Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / саарад̇т̇ад̣̇ийбаний-дийгаа • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
намо д̇асса бхаг̇авад̇о арахад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хасса
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
винаяабидагз
Vinayapiṭake
саарад̇т̇ад̣̇ийбаний-дийгаа (д̇ад̇ияо бхааг̇о)
Sāratthadīpanī-ṭīkā (tatiyo bhāgo)
5. баажид̇д̇ияаган̣д̣ам̣
5. Pācittiyakaṇḍaṃ
1. мусааваад̣̇аваг̇г̇о
1. Musāvādavaggo
1. мусааваад̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анаа
1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā
1. мусааваад̣̇аваг̇г̇асса батамасигкаабад̣̇з куд̣̇д̣̇агаананд̇и зд̇т̇а ‘‘куд̣̇д̣̇ага-сад̣̇д̣̇о б̣аху-сад̣̇д̣̇абарияааяо . б̣ахубхаавад̇о имаани куд̣̇д̣̇агаани наама ж̇аад̇ааний’’д̇и вад̣̇анд̇и. д̇ад̇т̇аад̇и д̇зсу навасу ваг̇г̇зсу, д̇зсу ваа куд̣̇д̣̇агзсу. гааран̣зна гааран̣анд̇арабадижчаад̣̇анамзва вибхаавзд̇ум̣ ‘‘руубам̣ анижжа’’нд̇иаад̣̇имааха. руубам̣ анижжанд̇и бадиж̇аанид̇ваа д̇ад̇т̇а гааран̣ам̣ вад̣̇анд̇о ‘‘ж̇аанид̇аб̣б̣ад̇о’’д̇и ааха. ‘‘яад̣̇и звам̣ ниб̣б̣аанассаби анижжад̇аа аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и барзна вуд̇д̇о д̇ам̣ гааран̣ам̣ бадижчаад̣̇зд̇ум̣ буна ‘‘ж̇аад̇ид̇хаммад̇о’’д̇и ан̃н̃ам̣ гааран̣ам̣ вад̣̇ад̇и.
1. Musāvādavaggassa paṭhamasikkhāpade khuddakānanti ettha ‘‘khuddaka-saddo bahu-saddapariyāyo . Bahubhāvato imāni khuddakāni nāma jātānī’’ti vadanti. Tatthāti tesu navasu vaggesu, tesu vā khuddakesu. Kāraṇena kāraṇantarapaṭicchādanameva vibhāvetuṃ ‘‘rūpaṃ anicca’’ntiādimāha. Rūpaṃ aniccanti paṭijānitvā tattha kāraṇaṃ vadanto ‘‘jānitabbato’’ti āha. ‘‘Yadi evaṃ nibbānassapi aniccatā āpajjatī’’ti parena vutto taṃ kāraṇaṃ paṭicchādetuṃ puna ‘‘jātidhammato’’ti aññaṃ kāraṇaṃ vadati.
‘‘самбаж̇аанам̣ мусаа бхаасад̇ий’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣з самбаж̇аана мусаа бхаасад̇ийд̇и анунаасигалобзна нид̣̇д̣̇зсод̇и ааха ‘‘ж̇аананд̇о мусаа бхаасад̇ий’’д̇и.
‘‘Sampajānaṃ musā bhāsatī’’ti vattabbe sampajāna musā bhāsatīti anunāsikalopena niddesoti āha ‘‘jānanto musā bhāsatī’’ti.
2. ж̇аанид̇ваа ж̇аананд̇асса жа мусаа бхан̣анзд̇и буб̣б̣абхааг̇зби ж̇аанид̇ваа важанагкан̣зби ж̇аананд̇асса мусаа бхан̣анз. бхан̣анан̃жа наама ид̇ха абхууд̇асса ваа бхууд̇ад̇ам̣ бхууд̇асса ваа абхууд̇ад̇ам̣ гад̇ваа гааязна ваа ваажааяа ваа вин̃н̃аабанабаяог̇о. самбаж̇аанамусааваад̣̇зд̇и жа нимид̇д̇ад̇т̇з бхуммаважанам̣, д̇асмаа яо самбаж̇аана мусаа вад̣̇ад̇и, д̇асса д̇ам̣нимид̇д̇ам̣ д̇ам̣хзд̇у д̇аббажжаяаа баажид̇д̇ияам̣ ход̇ийд̇и звамзд̇т̇а ан̃н̃зсу жа ийд̣̇исзсу ад̇т̇о взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
2.Jānitvā jānantassa ca musā bhaṇaneti pubbabhāgepi jānitvā vacanakkhaṇepi jānantassa musā bhaṇane. Bhaṇanañca nāma idha abhūtassa vā bhūtataṃ bhūtassa vā abhūtataṃ katvā kāyena vā vācāya vā viññāpanapayogo. Sampajānamusāvādeti ca nimittatthe bhummavacanaṃ, tasmā yo sampajāna musā vadati, tassa taṃnimittaṃ taṃhetu tappaccayā pācittiyaṃ hotīti evamettha aññesu ca īdisesu attho veditabbo.
3. висам̣ваад̣̇знд̇и зд̇знаад̇и висам̣ваад̣̇анам̣, ван̃жанаад̇хиббааяавасаббавад̇д̇ам̣ жид̇д̇ам̣. д̇знааха ‘‘висам̣ваад̣̇анажид̇д̇ам̣ бурад̇о гад̇ваа вад̣̇анд̇ассаа’’д̇и. вад̣̇ад̇и зд̇ааяаад̇и ваажаа, важанасамудтаабигаа жзд̇анаа. д̇знааха ‘‘мижчааваажаа…бз… жзд̇анаа’’д̇и. бабхзд̣̇аг̇ад̇аа ваажаад̇и анзгабхзд̣̇абхиннаа. звам̣ батамабад̣̇зна суд̣̇д̇хажзд̇анаа…бз… гат̇ид̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣аад̇и иминаа имам̣ д̣̇ийбзд̇и – суд̣̇д̇хажзд̇анаа ваа суд̣̇д̇хасад̣̇д̣̇о ваа суд̣̇д̇хавин̃н̃ад̇д̇и ваа мусааваад̣̇о наама на ход̇и, вин̃н̃ад̇д̇ияаа сад̣̇д̣̇зна жа сахид̇аа д̇ам̣самудтаабигаа жзд̇анаа мусааваад̣̇од̇и. жагкувасзна аг̇г̇ахид̇аарамман̣анд̇и жагкусанниссид̇зна вин̃н̃аан̣зна аг̇г̇ахид̇амаарамман̣ам̣. гхаанаад̣̇ийнам̣ д̇ин̣н̣ам̣ инд̣̇рияаанам̣ самбад̇д̇ависаяаг̇г̇аахагад̇д̇аа вуд̇д̇ам̣ ‘‘д̇ийхи инд̣̇риязхи згааб̣ад̣̇д̇хам̣ вияа гад̇ваа’’д̇и. ‘‘д̇ханунаа виж̇жхад̇ий’’д̇иаад̣̇ийсу вияа ‘‘жагкунаа д̣̇идта’’нд̇и аяам̣ вохааро логз баагадод̇и ааха ‘‘ол̣ааригзнзва наязнаа’’д̇и.
3. Visaṃvādenti etenāti visaṃvādanaṃ, vañcanādhippāyavasappavattaṃ cittaṃ. Tenāha ‘‘visaṃvādanacittaṃ purato katvā vadantassā’’ti. Vadati etāyāti vācā, vacanasamuṭṭhāpikā cetanā. Tenāha ‘‘micchāvācā…pe… cetanā’’ti. Pabhedagatā vācāti anekabhedabhinnā. Evaṃ paṭhamapadena suddhacetanā…pe… kathitāti veditabbāti iminā imaṃ dīpeti – suddhacetanā vā suddhasaddo vā suddhaviññatti vā musāvādo nāma na hoti, viññattiyā saddena ca sahitā taṃsamuṭṭhāpikā cetanā musāvādoti. Cakkhuvasena aggahitārammaṇanti cakkhusannissitena viññāṇena aggahitamārammaṇaṃ. Ghānādīnaṃ tiṇṇaṃ indriyānaṃ sampattavisayaggāhakattā vuttaṃ ‘‘tīhi indriyehi ekābaddhaṃ viya katvā’’ti. ‘‘Dhanunā vijjhatī’’tiādīsu viya ‘‘cakkhunā diṭṭha’’nti ayaṃ vohāro loke pākaṭoti āha ‘‘oḷārikeneva nayenā’’ti.
11. авиймам̣сид̇ваад̇и анубабаригкид̇ваа. анубад̇хаарзд̇ваад̇и авинижчинид̇ваа. ж̇ал̣ад̇д̇аад̇и ан̃н̃аан̣ад̇ааяа. д̣̇аарусагадам̣ яож̇зд̇ваа г̇ад̇од̇и д̣̇аарусагадам̣ яож̇зд̇ваа д̇ад̇т̇а нисийд̣̇ид̇ваа г̇ад̇од̇и ад̇хиббааяо. г̇ад̇о бхависсад̇ийд̇и д̇ат̇зва саннидтаанам̣ гад̇ваа вуд̇д̇ад̇д̇аа мусааваад̣̇о ж̇аад̇о. гзжи бана ‘‘гзл̣им̣ гурумаанод̇и вуд̇д̇ад̇д̇аа звам̣ вад̣̇анд̇о д̣̇уб̣бхаасид̇ам̣ аабаж̇ж̇ад̇ий’’д̇и вад̣̇анд̇и, д̇ам̣ на г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣ . ж̇аад̇иаад̣̇ийхиязва хи д̣̇асахи аггосавад̇т̇уухи д̣̇авагамяад̇ааяа вад̣̇анд̇асса д̣̇уб̣бхаасид̇ам̣ вуд̇д̇ам̣. вуд̇д̇ан̃хзд̇ам̣ –
11.Avīmaṃsitvāti anupaparikkhitvā. Anupadhāretvāti avinicchinitvā. Jaḷattāti aññāṇatāya. Dārusakaṭaṃ yojetvā gatoti dārusakaṭaṃ yojetvā tattha nisīditvā gatoti adhippāyo. Gato bhavissatīti tatheva sanniṭṭhānaṃ katvā vuttattā musāvādo jāto. Keci pana ‘‘keḷiṃ kurumānoti vuttattā evaṃ vadanto dubbhāsitaṃ āpajjatī’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ . Jātiādīhiyeva hi dasahi akkosavatthūhi davakamyatāya vadantassa dubbhāsitaṃ vuttaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘хийнуггадтзхи уггадтам̣, хийнам̣ ваа ж̇аад̇иаад̣̇ихи;
‘‘Hīnukkaṭṭhehi ukkaṭṭhaṃ, hīnaṃ vā jātiādihi;
уж̇ум̣ ваан̃н̃аабад̣̇зсзна, вад̣̇з д̣̇уб̣бхаасид̇ам̣ д̣̇аваа’’д̇и.
Ujuṃ vāññāpadesena, vade dubbhāsitaṃ davā’’ti.
жид̇д̇зна т̇огад̇арабхаавам̣язва аг̇г̇ахзд̇ваа б̣ахубхаавам̣язва г̇ахзд̇ваа вуд̇д̇ад̇д̇аа ‘‘г̇аамо згад̇зло’’д̇иаад̣̇инааби мусааваад̣̇о ж̇аад̇о. жаарзсунд̇и убанзсум̣. висам̣ваад̣̇анабурзгкаарад̇аа, висам̣ваад̣̇анажид̇д̇зна яамад̇т̇ам̣ вад̇д̇угаамо, д̇асса буг̇г̇аласса вин̃н̃аабанабаяог̇о жаад̇и имаанзд̇т̇а д̣̇вз ан̇г̇аани . уд̇д̇аримануссад̇хаммаарожанад̇т̇ам̣ мусаа бхан̣анд̇асса баарааж̇игам̣, амуулагзна баарааж̇игзна ануд̣̇д̇хам̣санад̇т̇ам̣ сан̇гхаад̣̇исзсо, сан̇гхаад̣̇исзсзна ануд̣̇д̇хам̣санад̇т̇ам̣ баажид̇д̇ияам̣, аажааравибад̇д̇ияаа д̣̇уггадам̣, ‘‘яо д̇з вихаарз васад̇ий’’д̇иаад̣̇ибарияааязна уд̇д̇аримануссад̇хаммаарожанад̇т̇ам̣ бадивиж̇аананд̇асса мусаа бхан̣ид̇з т̇уллажжаяам̣, аббадивиж̇аананд̇асса д̣̇уггадам̣, гзвалам̣ мусаа бхан̣анд̇асса ид̇ха баажид̇д̇ияам̣ вуд̇д̇ам̣.
Cittena thokatarabhāvaṃyeva aggahetvā bahubhāvaṃyeva gahetvā vuttattā ‘‘gāmo ekatelo’’tiādināpi musāvādo jāto. Cāresunti upanesuṃ. Visaṃvādanapurekkhāratā, visaṃvādanacittena yamatthaṃ vattukāmo, tassa puggalassa viññāpanapayogo cāti imānettha dve aṅgāni . Uttarimanussadhammārocanatthaṃ musā bhaṇantassa pārājikaṃ, amūlakena pārājikena anuddhaṃsanatthaṃ saṅghādiseso, saṅghādisesena anuddhaṃsanatthaṃ pācittiyaṃ, ācāravipattiyā dukkaṭaṃ, ‘‘yo te vihāre vasatī’’tiādipariyāyena uttarimanussadhammārocanatthaṃ paṭivijānantassa musā bhaṇite thullaccayaṃ, appaṭivijānantassa dukkaṭaṃ, kevalaṃ musā bhaṇantassa idha pācittiyaṃ vuttaṃ.
мусааваад̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анаа нидтид̇аа.
Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / винаяабидага • Vinayapiṭaka / махаавибхан̇г̇а • Mahāvibhaṅga / 1. мусааваад̣̇аваг̇г̇о • 1. Musāvādavaggo
адтагат̇аа • Aṭṭhakathā / винаяабидага (адтагат̇аа) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / махаавибхан̇г̇а-адтагат̇аа • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. мусааваад̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анаа • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā
дийгаа • Tīkā / винаяабидага (дийгаа) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / важ̇ираб̣уд̣̇д̇хи-дийгаа • Vajirabuddhi-ṭīkā / 1. мусааваад̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анаа • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā
дийгаа • Tīkā / винаяабидага (дийгаа) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / вимад̇ивинод̣̇аний-дийгаа • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. мусааваад̣̇асигкаабад̣̇аван̣н̣анаа • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā
дийгаа • Tīkā / винаяабидага (дийгаа) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / баажид̇яаад̣̇ияож̇анаабаал̣и • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. мусааваад̣̇асигкаабад̣̇а-ад̇т̇аяож̇анаа • 1. Musāvādasikkhāpada-atthayojanā