| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၃. မုသာဝာဒဂရုလဟုဘာဝပဉ္ဟော
3. Musāvādagarulahubhāvapañho
၃. ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ ပာရာဇိကော ဟောတီ’တိ။ ပုန စ ဘဏိတံ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ ဧကသ္သ သန္တိကေ ဒေသနာဝတ္ထုက’န္တိ။ ဘန္တေ နာဂသေန, ကော ပနေတ္ထ ဝိသေသော, ကိံ ကာရဏံ, ယဉ္စေကေန မုသာဝာဒေန ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ, ယဉ္စေကေန မုသာဝာဒေန သတေကိစ္ဆော ဟောတိ? ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ ပာရာဇိကော ဟောတီ’တိ, တေန ဟိ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ ဧကသ္သ သန္တိကေ ဒေသနာဝတ္ထုက’န္တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ ဧကသ္သ သန္တိကေ ဒေသနာဝတ္ထုက’န္တိ, တေန ဟိ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ ပာရာဇိကော ဟောတီ’တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။
3. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘sampajānamusāvāde pārājiko hotī’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘sampajānamusāvāde lahukaṃ āpattiṃ āpajjati ekassa santike desanāvatthuka’nti. Bhante nāgasena, ko panettha viseso, kiṃ kāraṇaṃ, yañcekena musāvādena ucchijjati, yañcekena musāvādena satekiccho hoti? Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘sampajānamusāvāde pārājiko hotī’ti, tena hi ‘sampajānamusāvāde lahukaṃ āpattiṃ āpajjati ekassa santike desanāvatthuka’nti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘sampajānamusāvāde lahukaṃ āpattiṃ āpajjati ekassa santike desanāvatthuka’nti, tena hi ‘sampajānamusāvāde pārājiko hotī’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ , မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ ပာရာဇိကော ဟောတီ’တိ။ ဘဏိတဉ္စ ‘သမ္ပဇာနမုသာဝာဒေ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ ဧကသ္သ သန္တိကေ ဒေသနာဝတ္ထုက’န္တိ, တဉ္စ ပန ဝတ္ထုဝသေန ဂရုကလဟုကံ ဟောတိ။ တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဣဓ ကောစိ ပုရိသော ပရသ္သ ပာဏိနာ ပဟာရံ ဒဒေယ္ယ, တသ္သ တုမ္ဟေ ကိံ ဒဏ္ဍံ ဓာရေထာ’’တိ? ‘‘ယဒိ သော, ဘန္တေ, အာဟ ‘နက္ခမာမီ’တိ, တသ္သ မယံ အက္ခမမာနေ ကဟာပဏံ ဟရာပေမာ’’တိ ‘‘ဣဓ ပန, မဟာရာဇ, သော ယေဝ ပုရိသော တဝ ပာဏိနာ ပဟာရံ ဒဒေယ္ယ, တသ္သ ပန ကော ဒဏ္ဍော’’တိ? ‘‘ဟတ္ထမ္ပိသ္သ, ဘန္တေ, ဆေဒာပေယ္ယာမ, ပာဒမ္ပိ ဆေဒာပေယ္ယာမ, ယာဝ သီသံ ကဠီရစ္ဆေဇ္ဇံ ဆေဒာပေယ္ယာမ, သဗ္ဗမ္ပိ တံ ဂေဟံ ဝိလုမ္ပာပေယ္ယာမ, ဥဘတောပက္ခေ 1 ယာဝ သတ္တမံ ကုလံ သမုဂ္ဃာတာပေယ္ယာမာ’’တိ။ ‘‘ကော ပနေတ္ထ, မဟာရာဇ, ဝိသေသော, ကိံ ကာရဏံ, ယံ ဧကသ္သ ပာဏိပ္ပဟာရေ သုခုမော ကဟာပဏော ဒဏ္ဍော, ယံ တဝ ပာဏိပ္ပဟာရေ ဟတ္ထစ္ဆေဇ္ဇံ ပာဒစ္ဆေဇ္ဇံ ယာဝ ကဠီရစ္ဆေဇ္ဇံ သဗ္ဗဂေဟာဒာနံ ဥဘတောပက္ခေ ယာဝ သတ္တမကုလာ သမုဂ္ဃာတော’’တိ? ‘‘မနုသ္သန္တရေန, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, သမ္ပဇာနမုသာဝာဒော ဝတ္ထုဝသေန ဂရုကလဟုကော ဟောတီ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘sampajānamusāvāde pārājiko hotī’ti. Bhaṇitañca ‘sampajānamusāvāde lahukaṃ āpattiṃ āpajjati ekassa santike desanāvatthuka’nti, tañca pana vatthuvasena garukalahukaṃ hoti. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha koci puriso parassa pāṇinā pahāraṃ dadeyya, tassa tumhe kiṃ daṇḍaṃ dhārethā’’ti? ‘‘Yadi so, bhante, āha ‘nakkhamāmī’ti, tassa mayaṃ akkhamamāne kahāpaṇaṃ harāpemā’’ti ‘‘idha pana, mahārāja, so yeva puriso tava pāṇinā pahāraṃ dadeyya, tassa pana ko daṇḍo’’ti? ‘‘Hatthampissa, bhante, chedāpeyyāma, pādampi chedāpeyyāma, yāva sīsaṃ kaḷīracchejjaṃ chedāpeyyāma, sabbampi taṃ gehaṃ vilumpāpeyyāma, ubhatopakkhe 2 yāva sattamaṃ kulaṃ samugghātāpeyyāmā’’ti. ‘‘Ko panettha, mahārāja, viseso, kiṃ kāraṇaṃ, yaṃ ekassa pāṇippahāre sukhumo kahāpaṇo daṇḍo, yaṃ tava pāṇippahāre hatthacchejjaṃ pādacchejjaṃ yāva kaḷīracchejjaṃ sabbagehādānaṃ ubhatopakkhe yāva sattamakulā samugghāto’’ti? ‘‘Manussantarena, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, sampajānamusāvādo vatthuvasena garukalahuko hotī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
မုသာဝာဒဂရုလဟုဘာဝပဉ္ဟော တတိယော။
Musāvādagarulahubhāvapañho tatiyo.
Footnotes:
