б̣уд̣̇д̇хаанам̣ саавагаанан̃жа д̇зна д̇зна маг̇г̇знзва бахаад̇аб̣б̣абхаавасааман̃н̃ам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣, на саавагзхи б̣уд̣̇д̇хаанам̣ гилзсаббахаанависзсаабхаавад̇о. д̇ат̇аа хи саммаасамб̣уд̣̇д̇хаа зва саваасанагилзсз ж̇аханд̇и, на саавагаа. згад̣̇зсамзваад̇и ад̇д̇ано санд̇аанаг̇ад̇амзва. сасанд̇ад̇ибарияаабаннад̇хаммабарин̃н̃аамад̇д̇знаби хи жад̇усажжагаммадтаанабхааванаа самиж̇жхад̇и. д̇знзвааха – ‘‘имасмим̣язва б̣яаамамад̇д̇з гал̣зварз сасан̃н̃имхи саманагз логан̃жа бан̃н̃абзми логасамуд̣̇аяан̃жа бан̃н̃абзмий’’д̇иаад̣̇и (сам̣. ни. 1.107; а. ни. 4.45). ан̣уббамаан̣амби …бз… над̇т̇и, яад̇о чад̇д̇им̣сагодисад̇асахассамукзна б̣уд̣̇д̇хаанам̣ махааваж̇иран̃аан̣ам̣ бавад̇д̇ад̇ийд̇и вад̣̇анд̇и.

д̇ат̇ааг̇ад̇аваарасад̇д̇аманаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

д̇ат̇ааг̇ад̇аваараадтаманаяаван̣н̣анаа

13. буримад̇ан̣хаад̇и буримад̇арзсу бхавзсу ниб̣б̣ад̇д̇аа бажжуббаннад̇д̇абхаавахзд̇убхууд̇аа д̇ан̣хаа. д̇аг̇г̇ахан̣знзва жа ад̇ийд̇ад̣̇д̇хасан̇г̇ахаа авиж̇ж̇аасан̇каараа сад̣̇д̇хим̣ убаад̣̇аанзна сан̇г̇ахид̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣аа. зд̇т̇аад̇и ‘‘бхаваа ж̇аад̇ий’’д̇и зд̇асмим̣ бад̣̇з. д̇зна убабад̇д̇ибхавзнаад̇и ‘‘бхаваа ж̇аад̇ий’’д̇и ж̇аад̇исийсзна вуд̇д̇аубабад̇д̇ибхавзна. бхууд̇ассаад̇и ниб̣б̣ад̇д̇асса. со бана яасмаа сад̇д̇о наама ход̇и, д̇асмаа вуд̇д̇ам̣ ‘‘сад̇д̇ассаа’’д̇и. зван̃жа ж̇аанид̇ваад̇и иминаа ‘‘бхууд̇асса ж̇араамаран̣а’’нд̇и зд̇т̇ааби ‘‘ид̇и вид̣̇ид̇ваа’’д̇и ид̣̇ам̣ бад̣̇ам̣ аанзд̇ваа яож̇зд̇аб̣б̣анд̇и д̣̇ассзд̇и.

яад̣̇иби д̇збхуумагаа убаад̣̇аанагканд̇хаа ‘‘яам̣ гин̃жи рууба’’нд̇иаад̣̇инаа (вибха. 2; ма. ни. 1.244) згаад̣̇асасу огаасзсу багкибид̇аб̣б̣аа саммасид̇аб̣б̣аа жа, д̇з бана яасмаа бхаг̇авад̇аа ‘‘гимхи ну ко сад̇и ж̇араамаран̣ам̣ ход̇и, гим̣бажжаяаа ж̇араамаран̣а’’нд̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 2.57; сам̣. ни. 2.4, 10) бадижжасамуббаад̣̇амукзна саммасид̇аа, бадижжасамуббаад̣̇о жа бавад̇д̇ибавад̇д̇ихзд̇убхаавад̇о буримасажжад̣̇ваяамзва ход̇и, д̇асмаа д̇ад̣̇абхисамаяам̣ ‘‘ман̃н̃анаабхаавахзд̇у бажжаяаагаарабадивзд̇хо’’д̇и вибхаавзнд̇о ‘‘яам̣ б̣од̇хиругкамуулз…бз… д̣̇ассзнд̇о’’д̇и ааха. сам̣киббанд̇и зд̇т̇а авиж̇ж̇аад̣̇аяо вин̃н̃аан̣аад̣̇аяо жаад̇и сан̇кзбаа, ад̇ийд̇з хзд̇уаад̣̇аяо ‘‘хзд̇у, пала’’нд̇и звам̣ сам̣киббанд̇ийд̇и ваа сан̇кзбаа, авиж̇ж̇аад̣̇аяо вин̃н̃аан̣аад̣̇аяо жа. сан̇кзба-сад̣̇д̣̇о бхааг̇аад̇хиважананд̇и д̣̇адтаб̣б̣о. д̇знааха ‘‘годтаасаад̇и ад̇т̇о’’д̇и. д̇з бана ад̇ийд̇з хзд̇усан̇кзбо, зд̇арахи паласан̇кзбо, зд̇арахи хзд̇усан̇кзбо, ааяад̇им̣ паласан̇кзбод̇и жад̇д̇ааро сан̇кзбаа зд̇ассаад̇и жад̇усан̇кзбо, д̇ам̣ жад̇усан̇кзбам̣. хзд̇упаласанд̇хи, палахзд̇усанд̇хи, буна хзд̇упаласанд̇хийд̇и звам̣ д̇аяо санд̇хий зд̇ассаад̇и д̇исанд̇хи, д̇ам̣ д̇исанд̇хим̣. ад̇ийд̇абажжуббаннаанааг̇ад̇абхзд̣̇аа д̇аяо ад̣̇д̇хаа зд̇ассаад̇и д̇ияад̣̇д̇хо, д̇ам̣ д̇ияад̣̇д̇хам̣. саруубад̇о авуд̇д̇ааби д̇асмим̣ д̇асмим̣ сан̇кзбз аагирийяанд̇и авиж̇ж̇аасан̇каараад̣̇иг̇г̇ахан̣зхи багаасийяанд̇ийд̇и аагаараа, ад̇ийд̇ахзд̇уаад̣̇ийнам̣ ваа багаараа аагаараа, д̇з згзгасан̇кзбз бан̃жа бан̃жа гад̇ваа вийсад̇и аагаараа зд̇ассаад̇и вийсад̇аагааро, д̇ам̣ вийсад̇аагаарам̣.

зса саб̣б̣од̇и зса жад̇усан̇кзбаад̣̇ибабхзд̣̇о анавасзсо бажжаяо. бажжаяалагкан̣знаад̇и бажжаяабхаавзна ад̇д̇ано паласса бадисанд̇хивин̃н̃аан̣асса бажжаяабхаавзна, авинаабхаавалагкан̣знаад̇и ад̇т̇о. яат̇аа хи д̇ан̣хам̣ винаа авиж̇ж̇аад̣̇аяо вин̃н̃аан̣асса бажжаяаа на хонд̇и, звам̣ д̇ан̣хааби авиж̇ж̇аад̣̇игз винаад̇и. зд̇т̇а д̣̇угкаг̇г̇ахан̣зна вин̃н̃аан̣анаамаруубасал̣ааяад̇анапассавзд̣̇анаанам̣, бхаваг̇г̇ахан̣зна жа д̇ан̣хаасан̇каарубаад̣̇аанаанам̣ г̇ахид̇ад̇аа вуд̇д̇анаяаа зваад̇и на уд̣̇д̇хадаа.

ид̣̇аани д̇з вийсад̇и аагаарз бадисамбхид̣̇аамаг̇г̇абаал̣ияаа вибхаавзд̇ум̣ ‘‘звамзд̇з’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̇т̇а (бади. ма. адта. 1.47) буримагаммабхавасминд̇и буримз гаммабхавз, ад̇ийд̇аж̇аад̇ияам̣ гаммабхавз гаяирамаанзд̇и ад̇т̇о. мохо авиж̇ж̇аад̇и яо д̇ад̣̇аа д̣̇угкаад̣̇ийсу мохо, язна муул̣хо гаммам̣ гарод̇и, саа авиж̇ж̇аа. ааяууханаа сан̇каараад̇и д̇ам̣ д̇ам̣ гаммам̣ гаронд̇о д̣̇аанубагаран̣аад̣̇и саж̇ж̇анаад̣̇ивасзна яаа буримажзд̇анааяо, д̇з сан̇каараа. бадиг̇г̇аахагаанам̣ бана хад̇т̇з д̣̇зяяад̇хаммам̣ бад̇идтаабаяад̇о жзд̇анаа бхаво. згааваж̇ж̇анаж̇аванзсу ваа буримаа жзд̇анаа ааяууханаа сан̇каараа, сад̇д̇амаа бхаво. яаа гаажи ваа бана жзд̇анаа бхаво, самбаяуд̇д̇аа ааяууханаа сан̇каараа. ниганд̇и д̇ан̣хаад̇и яам̣ гаммам̣ гаронд̇асса убабад̇д̇ибхавз д̇асса паласса нигааманаа бад̇т̇анаа, саа д̇ан̣хаа наама. убаг̇аманам̣ убаад̣̇аананд̇и яам̣ гаммабхавасса бажжаяабхууд̇ам̣ ‘‘ид̣̇ам̣ гаммам̣ гад̇ваа асугасмим̣ наама таанз гаамз сзвиссаами ужчиж̇ж̇иссаамий’’д̇иаад̣̇инаа наязна бавад̇д̇ам̣ убаг̇аманам̣ г̇ахан̣ам̣ бараамасанам̣, ид̣̇ам̣ убаад̣̇аанам̣ наама. жзд̇анаа бхавод̇и д̣̇вийсу ад̇т̇авигаббзсу вуд̇д̇асса ааяууханасса авасаанз вуд̇д̇ажзд̇анаа, д̇ад̇ияз бана ааяууханасамбаяуд̇д̇ажзд̇анаа бхаво. ид̇и имз бан̃жа д̇хаммаа буримагаммабхавасмим̣ ид̇ха бадисанд̇хияаа бажжаяаад̇и имз яат̇аавуд̇д̇аа мохаад̣̇аяо бан̃жа д̇хаммаа ад̇ийд̇агаммабхавасид̣̇д̇хаа зд̇арахи бадисанд̇хияаа бажжаяабхууд̇аад̇и ад̇т̇о.

ид̇ха бадисанд̇хивин̃н̃аан̣анд̇и яам̣ бхаванд̇арабадисанд̇хаанавасзна уббаннад̇д̇аа бадисанд̇хийд̇и вужжад̇и, д̇ам̣ вин̃н̃аан̣ам̣. огганд̇и наамаруубанд̇и яаа г̇аб̣бхз руубааруубад̇хаммаанам̣ огганд̇и ааг̇анд̇ваа бависанд̇ий вияа, ид̣̇ам̣ наамаруубам̣. басаад̣̇о ааяад̇ананд̇и ид̣̇ам̣ жагкаад̣̇ибан̃жааяад̇анавасзна вуд̇д̇ам̣. пудто пассод̇и яо аарамман̣ам̣ пудто пусанд̇о уббанно, аяам̣ пассо. взд̣̇аяид̇ам̣ взд̣̇анаад̇и яам̣ бадисанд̇хивин̃н̃аан̣зна ваа сал̣ааяад̇анабажжаязна ваа пассзна сахуббаннам̣ вибаагавзд̣̇аяид̇ам̣, саа взд̣̇анаа. ид̇и имз…бз… бажжаяаад̇и имз вин̃н̃аан̣аад̣̇аяо бан̃жа годтаасигаа д̇хаммаа буримабхавз гад̇асса гаммасса гаммаваддасса бажжаяаа, бажжаяабхаавад̇о д̇ам̣ бадижжа ид̇ха зд̇арахи убабад̇д̇ибхавасмим̣ убабад̇д̇ибхавабхаавзна ваа хонд̇ийд̇и ад̇т̇о.

ид̇ха барибаггад̇д̇аа ааяад̇анаанам̣ моход̇и барибаггааяад̇анасса гаммагаран̣агаалз асаммохам̣ д̣̇ассзд̇и. д̣̇ахарасса хи жид̇д̇аббавад̇д̇и бхаван̇г̇аб̣ахулаа язбхуяязна бхаванд̇араж̇анагагаммааяууханасамад̇т̇аа на ход̇ийд̇и. гаммагаран̣агаалзд̇и жа иминаа саб̣б̣о гаммасса бажжаяабхууд̇о саммохо г̇ахид̇о, на самбаяуд̇д̇ова. сзсам̣ вуд̇д̇анаяамзва.

бад̣̇аяож̇анааяаад̇и ‘‘д̇асмаа’’д̇иаад̣̇ийнам̣ бад̣̇аанам̣ самб̣анд̇хзна саха. ад̇т̇аниг̇амананд̇и имасмим̣ адтамаваарз д̣̇зсанад̇т̇аниг̇аманам̣. нанд̣̇ийд̇и звам̣ вуд̇д̇аанам̣ саб̣б̣ад̇ан̣хаананд̇и ‘‘нанд̣̇ий д̣̇угкасса муула’’нд̇и звам̣ нанд̣̇анад̇т̇асааман̃н̃ад̇о згаважанзна вуд̇д̇аанам̣ саб̣б̣ад̇ан̣хаанам̣ санд̇аанаарамман̣асамбаяуд̇д̇ад̇хаммаббавад̇д̇иаагаараад̣̇ибхзд̣̇зна анзгабхзд̣̇аанам̣ саб̣б̣аасам̣ д̇ан̣хаанам̣. каяавзважанаанзваад̇и самужчзд̣̇абахаанавзважанаанзва. ‘‘ажжанд̇агкаяаа’’д̇и хи вуд̇д̇ам̣. жад̇умаг̇г̇агижжасаад̇хааран̣амзд̇анд̇и жад̇уннам̣ арияамаг̇г̇аанам̣ бахаанагижжасса саад̇хааран̣ам̣ сааман̃н̃ад̇о г̇ахан̣ам̣ зд̇ам̣ каяаад̣̇иважананд̇и ад̇т̇о. д̇зсам̣ бана маг̇г̇аанам̣ гамзна бавад̇д̇анам̣ гижжагамзнзва д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вирааг̇аа’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇анд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘д̇ад̇о…бз… яож̇зд̇аб̣б̣а’’нд̇и ааха. д̇ат̇аа сад̇иби каяаад̣̇исад̣̇д̣̇аанам̣ бахаанабарияааяабхаавз бахаад̇аб̣б̣ааяа бана висаяабхзд̣̇абхиннааяа д̇ан̣хааяа анавасзсад̇о бахийнабхаавад̣̇ийбанад̇т̇ам̣ каяаад̣̇ибарияааяанд̇араг̇г̇ахан̣ам̣ гад̇анд̇и д̣̇ассзнд̇о ‘‘яаахий’’д̇иаад̣̇имааха. яат̇аавуд̇д̇асан̃ж̇ананаад̣̇ихзд̇убхууд̇ааяа д̇ан̣хааяа бахийнад̇д̇аа д̇аббахаанад̣̇ийбанам̣ гад̇ваа вужжамаанам̣ каяаад̣̇иважанам̣ на гат̇ан̃жи д̇хаммад̇ам̣ виломзд̇ийд̇и вуд̇д̇ам̣ ‘‘на гин̃жи вируж̇жхад̇ий’’д̇и.

уд̇д̇аравирахид̇анд̇и ад̇д̇аанам̣ уд̇д̇арид̇ум̣ самад̇т̇ад̇д̇аа уд̇д̇арзна ад̇хигзна вирахид̇ам̣. аяан̃жасса уд̇д̇аравирахад̇аа ад̇д̇ано сздтабхаавзнаад̇и ааха ‘‘саб̣б̣асздта’’нд̇и. яат̇аа саммаа-сам̣-сад̣̇д̣̇аа ‘‘авибарийд̇ам̣, саама’’нд̇и имзсам̣ бад̣̇аанам̣ ад̇т̇ам̣ вад̣̇анд̇и, звам̣ баасам̣сасобханад̇т̇збийд̇и ааха ‘‘саммаа сааман̃жа б̣од̇хим̣ басад̇т̇ам̣ сунд̣̇аран̃жа б̣од̇хи’’нд̇и. б̣уж̇жхи зд̇т̇а бадивиж̇жхи жад̇д̇аари арияасажжаани, саб̣б̣амби ваа нзяяанд̇и ругко б̣од̇хи, б̣уж̇жхад̇и зд̇знаад̇и бана маг̇г̇о б̣од̇хи, д̇ат̇аа саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣, ниб̣б̣аанам̣ бана б̣уж̇жхид̇аб̣б̣ад̇о б̣од̇хийд̇и аяамзд̇т̇а саад̇ханавибхааг̇о д̣̇адтаб̣б̣о. бан̣н̣ад̇д̇ияамби ад̇т̇зва б̣од̇хи-сад̣̇д̣̇о ‘‘б̣од̇хирааж̇агумааро’’д̇иаад̣̇ийсу (ма. ни. 2.324; жуул̣ава. 268). абарзд̇и саарасамаасаажарияаа. зд̇т̇а жа саубасаг̇г̇асса б̣од̇хи-сад̣̇д̣̇асса ад̇т̇уд̣̇д̇хаарз анубасаг̇г̇аанам̣ уд̣̇аахаран̣з гааран̣ам̣ хздтаа вуд̇д̇амзва.

логуд̇д̇арабхаавад̇о ваа д̇ад̇т̇ааби хздтимамаг̇г̇аанам̣ вияа д̇ад̇уд̇д̇аримаг̇г̇аабхаавад̇о жа ‘‘сияаа ну ко ануд̇д̇араа б̣од̇хий’’д̇и аасан̇гам̣ санд̇хааяа д̇ам̣ вид̇хамид̇ум̣ ‘‘саавагаана’’нд̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. абхинийхаарасамбад̇д̇ияаа палависзсабхууд̇зхи н̃аан̣ависзсзхи згажжзхи сагалзхи сад̣̇д̇хим̣ самиж̇жхамаано маг̇г̇о арияаанам̣ д̇ам̣ д̇ам̣ н̃аан̣ависзсаад̣̇им̣ д̣̇знд̇о вияа ход̇ийд̇и д̇асса асаб̣б̣аг̇ун̣ад̣̇ааяагад̇д̇ам̣ вуд̇д̇ам̣. д̇зна анан̃н̃асаад̇хааран̣аабхинийхаарасамбад̣̇аасид̣̇д̇хасса нирад̇исаяа-г̇ун̣аануб̣анд̇хасса васзна арахад̇д̇амаг̇г̇о ануд̇д̇араа б̣од̇хи наама ход̇ийд̇и д̣̇ассзд̇и. саавагабаарамин̃аан̣ам̣ ан̃н̃зхи саавагзхи асаад̇хааран̣ам̣ махаасаавагаанам̣язва аавзн̣игам̣ н̃аан̣ам̣. бажжзгам̣ сажжаани б̣уд̣̇д̇хаванд̇од̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа. нану жа саб̣б̣зби арияаа бажжзгамзва сажжаани бадивиж̇жханд̇и д̇хаммасса бажжад̇д̇ам̣ взд̣̇анийяабхаавад̇од̇и? сажжам̣, наяид̣̇амийд̣̇исам̣ бадивзд̇хам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣, яат̇аа бана саавагаа ан̃н̃асанниссаязна сажжаани бадивиж̇жханд̇и барад̇огхосзна винаа д̇зсам̣ д̣̇ассанамаг̇г̇асса ануббаж̇ж̇анад̇о, яат̇аа жа саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ан̃н̃зсам̣ ниссаяабхаавзна сажжаани абхисамб̣уж̇жханд̇и, на звамзд̇з, зд̇з бана абаранзяяаа худ̇ваа абарин̣ааяагабхаавзна сажжаани бадивиж̇жханд̇и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘бажжзгам̣ сажжаани б̣уд̣̇д̇хаванд̇од̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаа’’д̇и.

ид̇ийд̇и гарийяад̇и ужжаарийяад̇ийд̇и ид̇игааро, ид̇и-сад̣̇д̣̇о. гааран̣ад̇т̇о анияамаруубзнаад̇и ад̇хиббааяо, д̇асмаад̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. д̇знааха ‘‘яасмаа жаа’’д̇и. буб̣б̣з бана ид̇и-сад̣̇д̣̇ам̣ багаарад̇т̇ам̣ гад̇ваа ‘‘звам̣ ж̇аанид̇ваа’’д̇и вуд̇д̇ам̣, ид̇хааби д̇ам̣ багаарад̇т̇амзва гад̇ваа ат̇о яуж̇ж̇ад̇и. гат̇ам̣? вид̣̇ид̇ваад̇и хи бад̣̇ам̣ хзд̇уад̇т̇з д̣̇адтаб̣б̣ам̣ ‘‘бан̃н̃ааяа жасса д̣̇исваа’’д̇и (ма. ни. 1.271), ‘‘гхад̇ам̣ бивид̇ваа б̣алам̣ ход̇ий’’д̇и жа звамаад̣̇ийсу вияа, д̇асмаа багаарад̇т̇зби ид̇и-сад̣̇д̣̇з бадижжасамуббаад̣̇асса вид̣̇ид̇ад̇д̇аад̇и аяам̣ ад̇т̇о лаб̣бхад̇зва. бадижжасамуббаад̣̇ам̣ вид̣̇ид̇ваад̇и зд̇т̇ааби хзд̇уад̇т̇з вид̣̇ид̇ваа-сад̣̇д̣̇з яат̇аавуд̇д̇аа ад̇т̇аяож̇анаа яуж̇ж̇ад̇зва. зд̇т̇а жа батамавигаббз бадижжасамубаад̣̇асса вид̣̇ид̇ад̇т̇ам̣ ман̃н̃анаабхаавасса гааран̣ам̣ вад̇ваа д̇ан̣хаамуулагасса бадижжасамуббаад̣̇асса д̣̇ассид̇ад̇д̇аа зд̇т̇а д̇ан̣хааббахаанам̣ саммаасамб̣од̇хияаа ад̇хиг̇аманагааран̣ам̣ уд̣̇д̇хад̇анд̇и д̣̇ассид̇ам̣, д̇асмаа ‘‘бат̇авим̣ на ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇и ниг̇аманам̣ д̣̇адтаб̣б̣ам̣. д̣̇уд̇ияавигаббз бана бадижжасамуббаад̣̇авзд̣̇анам̣ д̇ан̣хааббахаанасса гааран̣ам̣ вуд̇д̇ам̣, д̇ам̣ абхисамб̣од̇хияаа абхисамб̣од̇химан̃н̃анаабхаавассаад̇и аяамад̇т̇о д̣̇ассид̇од̇и аяамзд̇зсам̣ д̣̇виннам̣ ад̇т̇авигаббаанам̣ висзсо, д̇асмаа ‘‘нанд̣̇ий д̣̇угкасса муула’’нд̇и вуд̇д̇ам̣.

д̇ам̣ гуд̇о лаб̣бхад̇ийд̇и жод̣̇анам̣ санд̇хааяааха ‘‘яад̇т̇а яад̇т̇а хий’’д̇иаад̣̇и. саасанаяуд̇д̇и аяам̣ саасанзби звам̣ самб̣анд̇хо д̣̇иссад̇ийд̇и гад̇ваа. логзби хи яам̣-д̇ам̣-сад̣̇д̣̇аанам̣ аб̣яабхижаарисамб̣анд̇хад̇аа сид̣̇д̇хаа.

звам̣ абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и вад̣̇аамийд̇и абхисамб̣уд̣̇д̇хабхаавасса г̇ахид̇ад̇д̇аа, асаб̣б̣ан̃н̃унаа звам̣ д̣̇зсзд̇ум̣ асаггун̣зяяад̇д̇аа жа ‘‘саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ д̣̇ассзнд̇о’’д̇иаад̣̇имааха.

вижид̇ранаяад̣̇зсанаавилаасаяуд̇д̇анд̇и бут̇уж̇ж̇анаваараад̣̇ивибхааг̇абхиннзхи вижид̇д̇зхи д̇анд̇и наязхи, лагкан̣агаммад̇ан̣хааман̃н̃анаад̣̇ивибхааг̇абхиннзхи вижид̇д̇зхи ад̇т̇анаязхи, абхинанд̣̇анабажжаяаагаараад̣̇ивисзсаабад̣̇зсасид̣̇д̇хзна д̣̇зсанаавилаасзна жа яуд̇д̇ам̣. яат̇аа д̇з на ж̇аананд̇и, д̇ат̇аа д̣̇зсзсийд̇и иминааби бхаг̇авад̇о д̣̇зсанаавилаасам̣язва вибхаавзд̇и. д̇ам̣язва гира бат̇авинд̇и зд̇т̇а бат̇авийг̇ахан̣ам̣ убалагкан̣амад̇д̇ам̣ аабаад̣̇ивасзнаби, д̇ат̇аа ‘‘гийд̣̇исаа ну ко ид̇ха бат̇авий ад̇хиббзд̇аа, гасмаа жа бхууд̇аруубааниязва г̇ахид̇аани, на сзсаруубааний’’д̇иаад̣̇инааби д̇зсам̣ сам̣саяуббад̇д̇и нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа. ат̇а ваа гат̇ам̣ наамид̣̇анд̇и зд̇т̇а ид̇и-сад̣̇д̣̇о багаарад̇т̇о. д̇зна имасмим̣ суд̇д̇з саб̣б̣ааяаби д̇зсам̣ сам̣саяуббад̇д̇ияаа бариг̇г̇ахид̇ад̇д̇аа д̣̇адтаб̣б̣аа. анд̇анд̇и марияаад̣̇ам̣, д̣̇зсанааяа анд̇ам̣ барижчзд̣̇анд̇и ад̇т̇о, яо анусанд̇хийд̇и вужжад̇и. годинд̇и барияанд̇ам̣, д̣̇зсанааяа барияосаананд̇и ад̇т̇о. убхаязна суд̇д̇з аж̇жхаасаяаанусанд̇хи яат̇аанусанд̇хийд̇и вад̣̇ад̇и.

анд̇араагат̇аад̇и гаммадтаанаманасигаарауд̣̇д̣̇зсабарибужчаад̣̇ийнам̣ анд̇араа ан̃н̃аа згаа д̇ат̇аа. виббагат̇аад̇и анидтид̇аа сикам̣ аббад̇д̇аа. ган̇кан̣аануруубзнаад̇и д̇асмим̣ кан̣з д̇хаммасабхааяам̣ саннибад̇ид̇аанам̣ бхигкуунам̣ аж̇жхаасаяаануруубзна. ид̣̇анд̇и ид̣̇аани вужжамаанам̣ муулабарияааяаж̇аад̇агам̣.

д̣̇исаабаамогкод̇и бан̣д̣ид̇абхаавзна саб̣б̣ад̣̇исаасу бамукабхууд̇о. б̣раахман̣од̇и б̣рахмам̣ ан̣ад̇ийд̇и б̣раахман̣о, манд̇з саж̇жхааяад̇ийд̇и ад̇т̇о. д̇ин̣н̣ам̣ взд̣̇аананд̇и ирувзд̣̇а-яаж̇увзд̣̇а-саамавзд̣̇аанам̣. баараг̇ууд̇и ад̇т̇асо б̣яан̃ж̇анасо жа баарам̣ барияанд̇ам̣ г̇ад̇о. саха нигхан̣д̣унаа жа гздубхзна жаад̇и санигхан̣д̣угздубхаа, д̇зсам̣. нигхан̣д̣ууд̇и ругкаад̣̇ийнам̣ взважанаббагаасагам̣ сад̇т̇ам̣. гздубханд̇и гирияаагаббавигаббо, гавийнам̣ убагаараавахам̣ сад̇т̇ам̣. саха агкараббабхзд̣̇знаад̇и саагкараббабхзд̣̇аа, д̇зсам̣, сигкаанируд̇д̇исахид̇аананд̇и ад̇т̇о. ид̇ихаасабан̃жамаананд̇и аат̇аб̣б̣ан̣авзд̣̇ам̣ жад̇уд̇т̇ам̣ гад̇ваа ‘‘ид̇иха аса, ид̇иха асаа’’д̇и ийд̣̇исаважанабадисам̣яуд̇д̇о бураан̣агат̇аасан̇каад̇о ид̇ихаасо бан̃жамо зд̇зсанд̇и ид̇ихаасабан̃жамаа, д̇зсам̣. бад̣̇ам̣ д̇ад̣̇авасзсан̃жа б̣яаагаран̣ам̣ гааяад̇и аж̇жхзд̇и взд̣̇зд̇и жаад̇и бад̣̇аго, взяяаагаран̣о. логааяад̇ам̣ вужжад̇и вид̇ан̣д̣асад̇т̇ам̣. махаабурисаанам̣ б̣уд̣̇д̇хаад̣̇ийнам̣ лагкан̣ад̣̇ийбанаг̇ант̇о махаабурисалагкан̣ам̣. д̇зсу анууно барибуурагаарийд̇и анаваяо.

манд̇зд̇и взд̣̇з. яад̣̇иби взд̣̇о ‘‘манд̇о, б̣рахмам̣, габбо’’д̇и д̇ивид̇хо, манд̇о зва бана муулавзд̣̇о, д̇ад̣̇ад̇т̇авиваран̣ам̣ б̣рахмам̣, д̇ад̇т̇а вуд̇д̇анаязна яан̃н̃агирияаавид̇хаанам̣ габбо. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘манд̇зд̇и взд̣̇з’’д̇и. бан̣д̣ид̇аад̇и бан̃н̃ааванд̇о. д̇ат̇аа хи д̇з бут̇убан̃н̃аад̇ааяа б̣ахум̣ сахассад̣̇висахассаад̣̇ибаримаан̣ам̣ г̇ант̇ам̣ баагадам̣ гад̇ваа г̇ан̣ханд̇и уг̇г̇ан̣ханд̇и, ж̇аванабан̃н̃ад̇ааяа лахум̣ сийгхам̣ г̇ан̣ханд̇и, д̇игкабан̃н̃ад̇ааяа судту авираж̇жханд̇аа убад̇хаарзнд̇и, сад̇инзбаггасамбад̇д̇ияаа г̇ахид̇ан̃жа нзсам̣ на винассад̇и на саммуссад̇ийд̇и. саб̣б̣амби сиббанд̇и адтаарасавиж̇ж̇аадтаанаад̣̇ибхзд̣̇ам̣ сигкид̇аб̣б̣адтзна сиббанд̇и сан̇кяам̣ г̇ад̇ам̣ саб̣б̣ам̣ б̣аахирагасад̇т̇ам̣ могкаавахасаммад̇амби на могкам̣ аавахад̇ийд̇и ааха ‘‘д̣̇идтад̇хаммасамбарааяахид̇а’’нд̇и. самбин̣д̣ид̇аа худ̇ваад̇и яат̇аа мид̇д̇аа, д̇ат̇аа бин̣д̣ид̇авасзна саннибад̇ид̇аа худ̇ваа. ‘‘звам̣ г̇аяхамаанз аад̣̇инаа вируж̇жхзяяа, звам̣ анд̇знаа’’д̇и жинд̇знд̇аа н̃аад̇ум̣ ижчид̇асса ад̇т̇асса буб̣б̣знаабарам̣ авируд̣̇д̇хам̣ нижчаяам̣ г̇ахзд̇ум̣ асаггонд̇аа на аад̣̇им̣, на анд̇ам̣ ад̣̇д̣̇асам̣су.

ломасаанийд̇и ломаванд̇аани, гханагзсамассуваанийд̇и ад̇т̇о. гзсааби хи ломаг̇г̇ахан̣зна г̇аяханд̇и яат̇аа ‘‘ломанакам̣ пусид̇ваа суд̣̇д̇хи гаад̇аб̣б̣аа’’д̇и. ган̣н̣ам̣ вияаад̇и ган̣н̣ам̣, бан̃н̃аа, д̇ааяа суд̇ваа гаад̇аб̣б̣агижжасаад̇ханад̇о вуд̇д̇ам̣ ‘‘ган̣н̣аваад̇и бан̃н̃аваа’’д̇и.

яасмаа сад̇д̇аанам̣ г̇ажчанд̇з г̇ажчанд̇з гаалз ааяуван̣н̣аад̣̇ибаригкаяо ход̇и, д̇асмаа д̇ам̣ гаалзна гад̇ам̣ вияа гад̇ваа вуд̇д̇ам̣ ‘‘нзсам̣ ааяу…бз… каад̣̇ад̇ийд̇и вужжад̇ий’’д̇и.

абхин̃н̃ааяаад̇и гусалаад̣̇ибхзд̣̇ам̣ канд̇хаад̣̇ибхзд̣̇ан̃жа д̣̇зсзд̇аб̣б̣ам̣ д̇хаммам̣, взнзяяаанан̃жа аасаяаанусаяажарияаавимуд̇д̇иаад̣̇ибхзд̣̇ам̣, д̇асса жа нзсам̣ д̣̇зсзд̇аб̣б̣аббагаарам̣ яаат̇аавад̇о абхиж̇аанид̇ваа. д̇хаммам̣ д̣̇зсзмийд̇и д̣̇идтад̇хаммигасамбарааяиганиб̣б̣аанахид̇аавахам̣ сад̣̇д̇хаммам̣ гат̇аяаами. но анабхин̃н̃ааяаад̇и яат̇аа б̣аахирагаа асаммаасамб̣уд̣̇д̇хад̇д̇аа вуд̇д̇авид̇хим̣ аж̇аананд̇ааяам̣ гин̃жи д̇аггабарияаахад̇ам̣ виймам̣саанужарид̇ам̣ саяам̣бадибхаанам̣ гат̇знд̇и, звам̣ на д̣̇зсзмийд̇и ад̇т̇о. санид̣̇аананд̇и сагааран̣ам̣, взнзяяаанам̣ аж̇жхаасаяавасзна ваа бужчааяа ваа адтуббад̇д̇ияаа ваа санимид̇д̇ам̣ хзд̇ууд̣̇аахаран̣асахид̇ан̃жаад̇и ад̇т̇о. саббаадихаарияанд̇и саниссаран̣ам̣ саббадихаран̣ам̣, бажжанийгабадихаран̣зна саббаадихаарияамзва гад̇ваа д̣̇зсзмийд̇и ад̇т̇о. абарз бана ‘‘яат̇аарахам̣ ид̣̇д̇хиаад̣̇зсанаанусаасанибаадихаарияасахид̇а’’нд̇и вад̣̇анд̇и, анусаасанибаадихаарияахид̇аа бана д̣̇зсанаа над̇т̇ийд̇и. хид̇уубад̣̇зсанаа оваад̣̇о, саа зва анусаасаний. анод̇ин̣н̣авад̇т̇увисаяо ваа оваад̣̇о, од̇ин̣н̣авад̇т̇увисаяаа анусаасаний. батамуубад̣̇зсо ваа оваад̣̇о, ид̇араа анусаасаний. алан̃жа банаад̇и яуд̇д̇амзва. нидтамаг̇амаасийд̇и ад̇т̇асид̣̇д̇хим̣ г̇ад̇аа.

д̇ат̇ааг̇ад̇аваараадтаманаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

аяам̣ д̇аавзд̇т̇а адтагат̇ааяа лийнад̇т̇аван̣н̣анаа.

нзд̇д̇инаяаван̣н̣анаа

ид̣̇аани (д̣̇ий. ни. дий. 1.149; сам̣. ни. дий. 1.1.нзд̇д̇инаяаван̣н̣анаа; а. ни. дий. нзд̇д̇инаяаван̣н̣анаа) багаран̣анаязна баал̣ияаа ад̇т̇аван̣н̣анам̣ гариссаама. саа банааяам̣ ад̇т̇аван̣н̣анаа яасмаа д̣̇зсанааяа самудтаанабаяож̇анабхааж̇анзсу бин̣д̣ад̇т̇зсу жа нид̣̇д̇хаарид̇зсу суд̇араа ход̇и сувин̃н̃зяяаа жа, д̇асмаа суд̇д̇ад̣̇зсанааяа самудтаанаад̣̇ийни батамам̣ нид̣̇д̇хаараяиссаама. д̇ад̇т̇а самудтаанам̣ д̇аава барияад̇д̇им̣ ниссааяа маануббаад̣̇о, баяож̇анам̣маанамад̣̇д̣̇анам̣. вуд̇д̇ан̃хи адтагат̇ааяам̣ ‘‘суд̇абарияад̇д̇им̣…бз… аарабхий’’д̇и. абижа взнзяяаанам̣ бат̇авийаад̣̇ибхууд̇аад̣̇ибхзд̣̇абхиннз саггааяз бут̇уж̇ж̇анасса сзгкаад̣̇иарияасса жа сад̣̇д̇хим̣ хзд̇унаа ман̃н̃анааман̃н̃анавасзна бавад̇д̇ивибхааг̇аанаваб̣од̇хо самудтаанам̣, яат̇аавуд̇д̇авибхааг̇ааваб̣од̇хо баяож̇анам̣, взнзяяаанан̃хи вуд̇д̇аббагаарз висаяз яат̇аавуд̇д̇аанам̣ буг̇г̇алаанам̣ сад̣̇д̇хим̣ хзд̇унаа ман̃н̃анааман̃н̃анавасзна бавад̇д̇ивибхааг̇ааваб̣од̇хо баяож̇анам̣.

абижа самудтаанам̣ наама д̣̇зсанаанид̣̇аанам̣. д̇ам̣ саад̇хааран̣ам̣ асаад̇хааран̣анд̇и д̣̇увид̇хам̣. д̇ад̇т̇а саад̇хааран̣амби аж̇жхад̇д̇игаб̣аахирабхзд̣̇ад̇о д̣̇увид̇хам̣. д̇ад̇т̇а саад̇хааран̣ам̣ аж̇жхад̇д̇игасамудтаанам̣ наама логанаат̇асса махаагарун̣аа. д̇ааяа хи самуссаахид̇асса бхаг̇авад̇о взнзяяаанам̣ д̇хаммад̣̇зсанааяа жид̇д̇ам̣ уд̣̇абаад̣̇и. д̇ам̣ санд̇хааяа вуд̇д̇ам̣ ‘‘сад̇д̇зсу жа гаарун̃н̃ад̇ам̣ бадижжа б̣уд̣̇д̇хажагкунаа логам̣ вологзсий’’д̇иаад̣̇и (ма. ни. 1.283; сам̣. ни. 1.172; махаава. 9). зд̇т̇а жа хзд̇аавад̇т̇ааяаби махаагарун̣ааяа сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о яаавад̣̇зва сам̣саарамахогхад̇о сад̣̇д̇хаммад̣̇зсанаахад̇т̇ад̣̇аанзхи сад̇д̇асанд̇ааран̣ад̇т̇ам̣ д̇ад̣̇уббад̇д̇ид̇о. яат̇аа жа махаагарун̣аа, звам̣ саб̣б̣ан̃н̃уд̇ан̃н̃аан̣ам̣ д̣̇асаб̣алан̃аан̣аад̣̇ийни жа д̣̇зсанааяа аб̣бханд̇арасамудтаанабхаавз вад̇д̇аб̣б̣аани. саб̣б̣амби хи н̃зяяад̇хаммам̣, д̇зсам̣ д̣̇зсзд̇аб̣б̣аббагаарам̣, сад̇д̇аанан̃жа аасаяаанусаяаад̣̇им̣ яаат̇аавад̇о ж̇аананд̇о бхаг̇аваа таанаадтаанаад̣̇ийсу госаллзна взнзяяаж̇жхаасаяаануруубам̣ вижид̇д̇анаяад̣̇зсанам̣ бавад̇д̇зсийд̇и. б̣аахирам̣ бана саад̇хааран̣ам̣ самудтаанам̣ д̣̇асасахассаб̣рахмабариваарид̇асса сахамбад̇имахааб̣рахмуно аж̇жхзсанам̣. д̇ад̣̇аж̇жхзсануд̇д̇арагаалан̃хи д̇хаммаг̇амбхийрад̇аабажжавзгкан̣ааж̇анид̇ам̣ аббоссуггад̇ам̣ бадиббассамбхзд̇ваа д̇хаммассаамий д̇хаммад̣̇зсанааяа уссаахаж̇аад̇о ахоси. асаад̇хааран̣амби амбханд̇араб̣аахирабхзд̣̇ад̇о д̣̇увид̇хамзва. д̇ад̇т̇а аб̣бханд̇арам̣ яааяа махаагарун̣ааяа язна жа д̣̇зсанаан̃аан̣зна ид̣̇ам̣ суд̇д̇ам̣ бавад̇д̇ид̇ам̣, д̇ад̣̇убхаяам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. б̣аахирам̣ бана бан̃жасад̇аанам̣ б̣раахман̣аж̇аад̇игаанам̣ бхигкуунам̣ барияад̇д̇им̣ ниссааяа маануббаад̣̇анам̣, вуд̇д̇амзва д̇ам̣ адтагат̇ааяам̣.

баяож̇анамби саад̇хааран̣ам̣ асаад̇хааран̣анд̇и д̣̇увид̇хам̣. д̇ад̇т̇а саад̇хааран̣ам̣ ануггамзна яаава анубаад̣̇аабариниб̣б̣аанам̣ вимуд̇д̇ирасад̇д̇аа бхаг̇авад̇о д̣̇зсанааяа. д̇знзвааха ‘‘зд̇ад̣̇ад̇т̇аа д̇ат̇аа, зд̇ад̣̇ад̇т̇аа манд̇анаа’’д̇иаад̣̇и (бари. 366). зд̇знзва жа сам̣сааражагганивад̇д̇и сад̣̇д̇хаммажаггаббавад̇д̇и сассад̇аад̣̇имижчааваад̣̇анираагаран̣ам̣ саммааваад̣̇абурзгкааро агусаламууласамуухананам̣ гусаламууласам̣робанам̣ абааяад̣̇ваарабид̣̇аханам̣ саг̇г̇амогкад̣̇вааравиваран̣ам̣ барияудтаанавуубасаманам̣ анусаяасамуг̇гхаад̇анам̣ ‘‘муд̇д̇о можзссаамий’’д̇и (уд̣̇аа. адта. 18; ид̇иву. адта. 38) буримабадин̃н̃ааависам̣ваад̣̇анам̣ д̇аббадибагкамаараманорат̇ависам̣ваад̣̇анам̣ д̇ид̇т̇ияад̇хамманиммат̇анам̣ б̣уд̣̇д̇хад̇хаммабад̇идтаабананд̇и звамаад̣̇ийнамби баяож̇анаанам̣ сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о. асаад̇хааран̣ам̣ бана д̇зсам̣ бхигкуунам̣ маанамад̣̇д̣̇анам̣. вуд̇д̇ан̃жзд̇ам̣ адтагат̇ааяам̣ (ма. ни. адта. 1.1) ‘‘д̣̇зсанаагусало бхаг̇аваа маанабхан̃ж̇анад̇т̇ам̣ ‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’нд̇и д̣̇зсанам̣ аарабхий’’д̇и. убхаяамбзд̇ам̣ б̣аахияамзва. сажз бана взнзяяасанд̇аанаг̇ад̇амби д̣̇зсанааб̣аласид̣̇д̇хисан̇каад̇ам̣ баяож̇анам̣ ад̇хиббааяасамиж̇жханабхаавад̇о яат̇аад̇хиббзд̇ад̇т̇асид̣̇д̇хияаа яат̇аагаарун̣игасса бхаг̇авад̇оби баяож̇анамзваад̇и г̇ан̣хзяяа, иминаа барияааязнасса аб̣бханд̇арад̇ааби взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

абижа взнзяяаанам̣ бат̇авийаад̣̇ибхууд̇аад̣̇ивибхааг̇абхиннз саггааяз бут̇уж̇ж̇анасса сзгкаад̣̇иарияасса жа сад̣̇д̇хим̣ хзд̇унаа ман̃н̃анааман̃н̃анавасзна бавад̇д̇ивибхааг̇аанаваб̣од̇хо самудтаанам̣, имасса суд̇д̇асса яат̇аавуд̇д̇авибхааг̇ааваб̣од̇хо баяож̇ананд̇и вуд̇д̇овааяамад̇т̇о. взнзяяаанан̃хи вуд̇д̇аббагаарз висаяз яат̇аавуд̇д̇аанам̣ буг̇г̇алаанам̣ сад̣̇д̇хим̣ хзд̇унаа ман̃н̃анааман̃н̃анаанам̣ васзна бавад̇д̇ивибхааг̇ааваб̣од̇хо имам̣ д̣̇зсанам̣ баяож̇зд̇и ‘‘д̇аннибпаад̣̇анабарааяам̣ д̣̇зсанаа’’д̇и гад̇ваа. яан̃хи д̣̇зсанааяа саад̇хзд̇аб̣б̣ам̣ палам̣, д̇ам̣ ааган̇кид̇аб̣б̣ад̇д̇аа д̣̇зсагам̣ д̣̇зсанааяа баяож̇зд̇ийд̇и баяож̇ананд̇и вужжад̇и. д̇ат̇аа взнзяяаанам̣ саб̣б̣асо згад̣̇зсад̇о жа ман̃н̃анаанам̣ аббахаанам̣, д̇ад̇т̇а жа аад̣̇ийнаваад̣̇ассанам̣, ниран̇гусаанам̣ ман̃н̃анаанам̣ анзгаагааравохаарасса саггааяз бавад̇д̇ивисзсасса аж̇аананам̣, д̇ад̇т̇а жа бахийнаман̃н̃анаанам̣ бадибад̇д̇ияаа аж̇аананам̣, д̇ан̣хаамукзна бажжаяаагаарасса жа анаваб̣од̇ход̇и звамаад̣̇ийни жа баяож̇анаани ид̇ха взд̣̇ид̇аб̣б̣аани.

бхуумид̇д̇аяабарияаабаннзсу асан̇каад̇ад̇хаммавиббагад̇абарин̃н̃аад̣̇игижжасан̇каад̇ад̇хаммаанам̣ саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса жа бадибад̇д̇им̣ аж̇аананд̇аа асад̣̇д̇хаммассаванад̇хааран̣абарижаяаманасигаарабараа сад̣̇д̇хаммассавана-д̇хааран̣абарижаяабадивзд̇хавимукаа жа взнзяяаа имиссаа д̣̇зсанааяа бхааж̇анам̣. бин̣д̣ад̇т̇аа бана ‘‘ассуд̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа аяонисоманасигаараб̣ахулийгааро агусаламуула-самааяог̇о олийяанаад̇ид̇хааванаабариг̇г̇ахо убааяавиниб̣ад̣̇д̇хаануб̣рууханаа мижчаабхинивзсасаманнааг̇амо авиж̇ж̇аад̇ан̣хаа-барисуд̣̇д̇хи ваддад̇д̇аяаанубарамо аасавогхаяог̇аг̇ант̇ааг̇ад̇ид̇ан̣хуббаад̣̇убаад̣̇аанаавияог̇о жзд̇окила-жзд̇овиниб̣ад̣̇д̇хаабхинанд̣̇ана-нийваран̣асан̇г̇аанад̇иггамо виваад̣̇амуулаабарижжааг̇о анусаяаанубажчзд̣̇о мижчад̇д̇аанад̇ивад̇д̇анам̣ д̇ан̣хаамуулад̇хаммасанниссаяад̇аа агусалагаммабат̇аануяог̇о саб̣б̣агилзса-барил̣аахасаарад̣̇д̇хагааяажид̇д̇ад̇аад̇и звамаад̣̇аяо д̣̇ийбид̇аа хонд̇и. ‘‘бат̇авим̣ бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа д̇ан̣хаавижарид̇анид̣̇д̣̇зсо маанаж̇аббанаа вибариязсаабхинивзсо сам̣гилзсо саггааяабариг̇г̇ахо б̣аалалагкан̣аабад̣̇зсо ван̇гад̇д̇аяавибхааванаануяог̇о б̣ахугаарабадибагкад̣̇ийбанаа д̇ивид̇ханиссаяасам̣суужанаа аасавагкаяагат̇ананд̇и звамаад̣̇аяо д̣̇ийбид̇аа хонд̇и.

сол̣асахаараван̣н̣анаа

1. д̣̇зсанаахаараван̣н̣анаа

д̇ад̇т̇а яз убаад̣̇аанагканд̇хад̇хаммз убаад̣̇ааяа бат̇авийаад̣̇ибхууд̇аад̣̇ибхзд̣̇аа бан̃н̃ад̇д̇и, д̇з бан̃н̃ад̇д̇ибадибаад̣̇анабхаавзна ж̇аад̇иж̇араамаран̣ависзсанад̣̇угкабарияааязна жа вуд̇д̇аа д̇ан̣хааваж̇ж̇аа д̇збхуумагад̇хаммаа д̣̇угкасажжам̣. ман̃н̃анаабхинанд̣̇анананд̣̇ийбарияааязхи вуд̇д̇аа д̇ан̣хаа самуд̣̇аяасажжам̣. аяам̣ д̇аава суд̇д̇анд̇анаяо. абхид̇хамманаяз бана яат̇аавуд̇д̇ад̇ан̣хааяа сад̣̇д̇хим̣ ‘‘ассуд̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа д̣̇ийбид̇аа авиж̇ж̇аад̣̇аяо, ман̃н̃анаабарияааязна г̇ахид̇аа маанад̣̇идтияо, бхавабад̣̇зна г̇ахид̇о гаммабхаво жаад̇и саб̣б̣зби гилзсаабхисан̇каараа самуд̣̇аяасажжам̣. убхиннам̣ аббавад̇д̇и нирод̇хасажжам̣. арияад̇хаммаг̇г̇ахан̣зна, барин̃н̃аабхигкусзгкаабхин̃н̃ааг̇ахан̣зхи, рааг̇аад̣̇икаяаважанзхи, саммаасамб̣од̇хиг̇ахан̣зна жа маг̇г̇асажжам̣. гзжи бана д̇ан̣хаагкаяаад̣̇иважанзхи нирод̇хасажжам̣ уд̣̇д̇харанд̇и, д̇ам̣ адтагат̇ааяа вируж̇жхад̇и д̇ад̇т̇а д̇ан̣хаагкаяаад̣̇ийнам̣ маг̇г̇агижжабхаавасса уд̣̇д̇хадад̇д̇аа.

д̇ад̇т̇а самуд̣̇аязна ассаад̣̇о, д̣̇угкзна аад̣̇ийнаво, маг̇г̇анирод̇хзхи ниссаран̣ам̣, д̇зсам̣ бхигкуунам̣ маанабхан̃ж̇анам̣ палам̣, д̇ат̇аа ‘‘яат̇аавуд̇д̇авибхааг̇ааваб̣од̇хо’’д̇иаад̣̇инаа вуд̇д̇ам̣ баяож̇анан̃жа. д̇асса нибпад̇д̇игааран̣ад̇д̇аа д̣̇зсанааяа вижид̇д̇ад̇аа жад̇уннам̣ буг̇г̇алаанам̣ яаат̇аавад̇о сабхаавуубад̇хааран̣ан̃жа убааяо , бат̇авийаад̣̇ийсу бут̇уж̇ж̇анаад̣̇ийнам̣ бавад̇д̇ид̣̇ассанаабад̣̇зсзна бат̇авийаад̣̇аяо зганд̇ад̇о бариж̇аанид̇аб̣б̣аа, ман̃н̃анаа жа бахаад̇аб̣б̣аад̇и аяамзд̇т̇а бхаг̇авад̇о аан̣ад̇д̇ийд̇и. аяам̣ д̣̇зсанаахааро.

2. вижаяахаараван̣н̣анаа

ман̃н̃анаанам̣ саггааяасса ависзсахзд̇убхаавад̇о, гассажиби д̇ад̇т̇а асзсид̇аб̣б̣ад̇о жа саб̣б̣аг̇ахан̣ам̣, сабхаавад̇хааран̣ад̇о ниссад̇д̇аниж̇ж̇ийвад̇о жа д̇хаммаг̇г̇ахан̣ам̣, бад̇идтаабхаавад̇о аавзн̣игахзд̇убхаавад̇о жа муулаг̇г̇ахан̣ам̣, гааран̣абхаавад̇о д̣̇зсанад̇т̇асамбхавад̇о жа барияааяаг̇г̇ахан̣ам̣, саммукабхаавад̇о самбад̣̇аанад̇т̇асамбхавад̇о жа ‘‘во’’д̇и важанам̣, д̇ат̇ааруубаг̇ун̣аяог̇ад̇о абхимукийгаран̣ад̇о жа ‘‘бхигкавз’’д̇и аалабанам̣. д̣̇зсзд̇ум̣ самад̇т̇абхаавад̇о д̇зсам̣ сад̇уббаад̣̇анад̇т̇ан̃жа ‘‘д̣̇зсзссаамий’’д̇и бадиж̇аананам̣, д̣̇зсзд̇аб̣б̣ад̇ааяа бадин̃н̃аад̇абхаавад̇о, яат̇аабадин̃н̃ан̃жа д̣̇зсанад̇о ‘‘д̇а’’нд̇и бажжаамасанам̣, сод̇аб̣б̣абхаавад̇о, саванад̇т̇асса жа зганд̇зна нибпаад̣̇анад̇о ‘‘сун̣аат̇аа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. саггаад̇аб̣б̣ад̇о, саггажжагирияааяа зва жа д̇ад̣̇ад̇т̇асид̣̇д̇хид̇о ‘‘саад̇хуга’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. д̇хаммасса манасигаран̣ийяад̇о д̇ад̣̇ад̇хийнад̇д̇аа жа саб̣б̣асамбад̇д̇ийнам̣ ‘‘манаси гарот̇аа’’д̇и вуд̇д̇ам̣ яат̇аабарин̃н̃аад̇ааяа д̣̇зсанааяа бариб̣яад̇д̇абхаавад̇о вид̇т̇аарад̇т̇асамбхавад̇о жа ‘‘бхаасиссаамий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бхаг̇авад̇о сад̣̇звагзна логзна сирасаа самбадижчид̇аб̣б̣аважанад̇д̇аа, д̇асса жа яат̇аад̇хиббзд̇ад̇т̇асаад̇ханад̇о ‘‘зва’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. сад̇т̇у уд̇д̇амаг̇ааравадтаанабхаавад̇о, д̇ад̇т̇а жа г̇ааравасса ул̣аарабун̃н̃абхаавад̇о ‘‘бханд̇з’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бхигкуунам̣ д̇ат̇аагирияааяа нижчид̇абхаавад̇о важанаалан̇гаарад̇о жа ‘‘ко’’д̇и вуд̇д̇ам̣. саванасса бадиж̇аанид̇аб̣б̣ад̇о, д̇ат̇аа д̇зхи бадибаннад̇д̇аа жа ‘‘бажжассосу’’нд̇и вуд̇д̇ам̣ бажжагкабхаавад̇о, сагалассаби згаж̇жхам̣ гаран̣ад̇о ‘‘зд̇а’’нд̇и вуд̇д̇ам̣.

вужжамаанасса буг̇г̇аласса логабарияаабаннад̇д̇аа логаад̇хаарад̇д̇аа жа логам̣ убаад̣̇ааяа ‘‘ид̇хаа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бадивзд̇хаб̣аахусажжаабхаавад̇о барияад̇д̇иб̣аахусажжаабхаавад̇о жа ‘‘ассуд̇аваа’’д̇и вуд̇д̇ам̣. бут̇уусу, бут̇у ваа ж̇анабхаавад̇о ‘‘бут̇уж̇ж̇ано’’д̇и вуд̇д̇ам̣. анарияад̇хаммавирахад̇о арияад̇хаммасаманнааг̇амад̇о жа ‘‘арияаана’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. арияабхаавагарааяа бадибад̇д̇ияаа абхаавад̇о, д̇ад̇т̇а госаллад̣̇амат̇аабхаавад̇о ‘‘арияаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. асанд̇ад̇хаммассаванад̇о санд̇ад̇хаммасаманнааг̇амад̇о саб̣бхи баасам̣сияад̇о жа ‘‘саббурисаана’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. саббурисабхаавагарааяа бадибад̇д̇ияаа абхаавад̇о, д̇ад̇т̇а жа госаллад̣̇амат̇аабхаавад̇о ‘‘саббурисаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣. бат̇авийвад̇т̇угаанам̣ ман̃н̃анаанам̣, убари вужжамаанаанан̃жаман̃н̃анаанам̣ муулагад̇д̇аа бабан̃жасан̇каанам̣ ‘‘бат̇авим̣ бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. анд̇хабут̇уж̇ж̇анасса ахам̣гаара-мамам̣гаараанам̣ гад̇т̇ажиби аббахийнад̇д̇аа ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇и вуд̇д̇ам̣.

буб̣б̣з аг̇г̇ахид̇ад̇д̇аа, сааман̃н̃ад̇о жа г̇аяхамаанад̇д̇аа, буг̇г̇аласса бат̇авийаад̣̇иаарамман̣асабхааг̇ад̇ааяа лаб̣бхамаанад̇д̇аа жа ‘‘яобий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. ‘‘яо’’д̇и анияамзна г̇ахид̇асса нияамзд̇аб̣б̣ад̇о бадинид̣̇д̣̇исид̇аб̣б̣ад̇о жа; ‘‘со’’д̇и вуд̇д̇ам̣ саад̇исаяам̣ сам̣саарз бхаяасса игканад̇о гилзсабхзд̣̇анасамбхавад̇о жа ‘‘бхигкуу’’д̇и вуд̇д̇ам̣. сигкаахи саманнааг̇амад̇о сзгкад̇хаммабадилаабхад̇о жа ‘‘сзгко’’д̇и вуд̇д̇ам̣. манасаа лад̣̇д̇хаб̣б̣асса арахад̇д̇асса анад̇хиг̇ад̇ад̇д̇аа ад̇хиг̇аманийяад̇о жа ‘‘аббад̇д̇амаанасо’’д̇и вуд̇д̇ам̣. абарзна ануд̇д̇аран̣ийяад̇о, барам̣ анужчавигабхаавзна уд̇д̇арид̇ваа тид̇ад̇д̇аа жа ‘‘ануд̇д̇ара’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. яог̇зна бхааванааяа гаамаяог̇аад̣̇ид̇о жа кзмам̣ сивам̣ анубад̣̇д̣̇аванд̇и ‘‘яог̇агкзма’’нд̇и вуд̇д̇ам̣. чанд̣̇аббавад̇д̇ияаа уссуггаабад̇д̇ияаа жа ‘‘бад̇т̇аяамаано’’д̇и вуд̇д̇ам̣. д̇ад̣̇ад̇т̇асса саб̣б̣асо саб̣б̣аирияаабат̇авихаарасса самат̇авибассанаавихаарасса д̣̇иб̣б̣авихаарасса жа васзна ‘‘вихарад̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. сзгкасса саб̣б̣асо абхин̃н̃зяяабхааван̃жзва барин̃н̃зяяабхааван̃жа н̃аан̣зна абхибхавид̇ваа ж̇аананад̇о ‘‘абхиж̇аанаад̇ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. сзгкасса саб̣б̣асо аббахийнаман̃н̃анад̇ааяа абхаавад̇о ‘‘маа ман̃н̃ий’’д̇и вуд̇д̇ам̣. сзсам̣ вуд̇д̇анаяаанусаарзна взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. иминаа наязна ид̇о барам̣ саб̣б̣абад̣̇зсу винижчаяо гаад̇аб̣б̣о. саггаа хи адтагат̇ам̣ д̇ассаа лийнад̇т̇аван̣н̣анан̃жа ануг̇анд̇ваа аяамад̇т̇о вин̃н̃уухи вибхаавзд̇унд̇и ад̇ивид̇т̇аарабхаязна на вид̇т̇аараяимха. ид̇и анубад̣̇авижаяад̇о вижаяо хааро.

3. яуд̇д̇ихаараван̣н̣анаа

саггааяасса саб̣б̣аман̃н̃анаанам̣ муулабхааво яуж̇ж̇ад̇и баригаббамад̇д̇агад̇д̇аа логавижид̇д̇асса. б̣яаахусажжад̣̇ваяарахид̇асса анд̇хабут̇уж̇ж̇анабхааво яуж̇ж̇ад̇и бут̇угилзсаабхисан̇каараж̇ананаад̣̇исабхаавад̇д̇аа. яат̇аавуд̇д̇абут̇уж̇ж̇анасса ваа вуд̇д̇аббагаараб̣аахусажжаабхааво яуж̇ж̇ад̇и д̇асмим̣ сад̇и саб̣бхаавад̇о. д̇ад̇т̇а ассуд̇авад̇о бут̇уж̇ж̇анасса арияаанам̣ саббурисаанан̃жа ад̣̇ассаавид̇аад̣̇и яуж̇ж̇ад̇и арияагарад̇хаммаанам̣ арияабхаавасса жа д̇зна ад̣̇идтад̇д̇аа аббадибаннад̇д̇аа жа д̇ат̇аа д̇асса бат̇авияаа ‘‘ахам̣ бат̇авий, мама бат̇авий, баро бат̇авий’’д̇и сан̃ж̇аананам̣ яуж̇ж̇ад̇и ахам̣гаарамамам̣гаараанам̣ саб̣б̣зна саб̣б̣ам̣ аббахийнад̇д̇аа. д̇ат̇аа сан̃ж̇аанад̇о жасса бат̇авим̣ гаммаад̣̇игаран̣аад̣̇ивасзна г̇ахзд̇ваа наанаббагаарад̇о ман̃н̃анаабавад̇д̇и яуж̇ж̇ад̇и сан̃н̃аанид̣̇аанад̇д̇аа бабан̃жасан̇каанам̣. яо ман̃н̃ад̇и, д̇асса абарин̃н̃аад̇авад̇т̇угад̇аа яуж̇ж̇ад̇и барин̃н̃ааяа винаа ман̃н̃анаабахаанаабхаавад̇о. ‘‘аабам̣ аабад̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсуби зсзва наяо. абарияосид̇асигкасса аббад̇д̇амаанасад̇аа яуж̇ж̇ад̇и гад̇агижжад̇аабхаавад̇о. сзгкасса сад̇о яог̇агкзмабад̇т̇анаа яуж̇ж̇ад̇и д̇ад̣̇ад̇химуд̇д̇абхаавад̇о. д̇ат̇аа д̇асса бат̇авияаа абхиж̇аананаа яуж̇ж̇ад̇и барин̃н̃аабахаанзсу мад̇д̇асо гаарибхаавад̇о. д̇ад̇о зва жасса ‘‘маа ман̃н̃ий’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣ад̇аа яуж̇ж̇ад̇и вад̇т̇убарин̃н̃ааяа вияа ман̃н̃анаабахаанассаби виббагад̇абхаавад̇о. сзгкасса бат̇авияаа барин̃н̃зяяад̇аа яуж̇ж̇ад̇и барин̃н̃аад̇ум̣ саггун̣зяяад̇д̇аа саб̣б̣асо абарин̃н̃аад̇ад̇д̇аа жа. ‘‘аабам̣ аабад̇о’’д̇иаад̣̇ийсуби зсзва наяо. арахад̇д̇аад̣̇ияуд̇д̇асса бат̇авияаад̣̇ийнам̣ абхиж̇аананаа ман̃н̃анаабхааво жа яуж̇ж̇ад̇и сан̇каад̇ад̇хаммад̇д̇аа, саб̣б̣асо гилзсаанам̣ бахийнад̇д̇аа, д̇ад̇о зва жасса вийд̇арааг̇аад̣̇ибхааво д̇ад̇о саммад̣̇зва жа бадижжасамуббаад̣̇асса бадивид̣̇д̇хад̇аад̇и. аяам̣ яуд̇д̇ихааро.

4. бад̣̇адтаанахаараван̣н̣анаа

гиссоби ман̃н̃анаа саггааяасса бад̣̇адтаанам̣, ман̃н̃анаанам̣ аяонисоманасигааро бад̣̇адтаанам̣, суд̇ад̣̇ваяавирахо анд̇хабут̇уж̇ж̇анабхаавасса бад̣̇адтаанам̣, со арияаанам̣ ад̣̇ассаавид̇ааяа бад̣̇адтаанам̣, саа арияад̇хаммасса аговид̣̇ад̇ааяа бад̣̇адтаанам̣, саа арияад̇хаммз авинийд̇ад̇ааяа бад̣̇адтаанам̣. ‘‘саббурисаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇и зд̇т̇ааби зсзва наяо. сан̃н̃аавибаллаасо ман̃н̃анаанам̣ бад̣̇адтаанам̣. сан̃н̃аанид̣̇аанаа хи бабан̃жасан̇каад̇и. ман̃н̃анаасу жа д̇ан̣хааман̃н̃анаа ид̇араман̃н̃анаанам̣ бад̣̇адтаанам̣ ‘‘д̇ан̣хааг̇ад̇аанам̣ барид̇ассид̇авибпанд̣̇ид̇а’’нд̇и, (д̣̇ий. ни. 1.105-109) ‘‘д̇ан̣хаабажжаяаа убаад̣̇аана’’нд̇и (ма. ни. 3.126; махаава. 1) жа важанад̇о, д̇ан̣хааг̇ад̇ассзва жа ‘‘сзяяохамасми’’нд̇иаад̣̇инаа маанаж̇аббанаасаб̣бхаавад̇аа. саб̣б̣ааби ваа ман̃н̃анаа саб̣б̣аасам̣ ман̃н̃анаанам̣ бад̣̇адтаанам̣ . ‘‘убаад̣̇аанабажжаяаа д̇ан̣хаа’’д̇и хи важанад̇о д̣̇идтиби д̇ан̣хааяа бад̣̇адтаанам̣. ‘‘ахамасми б̣рахмаа махааб̣рахмаа’’д̇и (д̣̇ий. ни. 1.42; 3.39) аад̣̇иважанад̇о мааноби д̣̇идтияаа бад̣̇адтаанам̣. д̇ат̇аа ‘‘асмийд̇и сад̇и ид̇т̇ам̣смийд̇и ход̇и, звам̣смийд̇и ход̇и, ан̃н̃ат̇аасмийд̇и ход̇ий’’д̇иаад̣̇иважанад̇о маанассаби д̇ан̣хааяа бад̣̇адтаанад̇аа лаб̣бхад̇зва. сзгкаа д̇хаммаа саббад̣̇зсад̇о ман̃н̃анаабахаанасса бад̣̇адтаанам̣. асзгкаа ниббад̣̇зсад̇о ман̃н̃анаабахаанасса бад̣̇адтаанам̣. гаммабхаво жа ж̇аад̇ияаа бад̣̇адтаанам̣. ж̇аад̇и ж̇араамаран̣асса бад̣̇адтаанам̣. бажжаяаагаарасса яат̇аабхууд̇ааваб̣од̇хо саммаасамб̣од̇хияаа бад̣̇адтаананд̇и. аяам̣ бад̣̇адтаано хааро.

5. лагкан̣ахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а муулаг̇г̇ахан̣зна муулабарияааяаг̇г̇ахан̣зна ваа яат̇аа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо г̇аяханд̇и, звам̣ д̣̇осамохаад̣̇ийнамби саггааяамуулад̇хаммаанам̣ сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о саггааяасса муулабхаавзна згалагкан̣ад̇д̇аа. ‘‘ассуд̇аваа’’д̇и иминаа яат̇аа д̇асса буг̇г̇аласса барияад̇д̇ибадивзд̇хасад̣̇д̇хаммаанам̣ абхааво г̇аяхад̇и, звам̣ бадибад̇д̇исад̣̇д̇хаммассаби абхааво г̇аяхад̇и сад̣̇д̇хаммабхаавзна згалагкан̣ад̇д̇аа. арияаанам̣ ад̣̇ассанагаамад̇аад̣̇илагкан̣аа. ‘‘арияад̇хаммасса аговид̣̇о’’д̇и иминаа арияад̇хаммаад̇хиг̇амасса виб̣анд̇хабхууд̇ам̣ ан̃н̃аан̣ам̣. ‘‘арияад̇хаммз авинийд̇о’’д̇и иминаа арияавинаяаабхааво. со банад̇т̇ад̇о арияавинаяз аббадибад̇д̇и зва ваад̇и д̇ийхиби бад̣̇зхи яат̇аавуд̇д̇ависаяаа мижчаад̣̇идти вижигижчаа жа г̇ахид̇аава хонд̇и. д̇аг̇г̇ахан̣зна жа саб̣б̣зби агусалаа д̇хаммаа сан̇г̇ахид̇аава хонд̇и сам̣гилзсалагкан̣зна згалагкан̣ад̇д̇аа. ‘‘саббурисаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇и зд̇т̇ааби зсзва наяо.

‘‘бат̇авим̣ бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и ид̣̇ам̣ д̣̇идтиман̃н̃анаад̣̇ийнам̣ сан̃н̃ааяа гааран̣абхаавад̣̇ассанам̣. д̇ад̇т̇а яат̇аа сан̃н̃аа, звам̣ вид̇аггапассаавиж̇ж̇аааяонисоманасигаараад̣̇аяоби д̇аасам̣ гааран̣анд̇и ад̇т̇ад̇о д̇зсамбзд̇т̇а сан̇г̇ахо вуд̇д̇о ход̇и ман̃н̃анаанам̣ гааран̣абхаавзна згалагкан̣ад̇д̇аа. ‘‘ман̃н̃ад̇ий’’д̇и иминаа ман̃н̃анаагижжзна д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо г̇ахид̇аа д̇аасам̣ гилзсасабхаавад̇д̇аа. д̇аг̇г̇ахан̣знзва вижигижчаад̣̇инамби сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о гилзсалагкан̣зна згалагкан̣ад̇д̇аа. д̇ат̇аа д̇ан̣хааяа хзд̇усабхаавад̇д̇аа д̇аг̇г̇ахан̣знзва авасидтаагусалахзд̇уунам̣ сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о хзд̇улагкан̣зна згалагкан̣ад̇д̇аа. д̇ат̇аа д̇ан̣хаад̣̇идтийнам̣ аасаваад̣̇исабхаавад̇д̇аа д̇аг̇г̇ахан̣знзва авасидтаасавогхаяог̇аг̇ант̇анийваран̣аад̣̇ийнамби сан̇г̇ахо д̣̇адтаб̣б̣о аасаваад̣̇исабхаавад̇д̇аа згалагкан̣ад̇д̇аа. д̇ат̇аа ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа бат̇авийаад̣̇ийнам̣ руубасабхаавад̇д̇аа д̇аб̣б̣исаяаанан̃жа ман̃н̃анаанам̣ руубависаяад̇д̇аа д̇аг̇г̇ахан̣знзва сагаларуубагканд̇хависаяааби ман̃н̃анаа д̣̇ассид̇аа хонд̇и руубависаяалагкан̣зна аасам̣ згалагкан̣ад̇д̇аа. звам̣ жагкааяад̇анаад̣̇ивисаяааби ман̃н̃анаа нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аа. ‘‘абарин̃н̃аад̇а’’нд̇и барин̃н̃аабадигкзбзна д̇аббадиб̣ад̣̇д̇хагилзсаанам̣ бахаанабадигкзбод̇и д̣̇адтаб̣б̣о маг̇г̇агижжабхаавзна барин̃н̃аабахаанаанам̣ згалагкан̣ад̇д̇аа. иминаа наязна сзсзсуби яат̇аарахам̣ згалагкан̣аа нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣аад̇и. аяам̣ лагкан̣о хааро.

6. жад̇уб̣яуухахаараван̣н̣анаа

бат̇авийаад̣̇ийсу вад̇т̇уусу б̣яан̃ж̇анажчааяааяа ад̇т̇ам̣ г̇ахзд̇ваа д̇хаммаг̇амбхийрад̇ам̣ асаллагкзд̇ваа асад̣̇д̇хаммассаванаад̣̇инаа ван̃жид̇аа худ̇ваа сад̣̇д̇хаммассаванад̇хааран̣абарижаяаманасигааравимукаа бат̇авийаад̣̇ийсу вад̇т̇уусу бут̇уж̇ж̇анасзгкаасзгкад̇ат̇ааг̇ад̇аанам̣ бадибад̇д̇ивисзсам̣ аж̇аананд̇аа жа взнзяяаа имиссаа д̣̇зсанааяа нид̣̇аанам̣. д̇з ‘‘гат̇ам̣ ну ко яат̇аавуд̇д̇ад̣̇осавинимуд̇д̇аа яат̇аавуд̇д̇ан̃жа висзсам̣ ж̇аананд̇аа саммаабадибад̇д̇ияаа убхаяахид̇абарааяан̣аа савзяяу’’нд̇и аяамзд̇т̇а бхаг̇авад̇о ад̇хиббааяо. бад̣̇аниб̣б̣ажанам̣ нируд̇д̇ам̣, д̇ам̣ ‘‘зва’’нд̇иаад̣̇инид̣̇аанабад̣̇аанам̣, ‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇иаад̣̇ибаал̣ибад̣̇аанан̃жа адтагат̇ааяам̣, д̇ассаа лийнад̇т̇аван̣н̣анааяан̃жзва вуд̇д̇анаязна сувин̃н̃зяяад̇д̇аа ад̇ивид̇т̇аарабхаязна на вид̇т̇аараяимха.

бад̣̇абад̣̇ад̇т̇ад̣̇зсанаанигкзбасуд̇д̇асанд̇хивасзна бан̃жавид̇хаа санд̇хи. д̇ад̇т̇а бад̣̇асса бад̣̇анд̇арзна самб̣анд̇хо бад̣̇асанд̇хи, д̇ат̇аа бад̣̇ад̇т̇асса бад̣̇ад̇т̇анд̇арзна самб̣анд̇хо бад̣̇ад̇т̇асанд̇хи, яо ‘‘гирияаагаарагасамб̣анд̇хо’’д̇и вужжад̇и. наанаанусанд̇хигасса суд̇д̇асса д̇ам̣д̇ам̣анусанд̇хийхи самб̣анд̇хо, згаанусанд̇хигасса бана буб̣б̣аабарасамб̣анд̇хо д̣̇зсанаасанд̇хи. яаа адтагат̇ааяам̣ ‘‘бужчаанусанд̇хи аж̇жхаасаяаанусанд̇хи яат̇аанусанд̇хий’’д̇и д̇ид̇хаа вибхад̇д̇аа. аж̇жхаасаяо жзд̇т̇а ад̇д̇аж̇жхаасаяо бараж̇жхаасаяод̇и д̣̇вид̇хаа взд̣̇ид̇аб̣б̣о. яам̣ банзд̇т̇а вад̇д̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ хздтаа нид̣̇аанаван̣н̣анааяам̣ вуд̇д̇амзва. нигкзбасанд̇хи жад̇уннам̣ суд̇д̇анигкзбаанам̣ васзна взд̣̇ид̇аб̣б̣о. суд̇д̇асанд̇хи ид̇ха батаманигкзбавасзнзва взд̣̇ид̇аб̣б̣о. гасмаа банзд̇т̇а муулабарияааяасуд̇д̇амзва батамам̣ нигкид̇д̇анд̇и? нааяамануяог̇о гад̇т̇ажи наббавад̇д̇ад̇и, абижа яасмаа ман̃н̃анаамуулагам̣ саггааяам̣, саб̣б̣аман̃н̃анаа жа д̇ад̇т̇а зва анзгабхзд̣̇абхиннаа бавад̇д̇ад̇и, на д̇ассаа сависаяааяа лзсамад̇д̇амби саарам̣ ад̇т̇ийд̇и бат̇авийаад̣̇ивибхааг̇абхиннзсу ман̃н̃анаасу жа саад̇исаяам̣ ниб̣б̣зд̇хавирааг̇асан̃ж̇ананий убари сзгкаасзгкад̇ат̇ааг̇ад̇аг̇ун̣авибхааваний жа аяам̣ д̣̇зсанаа. суд̇д̇анд̇ад̣̇зсанаа жа висзсад̇о д̣̇идтивинивзтанагат̇аа, д̇асмаа саниссаяасса д̣̇идтиг̇г̇аахасса аад̣̇ид̇о асаарабхаавад̣̇ийбанам̣ убари жа саб̣б̣зсам̣ арияаанам̣ г̇ун̣ависзсавибхааванамид̣̇ам̣ суд̇д̇ам̣ батамам̣ нигкид̇д̇ам̣. гин̃жа саггааяз ман̃н̃анааман̃н̃анаамукзна бавад̇д̇инивад̇д̇ийсу аад̣̇ийнаваанисам̣савибхааванад̇о саб̣б̣зсам̣ буг̇г̇алаанам̣ бадибад̇д̇ивибхааг̇ад̇о жа ид̣̇амзва суд̇д̇ам̣ батамам̣ нигкид̇д̇ам̣.

яам̣ бана згиссаа д̣̇зсанааяа д̣̇зсананд̇арзна сад̣̇д̇хим̣ сам̣санд̣̇анам̣, аяамби д̣̇зсанаасанд̇хи, саа звам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. ‘‘ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… ниб̣б̣аанам̣ абхинанд̣̇ад̇ий’’д̇и аяам̣ д̣̇зсанаа. ‘‘ид̇ха, бхигкавз, ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… саббурисад̇хаммз авинийд̇о манасигаран̣ийяз д̇хаммз наббаж̇аанаад̇и, аманасигаран̣ийяз жа д̇хаммз наббаж̇аанаад̇и, со манасигаран̣ийяз д̇хаммз аббаж̇аананд̇о аманасигаран̣ийяз жа д̇хаммз аббаж̇аананд̇о яз д̇хаммаа на манасигаран̣ийяаа, д̇з д̇хаммз манаси гарод̇и…бз… ануббанно ваа гаамаасаво уббаж̇ж̇ад̇и, уббанно ваа гаамаасаво бавад̣дхад̇и. ануббанно ваа бхаваасаво уббаж̇ж̇ад̇и, уббанно ваа бхаваасаво бавад̣дхад̇и, ануббанно ваа авиж̇ж̇аасаво уббаж̇ж̇ад̇и, уббанно ваа авиж̇ж̇аасаво бавад̣дхад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.17) имааяа д̣̇зсанааяа сам̣санд̣̇ад̇и. д̇ат̇аа ‘‘д̇ассзд̇ам̣ баадиган̇кам̣ субханимид̇д̇ам̣ манаси гариссад̇и, д̇асса субханимид̇д̇асса манасигаараа рааг̇о жид̇д̇ам̣ ануд̣̇д̇хам̣сзссад̇и, со сарааг̇о сад̣̇осо самохо саан̇г̇ан̣о сам̣гилидтажид̇д̇о гаалам̣ гариссад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.59) имааяа д̣̇зсанааяа сам̣санд̣̇ад̇и. д̇ат̇аа ‘‘жагкун̃жаавусо бадижжа руубз жа уббаж̇ж̇ад̇и жагкувин̃н̃аан̣ам̣, д̇ин̣н̣ам̣ сан̇г̇ад̇и пассо, пассабажжаяаа взд̣̇анаа. яам̣ взд̣̇зд̇и д̇ам̣ сан̃ж̇аанаад̇и, яам̣ сан̃ж̇аанаад̇и д̇ам̣ вид̇аггзд̇и, яам̣ вид̇аггзд̇и д̇ам̣ бабан̃жзд̇и, яам̣ бабан̃жзд̇и д̇ад̇онид̣̇аанам̣ бурисам̣ бабан̃жасан̃н̃аасан̇каа самуд̣̇аажаранд̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.204) имааяа д̣̇зсанааяа сам̣санд̣̇ад̇и. д̇ат̇аа ‘‘ид̇ха, бхигкавз, асуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… саббурисад̇хаммз авинийд̇о руубам̣ ‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и. взд̣̇анам̣…бз…, сан̃н̃ам̣…бз…, сан̇каарз…бз…, вин̃н̃аан̣ам̣ ‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и. яамби д̇ам̣ д̣̇идтам̣…бз… яамби д̇ам̣ д̣̇идтидтаанам̣, со лого со ад̇д̇аа со бзжжа бхависсаами нижжо д̇хуво сассад̇о авибарин̣аамад̇хаммо сассад̇исамам̣ д̇ат̇зва тассаамийд̇и, д̇амби ‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.241) имааяа д̣̇зсанааяа сам̣санд̣̇ад̇и.

‘‘яоби со, бхигкавз, бхигку…бз… ниб̣б̣аанам̣ маабхинанд̣̇ий’’д̇и аяам̣ д̣̇зсанаа. ‘‘ид̇ха, д̣̇зваанаминд̣̇а, бхигкуно суд̇ам̣ ход̇и ‘саб̣б̣з д̇хаммаа наалам̣ абхинивзсааяаа’д̇и, зван̃жзд̇ам̣, д̣̇зваанаминд̣̇а, бхигкуно суд̇ам̣ ход̇и ‘саб̣б̣з д̇хаммаа наалам̣ абхинивзсааяаа’д̇и, со саб̣б̣ам̣ д̇хаммам̣ абхиж̇аанаад̇и, саб̣б̣ам̣ д̇хаммам̣ абхин̃н̃ааяа саб̣б̣ам̣ д̇хаммам̣ бариж̇аанаад̇и, саб̣б̣ам̣ д̇хаммам̣ барин̃н̃ааяа яам̣ гин̃жи взд̣̇анам̣ взд̣̇зд̇и сукам̣ ваа д̣̇угкам̣ ваа ад̣̇угкамасукам̣ ваа, со д̇аасу взд̣̇анаасу анижжаанубассий вихарад̇и, вирааг̇аанубассий вихарад̇и, нирод̇хаанубассий вихарад̇и, бадиниссаг̇г̇аанубассий вихарад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.390) имааяа д̣̇зсанааяа сам̣санд̣̇ад̇и. ‘‘яоби со, бхигкавз, бхигку арахам̣…бз… абхисамб̣уд̣̇д̇ход̇и вад̣̇аамий’’д̇и аяам̣ д̣̇зсанаа ‘‘суд̇аваа жа ко, бхигкавз, арияасааваго…бз… саббурисад̇хаммз сувинийд̇о руубам̣ ‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и, взд̣̇анам̣…бз…, сан̃н̃ам̣…бз…, сан̇каарз…бз…, вин̃н̃аан̣ам̣ ‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и. яамби д̇ам̣ д̣̇идтам̣ суд̇ам̣ вин̃н̃аад̇ам̣ бад̇д̇ам̣ бариязсид̇ам̣ анувижарид̇ам̣ манасаа, д̇амби ‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и. яамби д̇ам̣ д̣̇идтидтаанам̣, со лого со ад̇д̇аа со бзжжа бхависсаами ‘нижжо д̇хуво сассад̇о аби барин̣аамад̇хаммо сассад̇исамам̣ д̇ат̇зва тассаамий’д̇и, д̇амби ‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и. со звам̣ саманубассанд̇о на барид̇ассад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.241) звамаад̣̇ид̣̇зсанаахи сам̣санд̣̇ад̇ийд̇и, аяам̣ жад̇уб̣яуухо хааро.

7. аавад̇д̇ахаараван̣н̣анаа

‘‘ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано’’д̇и иминаа яонисоманасигаарабадигкзбамукзна аяонисоманасигаарабариг̇г̇ахо д̣̇ийбид̇о. ‘‘арияаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇инаа саббурисуубаниссаяаад̣̇ибадигкзбамукзна асаббурисуубаниссаяаад̣̇ибариг̇г̇ахо д̣̇ийбид̇о. д̇зсу буриманаязна аасаяавибад̇д̇и гид̇д̇ид̇аа, д̣̇уд̇иязна баяог̇авибад̇д̇и. буримзна жасса гилзсаваддам̣, д̇ан̃жа яад̇о вибаагавадданд̇и сагалам̣ сам̣сааражаггамаавад̇д̇ад̇и. ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇инаа д̇ад̇т̇а д̇иссо ман̃н̃анаа вуд̇д̇аа. д̇аасу д̇ан̣хааман̃н̃анаа ‘‘зд̇ам̣ мамаа’’д̇и д̇ан̣хааг̇г̇аахо, маанаман̃н̃анаа ‘‘зсохамасмий’’д̇и маанаг̇г̇аахо, д̣̇идтиман̃н̃анаа ‘‘зсо мз ад̇д̇аа’’д̇и д̣̇идтиг̇г̇аахо. д̇ад̇т̇а д̇ан̣хааг̇г̇аахзна ‘‘д̇ан̣хам̣ бадижжабариязсанаа’’д̇иаад̣̇игаа (д̣̇ий. ни. 2.103; д̣̇ий. ни. 3.359; а. ни. 3.23; вибха. 963) нава д̇ан̣хаамуулагаа д̇хаммаа аавад̇д̇анд̇и. маанаг̇г̇аахзна ‘‘сзяяохамасмий’’д̇иаад̣̇игаа нава маанавид̇хаа аавад̇д̇анд̇и. д̣̇идтиг̇г̇аахзна ‘‘руубам̣ ад̇д̇ад̇о саманубассад̇ий’’д̇иаад̣̇игаа (сам̣. ни. 4.345) вийсад̇ивад̇т̇угаа саггааяад̣̇идти аавад̇д̇ад̇и. д̇ийсу жа г̇аахзсу яааяа сан̃н̃ааяа д̇ан̣хааг̇г̇аахасса вигкамбханаа, саа д̣̇угкасан̃н̃аа д̣̇угкаанубассанаа. яааяа сан̃н̃ааяа маанаг̇г̇аахасса вигкамбханаа, саа анижжасан̃н̃аа анижжаанубассанаа. яааяа бана сан̃н̃ааяа д̣̇идтиг̇г̇аахасса вигкамбханаа, саа анад̇д̇асан̃н̃аа анад̇д̇аанубассанаа. д̇ад̇т̇а батамаг̇г̇аахависабхааг̇ад̇о аббан̣ихид̇авимогкамукам̣ аавад̇д̇ад̇и, д̣̇уд̇ияаг̇г̇аахависабхааг̇ад̇о анимид̇д̇авимогкамукам̣ аавад̇д̇ад̇и, д̇ад̇ияаг̇г̇аахависабхааг̇ад̇о сун̃н̃ад̇авимогкамукам̣ аавад̇д̇ад̇и.

сзгкаг̇г̇ахан̣зна арияааяа саммаад̣̇идтияаа сан̇г̇ахо, д̇ад̇о жа барад̇огхосаяонисоманасигаараа д̣̇ийбид̇аа хонд̇и. барад̇огхосзна жа суд̇аваа арияасаавагод̇и аавад̇д̇ад̇и, яонисоманасигаарзна нава яонисоманасигаарамуулагаа д̇хаммаа аавад̇д̇анд̇и, жад̇уб̣б̣ид̇хан̃жа самбад̇д̇ижаггам̣. ‘‘маа ман̃н̃ий’’д̇и ман̃н̃анаанам̣ виббагад̇аббахаанад̇ааг̇ахан̣зна згажжаасавабаригкаяо д̣̇ийбид̇о ход̇и, д̇зна жа сад̣̇д̇хаавимуд̇д̇ад̣̇идтиббад̇д̇агааяасагкибхааваа аавад̇д̇анд̇и. ‘‘арахам̣ кийн̣аасаво’’д̇иаад̣̇инаа асзгкаа сийлагканд̇хаад̣̇аяо д̣̇ассид̇аа хонд̇и, сийлагканд̇хаад̣̇ибаарибуурияаа жа д̣̇аса наат̇агаран̣аа д̇хаммаа аавад̇д̇анд̇и. ‘‘на ман̃н̃ад̇ий’’д̇и ман̃н̃анаабадигкзбзна бан̃жасу убаад̣̇аанагканд̇хзсу ‘‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’’д̇и саммаабадибад̇д̇и д̣̇ассид̇аа, д̇ааяа жа саад̇исаяаа ниганд̇ибарияаад̣̇аанамаанасамуг̇гхааданад̣̇идтиуг̇гхааданаани багаасид̇аанийд̇и аббан̣ихид̇аанимид̇д̇а-сун̃н̃ад̇авимогкаа аавад̇д̇анд̇и.

‘‘д̇ат̇ааг̇ад̇о’’д̇иаад̣̇инаа саб̣б̣ан̃н̃уг̇ун̣аа вибхаавид̇аад̇и д̇ад̣̇авинаабхаавад̇о д̣̇асаб̣ала-жад̇увзсаараж̇ж̇аасаад̇хааран̣ан̃аан̣ааавзн̣игаб̣уд̣̇д̇хад̇хаммаа аавад̇д̇анд̇и. ‘‘нанд̣̇ий д̣̇угкасса муула’’нд̇иаад̣̇инаа сад̣̇д̇хим̣ хзд̇унаа ваддавиваддам̣ гат̇ид̇анд̇и бавад̇д̇инивад̇д̇ид̇ад̣̇убхаяахзд̇увибхааванзна жад̇д̇аари арияасажжаани аавад̇д̇анд̇и. ‘‘д̇ан̣хаанам̣ каяаа’’д̇иаад̣̇инаа д̇ан̣хаббахаанаабад̣̇зсзна д̇ад̣̇згадтабхаавад̇о д̣̇ияад̣дхасса гилзсасахассасса бахаанам̣ аавад̇д̇ад̇и. ‘‘саб̣б̣асо д̇ан̣хаанам̣ каяаа саммаасамб̣од̇хим̣ абхисамб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и жа вуд̇д̇ад̇д̇аа ‘‘нанд̣̇ий д̣̇угкасса муула’’нд̇и, ‘‘ид̇и вид̣̇ид̇ваа’’д̇иаад̣̇инаа вуд̇д̇асса ман̃н̃анаабхаавахзд̇убхууд̇асса бажжаяаагааравзд̣̇анасса саавагзхи асаад̇хааран̣ан̃аан̣ажаарабхааво д̣̇ассид̇о, д̇зна жад̇увийсад̇игодисад̇асахассасамаабад̇д̇исан̃жаари бхаг̇авад̇о махааваж̇иран̃аан̣ам̣ аавад̇д̇ад̇ийд̇и. аяам̣ аавад̇д̇о хааро.

8. вибхад̇д̇ихаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаа наама д̇збхуумагаа д̇хаммаа саггааяасса ад̇хиббзд̇ад̇д̇аа. д̇зсам̣ ман̃н̃анаа бад̣̇адтаанам̣ бабан̃жасан̇каанимид̇д̇ад̇д̇аа логавижид̇д̇асса. д̇аяимз гусалаа агусалаа аб̣яаагад̇аад̇и д̇ивид̇хаа. д̇зсу гусалаанам̣ яонисоманасигаараад̣̇и бад̣̇адтаанам̣, агусалаанам̣ аяонисоманасигаараад̣̇и, аб̣яаагад̇аанам̣ гаммабхаваааваж̇ж̇анабхууд̇аруубаад̣̇и бад̣̇адтаанам̣. д̇ад̇т̇а гусалаа гаамааважараад̣̇ивасзна бхуумид̇о д̇ивид̇хаа, д̇ат̇аа аб̣яаагад̇аа жид̇д̇уббаад̣̇асабхааваа, ажид̇д̇уббаад̣̇асабхааваа бана гаамааважараава д̇ат̇аа агусалаа. барияад̇д̇ибадибад̇д̇ибадивзд̇хасуд̇агижжаабхаавзна д̇ивид̇хо ассуд̇аваа. анд̇хагаляаан̣авибхааг̇зна д̣̇увид̇хо бут̇уж̇ж̇ано. саммаасамб̣уд̣̇д̇хабажжзгаб̣уд̣̇д̇хасаавагабхзд̣̇зна д̇ивид̇хаа арияаа. мам̣сажагкуд̣̇иб̣б̣ажагкубан̃н̃аажагкуухи д̣̇ассанаабхаавзна д̇ивид̇хо ад̣̇ассаавий. маг̇г̇апаланиб̣б̣аанабхзд̣̇зна д̇ивид̇хо, нававид̇хо ваа арияад̇хаммо. саванад̇хааран̣абарижаяаманасигаарабадивзд̇хавасзна бан̃жавид̇хаа арияад̇хаммасса говид̣̇ад̇аа. д̇ад̣̇абхаавад̇о аговид̣̇о. сам̣варабахаанабхзд̣̇зна д̣̇увид̇хо, д̣̇асавид̇хо ваа арияад̇хаммавинаяо, д̇ад̣̇абхаавад̇о арияад̇хаммз авинийд̇о. зд̇т̇а бад̣̇адтаанавибхааг̇о хздтаа д̣̇ассид̇оязва. ‘‘саббурисаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇ийсуби зсзва наяо. ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу ман̃н̃анаавад̇т̇увибхааг̇о баал̣ияам̣ ааг̇ад̇ова, д̇ат̇аа аж̇жхад̇д̇игаб̣аахираад̣̇иго жа анд̇аравибхааг̇о.

ман̃н̃анаа бана д̇ан̣хаамаанад̣̇идтивасзна сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хаа, вид̇т̇аарад̇о бана д̇ан̣хааман̃н̃анаа д̇аава гаамад̇ан̣хаад̣̇ивасзна адтасад̇авид̇хаа, д̇ат̇аа ‘‘асмийд̇и сад̇и ид̇т̇ам̣смийд̇и ход̇ий’’д̇иаад̣̇инаа. звам̣ маанаман̃н̃анааби. ‘‘асмийд̇и сад̇и ид̇т̇ам̣смийд̇и ход̇ий’’д̇иаад̣̇инаа бабан̃жад̇д̇аяам̣ уд̣̇д̣̇идтам̣ нид̣̇д̣̇идтан̃жаад̇и . зд̇зна д̣̇идтиман̃н̃анааяаби адтасад̇авид̇хад̇аа вуд̇д̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. абижа сзяяасса ‘‘сзяяохамасмий’’д̇иаад̣̇инаа маанаман̃н̃анааяа нававид̇хад̇аа д̇ад̣̇анд̇арабхзд̣̇зна анзгавид̇хад̇аа жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. аяан̃жа ад̇т̇о хийнад̇д̇игад̇т̇аван̣н̣анааяа вибхаавзд̇аб̣б̣о. д̣̇идтиман̃н̃анааяа бана б̣рахмаж̇аалз ааг̇ад̇анаязна д̣̇ваасадтивид̇хад̇аа д̇ад̣̇анд̇арабхзд̣̇зна анзгавид̇хад̇аа жа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. ‘‘абарин̃н̃аад̇а’’нд̇и зд̇т̇а н̃аад̇абарин̃н̃аад̣̇ивасзна жзва руубамукаад̣̇иабхинивзсабхзд̣̇аад̣̇ивасзна жа барин̃н̃аанам̣ анзгавид̇хад̇аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇ат̇аа адтамагаад̣̇ивасзна сзгкавибхааг̇о бан̃н̃аавимуд̇д̇аад̣̇ивасзна асзгкавибхааг̇о жа. аяамзд̇т̇а д̇хаммавибхааг̇о. бад̣̇адтаанавибхааг̇о жа бхуумивибхааг̇о жа вуд̇д̇анаяаанусаарзна взд̣̇ид̇аб̣б̣аад̇и. аяам̣ вибхад̇д̇ихааро.

9. баривад̇д̇ахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а ‘‘саб̣б̣ад̇хаммаа’’д̇и бан̃жубаад̣̇аанагканд̇хаа г̇ахид̇аа, д̇зсам̣ муулагааран̣анд̇и жа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо. д̇ат̇аа ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… саббурисад̇хаммз авинийд̇од̇и. яаавагийван̃жа бан̃жасу убаад̣̇аанагканд̇хзсу субхад̇о сукад̇о нижжад̇о ад̇д̇ад̇о саманубассанавасзна ‘‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’’д̇и д̇ан̣хаамаанад̣̇идтиг̇аахаа на самужчиж̇ж̇анд̇и, д̇аава нзсам̣ баб̣анд̇хуубарамо субинанд̇зби на гзнажи лад̣̇д̇хабуб̣б̣о. яад̣̇аа бана нзсам̣ асубхад̇о д̣̇угкад̇о анижжад̇о анад̇д̇ад̇о саманубассанавасзна ‘‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’’д̇и бавад̇д̇амаанаа аббан̣ихид̇аанимид̇д̇асун̃н̃ад̇аанубассанаа уссаггид̇ваа арияамаг̇г̇аад̇хиг̇амааяа сам̣вад̇д̇анд̇и, ат̇а нзсам̣ баб̣анд̇хуубарамо ход̇и ажжанд̇ааббан̃н̃ад̇д̇игабхаавуубаг̇аманад̇о. д̇зна вуд̇д̇ам̣ ‘‘саб̣б̣ад̇хаммаад̇и бан̃жубаад̣̇аанагканд̇хаа г̇ахид̇аа, д̇зсам̣ муулагааран̣анд̇и жа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо’’д̇и. д̇ат̇аа ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… саббурисад̇хаммз авинийд̇о д̇ийхиби ман̃н̃анаахи бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇и яаава ниб̣б̣аанам̣ абхинанд̣̇ад̇и, д̇ийхиби барин̃н̃аахи д̇асса д̇ам̣ вад̇т̇у абарин̃н̃аад̇анд̇и гад̇ваа. яасса бана д̇ам̣ вад̇т̇у д̇ийхи барин̃н̃аахи барин̃н̃аад̇ам̣, на со ид̇аро вияа д̇ам̣ ман̃н̃ад̇и. д̇знааха бхаг̇аваа ‘‘суд̇аваа жа ко, бхигкавз, арияасааваго…бз… саббурисад̇хаммз сувинийд̇о руубам̣ ‘нзд̇ам̣ мама, нзсохамасми, на мзсо ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и, взд̣̇анам̣…бз… асад̇и на барид̇ассад̇ий’’д̇и (ма. ни. 1.241). сзгко бат̇авим̣ маа ман̃н̃и, яаава ниб̣б̣аанам̣ маабхинанд̣̇и, арахаа саммаасамб̣уд̣̇д̇хо жа бат̇авим̣ на ман̃н̃ад̇и, яаава ниб̣б̣аанам̣ наабхинанд̣̇ад̇и, ман̃н̃анааман̃н̃ид̇зсу вад̇т̇уусу мад̇д̇асо саб̣б̣асо жа барин̃н̃аабхисамаяасам̣сид̣̇д̇хияаа бахаанаабхисамаяаниб̣б̣ад̇д̇ид̇о. яасса бана д̇зсу вад̇т̇уусу саб̣б̣асо мад̇д̇асо ваа барин̃н̃аа зва над̇т̇и, гуд̇о бахаанам̣, со яат̇аабаригаббам̣ ниран̇гусаахи ман̃н̃анаахи ‘‘зд̇ам̣ мамаа’’д̇иаад̣̇инаа ман̃н̃ад̇зва. д̇знааха бхаг̇аваа ‘‘ид̇ха, бхигкавз, ассуд̇аваа бут̇уж̇ж̇ано…бз… саббурисад̇хаммз авинийд̇о руубам̣ ‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’д̇и саманубассад̇и, взд̣̇анам̣…бз…, сан̃н̃а…бз…’’нд̇иаад̣̇и (ма. ни. 1.241). аяам̣ баривад̇д̇о хааро.

10. взважанахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммаа сагалад̇хаммаа анавасзсад̇хаммаа’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘муулабарияааяам̣ муулагааран̣ам̣ асаад̇хааран̣ахзд̇у’’нд̇и барияааяаважанам̣, ‘‘муулабарияааяанд̇и ваа муулад̣̇зсанам̣ гааран̣ад̇ат̇ана’’нд̇и барияааяаважанам̣, ‘‘во д̇умхаагам̣ д̇умха’’нд̇и барияааяаважанам̣, ‘‘бхигкавз, саман̣аа д̇абассино’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘д̣̇зсзссаамий гат̇зссаамий бан̃н̃абзссаамий’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘сун̣аат̇а сод̇ам̣ од̣̇ахат̇а сод̇ад̣̇ваараанусаарзна убад̇хаарзт̇аа’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘саад̇хугам̣ саммаа саггажжа’’нд̇и барияааяаважанам̣, ‘‘манаси гарот̇а жид̇д̇з табзт̇а саманнаахарат̇аа’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘бхаасиссаами б̣яад̇д̇ам̣ гат̇зссаами вибхаж̇иссаамий’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘звам̣, бханд̇з, саад̇ху судту бханд̇з’’д̇и барияааяаважанам̣, ‘‘бажжассосум̣ самбадижчим̣су самбадиг̇г̇ахзсу’’нд̇и барияааяаважанам̣. иминаа наязна саб̣б̣абад̣̇зсу взважанам̣ вад̇д̇аб̣б̣анд̇и. аяам̣ взважано хааро.

11. бан̃н̃ад̇д̇ихаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаа наама саггааяад̇хаммаа, д̇з канд̇хавасзна бан̃жад̇хаа бан̃н̃ад̇д̇аа, ааяад̇анавасзна д̣̇ваад̣̇асад̇хаа, д̇хаад̇увасзна адтаарасад̇хаа бан̃н̃ад̇д̇аа. ‘‘муула’’нд̇и ваа ‘‘муулабарияааяа’’нд̇и ваа ман̃н̃анаа вуд̇д̇аа, д̇аа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтивасзна д̇ид̇хаа анд̇арабхзд̣̇зна анзгад̇хаа жа бан̃н̃ад̇д̇аа. ат̇а ваа ‘‘саб̣б̣ад̇хаммаа’’д̇и д̇збхуумагад̇хаммаанам̣ сан̇г̇ахабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘муулабарияааяа’’нд̇и д̇зсам̣ бабхавабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘во’’д̇и самбад̣̇аанабан̃н̃ад̇и, ‘‘д̣̇зсзссаами бхаасиссаамий’’д̇и бадин̃н̃аабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘сун̣аат̇а саад̇хугам̣ манаси гарот̇аа’’д̇и жа аан̣аабанабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘ассуд̇аваа’’д̇и бадивзд̇хавимукад̇аабан̃н̃ад̇д̇и жзва барияад̇д̇ивимукад̇аабан̃н̃ад̇д̇и жа, ‘‘бут̇уж̇ж̇ано’’д̇и анарияабан̃н̃ад̇д̇и, саа арияад̇хаммабадигкзбабан̃н̃ад̇д̇и жзва арияад̇хаммавирахабан̃н̃ад̇д̇и жа, ‘‘арияаана’’нд̇и асамабан̃н̃ад̇д̇и жзва самабан̃н̃ад̇д̇и жа. д̇ад̇т̇а асамабан̃н̃ад̇д̇и д̇ат̇ааг̇ад̇абан̃н̃ад̇д̇и, самабан̃н̃ад̇д̇и бажжзгаб̣уд̣̇д̇хаанан̃жзва убхад̇обхааг̇авимуд̇д̇аад̣̇ийнан̃жа васзна адтавид̇хаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. ‘‘арияаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇и д̣̇ассанабхааванаабадигкзбабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇иаад̣̇и бан̃жаннам̣ убаад̣̇аанагканд̇хаанам̣ д̣̇ваад̣̇асаннам̣ ааяад̇анаанам̣ адтаарасаннам̣ д̇хаад̇уунам̣ саммасанубаг̇аанам̣ инд̣̇рияаанам̣ нигкзбабан̃н̃ад̇д̇и жзва бабхавабан̃н̃ад̇д̇и жа, д̇ат̇аа вибаллаасаанам̣ гижжабан̃н̃ад̇д̇и барияудтаанам̣ д̣̇ассанабан̃н̃ад̇д̇и гилзсаанам̣ палабан̃н̃ад̇д̇и абхисан̇каараанам̣ вирууханабан̃н̃ад̇д̇и д̇ан̣хааяа ассаад̣̇анабан̃н̃ад̇д̇и д̣̇идтияаа вибпанд̣̇анабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘сзгкаа’’д̇и сад̣̇д̇хаанусаарийсад̣̇д̇хаавимуд̇д̇ад̣̇идтиббад̇д̇агааяасагкийнам̣ д̣̇ассанабан̃н̃ад̇д̇и жзва бхааванаабан̃н̃ад̇д̇и жа ‘‘аббад̇д̇амаанасо’’д̇и сзгкад̇хаммаанам̣ тид̇ибан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘ануд̇д̇арам̣ яог̇агкзмам̣ бад̇т̇аяамаано’’д̇и бан̃н̃ааяа абхиниб̣б̣ид̣̇аабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘абхиж̇аанаад̇ий’’д̇и абхин̃н̃зяяад̇хаммаанам̣ абхин̃н̃аабан̃н̃ад̇д̇и, д̣̇угкасса барин̃н̃аабан̃н̃ад̇д̇и, самуд̣̇аяасса бахаанабан̃н̃ад̇д̇и, нирод̇хасса сажчигирияаабан̃н̃ад̇д̇и, маг̇г̇асса бхааванаабан̃н̃ад̇д̇и, ‘‘маа ман̃н̃ий’’д̇и ман̃н̃анаанам̣ бадигкзбабан̃н̃ад̇д̇и, самуд̣̇аяасса бахаанабан̃н̃ад̇д̇и. иминаа наязна сзсабад̣̇зсуби вид̇т̇аарзд̇аб̣б̣ам̣. аяам̣ бан̃н̃ад̇д̇и хааро.

12. од̇аран̣ахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаа наама логияаа бан̃жагканд̇хаа д̣̇ваад̣̇асааяад̇анаани адтаараса д̇хаад̇уяо д̣̇вз сажжаани згуунависад̇и инд̣̇рияаани д̣̇ваад̣̇асабад̣̇иго бажжаяаагаарод̇и, аяам̣ саб̣б̣ад̇хаммаг̇г̇ахан̣зна канд̇хаад̣̇имукзна д̣̇зсанааяа од̇аран̣ам̣. ‘‘муула’’нд̇и ваа ‘‘муулабарияааяа’’нд̇и ваа ман̃н̃анаа вуд̇д̇аа, д̇аа ад̇т̇ад̇о д̇ан̣хаа маано д̣̇идти жаад̇и д̇зсам̣ сан̇каарагканд̇хасан̇г̇аход̇и аяам̣ канд̇хамукзна од̇аран̣ам̣. д̇ат̇аа ‘‘д̇хаммааяад̇анад̇хаммад̇хаад̇уухи сан̇г̇ахо’’д̇и аяам̣ ааяад̇анамукзна д̇хаад̇умукзна жа од̇аран̣ам̣. ‘‘ассуд̇аваа’’д̇и иминаа суд̇асса виб̣анд̇хабхууд̇аа авиж̇ж̇аад̣̇аяо г̇ахид̇аа, ‘‘бут̇уж̇ж̇ано’’д̇и иминаа язсам̣ гилзсаабхисан̇каараанам̣ ж̇ананаад̣̇инаа бут̇уж̇ж̇анод̇и вужжад̇и, д̇з гилзсаабхисан̇каараад̣̇аяо г̇ахид̇аа, ‘‘арияаанам̣ ад̣̇ассаавий’’д̇иаад̣̇инаа язсам̣ гилзсад̇хаммаанам̣ васзна арияаанам̣ ад̣̇ассаавиаад̣̇ибхааво ход̇и, д̇з д̣̇идтимаанаавиж̇ж̇аад̣̇аяо г̇ахид̇аад̇и саб̣б̣зхи д̇зхи сан̇каарагканд̇хасан̇г̇аход̇и буб̣б̣з вуд̇д̇анаязнзва од̇аран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. ‘‘сан̃ж̇аанаад̇и ман̃н̃ад̇и абхиж̇аанаад̇и на ман̃н̃ад̇ий’’д̇и зд̇т̇ааби сан̃ж̇аананаман̃н̃анааабхиж̇аананаанубассанаанам̣ сан̇каарагканд̇хабарияаабаннад̇д̇аа вуд̇д̇анаязнзва од̇аран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа сзгкаг̇г̇ахан̣зна сзгкаа, ‘‘араха’’нд̇иаад̣̇инаа асзгкаа сийлагканд̇хаад̣̇аяо г̇ахид̇аад̇и звамби канд̇хамукзна од̇аран̣ам̣, ааяад̇анад̇хаад̇аад̣̇имукзна жа од̇аран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ат̇аа ‘‘на ман̃н̃ад̇ий’’д̇и д̇ан̣хааг̇аахаад̣̇ибадигкзбзна д̣̇угкаанубассанаад̣̇аяо г̇ахид̇аа, д̇зсам̣ васзна аббан̣ихид̇авимогкамукаад̣̇ийхи од̇аран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. ‘‘барин̃н̃аад̇а’’нд̇и иминаа бариж̇аананагижжзна бавад̇д̇амаанаа б̣од̇хибагкияад̇хаммаа г̇аяханд̇ийд̇и сад̇ибадтаанаад̣̇имукзна од̇аран̣ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. нанд̣̇иг̇г̇ахан̣зна бхаваг̇г̇ахан̣зна д̇ан̣хааг̇ахан̣зна жа самуд̣̇аяасажжам̣, д̣̇угкаг̇г̇ахан̣зна ж̇аад̇иж̇араамаран̣аг̇г̇ахан̣зна жа д̣̇угкасажжам̣, ‘‘д̇ан̣хаанам̣ каяаа’’д̇иаад̣̇инаа нирод̇хасажжам̣, абхисамб̣од̇хияаа г̇ахан̣зна маг̇г̇асажжам̣ г̇ахид̇анд̇и арияасажжзхи од̇аран̣анд̇и. аяам̣ од̇аран̣о хааро.

13. сод̇ханахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяам̣ во, бхигкавз…бз… ид̇ха, бхигкавз, ассуд̇аваа…бз… бат̇авим̣ бат̇авид̇о сан̃ж̇аанаад̇ий’’д̇и аарамбхо. ‘‘бат̇авим̣ бат̇авияаа сан̃н̃ад̇ваа бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇и бад̣̇асуд̣̇д̇хи, но аарамбхасуд̣̇д̇хи. д̇ат̇аа ‘‘бат̇авияаа ман̃н̃ад̇и бат̇авид̇о ман̃н̃ад̇и бат̇авим̣ мзд̇и ман̃н̃ад̇и бат̇авим̣ абхинанд̣̇ад̇ий’’д̇и бад̣̇асуд̣̇д̇хи, но аарамбхасуд̣̇д̇хи. ‘‘д̇ам̣ гисса хзд̇у абарин̃н̃аад̇ам̣ д̇ассаад̇и вад̣̇аамий’’д̇и бад̣̇асуд̣̇д̇хи жзва аарамбхасуд̣̇д̇хи жа. сзсаваарзсуби зсзва наяод̇и. аяам̣ сод̇хано хааро.

14. ад̇хидтаанахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаг̇г̇ахан̣ам̣ сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣. ‘‘бат̇авим̣ ааба’’нд̇иаад̣̇и бана д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣. д̇ат̇аа ‘‘муулабарияааяа’’нд̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇и…бз… абхинанд̣̇ад̇ий’’д̇и. ‘‘бат̇авим̣ ман̃н̃ад̇ий’’д̇и жа сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣ д̇ан̣хаад̣̇иг̇г̇аахаанам̣ саад̇хааран̣ад̇д̇аа ман̃н̃анааяа, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’’д̇и, звам̣ суд̇д̇анд̇арабад̣̇ааниби аанзд̇ваа висзсаважанам̣ нид̣̇д̇хаарзд̇аб̣б̣ам̣. сзсаваарзсуби зсзва наяо. ‘‘сзгко’’д̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘гааяасагкий д̣̇идтиббад̇д̇о сад̣̇д̇хаавимуд̇д̇о сад̣̇д̇хаанусаарий д̇хаммаанусаарий’’д̇и. д̇ат̇аа ‘‘сзгко’’д̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘ид̇ха, бхигкавз, бхигку сзгкааяа саммаад̣̇идтияаа саманнааг̇ад̇о ход̇и…бз… сзгкзна саммаасамаад̇хинаа саманнааг̇ад̇о ход̇ий’’д̇и (сам̣. ни. 5.13). ‘‘араха’’нд̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘убхад̇обхааг̇авимуд̇д̇о бан̃н̃аавимуд̇д̇о (бу. ба. 13.2; 15.1 маад̇игаа), д̇звиж̇ж̇о чал̣абхин̃н̃о’’д̇и (бу. ба. 7.26, 27 маад̇игаа) жа. ‘‘кийн̣аасаво’’д̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘гаамаасавааби жид̇д̇ам̣ вимужжид̇т̇а, бхаваасавааби жид̇д̇ам̣ вимужжид̇т̇аа’’д̇иаад̣̇и (баараа. 14). сзсабад̣̇зсуби зсзва наяо. ‘‘абхиж̇аанаад̇ий’’д̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘ман̃н̃ад̇ий’’д̇и. ман̃н̃анаабхааво хисса бахаанабадивзд̇хасид̣̇д̇хо, бахаанабадивзд̇хо жа барин̃н̃аасажчигирияаабхааванаабадивзд̇хзхи на винаад̇и саб̣б̣зби абхин̃н̃аависзсаа ман̃н̃анаабадигкзбзна ад̇т̇ад̇о г̇ахид̇аава хонд̇ийд̇и. д̇ат̇аа ‘‘араха’’нд̇и сааман̃н̃ад̇о ад̇хидтаанам̣, д̇ам̣ авигаббзд̇ваа висзсаважанам̣ ‘‘вийд̇арааг̇ад̇д̇аа вийд̇ад̣̇осад̇д̇аа вийд̇амохад̇д̇аа’’д̇и. иминаа наязна сзсабад̣̇зсуби сааман̃н̃ависзсанид̣̇д̇хааран̣аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. аяам̣ ад̇хидтаано хааро.

14. баригкаарахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаа наама барияаабаннад̇хаммаа, д̇з гусалаагусалааб̣яаагад̇абхзд̣̇зна д̇ивид̇хаа. д̇зсу гусалаанам̣ яонисоманасигааро алобхаад̣̇аяо жа хзд̇уу, агусалаанам̣ аяонисоманасигааро лобхаад̣̇аяо жа хзд̇уу, аб̣яаагад̇зсу вибаагаанам̣ яат̇аасагам̣ гаммам̣, ид̇арзсам̣ бхаван̇г̇амааваж̇ж̇анасаманнаахаараад̣̇и жа хзд̇уу. зд̇т̇а жа саббурисуубаниссаяаад̣̇иго бажжаяо хзд̇умхи зва самаварул̣хо, со д̇ад̇т̇а аад̣̇и-сад̣̇д̣̇зна сан̇г̇ахид̇од̇и д̣̇адтаб̣б̣о. ‘‘муула’’нд̇и вуд̇д̇аанам̣ ман̃н̃анаанам̣ хзд̇убхааво баал̣ияам̣ вуд̇д̇о зва. ман̃н̃анаасу бана д̇ан̣хааман̃н̃анааяа ассаад̣̇аанубассанаа хзд̇у. ‘‘сан̃н̃ож̇аниязсу д̇хаммзсу ассаад̣̇аанубассино д̇ан̣хаа бавад̣дхад̇ий’’д̇и (сам̣. ни. 2.52) хи вуд̇д̇ам̣. маанаман̃н̃анааяа д̣̇идтивиббаяуд̇д̇алобхо хзд̇у гзвалам̣ сам̣саг̇г̇авасзна ‘‘ахамасмий’’д̇и бавад̇д̇анад̇о. д̣̇идтиман̃н̃анааяа згад̇д̇анаяаад̣̇ийнам̣ аяаат̇ааваг̇г̇аахо хзд̇у, ассуд̇абхааво бут̇уж̇ж̇анабхаавасса хзд̇у, со арияаанам̣ ад̣̇ассанасийлад̇ааяа, саа арияад̇хаммасса аговид̣̇ад̇ааяа, саа арияад̇хаммз авинийд̇ад̇ааяа хзд̇у, саб̣б̣аа жааяам̣ хзд̇убарамбараа бат̇авийаад̣̇ийсу ‘‘зд̇ам̣ мама, зсохамасми, зсо мз ад̇д̇аа’’д̇и д̇иссаннам̣ ман̃н̃анаанам̣ хзд̇у, сзгкаарахаад̣̇ибхааваа бана мад̇д̇асо саб̣б̣асо жа ман̃н̃анаабхаавасса хзд̇ууд̇и. аяам̣ баригкааро хааро.

16. самааробанахаараван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇иаад̣̇ийсу муулабарияааяаг̇г̇ахан̣зна ассуд̇авааг̇ахан̣зна сан̃ж̇аананаман̃н̃анаабарин̃н̃ааг̇ахан̣зхи жа сам̣гилзсад̇хаммаа д̣̇ассид̇аа, д̇з жа сан̇кзбад̇о д̇ивид̇хаа д̇ан̣хаасам̣гилзсо д̣̇идтисам̣гилзсо д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсод̇и. д̇ад̇т̇а д̇ан̣хаасам̣гилзсо д̇ан̣хаасам̣гилзсасса, д̣̇идтисам̣гилзсасса, д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсасса жа бад̣̇адтаанам̣, д̇ат̇аа д̣̇идтисам̣гилзсо д̣̇идтисам̣гилзсасса, д̇ан̣хаасам̣гилзсасса, д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсасса жа бад̣̇адтаанам̣, д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсоби д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсасса, д̇ан̣хаасам̣гилзсасса, д̣̇идтисам̣гилзсасса жа бад̣̇адтаанам̣. д̇зсу д̇ан̣хаасам̣гилзсо ад̇т̇ад̇о лобхова, яо ‘‘лобхо луб̣бханаа луб̣бхид̇ад̇д̇ам̣ саарааг̇о саараж̇ж̇анаа саараж̇ж̇ид̇ад̇д̇а’’нд̇иаад̣̇инаа (д̇ха. са. 389) анзгзхи барияааязхи вибхад̇д̇о. д̇ат̇аа д̣̇идтиязва д̣̇идтисам̣гилзсо, яо ‘‘д̣̇идтиг̇ад̇ам̣ д̣̇идтиг̇аханам̣ д̣̇идтиганд̇ааро д̣̇идтивисуугам̣ д̣̇идтивибпанд̣̇ид̇а’’нд̇иаад̣̇инаа (д̇ха. са. 1105) анзгзхи барияааязхи, ‘‘санд̇и, бхигкавз, згз саман̣аб̣раахман̣аа’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 1.30) д̣̇ваасадтияаа бабхзд̣̇зхи жа вибхад̇д̇о. д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсо бана ад̇т̇ад̇о д̣̇уссийляажзд̇анаа жзва жзд̇анаасамбаяуд̇д̇ад̇хаммаа жа, яаа ‘‘гааяад̣̇ужжарид̇ам̣ важийд̣̇ужжарид̇ам̣ гааяависамам̣ важийвисама’’нд̇и (вибха. 913, 924), ‘‘баан̣аад̇ибаад̇о ад̣̇иннаад̣̇аана’’нд̇и (вибха. 913) жа аад̣̇инаа анзгзхи барияааязхи, анзгзхи бабхзд̣̇зхи жа вибхад̇д̇аа.

д̇зсу д̇ан̣хаасам̣гилзсасса самат̇о бадибагко, д̣̇идтисам̣гилзсасса вибассанаа, д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсасса сийлам̣ бадибагко. д̇з бана сийлаад̣̇аяо д̇хаммаа ид̇ха барин̃н̃ааг̇ахан̣зна сзгкаг̇г̇ахан̣зна ‘‘араха’’нд̇иаад̣̇инаа арияад̇аад̣̇иг̇г̇ахан̣зна жа г̇ахид̇аа. д̇ад̇т̇а сийлзна д̣̇ужжарид̇асам̣гилзсаббахаанам̣ сиж̇жхад̇и, д̇ат̇аа д̇ад̣̇ан̇г̇аббахаанам̣ вийд̇иггамаббахаанан̃жа, самат̇зна д̇ан̣хаасам̣гилзсаббахаанам̣ сиж̇жхад̇и, д̇ат̇аа вигкамбханаббахаанам̣ барияудтаанаббахаанан̃жа. вибассанааяа д̣̇идтисам̣гилзсаббахаанам̣ сиж̇жхад̇и, д̇ат̇аа самужчзд̣̇аббахаанам̣ анусаяаббахаанан̃жа. д̇ад̇т̇а буб̣б̣абхааг̇з сийлз бад̇идтид̇асса самат̇о, самат̇з бад̇идтид̇асса вибассанаа, маг̇г̇агкан̣з бана самагааламзва бхаванд̇и. буб̣б̣зязва хи субарисуд̣̇д̇хагааяаважийгаммасса субарисуд̣̇д̇хааж̇ийвасса жа самат̇авибассанаа аарад̣̇д̇хаа г̇аб̣бхам̣ г̇ан̣ханд̇ияо барибаагам̣ г̇ажчанд̇ияо вудтаанаг̇ааминивибассанам̣ бариб̣руухзнд̇и, вудтаанаг̇ааминивибассанаа бхааванаабаарибуурим̣ г̇ажчанд̇ий маг̇г̇зна гхадзнд̇и маг̇г̇агкан̣з самат̇авибассанаа барибуурзд̇и. ат̇а маг̇г̇агкан̣з самат̇авибассанаабхааванаабаарибуурияаа анавасзсасам̣гилзсад̇хаммам̣ самужчинд̣̇анд̇ияо нирод̇хам̣ ниб̣б̣аанам̣ сажчигаронд̇ийд̇и. аяам̣ самааробано хааро.

сол̣асахаараван̣н̣анаа нидтид̇аа.

бан̃жавид̇ханаяаван̣н̣анаа

1. нанд̣̇ияаавадданаяаван̣н̣анаа

‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇иаад̣̇ийсу саб̣б̣ад̇хаммамуулаг̇г̇ахан̣зна ман̃н̃анааг̇ахан̣зна жа д̇ан̣хаамаанад̣̇идтияо г̇ахид̇аа. ман̃н̃анаанамби хи ман̃н̃анаа гааран̣анд̇и д̣̇ассид̇ояамад̇т̇о. ‘‘ассуд̇аваа’’д̇иаад̣̇инаа авиж̇ж̇аамаанад̣̇идтияо г̇ахид̇аа, саб̣б̣зби ваа сам̣гилзсад̇хаммаа, д̇ат̇аа сан̃н̃ааабарин̃н̃аад̇аг̇г̇ахан̣зна. ‘‘кийн̣аасаво баригкийн̣абхавасан̃н̃ож̇ано’’д̇и зд̇т̇а бана аасаваа сан̃н̃ож̇анаани жа саруубад̇о г̇ахид̇аани, д̇ат̇аа нанд̣̇иг̇г̇ахан̣зна д̇ан̣хааг̇ахан̣зна жа д̇ан̣хаа, звамбзд̇т̇а саруубад̇о барияааяад̇о жа д̇ан̣хаа авиж̇ж̇аа д̇аббагкияад̇хаммаа жа г̇ахид̇аа. д̇ад̇т̇а д̇ан̣хааяа висзсад̇о руубад̇хаммаа ад̇хидтаанам̣, авиж̇ж̇ааяа аруубад̇хаммаа, д̇з бана саб̣б̣ад̇хаммаг̇г̇ахан̣зна бат̇авийаад̣̇иг̇г̇ахан̣зна жа д̣̇ассид̇аа зва. д̇аасам̣ самат̇о вибассанаа жа бадибагко, д̇зсамзд̇т̇а г̇ахзд̇аб̣б̣аагааро хздтаа д̣̇ассид̇о зва. самат̇асса жзд̇овимуд̇д̇и палам̣ , вибассанааяа бан̃н̃аавимуд̇д̇и. д̇ат̇аа хи д̇аа ‘‘рааг̇авирааг̇аа’’д̇иаад̣̇инаа висзсзд̇ваа вужжанд̇и, имаасамзд̇т̇а г̇ахан̣ам̣ саммад̣̇ан̃н̃аавимуд̇д̇авийд̇арааг̇аад̣̇иважанзхи взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇т̇а д̇ан̣хаавиж̇ж̇аа самуд̣̇аяасажжам̣, д̇аббагкияад̇хаммаа бана д̇аг̇г̇ахан̣знзва г̇ахид̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇зсам̣ ад̇хидтаанабхууд̇аа вуд̇д̇аббабхзд̣̇аа руубааруубад̇хаммаа д̣̇угкасажжам̣, д̇зсам̣ аббавад̇д̇и нирод̇хасажжам̣, нирод̇хабаж̇аананаа бадибад̣̇аа маг̇г̇асажжам̣. д̇ан̣хааг̇ахан̣зна жзд̇т̇а мааяаа-саатзяяа-маанаад̇имаана-мад̣̇аббамаад̣̇а-баабижчад̇аа-баабамид̇д̇ад̇аа-ахиригаанод̇д̇аббаад̣̇ивасзна агусалабагко нзд̇аб̣б̣о, авиж̇ж̇ааг̇ахан̣зна вибарийд̇аманасигаара-год̇хуубанааха-магка-бал̣ааса-иссаа-мажчарияа- саарамбхад̣̇оважассад̇аа-бхавад̣̇идти-вибхавад̣̇идтиаад̣̇ивасзна агусалабагко нзд̇аб̣б̣о, вуд̇д̇авибарияааязна амааяааасаатзяяаад̣̇иавибарийд̇аманасигаараад̣̇ивасзна, д̇ат̇аа самат̇абагкияаанам̣ сад̣̇д̇хинд̣̇рияаад̣̇ийнам̣ вибассанаабагкияаанам̣ анижжасан̃н̃аад̣̇ийнан̃жа васзна вод̣̇аанабагко нзд̇аб̣б̣од̇и. аяам̣ нанд̣̇ияааваддасса на яасса бхууми.

2. д̇ибугкаланаяаван̣н̣анаа

д̇ат̇аа вуд̇д̇анаязна саруубад̇о барияааяад̇о жа г̇ахид̇зсу д̇ан̣хаавиж̇ж̇аад̇аббагкияад̇хаммзсу д̇ан̣хаа лобхо, авиж̇ж̇аа мохо, авиж̇ж̇ааяа самбаяуд̇д̇о лохид̇з сад̇и буб̣б̣о вияа д̇ан̣хааяа сад̇и сиж̇жхамаано аагхаад̇о д̣̇осо, ид̇и д̇ийхи агусаламуулзхи г̇ахид̇зхи, д̇аббадибагкад̇о ман̃н̃анаабадигкзбабарин̃н̃ааг̇ахан̣аад̣̇ийхи жа гусаламуулаани сид̣̇д̇хааниязва хонд̇и. ид̇хааби ‘‘лобхо саб̣б̣аани ваа саасавагусалаагусаламуулаани самуд̣̇аяасажжам̣, д̇зхи ниб̣б̣ад̇д̇аа, д̇зсам̣ ад̇хидтаанаг̇ожарабхууд̇аа жа убаад̣̇аанагканд̇хаа д̣̇угкасажжа’’нд̇иаад̣̇инаа сажжаяож̇анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. палам̣ банзд̇т̇а д̇аяо вимогкаа, д̇ийхи бана агусаламуулзхи д̇ивид̇хад̣̇ужжарид̇а-сам̣гилзсамала-висамаагусала-сан̃н̃аа-вид̇аггаад̣̇ивасзна агусалабагко нзд̇аб̣б̣о. д̇ат̇аа д̇ийхи гусаламуулзхи д̇ивид̇хасужарид̇а-самагусала-сан̃н̃аа-вид̇агга-сад̣̇д̇хамма-самаад̇хи-вимогкамука-вимогкаа-д̣̇ивасзна гусалабагко нзд̇аб̣б̣од̇и. аяам̣ д̇ибугкаласса наяасса бхууми.

3. сийхавиггийл̣ид̇анаяаван̣н̣анаа

д̇ат̇аа вуд̇д̇анаязна саруубад̇о барияааяад̇о жа г̇ахид̇зсу д̇ан̣хаавиж̇ж̇аад̇аббагкияад̇хаммзсу висзсад̇о д̇ан̣хаад̣̇идтийнам̣ васзна асубхз ‘‘субха’’нд̇и , д̣̇угкз ‘‘сука’’нд̇и жа вибаллаасаа, авиж̇ж̇аад̣̇идтийнам̣ васзна анижжз ‘‘нижжа’’нд̇и, анад̇д̇ани ‘‘ад̇д̇аа’’д̇и жа вибаллаасаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. д̇зсам̣ бадибагкад̇о ман̃н̃анаабадигкзбабарин̃н̃ааг̇ахан̣аад̣̇исид̣̇д̇хзхи сад̇ивийрияасамаад̇хибан̃н̃инд̣̇риязхи жад̇д̇аари сад̇ибадтаанаани сид̣̇д̇хаанзва хонд̇и. д̇ад̇т̇а жад̇уухи инд̣̇риязхи жад̇д̇ааро буг̇г̇алаа нид̣̇д̣̇исид̇аб̣б̣аа. гат̇ам̣? д̣̇увид̇хо хи д̇ан̣хаажарид̇о муд̣̇инд̣̇рияо д̇игкинд̣̇рияод̇и, д̇ат̇аа д̣̇идтижарид̇о. д̇зсам̣ батамо асубхз ‘‘субха’’нд̇и вибарияаасаг̇г̇аахий сад̇иб̣алзна яат̇аабхууд̇ам̣ гааяасабхаавам̣ саллагкзнд̇о д̇ам̣ вибаллаасам̣ самуг̇гхаадзд̇ваа саммад̇д̇анияаамам̣ оггамад̇и. д̣̇уд̇ияо асукз ‘‘сука’’нд̇и вибарияаасаг̇г̇аахий ‘‘уббаннам̣ гаамавид̇аггам̣ наад̇хиваасзд̇ий’’д̇иаад̣̇инаа (д̣̇ий. ни. 3.310; ма. ни. 1.26; а. ни. 4.14, 114; а. ни. 6.58) вуд̇д̇зна вийрияасам̣варабхууд̇зна вийрияаб̣алзна д̇ам̣ вибаллаасам̣ вид̇хамзнд̇о саммад̇д̇анияаамам̣ оггамад̇и. д̇ад̇ияо анижжз ‘‘нижжа’’нд̇и аяаат̇ааваг̇г̇аахий самаад̇хиб̣алзна самаахид̇ажид̇д̇о сан̇каараанам̣ кан̣игабхаавасаллагкан̣зна д̇ам̣ вибаллаасам̣ самуг̇гхаадзнд̇о арияабхуумим̣ оггамад̇и. жад̇уд̇т̇о санд̇ад̇исамуухагижжаарамман̣агханаван̃жид̇ад̇ааяа пассаад̣̇ид̇хаммабун̃ж̇амад̇д̇з анад̇д̇ани ‘‘ад̇д̇аа’’д̇и мижчаабхинивзсий жад̇угодигасун̃н̃ад̇ааманасигаарзна д̇ам̣ мижчаабхинивзсам̣ вид̣̇д̇хам̣сзнд̇о сааман̃н̃апалам̣ сажчигарод̇и.

ид̇хааби субхасан̃н̃аасукасан̃н̃аахи жад̇уухиби ваа вибаллаасзхи самуд̣̇аяасажжам̣, д̇зсам̣ ад̇хидтаанаарамман̣абхууд̇аа бан̃жубаад̣̇аанагканд̇хаа д̣̇угкасажжанд̇иаад̣̇инаа сажжаяож̇анаа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. палам̣ банзд̇т̇а жад̇д̇аари сааман̃н̃апалаани, жад̇уухи жид̇д̇авибаллаасзхи жад̇ураасавогха-яог̇а-гааяаг̇ант̇а-аг̇ад̇и-д̇ан̣хуббаад̣̇а-саллубаад̣̇аана-вин̃н̃аан̣адтид̇и-абарин̃н̃аад̣̇ивасзна агусалабагко нзд̇аб̣б̣о. д̇ат̇аа жад̇уухи сад̇ибадтаанзхи жад̇уб̣б̣ид̇хажхаана-вихаараад̇хидтаана-сукабхааг̇ияад̇хамма-аббаман̃н̃аа-саммаббад̇хаана-ид̣̇д̇хибаад̣̇аа- д̣̇ивасзна вод̣̇аанабагко нзд̇аб̣б̣од̇и. аяам̣ сийхавиггийл̣ид̇асса наяасса бхууми.

4-5. д̣̇исааложана-ан̇гусанаяад̣̇ваяаван̣н̣анаа

имзсам̣ бана д̇ин̣н̣ам̣ ад̇т̇анаяаанам̣ сид̣̇д̇хияаа вохаарзна наяад̣̇ваяам̣ сид̣̇д̇хамзва ход̇и. д̇ат̇аа хи ад̇т̇анаяаанам̣ д̣̇исаабхууд̇ад̇хаммаанам̣ самааложанам̣ д̣̇исааложанам̣, д̇зсам̣ самаанаяанам̣ ан̇гусод̇и бан̃жаби наяаа нияуд̇д̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аа.

бан̃жавид̇ханаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

саасанабадтаанаван̣н̣анаа

ид̣̇ан̃жа суд̇д̇ам̣ сол̣асавид̇хз суд̇д̇анд̇абадтаанз сам̣гилзсаниб̣б̣зд̇хаасзгкабхааг̇ияам̣, саб̣б̣абхааг̇ияамзва ваа ‘‘саб̣б̣ад̇хаммамуулабарияааяа’’нд̇и зд̇т̇а саб̣б̣ад̇хаммаг̇г̇ахан̣зна логияагусалаанамби сан̇г̇ахид̇ад̇д̇аа. адтавийсад̇ивид̇хзна бана суд̇д̇анд̇абадтаанз логияалогуд̇д̇арасаб̣б̣ад̇хаммаад̇хидтаанам̣ н̃аан̣ан̃зяяам̣ д̣̇ассанабхааванам̣ сагаважанам̣ виссаж̇ж̇анийяам̣ гусалаагусалам̣ анун̃н̃аад̇ам̣ бадигкид̇д̇ам̣ жаад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.

нзд̇д̇инаяаван̣н̣анаа нидтид̇аа.

муулабарияааяасуд̇д̇аван̣н̣анааяа лийнад̇т̇аббагаасанаа самад̇д̇аа.