| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi |
७. मुसावादवग्गो
7. Musāvādavaggo
४४४. ‘‘कति नु खो, भन्ते, मुसावादा’’ति? ‘‘पञ्चिमे, उपालि, मुसावादा। कतमे पञ्च? अत्थि मुसावादो पाराजिकगामी, अत्थि मुसावादो सङ्घादिसेसगामी, अत्थि मुसावादो थुल्लच्चयगामी, अत्थि मुसावादो पाचित्तियगामी, अत्थि मुसावादो दुक्कटगामी – इमे खो, उपालि, पञ्च मुसावादा’’ति।
444. ‘‘Kati nu kho, bhante, musāvādā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, musāvādā. Katame pañca? Atthi musāvādo pārājikagāmī, atthi musāvādo saṅghādisesagāmī, atthi musāvādo thullaccayagāmī, atthi musāvādo pācittiyagāmī, atthi musāvādo dukkaṭagāmī – ime kho, upāli, pañca musāvādā’’ti.
४४५. ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो सङ्घमज्झे उपोसथं वा पवारणं वा ठपेन्तस्स – ‘अलं, भिक्खु, मा भण्डनं, मा कलहं, मा विग्गहं, मा विवाद’न्ति ओमद्दित्वा सङ्घेन उपोसथो वा पवारणा वा कातब्बा’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो सङ्घमज्झे उपोसथं वा पवारणं वा ठपेन्तस्स – ‘अलं, भिक्खु, मा भण्डनं, मा कलहं, मा विग्गहं, मा विवाद’न्ति ओमद्दित्वा सङ्घेन उपोसथो वा पवारणा वा कातब्बा। कतमेहि पञ्चहि? अलज्जी च होति, बालो च, अपकतत्तो च, चावनाधिप्पायो वत्ता होति, नो वुट्ठानाधिप्पायो – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो सङ्घमज्झे उपोसथं वा पवारणं वा ठपेन्तस्स – ‘अलं, भिक्खु, मा भण्डनं, मा कलहं, मा विग्गहं, मा विवाद’न्ति ओमद्दित्वा सङ्घेन उपोसथो वा पवारणा वा कातब्बा।
445. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa – ‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’nti omadditvā saṅghena uposatho vā pavāraṇā vā kātabbā’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa – ‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’nti omadditvā saṅghena uposatho vā pavāraṇā vā kātabbā. Katamehi pañcahi? Alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca, cāvanādhippāyo vattā hoti, no vuṭṭhānādhippāyo – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa – ‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’nti omadditvā saṅghena uposatho vā pavāraṇā vā kātabbā.
‘‘अपरेहिपि, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो सङ्घमज्झे उपोसथं वा पवारणं वा ठपेन्तस्स – ‘अलं, भिक्खु, मा भण्डनं, मा कलहं, मा विग्गहं, मा विवाद’न्ति ओमद्दित्वा सङ्घेन उपोसथो वा पवारणा वा कातब्बा। कतमेहि पञ्चहि? अपरिसुद्धकायसमाचारो होति, अपरिसुद्धवचीसमाचारो होति, अपरिसुद्धाजीवो होति, बालो होति अब्यत्तो, भण्डनकारको होति कलहकारको – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो सङ्घमज्झे उपोसथं वा पवारणं वा ठपेन्तस्स – ‘अलं, भिक्खु, मा भण्डनं, मा कलहं, मा विग्गहं, मा विवाद’न्ति ओमद्दित्वा सङ्घेन उपोसथो वा पवारणा वा कातब्बा’’ति।
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa – ‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’nti omadditvā saṅghena uposatho vā pavāraṇā vā kātabbā. Katamehi pañcahi? Aparisuddhakāyasamācāro hoti, aparisuddhavacīsamācāro hoti, aparisuddhājīvo hoti, bālo hoti abyatto, bhaṇḍanakārako hoti kalahakārako – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno saṅghamajjhe uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa – ‘alaṃ, bhikkhu, mā bhaṇḍanaṃ, mā kalahaṃ, mā viggahaṃ, mā vivāda’nti omadditvā saṅghena uposatho vā pavāraṇā vā kātabbā’’ti.
४४६. ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो अनुयोगो न दातब्बो’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो अनुयोगो न दातब्बो। कतमेहि पञ्चहि? आपत्तानापत्तिं न जानाति, लहुकगरुकं आपत्तिं न जानाति, सावसेसानवसेसं आपत्तिं न जानाति, दुट्ठुल्लादुट्ठुल्लं आपत्तिं न जानाति, सप्पटिकम्मापटिकम्मं आपत्तिं न जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो अनुयोगो न दातब्बो।
446. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo na dātabbo’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo na dātabbo. Katamehi pañcahi? Āpattānāpattiṃ na jānāti, lahukagarukaṃ āpattiṃ na jānāti, sāvasesānavasesaṃ āpattiṃ na jānāti, duṭṭhullāduṭṭhullaṃ āpattiṃ na jānāti, sappaṭikammāpaṭikammaṃ āpattiṃ na jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo na dātabbo.
‘‘पञ्चहुपालि, अङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो अनुयोगो दातब्बो। कतमेहि पञ्चहि? आपत्तानापत्तिं जानाति, लहुकगरुकं आपत्तिं जानाति, सावसेसानवसेसं आपत्तिं जानाति, दुट्ठुल्लादुट्ठुल्लं आपत्तिं जानाति, सप्पटिकम्मापटिकम्मं आपत्तिं जानाति – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहङ्गेहि समन्नागतस्स भिक्खुनो अनुयोगो दातब्बो’’ति।
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo dātabbo. Katamehi pañcahi? Āpattānāpattiṃ jānāti, lahukagarukaṃ āpattiṃ jānāti, sāvasesānavasesaṃ āpattiṃ jānāti, duṭṭhullāduṭṭhullaṃ āpattiṃ jānāti, sappaṭikammāpaṭikammaṃ āpattiṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno anuyogo dātabbo’’ti.
४४७. ‘‘कतिहि नु खो, भन्ते, आकारेहि भिक्खु आपत्तिं आपज्जती’’ति? ‘‘पञ्चहुपालि, आकारेहि भिक्खु आपत्तिं आपज्जति। कतमेहि पञ्चहि? अलज्जिता, अञ्ञाणता, कुक्कुच्चपकतता, अकप्पिये कप्पियसञ्ञिता, कप्पिये अकप्पियसञ्ञिता – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहाकारेहि भिक्खु आपत्तिं आपज्जति।
447. ‘‘Katihi nu kho, bhante, ākārehi bhikkhu āpattiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Pañcahupāli, ākārehi bhikkhu āpattiṃ āpajjati. Katamehi pañcahi? Alajjitā, aññāṇatā, kukkuccapakatatā, akappiye kappiyasaññitā, kappiye akappiyasaññitā – imehi kho, upāli, pañcahākārehi bhikkhu āpattiṃ āpajjati.
‘‘अपरेहिपि, उपालि, पञ्चहाकारेहि भिक्खु आपत्तिं आपज्जति। कतमेहि पञ्चहि ? अदस्सनेन, अस्सवनेन, पसुत्तकता, तथासञ्ञी, सतिसम्मोसा – इमेहि खो, उपालि, पञ्चहाकारेहि भिक्खु आपत्तिं आपज्जती’’ति।
‘‘Aparehipi, upāli, pañcahākārehi bhikkhu āpattiṃ āpajjati. Katamehi pañcahi ? Adassanena, assavanena, pasuttakatā, tathāsaññī, satisammosā – imehi kho, upāli, pañcahākārehi bhikkhu āpattiṃ āpajjatī’’ti.
