Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්ගුත්තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
8. නකුලමාතාසුත්තං
8. Nakulamātāsuttaṃ
48. එකං සමයං භගවා භග්ගෙසු විහරති සුංසුමාරගිරෙ 1 භෙසකළාවනෙ මිගදායෙ. අථ ඛො නකුලමාතා ගහපතානී යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා…පෙ.…. එකමන්තං නිසින්නං ඛො නකුලමාතරං ගහපතානිං භගවා එතදවොච –
48. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati suṃsumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Atha kho nakulamātā gahapatānī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe…. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulamātaraṃ gahapatāniṃ bhagavā etadavoca –
‘‘අට්ඨහි ඛො, නකුලමාතෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො මාතුගාමො කායස්ස භෙදා පරං මරණා මනාපකායිකානං දෙවානං සහබ්යතං උපපජ්ජති. කතමෙහි අට්ඨහි? ඉධ, නකුලමාතෙ, මාතුගාමො යස්ස මාතාපිතරො භත්තුනො දෙන්ති අත්ථකාමා හිතෙසිනො අනුකම්පකා අනුකම්පං උපාදාය තස්ස හොති පුබ්බුට්ඨායිනී පච්ඡානිපාතිනී කිඞ්කාරපටිස්සාවිනී මනාපචාරිනී පියවාදිනී.
‘‘Aṭṭhahi kho, nakulamāte, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, nakulamāte, mātugāmo yassa mātāpitaro bhattuno denti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya tassa hoti pubbuṭṭhāyinī pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī.
‘‘යෙ තෙ භත්තු ගරුනො හොන්ති – මාතාති වා පිතාති වා සමණබ්රාහ්මණාති වා – තෙ සක්කරොති ගරුං කරොති මානෙති පූජෙති, අබ්භාගතෙ ච ආසනොදකෙන පටිපූජෙති.
‘‘Ye te bhattu garuno honti – mātāti vā pitāti vā samaṇabrāhmaṇāti vā – te sakkaroti garuṃ karoti māneti pūjeti, abbhāgate ca āsanodakena paṭipūjeti.
‘‘යෙ තෙ භත්තු අබ්භන්තරා කම්මන්තා – උණ්ණාති වා කප්පාසාති වා – තත්ථ දක්ඛා හොති අනලසා තත්රුපායාය වීමංසාය සමන්නාගතා අලං කාතුං අලං සංවිධාතුං.
‘‘Ye te bhattu abbhantarā kammantā – uṇṇāti vā kappāsāti vā – tattha dakkhā hoti analasā tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgatā alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ.
‘‘යො සො භත්තු අබ්භන්තරො අන්තොජනො – දාසාති වා පෙස්සාති වා කම්මකරාති වා – තෙසං කතඤ්ච කතතො ජානාති අකතඤ්ච අකතතො ජානාති, ගිලානකානඤ්ච බලාබලං ජානාති ඛාදනීයං භොජනීයඤ්චස්ස පච්චංසෙන සංවිභජති.
‘‘Yo so bhattu abbhantaro antojano – dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā – tesaṃ katañca katato jānāti akatañca akatato jānāti, gilānakānañca balābalaṃ jānāti khādanīyaṃ bhojanīyañcassa paccaṃsena saṃvibhajati.
‘‘යං භත්තා ආහරති ධනං වා ධඤ්ඤං වා රජතං වා ජාතරූපං වා තං ආරක්ඛෙන ගුත්තියා සම්පාදෙති, තත්ථ ච හොති අධුත්තී අථෙනී අසොණ්ඩී අවිනාසිකා.
‘‘Yaṃ bhattā āharati dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā taṃ ārakkhena guttiyā sampādeti, tattha ca hoti adhuttī athenī asoṇḍī avināsikā.
‘‘උපාසිකා ඛො පන හොති බුද්ධං සරණං ගතා ධම්මං සරණං ගතා සඞ්ඝං සරණං ගතා.
‘‘Upāsikā kho pana hoti buddhaṃ saraṇaṃ gatā dhammaṃ saraṇaṃ gatā saṅghaṃ saraṇaṃ gatā.
‘‘සීලවතී ඛො පන හොති – පාණාතිපාතා පටිවිරතා…පෙ.… සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතා…පෙ.….
‘‘Sīlavatī kho pana hoti – pāṇātipātā paṭiviratā…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā…pe….
‘‘චාගවතී ඛො පන හොති විගතමලමච්ඡෙරෙන චෙතසා අගාරං අජ්ඣාවසති මුත්තචාගා පයතපාණිනී වොස්සග්ගරතා යාචයොගා දානසංවිභාගරතා.
‘‘Cāgavatī kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgā payatapāṇinī vossaggaratā yācayogā dānasaṃvibhāgaratā.
‘‘ඉමෙහි ඛො, නකුලමාතෙ, අට්ඨහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො මාතුගාමො කායස්ස භෙදා පරං මරණා මනාපකායිකානං දෙවානං සහබ්යතං උපපජ්ජතී’’ති.
‘‘Imehi kho, nakulamāte, aṭṭhahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.
‘‘යො නං භරති සබ්බදා, නිච්චං ආතාපි උස්සුකො;
‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;
තං සබ්බකාමදං පොසං, භත්තාරං නාතිමඤ්ඤති.
Taṃ sabbakāmadaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.
‘‘න චාපි සොත්ථි භත්තාරං, ඉස්සාවාදෙන රොසයෙ;
‘‘Na cāpi sotthi bhattāraṃ, issāvādena rosaye;
භත්තු ච ගරුනො සබ්බෙ, පටිපූජෙති පණ්ඩිතා.
Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.
‘‘උට්ඨාහිකා අනලසා, සඞ්ගහිතපරිජ්ජනා;
‘‘Uṭṭhāhikā analasā, saṅgahitaparijjanā;
භත්තු මනාපං චරති, සම්භතං අනුරක්ඛති.
Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘යා එවං වත්තති නාරී, භත්තු ඡන්දවසානුගා;
‘‘Yā evaṃ vattati nārī, bhattu chandavasānugā;
Footnotes:
Related texts:
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්ගුත්තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-8. සංඛිත්තූපොසථසුත්තාදිවණ්ණනා • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā