Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya

    12. නාගිතසුත්‌තං

    12. Nāgitasuttaṃ

    42. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං යෙන ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලං නාම කොසලානං බ්‍රාහ්‌මණගාමො තදවසරි. තත්‍ර සුදං භගවා ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලෙ විහරති ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලවනසණ්‌ඩෙ. අස්‌සොසුං ඛො ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලකා බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා – ‘‘සමණො ඛලු, භො, ගොතමො සක්‍යපුත්‌තො සක්‍යකුලා පබ්‌බජිතො ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලං අනුප්‌පත්‌තො ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලෙ විහරති ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලවනසණ්‌ඩෙ. තං ඛො පන භවන්‌තං ගොතමං එවං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො…පෙ.… බුද්‌ධො භගවා’ති. සො ඉමං ලොකං සදෙවකං…පෙ.… අරහතං දස්‌සනං හොතී’’ති. අථ ඛො ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලකා බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන පහූතං ඛාදනීයං භොජනීයං ආදාය යෙන ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලවනසණ්‌ඩො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ අට්‌ඨංසු උච්‌චාසද්‌දා මහාසද්‌දා.

    42. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena icchānaṅgalaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Assosuṃ kho icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno…pe… buddho bhagavā’ti. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ…pe… arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti. Atha kho icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā tassā rattiyā accayena pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bahidvārakoṭṭhake aṭṭhaṃsu uccāsaddā mahāsaddā.

    තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා නාගිතො භගවතො උපට්‌ඨාකො හොති. අථ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං ආමන්‌තෙසි – ‘‘කෙ පන තෙ, නාගිත, උච්‌චාසද්‌දා මහාසද්‌දා කෙවට්‌ටා මඤ්‌ඤෙ මච්‌ඡවිලොපෙ’’ති? ‘‘එතෙ, භන්‌තෙ, ඉච්‌ඡානඞ්‌ගලකා බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා පහූතං ඛාදනීයං භොජනීයං ආදාය බහිද්‌වාරකොට්‌ඨකෙ ඨිතා භගවන්‌තංයෙව උද්‌දිස්‌ස භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌චා’’ති. ‘‘මාහං, නාගිත, යසෙන සමාගමං, මා ච මයා යසො. යො ඛො, නාගිත, නයිමස්‌ස නෙක්‌ඛම්‌මසුඛස්‌ස පවිවෙකසුඛස්‌ස උපසමසුඛස්‌ස සම්‌බොධසුඛස්‌ස නිකාමලාභී අස්‌ස අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, යස්‌සාහං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛස්‌ස පවිවෙකසුඛස්‌ස උපසමසුඛස්‌ස සම්‌බොධසුඛස්‌ස නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, සො තං මීළ්‌හසුඛං මිද්‌ධසුඛං ලාභසක්‌කාරසිලොකසුඛං සාදියෙය්‍යා’’ති.

    Tena kho pana samayena āyasmā nāgito bhagavato upaṭṭhāko hoti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nāgitaṃ āmantesi – ‘‘ke pana te, nāgita, uccāsaddā mahāsaddā kevaṭṭā maññe macchavilope’’ti? ‘‘Ete, bhante, icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya bahidvārakoṭṭhake ṭhitā bhagavantaṃyeva uddissa bhikkhusaṅghañcā’’ti. ‘‘Māhaṃ, nāgita, yasena samāgamaṃ, mā ca mayā yaso. Yo kho, nāgita, nayimassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī assa akicchalābhī akasiralābhī, yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī, so taṃ mīḷhasukhaṃ middhasukhaṃ lābhasakkārasilokasukhaṃ sādiyeyyā’’ti.

    ‘‘අධිවාසෙතු දානි, භන්‌තෙ, භගවා; අධිවාසෙතු, සුගතො; අධිවාසනකාලො දානි, භන්‌තෙ, භගවතො. යෙන යෙනෙව දානි, භන්‌තෙ, භගවා ගමිස්‌සති, තන්‌නින්‌නාව භවිස්‌සන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, ථුල්‌ලඵුසිතකෙ දෙවෙ වස්‌සන්‌තෙ යථානින්‌නං උදකානි පවත්‌තන්‌ති; එවමෙවං ඛො, භන්‌තෙ, යෙන යෙනෙව දානි භගවා ගමිස්‌සති, තන්‌නින්‌නාව භවිස්‌සන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. තං කිස්‌ස හෙතු? තථා හි, භන්‌තෙ, භගවතො සීලපඤ්‌ඤාණ’’න්‌ති.

    ‘‘Adhivāsetu dāni, bhante, bhagavā; adhivāsetu, sugato; adhivāsanakālo dāni, bhante, bhagavato. Yena yeneva dāni, bhante, bhagavā gamissati, tanninnāva bhavissanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. Seyyathāpi, bhante, thullaphusitake deve vassante yathāninnaṃ udakāni pavattanti; evamevaṃ kho, bhante, yena yeneva dāni bhagavā gamissati, tanninnāva bhavissanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca. Taṃ kissa hetu? Tathā hi, bhante, bhagavato sīlapaññāṇa’’nti.

    ‘‘මාහං, නාගිත, යසෙන සමාගමං, මා ච මයා යසො. යො ඛො, නාගිත, නයිමස්‌ස නෙක්‌ඛම්‌මසුඛස්‌ස පවිවෙකසුඛස්‌ස උපසමසුඛස්‌ස සම්‌බොධසුඛස්‌ස නිකාමලාභී අස්‌ස අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, යස්‌සාහං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛස්‌ස පවිවෙකසුඛස්‌ස උපසමසුඛස්‌ස සම්‌බොධසුඛස්‌ස නිකාමලාභී අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභී, සො තං මීළ්‌හසුඛං මිද්‌ධසුඛං ලාභසක්‌කාරසිලොකසුඛං සාදියෙය්‍ය.

    ‘‘Māhaṃ, nāgita, yasena samāgamaṃ, mā ca mayā yaso. Yo kho, nāgita, nayimassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī assa akicchalābhī akasiralābhī, yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī, so taṃ mīḷhasukhaṃ middhasukhaṃ lābhasakkārasilokasukhaṃ sādiyeyya.

    ‘‘ඉධාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ගාමන්‌තවිහාරිං සමාහිතං නිසින්‌නං. තස්‌ස මය්‌හං, නාගිත, එවං හොති – ‘ඉදානිමං ආයස්‌මන්‌තං 1 ආරාමිකො වා උපට්‌ඨහිස්‌සති සමණුද්‌දෙසො වා තං තම්‌හා 2 සමාධිම්‌හා චාවෙස්‌සතී’ති. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො න අත්‌තමනො හොමි ගාමන්‌තවිහාරෙන. ඉධ පනාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ආරඤ්‌ඤිකං අරඤ්‌ඤෙ පචලායමානං නිසින්‌නං. තස්‌ස මය්‌හං, නාගිත, එවං හොති – ‘ඉදානි අයමායස්‌මා ඉමං නිද්‌දාකිලමථං පටිවිනොදෙත්‌වා අරඤ්‌ඤසඤ්‌ඤංයෙව මනසි කරිස්‌සති එකත්‌ත’න්‌ති. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තමනො හොමි අරඤ්‌ඤවිහාරෙන.

    ‘‘Idhāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi gāmantavihāriṃ samāhitaṃ nisinnaṃ. Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idānimaṃ āyasmantaṃ 3 ārāmiko vā upaṭṭhahissati samaṇuddeso vā taṃ tamhā 4 samādhimhā cāvessatī’ti. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno na attamano homi gāmantavihārena. Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe pacalāyamānaṃ nisinnaṃ. Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā imaṃ niddākilamathaṃ paṭivinodetvā araññasaññaṃyeva manasi karissati ekatta’nti. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.

    ‘‘ඉධ පනාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ආරඤ්‌ඤිකං අරඤ්‌ඤෙ අසමාහිතං නිසින්‌නං. තස්‌ස මය්‌හං, නාගිත, එවං හොති – ‘ඉදානි අයමායස්‌මා අසමාහිතං වා චිත්‌තං සමාදහිස්‌සති, සමාහිතං වා චිත්‌තං අනුරක්‌ඛිස්‌සතී’ති. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තමනො හොමි අරඤ්‌ඤවිහාරෙන.

    ‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe asamāhitaṃ nisinnaṃ. Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā asamāhitaṃ vā cittaṃ samādahissati, samāhitaṃ vā cittaṃ anurakkhissatī’ti. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.

    ‘‘ඉධ පනාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ආරඤ්‌ඤිකං අරඤ්‌ඤෙ සමාහිතං නිසින්‌නං. තස්‌ස මය්‌හං, නාගිත, එවං හොති – ‘ඉදානි අයමායස්‌මා අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමොචෙස්‌සති, විමුත්‌තං වා චිත්‌තං අනුරක්‌ඛිස්‌සතී’ති. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තමනො හොමි අරඤ්‌ඤවිහාරෙන.

    ‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe samāhitaṃ nisinnaṃ. Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā avimuttaṃ vā cittaṃ vimocessati, vimuttaṃ vā cittaṃ anurakkhissatī’ti. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.

    ‘‘ඉධ පනාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ගාමන්‌තවිහාරිං ලාභිං චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානං. සො තං ලාභසක්‌කාරසිලොකං නිකාමයමානො රිඤ්‌චති පටිසල්‌ලානං රිඤ්‌චති අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි; ගාමනිගමරාජධානිං ඔසරිත්‌වා වාසං කප්‌පෙති. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො න අත්‌තමනො හොමි ගාමන්‌තවිහාරෙන.

    ‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi gāmantavihāriṃ lābhiṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. So taṃ lābhasakkārasilokaṃ nikāmayamāno riñcati paṭisallānaṃ riñcati araññavanapatthāni pantāni senāsanāni; gāmanigamarājadhāniṃ osaritvā vāsaṃ kappeti. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno na attamano homi gāmantavihārena.

    ‘‘ඉධ පනාහං, නාගිත, භික්‌ඛුං පස්‌සාමි ආරඤ්‌ඤිකං ලාභිං චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානං. සො තං ලාභසක්‌කාරසිලොකං පටිපණාමෙත්‌වා න රිඤ්‌චති පටිසල්‌ලානං න රිඤ්‌චති අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි. තෙනාහං, නාගිත, තස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තමනො හොමි අරඤ්‌ඤවිහාරෙන. යස්‌මාහං, නාගිත, සමයෙ අද්‌ධානමග්‌ගප්‌පටිපන්‌නො න කඤ්‌චි 5 පස්‌සාමි පුරතො වා පච්‌ඡතො වා, ඵාසු මෙ, නාගිත, තස්‌මිං සමයෙ හොති අන්‌තමසො උච්‌චාරපස්‌සාවකම්‌මායා’’ති. ද්‌වාදසමං.

    ‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ lābhiṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. So taṃ lābhasakkārasilokaṃ paṭipaṇāmetvā na riñcati paṭisallānaṃ na riñcati araññavanapatthāni pantāni senāsanāni. Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena. Yasmāhaṃ, nāgita, samaye addhānamaggappaṭipanno na kañci 6 passāmi purato vā pacchato vā, phāsu me, nāgita, tasmiṃ samaye hoti antamaso uccārapassāvakammāyā’’ti. Dvādasamaṃ.

    දෙවතාවග්‌ගො 7 චතුත්‌ථො.

    Devatāvaggo 8 catuttho.

    තස්‌සුද්‌දානං –

    Tassuddānaṃ –

    සෙඛා ද්‌වෙ අපරිහානි, මොග්‌ගල්‌ලාන විජ්‌ජාභාගියා;

    Sekhā dve aparihāni, moggallāna vijjābhāgiyā;

    විවාදදානත්‌තකාරී නිදානං, කිමිලදාරුක්‌ඛන්‌ධෙන නාගිතොති.

    Vivādadānattakārī nidānaṃ, kimiladārukkhandhena nāgitoti.







    Footnotes:
    1. ආරාමිකො වා ඝට්‌ටෙස්‌සති සමණුද්‌දෙසො වා, තං තම්‌හා (ක. සී. පී.) ආරාමිකො වා ඝට්‌ටෙස්‌සති සමණුද්‌දෙසො වා, සො තං තම්‌හා (ක. සී.) අ. නි. 8.86 පස්‌සිතබ්‌බං
    2. ආරාමිකො වා ඝට්‌ටෙස්‌සති සමණුද්‌දෙසො වා, තං තම්‌හා (ක. සී. පී.) ආරාමිකො වා ඝට්‌ටෙස්‌සති සමණුද්‌දෙසො වා, සො තං තම්‌හා (ක. සී.) අ. නි. 8.86 පස්‌සිතබ්‌බං
    3. ārāmiko vā ghaṭṭessati samaṇuddeso vā, taṃ tamhā (ka. sī. pī.) ārāmiko vā ghaṭṭessati samaṇuddeso vā, so taṃ tamhā (ka. sī.) a. ni. 8.86 passitabbaṃ
    4. ārāmiko vā ghaṭṭessati samaṇuddeso vā, taṃ tamhā (ka. sī. pī.) ārāmiko vā ghaṭṭessati samaṇuddeso vā, so taṃ tamhā (ka. sī.) a. ni. 8.86 passitabbaṃ
    5. න කිඤ්‌චි (සී. පී. ක.)
    6. na kiñci (sī. pī. ka.)
    7. සෙක්‌ඛපරිහානියවග්‌ගො (ස්‍යා.)
    8. sekkhaparihāniyavaggo (syā.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 12. නාගිතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 12. Nāgitasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 12. නාගිතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 12. Nāgitasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact