| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
3. නගරොපමසුත්‌තං
3. Nagaropamasuttaṃ
67. ‘‘යතො ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං සත්‌තහි නගරපරික්‌ඛාරෙහි සුපරික්‌ඛතං 1 හොති, චතුන්‌නඤ්‌ච ආහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අකරණීයං බාහිරෙහි පච්‌චත්‌ථිකෙහි පච්‌චාමිත්‌තෙහි.
67. ‘‘Yato kho, bhikkhave, rañño paccantimaṃ nagaraṃ sattahi nagaraparikkhārehi suparikkhataṃ 2 hoti, catunnañca āhārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. Idaṃ vuccati, bhikkhave, rañño paccantimaṃ nagaraṃ akaraṇīyaṃ bāhirehi paccatthikehi paccāmittehi.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ පරිඛා හොති ගම්‌භීරා චෙව විත්‌ථතා ච. ඉමිනා දුතියෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare parikhā hoti gambhīrā ceva vitthatā ca. Iminā dutiyena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ අනුපරියායපථො හොති උච්‌චො චෙව විත්‌ථතො ච. ඉමිනා තතියෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare anupariyāyapatho hoti ucco ceva vitthato ca. Iminā tatiyena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං ආවුධං සන්‌නිචිතං හොති සලාකඤ්‌චෙව ජෙවනිකඤ්‌ච 7. ඉමිනා චතුත්‌ථෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ āvudhaṃ sannicitaṃ hoti salākañceva jevanikañca 8. Iminā catutthena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුබලකායො පටිවසති, සෙය්‍යථිදං – හත්‌ථාරොහා අස්‌සාරොහා රථිකා ධනුග්‌ගහා චෙලකා චලකා පිණ්‌ඩදායකා උග්‌ගා රාජපුත්‌තා පක්‌ඛන්‌දිනො මහානාගා සූරා චම්‌මයොධිනො දාසකපුත්‌තා. ඉමිනා පඤ්‌චමෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahubalakāyo paṭivasati, seyyathidaṃ – hatthārohā assārohā rathikā dhanuggahā celakā calakā piṇḍadāyakā uggā rājaputtā pakkhandino mahānāgā sūrā cammayodhino dāsakaputtā. Iminā pañcamena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ දොවාරිකො හොති පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො මෙධාවී අඤ්‌ඤාතානං නිවාරෙතා ඤාතානං පවෙසෙතා. ඉමිනා ඡට්‌ඨෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare dovāriko hoti paṇḍito byatto medhāvī aññātānaṃ nivāretā ñātānaṃ pavesetā. Iminā chaṭṭhena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ පාකාරො හොති උච්‌චො චෙව විත්‌ථතො ච වාසනලෙපනසම්‌පන්‌නො ච. ඉමිනා සත්‌තමෙන නගරපරික්‌ඛාරෙන සුපරික්‌ඛතං හොති රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. ඉමෙහි සත්‌තහි නගරපරික්‌ඛාරෙහි සුපරික්‌ඛතං හොති.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare pākāro hoti ucco ceva vitthato ca vāsanalepanasampanno ca. Iminā sattamena nagaraparikkhārena suparikkhataṃ hoti rañño paccantimaṃ nagaraṃ abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Imehi sattahi nagaraparikkhārehi suparikkhataṃ hoti.
‘‘කතමෙසං චතුන්‌නං ආහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං තිණකට්‌ඨොදකං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ āhārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī? Idha, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ tiṇakaṭṭhodakaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං සාලියවකං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ sāliyavakaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං තිලමුග්‌ගමාසාපරණ්‌ණං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ tilamuggamāsāparaṇṇaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං භෙසජ්‌ජං සන්‌නිචිතං හොති, සෙය්‍යථිදං – සප්‌පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං ලොණං අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය. ඉමෙසං ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතුන්‌නං ආහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ bhesajjaṃ sannicitaṃ hoti, seyyathidaṃ – sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ loṇaṃ abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya. Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ āhārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.
‘‘යතො ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං ඉමෙහි සත්‌තහි නගරපරික්‌ඛාරෙහි සුපරික්‌ඛතං හොති, ඉමෙසඤ්‌ච චතුන්‌නං ආහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමං නගරං අකරණීයං බාහිරෙහි පච්‌චත්‌ථිකෙහි පච්‌චාමිත්‌තෙහි. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, යතො අරියසාවකො සත්‌තහි සද්‌ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො හොති, චතුන්‌නඤ්‌ච ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකරණීයො මාරස්‌ස අකරණීයො පාපිමතො. කතමෙහි සත්‌තහි සද්‌ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො හොති?
‘‘Yato kho, bhikkhave, rañño paccantimaṃ nagaraṃ imehi sattahi nagaraparikkhārehi suparikkhataṃ hoti, imesañca catunnaṃ āhārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. Idaṃ vuccati, bhikkhave, rañño paccantimaṃ nagaraṃ akaraṇīyaṃ bāhirehi paccatthikehi paccāmittehi. Evamevaṃ kho, bhikkhave, yato ariyasāvako sattahi saddhammehi samannāgato hoti, catunnañca jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako akaraṇīyo mārassa akaraṇīyo pāpimato. Katamehi sattahi saddhammehi samannāgato hoti?
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ එසිකා හොති ගම්‌භීරනෙමා සුනිඛාතා අචලා අසම්‌පවෙධී අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො සද්‌ධො හොති, සද්‌දහති තථාගතස්‌ස බොධිං ‘ඉතිපි සො…පෙ.… බුද්‌ධො භගවා’ති. සද්‌ධෙසිකො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා පඨමෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare esikā hoti gambhīranemā sunikhātā acalā asampavedhī abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ ‘itipi so…pe… buddho bhagavā’ti. Saddhesiko, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā paṭhamena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ පරික්‌ඛා හොති ගම්‌භීරා චෙව විත්‌ථතා ච අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො හිරීමා හොති, හිරීයති කායදුච්‌චරිතෙන වචීදුච්‌චරිතෙන මනොදුච්‌චරිතෙන, හිරීයති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා. හිරීපරික්‌ඛො ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා දුතියෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare parikkhā hoti gambhīrā ceva vitthatā ca abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako hirīmā hoti, hirīyati kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Hirīparikkho kho, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā dutiyena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ අනුපරියායපථො හොති උච්‌චො චෙව විත්‌ථතො ච අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො ඔත්‌තප්‌පී හොති, ඔත්‌තප්‌පති කායදුච්‌චරිතෙන වචීදුච්‌චරිතෙන මනොදුච්‌චරිතෙන, ඔත්‌තප්‌පති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා. ඔත්‌තප්‌පපරියායපථො , භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති ; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා තතියෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare anupariyāyapatho hoti ucco ceva vitthato ca abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako ottappī hoti, ottappati kāyaduccaritena vacīduccaritena manoduccaritena, ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā. Ottappapariyāyapatho , bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti ; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā tatiyena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං ආවුධං සන්‌නිචිතං හොති සලාකඤ්‌චෙව ජෙවනිකඤ්‌ච අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො බහුස්‌සුතො හොති…පෙ.… දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා. සුතාවුධො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා චතුත්‌ථෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ āvudhaṃ sannicitaṃ hoti salākañceva jevanikañca abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako bahussuto hoti…pe… diṭṭhiyā suppaṭividdhā. Sutāvudho, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā catutthena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුබලකායො පටිවසති, සෙය්‍යථිදං – හත්‌ථාරොහා අස්‌සාරොහා රථිකා ධනුග්‌ගහා චෙලකා චලකා පිණ්‌ඩදායකා උග්‌ගා රාජපුත්‌තා පක්‌ඛන්‌දිනො මහානාගා සූරා චම්‌මයොධිනො දාසකපුත්‌තා අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො ආරද්‌ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය, කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදාය, ථාමවා දළ්‌හපරක්‌කමො අනික්‌ඛිත්‌තධුරො කුසලෙසු ධම්‌මෙසු. වීරියබලකායො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා පඤ්‌චමෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahubalakāyo paṭivasati, seyyathidaṃ – hatthārohā assārohā rathikā dhanuggahā celakā calakā piṇḍadāyakā uggā rājaputtā pakkhandino mahānāgā sūrā cammayodhino dāsakaputtā abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Vīriyabalakāyo, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā pañcamena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ දොවාරිකො හොති පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො මෙධාවී අඤ්‌ඤාතානං නිවාරෙතා ඤාතානං පවෙසෙතා අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය . එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො සතිමා හොති පරමෙන සතිනෙපක්‌කෙන සමන්‌නාගතො චිරකතම්‌පි චිරභාසිතම්‌පි සරිතා අනුස්‌සරිතා. සතිදොවාරිකො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා ඡට්‌ඨෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare dovāriko hoti paṇḍito byatto medhāvī aññātānaṃ nivāretā ñātānaṃ pavesetā abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya . Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā. Satidovāriko, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā chaṭṭhena saddhammena samannāgato hoti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ පාකාරො හොති උච්‌චො චෙව විත්‌ථතො ච වාසනලෙපනසම්‌පන්‌නො ච අබ්‌භන්‌තරානං ගුත්‌තියා බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො පඤ්‌ඤවා හොති උදයත්‌ථගාමිනියා පඤ්‌ඤාය සමන්‌නාගතො අරියාය නිබ්‌බෙධිකාය සම්‌මා දුක්‌ඛක්‌ඛයගාමිනියා. පඤ්‌ඤාවාසනලෙපනසම්‌පන්‌නො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකුසලං පජහති, කුසලං භාවෙති; සාවජ්‌ජං පජහති, අනවජ්‌ජං භාවෙති; සුද්‌ධං අත්‌තානං පරිහරති. ඉමිනා සත්‌තමෙන සද්‌ධම්‌මෙන සමන්‌නාගතො හොති. ඉමෙහි සත්‌තහි සද්‌ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො හොති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare pākāro hoti ucco ceva vitthato ca vāsanalepanasampanno ca abbhantarānaṃ guttiyā bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. Paññāvāsanalepanasampanno, bhikkhave, ariyasāvako akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti; sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti; suddhaṃ attānaṃ pariharati. Iminā sattamena saddhammena samannāgato hoti. Imehi sattahi saddhammehi samannāgato hoti.
‘‘කතමෙසං චතුන්‌නං ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී? සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං තිණකට්‌ඨොදකං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අත්‌තනො රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය ඔක්‌කමනාය නිබ්‌බානස්‌ස.
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī? Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ tiṇakaṭṭhodakaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati attano ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya okkamanāya nibbānassa.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං සාලියවකං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අත්‌තනො රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය ඔක්‌කමනාය නිබ්‌බානස්‌ස.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ sāliyavakaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati attano ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya okkamanāya nibbānassa.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං තිලමුග්‌ගමාසාපරණ්‌ණං සන්‌නිචිතං හොති අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො පීතියා ච විරාගා…පෙ.… තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අත්‌තනො රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය ඔක්‌කමනාය නිබ්‌බානස්‌ස.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ tilamuggamāsāparaṇṇaṃ sannicitaṃ hoti abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho, bhikkhave, ariyasāvako pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati attano ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya okkamanāya nibbānassa.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො පච්‌චන්‌තිමෙ නගරෙ බහුං භෙසජ්‌ජං සන්‌නිචිතං හොති, සෙය්‍යථිදං – සප්‌පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං ලොණං අබ්‌භන්‌තරානං රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය බාහිරානං පටිඝාතාය. එවමෙවං ඛො භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අත්‌තනො රතියා අපරිතස්‌සාය ඵාසුවිහාරාය ඔක්‌කමනාය නිබ්‌බානස්‌ස. ඉමෙසං චතුන්‌නං ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rañño paccantime nagare bahuṃ bhesajjaṃ sannicitaṃ hoti, seyyathidaṃ – sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitaṃ loṇaṃ abbhantarānaṃ ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya bāhirānaṃ paṭighātāya. Evamevaṃ kho bhikkhave, ariyasāvako sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati attano ratiyā aparitassāya phāsuvihārāya okkamanāya nibbānassa. Imesaṃ catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.
‘‘යතො ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො ඉමෙහි සත්‌තහි සද්‌ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො හොති, ඉමෙසඤ්‌ච චතුන්‌නං ඣානානං ආභිචෙතසිකානං දිට්‌ඨධම්‌මසුඛවිහාරානං නිකාමලාභී හොති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො අකරණීයො මාරස්‌ස අකරණීයො පාපිමතො’’ති. තතියං.
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako imehi sattahi saddhammehi samannāgato hoti, imesañca catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako akaraṇīyo mārassa akaraṇīyo pāpimato’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 3. නගරොපමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Nagaropamasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3. නගරොපමසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Nagaropamasuttavaṇṇanā
