Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരീഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Therīgāthā-aṭṭhakathā

    ൨. മുത്താഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ

    2. Muttātherīgāthāvaṇṇanā

    .

    2.

    ‘‘മുത്തേ മുച്ചസ്സു യോഗേഹി, ചന്ദോ രാഹുഗ്ഗഹാ ഇവ;

    ‘‘Mutte muccassu yogehi, cando rāhuggahā iva;

    വിപ്പമുത്തേന ചിത്തേന, അനണാ ഭുഞ്ജ പിണ്ഡക’’ന്തി. –

    Vippamuttena cittena, anaṇā bhuñja piṇḍaka’’nti. –

    അയം മുത്തായ നാമ സിക്ഖമാനായ ഗാഥാ. അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരാ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ വിവട്ടൂപനിസ്സയം കുസലം ഉപചിനന്തീ വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ കാലേ കുലഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്വാ ഏകദിവസം സത്ഥാരം രഥിയം ഗച്ഛന്തം ദിസ്വാ പസന്നമാനസാ പഞ്ചപതിട്ഠിതേന വന്ദിത്വാ പീതിവേഗേന സത്ഥു പാദമൂലേ അവകുജ്ജാ നിപജ്ജി. സാ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവലോകേ നിബ്ബത്തിത്വാ അപരാപരം സുഗതീസുയേവ സംസരന്തീ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ സാവത്ഥിയം ബ്രാഹ്മണമഹാസാലകുലേ നിബ്ബത്തി, മുത്താതിസ്സാ നാമം അഹോസി. സാ ഉപനിസ്സയസമ്പന്നതായ വീസതിവസ്സകാലേ മഹാപജാപതിഗോതമിയാ സന്തികേ പബ്ബജിത്വാ സിക്ഖമാനാവ ഹുത്വാ കമ്മട്ഠാനം കഥാപേത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കരോതി. സാ ഏകദിവസം ഭത്തകിച്ചം കത്വാ പിണ്ഡപാതപടിക്കന്താ ഥേരീനം ഭിക്ഖുനീനം വത്തം ദസ്സേത്വാ ദിവാട്ഠാനം ഗന്ത്വാ രഹോ നിസിന്നാ വിപസ്സനായ മനസികാരം ആരഭി. സത്ഥാ സുരഭിഗന്ധകുടിയാ നിസിന്നോവ ഓഭാസം വിസ്സജ്ജേത്വാ തസ്സാ പുരതോ നിസിന്നോ വിയ അത്താനം ദസ്സേത്വാ ‘‘മുത്തേ മുച്ചസ്സു യോഗേഹീ’’തി ഇമം ഗാഥമാഹ.

    Ayaṃ muttāya nāma sikkhamānāya gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinantī vipassissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patvā ekadivasaṃ satthāraṃ rathiyaṃ gacchantaṃ disvā pasannamānasā pañcapatiṭṭhitena vanditvā pītivegena satthu pādamūle avakujjā nipajji. Sā tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsarantī imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇamahāsālakule nibbatti, muttātissā nāmaṃ ahosi. Sā upanissayasampannatāya vīsativassakāle mahāpajāpatigotamiyā santike pabbajitvā sikkhamānāva hutvā kammaṭṭhānaṃ kathāpetvā vipassanāya kammaṃ karoti. Sā ekadivasaṃ bhattakiccaṃ katvā piṇḍapātapaṭikkantā therīnaṃ bhikkhunīnaṃ vattaṃ dassetvā divāṭṭhānaṃ gantvā raho nisinnā vipassanāya manasikāraṃ ārabhi. Satthā surabhigandhakuṭiyā nisinnova obhāsaṃ vissajjetvā tassā purato nisinno viya attānaṃ dassetvā ‘‘mutte muccassu yogehī’’ti imaṃ gāthamāha.

    തത്ഥ മുത്തേതി തസ്സാ ആലപനം. മുച്ചസ്സു യോഗേഹീതി മഗ്ഗപടിപാടിയാ കാമയോഗാദീഹി ചതൂഹി യോഗേഹി മുച്ച, തേഹി വിമുത്തചിത്താ ഹോഹി. യഥാ കിം? ചന്ദോ രാഹുഗ്ഗഹാ ഇവാതി രാഹുസങ്ഖാതോ ഗഹതോ ചന്ദോ വിയ ഉപക്കിലേസതോ മുച്ചസ്സു. വിപ്പമുത്തേന ചിത്തേനാതി അരിയമഗ്ഗേന സമുച്ഛേദവിമുത്തിയാ സുട്ഠു വിമുത്തേന ചിത്തേന, ഇത്ഥം ഭൂതലക്ഖണേ ചേതം കരണവചനം. അനണാ ഭുഞ്ജ പിണ്ഡകന്തി കിലേസഇണം പഹായ അനണാ ഹുത്വാ രട്ഠപിണ്ഡം ഭുഞ്ജേയ്യാസി. യോ ഹി കിലേസേ അപ്പഹായ സത്ഥാരാ അനുഞ്ഞാതപച്ചയേ പരിഭുഞ്ജതി, സോ സാണോ പരിഭുഞ്ജതി നാമ. യഥാഹ ആയസ്മാ ബാകുലോ – ‘‘സത്താഹമേവ ഖോ അഹം, ആവുസോ, സാണോ രട്ഠപിണ്ഡം ഭുഞ്ജി’’ന്തി (മ॰ നി॰ ൩.൨൧൧). തസ്മാ സാസനേ പബ്ബജിതേന കാമച്ഛന്ദാദിഇണം പഹാനായ അനണേന ഹുത്വാ സദ്ധാദേയ്യം പരിഭുഞ്ജിതബ്ബം. പിണ്ഡകന്തി ദേസനാസീസമേവ, ചത്താരോപി പച്ചയേതി അത്ഥോ. അഭിണ്ഹം ഓവദതീതി അരിയമഗ്ഗപ്പത്തിയാ ഉപക്കിലേസേ വിസോധേന്തോ ബഹുസോ ഓവാദം ദേതി.

    Tattha mutteti tassā ālapanaṃ. Muccassu yogehīti maggapaṭipāṭiyā kāmayogādīhi catūhi yogehi mucca, tehi vimuttacittā hohi. Yathā kiṃ? Cando rāhuggahā ivāti rāhusaṅkhāto gahato cando viya upakkilesato muccassu. Vippamuttena cittenāti ariyamaggena samucchedavimuttiyā suṭṭhu vimuttena cittena, itthaṃ bhūtalakkhaṇe cetaṃ karaṇavacanaṃ. Anaṇā bhuñja piṇḍakanti kilesaiṇaṃ pahāya anaṇā hutvā raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñjeyyāsi. Yo hi kilese appahāya satthārā anuññātapaccaye paribhuñjati, so sāṇo paribhuñjati nāma. Yathāha āyasmā bākulo – ‘‘sattāhameva kho ahaṃ, āvuso, sāṇo raṭṭhapiṇḍaṃ bhuñji’’nti (ma. ni. 3.211). Tasmā sāsane pabbajitena kāmacchandādiiṇaṃ pahānāya anaṇena hutvā saddhādeyyaṃ paribhuñjitabbaṃ. Piṇḍakanti desanāsīsameva, cattāropi paccayeti attho. Abhiṇhaṃ ovadatīti ariyamaggappattiyā upakkilese visodhento bahuso ovādaṃ deti.

    സാ തസ്മിം ഓവാദേ ഠത്വാ നചിരസ്സേവ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേരീ ൨.൧.൩൧-൩൬) –

    Sā tasmiṃ ovāde ṭhatvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. therī 2.1.31-36) –

    ‘‘വിപസ്സിസ്സ ഭഗവതോ, ലോകജേട്ഠസ്സ താദിനോ;

    ‘‘Vipassissa bhagavato, lokajeṭṭhassa tādino;

    രഥിയം പടിപന്നസ്സ, താരയന്തസ്സ പാണിനോ.

    Rathiyaṃ paṭipannassa, tārayantassa pāṇino.

    ‘‘ഘരതോ നിക്ഖമിത്വാന, അവകുജ്ജാ നിപജ്ജഹം;

    ‘‘Gharato nikkhamitvāna, avakujjā nipajjahaṃ;

    അനുകമ്പകോ ലോകനാഥോ, സിരസി അക്കമീ മമ.

    Anukampako lokanātho, sirasi akkamī mama.

    ‘‘അക്കമിത്വാന സിരസി, അഗമാ ലോകനായകോ;

    ‘‘Akkamitvāna sirasi, agamā lokanāyako;

    തേന ചിത്തപ്പസാദേന, തുസിതം അഗമാസഹം.

    Tena cittappasādena, tusitaṃ agamāsahaṃ.

    ‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    അരഹത്തം പന പത്വാ സാ തമേവ ഗാഥം ഉദാനേസി. പരിപുണ്ണസിക്ഖാ ഉപസമ്പജ്ജിത്വാ അപരഭാഗേ പരിനിബ്ബാനകാലേപി തമേവ ഗാഥം പച്ചഭാസീതി.

    Arahattaṃ pana patvā sā tameva gāthaṃ udānesi. Paripuṇṇasikkhā upasampajjitvā aparabhāge parinibbānakālepi tameva gāthaṃ paccabhāsīti.

    മുത്താഥേരീഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Muttātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരീഗാഥാപാളി • Therīgāthāpāḷi / ൨. മുത്താഥേരീഗാഥാ • 2. Muttātherīgāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact