Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā

    1. மூலயமகங்

    1. Mūlayamakaṃ

    உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா

    Uddesavāravaṇṇanā

    1. யமகஸமூஹஸ்ஸாதி மூலயமகாதி³கஸ்ஸ யமகஸமூஹஸ்ஸ. மூலயமகாத³யோ ஹி பகரணாபெக்கா²ய அவயவபூ⁴தாபி நிச்சாவயவாபெக்கா²ய யமகஸமூஹோதி வுத்தோ. தேனாஹ ‘‘தங்ஸமூஹஸ்ஸ ச ஸகலஸ்ஸ பகரணஸ்ஸா’’தி.

    1. Yamakasamūhassāti mūlayamakādikassa yamakasamūhassa. Mūlayamakādayo hi pakaraṇāpekkhāya avayavabhūtāpi niccāvayavāpekkhāya yamakasamūhoti vutto. Tenāha ‘‘taṃsamūhassa ca sakalassa pakaraṇassā’’ti.

    குஸலாகுஸலமூலவிஸேஸானந்தி து³தியபுச்சா²ய வுத்தானங் ஸங்ஸயபத³ஸங்க³ஹிதானங் குஸலஸங்கா²தானங், ததா² பட²மபுச்சா²ய வுத்தானங் குஸலமூலஸங்கா²தானங் விஸேஸானங் அத்த²யமகபா⁴வஸ்ஸ வுத்தத்தாதி யோஜனா. யதா² ஹி பட²மபுச்சா²ய விஸேஸவந்தபா⁴வேன வுத்தாயேவ குஸலத⁴ம்மா து³தியபுச்சா²யங் விஸேஸபா⁴வேன வுத்தா, ஏவங் பட²மபுச்சா²யங் விஸேஸபா⁴வேன வுத்தாயேவ குஸலமூலத⁴ம்மா து³தியபுச்சா²யங் விஸேஸவந்தபா⁴வேன வுத்தா. வத்துவசனிச்சா²வஸேன ஹி த⁴ம்மானங் விஸேஸவிஸேஸவந்ததாவிபா⁴கா³ ஹொந்தீதி. குஸலமூலகுஸலவிஸேஸேஹி ஸங்ஸயிதபத³ஸங்க³ஹிதேஹி குஸலகுஸலமூலானங் விஸேஸவந்தானந்தி அதி⁴ப்பாயோ. எத்த² ச விஸேஸவந்தாபெக்க²விஸேஸவஸேன பட²மோ அத்த²விகப்போ வுத்தோ, து³தியோ பன விஸேஸாபெக்க²விஸேஸவந்தவஸேனாதி அயமேதேஸங் விஸேஸோ. தேனாஹ ‘‘ஞாதுங் இச்சி²தானங் ஹீ’’திஆதி³.

    Kusalākusalamūlavisesānanti dutiyapucchāya vuttānaṃ saṃsayapadasaṅgahitānaṃ kusalasaṅkhātānaṃ, tathā paṭhamapucchāya vuttānaṃ kusalamūlasaṅkhātānaṃ visesānaṃ atthayamakabhāvassa vuttattāti yojanā. Yathā hi paṭhamapucchāya visesavantabhāvena vuttāyeva kusaladhammā dutiyapucchāyaṃ visesabhāvena vuttā, evaṃ paṭhamapucchāyaṃ visesabhāvena vuttāyeva kusalamūladhammā dutiyapucchāyaṃ visesavantabhāvena vuttā. Vattuvacanicchāvasena hi dhammānaṃ visesavisesavantatāvibhāgā hontīti. Kusalamūlakusalavisesehi saṃsayitapadasaṅgahitehi kusalakusalamūlānaṃ visesavantānanti adhippāyo. Ettha ca visesavantāpekkhavisesavasena paṭhamo atthavikappo vutto, dutiyo pana visesāpekkhavisesavantavasenāti ayametesaṃ viseso. Tenāha ‘‘ñātuṃ icchitānaṃ hī’’tiādi.

    தத்த² ஞாதுங் இச்சி²தானந்தி புச்சா²ய விஸயபூ⁴தானந்தி அத்தோ². விஸேஸானந்தி குஸலகுஸலமூலவிஸேஸானங். விஸேஸவந்தாபெக்கா²னந்தி குஸலமூலகுஸலஸங்கா²தேஹி விஸேஸவந்தேஹி ஸாபெக்கா²னங். விஸேஸவதந்தி குஸலமூலகுஸலானங். விஸேஸாபெக்கா²னந்தி குஸலகுஸலமூலவிஸேஸேஹி ஸாபெக்கா²னங். எத்தா²தி ஏதஸ்மிங் மூலயமகே. பதா⁴னபா⁴வோதி பட²மவிகப்பே தாவ ஸங்ஸயிதப்பதா⁴னத்தா புச்சா²ய விஸேஸானங் பதா⁴னபா⁴வோ வேதி³தப்³போ³. தே ஹி ஸங்ஸயிதானங் விஸேஸவந்தோதி. து³தியவிகப்பே பன விஸேஸா நாம விஸேஸவந்தாதீ⁴னாதி விஸேஸவந்தானங் தத்த² பதா⁴னபா⁴வோ த³ட்ட²ப்³போ³. த்³வின்னங் பன ஏகஜ்ஜ²ங் பதா⁴னபா⁴வோ ந யுஜ்ஜதி. ஸதி ஹி அப்பதா⁴னே பதா⁴னங் நாம ஸியா. தேனாஹ ‘‘ஏகேகாய புச்சா²ய ஏகேகோ ஏவ அத்தோ² ஸங்க³ஹிதோ ஹோதீ’’தி. ஏவஞ்சேதங் ஸம்படிச்சி²தப்³ப³ங், அஞ்ஞதா² வினிச்சி²தவிஸேஸிதப்³ப³பா⁴வேஹி இத⁴ பதா⁴னபா⁴வோ ந யுஜ்ஜதேவாதி. ந த⁴ம்மவாசகோதி ந ஸபா⁴வத⁴ம்மவாசகோ. ஸபா⁴வத⁴ம்மோபி ஹி அத்தோ²தி வுச்சதி ‘‘க³ம்பீ⁴ரபஞ்ஞங் நிபுணத்த²த³ஸ்ஸி’’ந்திஆதீ³ஸு (ஸு॰ நி॰ 178). ‘‘ஹேதுப²லே ஞாணங் அத்த²படிஸம்பி⁴தா³’’திஆதீ³ஸு (விப⁴॰ 720) அத்த²-ஸத்³த³ஸ்ஸ ஹேதுப²லவாசகதா த³ட்ட²ப்³பா³. ஆதி³-ஸத்³தே³னஸ்ஸ ‘‘அத்தா²பி⁴ஸமயா’’திஆதீ³ஸு (ஸங்॰ நி॰ 1.129) ஆக³தா ஹிதாதி³வாசகதா ஸங்க³ய்ஹதி. தேனேவாதி பாளிஅத்த²வாசகத்தா ஏவ.

    Tattha ñātuṃ icchitānanti pucchāya visayabhūtānanti attho. Visesānanti kusalakusalamūlavisesānaṃ. Visesavantāpekkhānanti kusalamūlakusalasaṅkhātehi visesavantehi sāpekkhānaṃ. Visesavatanti kusalamūlakusalānaṃ. Visesāpekkhānanti kusalakusalamūlavisesehi sāpekkhānaṃ. Etthāti etasmiṃ mūlayamake. Padhānabhāvoti paṭhamavikappe tāva saṃsayitappadhānattā pucchāya visesānaṃ padhānabhāvo veditabbo. Te hi saṃsayitānaṃ visesavantoti. Dutiyavikappe pana visesā nāma visesavantādhīnāti visesavantānaṃ tattha padhānabhāvo daṭṭhabbo. Dvinnaṃ pana ekajjhaṃ padhānabhāvo na yujjati. Sati hi appadhāne padhānaṃ nāma siyā. Tenāha ‘‘ekekāya pucchāya ekeko eva attho saṅgahito hotī’’ti. Evañcetaṃ sampaṭicchitabbaṃ, aññathā vinicchitavisesitabbabhāvehi idha padhānabhāvo na yujjatevāti. Na dhammavācakoti na sabhāvadhammavācako. Sabhāvadhammopi hi atthoti vuccati ‘‘gambhīrapaññaṃ nipuṇatthadassi’’ntiādīsu (su. ni. 178). ‘‘Hetuphale ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’tiādīsu (vibha. 720) attha-saddassa hetuphalavācakatā daṭṭhabbā. Ādi-saddenassa ‘‘atthābhisamayā’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.129) āgatā hitādivācakatā saṅgayhati. Tenevāti pāḷiatthavācakattā eva.

    தீணிபி பதா³னீதி எத்த² பி-ஸத்³தோ³ ஸமுச்சயத்தோ², ஸமுச்சயோ ச துல்யயோகே³ ஸியா. கிங் நாம-பதே³ன அனவஸேஸதோ குஸலாதீ³னங் ஸங்க³ஹோதி ஆஸங்காய ததா³ஸங்கானிவத்தனத்த²மாஹ ‘‘தீணிபி…பே॰… ஸங்கா³ஹகத்த’’ந்தி. தத்த² ஸங்கா³ஹகத்தமத்தந்தி மத்த-ஸத்³தோ³ விஸேஸனிவத்திஅத்தோ²தி. தேன நிவத்திதங் விஸேஸங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ந நிரவஸேஸஸங்கா³ஹகத்த’’ந்தி வுத்தங். ந ஹி ரூபங் நாம-பதே³ன ஸங்க³ய்ஹதி. குஸலாதி³யேவ நாமந்தி நியமோ த³ட்ட²ப்³போ³, ந நாமங்யேவ குஸலாதீ³தி இமமேவ ச நியமங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘குஸலாதீ³னங் ஸங்கா³ஹகத்தமத்தமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி. யதி³பி நாம-பத³ங் ந நிரவஸேஸகுஸலாதி³ஸங்கா³ஹகங், குஸலாதி³ஸங்கா³ஹகங் பன ஹோதி, தத³த்த²மேவ ச தங் க³ஹிதந்தி நாமஸ்ஸ குஸலத்திகபரியாபன்னதா வுத்தாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘குஸலாதி³…பே॰… வுத்த’’ந்தி.

    Tīṇipi padānīti ettha pi-saddo samuccayattho, samuccayo ca tulyayoge siyā. Kiṃ nāma-padena anavasesato kusalādīnaṃ saṅgahoti āsaṅkāya tadāsaṅkānivattanatthamāha ‘‘tīṇipi…pe… saṅgāhakatta’’nti. Tattha saṅgāhakattamattanti matta-saddo visesanivattiatthoti. Tena nivattitaṃ visesaṃ dassetuṃ ‘‘na niravasesasaṅgāhakatta’’nti vuttaṃ. Na hi rūpaṃ nāma-padena saṅgayhati. Kusalādiyeva nāmanti niyamo daṭṭhabbo, na nāmaṃyeva kusalādīti imameva ca niyamaṃ sandhāyāha ‘‘kusalādīnaṃ saṅgāhakattamattameva sandhāya vutta’’nti. Yadipi nāma-padaṃ na niravasesakusalādisaṅgāhakaṃ, kusalādisaṅgāhakaṃ pana hoti, tadatthameva ca taṃ gahitanti nāmassa kusalattikapariyāpannatā vuttāti dassento āha ‘‘kusalādi…pe… vutta’’nti.

    உத்³தே³ஸவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Uddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.

    நித்³தே³ஸவாரவண்ணனா

    Niddesavāravaṇṇanā

    52. து³தியயமகேதி ஏகமூலயமகே. ஏவமிதா⁴பீதி யதா² ஏகமூலயமகே ‘‘யே கேசி குஸலா’’இச்சேவ புச்சா² ஆரத்³தா⁴, ஏவங் இதா⁴பி அஞ்ஞமஞ்ஞமூலயமகேபி ‘‘யே கேசி குஸலா’’இச்சேவ புச்சா² ஆரபி⁴தப்³பா³ ஸியா. கஸ்மா? புரிமயமக…பே॰… அப்பவத்தத்தாதி. இத³ஞ்ச து³தியயமகஸ்ஸ ததா² அப்பவத்தத்தா வுத்தங், ததியயமகங் பன ததே²வ பவத்தங். கேசீதி பத³காரா. தே ஹி யதா² பட²மது³தியயமகேஸு புரிமபுச்சா² ஏவ பரிவத்தனவஸேன பச்சி²மபுச்சா² கதாதி பச்சி²மபுச்சா²ய புரிமபுச்சா² ஸமானா ட²பெத்வா படிலோமபா⁴வங், ந ததா² அஞ்ஞமஞ்ஞயமகே. தத்த² ஹி த்³வேபி புச்சா² அஞ்ஞமஞ்ஞவிஸதி³ஸா. யதி³ தத்தா²பி த்³வீஹிபி புச்சா²ஹி ஸதி³ஸாஹி ப⁴விதப்³ப³ங் , ‘‘யே கேசி குஸலா’’தி பட²மபுச்சா² ஆரபி⁴தப்³பா³, பச்சி²மபுச்சா² வா ‘‘ஸப்³பே³ தே த⁴ம்மா குஸலமூலேன ஏகமூலா’’தி வத்தப்³பா³ ஸியா. ஏவங் பன அவத்வா பட²மது³தியயமகேஸு விய புரிமபச்சி²மபுச்சா² ஸதி³ஸா அகத்வா ததியயமகே தாஸங் விஸதி³ஸதா ‘‘யே கேசி குஸலா’’தி அனாரத்³த⁴த்தா, தஸ்மா படிலோமபுச்சா²னுரூபாய அனுலோமபுச்சா²ய ப⁴விதப்³ப³ந்தி இமமத்த²ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘யே கேசி குஸலாதி அபுச்சி²த்வா’’தி வுத்தந்தி வத³ந்தி.

