| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೧೨. ನದೀಸುತ್ತಂ
12. Nadīsuttaṃ
೧೬೦. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಙ್ಗಾ ನದೀ ಪಾಚೀನನಿನ್ನಾ ಪಾಚೀನಪೋಣಾ ಪಾಚೀನಪಬ್ಭಾರಾ। ಅಥ ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಕುದ್ದಾಲ-ಪಿಟಕಂ ಆದಾಯ – ‘ಮಯಂ ಇಮಂ ಗಙ್ಗಂ ನದಿಂ ಪಚ್ಛಾನಿನ್ನಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಪಚ್ಛಾಪೋಣಂ ಪಚ್ಛಾಪಬ್ಭಾರ’ನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಗಙ್ಗಂ ನದಿಂ ಪಚ್ಛಾನಿನ್ನಂ ಕರೇಯ್ಯ ಪಚ್ಛಾಪೋಣಂ ಪಚ್ಛಾಪಬ್ಭಾರ’’ನ್ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಗಙ್ಗಾ, ಭನ್ತೇ, ನದೀ ಪಾಚೀನನಿನ್ನಾ ಪಾಚೀನಪೋಣಾ ಪಾಚೀನಪಬ್ಭಾರಾ। ಸಾ ನ ಸುಕರಾ ಪಚ್ಛಾನಿನ್ನಂ ಕಾತುಂ ಪಚ್ಛಾಪೋಣಂ ಪಚ್ಛಾಪಬ್ಭಾರಂ। ಯಾವದೇವ ಪನ ಸೋ ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಕಿಲಮಥಸ್ಸ ವಿಘಾತಸ್ಸ ಭಾಗೀ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುಂ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇನ್ತಂ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋನ್ತಂ ರಾಜಾನೋ ವಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾ ವಾ ಮಿತ್ತಾ ವಾ ಅಮಚ್ಚಾ ವಾ ಞಾತೀ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ ವಾ ಭೋಗೇಹಿ ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯುಂ – ‘ಏಹಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಕಿಂ ತೇ ಇಮೇ ಕಾಸಾವಾ ಅನುದಹನ್ತಿ, ಕಿಂ ಮುಣ್ಡೋ ಕಪಾಲಮನುಸಂಚರಸಿ! ಏಹಿ, ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿತ್ವಾ ಭೋಗೇ ಚ ಭುಞ್ಜಸ್ಸು, ಪುಞ್ಞಾನಿ ಚ ಕರೋಹೀ’ತಿ। ಸೋ ವತ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇನ್ತೋ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋನ್ತೋ ಸಿಕ್ಖಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಯ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಯಞ್ಹಿ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಿತ್ತಂ ದೀಘರತ್ತಂ ವಿವೇಕನಿನ್ನಂ ವಿವೇಕಪೋಣಂ ವಿವೇಕಪಬ್ಭಾರಂ ತಂ ವತ ಹೀನಾಯಾವತ್ತಿಸ್ಸತೀತಿ – ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋತಿ? ಇಧ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾಸಮಾಧಿಂ ಭಾವೇತಿ ವಿವೇಕನಿಸ್ಸಿತಂ ವಿರಾಗನಿಸ್ಸಿತಂ ನಿರೋಧನಿಸ್ಸಿತಂ ವೋಸ್ಸಗ್ಗಪರಿಣಾಮಿಂ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ಅರಿಯಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ಬಹುಲೀಕರೋತೀ’’ತಿ। (ಯದಪಿ ಬಲಕರಣೀಯಂ, ತದಪಿ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ।) ದ್ವಾದಸಮಂ।
160. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gaṅgā nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā. Atha mahājanakāyo āgaccheyya kuddāla-piṭakaṃ ādāya – ‘mayaṃ imaṃ gaṅgaṃ nadiṃ pacchāninnaṃ karissāma pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāra’nti. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so mahājanakāyo gaṅgaṃ nadiṃ pacchāninnaṃ kareyya pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāra’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Gaṅgā, bhante, nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā. Sā na sukarā pacchāninnaṃ kātuṃ pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāraṃ. Yāvadeva pana so mahājanakāyo kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhuṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāventaṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarontaṃ rājāno vā rājamahāmattā vā mittā vā amaccā vā ñātī vā ñātisālohitā vā bhogehi abhihaṭṭhuṃ pavāreyyuṃ – ‘ehambho purisa, kiṃ te ime kāsāvā anudahanti, kiṃ muṇḍo kapālamanusaṃcarasi! Ehi, hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjassu, puññāni ca karohī’ti. So vata, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Taṃ kissa hetu? Yañhi taṃ, bhikkhave, cittaṃ dīgharattaṃ vivekaninnaṃ vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ taṃ vata hīnāyāvattissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti? Idha , bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti. (Yadapi balakaraṇīyaṃ, tadapi vitthāretabbaṃ.) Dvādasamaṃ.
ಬಲಕರಣೀಯವಗ್ಗೋ ಛಟ್ಠೋ।
Balakaraṇīyavaggo chaṭṭho.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಬಲಂ ಬೀಜಞ್ಚ ನಾಗೋ ಚ, ರುಕ್ಖೋ ಕುಮ್ಭೇನ ಸೂಕಿಯಾ।
Balaṃ bījañca nāgo ca, rukkho kumbhena sūkiyā;
ಆಕಾಸೇನ ಚ ದ್ವೇ ಮೇಘಾ, ನಾವಾ ಆಗನ್ತುಕಾ ನದೀತಿ॥
Ākāsena ca dve meghā, nāvā āgantukā nadīti.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧೧-೧೨. ಆಗನ್ತುಕಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 11-12. Āgantukasuttādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧೧-೧೨. ಆಗನ್ತುಕಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 11-12. Āgantukasuttādivaṇṇanā
