| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๖. นชีรติสุตฺตวณฺณนา
6. Najīratisuttavaṇṇanā
๗๖. นามโคตฺตนฺติ ติโสฺส กสฺสโป โคตโมติ เอวรูปํ นามญฺจ โคตฺตญฺจฯ นิทสฺสนมตฺตเมตํ, ตสฺมา สพฺพสฺส ปญฺญตฺติยา ลกฺขณวจนนฺติ ทฎฺฐพฺพํฯ น ชีรตีติ อสภาวธมฺมตฺตา อุปฺปาทวยาภาวโต ชรํ น ปาปุณาติฯ เตนาห ‘‘ชีรณสภาโว น โหตี’’ติฯ ยสฺมา สมญฺญาภาวโต กาลนฺตเรปิ ตํ สมญฺญายเตว, ตสฺมา ‘‘อตีตพุทฺธานํ…เป.… น ชีรตีติ วุจฺจตี’’ติ อาหฯ
76.Nāmagottanti tisso kassapo gotamoti evarūpaṃ nāmañca gottañca. Nidassanamattametaṃ, tasmā sabbassa paññattiyā lakkhaṇavacananti daṭṭhabbaṃ. Na jīratīti asabhāvadhammattā uppādavayābhāvato jaraṃ na pāpuṇāti. Tenāha ‘‘jīraṇasabhāvo na hotī’’ti. Yasmā samaññābhāvato kālantarepi taṃ samaññāyateva, tasmā ‘‘atītabuddhānaṃ…pe… na jīratīti vuccatī’’ti āha.
อาลสิยนฺติ อลสภาโว ทฬฺหโกสชฺชํฯ เตนาห ‘‘เยนา’’ติอาทิฯ ฐิตินฺติ พฺยาปารํฯ นิทฺทาวเสน ปมชฺชนํ กตฺตพฺพสฺส อกรณํฯ กิเลสวเสน ปมชฺชนํ อกตฺตพฺพสฺส กรณมฺปิฯ กมฺมสมเยติ กมฺมํ กาตุํ ยุตฺตกาเลฯ กมฺมกรณวีริยาภาโวติ ตํกมฺมกิริยสมุฎฺฐาปกวีริยาภาโวฯ โส ปน อตฺถโต วีริยปฎิปโกฺข อกุสลจิตฺตุปฺปาโท, น วีริยสฺส อภาวมตฺตํฯ สีลสญฺญมาภาโว ทุสฺสีลฺยํฯ วิสฺสฎฺฐาจารตา นาม อนาจาโรฯ โสปฺปพหุลตาติ นิทฺทาลุตา ฯ ยโต คหณหโตฺถปิ น กิลาสุปิ ปุริโส นิทฺทาย อภิภุยฺยติฯ เตนาห ‘‘ตายา’’ติอาทิฯ อติจฺฉาตาทีนีติ อาทิ-สเทฺทน อภิภุยฺยตาทิํ สงฺคณฺหาติฯ อาคนฺตุกาลสิยํ น ปุเพฺพ วุตฺตอาลสฺยํ วิย ปกติสิทฺธํฯ ‘‘เต ฉิเทฺท’’ติ ปาฬิยํ ลิงฺควิปลฺลาเสน วุตฺตนฺติ อาห ‘‘ตานิ ฉ ฉิทฺทานี’’ติฯ กุสลจิตฺตปฺปวตฺติยา อโนกาสภาวโต ฉิทฺทานิฯ เตนาห ภควา – ‘‘ยตฺถ วิตฺตํ น ติฎฺฐตี’’ติฯ สพฺพากาเรน เลสมตฺตํ อเสเสตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ
Ālasiyanti alasabhāvo daḷhakosajjaṃ. Tenāha ‘‘yenā’’tiādi. Ṭhitinti byāpāraṃ. Niddāvasena pamajjanaṃ kattabbassa akaraṇaṃ. Kilesavasena pamajjanaṃ akattabbassa karaṇampi. Kammasamayeti kammaṃ kātuṃ yuttakāle. Kammakaraṇavīriyābhāvoti taṃkammakiriyasamuṭṭhāpakavīriyābhāvo. So pana atthato vīriyapaṭipakkho akusalacittuppādo, na vīriyassa abhāvamattaṃ. Sīlasaññamābhāvo dussīlyaṃ. Vissaṭṭhācāratā nāma anācāro. Soppabahulatāti niddālutā . Yato gahaṇahatthopi na kilāsupi puriso niddāya abhibhuyyati. Tenāha ‘‘tāyā’’tiādi. Aticchātādīnīti ādi-saddena abhibhuyyatādiṃ saṅgaṇhāti. Āgantukālasiyaṃ na pubbe vuttaālasyaṃ viya pakatisiddhaṃ. ‘‘Te chidde’’ti pāḷiyaṃ liṅgavipallāsena vuttanti āha ‘‘tāni cha chiddānī’’ti. Kusalacittappavattiyā anokāsabhāvato chiddāni. Tenāha bhagavā – ‘‘yattha vittaṃ na tiṭṭhatī’’ti. Sabbākārena lesamattaṃ asesetvāti adhippāyo.
นชีรติสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Najīratisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๖. นชีรติสุตฺตํ • 6. Najīratisuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๖. นชีรติสุตฺตวณฺณนา • 6. Najīratisuttavaṇṇanā
