| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
६. नजीरतिसुत्तवण्णना
6. Najīratisuttavaṇṇanā
७६. नामगोत्तन्ति तिस्सो कस्सपो गोतमोति एवरूपं नामञ्च गोत्तञ्च। निदस्सनमत्तमेतं, तस्मा सब्बस्स पञ्ञत्तिया लक्खणवचनन्ति दट्ठब्बं। न जीरतीति असभावधम्मत्ता उप्पादवयाभावतो जरं न पापुणाति। तेनाह ‘‘जीरणसभावो न होती’’ति। यस्मा समञ्ञाभावतो कालन्तरेपि तं समञ्ञायतेव, तस्मा ‘‘अतीतबुद्धानं…पे॰… न जीरतीति वुच्चती’’ति आह।
76.Nāmagottanti tisso kassapo gotamoti evarūpaṃ nāmañca gottañca. Nidassanamattametaṃ, tasmā sabbassa paññattiyā lakkhaṇavacananti daṭṭhabbaṃ. Na jīratīti asabhāvadhammattā uppādavayābhāvato jaraṃ na pāpuṇāti. Tenāha ‘‘jīraṇasabhāvo na hotī’’ti. Yasmā samaññābhāvato kālantarepi taṃ samaññāyateva, tasmā ‘‘atītabuddhānaṃ…pe… na jīratīti vuccatī’’ti āha.
आलसियन्ति अलसभावो दळ्हकोसज्जं। तेनाह ‘‘येना’’तिआदि। ठितिन्ति ब्यापारं। निद्दावसेन पमज्जनं कत्तब्बस्स अकरणं। किलेसवसेन पमज्जनं अकत्तब्बस्स करणम्पि। कम्मसमयेति कम्मं कातुं युत्तकाले। कम्मकरणवीरियाभावोति तंकम्मकिरियसमुट्ठापकवीरियाभावो। सो पन अत्थतो वीरियपटिपक्खो अकुसलचित्तुप्पादो, न वीरियस्स अभावमत्तं। सीलसञ्ञमाभावो दुस्सील्यं। विस्सट्ठाचारता नाम अनाचारो। सोप्पबहुलताति निद्दालुता । यतो गहणहत्थोपि न किलासुपि पुरिसो निद्दाय अभिभुय्यति। तेनाह ‘‘ताया’’तिआदि। अतिच्छातादीनीति आदि-सद्देन अभिभुय्यतादिं सङ्गण्हाति। आगन्तुकालसियं न पुब्बे वुत्तआलस्यं विय पकतिसिद्धं। ‘‘ते छिद्दे’’ति पाळियं लिङ्गविपल्लासेन वुत्तन्ति आह ‘‘तानि छ छिद्दानी’’ति। कुसलचित्तप्पवत्तिया अनोकासभावतो छिद्दानि। तेनाह भगवा – ‘‘यत्थ वित्तं न तिट्ठती’’ति। सब्बाकारेन लेसमत्तं असेसेत्वाति अधिप्पायो।
Ālasiyanti alasabhāvo daḷhakosajjaṃ. Tenāha ‘‘yenā’’tiādi. Ṭhitinti byāpāraṃ. Niddāvasena pamajjanaṃ kattabbassa akaraṇaṃ. Kilesavasena pamajjanaṃ akattabbassa karaṇampi. Kammasamayeti kammaṃ kātuṃ yuttakāle. Kammakaraṇavīriyābhāvoti taṃkammakiriyasamuṭṭhāpakavīriyābhāvo. So pana atthato vīriyapaṭipakkho akusalacittuppādo, na vīriyassa abhāvamattaṃ. Sīlasaññamābhāvo dussīlyaṃ. Vissaṭṭhācāratā nāma anācāro. Soppabahulatāti niddālutā . Yato gahaṇahatthopi na kilāsupi puriso niddāya abhibhuyyati. Tenāha ‘‘tāyā’’tiādi. Aticchātādīnīti ādi-saddena abhibhuyyatādiṃ saṅgaṇhāti. Āgantukālasiyaṃ na pubbe vuttaālasyaṃ viya pakatisiddhaṃ. ‘‘Te chidde’’ti pāḷiyaṃ liṅgavipallāsena vuttanti āha ‘‘tāni cha chiddānī’’ti. Kusalacittappavattiyā anokāsabhāvato chiddāni. Tenāha bhagavā – ‘‘yattha vittaṃ na tiṭṭhatī’’ti. Sabbākārena lesamattaṃ asesetvāti adhippāyo.
नजीरतिसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Najīratisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ६. नजीरतिसुत्तं • 6. Najīratisuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ६. नजीरतिसुत्तवण्णना • 6. Najīratisuttavaṇṇanā
