Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    4. නාගසුත්‌තං

    4. Nāgasuttaṃ

    114. ‘‘චතූහි, භික්‌ඛවෙ, අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො රඤ්‌ඤො නාගො රාජාරහො හොති රාජභොග්‌ගො, රඤ්‌ඤො අඞ්‌ගන්‌තෙව සඞ්‌ඛං ගච්‌ඡති. කතමෙහි චතූහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො සොතා ච හොති, හන්‌තා ච, ඛන්‌තා ච, ගන්‌තා ච.

    114. ‘‘Catūhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rañño nāgo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati. Katamehi catūhi? Idha, bhikkhave, rañño nāgo sotā ca hoti, hantā ca, khantā ca, gantā ca.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො සොතා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො යමෙනං හත්‌ථිදම්‌මසාරථි කාරණං කාරෙති – යදි වා කතපුබ්‌බං යදි වා අකතපුබ්‌බං – තං අට්‌ඨිං කත්‌වා 1 මනසි කත්‌වා සබ්‌බචෙතසා 2 සමන්‌නාහරිත්‌වා ඔහිතසොතො සුණාති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො සොතා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, rañño nāgo sotā hoti? Idha, bhikkhave, rañño nāgo yamenaṃ hatthidammasārathi kāraṇaṃ kāreti – yadi vā katapubbaṃ yadi vā akatapubbaṃ – taṃ aṭṭhiṃ katvā 3 manasi katvā sabbacetasā 4 samannāharitvā ohitasoto suṇāti. Evaṃ kho, bhikkhave, rañño nāgo sotā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො හන්‌තා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො සඞ්‌ගාමගතො හත්‌ථිම්‌පි හනති, හත්‌ථාරුහම්‌පි හනති, අස්‌සම්‌පි හනති, අස්‌සාරුහම්‌පි හනති , රථම්‌පි හනති, රථිකම්‌පි හනති, පත්‌තිකම්‌පි හනති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො හන්‌තා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, rañño nāgo hantā hoti? Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāmagato hatthimpi hanati, hatthāruhampi hanati, assampi hanati, assāruhampi hanati , rathampi hanati, rathikampi hanati, pattikampi hanati. Evaṃ kho, bhikkhave, rañño nāgo hantā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො ඛන්‌තා හොති? ඉධ භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො සඞ්‌ගාමගතො ඛමො හොති සත්‌තිප්‌පහාරානං අසිප්‌පහාරානං උසුප්‌පහාරානං ඵරසුප්‌පහාරානං 5 භෙරිපණවසඞ්‌ඛතිණවනින්‌නාදසද්‌දානං. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො ඛන්‌තා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, rañño nāgo khantā hoti? Idha bhikkhave, rañño nāgo saṅgāmagato khamo hoti sattippahārānaṃ asippahārānaṃ usuppahārānaṃ pharasuppahārānaṃ 6 bheripaṇavasaṅkhatiṇavaninnādasaddānaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, rañño nāgo khantā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො ගන්‌තා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො යමෙනං හත්‌ථිදම්‌මසාරථි දිසං පෙසෙති – යදි වා ගතපුබ්‌බං යදි වා අගතපුබ්‌බං – තං ඛිප්‌පමෙව ගන්‌තා හොති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, රඤ්‌ඤො නාගො ගන්‌තා හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතූහි අඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතො රඤ්‌ඤො නාගො රාජාරහො හොති රාජභොග්‌ගො, රඤ්‌ඤො අඞ්‌ගන්‌තෙව සඞ්‌ඛං ගච්‌ඡති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, rañño nāgo gantā hoti? Idha, bhikkhave, rañño nāgo yamenaṃ hatthidammasārathi disaṃ peseti – yadi vā gatapubbaṃ yadi vā agatapubbaṃ – taṃ khippameva gantā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, rañño nāgo gantā hoti. Imehi kho, bhikkhave, catūhi aṅgehi samannāgato rañño nāgo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati.

    ‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතූහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු ආහුනෙය්‍යො හොති …පෙ.… අනුත්‌තරං පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං ලොකස්‌ස. කතමෙහි චතූහි? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සොතා ච හොති, හන්‌තා ච, ඛන්‌තා ච, ගන්‌තා ච.

    ‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti …pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Katamehi catūhi? Idha, bhikkhave, bhikkhu sotā ca hoti, hantā ca, khantā ca, gantā ca.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සොතා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු තථාගතප්‌පවෙදිතෙ ධම්‌මවිනයෙ දෙසියමානෙ අට්‌ඨිං කත්‌වා මනසි කත්‌වා සබ්‌බචෙතසා සමන්‌නාහරිත්‌වා ඔහිතසොතො ධම්‌මං සුණාති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සොතා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sotā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasoto dhammaṃ suṇāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sotā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු හන්‌තා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු උප්‌පන්‌නං කාමවිතක්‌කං නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති (හනති) 7 බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති, උප්‌පන්‌නං බ්‍යාපාදවිතක්‌කං…පෙ.… උප්‌පන්‌නං විහිංසාවිතක්‌කං…පෙ.… උප්‌පන්‌නුප්‌පන්‌නෙ පාපකෙ අකුසලෙ ධම්‌මෙ නාධිවාසෙති පජහති විනොදෙති හනති බ්‍යන්‌තීකරොති අනභාවං ගමෙති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු හන්‌තා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu hantā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti (hanati) 8 byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti hanati byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu hantā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඛන්‌තා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඛමො හොති සීතස්‌ස උණ්‌හස්‌ස ජිඝච්‌ඡාය පිපාසාය, ඩංසමකසවාතාතපසරීසපසම්‌ඵස්‌සානං දුරුත්‌තානං දුරාගතානං වචනපථානං උප්‌පන්‌නානං සාරීරිකානං වෙදනානං දුක්‌ඛානං තිබ්‌බානං ඛරානං කටුකානං අසාතානං අමනාපානං පාණහරානං අධිවාසකජාතිකො හොති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඛන්‌තා හොති.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu khantā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu khamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu khantā hoti.

    ‘‘කථඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ගන්‌තා හොති? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු යායං දිසා අගතපුබ්‌බා ඉමිනා දීඝෙන අද්‌ධුනා යදිදං සබ්‌බසඞ්‌ඛාරසමථො සබ්‌බූපධිපටිනිස්‌සග්‌ගො තණ්‌හාක්‌ඛයො විරාගො නිරොධො නිබ්‌බානං, තං ඛිප්‌පඤ්‌ඤෙව ගන්‌තා හොති. එවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ගන්‌තා හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චතූහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො භික්‌ඛු ආහුනෙය්‍යො හොති…පෙ.… අනුත්‌තරං පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං ලොකස්‌සා’’ති. චතුත්‌ථං.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu gantā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yāyaṃ disā agatapubbā iminā dīghena addhunā yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ, taṃ khippaññeva gantā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu gantā hoti. Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’’ti. Catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. අට්‌ඨිකත්‌වා (සී. ස්‍යා. කං. පී.) අ. නි. 5.140
    2. සබ්‌බං චෙතසො (සබ්‌බත්‌ථ)
    3. aṭṭhikatvā (sī. syā. kaṃ. pī.) a. ni. 5.140
    4. sabbaṃ cetaso (sabbattha)
    5. ‘‘ඵරසුප්‌පහාරාන’’න්‌ති ඉදං පදං ස්‍යාමපොත්‌ථකෙ නත්‌ථි. ම. නි. 3.217 පස්‌සිතබ්‌බං
    6. ‘‘pharasuppahārāna’’nti idaṃ padaṃ syāmapotthake natthi. ma. ni. 3.217 passitabbaṃ
    7. ( ) නත්‌ථි සී. ස්‍යා. පී. පොත්‌ථකෙසු. අ. නි. 4.164 පටිපදාවග්‌ගෙ චතුත්‌ථසුත්‌තෙ පන ‘‘සමෙතී’’ති පදං සබ්‌බත්‌ථපි දිස්‌සති
    8. ( ) natthi sī. syā. pī. potthakesu. a. ni. 4.164 paṭipadāvagge catutthasutte pana ‘‘sametī’’ti padaṃ sabbatthapi dissati



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. නාගසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Nāgasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-7. කෙසිසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-7. Kesisuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact