| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๘. นาคสมาลวโคฺค
8. Nāgasamālavaggo
๑. นาคสมาลเตฺถรอปทานวณฺณนา
1. Nāgasamālattheraapadānavaṇṇanā
อาปาฎลิํ อหํ ปุปฺผนฺติอาทิกํ อายสฺมโต นาคสมาลเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต สิขิสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา ตถารูปสชฺชนสํสคฺคสฺส อลาเภน สตฺถริ ธรมานกาเล ทสฺสนสวนปูชากมฺมมกริตฺวา ปรินิพฺพุตกาเล ตสฺส ภควโต สารีริกธาตุํ นิทหิตฺวา กตเจติยมฺหิ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา ปาฎลิปุปฺผํ ปูเชตฺวา โสมนสฺสํ อุปฺปาเทตฺวา ยาวตายุกํ ฐตฺวา เตเนว โสมนเสฺสน ตโต กาลํ กโต ตุสิตาทีสุ ฉสุ เทวโลเกสุ สุขมนุภวิตฺวา อปรภาเค มนุเสฺสสุ มนุสฺสสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพโตฺต วิญฺญุตํ ปโตฺต นาครุกฺขปลฺลวโกมฬสทิสสรีรตฺตา นาคสมาโลติ มาตาปิตูหิ กตนามเธโยฺย ภควติ ปสโนฺน ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Āpāṭaliṃahaṃ pupphantiādikaṃ āyasmato nāgasamālattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto sikhissa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto viññutaṃ patto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā tathārūpasajjanasaṃsaggassa alābhena satthari dharamānakāle dassanasavanapūjākammamakaritvā parinibbutakāle tassa bhagavato sārīrikadhātuṃ nidahitvā katacetiyamhi cittaṃ pasādetvā pāṭalipupphaṃ pūjetvā somanassaṃ uppādetvā yāvatāyukaṃ ṭhatvā teneva somanassena tato kālaṃ kato tusitādīsu chasu devalokesu sukhamanubhavitvā aparabhāge manussesu manussasampattiṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde kulagehe nibbatto viññutaṃ patto nāgarukkhapallavakomaḷasadisasarīrattā nāgasamāloti mātāpitūhi katanāmadheyyo bhagavati pasanno pabbajitvā nacirasseva arahā ahosi.
๑. โส ปจฺฉา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต อาปาฎลิํ อหํ ปุปฺผนฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ อาปาฎลินฺติ อา สมนฺตโต, อาทเรน วา ปาฎลิปุปฺผํ คเหตฺวา อหํ ถูปมฺหิ อภิโรเปสิํ ปูเชสินฺติ อโตฺถฯ อุชฺฌิตํ สุมหาปเถติ สพฺพนครวาสีนํ วนฺทนปูชนตฺถาย มหาปเถ นครมเชฺฌ วีถิยํ อุชฺฌิตํ อุฎฺฐาปิตํ, อิฎฺฐกกมฺมสุธากมฺมาทีหิ นิปฺผาทิตนฺติ อโตฺถฯ เสสํ เหฎฺฐา วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานตฺถตฺตา จ สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
1. So pacchā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento āpāṭaliṃ ahaṃ pupphantiādimāha. Tattha āpāṭalinti ā samantato, ādarena vā pāṭalipupphaṃ gahetvā ahaṃ thūpamhi abhiropesiṃ pūjesinti attho. Ujjhitaṃ sumahāpatheti sabbanagaravāsīnaṃ vandanapūjanatthāya mahāpathe nagaramajjhe vīthiyaṃ ujjhitaṃ uṭṭhāpitaṃ, iṭṭhakakammasudhākammādīhi nipphāditanti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayattā uttānatthattā ca suviññeyyamevāti.
นาคสมาลเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Nāgasamālattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๑. นาคสมาลเตฺถรอปทานํ • 1. Nāgasamālattheraapadānaṃ
