| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
9. තතියආමකධඤ්‌ඤපෙය්‍යාලවග්‌ගො
9. Tatiyaāmakadhaññapeyyālavaggo
1. නච්‌චගීතසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Naccagītasuttavaṇṇanā
1151. සඞ්‌ඛෙපතො ‘‘සබ්‌බපාපස්‌ස අකරණ’’න්‌තිආදිනයප්‌පවත්‌තං (දී.නි. 2.90; ධ.ප. 183) භගවතො සාසනං අච්‌චන්‌තඡන්‌දරාගපවත්‌තිතො නච්‌චාදීනං දස්‌සනං න අනුලොමෙතීති ආහ ‘‘සාසනස්‌ස අනනුලොමත්‌තා’’ති. අත්‌තනා පරෙහි ච පයොජියමානං පයොජාපියමානඤ්‌ච එතෙනෙව නච්‌ච-සද්‌දෙන ගහිතං, තථා ගීතවාදිතසද්‌දෙහි චාති ආහ – ‘‘නච්‌චනනච්‌චාපනාදිවසෙනා’’ති. ආදි-සද්‌දෙන ගායන-ගායාපන-වාදන-වාදාපනාදීනි සඞ්‌ගණ්‌හාති. දස්‌සනෙන චෙත්‌ථ සවනම්‌පි සඞ්‌ගහිතං විරූපෙකසෙසනයෙන. යථාසකං විසයස්‌ස ආලොචනසභාවතාය වා පඤ්‌චන්‌නං විඤ්‌ඤාණානං සවනකිරියායපි දස්‌සනසඞ්‌ඛෙපසබ්‌භාවතො ‘‘දස්‌සනා’’ඉච්‌චෙව වුත්‌තං. අවිසූකභූතස්‌ස ගීතස්‌ස සවනං කදාචි වට්‌ටතීති ආහ – ‘‘විසූකභූතා දස්‌සනා චා’’ති. තථා හි වුත්‌තං පරමත්‌ථජොතිකාය ඛුද්‌දකඅට්‌ඨකථාය (ඛු. පා. අට්‌ඨ. 2.පච්‌ඡිමපඤ්‌චසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා) – ‘‘ධම්‌මූපසංහිතං ගීතං වට්‌ටති, ගීතූපසංහිතො ධම්‌මො න වට්‌ටතී’’ති.
1151. Saṅkhepato ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’ntiādinayappavattaṃ (dī.ni. 2.90; dha.pa. 183) bhagavato sāsanaṃ accantachandarāgapavattito naccādīnaṃ dassanaṃ na anulometīti āha ‘‘sāsanassa ananulomattā’’ti. Attanā parehi ca payojiyamānaṃ payojāpiyamānañca eteneva nacca-saddena gahitaṃ, tathā gītavāditasaddehi cāti āha – ‘‘naccananaccāpanādivasenā’’ti. Ādi-saddena gāyana-gāyāpana-vādana-vādāpanādīni saṅgaṇhāti. Dassanena cettha savanampi saṅgahitaṃ virūpekasesanayena. Yathāsakaṃ visayassa ālocanasabhāvatāya vā pañcannaṃ viññāṇānaṃ savanakiriyāyapi dassanasaṅkhepasabbhāvato ‘‘dassanā’’icceva vuttaṃ. Avisūkabhūtassa gītassa savanaṃ kadāci vaṭṭatīti āha – ‘‘visūkabhūtā dassanā cā’’ti. Tathā hi vuttaṃ paramatthajotikāya khuddakaaṭṭhakathāya (khu. pā. aṭṭha. 2.pacchimapañcasikkhāpadavaṇṇanā) – ‘‘dhammūpasaṃhitaṃ gītaṃ vaṭṭati, gītūpasaṃhito dhammo na vaṭṭatī’’ti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. නච්‌චගීතසුත්‌තං • 1. Naccagītasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. නච්‌චගීතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Naccagītasuttavaṇṇanā