४४८. ‘‘कति नु खो, भन्ते, वेरा’’ति? ‘‘पञ्चिमे, उपालि, वेरा। कतमे पञ्च? पाणातिपातो , अदिन्नादानं, कामेसुमिच्छाचारो, मुसावादो, सुरामेरयमज्जप्पमादट्ठानं – इमे खो, उपालि, पञ्च वेरा’’ति।
448. ‘‘Kati nu kho, bhante, verā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, verā. Katame pañca? Pāṇātipāto , adinnādānaṃ, kāmesumicchācāro, musāvādo, surāmerayamajjappamādaṭṭhānaṃ – ime kho, upāli, pañca verā’’ti.
‘‘कति नु खो, भन्ते, वेरमणियो’’ति? ‘‘पञ्चिमा, उपालि, वेरमणियो। कतमा पञ्च? पाणातिपाता वेरमणी 1, अदिन्नादाना वेरमणी, कामेसुमिच्छाचारा वेरमणी, मुसावादा वेरमणी, सुरामेरयमज्जप्पमादट्ठाना वेरमणी – इमा खो, उपालि, पञ्च वेरमणियो’’ति।
‘‘Kati nu kho, bhante, veramaṇiyo’’ti? ‘‘Pañcimā, upāli, veramaṇiyo. Katamā pañca? Pāṇātipātā veramaṇī 2, adinnādānā veramaṇī, kāmesumicchācārā veramaṇī, musāvādā veramaṇī, surāmerayamajjappamādaṭṭhānā veramaṇī – imā kho, upāli, pañca veramaṇiyo’’ti.
४४९. ‘‘कति नु खो, भन्ते, ब्यसनानी’’ति? ‘‘पञ्चिमानि, उपालि, ब्यसनानि। 3 कतमानि पञ्च? ञातिब्यसनं, भोगब्यसनं, रोगब्यसनं, सीलब्यसनं, दिट्ठिब्यसनं – इमानि खो, उपालि, पञ्च ब्यसनानी’’ति।
449. ‘‘Kati nu kho, bhante, byasanānī’’ti? ‘‘Pañcimāni, upāli, byasanāni. 4 Katamāni pañca? Ñātibyasanaṃ, bhogabyasanaṃ, rogabyasanaṃ, sīlabyasanaṃ, diṭṭhibyasanaṃ – imāni kho, upāli, pañca byasanānī’’ti.
‘‘कति नु खो, भन्ते, सम्पदा’’ति? ‘‘पञ्चिमा, उपालि, सम्पदा। 5 कतमा पञ्च? ञातिसम्पदा, भोगसम्पदा, आरोग्यसम्पदा, सीलसम्पदा, दिट्ठिसम्पदा – इमा खो, उपालि, पञ्च सम्पदा’’ति।
‘‘Kati nu kho, bhante, sampadā’’ti? ‘‘Pañcimā, upāli, sampadā. 6 Katamā pañca? Ñātisampadā, bhogasampadā, ārogyasampadā, sīlasampadā, diṭṭhisampadā – imā kho, upāli, pañca sampadā’’ti.
मुसावादवग्गो निट्ठितो सत्तमो।
Musāvādavaggo niṭṭhito sattamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
मुसावादो च ओमद्दि, अपरेहि अनुयोगो।
Musāvādo ca omaddi, aparehi anuyogo;
आपत्तिञ्च अपरेहि, वेरा वेरमणीपि च।
Āpattiñca aparehi, verā veramaṇīpi ca;
ब्यसनं सम्पदा चेव, सत्तमो वग्गसङ्गहोति॥
Byasanaṃ sampadā ceva, sattamo vaggasaṅgahoti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / मुसावादवग्गवण्णना • Musāvādavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / मुसावादवग्गवण्णना • Musāvādavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / मुसावादवग्गवण्णना • Musāvādavaggavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / वोहारवग्गादिवण्णना • Vohāravaggādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / मुसावादवग्गवण्णना • Musāvādavaggavaṇṇanā