    52. Dutiyayamaketi ekamūlayamake. Evamidhāpīti yathā ekamūlayamake ‘‘ye keci kusalā’’icceva pucchā āraddhā, evaṃ idhāpi aññamaññamūlayamakepi ‘‘ye keci kusalā’’icceva pucchā ārabhitabbā siyā. Kasmā? Purimayamaka…pe… appavattattāti. Idañca dutiyayamakassa tathā appavattattā vuttaṃ, tatiyayamakaṃ pana tatheva pavattaṃ. Kecīti padakārā. Te hi yathā paṭhamadutiyayamakesu purimapucchā eva parivattanavasena pacchimapucchā katāti pacchimapucchāya purimapucchā samānā ṭhapetvā paṭilomabhāvaṃ, na tathā aññamaññayamake. Tattha hi dvepi pucchā aññamaññavisadisā. Yadi tatthāpi dvīhipi pucchāhi sadisāhi bhavitabbaṃ , ‘‘ye keci kusalā’’ti paṭhamapucchā ārabhitabbā, pacchimapucchā vā ‘‘sabbe te dhammā kusalamūlena ekamūlā’’ti vattabbā siyā. Evaṃ pana avatvā paṭhamadutiyayamakesu viya purimapacchimapucchā sadisā akatvā tatiyayamake tāsaṃ visadisatā ‘‘ye keci kusalā’’ti anāraddhattā, tasmā paṭilomapucchānurūpāya anulomapucchāya bhavitabbanti imamatthaṃ sandhāya ‘‘ye keci kusalāti apucchitvā’’ti vuttanti vadanti.

    அத்த²வஸேனாதி ஸம்ப⁴வந்தானங் நிச்சி²தஸங்ஸயிதானங் அத்தா²னங் வஸேன. தத³னுரூபாயாதி தஸ்ஸா புரிமபுச்சா²ய அத்த²தோ ப்³யஞ்ஜனதோ ச அனுச்ச²விகாய. புரிமஞ்ஹி அபெக்கி²த்வா பச்சி²மாய ப⁴விதப்³ப³ங். தேனாதி தஸ்மா. யஸ்மா அனுலோமே ஸங்ஸயச்சே²தே³ ஜாதேபி படிலோமே ஸங்ஸயோ உப்பஜ்ஜதி, யதி³ ந உப்பஜ்ஜெய்ய, படிலோமபுச்சா²ய பயோஜனமேவ ந ஸியா, தஸ்மா ந பச்சி²மபுச்சா²னுரூபா புரிமபுச்சா², அத² கோ² வுத்தனயேன புரிமபுச்சா²னுரூபா பச்சி²மபுச்சா², தாய ச அனுரூபதாய அத்தா²தி³வஸேன த்³வின்னங் பதா³னங் ஸம்ப³ந்த⁴த்தா அத்தா²தி³யமகதா வுத்தா. தே³ஸனாக்கமதோ செத்த² அனுலோமபடிலோமதா வேதி³தப்³பா³ ‘‘குஸலா குஸலமூலா’’தி வத்வா ‘‘குஸலமூலா குஸலா’’தி ச வுத்தத்தா. ஸேஸயமகேஸுபி ஏஸேவ நயோ. விஸேஸவந்தவிஸேஸ, விஸேஸவிஸேஸவந்தக்³க³ஹணதோ வா இத⁴ அனுலோமபடிலோமதா வேதி³தப்³பா³. பட²மபுச்சா²யஞ்ஹி யே த⁴ம்மா விஸேஸவந்தோ, தே நிச்ச²யாதி⁴ட்டா²னே கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யே கேசி குஸலா த⁴ம்மா’’தி வத்வா தேஸு யஸ்மிங் விஸேஸோ ஸங்ஸயாதி⁴ட்டா²னோ, தங்த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸப்³பே³ தே குஸலமூலா’’தி புச்சா² கதா. து³தியபுச்சா²யங் பன தப்படிலோமதோ யேன விஸேஸேன தே விஸேஸவந்தோ, தங் விஸேஸங் ஸன்னிட்டா²னங் கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யே வா பன குஸலமூலா’’தி வத்வா தே விஸேஸவந்தே ஸங்ஸயாதி⁴ட்டா²னபூ⁴தே த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸப்³பே³ தே த⁴ம்மா குஸலா’’தி புச்சா² கதா. அனியதவத்து²கா ஹி ஸன்னிட்டா²னஸங்ஸயா அனேகஜ்ஜா²ஸயத்தா ஸத்தானங்.

    Atthavasenāti sambhavantānaṃ nicchitasaṃsayitānaṃ atthānaṃ vasena. Tadanurūpāyāti tassā purimapucchāya atthato byañjanato ca anucchavikāya. Purimañhi apekkhitvā pacchimāya bhavitabbaṃ. Tenāti tasmā. Yasmā anulome saṃsayacchede jātepi paṭilome saṃsayo uppajjati, yadi na uppajjeyya, paṭilomapucchāya payojanameva na siyā, tasmā na pacchimapucchānurūpā purimapucchā, atha kho vuttanayena purimapucchānurūpā pacchimapucchā, tāya ca anurūpatāya atthādivasena dvinnaṃ padānaṃ sambandhattā atthādiyamakatā vuttā. Desanākkamato cettha anulomapaṭilomatā veditabbā ‘‘kusalā kusalamūlā’’ti vatvā ‘‘kusalamūlā kusalā’’ti ca vuttattā. Sesayamakesupi eseva nayo. Visesavantavisesa, visesavisesavantaggahaṇato vā idha anulomapaṭilomatā veditabbā. Paṭhamapucchāyañhi ye dhammā visesavanto, te nicchayādhiṭṭhāne katvā dassento ‘‘ye keci kusalā dhammā’’ti vatvā tesu yasmiṃ viseso saṃsayādhiṭṭhāno, taṃdassanatthaṃ ‘‘sabbe te kusalamūlā’’ti pucchā katā. Dutiyapucchāyaṃ pana tappaṭilomato yena visesena te visesavanto, taṃ visesaṃ sanniṭṭhānaṃ katvā dassento ‘‘ye vā pana kusalamūlā’’ti vatvā te visesavante saṃsayādhiṭṭhānabhūte dassetuṃ ‘‘sabbe te dhammā kusalā’’ti pucchā katā. Aniyatavatthukā hi sanniṭṭhānasaṃsayā anekajjhāsayattā sattānaṃ.

    இமினாபி ப்³யஞ்ஜனேனாதி ‘‘யே கேசி குஸலமூலேன ஏகமூலா’’தி இமினாபி வாக்யேன. ஏவங் ந ஸக்கா வத்துந்தி யேனாதி⁴ப்பாயேன வுத்தங், தமேவாதி⁴ப்பாயங் விவரதி ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³னா. தத்த² தேனேவாதி குஸலப்³யஞ்ஜனத்த²ஸ்ஸ குஸலமூலேன ஏகமூலப்³யஞ்ஜனத்த²ஸ்ஸ பி⁴ன்னத்தா ஏவ. விஸ்ஸஜ்ஜனந்தி விப⁴ஜனங் . இதரதா²தி குஸலமூலேன ஏகமூலப்³யஞ்ஜனேன புச்சா²ய கதாய. தானி வசனானீதி குஸலவசனங் குஸலமூலேன ஏகமூலவசனஞ்ச. குஸலசித்தஸமுட்டா²னரூபவஸேன சஸ்ஸ அப்³யாகததீ³பனதா த³ட்ட²ப்³பா³. எத்தா²தி ‘‘இமினாபி ப்³யஞ்ஜனேன தஸ்ஸேவத்த²ஸ்ஸ ஸம்ப⁴வதோ’’தி ஏதஸ்மிங் வசனே. யே கேசி குஸலா…பே॰… ஸம்ப⁴வதோதி ஏதேன குஸலானங் குஸலமூலேன ஏகமூலதாய ப்³யபி⁴சாராபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. தேனேவாஹ ‘‘ந ஹி…பே॰… ஸந்தீ’’தி. வுத்தப்³யஞ்ஜனத்த²ஸ்ஸேவ ஸம்ப⁴வதோதி ஹி இமினா அவுத்தப்³யஞ்ஜனத்த²ஸ்ஸ ஸம்ப⁴வாபா⁴வவசனேன ஸ்வாயமதி⁴ப்பாயமத்தோ² விபா⁴விதோ. யதா² ஹி குஸலமூலேன ஏகமூலப்³யஞ்ஜனத்தோ² குஸலப்³யஞ்ஜனத்த²ங் ப்³யபி⁴சரதி, ந ஏவங் தங் குஸலப்³யஞ்ஜனத்தோ². கத²ங் கத்வா சோத³னா, கத²ஞ்ச கத்வா பரிஹாரோ? குஸலமூலேன ஏகமூலா குஸலா ஏவாதி சோத³னா கதா, குஸலமூலேன ஏகமூலா ஏவ குஸலாதி பன பரிஹாரோ பவத்தோதி வேதி³தப்³ப³ங். து³தியயமகே விய அபுச்சி²த்வாதி ‘‘யே கேசி குஸலா’’தி அபுச்சி²த்வா. குஸலமூலேஹீதி குஸலேஹி மூலேஹி. தேதி குஸலமூலேன ஏகமூலா.

    Imināpi byañjanenāti ‘‘ye keci kusalamūlena ekamūlā’’ti imināpi vākyena. Evaṃ na sakkā vattunti yenādhippāyena vuttaṃ, tamevādhippāyaṃ vivarati ‘‘na hī’’tiādinā. Tattha tenevāti kusalabyañjanatthassa kusalamūlena ekamūlabyañjanatthassa bhinnattā eva. Vissajjananti vibhajanaṃ . Itarathāti kusalamūlena ekamūlabyañjanena pucchāya katāya. Tāni vacanānīti kusalavacanaṃ kusalamūlena ekamūlavacanañca. Kusalacittasamuṭṭhānarūpavasena cassa abyākatadīpanatā daṭṭhabbā. Etthāti ‘‘imināpi byañjanena tassevatthassa sambhavato’’ti etasmiṃ vacane. Ye keci kusalā…pe… sambhavatoti etena kusalānaṃ kusalamūlena ekamūlatāya byabhicārābhāvaṃ dasseti. Tenevāha ‘‘na hi…pe… santī’’ti. Vuttabyañjanatthassevasambhavatoti hi iminā avuttabyañjanatthassa sambhavābhāvavacanena svāyamadhippāyamattho vibhāvito. Yathā hi kusalamūlena ekamūlabyañjanattho kusalabyañjanatthaṃ byabhicarati, na evaṃ taṃ kusalabyañjanattho. Kathaṃ katvā codanā, kathañca katvā parihāro? Kusalamūlena ekamūlā kusalā evāti codanā katā, kusalamūlena ekamūlā eva kusalāti pana parihāro pavattoti veditabbaṃ. Dutiyayamake viya apucchitvāti ‘‘ye keci kusalā’’ti apucchitvā. Kusalamūlehīti kusalehi mūlehi. Teti kusalamūlena ekamūlā.

    ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீதி எத்த² இதி-ஸத்³தோ³ ஆதி³அத்தோ² பகாரத்தோ² வா. தேன ‘‘குஸலமூலானி ஏகமூலானி சேவ அஞ்ஞமஞ்ஞமூலானி சா’’திஆதி³பாளிஸேஸங் த³ஸ்ஸேதி. யங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ விஸ்ஸஜ்ஜனங் காதப்³ப³ங் ப⁴வெய்யா’’தி வுத்தங். தத்த² ஹெட்டா²தி அனுலோமபுச்சா²விஸ்ஸஜ்ஜனே. வுத்தனயேனாதி ‘‘மூலானி யானி ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீ’’திஆதி³னா வுத்தனயேன. தம்பீதி ‘‘குஸலமூலேனா’’திஆதி³ அட்ட²கதா²வசனம்பி. ததா²தி தேன பகாரேன, அனுலோமபுச்சா²யங் விய விஸ்ஸஜ்ஜனங் காதப்³ப³ங் ப⁴வெய்யாதி இமினா பகாரேனாதி அத்தோ². யேன காரணேன ‘‘ந ஸக்கா வத்து’’ந்தி வுத்தங், தங் காரணங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யே வா பனா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ‘‘ஆமந்தா’’இச்சேவ விஸ்ஸஜ்ஜனேன ப⁴விதப்³ப³ந்தி ‘‘ஸப்³பே³ தே த⁴ம்மா குஸலா’’தி புச்சா²யங் விய ‘‘ஸப்³பே³ தே த⁴ம்மா குஸலமூலேன ஏகமூலா’’தி புச்சி²தேபி படிவசனவிஸ்ஸஜ்ஜனமேவ லப்³ப⁴தி, ந அனுலோமபுச்சா²யங் விய ஸரூபத³ஸ்ஸனவிஸ்ஸஜ்ஜனங் விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸேதப்³ப³ஸ்ஸ அபா⁴வதோ. யே ஹி த⁴ம்மா குஸலமூலேன ஏகமூலா, ந தே த⁴ம்மா குஸலமூலேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலாவ. யே பன குஸலமூலேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலா, தே குஸலமூலேன ஏகமூலாவ. தேனாஹ ‘‘ந ஹி…பே॰… விபா⁴கோ³ காதப்³போ³ ப⁴வெய்யா’’தி.

    Ekato uppajjantīti ettha iti-saddo ādiattho pakārattho vā. Tena ‘‘kusalamūlāni ekamūlāni ceva aññamaññamūlāni cā’’tiādipāḷisesaṃ dasseti. Yaṃ sandhāya ‘‘heṭṭhā vuttanayeneva vissajjanaṃ kātabbaṃ bhaveyyā’’ti vuttaṃ. Tattha heṭṭhāti anulomapucchāvissajjane. Vuttanayenāti ‘‘mūlāni yāni ekato uppajjantī’’tiādinā vuttanayena. Tampīti ‘‘kusalamūlenā’’tiādi aṭṭhakathāvacanampi. Tathāti tena pakārena, anulomapucchāyaṃ viya vissajjanaṃ kātabbaṃ bhaveyyāti iminā pakārenāti attho. Yena kāraṇena ‘‘na sakkā vattu’’nti vuttaṃ, taṃ kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘ye vā panā’’tiādimāha. Tattha ‘‘āmantā’’icceva vissajjanena bhavitabbanti ‘‘sabbe te dhammā kusalā’’ti pucchāyaṃ viya ‘‘sabbe te dhammā kusalamūlena ekamūlā’’ti pucchitepi paṭivacanavissajjanameva labbhati, na anulomapucchāyaṃ viya sarūpadassanavissajjanaṃ vibhajitvā dassetabbassa abhāvato. Ye hi dhammā kusalamūlena ekamūlā, na te dhammā kusalamūlena aññamaññamūlāva. Ye pana kusalamūlena aññamaññamūlā, te kusalamūlena ekamūlāva. Tenāha ‘‘na hi…pe… vibhāgo kātabbo bhaveyyā’’ti.

    தத்த² யேனாதி யேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலேஸு ஏகமூலஸ்ஸ அபா⁴வேன. யத்தா²தி யஸ்மிங் ஞாணஸம்பயுத்தசித்துப்பாதே³. அஞ்ஞமஞ்ஞமூலகத்தா ஏகமூலகத்தா சாதி அதி⁴ப்பாயோ. த்³வின்னங் த்³வின்னஞ்ஹி ஏகேகேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலகத்தே வுத்தே தேஸங் ஏகேகேன ஏகமூலகத்தம்பி வுத்தமேவ ஹோதி ஸமானத்தோ² ஏகஸத்³தோ³தி கத்வா. தேனேவாஹ ‘‘யத்த² பன…பே॰… ந ஏகமூலானீ’’தி. தயித³ங் மிச்சா², த்³வீஸுபி ஏகேகேன இதரஸ்ஸ ஏகமூலகத்தங் ஸம்ப⁴வதி ஏவாதி. தேனாஹ ‘‘ஏதஸ்ஸ க³ஹணஸ்ஸ நிவாரணத்த²’’ந்திஆதி³. ‘‘யே த⁴ம்மா குஸலமூலேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலா, தே குஸலமூலேன ஏகமூலா’’தி இமமத்த²ங் விபா⁴வெந்தேன இத⁴ ‘‘ஆமந்தா’’தி பதே³ன யத்த² த்³வே மூலானி உப்பஜ்ஜந்தி, தத்த² ஏகேகேன இதரஸ்ஸ ஏகமூலகத்தங் பகாஸிதமேவாதி ஆஹ ‘‘ஆமந்தாதி இமினாவ விஸ்ஸஜ்ஜனேன தங்க³ஹணனிவாரணதோ’’தி . நிச்சி²தத்தாதி எத்த² ஏகதோ உப்பஜ்ஜமானானங் திண்ணன்னங் தாவ மூலானங் நிச்சி²தங் ஹோது அஞ்ஞமஞ்ஞேகமூலகத்தங், த்³வின்னங் பன கத²ந்தி ஆஹ ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞமூலானங் ஹீ’’திஆதி³. ஸமானமூலதா ஏவாதி அவதா⁴ரணேன நிவத்திதத்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ந அஞ்ஞமஞ்ஞஸமானமூலதா’’தி வுத்தங். தேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலானங் ஸமானமூலதாமத்தவசனிச்சா²ய ஏகமூலக்³க³ஹணங், ந தேஸங் அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயதாவிஸிட்ட²ஸமானமூலதாத³ஸ்ஸனத்த²ந்தி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதி. த்³வின்னங் மூலானந்தி த்³வின்னங் ஏகமூலானங் ஏகதோ உப்பஜ்ஜமானானங். யதா² தேஸங் ஸமானமூலதா, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தேஸு ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். தங்மூலேஹி அஞ்ஞேஹீதி இதரமூலேஹி மூலத்³வயதோ அஞ்ஞேஹி ஸஹஜாதத⁴ம்மேஹி.

    Tattha yenāti yena aññamaññamūlesu ekamūlassa abhāvena. Yatthāti yasmiṃ ñāṇasampayuttacittuppāde. Aññamaññamūlakattā ekamūlakattā cāti adhippāyo. Dvinnaṃ dvinnañhi ekekena aññamaññamūlakatte vutte tesaṃ ekekena ekamūlakattampi vuttameva hoti samānattho ekasaddoti katvā. Tenevāha ‘‘yattha pana…pe… na ekamūlānī’’ti. Tayidaṃ micchā, dvīsupi ekekena itarassa ekamūlakattaṃ sambhavati evāti. Tenāha ‘‘etassa gahaṇassa nivāraṇattha’’ntiādi. ‘‘Ye dhammā kusalamūlena aññamaññamūlā, te kusalamūlena ekamūlā’’ti imamatthaṃ vibhāventena idha ‘‘āmantā’’ti padena yattha dve mūlāni uppajjanti, tattha ekekena itarassa ekamūlakattaṃ pakāsitamevāti āha ‘‘āmantāti imināva vissajjanena taṃgahaṇanivāraṇato’’ti . Nicchitattāti ettha ekato uppajjamānānaṃ tiṇṇannaṃ tāva mūlānaṃ nicchitaṃ hotu aññamaññekamūlakattaṃ, dvinnaṃ pana kathanti āha ‘‘aññamaññamūlānaṃ hī’’tiādi. Samānamūlatā evāti avadhāraṇena nivattitatthaṃ dassetuṃ ‘‘na aññamaññasamānamūlatā’’ti vuttaṃ. Tena aññamaññamūlānaṃ samānamūlatāmattavacanicchāya ekamūlaggahaṇaṃ, na tesaṃ aññamaññapaccayatāvisiṭṭhasamānamūlatādassanatthanti imamatthaṃ dasseti. Dvinnaṃ mūlānanti dvinnaṃ ekamūlānaṃ ekato uppajjamānānaṃ. Yathā tesaṃ samānamūlatā, taṃ dassetuṃ ‘‘tesu hī’’tiādi vuttaṃ. Taṃmūlehi aññehīti itaramūlehi mūladvayato aññehi sahajātadhammehi.

    இதா³னி யேன அதி⁴ப்பாயேன படிலோமே ‘‘குஸலா’’இச்சேவ புச்சா² கதா, ந ‘‘குஸலமூலேன ஏகமூலா’’தி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞமூலத்தே பன…பே॰… கதாதி த³ட்ட²ப்³ப³’’ந்தி ஆஹ. ந ஹி குஸலமூலேன அஞ்ஞமஞ்ஞமூலேஸு கிஞ்சி ஏகமூலங் ந ஹோதீதி வுத்தோவாயமத்தோ². மூலயுத்ததமேவ வத³தி, ந மூலேஹி அயுத்தந்தி அதி⁴ப்பாயோ. அஞ்ஞதா² புப்³பே³னாபரங் விருஜ்ஜெ²ய்ய. தேனேவாதி மூலயுத்ததாய ஏவ வுச்சமானத்தா. உப⁴யத்தா²பீதி அஞ்ஞமஞ்ஞமூலா ஏகமூலாதி த்³வீஸுபி பதே³ஸு. ‘‘குஸலமூலேனா’’தி வுத்தங், குஸலமூலேன ஸம்பயுத்தேனாதி ஹி அத்தோ². யதி³ உப⁴யம்பி வசனங் மூலயுத்ததமேவ வத³தி, அத² கஸ்மா அனுலோமபுச்சா²யமேவ ஏகமூலக்³க³ஹணங் கதங், ந படிலோமபுச்சா²யந்தி உப⁴யத்தா²பி தங் க³ஹேதப்³ப³ங் ந வா க³ஹேதப்³ப³ங். ஏவஞ்ஹி மூலேகமூலயமகதே³ஸனாஹி அயங் அஞ்ஞமஞ்ஞயமகதே³ஸனா ஸமானரஸா ஸியாதி சோத³னங் மனஸி கத்வா ஆஹ ‘‘தத்தா²’’திஆதி³.

    Idāni yena adhippāyena paṭilome ‘‘kusalā’’icceva pucchā katā, na ‘‘kusalamūlena ekamūlā’’ti, taṃ dassetuṃ ‘‘aññamaññamūlatte pana…pe… katāti daṭṭhabba’’nti āha. Na hi kusalamūlena aññamaññamūlesu kiñci ekamūlaṃ na hotīti vuttovāyamattho. Mūlayuttatameva vadati, na mūlehi ayuttanti adhippāyo. Aññathā pubbenāparaṃ virujjheyya. Tenevāti mūlayuttatāya eva vuccamānattā. Ubhayatthāpīti aññamaññamūlā ekamūlāti dvīsupi padesu. ‘‘Kusalamūlenā’’ti vuttaṃ, kusalamūlena sampayuttenāti hi attho. Yadi ubhayampi vacanaṃ mūlayuttatameva vadati, atha kasmā anulomapucchāyameva ekamūlaggahaṇaṃ kataṃ, na paṭilomapucchāyanti ubhayatthāpi taṃ gahetabbaṃ na vā gahetabbaṃ. Evañhi mūlekamūlayamakadesanāhi ayaṃ aññamaññayamakadesanā samānarasā siyāti codanaṃ manasi katvā āha ‘‘tatthā’’tiādi.

    தத்த² தத்தா²தி தஸ்மிங் அஞ்ஞமஞ்ஞயமகே. யதி³பி ஏகமூலா அஞ்ஞமஞ்ஞமூலாதி இத³ங் பத³த்³வயங் வுத்தனயேன மூலயுத்ததமேவ வத³தி, ததா²பி ஸாமஞ்ஞவிஸேஸலக்க²ணே அத்தே²வ பே⁴தோ³தி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘மூலயோக³ஸாமஞ்ஞே’’திஆதி³ வுத்தங். ஸமூலகானங் ஸமானமூலதா ஏகமூலத்தந்தி ஏகமூலவசனங் தேஸு அவிஸேஸதோ மூலஸப்³பா⁴வமத்தங் வத³தி, ந அஞ்ஞமஞ்ஞமூலஸத்³தோ³ விய மூலேஸு லப்³ப⁴மானங் விஸேஸங், ந ச ஸாமஞ்ஞே நிச்ச²யோ விஸேஸே ஸங்ஸயங் வித⁴மதீதி இமமத்த²மாஹ ‘‘மூலயோக³ஸாமஞ்ஞே…பே॰… பவத்தா’’தி இமினா. விஸேஸே பன நிச்ச²யோ ஸாமஞ்ஞே ஸங்ஸயங் வித⁴மந்தோ ஏவ பவத்ததீதி ஆஹ ‘‘மூலயோக³விஸேஸே பன…பே॰… நிச்சி²தமேவ ஹோதீ’’தி. தஸ்மாதி வுத்தஸ்ஸேவ தஸ்ஸ ஹேதுபா⁴வேன பராமஸனங், விஸேஸனிச்ச²யேனேவ அவினாபா⁴வதோ, ஸாமஞ்ஞஸ்ஸ நிச்சி²தத்தா தத்த² வா ஸங்ஸயாபா⁴வதோதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ஏகமூலாதி புச்ச²ங் அகத்வா’’தி. குஸலபா⁴வதீ³பகங் ந ஹோதீதி குஸலபா⁴வஸ்ஸேவ தீ³பகங் ந ஹோதி தத³ஞ்ஞஜாதிகஸ்ஸபி தீ³பனதோ. தேனாஹ ‘‘குஸலபா⁴வே ஸங்ஸயஸப்³பா⁴வா’’தி. அஞ்ஞமஞ்ஞமூலவசனந்தி கேவலங் அஞ்ஞமஞ்ஞமூலவசனந்தி அதி⁴ப்பாயோ. குஸலாதி⁴காரஸ்ஸ அனுவத்தமானத்தாதி இமினா ‘‘ஸப்³பே³ தே த⁴ம்மா குஸலா’’தி குஸலக்³க³ஹணே காரணமாஹ. ஏகமூலக்³க³ஹணே ஹி பயோஜனாபா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ, குஸலஸ்ஸ வஸேன சாயங் தே³ஸனாதி.

    Tattha tatthāti tasmiṃ aññamaññayamake. Yadipi ekamūlā aññamaññamūlāti idaṃ padadvayaṃ vuttanayena mūlayuttatameva vadati, tathāpi sāmaññavisesalakkhaṇe attheva bhedoti dassetuṃ ‘‘mūlayogasāmaññe’’tiādi vuttaṃ. Samūlakānaṃ samānamūlatā ekamūlattanti ekamūlavacanaṃ tesu avisesato mūlasabbhāvamattaṃ vadati, na aññamaññamūlasaddo viya mūlesu labbhamānaṃ visesaṃ, na ca sāmaññe nicchayo visese saṃsayaṃ vidhamatīti imamatthamāha ‘‘mūlayogasāmaññe…pe… pavattā’’ti iminā. Visese pana nicchayo sāmaññe saṃsayaṃ vidhamanto eva pavattatīti āha ‘‘mūlayogavisese pana…pe… nicchitameva hotī’’ti. Tasmāti vuttasseva tassa hetubhāvena parāmasanaṃ, visesanicchayeneva avinābhāvato, sāmaññassa nicchitattā tattha vā saṃsayābhāvatoti attho. Tenāha ‘‘ekamūlāti pucchaṃ akatvā’’ti. Kusalabhāvadīpakaṃ na hotīti kusalabhāvasseva dīpakaṃ na hoti tadaññajātikassapi dīpanato. Tenāha ‘‘kusalabhāve saṃsayasabbhāvā’’ti. Aññamaññamūlavacananti kevalaṃ aññamaññamūlavacananti adhippāyo. Kusalādhikārassa anuvattamānattāti iminā ‘‘sabbe te dhammā kusalā’’ti kusalaggahaṇe kāraṇamāha. Ekamūlaggahaṇe hi payojanābhāvo dassito, kusalassa vasena cāyaṃ desanāti.

    53-61. மூலனயே வுத்தே ஏவ அத்தே²தி மூலனயே வுத்தே ஏவ குஸலாதி³த⁴ம்மே. குஸலாத³யோ ஹி ஸபா⁴வத⁴ம்மா இத⁴ பாளிஅத்த²தாய அத்தோ²தி வுத்தோ. குஸலமூலபா⁴வேன, மூலஸ்ஸ விஸேஸனேன, மூலயோக³தீ³பனேன ச பகாஸேதுங். குஸலமூலபூ⁴தா மூலா குஸலமூலமூலாதி ஸமாஸயோஜனா. மூலவசனஞ்ஹி நிவத்தேதப்³ப³க³ஹேதப்³ப³ஸாதா⁴ரணங். அகுஸலாப்³யாகதாபி மூலத⁴ம்மா அத்தீ²தி குஸலமூலபா⁴வேன மூலத⁴ம்மா விஸேஸிதா. மூலக்³க³ஹணேன ச மூலவந்தானங் மூலயோகோ³ தீ³பிதோ ஹோதி. ஸமானேன மூலேன, மூலஸ்ஸ விஸேஸனேன, மூலயோக³தீ³பனேன ச பகாஸேதுங் ‘‘ஏகமூலமூலா’’தி, அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ மூலேன மூலபா⁴வேன, மூலஸ்ஸ விஸேஸனேன, மூலயோக³தீ³பனேன ச பகாஸேதுங் ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞமூலமூலா’’தி மூலமூலனயோ வுத்தோதி யோஜனா. தீஸுபி யமகேஸு யதா²வுத்தவிஸேஸனமேவெத்த² பரியாயந்தரங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.

    53-61. Mūlanaye vutte eva attheti mūlanaye vutte eva kusalādidhamme. Kusalādayo hi sabhāvadhammā idha pāḷiatthatāya atthoti vutto. Kusalamūlabhāvena, mūlassa visesanena, mūlayogadīpanena ca pakāsetuṃ. Kusalamūlabhūtā mūlā kusalamūlamūlāti samāsayojanā. Mūlavacanañhi nivattetabbagahetabbasādhāraṇaṃ. Akusalābyākatāpi mūladhammā atthīti kusalamūlabhāvena mūladhammā visesitā. Mūlaggahaṇena ca mūlavantānaṃ mūlayogo dīpito hoti. Samānena mūlena, mūlassa visesanena, mūlayogadīpanena ca pakāsetuṃ ‘‘ekamūlamūlā’’ti, aññamaññassa mūlena mūlabhāvena, mūlassa visesanena, mūlayogadīpanena ca pakāsetuṃ ‘‘aññamaññamūlamūlā’’ti mūlamūlanayo vuttoti yojanā. Tīsupi yamakesu yathāvuttavisesanamevettha pariyāyantaraṃ daṭṭhabbaṃ.

    மூலயோக³ங் தீ³பேதுந்தி மூலயோக³மேவ பதா⁴னங் ஸாதிஸயஞ்ச கத்வா தீ³பேதுந்தி அதி⁴ப்பாயோ. யதா² ஹி குஸலானி மூலானி ஏதேஸந்தி குஸலமூலகானீதி பா³ஹிரத்த²ஸமாஸே மூலயோகோ³ பதா⁴னபா⁴வேன வுத்தோ ஹோதி, ந ஏவங் ‘‘குஸலஸங்கா²தா மூலா குஸலமூலா’’தி கேவலங், ‘‘குஸலமூலமூலா’’தி ஸவிஸேஸனங் வா வுத்தே உத்தரபத³த்த²ப்பதா⁴னஸமாஸே. தேனாஹ ‘‘அஞ்ஞபத³த்த²…பே॰… தீ³பேது’’ந்தி. வுத்தப்பகாரோவாதி ‘‘குஸலமூலபா⁴வேன மூலஸ்ஸ விஸேஸனேனா’’திஆதி³னா மூலமூலனயே ச, ‘‘அஞ்ஞபத³த்த²ஸமாஸந்தேன க-காரேனா’’திஆதி³னா மூலகனயே ச வுத்தப்பகாரோ ஏவ. வசனபரியாயோ மூலமூலகனயே ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா யோஜேதப்³போ³.

    Mūlayogaṃdīpetunti mūlayogameva padhānaṃ sātisayañca katvā dīpetunti adhippāyo. Yathā hi kusalāni mūlāni etesanti kusalamūlakānīti bāhiratthasamāse mūlayogo padhānabhāvena vutto hoti, na evaṃ ‘‘kusalasaṅkhātā mūlā kusalamūlā’’ti kevalaṃ, ‘‘kusalamūlamūlā’’ti savisesanaṃ vā vutte uttarapadatthappadhānasamāse. Tenāha ‘‘aññapadattha…pe… dīpetu’’nti. Vuttappakārovāti ‘‘kusalamūlabhāvena mūlassa visesanenā’’tiādinā mūlamūlanaye ca, ‘‘aññapadatthasamāsantena ka-kārenā’’tiādinā mūlakanaye ca vuttappakāro eva. Vacanapariyāyo mūlamūlakanaye ekajjhaṃ katvā yojetabbo.

    74-85. ந ஏகமூலபா⁴வங் லப⁴மானேஹீதி அப்³யாகதமூலேன ந ஏகமூலகங் ததா²வத்தப்³ப³தங் லப⁴மானேஹி அட்டா²ரஸஅஹேதுகசித்துப்பாதா³ஹேதுகஸமுட்டா²னரூபனிப்³பா³னேஹி ஏகதோ அலப்³ப⁴மானத்தா. யதா² ஹி யதா²வுத்தசித்துப்பாதா³த³யோ ஹேதுபச்சயவிரஹிதா அஹேதுகவோஹாரங் லப⁴ந்தி, ந ஏவங் ஸஹேதுகஸமுட்டா²னங் ரூபங். தேனாஹ ‘‘அஹேதுகவோஹாரரஹிதங் கத்வா’’தி. எத்த² ச ‘‘ஸப்³ப³ங் ரூபங் ந ஹேதுகமேவ, அஹேதுகமேவா’’தி வுத்தத்தா கிஞ்சாபி ஸஹேதுகஸமுட்டா²னம்பி ரூபங் அஹேதுகங், ‘‘அப்³யாகதோ த⁴ம்மோ அப்³யாகதஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ ஹேதுபச்சயேன பச்சயோ, விபாகாப்³யாகதா கிரியாப்³யாகதா ஹேதூ ஸம்பயுத்தகானங் க²ந்தா⁴னங் சித்தஸமுட்டா²னானஞ்ச ரூபானங் ஹேதுபச்சயேன பச்சயோ’’தி (பட்டா²॰ 1.1.403) பன வசனதோ ஹேதுபச்சயயோகே³ன ஸஹேதுகஸமுட்டா²னஸ்ஸ ரூபஸ்ஸ அஹேதுகவோஹாராபா⁴வோ வுத்தோ. கேசி பன ‘‘அப்³போ³ஹாரிகங் கத்வாதி ஸஹேதுகவோஹாரேன அப்³போ³ஹாரிகங் கத்வாதி அத்த²ங் வத்வா அஞ்ஞதா² ‘அஹேதுகங் அப்³யாகதங் அப்³யாகதமூலேன ஏகமூல’ந்தி ந ஸக்கா வத்து’’ந்தி வத³ந்தி. தத்த² யங் வத்தப்³ப³ங், தங் வுத்தமேவ அஹேதுகவோஹாராபா⁴வேன ஸஹேதுகதாபரியாயஸ்ஸ அத்த²ஸித்³த⁴த்தா. அபிச ஹேதுபச்சயஸப்³பா⁴வதோ தஸ்ஸ ஸஹேதுகதாபரியாயோ லப்³ப⁴தேவ. தேனாஹ ‘‘ந வா ஸஹேதுகது³கே விய…பே॰… அப்³போ³ஹாரிகங் கத’’ந்தி. எத்த² எத்தா²தி ஏதஸ்மிங் ஏகமூலகது³கே. ஹேதுபச்சயயோகா³யோக³வஸேனாதி ஹேதுபச்சயேன யோகா³யோக³வஸேன, ஹேதுபச்சயஸ்ஸ ஸப்³பா⁴வாஸப்³பா⁴வவஸேனாதி அத்தோ². ஸஹேதுகவோஹாரமேவ லப⁴தி பச்சயபூ⁴தஹேதுஸப்³பா⁴வதோ.

