| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi |
១០. នទីសោតសុត្តំ
10. Nadīsotasuttaṃ
១០៩. វុត្តញ្ហេតំ ភគវតា, វុត្តមរហតាតិ មេ សុតំ –
109. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘សេយ្យថាបិ , ភិក្ខវេ, បុរិសោ នទិយា សោតេន ឱវុយ្ហេយ្យ បិយរូបសាតរូបេន។ តមេនំ ចក្ខុមា បុរិសោ តីរេ ឋិតោ ទិស្វា ឯវំ វទេយ្យ – ‘កិញ្ចាបិ ខោ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, នទិយា សោតេន ឱវុយ្ហសិ បិយរូបសាតរូបេន, អត្ថិ ចេត្ថ ហេដ្ឋា រហទោ សឩមិ សាវដ្ដោ សគហោ សរក្ខសោ យំ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, រហទំ បាបុណិត្វា មរណំ វា និគច្ឆសិ មរណមត្តំ វា ទុក្ខ’ន្តិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ តស្ស បុរិសស្ស សទ្ទំ សុត្វា ហត្ថេហិ ច បាទេហិ ច បដិសោតំ វាយមេយ្យ។
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, puriso nadiyā sotena ovuyheyya piyarūpasātarūpena. Tamenaṃ cakkhumā puriso tīre ṭhito disvā evaṃ vadeyya – ‘kiñcāpi kho tvaṃ, ambho purisa, nadiyā sotena ovuyhasi piyarūpasātarūpena, atthi cettha heṭṭhā rahado saūmi sāvaṭṭo sagaho sarakkhaso yaṃ tvaṃ, ambho purisa, rahadaṃ pāpuṇitvā maraṇaṃ vā nigacchasi maraṇamattaṃ vā dukkha’nti. Atha kho so, bhikkhave, puriso tassa purisassa saddaṃ sutvā hatthehi ca pādehi ca paṭisotaṃ vāyameyya.
‘‘ឧបមា ខោ មេ អយំ, ភិក្ខវេ, កតា អត្ថស្ស វិញ្ញាបនាយ។ អយំ ចេត្ថ 1 អត្ថោ – ‘នទិយា សោតោ’តិ ខោ, ភិក្ខវេ, តណ្ហាយេតំ អធិវចនំ។
‘‘Upamā kho me ayaṃ, bhikkhave, katā atthassa viññāpanāya. Ayaṃ cettha 2 attho – ‘nadiyā soto’ti kho, bhikkhave, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ.
‘‘‘បិយរូបំ សាតរូប’ន្តិ ខោ, ភិក្ខវេ, ឆន្នេតំ អជ្ឈត្តិកានំ អាយតនានំ អធិវចនំ។
‘‘‘Piyarūpaṃ sātarūpa’nti kho, bhikkhave, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ.
‘‘‘ហេដ្ឋា រហទោ’តិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចន្នំ ឱរម្ភាគិយានំ សំយោជនានំ អធិវចនំ;
‘‘‘Heṭṭhā rahado’ti kho, bhikkhave, pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘ឩមិភយ’ន្តិ ខោ 3, ភិក្ខវេ, កោធុបាយាសស្សេតំ អធិវចនំ;
‘‘‘Ūmibhaya’nti kho 4, bhikkhave, kodhupāyāsassetaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘អាវដ្ដ’ន្តិ ខោ 5, ភិក្ខវេ, បញ្ចន្នេតំ កាមគុណានំ អធិវចនំ;
‘‘‘Āvaṭṭa’nti kho 6, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘គហរក្ខសោ’តិ ខោ 7, ភិក្ខវេ, មាតុគាមស្សេតំ អធិវចនំ;
‘‘‘Gaharakkhaso’ti kho 8, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘បដិសោតោ’តិ ខោ, ភិក្ខវេ, នេក្ខម្មស្សេតំ អធិវចនំ;
‘‘‘Paṭisoto’ti kho, bhikkhave, nekkhammassetaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘ហត្ថេហិ ច បាទេហិ ច វាយាមោ’តិ ខោ, ភិក្ខវេ, វីរិយារម្ភស្សេតំ អធិវចនំ;
‘‘‘Hatthehi ca pādehi ca vāyāmo’ti kho, bhikkhave, vīriyārambhassetaṃ adhivacanaṃ;
‘‘‘ចក្ខុមា បុរិសោ តីរេ ឋិតោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តថាគតស្សេតំ អធិវចនំ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្សា’’តិ។ ឯតមត្ថំ ភគវា អវោច។ តត្ថេតំ ឥតិ វុច្ចតិ –
‘‘‘Cakkhumā puriso tīre ṭhitoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘សហាបិ ទុក្ខេន ជហេយ្យ កាមេ, យោគក្ខេមំ អាយតិំ បត្ថយានោ;
‘‘Sahāpi dukkhena jaheyya kāme, yogakkhemaṃ āyatiṃ patthayāno;
សម្មប្បជានោ សុវិមុត្តចិត្តោ, វិមុត្តិយា ផស្សយេ តត្ថ តត្ថ;
Sammappajāno suvimuttacitto, vimuttiyā phassaye tattha tattha;
ស វេទគូ វូសិតព្រហ្មចរិយោ, លោកន្តគូ បារគតោតិ វុច្ចតី’’តិ។
Sa vedagū vūsitabrahmacariyo, lokantagū pāragatoti vuccatī’’ti.
អយម្បិ អត្ថោ វុត្តោ ភគវតា, ឥតិ មេ សុតន្តិ។ ទសមំ។
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ១០. នទីសោតសុត្តវណ្ណនា • 10. Nadīsotasuttavaṇṇanā
