| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಧಮ್ಮಿಕವಗ್ಗೋ
5. Dhammikavaggo
೧. ನಾಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Nāgasuttavaṇṇanā
೪೩. ಪಞ್ಚಮಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಆಯಾಮಾನನ್ದಾ’’ತಿ ಥೇರಂ ಆಮನ್ತೇತ್ವಾ ಗತತ್ತಾ ವುತ್ತಂ, ಸತ್ಥಾ ಪನ ಅನೂನೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ತತ್ಥ ಅಗಮಾಸೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ತೇಹೇವ ಪಞ್ಚಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ। ಪರಿಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ವೋಹಾರವಚನಮೇತಂ, ನ್ಹಾಯಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಬ್ಬಾಪಯಮಾನೋತಿ ರತ್ತದುಪಟ್ಟಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಚೀವರಂ ದ್ವೀಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಲೋಕಧಾತುಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಕತ್ವಾ ಪುರತ್ಥಿಮಲೋಕಧಾತುಂ ಅಭಿಮುಖೋ ವೋದಕಭಾವೇನ ಗತ್ತಾನಿ ಪುಬ್ಬಸದಿಸಾನಿ ಕುರುಮಾನೋ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋಪಿ ತೇನ ತೇನ ಠಾನೇನ ಓತರಿತ್ವಾ ನ್ಹತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಂಯೇವ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಆಕಾಸತೋ ಪತಮಾನಂ ರತ್ತಸುವಣ್ಣಕುಣ್ಡಲಂ ವಿಯ ಸೂರಿಯೋ ಪಚ್ಛಿಮಲೋಕಧಾತುಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿ, ಪರಿಸುದ್ಧರಜತಮಣ್ಡಲೋ ವಿಯ ಪಾಚೀನಲೋಕಧಾತುತೋ ಚನ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗಞ್ಛಿ, ಮಜ್ಝಟ್ಠಾನೇಪಿ ಪಞ್ಚಭಿಕ್ಖುಸತಪರಿವಾರೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಛಬ್ಬಣ್ಣಬುದ್ಧರಸ್ಮಿಯೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪುಬ್ಬಕೋಟ್ಠಕನದೀತೀರೇ ಲೋಕಂ ಅಲಙ್ಕುರುಮಾನೋ ಅಟ್ಠಾಸಿ।
43. Pañcamassa paṭhame āyasmatā ānandena saddhinti idaṃ ‘‘āyāmānandā’’ti theraṃ āmantetvā gatattā vuttaṃ, satthā pana anūnehi pañcahi bhikkhusatehi parivuto tattha agamāsīti veditabbo. Tenupasaṅkamīti teheva pañcahi bhikkhusatehi parivuto upasaṅkami. Parisiñcitvāti vohāravacanametaṃ, nhāyitvāti attho. Pubbāpayamānoti rattadupaṭṭaṃ nivāsetvā uttarāsaṅgacīvaraṃ dvīhi hatthehi gahetvā pacchimalokadhātuṃ piṭṭhito katvā puratthimalokadhātuṃ abhimukho vodakabhāvena gattāni pubbasadisāni kurumāno aṭṭhāsīti attho. Bhikkhusaṅghopi tena tena ṭhānena otaritvā nhatvā paccuttaritvā satthāraṃyeva parivāretvā aṭṭhāsi. Iti tasmiṃ samaye ākāsato patamānaṃ rattasuvaṇṇakuṇḍalaṃ viya sūriyo pacchimalokadhātuṃ paṭipajji, parisuddharajatamaṇḍalo viya pācīnalokadhātuto cando abbhuggañchi, majjhaṭṭhānepi pañcabhikkhusataparivāro sammāsambuddho chabbaṇṇabuddharasmiyo vissajjetvā pubbakoṭṭhakanadītīre lokaṃ alaṅkurumāno aṭṭhāsi.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ…ಪೇ॰… ಸೇತೋ ನಾಮ ನಾಗೋತಿ ಸೇತವಣ್ಣತಾಯ ಏವಂ ಲದ್ಧನಾಮೋ ಹತ್ಥಿನಾಗೋ। ಮಹಾತೂರಿಯತಾಳಿತವಾದಿತೇನಾತಿ ಮಹನ್ತೇನ ತೂರಿಯತಾಳಿತವಾದಿತೇನ। ತತ್ಥ ಪಠಮಂ ಸಙ್ಘಟ್ಟನಂ ತಾಳಿತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪರಂ ವಾದಿತಂ। ಜನೋತಿ ಹತ್ಥಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಮಹಾಜನೋ। ದಿಸ್ವಾ ಏವಮಾಹಾತಿ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಾನಿ ಘಂಸಿತ್ವಾ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಉತ್ತಾರೇತ್ವಾ ಬಹಿತೀರೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಗತ್ತಾನಿ ವೋದಕಾನಿ ಕತ್ವಾ ಹತ್ಥಾಲಙ್ಕಾರೇನ ಅಲಙ್ಕತಂ ತಂ ಮಹಾನಾಗಂ ದಿಸ್ವಾ ಇದಂ ‘‘ಅಭಿರೂಪೋ ವತ, ಭೋ’’ತಿ ಪಸಂಸಾವಚನಮಾಹ। ಕಾಯುಪಪನ್ನೋತಿ ಸರೀರಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಉಪಪನ್ನೋ, ಪರಿಪುಣ್ಣಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀತಿ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪ್ಪತ್ತೋ ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರೋ। ಏತದವೋಚಾತಿ ತಂ ಮಹಾಜನಂ ಹತ್ಥಿಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಭಣನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ಜನೋ ಅಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಹತ್ಥಿನೋ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇತಿ, ನ ಬುದ್ಧಹತ್ಥಿಸ್ಸ। ಅಹಂ ದಾನಿ ಇಮಿನಾ ಹತ್ಥಿನಾಗೇನ ಉಪಮಂ ಕತ್ವಾ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಏತಂ ‘‘ಹತ್ಥಿಮೇವ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ’’ತಿಆದಿವಚನಂ ಅವೋಚ। ತತ್ಥ ಮಹನ್ತನ್ತಿ ಆರೋಹಸಮ್ಪನ್ನಂ। ಬ್ರಹನ್ತನ್ತಿ ಪರಿಣಾಹಸಮ್ಪನ್ನಂ। ಏವಮಾಹಾತಿ ಏವಂ ವದತಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ಯಸ್ಮಾ ಅಯಂ ನಾಗಸದ್ದೋ ಹತ್ಥಿಮ್ಹಿಚೇವ ಅಸ್ಸಗೋಣಉರಗರುಕ್ಖಮನುಸ್ಸೇಸು ಚಾಪಿ ಪವತ್ತತಿ, ತಸ್ಮಾ ಹತ್ಥಿಮ್ಪಿ ಖೋತಿಆದಿಮಾಹ।
Tena kho pana samayena…pe… seto nāma nāgoti setavaṇṇatāya evaṃ laddhanāmo hatthināgo. Mahātūriyatāḷitavāditenāti mahantena tūriyatāḷitavāditena. Tattha paṭhamaṃ saṅghaṭṭanaṃ tāḷitaṃ nāma hoti, tato paraṃ vāditaṃ. Janoti hatthidassanatthaṃ sannipatitamahājano. Disvā evamāhāti aṅgapaccaṅgāni ghaṃsitvā nhāpetvā uttāretvā bahitīre ṭhapetvā gattāni vodakāni katvā hatthālaṅkārena alaṅkataṃ taṃ mahānāgaṃ disvā idaṃ ‘‘abhirūpo vata, bho’’ti pasaṃsāvacanamāha. Kāyupapannoti sarīrasampattiyā upapanno, paripuṇṇaṅgapaccaṅgoti attho. Āyasmā udāyīti paṭisambhidāppatto kāḷudāyitthero. Etadavocāti taṃ mahājanaṃ hatthissa vaṇṇaṃ bhaṇantaṃ disvā ‘‘ayaṃ jano ahetukapaṭisandhiyaṃ nibbattahatthino vaṇṇaṃ katheti, na buddhahatthissa. Ahaṃ dāni iminā hatthināgena upamaṃ katvā buddhanāgassa vaṇṇaṃ kathessāmī’’ti cintetvā etaṃ ‘‘hatthimeva nu kho, bhante’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha mahantanti ārohasampannaṃ. Brahantanti pariṇāhasampannaṃ. Evamāhāti evaṃ vadati. Atha bhagavā yasmā ayaṃ nāgasaddo hatthimhiceva assagoṇauragarukkhamanussesu cāpi pavattati, tasmā hatthimpi khotiādimāha.
ಆಗುನ್ತಿ ಪಾಪಕಂ ಲಾಮಕಂ ಅಕುಸಲಧಮ್ಮಂ। ತಮಹಂ ನಾಗೋತಿ ಬ್ರೂಮೀತಿ ತಂ ಅಹಂ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ದ್ವಾರೇಹಿ ದಸನ್ನಂ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾನಂ ದ್ವಾದಸನ್ನಞ್ಚ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಾನಂ ಅಕರಣತೋ ನಾಗೋತಿ ವದಾಮಿ। ಅಯಞ್ಹಿ ನ ಆಗುಂ ಕರೋತೀತಿ ಇಮಿನಾ ಅತ್ಥೇನ ನಾಗೋ। ಇಮಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅನುಮೋದಾಮೀತಿ ಇಮಾಹಿ ಚತುಸಟ್ಠಿಪದಾಹಿ ಸೋಳಸಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅನುಮೋದಾಮಿ ಅಭಿನನ್ದಾಮಿ।
Āgunti pāpakaṃ lāmakaṃ akusaladhammaṃ. Tamahaṃ nāgoti brūmīti taṃ ahaṃ imehi tīhi dvārehi dasannaṃ akusalakammapathānaṃ dvādasannañca akusalacittānaṃ akaraṇato nāgoti vadāmi. Ayañhi na āguṃ karotīti iminā atthena nāgo. Imāhi gāthāhi anumodāmīti imāhi catusaṭṭhipadāhi soḷasahi gāthāhi anumodāmi abhinandāmi.
ಮನುಸ್ಸಭೂತನ್ತಿ ದೇವಾದಿಭಾವಂ ಅನುಪಗನ್ತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಮೇವ ಭೂತಂ। ಅತ್ತದನ್ತನ್ತಿ ಅತ್ತನಾಯೇವ ದನ್ತಂ, ನ ಅಞ್ಞೇಹಿ ದಮಥಂ ಉಪನೀತಂ। ಭಗವಾ ಹಿ ಅತ್ತನಾ ಉಪ್ಪಾದಿತೇನೇವ ಮಗ್ಗದಮಥೇನ ಚಕ್ಖುತೋಪಿ ದನ್ತೋ, ಸೋತತೋಪಿ, ಘಾನತೋಪಿ, ಜಿವ್ಹಾತೋಪಿ, ಕಾಯತೋಪಿ, ಮನತೋಪೀತಿ ಇಮೇಸು ಛಸು ಠಾನೇಸು ದನ್ತೋ ಸನ್ತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಅತ್ತದನ್ತ’’ನ್ತಿ। ಸಮಾಹಿತನ್ತಿ ದುವಿಧೇನಾಪಿ ಸಮಾಧಿನಾ ಸಮಾಹಿತಂ। ಇರಿಯಮಾನನ್ತಿ ವಿಹರಮಾನಂ। ಬ್ರಹ್ಮಪಥೇತಿ ಸೇಟ್ಠಪಥೇ, ಅಮತಪಥೇ, ನಿಬ್ಬಾನಪಥೇ। ಚಿತ್ತಸ್ಸೂಪಸಮೇ ರತನ್ತಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನೇನ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾನಿ ವೂಪಸಮೇತ್ವಾ, ದುತಿಯಜ್ಝಾನೇನ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರೇ, ತತಿಯಜ್ಝಾನೇನ ಪೀತಿಂ, ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನೇನ ಸುಖದುಕ್ಖಂ ವೂಪಸಮೇತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸೂಪಸಮೇ ರತಂ ಅಭಿರತಂ।
Manussabhūtanti devādibhāvaṃ anupagantvā manussameva bhūtaṃ. Attadantanti attanāyeva dantaṃ, na aññehi damathaṃ upanītaṃ. Bhagavā hi attanā uppāditeneva maggadamathena cakkhutopi danto, sotatopi, ghānatopi, jivhātopi, kāyatopi, manatopīti imesu chasu ṭhānesu danto santo nibbuto parinibbuto. Tenāha – ‘‘attadanta’’nti. Samāhitanti duvidhenāpi samādhinā samāhitaṃ. Iriyamānanti viharamānaṃ. Brahmapatheti seṭṭhapathe, amatapathe, nibbānapathe. Cittassūpasame ratanti paṭhamajjhānena pañca nīvaraṇāni vūpasametvā, dutiyajjhānena vitakkavicāre, tatiyajjhānena pītiṃ, catutthajjhānena sukhadukkhaṃ vūpasametvā tasmiṃ cittassūpasame rataṃ abhirataṃ.
ನಮಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಕಾಯೇನ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ವಾಚಾಯ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ಮನಸಾ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ, ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾನಪಾರಗುನ್ತಿ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಖನ್ಧಾಯತನಧಾತುಧಮ್ಮಾನಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾರಗೂ, ಪರಿಞ್ಞಾಪಾರಗೂ, ಪಹಾನಪಾರಗೂ, ಭಾವನಾಪಾರಗೂ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಾರಗೂ, ಸಮಾಪತ್ತಿಪಾರಗೂತಿ ಛಬ್ಬಿಧೇನ ಪಾರಗಮನೇನ ಪಾರಗತಂ ಪಾರಪ್ಪತ್ತಂ ಮತ್ಥಕಪ್ಪತ್ತಂ। ದೇವಾಪಿ ತಂ ನಮಸ್ಸನ್ತೀತಿ ದುಕ್ಖಪ್ಪತ್ತಾ ಸುಬ್ರಹ್ಮದೇವಪುತ್ತಾದಯೋ ಸುಖಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಸಬ್ಬೇವ ದಸಸಹಸ್ಸಚಕ್ಕವಾಳವಾಸಿನೋ ದೇವಾಪಿ ತುಮ್ಹೇ ನಮಸ್ಸನ್ತಿ। ಇತಿ ಮೇ ಅರಹತೋ ಸುತನ್ತಿ ಇತಿ ಮಯಾ ಚತೂಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಅರಹಾತಿ ಲದ್ಧವೋಹಾರಾನಂ ತುಮ್ಹಾಕಂಯೇವ ಸನ್ತಿಕೇ ಸುತನ್ತಿ ದೀಪೇತಿ।
Namassantīti kāyena namassanti, vācāya namassanti, manasā namassanti, dhammānudhammapaṭipattiyā namassanti, sakkaronti garuṃ karonti. Sabbadhammānapāragunti sabbesaṃ khandhāyatanadhātudhammānaṃ abhiññāpāragū, pariññāpāragū, pahānapāragū, bhāvanāpāragū, sacchikiriyāpāragū, samāpattipāragūti chabbidhena pāragamanena pāragataṃ pārappattaṃ matthakappattaṃ. Devāpi taṃ namassantīti dukkhappattā subrahmadevaputtādayo sukhappattā ca sabbeva dasasahassacakkavāḷavāsino devāpi tumhe namassanti. Iti me arahato sutanti iti mayā catūhi kāraṇehi arahāti laddhavohārānaṃ tumhākaṃyeva santike sutanti dīpeti.
ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಾತೀತನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾನಿ ದಸವಿಧಸಂಯೋಜನಾನಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಂ। ವನಾ ನಿಬ್ಬನಮಾಗತನ್ತಿ ಕಿಲೇಸವನತೋ ನಿಬ್ಬನಂ ಕಿಲೇಸವನರಹಿತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆಗತಂ ಸಮ್ಪತ್ತಂ। ಕಾಮೇಹಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮರತನ್ತಿ ದುವಿಧೇಹಿ ಕಾಮೇಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತತ್ತಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಚತ್ತಾರೋ ಚ ಅರಿಯಮಗ್ಗಾ ಕಾಮೇಹಿ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ನಾಮ, ತತ್ಥ ರತಂ ಅಭಿರತಂ। ಮುತ್ತಂ ಸೇಲಾವ ಕಞ್ಚನನ್ತಿ ಸೇಲಧಾತುತೋ ಮುತ್ತಂ ಕಞ್ಚನಸದಿಸಂ।
Sabbasaṃyojanātītanti sabbāni dasavidhasaṃyojanāni atikkantaṃ. Vanā nibbanamāgatanti kilesavanato nibbanaṃ kilesavanarahitaṃ nibbānaṃ āgataṃ sampattaṃ. Kāmehi nekkhammaratanti duvidhehi kāmehi nikkhantattā pabbajjā aṭṭha samāpattiyo cattāro ca ariyamaggā kāmehi nekkhammaṃ nāma, tattha rataṃ abhirataṃ. Muttaṃ selāva kañcananti seladhātuto muttaṃ kañcanasadisaṃ.
ಸಬ್ಬೇ ಅಚ್ಚರುಚೀತಿ ಸಬ್ಬಸತ್ತೇ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತರುಚಿ। ಅಟ್ಠಮಕಞ್ಹಿ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತರುಚಿತಾಯ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಅಚ್ಚರುಚಿ ನಾಮ, ಸೋತಾಪನ್ನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತರುಚಿತಾಯ ಸಕದಾಗಾಮೀ…ಪೇ॰… ಖೀಣಾಸವಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತರುಚಿತಾಯ ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಪಚ್ಚೇಕಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪವತ್ತರುಚಿತಾಯ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅಚ್ಚರುಚಿ ನಾಮ। ಹಿಮವಾವಞ್ಞೇ ಸಿಲುಚ್ಚಯೇತಿ ಯಥಾ ಹಿಮವಾ ಪಬ್ಬತರಾಜಾ ಅಞ್ಞೇ ಪಬ್ಬತೇ ಅತಿರೋಚತಿ, ಏವಂ ಅತಿರೋಚತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಚ್ಚನಾಮೋತಿ ತಚ್ಛನಾಮೋ ಭೂತನಾಮೋ ಆಗುಂ ಅಕರಣೇನೇವ ನಾಗೋತಿ ಏವಂ ಅವಿತಥನಾಮೋ।
Sabbe accarucīti sabbasatte atikkamitvā pavattaruci. Aṭṭhamakañhi atikkamitvā pavattarucitāya sotāpanno accaruci nāma, sotāpannaṃ atikkamitvā pavattarucitāya sakadāgāmī…pe… khīṇāsavaṃ atikkamitvā pavattarucitāya paccekasambuddho, paccekasambuddhaṃ atikkamitvā pavattarucitāya sammāsambuddho accaruci nāma. Himavāvaññe siluccayeti yathā himavā pabbatarājā aññe pabbate atirocati, evaṃ atirocatīti attho. Saccanāmoti tacchanāmo bhūtanāmo āguṃ akaraṇeneva nāgoti evaṃ avitathanāmo.
ಸೋರಚ್ಚನ್ತಿ ಸುಚಿಸೀಲಂ। ಅವಿಹಿಂಸಾತಿ ಕರುಣಾ ಚ ಕರುಣಾಪುಬ್ಬಭಾಗೋ ಚ। ಪಾದಾ ನಾಗಸ್ಸ ತೇ ದುವೇತಿ ತೇ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ದುವೇ ಪುರಿಮಪಾದಾ।
Soraccanti sucisīlaṃ. Avihiṃsāti karuṇā ca karuṇāpubbabhāgo ca. Pādā nāgassa te duveti te buddhanāgassa duve purimapādā.
ತಪೋತಿ ಧುತಸಮಾದಾನಂ। ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯನ್ತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸೀಲಂ। ಚರಣಾ ನಾಗಸ್ಸ ತ್ಯಾಪರೇತಿ ತೇ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ಅಪರೇ ದ್ವೇ ಪಚ್ಛಿಮಪಾದಾ। ಸದ್ಧಾಹತ್ಥೋತಿ ಸದ್ಧಾಮಯಾಯ ಸೋಣ್ಡಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಉಪೇಕ್ಖಾಸೇತದನ್ತವಾತಿ ಛಳಙ್ಗುಪೇಕ್ಖಾಮಯೇಹಿ ಸೇತದನ್ತೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ।
Tapoti dhutasamādānaṃ. Brahmacariyanti ariyamaggasīlaṃ. Caraṇā nāgassa tyāpareti te buddhanāgassa apare dve pacchimapādā. Saddhāhatthoti saddhāmayāya soṇḍāya samannāgato. Upekkhāsetadantavāti chaḷaṅgupekkhāmayehi setadantehi samannāgato.
ಸತಿ ಗೀವಾತಿ ಯಥಾ ನಾಗಸ್ಸ ಅಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಸ್ಮಿಂ ಸಿರಾಜಾಲಾನಂ ಗೀವಾ ಪತಿಟ್ಠಾ, ಏವಂ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ಸೋರಚ್ಚಾದೀನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಸತಿ ಗೀವಾ’’ತಿ। ಸಿರೋ ಪಞ್ಞಾತಿ ಯಥಾ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಸಿರೋ ಉತ್ತಮಙ್ಗೋ, ಏವಂ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞಾಣಂ। ತೇನ ಹಿ ಸೋ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇ ಜಾನಾತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಸಿರೋ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿ। ವೀಮಂಸಾ ಧಮ್ಮಚಿನ್ತನಾತಿ ಯಥಾ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಅಗ್ಗಸೋಣ್ಡೋ ವೀಮಂಸಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಾಯ ಥದ್ಧಮುದುಕಂ ಖಾದಿತಬ್ಬಾಖಾದಿತಬ್ಬಞ್ಚ ವೀಮಂಸತಿ, ತತೋ ಪಹಾತಬ್ಬಂ ಪಜಹತಿ, ಆದಾತಬ್ಬಂ ಆದಿಯತಿ, ಏವಮೇವ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ಧಮ್ಮಕೋಟ್ಠಾಸಪರಿಚ್ಛೇದಕಞಾಣಸಙ್ಖಾತಾ ಧಮ್ಮಚಿನ್ತನಾ ವೀಮಂಸಾ। ತೇನ ಹಿ ಞಾಣೇನ ಸೋ ಭಬ್ಬಾಭಬ್ಬೇ ಜಾನಾತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ವೀಮಂಸಾ ಧಮ್ಮಚಿನ್ತನಾ’’ತಿ । ಧಮ್ಮಕುಚ್ಛಿಸಮಾತಪೋತಿ ಧಮ್ಮೋ ವುಚ್ಚತಿ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿ, ಕುಚ್ಛಿಯೇವ ಸಮಾತಪೋ ಕುಚ್ಛಿಸಮಾತಪೋ। ಸಮಾತಪೋ ನಾಮ ಸಮಾತಪನಟ್ಠಾನಂ। ಧಮ್ಮೋ ಕುಚ್ಛಿಸಮಾತಪೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಧಮ್ಮಕುಚ್ಛಿಸಮಾತಪೋ। ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಠಿತಸ್ಸ ಹಿ ತೇ ತೇ ಇದ್ಧಿವಿಧಾದಿಧಮ್ಮಾ ಇಜ್ಝನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ಕುಚ್ಛಿಸಮಾತಪೋತಿ ವುತ್ತೋ। ವಿವೇಕೋತಿ ಕಾಯಚಿತ್ತಉಪಧಿವಿವೇಕೋ। ಯಥಾ ನಾಗಸ್ಸ ವಾಲಧಿ ಮಕ್ಖಿಕಾ ವಾರೇತಿ, ಏವಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಿವೇಕೋ ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತೇ ವಾರೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸೋ ವಾಲಧೀತಿ ವುತ್ತೋ।
Sati gīvāti yathā nāgassa aṅgapaccaṅgasmiṃ sirājālānaṃ gīvā patiṭṭhā, evaṃ buddhanāgassa soraccādīnaṃ dhammānaṃ sati. Tena vuttaṃ – ‘‘sati gīvā’’ti. Siro paññāti yathā hatthināgassa siro uttamaṅgo, evaṃ buddhanāgassa sabbaññutañāṇaṃ. Tena hi so sabbadhamme jānāti. Tena vuttaṃ – ‘‘siro paññā’’ti. Vīmaṃsā dhammacintanāti yathā hatthināgassa aggasoṇḍo vīmaṃsā nāma hoti. So tāya thaddhamudukaṃ khāditabbākhāditabbañca vīmaṃsati, tato pahātabbaṃ pajahati, ādātabbaṃ ādiyati, evameva buddhanāgassa dhammakoṭṭhāsaparicchedakañāṇasaṅkhātā dhammacintanā vīmaṃsā. Tena hi ñāṇena so bhabbābhabbe jānāti. Tena vuttaṃ – ‘‘vīmaṃsā dhammacintanā’’ti . Dhammakucchisamātapoti dhammo vuccati catutthajjhānasamādhi, kucchiyeva samātapo kucchisamātapo. Samātapo nāma samātapanaṭṭhānaṃ. Dhammo kucchisamātapo assāti dhammakucchisamātapo. Catutthajjhānasamādhismiṃ ṭhitassa hi te te iddhividhādidhammā ijjhanti, tasmā so kucchisamātapoti vutto. Vivekoti kāyacittaupadhiviveko. Yathā nāgassa vāladhi makkhikā vāreti, evaṃ tathāgatassa viveko gahaṭṭhapabbajite vāreti. Tasmā so vāladhīti vutto.
ಝಾಯೀತಿ ದುವಿಧೇನ ಝಾನೇನ ಝಾಯೀ। ಅಸ್ಸಾಸರತೋತಿ ನಾಗಸ್ಸ ಹಿ ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸಾ ವಿಯ ಬುದ್ಧನಾಗಸ್ಸ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿ, ತತ್ಥ ರತೋ, ಅಸ್ಸಾಸಪಸ್ಸಾಸೇಹಿ ವಿಯ ತಾಯ ವಿನಾ ನ ವತ್ತತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂವುತೋತಿ ಸಬ್ಬದ್ವಾರೇಸು ಸಂವುತೋ। ಅನವಜ್ಜಾನೀತಿ ಸಮ್ಮಾಆಜೀವೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಭೋಜನಾನಿ। ಸಾವಜ್ಜಾನೀತಿ ಪಞ್ಚವಿಧಮಿಚ್ಛಾಜೀವವಸೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಭೋಜನಾನಿ।
Jhāyīti duvidhena jhānena jhāyī. Assāsaratoti nāgassa hi assāsapassāsā viya buddhanāgassa phalasamāpatti, tattha rato, assāsapassāsehi viya tāya vinā na vattatīti attho. Sabbattha saṃvutoti sabbadvāresu saṃvuto. Anavajjānīti sammāājīvena uppannabhojanāni. Sāvajjānīti pañcavidhamicchājīvavasena uppannabhojanāni.
ಅಣುಂಥೂಲನ್ತಿ ಖುದ್ದಕಞ್ಚ ಮಹನ್ತಞ್ಚ। ಸಬ್ಬಂ ಛೇತ್ವಾನ ಬನ್ಧನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಂ ದಸವಿಧಮ್ಪಿ ಸಂಯೋಜನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾನ। ನುಪಲಿಪ್ಪತಿ ಲೋಕೇನಾತಿ ಲೋಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿಲೇಪೇಹಿ ನ ಲಿಪ್ಪತಿ। ಮಹಾಗಿನೀತಿ ಮಹಾಅಗ್ಗಿ। ವಿಞ್ಞೂಹಿ ದೇಸಿತಾತಿ ಇಧ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪ್ಪತ್ತೋ ಕಾಳುದಾಯಿತ್ಥೇರೋವ ವಿಞ್ಞೂ ಪಣ್ಡಿತೋ, ತೇನ ದೇಸಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಞ್ಞಸ್ಸನ್ತಿ ಮಹಾನಾಗಾ, ನಾಗಂ ನಾಗೇನ ದೇಸಿತನ್ತಿ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರನಾಗೇನ ದೇಸಿತಂ ಬುದ್ಧನಾಗಂ ಇತರೇ ಖೀಣಾಸವಾ ನಾಗಾ ವಿಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ।
Aṇuṃthūlanti khuddakañca mahantañca. Sabbaṃ chetvāna bandhananti sabbaṃ dasavidhampi saṃyojanaṃ chinditvāna. Nupalippati lokenāti lokena saddhiṃ taṇhāmānadiṭṭhilepehi na lippati. Mahāginīti mahāaggi. Viññūhi desitāti idha paṭisambhidāppatto kāḷudāyittherova viññū paṇḍito, tena desitāti attho. Viññassanti mahānāgā, nāgaṃ nāgena desitanti udāyittheranāgena desitaṃ buddhanāgaṃ itare khīṇāsavā nāgā vijānissanti.
ಸರೀರಂ ವಿಜಹಂ ನಾಗೋ, ಪರಿನಿಬ್ಬಿಸ್ಸತೀತಿ ಬೋಧಿಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಕಿಲೇಸಪರಿನಿಬ್ಬಾನೇನ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ, ಯಮಕಸಾಲನ್ತರೇ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತುಯಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸತಿ। ಏವಂ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಪ್ಪತ್ತೋ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರೋ ಸೋಳಸಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಚತುಸಟ್ಠಿಯಾ ಪದೇಹಿ ದಸಬಲಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇನ್ತೋ ದೇಸನಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ । ಭಗವಾ ಅನುಮೋದಿ। ದೇಸನಾವಸಾನೇ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಮತಪಾನಂ ಪಿವಿಂಸೂತಿ।
Sarīraṃvijahaṃ nāgo, parinibbissatīti bodhipallaṅke kilesaparinibbānena parinibbuto, yamakasālantare anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyissati. Evaṃ paṭisambhidāppatto udāyitthero soḷasahi gāthāhi catusaṭṭhiyā padehi dasabalassa vaṇṇaṃ kathento desanaṃ niṭṭhāpesi . Bhagavā anumodi. Desanāvasāne caturāsītipāṇasahassāni amatapānaṃ piviṃsūti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧. ನಾಗಸುತ್ತಂ • 1. Nāgasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧. ನಾಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Nāgasuttavaṇṇanā