    74-85. Na ekamūlabhāvaṃ labhamānehīti abyākatamūlena na ekamūlakaṃ tathāvattabbataṃ labhamānehi aṭṭhārasaahetukacittuppādāhetukasamuṭṭhānarūpanibbānehi ekato alabbhamānattā. Yathā hi yathāvuttacittuppādādayo hetupaccayavirahitā ahetukavohāraṃ labhanti, na evaṃ sahetukasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ. Tenāha ‘‘ahetukavohārarahitaṃ katvā’’ti. Ettha ca ‘‘sabbaṃ rūpaṃ na hetukameva, ahetukamevā’’ti vuttattā kiñcāpi sahetukasamuṭṭhānampi rūpaṃ ahetukaṃ, ‘‘abyākato dhammo abyākatassa dhammassa hetupaccayena paccayo, vipākābyākatā kiriyābyākatā hetū sampayuttakānaṃ khandhānaṃ cittasamuṭṭhānānañca rūpānaṃ hetupaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 1.1.403) pana vacanato hetupaccayayogena sahetukasamuṭṭhānassa rūpassa ahetukavohārābhāvo vutto. Keci pana ‘‘abbohārikaṃ katvāti sahetukavohārena abbohārikaṃ katvāti atthaṃ vatvā aññathā ‘ahetukaṃ abyākataṃ abyākatamūlena ekamūla’nti na sakkā vattu’’nti vadanti. Tattha yaṃ vattabbaṃ, taṃ vuttameva ahetukavohārābhāvena sahetukatāpariyāyassa atthasiddhattā. Apica hetupaccayasabbhāvato tassa sahetukatāpariyāyo labbhateva. Tenāha ‘‘na vā sahetukaduke viya…pe… abbohārikaṃ kata’’nti. Ettha etthāti etasmiṃ ekamūlakaduke. Hetupaccayayogāyogavasenāti hetupaccayena yogāyogavasena, hetupaccayassa sabbhāvāsabbhāvavasenāti attho. Sahetukavohārameva labhati paccayabhūtahetusabbhāvato.

    அபரே பன ப⁴ணந்தி ‘‘ஸஹேதுகசித்தஸமுட்டா²னங் ரூபங் அஹேதுகங் அப்³யாகதந்தி இமினா வசனேன ஸங்க³ஹங் க³ச்ச²ந்தம்பி ஸமூலகத்தா ‘அப்³யாகதமூலேன ந ஏகமூல’ந்தி ந ஸக்கா வத்துங், ஸதிபி ஸமூலகத்தே நிப்பரியாயேன ஸஹேதுகங் ந ஹோதீதி ‘அப்³யாகதமூலேன ஏகமூல’ந்தி ச ந ஸக்கா வத்துங், தஸ்மா ‘அஹேதுகங் அப்³யாகதங் அப்³யாகதமூலேன ந ஏகமூலங், ஸஹேதுகங் அப்³யாகதங் அப்³யாகதமூலேன ஏகமூல’ந்தி த்³வீஸுபி பதே³ஸு அனவரோத⁴தோ அப்³போ³ஹாரிகங் கத்வாதி வுத்த’’ந்தி, தங் தேஸங் மதிமத்தங் ‘‘ஸஹேதுகஅப்³யாகதஸமுட்டா²னங் ரூபங் அப்³யாகதமூலேன ஏகமூலங் ஹோதீ’’தி அட்ட²கதா²யங் தஸ்ஸ ஏகமூலபா⁴வஸ்ஸ நிச்சி²தத்தா, தஸ்மா வுத்தனயேனேவ செத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.

    Apare pana bhaṇanti ‘‘sahetukacittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ ahetukaṃ abyākatanti iminā vacanena saṅgahaṃ gacchantampi samūlakattā ‘abyākatamūlena na ekamūla’nti na sakkā vattuṃ, satipi samūlakatte nippariyāyena sahetukaṃ na hotīti ‘abyākatamūlena ekamūla’nti ca na sakkā vattuṃ, tasmā ‘ahetukaṃ abyākataṃ abyākatamūlena na ekamūlaṃ, sahetukaṃ abyākataṃ abyākatamūlena ekamūla’nti dvīsupi padesu anavarodhato abbohārikaṃ katvāti vutta’’nti, taṃ tesaṃ matimattaṃ ‘‘sahetukaabyākatasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ abyākatamūlena ekamūlaṃ hotī’’ti aṭṭhakathāyaṃ tassa ekamūlabhāvassa nicchitattā, tasmā vuttanayeneva cettha attho veditabbo.

    86-97. குஸலாகுஸலாப்³யாகதராஸிதோ நமனநாமனஸங்கா²தேன விஸேஸேன அரூபத⁴ம்மானங் க³ஹணங் நித்³தா⁴ரணங் நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘நாமானங் நித்³தா⁴ரிதத்தா’’தி. தேன தேஸங் அதி⁴கபா⁴வமாஹ விஞ்ஞாயமானமேவ பகரணேன அபரிச்சி²ன்னத்தா. யதி³ ஏவங் ‘‘அஹேதுகங் நாமங் ஸஹேதுகங் நாம’’ந்தி பாட²ந்தரே கஸ்மா நாமக்³க³ஹணங் கதந்தி ஆஹ ‘‘ஸுபாகடபா⁴வத்த²’’ந்தி, பரிப்³யத்தங் கத்வா வுத்தே கிங் வத்தப்³ப³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ.

    86-97. Kusalākusalābyākatarāsito namananāmanasaṅkhātena visesena arūpadhammānaṃ gahaṇaṃ niddhāraṇaṃ nāma hotīti āha ‘‘nāmānaṃ niddhāritattā’’ti. Tena tesaṃ adhikabhāvamāha viññāyamānameva pakaraṇena aparicchinnattā. Yadi evaṃ ‘‘ahetukaṃ nāmaṃ sahetukaṃ nāma’’nti pāṭhantare kasmā nāmaggahaṇaṃ katanti āha ‘‘supākaṭabhāvattha’’nti, paribyattaṃ katvā vutte kiṃ vattabbanti adhippāyo.

    நித்³தே³ஸவாரவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Niddesavāravaṇṇanā niṭṭhitā.

    மூலயமகவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Mūlayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / யமகபாளி • Yamakapāḷi / 1. மூலயமகங் • 1. Mūlayamakaṃ

    அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 1. மூலயமகங் • 1. Mūlayamakaṃ

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 1. மூலயமகங் • 1. Mūlayamakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact