Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. നഗരസുത്തം
5. Nagarasuttaṃ
൬൫. സാവത്ഥിയം വിഹരതി…പേ॰… ‘‘പുബ്ബേ മേ, ഭിക്ഖവേ, സമ്ബോധാ അനഭിസമ്ബുദ്ധസ്സ ബോധിസത്തസ്സേവ സതോ ഏതദഹോസി – ‘കിച്ഛാ വതായം ലോകോ ആപന്നോ ജായതി ച ജീയതി ച മീയതി ച ചവതി ച ഉപപജ്ജതി ച. അഥ ച പനിമസ്സ ദുക്ഖസ്സ നിസ്സരണം നപ്പജാനാതി ജരാമരണസ്സ. കുദാസ്സു നാമ ഇമസ്സ ദുക്ഖസ്സ നിസ്സരണം പഞ്ഞായിസ്സതി ജരാമരണസ്സാ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ സതി ജരാമരണം ഹോതി, കിംപച്ചയാ ജരാമരണ’ന്തി ? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘ജാതിയാ ഖോ സതി ജരാമരണം ഹോതി, ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണ’’’ന്തി.
65. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘pubbe me, bhikkhave, sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘kicchā vatāyaṃ loko āpanno jāyati ca jīyati ca mīyati ca cavati ca upapajjati ca. Atha ca panimassa dukkhassa nissaraṇaṃ nappajānāti jarāmaraṇassa. Kudāssu nāma imassa dukkhassa nissaraṇaṃ paññāyissati jarāmaraṇassā’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, kiṃpaccayā jarāmaraṇa’nti ? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘jātiyā kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, jātipaccayā jarāmaraṇa’’’nti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ സതി ജാതി ഹോതി…പേ॰… ഭവോ ഹോതി… ഉപാദാനം ഹോതി… തണ്ഹാ ഹോതി… വേദനാ ഹോതി… ഫസ്സോ ഹോതി… സളായതനം ഹോതി… നാമരൂപം ഹോതി… കിംപച്ചയാ നാമരൂപ’ന്തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘വിഞ്ഞാണേ ഖോ സതി നാമരൂപം ഹോതി, വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ സതി വിഞ്ഞാണം ഹോതി, കിംപച്ചയാ വിഞ്ഞാണ’ന്തി ? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘നാമരൂപേ ഖോ സതി വിഞ്ഞാണം ഹോതി, നാമരൂപപച്ചയാ വിഞ്ഞാണ’’’ന്തി.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho sati jāti hoti…pe… bhavo hoti… upādānaṃ hoti… taṇhā hoti… vedanā hoti… phasso hoti… saḷāyatanaṃ hoti… nāmarūpaṃ hoti… kiṃpaccayā nāmarūpa’nti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘viññāṇe kho sati nāmarūpaṃ hoti, viññāṇapaccayā nāmarūpa’nti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho sati viññāṇaṃ hoti, kiṃpaccayā viññāṇa’nti ? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho sati viññāṇaṃ hoti, nāmarūpapaccayā viññāṇa’’’nti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – പച്ചുദാവത്തതി ഖോ ഇദം വിഞ്ഞാണം നാമരൂപമ്ഹാ ന പരം ഗച്ഛതി. ഏത്താവതാ ജായേഥ വാ ജീയേഥ വാ മീയേഥ വാ ചവേഥ വാ ഉപപജ്ജേഥ വാ, യദിദം നാമരൂപപച്ചയാ വിഞ്ഞാണം; വിഞ്ഞാണപച്ചയാ നാമരൂപം; നാമരൂപപച്ചയാ സളായതനം; സളായതനപച്ചയാ ഫസ്സോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി. ‘സമുദയോ, സമുദയോ’തി ഖോ മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി ഞാണം ഉദപാദി പഞ്ഞാ ഉദപാദി വിജ്ജാ ഉദപാദി ആലോകോ ഉദപാദി.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – paccudāvattati kho idaṃ viññāṇaṃ nāmarūpamhā na paraṃ gacchati. Ettāvatā jāyetha vā jīyetha vā mīyetha vā cavetha vā upapajjetha vā, yadidaṃ nāmarūpapaccayā viññāṇaṃ; viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ; nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ; saḷāyatanapaccayā phasso…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti. ‘Samudayo, samudayo’ti kho me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi ñāṇaṃ udapādi paññā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ അസതി, ജരാമരണം ന ഹോതി; കിസ്സ നിരോധാ ജരാമരണനിരോധോ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘ജാതിയാ ഖോ അസതി, ജരാമരണം ന ഹോതി; ജാതിനിരോധാ ജരാമരണനിരോധോ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ അസതി ജാതി ന ഹോതി…പേ॰… ഭവോ ന ഹോതി… ഉപാദാനം ന ഹോതി… തണ്ഹാ ന ഹോതി… വേദനാ ന ഹോതി… ഫസ്സോ ന ഹോതി… സളായതനം ന ഹോതി… നാമരൂപം ന ഹോതി. കിസ്സ നിരോധാ നാമരൂപനിരോധോ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘വിഞ്ഞാണേ ഖോ അസതി, നാമരൂപം ന ഹോതി; വിഞ്ഞാണനിരോധാ നാമരൂപനിരോധോ’’’തി .
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho asati, jarāmaraṇaṃ na hoti; kissa nirodhā jarāmaraṇanirodho’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘jātiyā kho asati, jarāmaraṇaṃ na hoti; jātinirodhā jarāmaraṇanirodho’ti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho asati jāti na hoti…pe… bhavo na hoti… upādānaṃ na hoti… taṇhā na hoti… vedanā na hoti… phasso na hoti… saḷāyatanaṃ na hoti… nāmarūpaṃ na hoti. Kissa nirodhā nāmarūpanirodho’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘viññāṇe kho asati, nāmarūpaṃ na hoti; viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho’’’ti .
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിമ്ഹി നു ഖോ അസതി വിഞ്ഞാണം ന ഹോതി; കിസ്സ നിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, യോനിസോ മനസികാരാ അഹു പഞ്ഞായ അഭിസമയോ – ‘നാമരൂപേ ഖോ അസതി, വിഞ്ഞാണം ന ഹോതി; നാമരൂപനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോ’’’തി.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kimhi nu kho asati viññāṇaṃ na hoti; kissa nirodhā viññāṇanirodho’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho asati, viññāṇaṃ na hoti; nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho’’’ti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – അധിഗതോ ഖോ മ്യായം മഗ്ഗോ ബോധായ യദിദം – നാമരൂപനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോ; വിഞ്ഞാണനിരോധാ നാമരൂപനിരോധോ; നാമരൂപനിരോധാ സളായതനനിരോധോ; സളായതനനിരോധാ ഫസ്സനിരോധോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ നിരോധോ ഹോതി. ‘നിരോധോ, നിരോധോ’തി ഖോ മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി ഞാണം ഉദപാദി പഞ്ഞാ ഉദപാദി വിജ്ജാ ഉദപാദി ആലോകോ ഉദപാദി.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – adhigato kho myāyaṃ maggo bodhāya yadidaṃ – nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho; viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho; nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho; saḷāyatananirodhā phassanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti. ‘Nirodho, nirodho’ti kho me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi ñāṇaṃ udapādi paññā udapādi vijjā udapādi āloko udapādi.
‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, പുരിസോ അരഞ്ഞേ പവനേ ചരമാനോ പസ്സേയ്യ പുരാണം മഗ്ഗം പുരാണഞ്ജസം പുബ്ബകേഹി മനുസ്സേഹി അനുയാതം. സോ തമനുഗച്ഛേയ്യ . തമനുഗച്ഛന്തോ പസ്സേയ്യ പുരാണം നഗരം പുരാണം രാജധാനിം പുബ്ബകേഹി മനുസ്സേഹി അജ്ഝാവുട്ഠം 1 ആരാമസമ്പന്നം വനസമ്പന്നം പോക്ഖരണീസമ്പന്നം ഉദ്ധാപവന്തം 2 രമണീയം. അഥ ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, പുരിസോ രഞ്ഞോ വാ രാജമഹാമത്തസ്സ വാ ആരോചേയ്യ – ‘യഗ്ഘേ, ഭന്തേ, ജാനേയ്യാസി – അഹം അദ്ദസം അരഞ്ഞേ പവനേ ചരമാനോ പുരാണം മഗ്ഗം പുരാണഞ്ജസം പുബ്ബകേഹി മനുസ്സേഹി അനുയാതം തമനുഗച്ഛിം. തമനുഗച്ഛന്തോ അദ്ദസം പുരാണം നഗരം പുരാണം രാജധാനിം പുബ്ബകേഹി മനുസ്സേഹി അജ്ഝാവുട്ഠം ആരാമസമ്പന്നം വനസമ്പന്നം പോക്ഖരണീസമ്പന്നം ഉദ്ധാപവന്തം രമണീയം. തം, ഭന്തേ, നഗരം മാപേഹീ’തി. അഥ ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, രാജാ വാ രാജമഹാമത്തോ വാ തം നഗരം മാപേയ്യ. തദസ്സ നഗരം അപരേന സമയേന ഇദ്ധഞ്ചേവ ഫീതഞ്ച ബാഹുജഞ്ഞം ആകിണ്ണമനുസ്സം വുദ്ധിവേപുല്ലപ്പത്തം. ഏവമേവ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, അദ്ദസം പുരാണം മഗ്ഗം പുരാണഞ്ജസം പുബ്ബകേഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധേഹി അനുയാതം.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso araññe pavane caramāno passeyya purāṇaṃ maggaṃ purāṇañjasaṃ pubbakehi manussehi anuyātaṃ. So tamanugaccheyya . Tamanugacchanto passeyya purāṇaṃ nagaraṃ purāṇaṃ rājadhāniṃ pubbakehi manussehi ajjhāvuṭṭhaṃ 3 ārāmasampannaṃ vanasampannaṃ pokkharaṇīsampannaṃ uddhāpavantaṃ 4 ramaṇīyaṃ. Atha kho so, bhikkhave, puriso rañño vā rājamahāmattassa vā āroceyya – ‘yagghe, bhante, jāneyyāsi – ahaṃ addasaṃ araññe pavane caramāno purāṇaṃ maggaṃ purāṇañjasaṃ pubbakehi manussehi anuyātaṃ tamanugacchiṃ. Tamanugacchanto addasaṃ purāṇaṃ nagaraṃ purāṇaṃ rājadhāniṃ pubbakehi manussehi ajjhāvuṭṭhaṃ ārāmasampannaṃ vanasampannaṃ pokkharaṇīsampannaṃ uddhāpavantaṃ ramaṇīyaṃ. Taṃ, bhante, nagaraṃ māpehī’ti. Atha kho so, bhikkhave, rājā vā rājamahāmatto vā taṃ nagaraṃ māpeyya. Tadassa nagaraṃ aparena samayena iddhañceva phītañca bāhujaññaṃ ākiṇṇamanussaṃ vuddhivepullappattaṃ. Evameva khvāhaṃ, bhikkhave, addasaṃ purāṇaṃ maggaṃ purāṇañjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyātaṃ.
‘‘കതമോ ച സോ, ഭിക്ഖവേ, പുരാണമഗ്ഗോ പുരാണഞ്ജസോ പുബ്ബകേഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധേഹി അനുയാതോ ? അയമേവ അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ, സേയ്യഥിദം – സമ്മാദിട്ഠി…പേ॰… സമ്മാസമാധി. അയം ഖോ സോ, ഭിക്ഖവേ, പുരാണമഗ്ഗോ പുരാണഞ്ജസോ പുബ്ബകേഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധേഹി അനുയാതോ, തമനുഗച്ഛിം; തമനുഗച്ഛന്തോ ജരാമരണം അബ്ഭഞ്ഞാസിം; ജരാമരണസമുദയം അബ്ഭഞ്ഞാസിം; ജരാമരണനിരോധം അബ്ഭഞ്ഞാസിം; ജരാമരണനിരോധഗാമിനിം പടിപദം അബ്ഭഞ്ഞാസിം. തമനുഗച്ഛിം; തമനുഗച്ഛന്തോ ജാതിം അബ്ഭഞ്ഞാസിം…പേ॰… ഭവം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… ഉപാദാനം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… തണ്ഹം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… വേദനം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… ഫസ്സം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… സളായതനം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… നാമരൂപം അബ്ഭഞ്ഞാസിം… വിഞ്ഞാണം അബ്ഭഞ്ഞാസിം. തമനുഗച്ഛിം; തമനുഗച്ഛന്തോ സങ്ഖാരേ അബ്ഭഞ്ഞാസിം; സങ്ഖാരസമുദയം അബ്ഭഞ്ഞാസിം; സങ്ഖാരനിരോധം അബ്ഭഞ്ഞാസിം; സങ്ഖാരനിരോധഗാമിനിം പടിപദം അബ്ഭഞ്ഞാസിം. തദഭിഞ്ഞാ ആചിക്ഖിം ഭിക്ഖൂനം ഭിക്ഖുനീനം ഉപാസകാനം ഉപാസികാനം. തയിദം, ഭിക്ഖവേ , ബ്രഹ്മചരിയം ഇദ്ധഞ്ചേവ ഫീതഞ്ച വിത്ഥാരികം ബാഹുജഞ്ഞം പുഥുഭൂതം യാവ ദേവമനുസ്സേഹി സുപ്പകാസിത’’ന്തി. പഞ്ചമം.
‘‘Katamo ca so, bhikkhave, purāṇamaggo purāṇañjaso pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāto ? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi. Ayaṃ kho so, bhikkhave, purāṇamaggo purāṇañjaso pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāto, tamanugacchiṃ; tamanugacchanto jarāmaraṇaṃ abbhaññāsiṃ; jarāmaraṇasamudayaṃ abbhaññāsiṃ; jarāmaraṇanirodhaṃ abbhaññāsiṃ; jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññāsiṃ. Tamanugacchiṃ; tamanugacchanto jātiṃ abbhaññāsiṃ…pe… bhavaṃ abbhaññāsiṃ… upādānaṃ abbhaññāsiṃ… taṇhaṃ abbhaññāsiṃ… vedanaṃ abbhaññāsiṃ… phassaṃ abbhaññāsiṃ… saḷāyatanaṃ abbhaññāsiṃ… nāmarūpaṃ abbhaññāsiṃ… viññāṇaṃ abbhaññāsiṃ. Tamanugacchiṃ; tamanugacchanto saṅkhāre abbhaññāsiṃ; saṅkhārasamudayaṃ abbhaññāsiṃ; saṅkhāranirodhaṃ abbhaññāsiṃ; saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññāsiṃ. Tadabhiññā ācikkhiṃ bhikkhūnaṃ bhikkhunīnaṃ upāsakānaṃ upāsikānaṃ. Tayidaṃ, bhikkhave , brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. നഗരസുത്തവണ്ണനാ • 5. Nagarasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. നഗരസുത്തവണ്ണനാ • 5. Nagarasuttavaṇṇanā