| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi |
१२. मुनिसुत्तं
12. Munisuttaṃ
२०९.
209.
अनिकेतमसन्थवं, एतं वे मुनिदस्सनं॥
Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassanaṃ.
२१०.
210.
यो जातमुच्छिज्ज न रोपयेय्य, जायन्तमस्स नानुप्पवेच्छे।
Yo jātamucchijja na ropayeyya, jāyantamassa nānuppavecche;
तमाहु एकं मुनिनं चरन्तं, अद्दक्खि सो सन्तिपदं महेसि॥
Tamāhu ekaṃ muninaṃ carantaṃ, addakkhi so santipadaṃ mahesi.
२११.
211.
सङ्खाय वत्थूनि पमाय 3 बीजं, सिनेहमस्स नानुप्पवेच्छे।
Saṅkhāya vatthūni pamāya 4 bījaṃ, sinehamassa nānuppavecche;
स वे मुनी जातिखयन्तदस्सी, तक्कं पहाय न उपेति सङ्खं॥
Sa ve munī jātikhayantadassī, takkaṃ pahāya na upeti saṅkhaṃ.
२१२.
212.
अञ्ञाय सब्बानि निवेसनानि, अनिकामयं अञ्ञतरम्पि तेसं।
Aññāya sabbāni nivesanāni, anikāmayaṃ aññatarampi tesaṃ;
स वे मुनी वीतगेधो अगिद्धो, नायूहती पारगतो हि होति॥
Sa ve munī vītagedho agiddho, nāyūhatī pāragato hi hoti.
२१३.
213.
सब्बाभिभुं सब्बविदुं सुमेधं, सब्बेसु धम्मेसु अनूपलित्तं।
Sabbābhibhuṃ sabbaviduṃ sumedhaṃ, sabbesu dhammesu anūpalittaṃ;
सब्बञ्जहं तण्हक्खये विमुत्तं, तं वापि धीरा मुनि 5 वेदयन्ति॥
Sabbañjahaṃ taṇhakkhaye vimuttaṃ, taṃ vāpi dhīrā muni 6 vedayanti.
२१४.
214.
पञ्ञाबलं सीलवतूपपन्नं, समाहितं झानरतं सतीमं।
Paññābalaṃ sīlavatūpapannaṃ, samāhitaṃ jhānarataṃ satīmaṃ;
सङ्गा पमुत्तं अखिलं अनासवं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Saṅgā pamuttaṃ akhilaṃ anāsavaṃ, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२१५.
215.
एकं चरन्तं मुनिमप्पमत्तं, निन्दापसंसासु अवेधमानं।
Ekaṃ carantaṃ munimappamattaṃ, nindāpasaṃsāsu avedhamānaṃ;
सीहंव सद्देसु असन्तसन्तं, वातंव जालम्हि असज्जमानं।
Sīhaṃva saddesu asantasantaṃ, vātaṃva jālamhi asajjamānaṃ;
तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२१६.
216.
यो ओगहणे थम्भोरिवाभिजायति, यस्मिं परे वाचापरियन्तं 11 वदन्ति।
Yo ogahaṇe thambhorivābhijāyati, yasmiṃ pare vācāpariyantaṃ 12 vadanti;
तं वीतरागं सुसमाहितिन्द्रियं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Taṃ vītarāgaṃ susamāhitindriyaṃ, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२१७.
217.
यो वे ठितत्तो तसरंव उज्जु, जिगुच्छति कम्मेहि पापकेहि।
Yo ve ṭhitatto tasaraṃva ujju, jigucchati kammehi pāpakehi;
वीमंसमानो विसमं समञ्च, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Vīmaṃsamāno visamaṃ samañca, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२१८.
218.
यो सञ्ञतत्तो न करोति पापं, दहरो मज्झिमो च मुनि 13 यतत्तो।
Yo saññatatto na karoti pāpaṃ, daharo majjhimo ca muni 14 yatatto;
अरोसनेय्यो न सो रोसेति कञ्चि 15, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Arosaneyyo na so roseti kañci 16, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२१९.
219.
यदग्गतो मज्झतो सेसतो वा, पिण्डं लभेथ परदत्तूपजीवी।
Yadaggato majjhato sesato vā, piṇḍaṃ labhetha paradattūpajīvī;
नालं थुतुं नोपि निपच्चवादी, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Nālaṃ thutuṃ nopi nipaccavādī, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२२०.
220.
मुनिं चरन्तं विरतं मेथुनस्मा, यो योब्बने नोपनिबज्झते क्वचि।
Muniṃ carantaṃ virataṃ methunasmā, yo yobbane nopanibajjhate kvaci;
मदप्पमादा विरतं विप्पमुत्तं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Madappamādā virataṃ vippamuttaṃ, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२२१.
221.
अञ्ञाय लोकं परमत्थदस्सिं, ओघं समुद्दं अतितरिय तादिं।
Aññāya lokaṃ paramatthadassiṃ, oghaṃ samuddaṃ atitariya tādiṃ;
तं छिन्नगन्थं असितं अनासवं, तं वापि धीरा मुनि वेदयन्ति॥
Taṃ chinnaganthaṃ asitaṃ anāsavaṃ, taṃ vāpi dhīrā muni vedayanti.
२२२.
222.
असमा उभो दूरविहारवुत्तिनो, गिही 17 दारपोसी अममो च सुब्बतो।
Asamā ubho dūravihāravuttino, gihī 18 dāraposī amamo ca subbato;
परपाणरोधाय गिही असञ्ञतो, निच्चं मुनी रक्खति पाणिने 19 यतो॥
Parapāṇarodhāya gihī asaññato, niccaṃ munī rakkhati pāṇine 20 yato.
२२३.
223.
सिखी यथा नीलगीवो 21 विहङ्गमो, हंसस्स नोपेति जवं कुदाचनं।
Sikhī yathā nīlagīvo 22 vihaṅgamo, haṃsassa nopeti javaṃ kudācanaṃ;
एवं गिही नानुकरोति भिक्खुनो, मुनिनो विवित्तस्स वनम्हि झायतोति॥
Evaṃ gihī nānukaroti bhikkhuno, munino vivittassa vanamhi jhāyatoti.
मुनिसुत्तं द्वादसमं निट्ठितं।उरगवग्गो पठमो निट्ठितो।
Munisuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.Uragavaggo paṭhamo niṭṭhito.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
उरगो धनियो चेव, विसाणञ्च तथा कसि।
Urago dhaniyo ceva, visāṇañca tathā kasi;
चुन्दो पराभवो चेव, वसलो मेत्तभावना॥
Cundo parābhavo ceva, vasalo mettabhāvanā.
सातागिरो आळवको, विजयो च तथा मुनि।
Sātāgiro āḷavako, vijayo ca tathā muni;
द्वादसेतानि सुत्तानि, उरगवग्गोति वुच्चतीति॥
Dvādasetāni suttāni, uragavaggoti vuccatīti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā / १२. मुनिसुत्तवण्णना • 12. Munisuttavaṇṇanā
