Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    నమో తస్స భగవతో అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    వినయపిటకే

    Vinayapiṭake

    పాచిత్తియ-అట్ఠకథా

    Pācittiya-aṭṭhakathā

    ౫. పాచిత్తియకణ్డం

    5. Pācittiyakaṇḍaṃ

    ౧. ముసావాదవగ్గో

    1. Musāvādavaggo

    ౧. ముసావాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā

    యేసం నవహి వగ్గేహి, సఙ్గహో సుప్పతిట్ఠితో;

    Yesaṃ navahi vaggehi, saṅgaho suppatiṭṭhito;

    ఖుద్దకానం అయం దాని, తేసం భవతి వణ్ణనా.

    Khuddakānaṃ ayaṃ dāni, tesaṃ bhavati vaṇṇanā.

    . తత్థ ముసావాదవగ్గస్స తావ పఠమసిక్ఖాపదే హత్థకోతి తస్స థేరస్స నామం. సక్యానం పుత్తోతి సక్యపుత్తో. బుద్ధకాలే కిర సక్యకులతో అసీతి పురిససహస్సాని పబ్బజింసు, తేసం సో అఞ్ఞతరోతి. వాదక్ఖిత్తోతి ‘‘వాదం కరిస్సామీ’’తి ఏవం పరివితక్కితేన వాదేన పరవాదిసన్తికం ఖిత్తో పక్ఖిత్తో పహితో పేసితోతి అత్థో. వాదమ్హి వా సకేన చిత్తేన ఖిత్తో. యత్ర యత్ర వాదో తత్ర తత్రేవ సన్దిస్సతీతిపి వాదక్ఖిత్తో. అవజానిత్వా అవజానాతీతి అత్తనో వాదే కఞ్చి దోసం సల్లక్ఖేన్తో ‘‘నాయం మమ వాదో’’తి అవజానిత్వా పున కథేన్తో కథేన్తో నిద్దోసతం సల్లక్ఖేత్వా ‘‘మమేవ అయం వాదో’’తి పటిజానాతి. పటిజానిత్వా అవజానాతీతి కిస్మిఞ్చిదేవ వచనే ఆనిసంసం సల్లక్ఖేన్తో ‘‘అయం మమ వాదో’’తి పటిజానిత్వా పున కథేన్తో కథేన్తో తత్థ దోసం సల్లక్ఖేత్వా ‘‘నాయం మమ వాదో’’తి అవజానాతి. అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరతీతి అఞ్ఞేన కారణేన అఞ్ఞం కారణం పటిచరతి పటిచ్ఛాదేతి అజ్ఝోత్థరతి, ‘‘రూపం అనిచ్చం జానితబ్బతో’’తి వత్వా పున ‘‘జాతిధమ్మతో’’తిఆదీని వదతి. కురున్దియం పన ‘‘ఏతస్స పటిచ్ఛాదనహేతుం అఞ్ఞం బహుం కథేతీ’’తి వుత్తం. తత్రాయం అధిప్పాయో – యం తం పటిజాననఞ్చ అవజాననఞ్చ, తస్స పటిచ్ఛాదనత్థం ‘‘కో ఆహ , కిం ఆహ, కిస్మిం ఆహా’’తి ఏవమాది బహుం భాసతీతి. పున మహాఅట్ఠకథాయం ‘‘అవజానిత్వా పటిజానన్తో పటిజానిత్వా అవజానన్తో ఏవ చ అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరతీ’’తి వుత్తం. సమ్పజానముసా భాసతీతి జానన్తో ముసా భాసతి. సఙ్కేతం కత్వా విసంవాదేతీతి పురేభత్తాదీసు ‘‘అసుకస్మిం నామ కాలే అసుకస్మిం నామ పదేసే వాదో హోతూ’’తి సఙ్కేతం కత్వా సఙ్కేతతో పురే వా పచ్ఛా వా గన్త్వా ‘‘పస్సథ భో, తిత్థియా న ఆగతా పరాజితా’’తి పక్కమతి.

    1. Tattha musāvādavaggassa tāva paṭhamasikkhāpade hatthakoti tassa therassa nāmaṃ. Sakyānaṃ puttoti sakyaputto. Buddhakāle kira sakyakulato asīti purisasahassāni pabbajiṃsu, tesaṃ so aññataroti. Vādakkhittoti ‘‘vādaṃ karissāmī’’ti evaṃ parivitakkitena vādena paravādisantikaṃ khitto pakkhitto pahito pesitoti attho. Vādamhi vā sakena cittena khitto. Yatra yatra vādo tatra tatreva sandissatītipi vādakkhitto. Avajānitvā avajānātīti attano vāde kañci dosaṃ sallakkhento ‘‘nāyaṃ mama vādo’’ti avajānitvā puna kathento kathento niddosataṃ sallakkhetvā ‘‘mameva ayaṃ vādo’’ti paṭijānāti. Paṭijānitvā avajānātīti kismiñcideva vacane ānisaṃsaṃ sallakkhento ‘‘ayaṃ mama vādo’’ti paṭijānitvā puna kathento kathento tattha dosaṃ sallakkhetvā ‘‘nāyaṃ mama vādo’’ti avajānāti. Aññenaññaṃ paṭicaratīti aññena kāraṇena aññaṃ kāraṇaṃ paṭicarati paṭicchādeti ajjhottharati, ‘‘rūpaṃ aniccaṃ jānitabbato’’ti vatvā puna ‘‘jātidhammato’’tiādīni vadati. Kurundiyaṃ pana ‘‘etassa paṭicchādanahetuṃ aññaṃ bahuṃ kathetī’’ti vuttaṃ. Tatrāyaṃ adhippāyo – yaṃ taṃ paṭijānanañca avajānanañca, tassa paṭicchādanatthaṃ ‘‘ko āha , kiṃ āha, kismiṃ āhā’’ti evamādi bahuṃ bhāsatīti. Puna mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘‘avajānitvā paṭijānanto paṭijānitvā avajānanto eva ca aññenaññaṃ paṭicaratī’’ti vuttaṃ. Sampajānamusā bhāsatīti jānanto musā bhāsati. Saṅketaṃ katvā visaṃvādetīti purebhattādīsu ‘‘asukasmiṃ nāma kāle asukasmiṃ nāma padese vādo hotū’’ti saṅketaṃ katvā saṅketato pure vā pacchā vā gantvā ‘‘passatha bho, titthiyā na āgatā parājitā’’ti pakkamati.

    . సమ్పజానముసావాదేతి జానిత్వా జానన్తస్స చ ముసా భణనే.

    2.Sampajānamusāvādeti jānitvā jānantassa ca musā bhaṇane.

    . విసంవాదనపురేక్ఖారస్సాతి విసంవాదనచిత్తం పురతో కత్వా వదన్తస్స. వాచాతి మిచ్ఛావాచాపరియాపన్నవచనసముట్ఠాపికా చేతనా. గిరాతి తాయ చేతనాయ సముట్ఠాపితసద్దం దస్సేతి. బ్యప్పథోతి వచనపథో; వాచాయేవ హి అఞ్ఞేసమ్పి దిట్ఠానుగతిమాపజ్జన్తానం పథభూతతో బ్యప్పథోతి వుచ్చతి. వచీభేదోతి వచీసఞ్ఞితాయ వాచాయ భేదో; పభేదగతా వాచా ఏవ ఏవం వుచ్చతి. వాచసికా విఞ్ఞత్తీతి వచీవిఞ్ఞత్తి. ఏవం పఠమపదేన సుద్ధచేతనా, మజ్ఝే తీహి తంసముట్ఠాపితసద్దసహితా చేతనా, అన్తే ఏకేన విఞ్ఞత్తిసహితా చేతనా ‘‘కథితా’’తి వేదితబ్బా. అనరియవోహారాతి అనరియానం బాలపుథుజ్జనానం వోహారా.

    3.Visaṃvādanapurekkhārassāti visaṃvādanacittaṃ purato katvā vadantassa. Vācāti micchāvācāpariyāpannavacanasamuṭṭhāpikā cetanā. Girāti tāya cetanāya samuṭṭhāpitasaddaṃ dasseti. Byappathoti vacanapatho; vācāyeva hi aññesampi diṭṭhānugatimāpajjantānaṃ pathabhūtato byappathoti vuccati. Vacībhedoti vacīsaññitāya vācāya bhedo; pabhedagatā vācā eva evaṃ vuccati. Vācasikā viññattīti vacīviññatti. Evaṃ paṭhamapadena suddhacetanā, majjhe tīhi taṃsamuṭṭhāpitasaddasahitā cetanā, ante ekena viññattisahitā cetanā ‘‘kathitā’’ti veditabbā. Anariyavohārāti anariyānaṃ bālaputhujjanānaṃ vohārā.

    ఏవం సమ్పజానముసావాదం దస్సేత్వా ఇదాని అన్తే వుత్తానం సమ్పజానముసావాదసఙ్ఖాతానం అనరియవోహారానం లక్ఖణం దస్సేన్తో ‘‘అదిట్ఠం దిట్ఠం మే’’తిఆదిమాహ. తత్థ అదిట్ఠం దిట్ఠం మేతి ఏవం వదతో వచనం తంసముట్ఠాపికా వా చేతనా ఏకో అనరియవోహారోతి ఇమినా నయేన అత్థో వేదితబ్బో. అపిచేత్థ చక్ఖువసేన అగ్గహితారమ్మణం అదిట్ఠం, సోతవసేన అగ్గహితం అసుతం, ఘానాదివసేన మునిత్వా తీహి ఇన్ద్రియేహి ఏకాబద్ధం వియ కత్వా పత్వా అగ్గహితం అముతం, అఞ్ఞత్ర పఞ్చహి ఇన్ద్రియేహి సుద్ధేన విఞ్ఞాణేనేవ అగ్గహితం అవిఞ్ఞాతన్తి వేదితబ్బం. పాళియం పన ‘‘అదిట్ఠం నామ న చక్ఖునా దిట్ఠ’’న్తి ఏవం ఓళారికేనేవ నయేన దేసనా కతాతి. దిట్ఠాదీసు చ అత్తనాపి పరేనపి దిట్ఠం దిట్ఠమేవ. ఏవం సుతముతవిఞ్ఞాతానీతి అయమేకో పరియాయో. అపరో నయో యం అత్తనా దిట్ఠం దిట్ఠమేవ తం. ఏస నయో సుతాదీసు. యం పన పరేన దిట్ఠం, తం అత్తనా సుతట్ఠానే తిట్ఠతి. ఏవం ముతాదీనిపి.

    Evaṃ sampajānamusāvādaṃ dassetvā idāni ante vuttānaṃ sampajānamusāvādasaṅkhātānaṃ anariyavohārānaṃ lakkhaṇaṃ dassento ‘‘adiṭṭhaṃ diṭṭhaṃ me’’tiādimāha. Tattha adiṭṭhaṃ diṭṭhaṃ meti evaṃ vadato vacanaṃ taṃsamuṭṭhāpikā vā cetanā eko anariyavohāroti iminā nayena attho veditabbo. Apicettha cakkhuvasena aggahitārammaṇaṃ adiṭṭhaṃ, sotavasena aggahitaṃ asutaṃ, ghānādivasena munitvā tīhi indriyehi ekābaddhaṃ viya katvā patvā aggahitaṃ amutaṃ, aññatra pañcahi indriyehi suddhena viññāṇeneva aggahitaṃ aviññātanti veditabbaṃ. Pāḷiyaṃ pana ‘‘adiṭṭhaṃ nāma na cakkhunā diṭṭha’’nti evaṃ oḷārikeneva nayena desanā katāti. Diṭṭhādīsu ca attanāpi parenapi diṭṭhaṃ diṭṭhameva. Evaṃ sutamutaviññātānīti ayameko pariyāyo. Aparo nayo yaṃ attanā diṭṭhaṃ diṭṭhameva taṃ. Esa nayo sutādīsu. Yaṃ pana parena diṭṭhaṃ, taṃ attanā sutaṭṭhāne tiṭṭhati. Evaṃ mutādīnipi.

    . ఇదాని తేసం అనరియవోహారానం వసేన ఆపత్తిం ఆరోపేత్వా దస్సేన్తో ‘‘తీహాకారేహీ’’తిఆదిమాహ. తస్సత్థో ‘‘తీహి ఆకారేహి పఠమం ఝానం సమాపజ్జిన్తి సమ్పజానముసా భణన్తస్స ఆపత్తి పారాజికస్సా’’తి ఏవమాదిచతుత్థపారాజికపాళివణ్ణనాయం వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బో. కేవలఞ్హి తత్థ ‘‘పఠమం ఝానం సమాపజ్జి’’న్తి ఇధ ‘‘అదిట్ఠం దిట్ఠం మే’’తి, తత్థ చ ‘‘ఆపత్తి పారాజికస్సా’’తి ‘‘ఇధ ఆపత్తి పాచిత్తియస్సా’’తి ఏవం వత్థుమత్తే ఆపత్తిమత్తే చ విసేసో, సేసం ఏకలక్ఖణమేవాతి.

    4. Idāni tesaṃ anariyavohārānaṃ vasena āpattiṃ āropetvā dassento ‘‘tīhākārehī’’tiādimāha. Tassattho ‘‘tīhi ākārehi paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjinti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pārājikassā’’ti evamādicatutthapārājikapāḷivaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbo. Kevalañhi tattha ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji’’nti idha ‘‘adiṭṭhaṃ diṭṭhaṃ me’’ti, tattha ca ‘‘āpatti pārājikassā’’ti ‘‘idha āpatti pācittiyassā’’ti evaṃ vatthumatte āpattimatte ca viseso, sesaṃ ekalakkhaṇamevāti.

    . తీహాకారేహి దిట్ఠే వేమతికోతిఆదీనమ్పి అత్థో ‘‘దిట్ఠస్స హోతి పారాజికం ధమ్మం అజ్ఝాపజ్జన్తో దిట్ఠే వేమతికో’’తి ఏవమాదిదుట్ఠదోసపాళివణ్ణనాయం వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బో. పాళిమత్తమేవ హి ఏత్థ విసేసో, అత్థే పన సథేరవాదే కిఞ్చి నానాకరణం నత్థి.

    9.Tīhākārehi diṭṭhe vematikotiādīnampi attho ‘‘diṭṭhassa hoti pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpajjanto diṭṭhe vematiko’’ti evamādiduṭṭhadosapāḷivaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbo. Pāḷimattameva hi ettha viseso, atthe pana satheravāde kiñci nānākaraṇaṃ natthi.

    ౧౧. సహసా భణతీతి అవీమంసిత్వా అనుపధారేత్వా వా వేగేన దిట్ఠమ్పి ‘‘అదిట్ఠం మే’’తి భణతి. అఞ్ఞం భణిస్సామీతి అఞ్ఞం భణతీతి మన్దత్తా జళత్తా పక్ఖలన్తో ‘‘చీవర’’న్తి వత్తబ్బే ‘‘చీర’’న్తి ఆదిం భణతి. యో పన సామణేరేన ‘‘అపి భన్తే మయ్హం ఉపజ్ఝాయం పస్సిత్థా’’తి వుత్తో కేళిం కురుమానో ‘‘తవ ఉపజ్ఝాయో దారుసకటం యోజేత్వా గతో భవిస్సతీ’’తి వా సిఙ్గాలసద్దం సుత్వా ‘‘కస్సాయం భన్తే సద్దో’’తి వుత్తో ‘‘మాతుయా తే యానేన గచ్ఛన్తియా కద్దమే లగ్గచక్కం ఉద్ధరన్తానం అయం సద్దో’’తి వా ఏవం నేవ దవా న రవా అఞ్ఞం భణతి, సో ఆపత్తిం ఆపజ్జతియేవ. అఞ్ఞా పూరణకథా నామ హోతి, ఏకో గామే థోకం తేలం లభిత్వా విహారం ఆగతో సామణేరం భణతి – ‘‘త్వం అజ్జ కుహిం గతో, గామో ఏకతేలో అహోసీ’’తి వా పచ్ఛికాయ ఠపితం పూవఖణ్డం లభిత్వా ‘‘అజ్జ గామే పచ్ఛికాహి పూవే చారేసు’’న్తి వా, అయం ముసావాదోవ హోతి. సేసం ఉత్తానమేవాతి.

    11.Sahasā bhaṇatīti avīmaṃsitvā anupadhāretvā vā vegena diṭṭhampi ‘‘adiṭṭhaṃ me’’ti bhaṇati. Aññaṃ bhaṇissāmīti aññaṃ bhaṇatīti mandattā jaḷattā pakkhalanto ‘‘cīvara’’nti vattabbe ‘‘cīra’’nti ādiṃ bhaṇati. Yo pana sāmaṇerena ‘‘api bhante mayhaṃ upajjhāyaṃ passitthā’’ti vutto keḷiṃ kurumāno ‘‘tava upajjhāyo dārusakaṭaṃ yojetvā gato bhavissatī’’ti vā siṅgālasaddaṃ sutvā ‘‘kassāyaṃ bhante saddo’’ti vutto ‘‘mātuyā te yānena gacchantiyā kaddame laggacakkaṃ uddharantānaṃ ayaṃ saddo’’ti vā evaṃ neva davā na ravā aññaṃ bhaṇati, so āpattiṃ āpajjatiyeva. Aññā pūraṇakathā nāma hoti, eko gāme thokaṃ telaṃ labhitvā vihāraṃ āgato sāmaṇeraṃ bhaṇati – ‘‘tvaṃ ajja kuhiṃ gato, gāmo ekatelo ahosī’’ti vā pacchikāya ṭhapitaṃ pūvakhaṇḍaṃ labhitvā ‘‘ajja gāme pacchikāhi pūve cāresu’’nti vā, ayaṃ musāvādova hoti. Sesaṃ uttānamevāti.

    తిసముట్ఠానం – కాయచిత్తతో వాచాచిత్తతో కాయవాచాచిత్తతో చ సముట్ఠాతి, కిరియం, సఞ్ఞావిమోక్ఖం, సచిత్తకం, లోకవజ్జం, కాయకమ్మం, వచీకమ్మం, అకుసలచిత్తం, తివేదనన్తి.

    Tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, tivedananti.

    ముసావాదసిక్ఖాపదం పఠమం.

    Musāvādasikkhāpadaṃ paṭhamaṃ.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧. ముసావాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౧. ముసావాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧. ముసావాదసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 1. Musāvādasikkhāpadavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧. ముసావాదసిక్ఖాపద-అత్థయోజనా • 1. Musāvādasikkhāpada-atthayojanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact