| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៩. តតិយអាមកធញ្ញបេយ្យាលវគ្គោ
9. Tatiyaāmakadhaññapeyyālavaggo
១. នច្ចគីតសុត្តវណ្ណនា
1. Naccagītasuttavaṇṇanā
១១៥១. សង្ខេបតោ ‘‘សព្ពបាបស្ស អករណ’’ន្តិអាទិនយប្បវត្តំ (ទី.និ. ២.៩០; ធ.ប. ១៨៣) ភគវតោ សាសនំ អច្ចន្តឆន្ទរាគបវត្តិតោ នច្ចាទីនំ ទស្សនំ ន អនុលោមេតីតិ អាហ ‘‘សាសនស្ស អននុលោមត្តា’’តិ។ អត្តនា បរេហិ ច បយោជិយមានំ បយោជាបិយមានញ្ច ឯតេនេវ នច្ច-សទ្ទេន គហិតំ, តថា គីតវាទិតសទ្ទេហិ ចាតិ អាហ – ‘‘នច្ចននច្ចាបនាទិវសេនា’’តិ។ អាទិ-សទ្ទេន គាយន-គាយាបន-វាទន-វាទាបនាទីនិ សង្គណ្ហាតិ។ ទស្សនេន ចេត្ថ សវនម្បិ សង្គហិតំ វិរូបេកសេសនយេន។ យថាសកំ វិសយស្ស អាលោចនសភាវតាយ វា បញ្ចន្នំ វិញ្ញាណានំ សវនកិរិយាយបិ ទស្សនសង្ខេបសព្ភាវតោ ‘‘ទស្សនា’’ឥច្ចេវ វុត្តំ។ អវិសូកភូតស្ស គីតស្ស សវនំ កទាចិ វដ្ដតីតិ អាហ – ‘‘វិសូកភូតា ទស្សនា ចា’’តិ។ តថា ហិ វុត្តំ បរមត្ថជោតិកាយ ខុទ្ទកអដ្ឋកថាយ (ខុ. បា. អដ្ឋ. ២.បច្ឆិមបញ្ចសិក្ខាបទវណ្ណនា) – ‘‘ធម្មូបសំហិតំ គីតំ វដ្ដតិ, គីតូបសំហិតោ ធម្មោ ន វដ្ដតី’’តិ។
1151. Saṅkhepato ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’ntiādinayappavattaṃ (dī.ni. 2.90; dha.pa. 183) bhagavato sāsanaṃ accantachandarāgapavattito naccādīnaṃ dassanaṃ na anulometīti āha ‘‘sāsanassa ananulomattā’’ti. Attanā parehi ca payojiyamānaṃ payojāpiyamānañca eteneva nacca-saddena gahitaṃ, tathā gītavāditasaddehi cāti āha – ‘‘naccananaccāpanādivasenā’’ti. Ādi-saddena gāyana-gāyāpana-vādana-vādāpanādīni saṅgaṇhāti. Dassanena cettha savanampi saṅgahitaṃ virūpekasesanayena. Yathāsakaṃ visayassa ālocanasabhāvatāya vā pañcannaṃ viññāṇānaṃ savanakiriyāyapi dassanasaṅkhepasabbhāvato ‘‘dassanā’’icceva vuttaṃ. Avisūkabhūtassa gītassa savanaṃ kadāci vaṭṭatīti āha – ‘‘visūkabhūtā dassanā cā’’ti. Tathā hi vuttaṃ paramatthajotikāya khuddakaaṭṭhakathāya (khu. pā. aṭṭha. 2.pacchimapañcasikkhāpadavaṇṇanā) – ‘‘dhammūpasaṃhitaṃ gītaṃ vaṭṭati, gītūpasaṃhito dhammo na vaṭṭatī’’ti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. នច្ចគីតសុត្តំ • 1. Naccagītasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. នច្ចគីតសុត្តវណ្ណនា • 1. Naccagītasuttavaṇṇanā
