| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๘. นาคปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
8. Nāgapupphiyattheraapadānavaṇṇanā
สุวโจฺฉ นาม นาเมนาติอาทิกํ อายสฺมโต นาคปุปฺผิยเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ เถโร ปุริมชินนิสเภสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ปทุมุตฺตรภควโต กาเล พฺราหฺมณกุเล นิพฺพโตฺต วุทฺธิปฺปโตฺต เวทตฺตยาทีสุ สกสิเปฺปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา ตตฺถ สารํ อทิสฺวา หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ฌานสมาปตฺติสุเขน วีตินาเมสิฯ ตสฺมิํ สมเย ปทุมุตฺตโร ภควา ตสฺสานุกมฺปาย ตตฺถ อคมาสิฯ โส ตาปโส ตํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ลกฺขณสเตฺถสุ เฉกตฺตา ภควโต ลกฺขณรูปสมฺปตฺติยา ปสโนฺน วนฺทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฎฺฐาสิฯ อากาสโต อโนติณฺณตฺตา ปูชาสกฺกาเร อกเตเยว อากาเสเนว ปกฺกามิฯ อถ โส ตาปโส สสิโสฺส นาคปุปฺผํ โอจินิตฺวา เตน ปุเปฺผน ภควโต คตทิสาภาคมคฺคํ ปูเชสิฯ
Suvaccho nāma nāmenātiādikaṃ āyasmato nāgapupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi thero purimajinanisabhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarabhagavato kāle brāhmaṇakule nibbatto vuddhippatto vedattayādīsu sakasippesu nipphattiṃ patvā tattha sāraṃ adisvā himavantaṃ pavisitvā tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā jhānasamāpattisukhena vītināmesi. Tasmiṃ samaye padumuttaro bhagavā tassānukampāya tattha agamāsi. So tāpaso taṃ bhagavantaṃ disvā lakkhaṇasatthesu chekattā bhagavato lakkhaṇarūpasampattiyā pasanno vanditvā añjaliṃ paggayha aṭṭhāsi. Ākāsato anotiṇṇattā pūjāsakkāre akateyeva ākāseneva pakkāmi. Atha so tāpaso sasisso nāgapupphaṃ ocinitvā tena pupphena bhagavato gatadisābhāgamaggaṃ pūjesi.
๓๙. โส เตน ปุเญฺญน เทวมนุเสฺสสุ สํสรโนฺต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวโนฺต สพฺพตฺถ ปูชิโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วุทฺธิมนฺวาย สทฺธาสมฺปโนฺน ปพฺพชิตฺวา วตฺตปฎิปตฺติยา สาสนํ โสภยมาโน นจิรเสฺสว อรหา หุตฺวา ‘‘เกน นุ โข กุสลกเมฺมน มยา อยํ โลกุตฺตรสมฺปตฺติ ลทฺธา’’ติ อตีตกมฺมํ สรโนฺต ปุพฺพกมฺมํ ปจฺจกฺขโต ญตฺวา สญฺชาตโสมนโสฺส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต สุวโจฺฉ นาม นาเมนาติอาทิมาหฯ ตตฺถ วจฺฉโคเตฺต ชาตตฺตา วโจฺฉ, สุนฺทโร จ โส วโจฺฉ เจติ สุวโจฺฉฯ นาเมน สุวโจฺฉ นาม พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู เวทตฺตยาทิสกลมนฺตสเตฺถ โกฎิปฺปโตฺตติ อโตฺถฯ เสสํ เหฎฺฐา วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
39. So tena puññena devamanussesu saṃsaranto ubhayasampattiyo anubhavanto sabbattha pūjito imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya saddhāsampanno pabbajitvā vattapaṭipattiyā sāsanaṃ sobhayamāno nacirasseva arahā hutvā ‘‘kena nu kho kusalakammena mayā ayaṃ lokuttarasampatti laddhā’’ti atītakammaṃ saranto pubbakammaṃ paccakkhato ñatvā sañjātasomanasso pubbacaritāpadānaṃ pakāsento suvaccho nāma nāmenātiādimāha. Tattha vacchagotte jātattā vaccho, sundaro ca so vaccho ceti suvaccho. Nāmena suvaccho nāma brāhmaṇo mantapāragū vedattayādisakalamantasatthe koṭippattoti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayattā uttānatthamevāti.
นาคปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Nāgapupphiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๘. นาคปุปฺผิยเตฺถรอปทานํ • 8. Nāgapupphiyattheraapadānaṃ
